Kissinger en Smith
nog niet uitgepraat
Spel
net Nieuwe Haagse Courant
IM
Nieiiwe Leidse Cowan t
Verlies voor Palme
MF bang voor
ieuwe inflatie
Utrecht-fans maken het te
wclzijiis-
(II voniiiiKjswcrl:
en met
CHU wil Andriessen
als lijsttrekker CDA
'Ol/ltv
Kerken in Oost-Europa
tegen censuur pag. 5
itwikkelingslanden iets beter
K
Zonnig weer
root gebrek aan
ennis van sport
Dode bij training
voor motorraces
Tweetal ontsnapt
uit strafgevangenis
Kruisinga in radio-interview:
In deze krant
„Rhodesische premier reageerde gunstig"
Vliegtuig
in Turkije
neergestort
Lezers van Trouw
zitten mooi op de tribune
Welkomstvoordeel
hoort bij u.
34STE JAARGANG NR. 9936 MAANDAG 20 SEPTEMBER 1976
AO.crtmlics VOO» tfét* iatc»dêgse»vt>f.fk (noflrn dcn<N»dag
HO posii If» pos bej't t'|n ini.chl'ngor» («I 020 9IJ456 >»t 7«J
•GAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J.TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
DNNEMENT 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 GEMEENTEGIRO X 11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0.55
)CKHOLM (UPI, AP) De
te uitslagen van de verkie-
en in Zweden leken te dui-
op een nederlaag voor de
aal-democraten van pre-
r Olof Palme. Een prognose
de Zweedse radio geba-
d op 800 van 868 uitgeko-
representatieve districten
de niet-socialistische par-
een voorsprong van 11
zou voor het eert in vierenveer-
jaar zijn dat de sociaal-
locraten uit de regering van Zwe-
worden gewipt, als deze aanvan-
ke tendens zich inderdaad zou
blijken door te zetten. De aller
laatste prognose gaf de sociaal
democraten met de steun van de
communisten nog een flinterdunne
voorsprong.
De opkomst was bijzonder gToot. In
1973, toen er 5,7 miljoen stemgerech
tigden waren, bedroeg de opkomst
meer dan negentig procent. Men
houdt rekening dit maal met een
recordopkomst. Zaterdag hadden al
ruim een miljoen Zweden per post
gestemd. Omdat in de nek-aan-nek
race enkele duizenden stemmen van
betekenis kunnen zijn en de per post
afgegeven stemmen pas woensdag
geteld zijn, zal de definitieve uitslag
pas later in de week bekend zijn.
Voor het eerst mochten nu personen
van achttien jaar meestemmen. De
kiesgerechtigde leeftijd was tot dus
ver 20 jaar. Het aantal jongeren be
draagt 500.000. De stemlokalen wa
ren gisteren tot negen uur 's avonds
open. De weersomstandigheden wa
ren gunstig, hetgeen heeft bijgedra
gen tot de hoge opkomst. Het aantal
zetels van het parlement, dat be
staat uit één kamer, bedraagt 349.
Vroeger was dit 350, maar omdat een
dergelijk even aantal kon leiden tot
patstellingen in het parlement waar
bij het lot soms moest beslissen
stemde men gisteren voor een one
ven aantal zetels.
Mocht Palme inderdaad de verkie
zingen verliezen dan zal hij
waarschijnlijk worden opgevolgd
door Thorbjörn Faelldin, de leider
van de centrumpartij. Faelldin heeft
zich tijdens de verkiezingscampagne
sterk gemaakt tegen het kernener
gieprogramma van de regering. Pal-
me heeft de Zweden vooral gewezen
op de voordelen van de verzorgings
staat die de sociaal-democraten het
land de afgelopen 44 jaar gebracht
hebben.
onze redactie economie
5HINGTON Het Inter-
onale Monetaire Fonds
F) is ernstig bezorgd over
nieuwe toeneming van de
itie in de wereld.
chrijft het Fonds (een internati-
geldinstelling waarbij meer
honderd landen zijn aangeslo-
in het jaarverslag. Het verslag
it besproken op de jaarvergade-
van het IMF en de Wereldbank,
4 tot 8 oktober in de Philippijnse
dstad Manilla. Daar zijn dan on-
ïeer tientallen ministers van fi-
lën.
