reativiteit is broodnodig imgang met zwakzinnigen in EEN KLEURRIJKE MODE DREIGT TE VERGRIJZEN. I PvdA-voorzitster bij begin .Boycot AMRO' fijn dat tk Fdts dat de Cocp f jnclusie in jubileumboek over tehuis „Maria Roepaan" NVV/NKV achter plan Vredestein Nflfll i! ai HET LOGISCHE VERVOLG. - <©V« Ook binnenlandse investeringen KLEDERDRACHTEN-EEN REIS LANGS DE LEVENDE STREEK- DRACHTEN VAN NEDERLAND. IN SPECIALE BOEK VAN DE MAAND OPLAGE F15,90. DAARNA F2?50. weer Waterhoos bij „Charlie" weerrapporten Alcoholgebruik automobilisten neemt niet toe DAG 17 SEPTEMBER 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 Kees de Leeuw is 32 jaar, maar ziet er uit J tin een meisje van voor in de ter lntig. Haar ouders hebben en j: ar in> augustus 1951 naar unfaria Roepaan" gebracht. Ze n ee^s toen zeven jaar, had de -1 111 «uterschool bezocht en zou ku 016 anderen» geruisloos :ei ergaan naar de lagere school. toen werd aan de ouders mee- smfcdeeld dat Mia niet „mee iar° Op dat moment kwam or de ouders het reeds ge- beurde firmament met een ehok omlaag. Hun oudste was nders". ir naam is Mia en zij is één van de zwakzinnigen, die verblijven in tehuis „Maria Roepaan" in het nburgse Ottersum, dat dezer gen 25 jaar bestaat. Op zichzelf reden om uitvoerig bij stil te _i, maar ter gelegenheid van dat ïeum is een boek verschenen dat zins de moeite waard is om aan- it aan te besteden. In dat boek en huis te ver?" beschrijven drie edewerkers voorlichter Truus ütter, psycholoog Willem Cranen pastor Hein Bogers het leven zes zwakzinnigen op „Maria jaan", terwijl psycholoog Jan i beursen zorgde voor het aan vui le fotowerk. boek verrast door een veelzijdi- aanpak, omdat niet alleen de rakzinnigen zelf in de zes hoofd- ukken aan bod komen, maar ook 'll ouders en de (groeps-)leiders en [sters, die dagelijks met de zwak- —jilgen omgaan en hen peter ken- m en dan wie ook. De auteurs erken- jj® en te hebben moeten vaststellen at wat in de omgang met zwakzin- Ige mensen voor de verpleegkundi- y' Son vanzelfsprekend leek, voor hen recF moeUijk was- Seen pretenties ld len wij hebben ook geleerd van de A »akzinnigen zelf. Zij hebben geen inftetenties, wij hadden ze wel. Wij Iden ontdekken wat er in hen om- en zijn geëindigd met te erken- l IÏp/Thierin niet geslaagd te zijn. Hier- roor zou je jaar en dag bij hen moe ten zijn, zoals hun directe verzorgers, °n naar voor hen is dat „dichtbij zijn" d gewoon geworden dat ze er niet 1 n neer over praten. Daarom is dit >oek, met grote aspiraties begonnen, aandeweg een nederig verslag ge- ia morden van wat wij ervaren heb- Zj. ien". Juist dat erkennen en die ne- lerigheid dragen er mede toe bij, dat M „Een huis te ver" een uitermate boei- jn ende en hier en daar ook aangrijpen- en le confrontatie is geworden, die zeer ti eesbaar is weergegeven. ff Neem nu Anja, een tienjarig 1 dlepzwakzinnig meisje, dat tevens a? blind is. In de afgelopen tien jaar is ,efer voorzover dat kan worden nage gaan niets in haar geest gebeurd. Ze heeft niets echt beleefd en niets geleerd en naar alle waarschijnlijk heid heeft ze ook nooit verdriet of '^ple zier gehad. Althans niet op de wijze waarop wij deze emoties bele ven. Truus Rütter: „Wanneer je voor de eerste keer aan het bed van zo'n dlepzwakzinnig kind zit, komt er een gevoel van machteloosheid, van stil le paniek over je. Heeft dit leven zin? Wat een desillusie en blijvende zorg voor de ouders, die dit meisje eens verwacht hebben". Anja's ouders hadden nog een zwak- zinnig kind, Frankie, die na elf maanden is overleden. Mevrouw Van