Modaliteiten-gesprek
in de hervormde kerk
I
Nieuwe katechismus
is tien jaar oud
„Singuliere gaven"
hoge uitzondering
Vandaag
Kerk in Maleisië
heeft het moeilijk
Gewoon
liedboek
voor koningin
Onze adressen:
Uitbreiding
Bijbel Kiosk
Vereniging
Toenemend aantal
echtscheidingen
in Zuid-Afrika
Meeste Chilenen
tegen de junta
Hervormden geven
in Zuid-Afrika
verboden boek uit
VOORBIJGANGERS
VRIJDAG 1 OKTOBER 1976
KERK/BINNENLAND
TROUW/JQMARTET2
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG In Zwolle. Gouda en Driebergen zal nog dit Jaar een begin gemaakt worden met
gesprekken tussen de modaliteiten ln de hervormde kerk. In de praktijk komt dit neer op een
gedachten wisseling tussen vertegenwoordigers van de gereformeerde bond en andere leden van de
hervormde kerk. De bedoeling ls het vastgelopen gesprek tussen de verschillende groeperingen ln
de hervormde kerk weer op gang te brengen.
Deze gesprekken zijn het gevolg van
4e synodediscussie, dit voorjaar,
over het vijfjaarlijkse rapport van de
visitatoren-generaal. Een commissie,
bestaande uit dr C. P. van Andei
Azn, secretaris van de raad voor de
zaken van kerk en theologie, prof. dr
C. Graafland (geref. bond; en drs L.
de Liefde, assessor van de synode,
heeft de gespreksronden voorbereid
en de voorwaarden bepaald, waar
aan deze zouden moeten voldoen.
De commissie heeft bewust drie
regio's gekozen, waar het verschil ln
modaliteit zeer onverhuld en pijnlijk
aan de dag treedt De
pen zullen uit niet meer dan vijftien
leden bestaan. ZIJ zijn niet volgens
dezelfde formule samengesteld. In
Zwolle bestaat de groep geheel uit
predikanten. In Gouda nemen ook
vrijzinnigen deel aan het gesprek en
ln Driebergen maken ook nlet-
predikanten deel uit van de groep.
Preken
Tussen nu en Pinksteren 1977 zullen
de groepen zes tot acht maal bijeen
komen. Onderwerp van bespreking
ls steeds een al gehouden preek,
waarbij liturgie, gebed en pastorale
facetten vanzelf aan de orde zullen
komen. De commissie verwacht, dat
Juist daarin de verschillen tussen de
modaliteiten het duidelijkst naar vo
ren komen. Na een proefperiode van
een Jaar zal plaatselijk en landelijk
worden nagegaan, ln welke richting
de gesprekken zich ontwikkelen en
in hoeverre zij reeds nuttig blijken te
zijn.
De raad voor zaken van kerk en
theologie (Horst 5, Driebergen)
hoopt, dat ook ln andere regio's men
sen het initiatief nemen om een der
gelijke gespreksgroep te vormen en
dit dan melden aan de raad.
Van een onzer verslaggevers
LEUSDEN Koningin Julia
heeft desUJds bij de aanbie
ding van het Liedboek voor de
kerken op haar speciaal ver
zoek een „gewoon" exemplaar
fcratvangen
Dit onthult dr P. O. Kunst ln
zijn verslag aan de gerefor
meerde synode over de
werkzaamheden van de inter
kerkelijke sUchting voor het
kerklied. Het bestuur van de
stichting, met dr. Kunst als
voorzitter, kreeg de uitnodi
ging om tijdens een bezoek ten
paletze Soestdljk aan alle le
den van de koninklijke familie
een exemplaar aan te bieden.
De koningin vertelde daarbij,
waarom zij een „gewoon"
exemplaar van het liedboek
wilde. Ter gelegenheid van een
kerkgang stelt de koningin het
op prijs gewoon kerkgangster
te zijn. Het meebrengen en ge
bruiken van een bijzonder uit
gevoerd liedboek kwam haar
ongewenst voor. aldus dr.
Kunst.
