Reacties op toekomstig
beleid tamelijk somber
Koel
Een jaar eerder
in dienst, meer
werk op scholen
Trouw
Custers veroordeeld tot
levenslange deportatie
Jongeren en de
vakbond pag. 5
iet Nieuwe Haagse Courant en met Nieuwe Leidse Courant
Plan: hogere reiskostenaftrek
Prof. Ver maat:
beleid dreigt
te mislukken
PvdA: steun voor kabinet
KVP: lasten verlichten
ARP: visie te optimistisch
WD: machteloos beleid
Vondeling gruwt
van zinnen in
de troonrede
Verkeersleider
geschorst wegens
amp in Turkije
Zonnig weer
Ontwikkelingswerker vraagt gratie
bij brandend
maagzuur
REGiflpnii
vloeibaar,
sneller dan
demaagbrand.
REGlApH
CHU vindt tekort
„angstaanjagend"
Meer mensen op de been in Den Haag
Britse marine
geeft hoop op
voor vermisten
In deze krant
Best om in huis te halen
Handig zelfs
Welkomstvoordeel
hoort bij u.
34STE JAARGANG NR. 9936 - WOENSDAG 22 SEPTEMBER 1976
rouw
TGAVE TROUW/KWARTET B V. HOOFDREDACTEUR J.TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
jjONNEMENT 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO 23.00 12.574 —GEMEENTEGIRO X11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS 0,55
Van onze verslaggevers
DEN HAAG De leeftijd waarop dienstplichtigen in
werkelijke dienst moeten opkomen zal verlaagd wor
den van twintig tot negentien jaar. Dit is een van de
manieren waarop minister Vredeling de noodzakelijke
bezuinigingen bij defensie wil verwezenlijken: negen
tienjarigen kosten minder aan wedde dan twintigjari-
gen. Wordt dit voorstel uitgevoerd dan zal de lichting
die in 1959 geboren is helemaal niet in dienst hoeven.
Andere vormen van bezuini
ging bij het departement van
defensie:
lagere reiskostenvergoeding,
terughoudend bevorderingsbe-
leid, grotere bijdrage van het
personeel in de medische ver
zorging en uitstel van de ver
vanging van de verouderde
„Neptune"-vliegtuigen.
Ander nieuws van prinsjesdag
(troonrede, miljoenennota, be
grotingen en enige nota's):
Er zullen achthonderd nieu
we arbeidsplaatsen voor on
derwijzers komen doordat
bij het lager onderwijs de
norm voor de klassegrootte
verlaagd zal worden van 33
naar 32. Bovendien komt er
plaats voor honderd extra
kleuterleidsters en vierhon
derd extra-onderwijzers
aan scholen die in moeilijke
omstandigheden verkeren.
Verkiezingen
Volgend voorjaar zal niet al
leen de Tweede Kamer op
nieuw verkozen worden
maar ook de Eerste, dit in
verband met grondwetsher
ziening. De verkiezingen
van een nieuwe Eerste Ka
mer gebeurt als gewoonlijk
door de reeds zittende leden
van de provinciale staten.
Ditmaal geen verhoging
van belastingen maar wel
een flinke verhoging van
de aftrek van reiskosten
voor de loon- of in
komstenbelasting.
Het Centraal Planbureau
verwacht dat werkloosheid
en inflatie iets zullen ver
minderen, maar de werk
loosheid, die tegen eind
1977 naar verwachting tot
205.000 zal dalen, zal gemid
deld toch nog 215.000 be
dragen.
Op korte termijn komen er
voorstellen betreffende de
openbaarheid van inko
mens en tot matiging van
de pensioenen van politici.
De regering laat de moge
lijkheid onderzoeken dat
oudere werknemers zich uit
het arbeidsproces te
rugtrekken om plaats te
maken voor jongeren. Ook
de mogelijkheid van deelar
beid (vermeldenswaard is
dat de regering dit woord
gebruikt en niet het
„vreemde" part-time werk)
door jongeren wordt bezien.
Ontwikkelingshulp
De ontwikkelingshulp
wordt volgend jaar ver
hoogd tot anderhalf pro
cent van het nationaal inko
men, maar dat gebeurt ten
koste van een gestegen be
drag aan „oneigenlijke"
hulp-bijdragen, zoals die
aan de kosten van huisves
ting van Surinamers.
