uid -Afrika begint met lassa-deportatie nderdrukking is in Chili 'normaal' ïoesak ontslaat rie kabinetsleden Japanse premier wijzigt kabinet deTijd: Libanese president verandert regering Acht personen gedood bij bevingen in Italië Mao's Haat, angsten afgunst ■rudeau verjongt Canadese regering ^•aag heeft problemen met economie Dissidenten in Leningrad vrezen „grote schoonmaak" Viking weer heel I I I I I I I Weekblad IERC ROAG 16 SEPTEMBER 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 fTAWA (AP. Reuter) ►mier Elliott Trudeau van lada heeft zijn regering in- Ipend gewijzigd. De nieuwe ;eringsploeg telt vijf nieu- gezichten; drie oud- lienden zijn verdwenen en it ministers kregen andere :tefeuilles. ideau noemde zijn nieuwe ploeg goed, krachtig kabinet met e, dynamische nieuwelingen." maatregelen worden gezien als poging het vertrouwen in de èring-Trudeau wat op te vijze- De populariteit van de liberale •mier. die al sinds 1968 aan het vind is, liep de laatste maanden duidelijk terug. Canada heeft een behoorlijke klap meegekregen van de economische recessie en veel Canadezen klagen nu over het langzame herstel van de Canadese economie. De wijzigingen in het kabinet zijn een duidelijke poging om wat jong bloed te pompen in de landsrege ring en de partijleiding. Trudeau hoeft pas in 1978 weer verkiezingen uit te schrijven. Het is niet zeker of hij dan zelf nog eens beschikbaar zal zijn voor vier jaar of dat hij tegen dié tijd de leiding wil over dragen aan een jongere garde. De tweede man in de regering is nu Allen MacEachen, die tot gisteren minister van buitenlandse zaken was. Hij is nu vice-premier en leider van de liberale fractie in het parle ment. In deze functie is hij de op volger van Mitchel Sharp, die de politiek verlaat. De 54-jarige Mac Eachen had als econoom al een aardige wetenschappelijke loop baan achter de rug, voordat hij in het parlement werd gekozen. Hij werd door Trudeau „ontdekt" en in de regering gehaald. Velen zien in hem de nieuwe liberale leider. Zijn gebrek is dat hij aanmerkelijk min der flamboyant is dan Trudeau. De nieuwe minister van buitenlandse zaken is Donald Jamieson, die tot- nu toe minister van industrie was. De nieuwe regering-Trudeau, die gisteren werd beëdigd, telt 31 le den, onder wie drie vrouwen. rde taal van Rhodesische pe partijleider 10 JANNESBURG (Reuter, AFP, UPI) De Zuidafrikaanse overheid is gisteren begonnen met de ortatie van 45.000 zwarten uit hun eigen stamgebied naar het zogenaamde thuisland ihutatswana. Deze stam is zelf fel tegen deze gedwongen verhuizing waarbij de hele bevolking kilometer wordt verplaatst. [Fveer 150 politiemensen grendel- Ondertussen breidde de staking, die iet te ontruimen gebied gister- begin deze week in de zwarte steden rgh vroeg af. Honderd vrachtau- bij Johannesburg begon, zich naar «tonden gereed om de mensen te andere delen van het land uit. In yotren naar hun nieuwe woonge- Kaapstad ging een groot aantal d. Deze deportatie maakt deel uit kleurlingen gisteren in staking. Vol- i de zogenaamde thuislanden- gens het plan moet de staking van de ilie'.-c, waarbij de blanke regering zwarte arbeiders bij Johannesburg zwarte bevolking van Zuid-Afrika vandaag zijn afgelopen. Hoe lang de centreert in door haar aangewe- actie in Kaapstad zal duren is niet n - - gebieden. bekend. AAG (Reuter, AFP) Twee Tsjechoslowaakse vice-premiers de minister van landbouw hebben hun functies verloren, i «aanstaande partijleden hadden reeds kritiek op hen gele-- gens het persbureau CTK heeft tijleider (tevens president) Gus- jj Hoesak de vice-premiers Jan jor en Frantisek Hamouz en mi- ister van landbouw Bohoeslaw Ve to era „van hun functies ontheven in w rtiand met hun benoeming op an ti ie'posten". Waarnemers in Praag nsin het besluit van Hoesak als een radatie van de drie