HIJ vertelt ook, dat de konin
gin bijzondere aandacht had
voor de liederen voor kinderen
ln het liedboek. Twee liederen
van deze soort werden op ver
zoek van de koningin voorge
dragen. Dr. Kunst: „Haar be
langstelling ging naar deze lie
deren uit, omdat zij weet dat
ook het opgroeiende Oranje-
geslacht met het liedboek in
aanraking dient te komen".
Van een onzer verslaggevers
LEUSDEN Wanneer „deputaten ad artikel 6" hun zin krijgen,
zal het ln de gereformeerde kerken tot de hoge uitzonderingen
gaan behoren, dat iemand dominee wordt zonder wetenschappe
lijke theologische opleiding.
Deputaten hebben de synode ge
vraagd. een eind te maken aan wat
zij noemen het „oneigenlijk gebruik"
van artikel 6 van de kerkorde, dat
handelt over de zg. singuliere gaven.
Dit kerkorde-artikel maakt het in
zeer bijzondere gevallen mogelijk,
dominee te worden zonder gestu
deerd te hebben. Deputaten onder
strepen ln hun rapport aan de syno
de het zeer bijzondere karakter met
een synode-uitspraak uit 1893: „De
gereformeerde kerken erkennen
geen andere weg tot de bediening
des Woords dan die der theologische
studiën. behoudens alleen de zeer
zeldzame gevallen, waarin, bij hoge
uitzondering, de Here naar zijn vrij
machtig welbehagen langs andere
weg de nodige gaven verleent".
Achterdeur
Vaak wordt deze bedoeling van het
slnguliere-gaven-artikel niet begre
pen en zo is dit artikel ln de kerkorde
een achterdeur geworden voor dege
nen. die niet vla de theologische stu
die tot het predikambt konden ko
men, om door Ijverige zelfstudie toch
hun ideaal te kunnen verwezenlij
ken. BIJbelscholen suggereren soms,
dat hun opleiding de weg naar het
predikantschap ln de gereformeerde
kerken via artikel 6 opent. Maar vol
gens deputaten kan men voor artikel
6 niet studeren. ..Iemand bezit door
Gods gunst de bijzondere gaven van
artikel 6 of hij bezit deze niet."
Deputaten willen, dat de synode zich
duidelijk uitspreekt om aan met ar
tikel 6 in strijd zijnde praktijken een
halt toe te roepen. Zo kan worden
voorkomen, dat mensen na Jarenlan
ge studie en offers ontdekken, dat de
weg die ze gegaan zijn niet tot het
gewenste doel leidt.
Deputaten hebben het afgelopen
Jaar ln vijftien gevallen moeten advi
seren. In slechts vijf gevallen advi
seerden zij positief, waarbij zij aan
tekenen, dat ook deze vijf eigenlijk
niet aan het criterium van singulari-
telt voldeden. ZIJ stellen een nieuwe
regeling voor, waardoor het oneigen
lijk gebruik van artikel 6 wordt uit
gebannen. De synode zal hier volgen
de week donderdagmiddag over
spreken.
Agenda
UIT
Korte duidelijk geschreven, liefst
aan ëén kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet. Postbus 859, Amsterdam.
BIJ publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld
VAN LEZERS
Christelijk Instituut
Begrijpelijk, dat de verklaring van
het Christelijk Instituut van Zuld-
Afrlka voorpagina-nieuws voor
Trouw was. Jammer echter, dat u
het Afrikaanse Nationale Congres
abusievelijk Afrikaanse Nationale
Raad noemde en dat ln uw bericht
wat ongenuanceerd werd gesproken
over „steun aan.de zwarte bevrij
dingsbewegingen" De verklaring
maakt echter wat betreft haar steun
een onderscheid tussen de doelein
den en middelen en legt tot twee
keer toe de nadruk op de Identiteit
van het Christelijk Instituut of beter
gezegd op actieve geweldloosheid als
middel tot bevrijding. De betreffen
de passage luidt als volgt: .Het
Christelijk Instituut) steunt de doel
einden van de zwarte politieke bewe
gingen. (voorzover) die over
eenstemmen met bijbelse waarden
van gerechtigheid, vrijheid en men
selijke verantwoordelijkheid: (zij)
bevestigt opnieuw haar steun aan
alle geweldloze pogingen om veran
dering te bewerkstelligen, inclusief
stakingen, economische sancties en
de tegenwerking van immigratie".