Om het bezit van eigen wo
ningen te bevorderen wil
minister Gruijters per 1 ja
nuari de regelingen voor de
subsidies herzien. Het
bouwprogramma omvat in
totaal 105.500 woningen.
Aardgas zal voor kleinver
bruikers opnieuw duurder
worden.
De volledige tekst van de troon
rede staat op pagina 9. Meer
nieuws uit de op prinsjesdag
gepubliceerde stukken op de pa
gina's 9,13,14 en 15. Reacties op
dat nieuws staan ook op pagina
19- Ons commentaar staat op
pagina 5.
Dr. A. J. Vermaat, hoogleraar aan
de Vrije Universiteit in Amsterdam,
meent dat het beleid dat de regering
zich voorstelt te voeren gevaar loopt
te mislukken. Hij wijst onder meer
op de grote risico's van een nieuwe
inflatiegolf ten gevolge van de mo
netaire financiering. Verder acht hij
een verdergaande beperking van de
collectieve uitgaven en een meerja
rige loonmatiging nodig. Slechts
langs deze weg is volgens hem een
beter perspectief voor de onderne
mingen mogelijk. Overigens bete
kent dat niet dat verdere democrati
sering van het bedrijfsleven stopge
zet moet worden.
De beschouwing van prof. Vermaat
staat op, pagina 15.
Dr. A. Vondeling, voorzitter van de Tweede
Kamer, is niet erg te spreken over de taal
waarin de gisteren uitgesproken troonrede
gesteld was Hoewel er ten opzichte van
vorig |8ar enige vooruitgang te bespeuren
valt, zijn er toch nog zinnen in de troonrede
„om van te gruwen". Het verhaal staat op
pagina 3.
SPARTA (UPI) De Turkse bur-
erluchtvaart-autoriteiten hebben
isteren een verkeersleider ge-
chorst. die de afgelopen zondag
ienst had op het moment, dat een
Vrkse Boeing 727 met 154 inzitten-
len aan boord, onder wie negen Ne-
erlanders verongelukte.
Droog en vrij zonnig weer.
Zwakke tot matige wind uit oost
tot zuidoost en maximum
temperaturen ongeveer 19 gra
den Celsius.
MORGEN EN OVERMOR
GEN: Geleidelijk minder
standvastig.
Morgen zon op: 6.27
zon onder: 18.36
maan op: 5.56
maan onder: 18.09
DACCA (UPI, ANP) Een speciaal hol in Dacca heelt de
Nederlander Peter Custers en zes inwoners van BangladesJ
veroordeeld tot levenslange deportatie wegens poging tot omver
werping van de regering. Dit vonnis tot deportatie betekent
gewoonlijk verbanning naar een stralkolonie.
Kindergemeenschap
«staat 50 jaar
Oh Kareltje je bent niets veran-
.derd!
Drs. Peter Custers, Nederlands ont
wikkelingswerker en correspondent
van de Volkskrant en het weekblad
De Groene, werd in december vorig
jaar met twaalf inwoners van
Bangladesj gearresteerd, kort nadat
het huidige bewind krachtens de
noodtoestand aan de macht kwam.
Zij werden beschuldigd van „sa
menzwering tot omverwerping van
de regering door middel van geweld
en van tegen de staat gerichte activi
teit".
Het bewind beschuldigde Custers er
ook van dat hij „in 1973 het land
binnenkwam onder het mom van
freelance journalist en daar ach
terbleef'. Het zei dat Custers het
hele land had doorgereisd en contac
ten had gelegd met „ondermijnen
de" elementen, die zich verzetten
tegen de huidige regering, die onder
leiding staat van generaal-majoor Zi-
aur Rachman.
Na zijn arrestatie op 8 december
1975 besloot een speciaal hof in au
gustus, dat de zaak tegen Custers
achter gesloten deuren zou worden
behandeld. De Nederlandse regering
protesteerde tegen het feit. dat geen
consulaire vertegenwoordiger aan
wezig mocht zijn bij het proces, dat
voor een krachtens de noodtoestand
ingestelde rechtbank dient. Ook de
ouders van Custers werden niet toe
gelaten, alleen de Britse advocaat
van Custers, John Platts-Mills, even
als zijn Bengaalse advocaten. Tij
dens zijn gévangenschap is Custers
geestelijk en lichamelijk ernstig ver
zwakt. De eerste weken na zijn arres
tatie is hij mishandeld. De verhoren
zouden gepaard zijn gegaan met psy
chisch en lichamelijk geweld.
