[eer rekenen met behoeften van ontwikkelingslanden'
SINGER
JUBILEUMPRIMEUR
Plooien, strepen en plissé.
- s
SINGER
>rum bij opening expositie in Tropenmuseum
Grenzeloos
werkeloos
Academie hoeft
Koerd niet meer
toe te laten
SINGER PRIJSPRIMEUR
iERDAG 7 OKTOBER 1976
TROUW/KWARTET PSRH2
bor Nico Kussendrager
nog geen twintig miljoen werklozen in de rijke landen steken schril af tegen de meer dan drie
nder miljoen mensen zonder werk in de derde wereld. En als er niets verandert zullen daar in het
2000 in de ontwikkelingslanden een miljard mensen zonder werk zijn.
Vmt PiWL fM4idvh(_ ni-cdéq,
lujc- itufrfiKC(ftcH-iHtxaM-
een poging de lijm om te buigen
eft de internationale abreidsorga-
satie (ILO) een rapport opgesteld
et als titel „Werkgelegenheid, groei
ij basisbehoften". Dat rapport is
i ijwel in zijn geheel aangenomen op
wereldwerkgelegenheidsconfe-
ntie die deze zomer in Genève is
jouden. Aandacht aan de werk-
isheid hier en in derde wereld
i rdt ook besteed op een ten-
tonstelling in het Tropenmuseum
der de naam „Grenzeloos-
rkeloos".
tentoonstelling werd geopend
i t een forum waarin prof. Van
m. beleidsambtenaar op het mi-
terie van ontwikkelingsamenwer-
ig, dr. Van den Berg, secretaris-
«raai van het ministerie van soci-
zaken die minister Boersma ver-
tg. PPR-Tweede Kamerlid en
irzitter van de kamercimmissie
t ontwikkelingssamenwerking
ipes, de bankier en oud-minister
i Langman en prof. Mennes van de
tterdamse Erasmusuniversiteit.
initter was Dr. Luis Emmerij, tot
r kort verbonden aan de ILO en
van de grondleggers van het
port over basisbehoeften. En
Ier basisbehoeften verstaat hij
i voedsel, kleding, een dak boven
oofd, onderwijs, gezondheidszorg
Dvoort.
>e nieuw
ste vraag aan het forum: is dat nu
nieuw, dat rapport over basisbe-
[ten? Volgens Van den Berg in
ere zin omdat het rapport de eco-
nische groei anders wil richten en
sterke nadruk legt op inko-
nsverdeling in ontwikkelingslan-
i Een beter gespreid inkomen be
ent meer vraag waardoor de eco-
nie geprikkeld wordt zich verder
ontwikkelen. De groei moet vol-
ïs de ideeën van Emmerij niet
er gericht worden op de moderne
aal-en-glas sector met veel machi-
maar weinig mensen maar op
leidsintensieve bedrijven en op
platteland." Van Dam noemde
rapport „oude wijn in nieuwe
:ken," terwijl Coppes het belang-
k vond dat nu ook een organisatie
ède ILO (met werkgeversl
newmers en regeringen) met
te-gelijke oplossing aankomt.
'aaibaar?
uw of niet nieuw is natuurlijk
niet de belangrijkste vraag. Veel
renlijker is hoe haalbaar de voor-
Uen van de ILO zijn. Een van de
ikke punten van het ILO-rapport
dat niet is nagegaan waarom eer-
voorstellen die in dezelfde rich-
g gingen niet zijn uitgevoerd. Wat
iet er gebeuren om wél wat te
randeren?
mensen in de ontwikkelings-
iden moeten meer de kans krijgen
h te organiseren, vond Dolf Cop-
s. bij voorbeeld in vakbonden.
Iet is een politieke zaak. geen
restie van technische haalbaar-
Id'.
ok professor Van Dam had het
druk van binnenuit en over het
ellen van voorwaarden bij het ge
il van ontwikkelingshulp. Een
trie wereldland moet een 'goed'
ïtwikkelingsbeleid voeren wil het
krijgen. Emmerij ziet ook in
(druk van binnenuit de oplossing,
egeringen in veel ontwikkelings-
nden zullen hun beleid moeten
randeren. zullen meer nadruk op
platteland en op kleine bedrij-
Het tropenmuseum in Amster
dam is zich aan het ontwikkeleri
van een sterk volkenkundig mu
seum met veel aandacht voor
uitheemse culturen tot een
..presentatiecentrum voor de
Derde Wereld", waarin ook veel
nadruk valt op politieke en eco
nomische problemen van ont
wikkelingslanden en de verhou
ding tussen die landen en de
westerse wereld. De ten
toonstelling over Suriname was
daarvoor een eerste vingeroefe
ning en de juist geopende expo
sitie Grenzeloos-werkeloos een
tweede.