IMF constateert dat halverwege
de wereldeconomie haar eerste
van herstel van de ernstigste
wmische crisis sinds veertig jaar
er de rug had. Toch bevindt die
deconomie zich in een verve-
situatie. Terwijl aan de ene
produktie en yraag niet snel
tg toenemen om de werkloos-
op korte termijn te verminde-
aat de opleving aan de andere
toch zo snel dat het IMF bang is
een nieuwe inflatiegolf. Het
ds vindt daarom dat omzichtige
ADVERTENTIE
i Zo
Zonnige perioden en op de
peeste plaatsen droog. Later
het noordoosten van het
and meer bewolking. Maxi
mumtemperaturen omstreeks
graden. Eerst weinig wind,
later zwakke tot matige zuid
oostelijke wind.
MORGEN EN OVER
MORGEN:
Overwegend droog en weinig
verandering in temperatuur.
Morgen zon op: 6.24
onder: 18.41
maan op: 3.18
onder: 17.14
beheersing van de vraag naar goede
ren en diensten een eerste vereiste is
om de inflatie te drukken en om de
verwachting van inflatie weg te ne
men. De ervaring leert namelijk dat
een beleid dat groei en werkgelegen
heid moet bevorderen slechts voor
korte tijd succes heeft als inflatie en
de verwachting van de inflatie niet
verminderen.
Het IMF meent dat meer vooruit
gang moet worden geboekt op de
weg naar een stabiel geldstelsel. On
zekerheid over het economisch be
leid van regeringen leidt op het
ogenblik soms tot aanpassing van
wisselkoersen die schokkender ver
loopt dan de situatie eigenlijk zou
rechtvaardigen. Het IMF is bezorgd
over de houding van regeringen op
het gebied van wisselkoersen.
Nog enkele punten uit het verslag:
Het gaat de ontwikkelingslanden
iets beter. Door de economische op
leving in de industrielanden stijgen
de inkomsten (uit grondstofexport)
sneller dan de uitgaven aan im
porten.
De produktie in de industrielan
den is in de eerste helft van 1976 (op
jaarbasis) met 6,5 procent gestegen.
In 1975 was zij met 17» procent
gedaald.
De wereldhandel steeg in de
eerste helft van 1976 op jaarbasis
met 10 procent. In 1975 was hij met 4
5 procent teruggelopen.
STADSKANAAL Tijdens de trai
ning voor nationale wegraces in
Stadskanaal is de 27-jarige Han
Hardonk uit Arnhem om het leven
gekomen. Hardonk zou later op de
dag in de 250 cc klasse internatio
naal starten.
De remleiding op het achterwiel van
de motor liep vast, waardoor de olie
druk uitviel. Hardonk, die op dat
moment met grote snelheid een
bocht naderde, reed rechtdoor en
sloeg over de kop. Met zware inwen
dige verwondingen werd de coureur
eerst naar een ziekenhuis in
Stadskanaal vervoerd en vervolgens
naar Groningen overgebracht. Bij
aankomst aldaar bleek Hardonk te
zijn overleden.
Het was het tweede dodelijke onge
val dit jaar op het circuit van
Stadskanaal. Op Tweede Pinkster
dag kwam een Westduitse coureu
tijdens grasbaanraces om het leven.
Tijdens de training voor de 250 cc
klasse is Koos van der Polder uit
Spijkenisse geslipt, waarbij hij een
gebroken been opliep.