In een verklaring aan de pers deelde
het speciale hof mee, dat Custers
bekend had, dat hij een sleutelfiguur
in het complot was en dat hij gepro
beerd had een systeem van „we
tenschappelijk socialisme" in
Bangladesj te vestigen. Volgens wel-'
ingelichte kringen zou Custers, zo
werd gisteravond bekend, de presi
dent van Bangladesj om gratie heb
ben gevraagd. Als dat zou worden
verleend, zou Custers voor het week
einde worden uitgeleverd.
Een woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken zei desge
vraagd. dat men het vonnis van Cus
ters niet kon bevestigen. „Het is een
geheim proces en de uitspraak is ons
via officiële kanalen niet bekendge
maakt". aldus de woordvoerder.
(ADVERTENTIE)
Uitsluitend vorkrtfgboor bij
o pothook on drogist.
Noem do proof op do som mot
do klolno proboor-flocon (f 2A5)
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het kabinet-
Den Uyl zal zijn plannen voor
volgend jaar waarschijnlijk
zonder grote moeite door de
Tweede Kamer goedgekeurd
krijgen in de komende maan
den. Maar het uitgestippelde
beleid voor de jaren daarna
wordt onderwerp van zware on
derhandelingen bij de vorming
van het volgende kabinet, na
de verkiezingen van mei vol
gend jaar.
Dit valt af te lelden uit de reacties
van politici gisteren op miljoenenno
ta en troonrede. „Een lagere stijging
van de collectieve lasten (overheid,
sociale voorzieningen) dan één pro
cent (van het nationaal Inkomen) per
Jaar lijkt noodzakelijk met het oog
op de werkloosheid", aldus Andries-
sen (KVP. regeringspartij). De beslis
sing hierover ziet Andriessen niet dit
najaar vallen, maar bij de kabi
netsformatie volgend Jaar.
Aantjes (ARP, regeringspartij) vindt
het kabinet „te optimistisch" over
de toekomst. De cijfers in de rege
ringsstukken bevestigen volgens
Aantjes de juistheid van het ont-
werp-program van het CDA. Dat be
pleit beperking van de groei der col
lectieve lasten tot 0,7 procent in
plaats van één procent.
De PvdA, de grootste regeringspar
tij, steunt het kabinetsbeleid. Wel
waarschuwt fractieleider Van Thijn
dat „voor ons de zin aan de huidige
regeringssamenwerking ontvalt, als
de voorstellen voor vermogensaan-
wasdellng (VAD) zouden stranden in
het parlement".
Vakbeweging en ondernemers ach
ten beide het beleid van de regering
onvoldoende, omdat de werkloos
heid 215.000 volgend jaar te
hoog blijft. De meningen verschillen
echter sterk over wat er dan wél
moet gebeuren. De ondernemers ei
sen meer lastenverlichting en ultga-
venverlaging bij de overheid, zodat
de bedrijfswinsten herstellen en er
meer geïnvesteerd kan worden.
De FNV vreest dat hogere winsten
niet voldoende zijn om meer investe
ringen en werkgelegenheid te krij
gen. De FNV verlangt een actiever
investeringsbeleid, waarbij de over
heid ook zelf investeringen doet. Het
CNV acht aanvullende maatregelen
tegen de werkloosheid nodig, gericht
op herverdeling van het bestaande
werk. Het CNV denkt onder meer
aan een lagere pensioenleeftijd.
(Meer over deze reacties op pagina
19).
Oppositie
De oppositiepartijen in de Kamer
vallen het kabinet eenstemmig af.
Het kabinet staat „machteloos en
krachteloos" voor de problemen van
werkloosheid en Inflatie, en voert
een politiek van „na ons de
zondvloed", aldus WD-leider Wie
gel. Drees Jr (DS'70) spreekt van een
„mislukt economisch beleid". Een
groot deel van het bedrijfsleven
heeft geen redelijke toekomstver
wachtingen, en de regering is te toe
gevend aan inflatie, belangengroe
pen en in een te royaal subsidiebe
leid, aldus Drees.