Amsterdam
dr. J. P. Feddem
AMSTERDAM
Postbus 059.
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Tele* 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
WestWaak 9 Rotterdam
Tel 010-115580
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
Werkloosheid
Enkele Jaren geleden zag Ik op de tv
een kort debat tussen de heren Bles
heuvel en Den Uyl. Er waren toen
140 000 werklozen, zodat de heer
Den Uyl hiermede het de heer Bles
heuvel zeer lastig maakte. De heer
Den Uyl vond 140.000 werklozen af
schuwelijk en beweerde dat die kop
(de 40.000) er zeer zeker af moest.
Door gebrek aan politiek inzicht van
de ministers Drees Jr en De Brauw
valt het kabinet-Blesheuvel en
wordt de heer Den Uyl minister
president Nog maar kort aan het
bewind stijgt de werkloosheid van
140.000 naar 160.000 en na enige tijd
180.000 en dan zelfs 200.000 en ten
slotte zijn er al ruim 225.000 mensen
die geen werk kunnen vinden. En
dan mag tk mij best afvragen, waar
om zo hoog van de toren geblazen?
Het lijkt wel of de heer Den Uyl en
de PvdA het monopolie rijk zijn. Dit
ls in ieder geval niet merkbaar.
Oegstfeest J- W. Kraay
CDA
Dinsdag 28 september werd door de
NCRV-tv onder leiding van reporter
Oerard van den Berg een samen
komst georganiseerd met medewer
king van leden die sympathiek
staan tegenover het te vormen CDA.
Door rode Plet Steenkamp en enige
voorzitters van de drie „christelijke
partijen" werd het Nederlandse kij
kersvolk het allermooiste voorge
spiegeld. vooral de armsten ln Ne
derland zouden het veel beter krij
gen ln de toekomst. Maar wel doen
de fracties van deze toekomstige
CDA het volgende: Ieder ln den lan
de weet dat Juist het armste deel
van het Nederlandse volk geen eigen
huls heeft en maar met moeite zijn
dure huurwoning kan betalen.
Staatssecretaris Van Dam wilde de
nieuwe huurverhoging uitstellen
van april tot Juli 1977. Nee. zei het
CDA. niet de armsten moeten gehol
pen worden, maar de vele kapi
taalkrachtige huisjesmelkers, die de
huurwoningen meestal laten ver
krotten. Dus regen het voorstel van
staatssecretaris Van Dam stemmen.
Nu baal ik als rooms-katholleks-
AOW'er van dit CDA.
A. Groen
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Gistermiddag
heeft de Bijbel Kiosk Vereniging
(BKV) haar nieuwe centrum voor
evangelisatie-materiaal geopend. In
deze ruimte op de Beukenhorst in
Driebergen heeft de BKV nu alle
gelegenheid om kerken, scholen,
evangelisatie-commissies,
jeugdclubs en dergelijke te helpen
aan bijbels en evangelisatie-
materiaal in de ruimste zin van het
woord.
De BKV, zo vertelt ons administra
teur J. M. van Driel, is ontstaan,
toen in 1928 bij strandevangelisatie
behoefte bleek aan speciale lectuur.
Men werkte toen nog met echte bij
belkiosken. Nu heeft de BKV geen
eigen evangelisatie-werk meer en is
zij uitsluitend service-instituut voor
anderen.
Bestseller van de BKV is nog altijd
de „blauwe bijbel" van mejuffrouw
G. Ingwersen, een speciale kinder
bijbel voor buitenkerkelijken, die al
de vijftiende druk beleeft. Een suc
ces wordt ook de serie „Het blijven
de Woord," die samen met de her
vormde bond voor inwendige zen
ding is opgezet en materiaal biedt
voor het godsdienstonderwijs op
christelijke scholen voor voortgezet
onderwijs.
De Bijbet Kiosk Vereniging telt
thans 85.000 leden en drieduizend
lectnurleden (die zelf actief mee
werken bij lectuurverspreiding).