den Heuvel zegt de teleurstelling en het medelijden met deze twee kinde ren nooit te hebben kunnen verwer ken. „Als, je trouwt dan heb Je be paalde verwachtingen. Ik heb nooit 4 gehoopt op rozegeur en maneschijn, I maar als ik had geweten dat we zo'n leven van verdriet en ellende tege moet gingen, zou ik ervoor gepast hebben". En Anja's vader vertelt, dat hij door Frankie en Anja een - ander mens is geworden. Je maakt je niet meer zo druk om dingen die in wezen onbelangrijk zijn. Je wordt er rijper, ja zelfs rijker van, maar het bezit van zo'n kind loopt als een rode draad door je leven heen". Toch voe len beide ouders zich met Anja diep verbonden. „Als ze stil en tevreden op je schoot ligt, is dat zo puur, dan is er geen enkele wanklank". Tafel van vijf In hoofdstuk twee komt Gertje aan bod, een mongooltje van twaalf Jaar met een blonde krullekop en vrolijke pretoogjes. Hij gaat op een school voor buitengewoon onderwijs, waar hem geleerd wordt om te gaan met de dingen die om hem heen zijn en die hij nodig heeft om zo gelukkig en zelfstandig mogelijk te leven. Zijn ouders: „Wij vinden het voor onze zoon veel belangrijker dat hij zich aan tafel zelfstandig kan redden dan dat hij de tafel van vijf uit zijn hoofd kan opzeggen". Willem Cranen schrijft over Lenie, een zwakzinnige blinde vrouw, die Dicht bij hen blijven. voor me, toen ze een paar maanden oud was en we nog geen vermoeden hadden van wat haar en ons te wach ten stond. Een beeldschoon prinses je in een lang, wit jurkje. We hadden ons er alles van voorgesteld. Mooi was ze, maar aan een kind dat alleen maar mooi is heb je niks Willem Cranen: als ik na een half uurtje moet opstappen, fluister ik zacht in haar oor: „Ik moet gaaan, Lenie, tot ziens". Ze legt een hand achter op mijn hoofd, trekt me naar zich toe en kust me op het voor hoofd. „Tot ziens" herhaalt ze einde loos. „Tot ziens". Het volgende hoofdstuk gaat over Marietje. Hein Bogers zat aan haar sterfbed. Steeds vraagt hij zich af, wat er in haar omgaat, maar een echt contact krijgt hij niet met haar. In tegenstel ling tot de verpleegkundigen, die zo lijkt het hem er schijnbaar moeiteloos in slagen „dat logge li chaam in enkele ogenblikken tot een mens te maken, die lacht, om wat liefde vraagt en die ook krijgt". Fasehuizen „Maria Roepaan" telt sinds ruim een jaar ook drie zogeheten fasehuizen. Het zijn huizen in een gewone straat in Gennep en Ottersum, waar de „beste" meisjes zo dicht mogelijk bij de maatschappij wonen. Een echte terugkeer naar die maatschappij zit er meestal niet in, maar via de fase huizen kunnen de pupillen en de mensen in die gewone straat misschien halverwege tot elkaar ko men. In één van die huizen woont, samen met nog zeven meisjes, Coos- je, 21 jaar. Ze zegt het fijn te vinden, dat ze in het boek mag en, voegt ze eraan toe, Thea (die het aanvanke lijk maar gemeen vond, zoveel aan dacht voor Coosje) vindt het nu ook leuk. „Ze is best aardig". Op de vraag of ze weieens verliefd is geweest, antwoordt Coosje: „Ja, op ons papa. Dat zegt mama ten minste. Op jongens ben ik niet ver liefd. Een Jongen zegt tegen mij niks. Sommigen lachen mij uit. Dan moeten ze niet denken dat ik nog verliefd word ook. Ik ben ook wel een beetje bang, dat ik dan ga vrij en. Daar Is mama ook bang voor, want als ik ga trouwen heeft ze mij niet meer en is ze helemaal alleen. Dan wordt ze heel verdrietig en dan vind ik aan trouwen ook niks meer aan. Nee, ik blijf fijn hier wonen. Waarom zou ik ergens anders naar toe gaan? Het is hier toch goed? Ik ga ook niet meer