De drie CDA-partijen tillen zwaar
aan het grote financieringstekort
van de overheid. „Zeer riskant",
vindt Aantjes. Andriessen twijfelt
mede vanwege dit grote tekort of de
bestrijding van de inflatie wel zal
lukken. Kruislnga (CHU, oppositie)
Vervolg op pag. 3, kol. 4
DEN HAAG Prinsjesdag heeft deze keer be
langrijk meer mensen op de been gebracht dan in
afgelopen jaren. Vele duizenden waren naar de
Residentie gekomen om de koninklijke familie
toe te juichen. Opvallend waren de bijvalsbetui
gingen die speciaal voor prins Bernhard bedoeld
waren.
Langs de gebruikelijke route van de gouden
koets waren een paar spandoeken te zien waarop
teksten stonden als „Bernhard, wij staan achter
u". Op het Binnenhof werd een bord omhoog
gehouden waarop stond ..Bernhard, we love you,
USA". Veel mensen, die naar de stoet kwamen
kijken hadden een witte anjer in het haar of op de
revers. Enkelen liepen met manden met anjers
rond om die aan de aanwezigen uit te delen.
Bleven de vele toeschouwers op het Binnenhof
bij aankomst van de gouden koets betrekkelijk
stil, de stemming werd ronduit enthousiast, toen
de koninklijke familie zich na afloop van de
rijtoer op het balkon van het paleis aan het Lange
Voorhout vertoonde. Voor het paleis waren ook
de spreekkoren die de naam van prins Bernhard
aanhieven. Toen de koninklijke familie zich van
het balkon terugtrok ging de prins als laatste
zwaaiend naar binnen. Ook toen koningin en
prins het paleis per auto verlieten duurden de
toejuichingen voort.
Volgens de Haagse politie is de drukte rond
Prinsjesdag goed verwerkt en is alles rustig verlo
pen. Wel moest de politie één jongeman arreste
ren, die bij het passeren van de stoet een rotje op
de weg gooide. Verder liep alles echter op rollet
jes, aldus de Haagse politie.
Op de foto: Koningin Juliana en prins Bernhard,
voordat zij de Ridderzaal binnengaan.
LONDON/DEN HELDER De Brit
se marine heeft de hoop opgegeven,
dat de tien zeelieden die na een aan
varing maandagmiddag nog worden
vermist alsnog levend zullen worden
aangetroffen. Aangenomen wordt,
dat zij zijn verdronken.
Nederlandse kikvorsmannen en een
aantal reddingsschepen zijn de hele
'dag gisteren beziggeweest de inmid
dels gezonken mijnenveger Curzon
te onderzoeken. Tijdens de aanva
ring maandagmiddag tussen de Cur
zon en het Britse fregat Mermaid
kwamen twee bemanningsleden om
het leven en werden drie anderen
gewond.
Een woordvoerder van de Britse ma
rine noemde het ongeluk, dat ge
beurde tijdens de Navo-oefening
„Teamwork" het ernstigste in de ge
schiedenis van de Britse marine
sinds de Tweede Wereldoorlog.
Vanuit Nederland worden pogingen
ondernomen de Curzon te bergen. Er
zijn twee bergingsvaartuigen en een
bok naar de plek van de aanvaring
gestuurd.
Binnenland
Huren acht procent om
hoog3
In scheepsbouw dreigt veel
werkloosheid3
Mode
Kokmeijer: specialist in gro
te maten8
Kerk
Het is niet genoeg dat Je
gelovig bent2
Buitenland
Rhodesië beslist vandaag
over voorstellen van Kissin
ger7
Oppositie in Portugal buiten
spel?7
Sport
Utrecht: Maatregelen tegen
„supporters"11
Economie
Droomkeuken hoog op ver
langlijst 19
Familieberichten12
De parlementaire machine heeft zich onstuitbaar in
beweging gezet. De beleidsvoornemens rijzen de pan
uit. Iedereen levert commentaar op alles. Trouw
houdt het hoofd koel. Ogen in het achterhoofd. Oren
overal. En toch een vertrouwd gezicht.
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:Giro-
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:-
Adres:
Plaats:
Ik ontvang graag naar keuze:
4 fraaie zwart-kunstledcren onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse locomotiefmodcllen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
f"~] Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalendcr. Modern, origi
neel.
Voor de kinderkamer, dc keuken of waar dan ook.
Tekening van het vroegere IJ te Amsterdam.
rdeel Hij be
l de krant t< \S
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking c
hebben ontvangen) J 6.25 minder voor de eerste termijn.
Schrijf op dc open envelop: Trouw Kwartet, antwoord
nummer 2792. Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
Jlii