Op de foto: het nieuwe centrum van
de BKV.
NIJMEGEN Op 4 oktober is de Nieuwe Katechismus tien jaar oud. Bij de presentatie van deze
„geloofsverkondiging voor volwassenen", geschreven door het hoger katechetisch instituut te
Nijmegen in opdracht van de Nederlandse bisschoppen, noemde kardinaal Alfrink dit boek van
600 bladzijden „een veilige gids", al had de inhoud niet „het karakter van een onfeilbaar
evangelie".
De synode vergadert van dinsdag tot
zaterdag. Dinsdag komt de kinder
communie aan de orde en 's avonds
het rapport van deputaten „evange
lie onder Israël". Woensdag wordt
gesproken over de volwassenendoop.
de vraag of het pastoraat onder stu
derenden moet worden omgevormd
tot een algemeen Jongerenpastoraat,
de verhouding tot de kerken van
Midden-Java. afsluitende besluiten
inzake het liedboek en het misbruik
van Gods naam vla radio en tv.
Donderdag staan naast de singuliere
gaven op de agenda bezwaren tegen
de proeven voor doop- en belijdenis-
liturgie in de katern. Zesendertig
kerkeraden hebben de synode be
richt. dat zij deze proeven afwijzen.
Vrijdag spreekt de synode over de
verklaringen over intercommunie en
ambt van de raad van kerken en over
de gereformeerden in België. Zater
dag komen ten slotte een aantal pro
blemen rond de „verontrusting" aan
de orde. De kerkeraden van
Baambrugge. Helnenoord, Nieuw-
dorp en Urk hebben de synode onder
meer gevraagd het mogelijk te ma
ken. dat men niet lid hoeft te zijn
van de gereformeerde kerk ter plaat
se. maar zich ook aan kan sluiten bij
een gereformeerde kerk elders, als
men zich daar in de leer en de prak
tijk beter thuisvoelt.
JOHANNESBURG In Zuld-
Afrika neemt het aantal echtschei
dingen snel toe. Dit blijkt uit een
rapport dat is opgesteld door de
afdeling kerk en samenleving van de
verenigde congregationallstische
kerk in Zuld-Afrlka. Het rapport
komt tot de slotsom dat een op elke
3.8 huwelijken in echtscheiding ein
digt. In de stedelijke gebieden ls dit
percentage veel hoger. Hier nadert
het echtscheidingspercentage de 50.
De opsteller van het rapport, ds. Joe
Wing, komt tot de conclusie dat dit
hoge echtscheidingsgetal, gevoegd
bij het toenemende alcohol
misbruik. het stijgende aantal
zelfmoorden en het groeiende ras
senconflict aanwijzing ls voor een
ernstige crisis ln de menselijke ver
houdingen ln Zuld-Afrlka.
F. Kruithof
Na bijna acht Jaar heeft de heer F.
Kruithof zijn werk „bemiddeling be-
roepingswerk" in de gereformeerde
kerken gestaakt HIJ heeft een be
noeming aanvaard als hoofd van het
studentenbureau van de Vrije Leer
gangen te Amsterdam. Het bureau-
Kruithof in Kampen was een begrip
geworden voor vele gereformeerde
kerkeraden. die een geschikte predi
kant of kandidaat voor hun gemeen
te zochten
Bij het verschijnen waren al 200.000
exemplaren verkocht. Dit aantal is
nu gestegen tot ruim 535.000. Ieder
jasr gaan er nog zo'n 4000 stuks over
de toonbank. Het boek is intussen in
zestien tdlen vertaald. Onlangs ver
scheen een Finse uitgave. De oplage
van de buitenlandse edities ligt ver
boven het miljoen. In Duitsland zijn
er 400.000 verkocht, in de Verenigde
Staten ongeveer 350.000. Andere ver
talingen staan op stapel.
Het boek heeft heel wat stof doen
opwaaien. Reeds in november 1966
richtte een groep behoudende katho
lieken een smeekschrift tot de paus
met het verzoek in te grijpen. Vol
gens hen ging het boek voorbij aan
de maagdelijkheid van Maria en
praatte het vrijzinnig over de erfzon
de, de eucharistie, de kerk, de ge-
boortenregeling, het bestaan van de
ziel en van de engelen.