Aan de hand van foto's over
werk hier en elders, het weerge
ven van meningen over werken
als zodanig, een stripverhaal en
op verschillende andere manie
ren proberen de samenstellers
van de tentoonstelling de dis
cussie los te maken. Daarbij is
geprobeerd te voorkomen dat de
tentoonstelling een „recht
opstaand boek" zou worden,
maar helemaal is dat toch niet
gelukt. Maar het blijft, als ge
zegd, een vingeroefening. Het
grote museum is al enige tijd
gesloten voor de verbouwing en
de omschakeling naar de nieu
we opzet duurt nog zeker ander
half jaar.
De tentoonstelling Grenzeloos-
werkeloos duurt zeven maan
den en mikt op een uitgebreid
publiek, scholieren, werkende
jongeren, werknemers die door
-vakbondsbladen geïnteresseerd
worden, maar ook op zomaar
belangstellenden of „loslopen
de" voorbijgangers. Bezoekers
die via scholen of vormings
centra komen geeft de ten
toonstelling alleen maar lijnen
aan; schriftelijke informatie
kan een verder gesprek los
maken.
lijk onontkoombaar dat het ook
over die bedrijven zou gaan.
Brazilië
Ze kunnen veel goed doen maar ook
veel kwaad, was de mening van het
forum, waarbij de één het goede en
de ander het kwade wat meer bena
drukte. Ze moeten veel meer reke
ning houden met de behoeften in
ontwikkelingslanden, vond Dolf
Coppes, fietsen maken in plaats van
Mercedessen bij voorbeeld, maar
daar was Langman het niet mee
eens.
Hij zei liever geld te lenen voor een
autofabriek dan voor een fietsenfa-
briek en stelde bovendien vast dat
in bij voorbeeld Brazilië de kopers
van auto's (dan wel geen Mercedes
sen maar Volkswagens) uit steeds
lagere inkomens klassen komen.
Professor Van Dam viel bij: volgens
hem heeft de helft tot zestig procent
van de Brazilianen deelgehad aan
de economische groei van het land.
Emmerij bestreed dat: de werkgele
genheid in Brazilië staat op een heel
laag peil en de verschillen tussen
arm en rijk in dat land zijn groter in
plaats van kleiner geworden.
Daarmee raakte hij een centraal
punt, namelijk of een grote econo
mische groei zoals Brazilië of Malei
sië die hebben gehad op den duur
Een van de tekeningen uit het stripverhaal voor de tentoonstelling „Grenze
loos Werkeloos".
doorsijpelt naar de grote massa, of
dat altijd een kleine groep bevoor
rechten er profijt van heeft. Emme
rij zelf vindt die vraag niet interes
sant: de tijd om dat „doorsijpelen"
af te wachten is er niet en in zijn
rapport staat dat aan de basisbe
hoeften binnen een generatie bin
nen 25 jaar moet zijn voldaan. „Lan
ger wachten is menselijk onaan
vaardbaar en politiek onver
antwoordelijk".
Ook hier
Niet alleen in ontwikkelingslanden
maar ook hier zal iets moeten veran
deren. Bedrijfstakken als textiel,
schoenen en elektronica zullen moe
ten verhuizen naar ontwikkelings
landen omdat er veel mensen kun
nen werken en ze betrekkelijk wei
nig kapitaal vragen. Zijn de wester
se landen daartoe bereid?
Met de huidige werkloosheid is het
tegendeel het geval. De Franse vak
beweging bijvoorbeeld wil meer ar
beidsintensieve industrieën, kortom
meer werk hier, ten koste van de
derde wereld, en dat is een algemene
trend. Emmerij is nogal optimis
tisch. Volgens hem is ons huidige
werkpatroon nogal 'dictatoriaal':
acht uur per dag, vijf dagen per
week. 48 weken per jaar en willen we
daar best van af. Bovendien moet,
zegt Emmerij. nu al worden nage
gaan welke bedrijven niet houdbaar
zijn in de rijke landen. Zo wel aan de
werkgever als aan de werknemer
moet worden duidelijk gemaakt dat
ze over vijf jaar in de grootste pro
blemen zullen zitten, o.a. door con
currentie uit ontwikkelingslanden,
en dat ze beter nu kunnen omscha
kelen.
Die afzet van de derde wereld
tenslotte kwam ter sprake bij de
vraag of de rijke landen economisch
moeten doorgroeien of niet. Lang
man haalde het rapport van de hui
dige eerste minister Joop den Uyl
uit de zestiger jaren aan waarin hij
pleitte voor afremming van de groei
en stelde daar het huidige verlangen
van de vakbeweging tegenover dat
de ondernemers alsjeblieft moeten
investeren. „Daar is geen beleid op
te maken".