DEN HAAG Twee door de politie
als „zeer gevaarlijk" omschreven ge
detineerden zijn zaterdagavond om
streeks negen uur ontsnapt uit de
strafgevangenis van Scheveningen.
Ondanks een uitgebreide zoekactie
van de Haagse politie is het tweetal
nog steeds spoorloos.
De Rhodesische premier toch nog op weg voor de ontmoeting met
de Amerikaanse minister Kissinger.
AMSTERDAM De CHU is
bereid af te stappen van haar
eis, dat het CDA de komende
verkiezingen met drie lijsttrek
kers zal ingaan. Eén lijsttrek
ker mag ook, maar dan moet
dat wel de KVP-fractieleider
Andriessen worden (en dus niet
Lubbers zoals de ARP wil).
CHU-fractieleider in de Tweede Ka
mer, dr R. Kruisinga, verklaarde dit
zaterdag in het VARA-programma
In de Rooie Haan.
Wordt het CDA de grootste partij,
dan zal het, zo vindt hij, ook de
premier moeten leveren. Hij acht het
niet uitgesloten dat dit dan Andries
sen wordt.
Komen PvdA en CDA als gelijken
uit de verkiezingen te voorschijn,
dan zal er over de benoeming van de
premier onderhandeld moeten wor
den. Wordt het toch een PvdA-
premier, dan zullen socialisten daar
iets tegenover moeten stellen. Krui
singa denkt dan aan één of twee
extra zetels voor het CDA in het
kabinet.
Samenwerking
Over de coalitie-mogelijkheden in
een nieuw kabinet zei Kruisinga sa
menwerking met de VVD niet uit te
sluiten, al is voor hem de be
langrijkste vraag met wie het best
het eigen programma kan worden
gerealiseerd.
Over de uitlating van de PPR niet
met het CDA te willen regeren als
daar ook de CHU in zit. zei Krui
singa: „Het omgekeerde zal men van
ons niet horen. Wij gaan er van uit,
dat met alle democratische partijen
regeringsverantwoordelijkheid moet
kunnen worden gedragen en dat de
bereidheid tot het sluiten van
compromissen bestaat. Komt dat
compromis er bij de PPR. dan stelt
de CHU wel als voorwaarde, dat deze
partij haar uitlatingen terugneemt."
PAGINA 2:
Ruim baan voor plaat
selijke samenwerking her
vormden en gerefor
meerden
Moeizaam gesprek over
het belijden
PAGINA 3:
Jaarbeurs van het Oos
ten viert lustrum
Elke vrijdagavond is hel repeteren
voor hel 65 leden lellende zangkoor
van de Dr Mr Willem van den
Berghslichtmg in Noordwijk. De re
sultaten zijn met uitgebleven Be
halve in speciale kerkdiensten zingt
..De Lotstem" ook op de plaat. In
korte ti/d zijn er twee langspeelpla
ten van het koor verschenen. Fred
Lammers sprak met Jan Brandsma
(links), de dirigent van De Lotstem.
en met Pieter de Jong (rechts), een
van de artsen van de stichting, die
regelmatig nieuwe liederen voor
..De Lotstem' schrijft. Op pagina 6
leest u erover.
PRETORIA (Reuter, UPI, AP) Premier Ian Smith van het blanke minderheidsbewind in
Rhodesië heeft gunstig gereageerd op de jongste voorstellen van de Amerikaanse minister Henry
Kissinger voor een oplossing van het Rhodesische vraagstuk, zo heeft Kissinger gisteravond zelf
meegedeeld.
Na acht uur van besprekingen met
Smith en drie van zijn ministers, zei
Kissinger dat de Rhodesische rebel
lenleider naar Salisbury was terug
gekeerd om verslag uit te brengen
aan zijn regering en zijn partij. „Ik
ben ervan overtuigd dat Smith en
zijn drie naaste medewerkers een
gunstig verslag zullen uitbrengen
aan hun andere collega's.