Na overleg tussen Nederlandse en
Romeinse theologen, dat geen resul
taat opleverde, benoemde de paus
een commissie van zes kardinalen,
die in oktober 1968 rapport
uitbracht. Daarna stelden de Ro
meinse theologen Ed. Dhanis en J.
Visser op last van de kardinalencom
missie een aanvulling bij de Nieuwe
Katechismus samen, die echter niet
ln het boek werd verwerkt, maar
afzonderlijk werd uitgegeven. Eind
1968 zei de perschef van het Vati-
kaan, dat er in de Nieuwe Katechis-
FRANKFURT Volgens de Chi
leense kardinaal Sllva van Santiago
is minstens 85 percent van de bevol
king tegen de militaire junta. Maar
heel veel mensen zijn bang om dit
openlijk te bekennen. „BIJ ons
heerst tirannie", heeft kardinaal Sil-
va gezegd tegen de Noorse predi
kant J. Havgar, die zopas uit Chili ls
teruggekeerd.
„Niemand van ons kon zich voor
stellen, dat hoge officieren hun ei
gen volk zo zouden behandelen", zei
Silya. „Niemand in Chili had tevo
ren gedacht dat wij een dictatuur
naar nazi-model zouden krijgen".
Volgens de kardinaal ls niet te ver
wachten dat de Junta het kerkelijk
hulpcomité het werk onmogelijk zal
maken, zolang de kerk zo duidelijk
waarde blijft hechten aan het werk
van het comité.
UTRECHT De generale diakona-
le raad van de Nederlandse her
vormde kerk heeft besloten het
boekje „Zuid-Afrika. een politie
staat?". een uitgave van het Christe
lijk Instituut in Johannesburg in
Nederland uit te geven. Het boekje
is deze week in Zuid-Afrika verbo
den. Het noemt onder meer het aan
tal zwarten dat door de veilig
heidspolitie is aangehouden en het
aantal dat de laatste Jaren in gevan
genschap ls overleden.
Prof. dr P. Schoonenberg
mus geen ketterijen stonden, maar
dat een tiental punten verduidelij
king en aanvulling behoefden. In
1969 publiceerde het hoger kateche
tisch instituut een witboek van de
hand van pater dr. W. Bless. Daarin
werd uiteengezet, waarom de door
Rome voorgeschreven wijzigingen
onaanvaardbaar bleven voor de au
teurs van de katechismus en hun
theologische adviseurs, ook al had
den de bisschoppen zich erbij neer
gelegd „om de lieve vrede met Rome
te bewaren". Volgens prof. dr. P.
Schoonenberg, de voornaamste the
ologische adviseur van de samenstel
lers van de katechismus, werd het
boek een testcase in het dispuut over
de collegialiteit van de bisschoppen,
hun verhouding tot de paus, vooral
Om zich over de situatie te beraden
zijn alle r.k. priesters van West-
Malelsië (Malakka) vier weken bij
een geweest rond aartsbisschop Tan
Sri D. Vendargon. Naarmate de com
munistische guerilla-activitelten
toenemen worden buitenlandse mis
sionarissen meer gewantrouwd. Vol
gens vele Islamitische politici zijn
hun Ideeën al te zeer verwant met
het communisme. Hun Inzet voor
randgroeperingen wordt beschouwd
als subversief. Van Sabah (Malei
sisch Borneo) werden tussen 1970 en
1975 bijna alle missionarissen ver
bannen, omdat ze onrust zouden
zaaien. Onder hen was de Neder
landse missiebisschop Jac. Buis.
Onder de slagzin „een land, een taal,
een godsdienst" (de Islam) wil de
regering de eenheid van het land
bereiken. Andersdenkenden worden
bestempeld tot randgroepen en sek
ten. Van de ruim twaalf miljoen Ma-
NABIJHEID
Wat gaat het toch snel! Dat dacht lk
toen lk boven dit stukje de datum
tikte. Alweer 1 oktober. Je houdt het
niet voor mogelijk, zegt onze groen-
tenboer dan en dat heeft hij van de
klanten of van de televisie. Het ls
net alsof het gisteren was, toen het
Eo droog was en allerlei paniekzaai
ers ons voor hielden, dat het een
bijzonder dure winter zou worden.