Van Dam vond het een slechte poli
tiek om niet te willen groeien omdat
daarmee de afzet van de ontwikke
lingslanden in gevaar komt. terwijl
Coppes pleitte voor een andersge-
richte groei. Luis Emmerij tenslotte
deed het zo af: „Economische groei
is wat we tot nu toe gezien hebben.
Economische ontwikkeling is wat
we graag willen zien."
AMSTERDAM De Amsterdamse
academie voor lichamelijke opvoe
ding hoeft de 25-jarige, sinds 1970 in
Amsterdam woonachtige Koerd,
Mohammed Al-Hamawandi niet
weer toe te laten tot het eerste leer
jaar van de opleiding.
Dit heeft de vice-president van de
rechtbank in Amsterdam, mr. M. R.
Wjnholt, maandagmiddag bepaald
in zijn uitspraak in een kort geding.
De Koerd had het kort geding tegen
de academie aangespannen omdat
hij het er niet mee eens was dat hij
na zijn eerste leerjaar, waarin hij de
slechtste resultaten van de klas
boekte, geen toestemming kreeg dit
jaar opnieuw te doorlopen.
ven met veel arbeidskrachten moe
ten leggen, willen de doelstellingen
van het ILO rapport bereikt worden.
Emmerij achteraf op de vraag of de
élites in veel ontwikkelingslanden
daartoe bereid zijn. „Politici met
werkelijkheidszin zullen bereid zijn
wat af te staan. Een politicus, onge
acht zijn huidskleur, heeft de nei
ging aan de macht te komen en te
blijven en daarvoor concessies te
doen. Als er geen veranderingen ko
men zullen we binnen tien. vijftien
jaar flinke explosies zien. Politici in
ontwikkelingslanden zullen moeten
inzien dat ze als ze zo doorgaan als
ze nu doen. over een aantal jaren
aan de bomen hangerr."
Volgens Coppes is het beleid van de
westerse landen nogal tweeslachtig.
Aan de ene kant zeggen ze dat in het
beleid van de ontwikkelingslanden
het een en ander moet veranderen,
aan de andere kant steunen ze via
de internationale handel (He zittende
élites. Bovendien zit in ontwikke
lingslanden de vakbondstop vaak
aan de kant van de élites en is de
internationale vakbeweging niet op
gewassen tegen de multi-nationale
ondernemingen. En het was natuur-
Dr. H. Imdemann
Jowren
Zcrwfe/t dCttSJ
Bewust ontspannen ooor
autogene training
Het boek ove' autogene training:
de praktische methode die u in
staat stelt welt te bevrijden van
spanningen en daaruit
voortgekomen psychische en
fysieke klachten
Paperback t 14.90
JjdfrxtlhmjMi
twijttmn
Persoonli|kt>e'd5vorming
door Oefening'
Wannier ieltvertrouwen door
opvoedingsfouten'ot artdBSJ'BS
n et of'a'ovoiied;g tot stabö komt
worst men ger'emj ,r. Mn
Peter Laüster d«ectevr varf -vt
psychCiagnos) s^h .nsMuu) te
Keu en ,he'p: v •l<ia,mte
.Paperback' t? 50
in de boe«r\j'nde>
IJ VEEN WAGENINGEN
Als je 125 jaar naaimachines hebt
gemaakt is dat best reden om een beetje
feest te vieren. Hoe kun je dat beter
doen dan door een nieuwe machine
te introduceren.
De Singer Merritt (genoemd naar
Isaac Merritt Singer, de oprichter
van de Singerfabriek). een
lichtgewicht zig-zagnaaimachine
met veel extra's. Om te beginnen
natuurlijk de vrije arm, waarmee
u mouwen en broekspijpen veel mak
kelijker kunt naaien Door één hand
beweging maakt u van deze vrije
arm een vlakke en omgekeerd
Ingebouwde motor, snel terug
transport en een doorzichtig spoel-
klosje voor de naald zijn nog maar enkele
van de vele extra's op deze machine.
Omdat Singer jubileert nu 499,-.
Een handelsmerk van The Singer Company
service
tot in lengte van jaren.
Rok met krijtstr eep en
voorplooi. Polyester/viscose, ceintuurtje. In 75% wol.
In zwart, camel, bruin/rood Beige of grijs. Mt. 38 t/rh 4o.
Plissérok van Terlenka
Camel, bruin of zwart
Mt. 34 t/m 42