Op de vraag of zijn verklaring nu
betekende dat er een doorbraak tot
stand was gekomen, antwoordde de
Amerikaanse minister: „Ik meen dat
mijn verklaring voor zichzelf
spreekt. Het is nogal duidelijk, dat
indien er geen vooruitgang zou zijn
gemaakt, er helemaal geen verslag
uitgebracht behoefde te worden aan
de Rhodesische hoofdstad."
.Waarnemers tekenden hierbij aan
dat het tot gisteren nog onzeker was
of Kissinger wel een ontmoeting met
Smith zou hebben, omdat Kissinger
had volgehouden niet met Smith te
villen praten als deze niet tot con
cessies bereid was. Het feit dat er
toch twee ontmoetingen hebben
plaatsgevonden, die langer geduurd
hebben dan aanvankelijk voorspeld
was, werd in Pretoria een positieve
ontwikkeling genoemd. Algemeen
waren waarnemers van oordeel dat
Smith inderdaad tot concessies be
reid moet zijn geweest.
Minister Kissinger zei nog dat hij
Smith de voorstellen had meege
deeld, die opgesteld waren door de
Verenigde Staten en Engeland, in
nauw overleg met een aantal zwarte
Afrikaanse presidenten, en dan met
name president Julius Nyerere van
Tanzania en president Kaoenda van
Zambia.
Kissinger zal spoedig naar het Zam-
biaanse Loesaka gaan om te pogen
„ophelderingen" te krijgen van de
Afrikaanse presidenten. Verwacht
wordt dat hij vandaag al afreist naar
Loesaka en dat het overleg in Loesa
ka nog deze week zal worden afge
sloten.
Over de inhoud van de bespreking
gen werden geen mededelingen ge
daan, maar ongetwijfeld zullen de
overdracht van de macht aan een
zwart meerderheidsbewind in Rho
desië, bescherming voor de blanken
en een fonds van 1.8 miljard dollar
ter compensatie van het verlies van
eigendom van de blanken aan de
orde zijn geweest
Gistermiddag om vier uur werd het
Rhodesische antwoord overhandigd
aan de Amerikaanse delegatie in de
woning van de Zuidafrikaaanse pre
mier John Vors ter. Kissinger was
vergezeld van William Rogers,
staatssecretaris voor economische
zaken en belast met het „af
koopplan" voor Rhodesië als het
daar tot een regeling zou komen.
Verder was ook William Schaufele,
de onderminister van buitenlandse
zaken en de man die president Nye
rere op de hoogte bracht van de
besprekingen tussen Kissinger en
Vorster in Zürich, in zijn gevolg.
Intussen heeft een woordvoerder
van het Britse ministerie van bui
tenlandse zaken in Londen gezegd
dat Groot-Brittannië bereid is een
constitutionele conferentie over
Rhodesië te organiseren, als Kissin
ger succes heeft bij zijn missie in
zuidelijk Afrika. De woordvoerder
zei dit nadat de Londense Observer
had gemeld dat president Nyerere
mede namens andere zwarte leiders
de Britse premier had verzocht een
conferentie over een nieuwe
grondwet voor Rhodesië bijeen te
roepen. Premier Smith en de overige
leden van diens regering zouden
hieraan niet mogen deelnemen,
maar „andere blanke Rhodesiërs en
de leiders van de zwarte Rhode
sische nationalisten wel. De Britse
woordvoerder gaf gisteren toe dat er
een briefwisseling was geweest tus
sen Nyerere enerzijds en premier
Callaghan en de Britse minister van
buitenlandse zaken Anthony Cros-
land anderzijds. Maar hij weigerde
in te gaan op de inhoud van de
boodschappen.
Het Russische persbureau Tass
heeft gisteren de missie van de Ame
rikaanse minister opnieuw aange
vallen en gezegd dat Kissinger een
oplossing zoekt die in het voordeel is
van de Verenigde Staten en „van de
laatste bolwerken van fascisme en
neo-kolonialisme in Afrika".