voor altijd naar huis terug. Mama en ik zouden het wel fijn. hebben, maar als ze dan doodgaat, heb ik helemaal niemand meer. Nee, je kunt beter een papa missen dan een mama, dat is zeker". ,In haar vrije tijd draait ze graag plaatjes. Boodschappen doen is ook leuk, aldus Coosje. „Als de mensen maar niet zo naar je kijken. Dan word ik verlegen en dan weet ik niet meer wat ik moet zeggen. Daarom ga ik niet alleen in het dorp. Jongens kijken ook altijd zo stom naar me. Ik denk, dat ik apart ben." Eigen identiteit In het laatste hoofdstuk van het boek komen de schrijvers onder de titel „En nu verder tot een af ronding. Zijn we tevreden over het huis, zo vragen ze zich af. Trots misschien? Of is het voor velen „Een huis te ver?" Vastgesteld wordt, dat zich de laatste Jaren grote verande ringen hebben voorgedaan in de zwakzinnigeninrichtingen. Zwakzin nigen worden niet meer massaal op gesloten en slechts lichamelijk ver zorgd. Zij leven, hoe schraal soms ook, als personen met een eigen identiteit, naast de verplegenden, die zich afvragen hoe ze deze men sen gelukkig kunnen maken. Om aan die eigenheid, die identiteit te gemoet te komen, is veel nodig en vooral, zijn velen nodig. Opgemerkt wordt, dat het centrali seren van de hele gezondheidszorg niet de oplossing is. Juist omdat centralisatie en de daarmee gepaard gaande verambtelljklng de zwakzin nige nog weerlozer zal maken dan hij al is. Het gevaar is niet denkbeel dig, dat daardoor het persoonlijke initiatief wordt gedood. Wij. aldus de schrijvers, hebben vastgesteld, dat Juist die persoonlijke creativi teit zo broodnodig is in de omgang met zwakzinnigen. Decentralisatie om humane redenen verdient de voorkeur boven centralisatie om louter economische motieven. In deze richting zijn al ontwikkelin gen gaande: fasehulzen, gezinsver vangende tehuizen en dagverblijven voor kinderen of ouderen. De mees te bewoners van „Maria Roepaan" zullen niet of weinig van deze gunstige ontwikkeling kunnen pro fiteren. Voor hen is de kans om de inrichting te verlaten gering. Zij zul len er oud worden. Er zal vergrijzing optreden. Jonge kinderen zullen er nog slechts binnenkomen als de nood erg hoog is, ook omdat de mogelijkheden tot opvang buiten de muren van de Inrichting steeds meer toenemen. In deze evolutie zal het instituut kleiner worden, maar het zal blijven bestaan, als een woonplaats voor de zwaksten onder ons. De zorg die zij behoeven noopt ons met velen ertoe dicht bij hen te blijven. Truus Rütter, Hein Bogers en Wil lem Cranen zijn er met dit boek in geslaagd de wereld van de zwakzin nigen, die vaak te ver van ons af is. dichterbij te brengen en wie ook maar enigszins open staat voor het recht van de zwakste kan daar niet omheen. Een huis te ver? Uitgeverij Terra, Zutphen, Prijs: 22,00. Te bestellen bij „Maria Roepaan", Ottersum, tel. 08851-3900. UTRECHT De kaderleden van de Industriebonden NVV en NKV. werkzaam in de vestigingen van Vre destein, zijn akkoord gegaan met de uitgangspunten voor een reorganisa tie van Vredestein, zoals de overheid die heeft geformuleerd in het eind vorige maand aan de vakbonden ge zonden memo. De overheid had de bonden gevraagd of zij zich achter deze uitgangspunten konden stellen. Zoals eerder gemeld gaat de over heid er van uit, dat 49 pet van de aandelen van het concern overgaan naar de staat, dat 2 pet onderge bracht zal worden in een onafhanke lijke stichting en 49 pet eigendom blijft van Goodrich. DE VAN EEN LEZER Tekeningen, hij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859. Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een liockenhon. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM PvdA-voorzitster len van den Heuvel, PPR- voorzitster Ria Beckers en PSP-voorzltter Lambert Meertens ondersteunden gistermiddag om vijf uur door hun aanwezigheid voor het gebouw van de AMRO-bank op de Dam de Boycot AMRO-actie. Van vijf uur tot zeven uur (koop avond in Amsterdam) deelden onge veer dertig actievoerders folders uit /ADVERTENTIE! Je ziet ze steeds minder: de kanten kappen, de bonte baatjes, de baaien rokken. Ze verdwijnen helaas uit het dorpsbeeld. Tegelijk met zoveel moois uit ons rijke verleden. Alleen daarom al is "Klederdrachten" een belangrijk boek. Over tien jaar zou het niet meer gemaakt kunnen worden. Constance Nieuwhof beschrijft boeiend de achtergronden en geschiedenis van de klederdrachten. Zij geeft ook tips voor tochtjes naar musea op dit gebied en naar markten en winkeltjes waar de kleder dracht nog volop levend is. Willem Diepraam en Cas Oorthuys vereeuwigden wat nog over is in juweeltjes van foto's. U vindt er meer dan 400 in dit prachtig uitgevoerde boek, waarvan drie-kwart in kleur. Klederdrachten is echt een bock om te hebben en om talloze malen te bekijken, door te bladeren, te lezen-en te herlezen. Daarom typisch een Boek van de Maand. Het ligt voor u klaar bij de boekhandel. De aanbieding is geldig t/m 2 oktober. Echter zolang de voorraad strekt. door hans de jong Nog steeds is het weer in ons land een beetje wisselvallig. De storingen laten ons nog niet geheel met rust en de hogedrukgebieden hebben in onze omgeving juist niet vol- goende invloed om de nattig heid geheel tegen te gaan. Gisteravond meldde Eelde onweer maar geen neerslag. De temperatuur was merkwaardig genoeg in Den Helder hoger dan in de rest van het land met 18 graden tegenover Vlissingen 15. Een in opbouw verkerend hoge- drukgebied boven Scandina vië Lulea gisteravond 1026.5 millibaar is er de aan de Poolse Oostzeekust tapte in zes uur tijd 16 milli meter water af, Greifswald in de DDR 15 mm, Gdansk iets meer dan 20 mm. Bornholm ving 28 mm (16 mm voor en 12 mm na de middag) en dat bij een stormachtige noord ooster. In Kopenhagen was de lichte regen na het midda guur ook begonnen maar er kwam daar niet meer dan één mm in de meter. Om zeven uur gisteravond was de lichte regen tot vlak bij Sleeswijk gevorderd, Hamburg meldde 5 mm na onweer. Gistera vond kwam Stuttgart aan de markt met 17 mm, Neuren berg 21 sinds gisteravond ze- oorzaak van geweest, dat een vwl houdt va^bloemen 'enb7j ^rte regenstoringuit Polen zichJn ven uur, wel een bewijs dat er met behulp van een witte stok met noordwestelijke tot westelij- wat de stabiliteit betreft nog twee rode bandjes geprobeerd wordt kerichUng uitbreidde. Eerst ..haar leefwereld wat ruimer te ma- storing een noordelij ken om haar de mogelijkheid te ge- baan te zull®n volgen, ven meer ervaringen op te doen", maar boven de Oostzee wa aldus de groepsleiding. De moeder stromingen aan de van Lenie, een vrouw van even over zuidkant van het Scandina- de vijftig, kan de situatie waarin vische maximum oostelijk haar dochter verkeert maar moeilijk geworden met bovenge- accepteren. „Ik kan er niet tegen: noemd gevolg, zo'n afdeling vol met zielige stum- pers. Als ik Lenie bezoek moet ik De «gen van het minimum aldoor hullen. Dan zie ik haar weer ^as luet kinderachtig. Leba wel het een en ander te wijzi gen valt. Van al deze storingsresten zullen wij vermoedelijk niet het meeste krijgen en we ge loven dan ook dat het weer de eerstkomende