functiona- t centrale comité van de commu- i tjtische partij kreeg enkele dagen iden te horen dat Tsjechoslowa- „voor verscheidene miljarden aan voedsel en veevoer zal D leten invoeren als gevolg van de Idprale oogst van dit jaar. In de van Vecera is Josef Nagr mi- ster van landbouw geworden. Er n nog geen namen van nieuwe ee-premiers bekend gemaakt. Dlgende maand moeten in Tsje- loslowakije algemene verkiezingen ?kwrden gehouden. Daarna zal een .Hieuw kabinet worden benoemd. Mo- rgflijk wacht Hoesak om die reden ajiet het aanwijzen van nieuwe vice- lotemiers. De partij heeft aange- ;epoord „het werk onder de massa's ■rij intensiveren om een beslissende overwinning van de kandidaten van het nationale front te verzekeren" Premier Loebomir Stroegal en ande re leiders zijn de laatste dagen krachtig van leer getrokken tegen tekortkomingen in de metaalindus trie, de belangrijkste sector van het land. Stroegal richtte zich op een zitting van het centrale comité van de communistische partij een onge bruikelijk scherpe aanval op lei dinggevende figuren in de economie (onder meer van de twee betrokken ministeries), wie hij ernstige te kortkomingen verweet. Er is een woordenstrijd ontstaan tussen de politie en een deel van de Zuidafrikaanse pers over het aantal slachtoffers dat er de afgelopen dagen is gevallen-bij ongeregeldhe den in de zwarte steden Soweto en Alexandra. De politie zegt dat er maar twee doden zijn gevallen en dat er zich nauwelijks ernstige onge regeldheden hebben voorgedaan. 'The World', een krant voor zwart? Zuidafrikanen, daarentegen zegt dat er zestien doden zijn gevallen, vooral tengevolge van het harde optreden van de politie tegen sta kers. Volgens The World probeert de politie deze cijfers bewust buiten de publiciteit te houden. Dit werd gis teren bevestigd door het (blanke) ochtendblad Rand Daily Mail. Deze krant schreef dat er 'groeiend bewijsmateriaal' is voor de stelling dat de politie informatie over de toestand in Soweto verdraaid. Zo zouden ziekenhuizen de order heb ben gekregen geen gegevens te ver strekken over gewonden en doden die na de ongeregeldheden worden binnengebracht. De Rand Daily Mail is de belangrijkste oppositie- krant in Zuid-Afrika. Vier van haar journalisten zijn de afgelopen maanden gearresteerd. President Julius Nyerere van Tanzania begroet minister Kissinger bij zijn aankomst in Dar Es Salaam. CAIRO, BEIROET (Reuter, UPI, AP) Terwijl Libanese en andere Arabische leiders in Beiroet, Damascus en Cairo aan het praten waren over pogingen een eind te maken aan de gevechten in Libanon, heeft de nog steeds zittende Libanese premier Soeleiman Franjieh gisteren zijn kabinet gewijzigd. De premier noemde een lijst van gebreken: een slecht economisch plan, slechte verdeling van ar beidskrachten, gebrek aan gekwali ficeerd technisch kader, onver antwoordelijke nalatigheid bij de lei dende kaders, ernstige stagnatie bij belangrijke leveranties aan het Wes- Campagll© ten en andere gebreken. De metaal industrie en de machinebouw zijn de belangrijkste exportsector van Tsje- choslowakije. Het centrale comité Rhodesië De blanke heersers van Rhodesië zijn dezer dagen bijeen in de grens plaats Oemtali. De regeringspartij houdt daar een driedaags congres en premier Smith zal daar verslag uitbrengen van zijn gesprek met de Zuidafrikaanse regeringsleider. De voorzitter van de partij, Frost, keer de zich in zijn openingsrede tegen de vredesmissie van de Amerikaanse minister Kissinger. Hij zei dat tel kens wanneer minister Kissinger zich met zaken in het buitenland inliet, „de westerse beschaving ter rein heeft prijsgegeven". „Ik behoef maar te herinneren aan Vietnam, Taiwan en Angola", zei hij. Frost oefende heftige kritiek op het Amerikaans-Britse plan voor finan ciële compensatie van blanken die heeft de regering