In de Zuidafrikaanse kaapprovincie
zijn zaterdagavond drie kleurlingen
neergeschoten door blanken die op
eigen houtje kantoren, winkels en
huizen in het gebied bewaken. Vol
gens de politie is èèn van de kleur
lingen aan zijn verwondingen over
leden.
In de buurt van Johannesburg deed
zich gisteren een hevige ontploffing
voor in een dynamietfabriek. Vol
gens de politie was sabotage uitge
sloten en bestond er geen verband
met de opstanden van de zwarten in
en rond Johannesburg van de afge
lopen weken.
ISPARTA (Reuter) Een toestel van
de Turkse luchtvaartmaatschappij is
gisteren neergestort op een binnen
landse vlucht van Istanbiel naar de
kust van de Middellandse Zee. Het
toestel, een Boeing 727 is neergestort
bij Isparta een stad op 100 kilometer
van de havenstad Antalya. Aan boord
van het vliegtuig waren 150 tot 170
mensen. Aantallen slachtoffers waren
niet onmiddellijk bekend.
Afkoopplan
Kissinger en Smith hebben elkaar
gisteren twee maal vier uur gespro
ken. Na afloop van het eerste onder
houd dat in de ochtend viel, zei de
Amerikaanse minister dat „de Rho
desiërs naar hun hotel waren terug
gegaan om de gedachtenwlsseling te
overdenken".
j'lJij moet je hoofd beter gebruiken!
Van onze sportredactie
HAARLEM Zo'n dol weekeinde als
vorige week heeft de voetbalcompeti
tie nu niet beleefd. Hoewel het er in
Haarlem toch té dol aantoe ging. Maar
dat lag aan de supporters van FC
Utrecht en niet aan het spel op bet
veld.
Tijdens de wedstrijd Haarlem-FC
Utrecht ontstonden er ernstige proble
men met de fans van de bezoekers.
Zoals langzamerhand gewoonlijk
wierpen zij allerlei voorwerpen op het
veld. Ook ontstonden er vechtpartij
en. Uiteindelijk moest de politie twee
maal ingrijpen. Met het paard werd de
tribune bestegen (zie foto) om daar de
toeschouwers uiteen te jagen. Er vie
len tijdens de rellen enkele lichtge
wonden, maar niemand behoefde
naar het ziekenhuis te worden ge
bracht.
Op sportief vlak bleef Roda JC aan de
leiding. De Limburgers wonnen van
FC Amsterdam (3-0) en hielden zich
zo Feyenoord en Ajax van het lijf.
Feyenoord won bij NEC (1-3) en Ajax
thuis van Eindhoven (3-2).
PSV is verder op de weg omhoog
gegaan door een simpele 3-0 winst
tegen FC Twente. Daardoor staan de
Twentenaren nu op de zeventiende
plaats met het schamele totaal van
drie punten uit zeven wedstrijden. FC
Amsterdam heeft evenveel punten,
maar een nog slechter doelsaldo.
AUes over de sportgebeurtenissen op
de sportpagina's.
De supermachten spelen haasje over met eikaars
gevechtsvliegtuigen. Terwijl de Amerikanen likke
baardend een Mig-25 uit elkaar sleutelen, azen de
Russen op een onbeheerde F-14. Spelletjes om in de
gaten te houden. Je weet nooit of het sportief blijft.
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:i....!Giro-
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Ik ontvang graag naar kruzc:
j~| I fraaie zwart kunstledrrcn onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse loromotiefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
f~] Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
Tekening van het vroegere IJ te Amsterdam.
Du nieuwe abonnee krijgt een welkomst voordeel Hij be-
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te
hebben ontvangen) I 6,25 minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de open envelop: Trouw Kwartet, antwoord
nummer 2792. Amsterdam
Een post zegel is niet nodig. Die betalen wij.
A