dagen ge leidelijk afstevent op een toe stand met rustig herfstweer met weinig of geen buien meer. Nog een enkel woordje over de zuidelijke trechter van de Noordzee: de hele och tend kwamen daar gisteren onweersimpulsen van die kant en nog om één uur 's middags meldde het lichtschip Smith's Knoll zwaar onweer. Om zeven uur gisteravond bliksemde het er nog In noord-Scandinaviè is de temperatuur flink gezakt. Vooral 's nachts kwamen daar onder het in opbouw verkerende hogedruk- centrum lage temperaturen voor: Kvikkjokk In noord- Zweden registreerde van woensdag op donderdag al minus zeven graden, Kiruna minus zes graden Celsius. Van de Oceaan kan ons op de breedte van Ierland en Schotland niets ongerech tigds bereiken: de stromin gen zijn daar tot op grote hoogten zuidoostelijk of zuidelijk. Ten zuidwesten van Ierland vormt zich wel een nieuwe depressie. Een stormdepressie van 978 mb zag geen kans Europa te be reiken en is ten zuidwesten van IJsland voor anker ge gaan. In feite is de blokkering van de Oceaandepressies dus nog steeds niet opgeheven. Op het weerschip Charlie midden op de Oceaan was het gisteren een heel stuk on rustiger dan het daar in we ken geweest was: luchtdruk 99 mb. gisteravond dalend met 12 mb ln drie uur bij oost-zuidoosten wind en on afgebroken zware regenval. Bovendien deed zich daar een waterhoos voor in zuide lijke richting: een krachtige wervelwind met ongeveer verticale as. Voor de televisie heeft de be jaarde ex-landarbeider Pruiksma uit Boksum de af gelopen zomer met die van 1911 vergeleken. Het weer van die zomer vertoonde veel overeenkomst. Wat de sep tembermaand betreft is er dit verschil dat het in september 1911 pas in de tweede helft van de maand begon te rege nen. Noordwest-Nederland kreeg gemiddeld over de hele maand 86 mm neerslag. Zee land 46, Twente 28, waaruit duidelijk de invloed van het warme Noordzeewater spreekt. Petten werd het natste station toen met 123 mm, waarvan 48 mm alleen al op de 21ste, toen een uitdie pende depressie over Zeeland en Zuid-Holland naar het zuidoosten koerste en de wind van zuid-zuidwest naar oost deed krimpen. In de tweede helft van de maand waaide de wind overwegend uit richtingen tussen zuid west en west-noord-west. De eerste herfststorm kwam over Nederland op de 30ste september waarna in oktober het grote regenwerk pas begon. Amsterdam licht bew. 16 0 De Bilt zwaar bew 17 0 Deelen geheel bew 18 0 Eelde geheel bew 16 0 Eindhoven zwaar bew 16 0 Den Helder regenbul 18 0,1 Luchth. Rtd. zwaar bew. 16 0 Twente onweer 13 1 Vlissingen onbewolkt IS 0 Zd Limburg half bew 17 0 Aberdeen zwaar bew 13 Athene onbewolkt 27 0 Barcelona onbewolkt 23 0 Berlijn zwaar bew. 15 3 Bordeaux licht bew 17 2 Brussel onbewolkt 17 0 Frankfort regenbul 17 0.2 Geneve zwaar bew. 11 2 Helsinki geheel bew. 10 0 Innsbruck regen 10 5 Kopenhagen regen 12 I Lissabon onbewolkt 23 0 Locarno half bew 19 0 Londen zwaar bew 16 0 Luxemburg zwaar bew. 13 0 Madrid onbewolkt 22 0 Malaga onbewolkt 25 0 Mallorca onbewolkt 24 0 München geheel bew. 11 0.6 Nice licht bew 22 0 Oslo licht bew 13 0 Parijs geheel bew 15 0 Rome licht bew 24 0 Hoogwater zaterdag 18 september Vlissingen 8 34—21 04 Haringvlietsluizen 8 29—21.13 Rotterdam 10 10—23 09 Scheveningen 9 25—22 07 IJmuiden 10 14-22.36 Den Helder 0 39-13 32 Harllngen 3 12—10 07 Delfzijl 5 29-18 17 aan cliënten van de bank. In de folders bevonden zich gedrukte kaarten, waarmee de rekening bij de AMRO-bank kan worden opgezegd. Ook elders ln het land op ongeveer tachtig verschillende plaatsen be gon gisteren