En dat was dan natuurlijk weer de
schuld van de regering. Anderen
haalden er de Here God bij. Er
moest gebeden worden om regen.
Intussen een onbekookt voorstel
wanneer Je denkt aan al die gewas
sen, die door de droogte het weer
beter deden, om nog maar te zwij
gen van al die beroepen, die het
moeten hebben van lekker warm
zomer weer. De aandelen Helneken
zullen er niet onder geleden hebben.
Het wordt wat moeilijk als Je die ln
de kluis hebt liggen en Je wordt
tegelijk opgeroepen tot zulke gebe
den. Nu lijkt het moeilijk om aan te
tonen dat die gebeden niet geholpen
hebben, want het ls weer gaan rege
nen; dat kan niemand ontkennen.
En hoe! Ik kwam er dinsdag bijna
niet doorheen. Men beroept zich
voor zulke gebeden om een ingrij
pen van God vaak op de bijbelse
verhalen vol uitredding en hulp op
gebed. Daar zou nog wel het een en
ander op te zeggen zijn, maar ook
dit, dat het dan meestal om heel
andere dingen gaat dan om een paar
centen meer voor de aardappelen. De
kom in de hele bijbel geen mensen
tegen die daar de Here God ln het
gebedsmuur mee lastig vallen. Ik
herinner me nog die Jonge vrouw,
die zich tegenover mij beklaagde
over de vroomheid van haar man.
HIJ liep de hele dag geestelijke liede
ren te zingen, beplakte het hele huis
met teksten en hield niet op met
bidden. „Ik zeg wel eens tegen
Frits", vertrouwde ze me toe, „die
lieve Heer van Jou,. Hij krijgt hoofd
pijn van Jou, weet Je?
Vergeten we ook niet te vaak dat die
verhalen van gebedsverhoring ln fei
te tekenen zijn. Tekenen van Zijn
nabijheid. En om die nabijheid van
Zijp beloften en geboden gaat het
de curie, en de betekenis van de
plaatselijke kerk.
Voorzichtig
Guus van Hemert schrijft in het sep
tembernummer van „Saamhorig",
het blad van de raad van kerken:
„Het boek was bedoeld als een niet
extreme verkondiging, die meer de
kwaliteit dan de snelheid van ont-
wikkeling op het oog had. In een
sfeer van soms verhaaste en soms
oppervlakkig aandoende progressi
viteit wilde het een rustige weergave
zijn."
Hoewel het boek vermoedelijk vaak
ongebruikt is gebleven, schijnt het
toch wel als naslagwerk te functione
ren, aangezien de katechismus nooit
tweedehands te koop is. Het boek
wordt door pastores vaak gebruikt
voor de verkondiging. Ieder jaar wor
den er weer gespreksgroepen rond de
Niewe Katechismus opgericht. Voor
vele zusters is het een meditatieboek
en voor predikanten een synthese.
Pater Van Hemert besluit: „Veel
mensen zijn vooruitgehold zonder
het nodige mee te nemen. Anderen
zijn bij de pakken blijven zitten. De
Nieuwe Katechismus wil met de rijk
dom die we ontvangen hebben ver
der gaan. Daarom ls het goed moge
lijk, dat er voor menigeen die al bij
de tijd is, toch nog veel nieuws in te
lezen staat."
Brochure werkgroep
AMSTERDAM „Geloven en gelo
ven is twee," de brochure die dr C.
Rijnsdorp in ons blad van afgelopen
dinsdag heeft aangekondigd, is te
bestellen door drie gulden te storten
op giro 65.77.28 van de Rabo-bank te
IJsselstein, t.n.v. werkgroep Ge
meentetoerusting; bankgironum
mer 15.92.08.629
KOEALA LOEMPOER De christenen ln Maleisië bevinden
zich in een mangelpositte. Een andere godsdienst dan de Islam
wordt nauwelijks geduld. Veel buitenlandse missionarissen zijn
het land uitgezet. De communistische guerilla groeit.