de actie tegen het ver strekken van kredieten door het bankconcern aan Zuld-Afrika. De oproep om de bank te boycotten is uitgegaan van de Wereldraad van Kerken. De actie wordt gecoördi neerd door het landelijk actiecomité „Boykot Amro", waaraan samenwer ken de Anti Apartheids Beweging Nederland, Werkgroep Betaald Antwoord, Boykot Outspan Aktle, Werkgroep Kalros, Landelijke Ver eniging van Wereldwinkels en de X min Y Beweging. De actie wordt tevens ondersteund door de PvdA, de PPR, de PSP en de Arjos. Nieuwe lening In een gisteren uitgegeven persbe richt maakte de Stichting Anti- Apartheids Beweging Nederland be kend dat de AMRO Bank nog vorige week een lening van een paar mil joen dollar heeft verstrekt aan het Engelse kantoor van een Zuldafri- kaanse bank. „Waarschijnlijk wordt hiermee bedoeld de Nedbank of de Trustbank, de twee grootste Zuidaf- rikaanse banken die de be langrijkste schakels vormen ln de financiële steun aan het apartheidsbewind door de Westerse banken", aldus het persbericht. Be nadrukt wordt dat de AMRO Bank ln een folder aan haar cliënten zegt sinds 1973 geen leningen meer aan Zuld-Afrika te hebben verstrekt. In de briefkaart, die door de voor de AMRO-filialen postende actievoer ders wordt uitgereikt, staat ook dat de bank „met Amsterdamse hulzen speculeert ten koste van woningzoe kenden en met de Banque du Maroc samenwerkt ten koste van Marok kaanse arbeiders ln Nederland." In een folder wordt dit als volgt toege licht: „Niet alleen in Zuld-Afrika wei gert de AMRO zich iets aan te trek ken van de kwalijke gevolgen van haar investeringen. Dichter bij huis in Amsterdam verdient de AMRO geld ten koste van mensen met een laag inkomen." Ook vandaag zal voor de AMRO- fillalen worden gepost. Vanavond om negen uur (na afloop van koop avond. die in sommige gemeenten op vrijdag is) wordt de actie beëindigd. DEN HAAG Er is geen sprake van een toenemend alcoholgebruik, bij door de politie aan de bloedproef onderworpen automobilisten. Na de invoering van het „novemberwetje" in 1974, gericht tegen het alcoholge bruik bij wegverkeer, was er twee maanden lang sprake van een dui delijke daling van alcoholgehalte in het bloed van gecontroleerde auto mobilisten, daarna steeg het weer wat en bleef tot nu toe vrijwel constant. Dit antwoorden de ministers Wes terterp en Van Agt op vragen van twee KVP-Tweede Kamerleden die de indruk hadden dat het gemiddel de bloedalcoholgehalte de laatste tijd weer oploopt. In hetzelfde antwoord schrijven de beide ministers er niets voor te voe len om een ander systeem van alco holcontrole in te voeren dan het nu gebruikte blaasballonnetje met de eventueel daarop volgende bloedproef. De Kamerleden Corne- lissen en Van Schaik (inmiddels lid van de Raad van State geworden) hadden een mechanisch adem- controle-apparaat speciaal aanbe volen. de zogenaamde breathalyzer. De ministers wijzen erop dat indien de bloedproef door een dergelijk ap paraat vervangen zou worden de waarborgen voor de verdachte zou den worden verlaagd. Verder wijzen ze erop dat de breathalyzer, die de Kamerleden op een studiereis in de Verenigde Staten hadden ontdekt, werkt volgens een al twintig Jaar oud systeem. (ADVERTENTIE) Zacht insluimeren, diep en behaag lijk. slapen als een roos Natuurlek en gezond onder dons van Irisette. Met irisette is uw bedje gespreid Voor onze najaarsprijsvraag stelt Irisette zeven kwallteits donzen- dekbedden met modieuze over trekken en kussenslopen ter waarde van 380 per stuk be schikbaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5