NED. HERV. KERK
Beroepen:te Nijkerk C. den Boer te
Wageningen; te Stellendam H.
Veldhuizen te Wapenveld.
Aangenomen:naar Warns J. A J.
Seeleman, kand. te Weesp, die be
dankte voor Brouwershaven.
afscheid:op 3 oktober van Den Haag
M. L. Schoch wegens emeritaat; van
Z aamslag A T. Delnum ber. te
Beetsterzwaag; van Oudkerk J.
Riemstra ber. te Goënga.
Intrede: te Hardenberg G. J. v. d.
Stouw uit Klooster-Ter Apel; te
Renkum A Tromp uit Daarle; te
Sliedrecht drs. G. H. O os tin ga uit
Lisse; te Koog A Polhuls uit Zun-
derdorp; te Westkapelle J. Bezemer
uit Beverwijk; op 5 okL te Opheus-
den L. Quist te Molenaarsgraaf.
ALG. DOOPSGEZ. SOC.
Intrede: te Edam de heer J. v. d.
Meer uit Rottevalle.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Veenwoudsterwal W.
R. Barkema te Rotterdam-Charlols.
Afscheid: van Delfzijl H. T. van Bo-
chove, ber. te Aduard.
Intrede: te Heemse S. Soepboer uit
Drachten; te Marum W. Feenstra uit
Urk; te Opende kand. T. E. Hesllnga
uit Ten Boer.
Bevestigingrte Delft (dovenpasto-
raat) J. J. Lamme, voorheen pred.
van de geref. kerk van Delft.
Inleiding: te Hengelo (Ov wav hij
hulpdiensten gaat verrichten; J.
Musch, em. pred. van Kolum-
merzwaag.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.(
Beroepen: te Buitenpost R. van Nus
uit Curagao; te Rotterdam-Oost M.
Brandes te Ermelo.
Intrede: te Ferwerd-Hallum kand. S.
T. Huttinga uit Groningen.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Naarden kand. A K.
Wallet te Apeldoorn.
Intrede: te Emmeloord M. de Boer,
voorheen vlootpred. op Curacao.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Zwolle C. V. d. Poel te
Yerseke; te Oosterland A Hooger-
land te Krabbendijke.
GEREF. GEMEENTEN IN NED.
Bedankt: voor Gouda A Wink te
Veenendaal
BAPTISTENGEMEENTEN
Intrede: te Hengelo (O.) P. Wljchers
kand. uit Bilthoven.
lelsiërs is slechts een procent rooms
katholiek. Zelfs op r.k. scholen wordt
onderricht in de r.k. leer niet geduld,
terwijl islamkunde verplicht ls. Ba
nen bij regering, politie of leger zijn
voor christenen praktisch uitgeslo
ten. Het gevolg is, dat velen het land
verlaten of Islamiet worden.
Voor de toekomst van zijn kerk mikt
aartsbisschop Tan vooral op de le
ken. Toen hun priesters vier weken
beraadslaagden, moesten de leken ln
de parochies zorgen voor
godsdienstonderricht, kerkdiensten,
uitvaarten en sociale taken. Dit ex
periment ls volgens de aartsbisschop
geslaagd. Tan: „De leken moeten
worden toegerust om taken over te
nemen en antwoord te geven op el-
kaars vragen. Door hen moet het
geloof worden versterkt, opdat het
stand houdt ln de komende
stormen."
E. A. Streef-
Mevrouw
land
Mevrouw E. A S tree (land te
Dordrecht is door het breed modera-
men van de gereformeerde synode
benoemd tot functionaris voor stu
die en oriëntatie en als uitvloeisel
daarvan ook voorlichting in de
kerken hier en overzee in verband
met de plaats van de vrouw en het
samenspel man-vrouw in kerk en
maatschappij. Mevrouw Streefland.
die in 1920 geboren is, was zestien
jaar zendelinge onder Chinezen ln
Suriname. In Nederland was ze on
der meer kathechete vanwege de
hervormde kerk en hoofd van de
verpleegstersopleiding aan het dia-
conessenhuis in Utrecht. Het geldt
hier een pioniersfunctie ln dienst
van zending en werelddiakonaat