opgedragen, een het niet op zwart bewind hebben en reeks van maatregelen te ontwerpen bereid zijn te emigreren, om in deze sectoren „orde op zaken te stellen". „Ik kan hun verzekeren dat zij er Franjieh die op 23 september het veld moet ruimen voor de reeds ge kozen Eiias Sarkis, heeft de moslem- se premier Rashid Karami ontheven uit zijn functies van minister van defensie, financiën en voorlichting. Bovendien heeft Franjieh zijn chris telijke bondgenoot en oud-president Camille Chamoen benoemd tot ^waarnemend premier, die „de taken van de premier overneemt tijdens diens afwezigheid." Premier Karami is momenteel afwezig. Hij zat giste ren tijdens de aankondiging van de kabinetswijziging in Cairo en waar nemers meenden dat hii ernstig aan alleen maar in zullen slagen een handvol zwarten stinkend rijk te maken en de rest van het volk te storten in bittere armoede", aldus Frost, die eraan toevoegde dat het geld beter besteed kon worden aan de versterking van de Rhodesische grens en het ontwikkelen van gebie den uitsluitend voor zwarten. De voorzitter verweet Smith dat hij ondergraving van de segregatiepoli- tiek van zijn partij toestaat. „Ik kan niet voorbijgaan aan het feit dat een groot blok in de partij sterk meent dat de regering onze beginselen en politiek ^verwatert", zei Frost. Hij herhaalde dat Rhodesië zich het recht voorbehoudt grondgebied van Mozambique te schenden om te ver hinderen dat guerrillastrijders aan vallen op Rhodesisch grondgebied ondernemen. Compromis met tegenstanders TOKIO (Reuter, UPI) De Japanse Premier Takeo Miki heeft gisteren zijn kabinet gewijzigd in een poging de politieke stabili teit in het land enigzins te herstellen. Verder moet de wijziging gezien worden als een compromis tussen de premier en zijn tegenstanders in de Japanse liberaal democratische partij (LPD), die op zijn aftreden azen. macht heeft ingeboet. Franjieh en Chamoen kunnen nu in het vervolg het kabinet bijeenroepen als Karami afwezig is. Chamoen is ook minister van defensie en voor lichting geworden terwijl de post van financiën aan de nieuwkomer George Skaff gegeven werd. MOSKOU (AP) In Leningrad is men bevreesd voor een „grote schoonmaak" door de veiligheidspo litie KGB onder de ondergrondse politieke activisten en kunstenaars, zo werd gisteren van dissidente krin gen in de stad vernomen. In berichten van de afgelopen dagen wordt gezegd dat verschillende kunstenaars en onder meer Joodse activisten gearresteerd werden of tijdelijk in hechtenis genomen wa ren. Ook zouden verschillende wo ningen van dissidenten door de poli tie doorzocht zijn zonder dat deze een bevel tot huiszoeking had. Vol gens de dissidente kringen vreest men dat de autoriteiten zoeken naar bewijzen voor een politiek proces. „We voelen ons hier geen van allen meer op ons gemak", aldus een dis sident in een telefoongesprek met Moskou. In het kabinet zijn dertien nieuwe ministers opgenomen. Waarnemers verwachten niet dat het nieuwe ka binet een andere koers wat betreft, buitenlands beleid zal gaan varen, hoewel de minister van buitenlandse zaken vervangen is. De nieuwe man is Zentaro Kosaka die al eerder van 1960 tot 1962 de post van buiten landse zaken bekleedde in het kabi net van wijlen Hayato Ikeda. De vorige minister van buitenlandse za ken. Kiitsji Maiyazawa, keert niet in het kabinet terug. Vice-premier Takeo Foekoeda en mi nister van financiën Masayoskhb Ohira, beide mogelijke opvolgers van Miki. hebben hun functies be houden. Deze twee leiden de be langrijkste vleugels binnen de rege rende LDP en hebben binnen de partij krachtige pogingen onderno men de premier af te zetten. Minister van justitie, Osamoe Inaba, die be hoort tot de kliek van de LDP-leider Nakasone die aan de kant van Miki staat, heeft zijn portefeuille be houden. Hij is de man die het onderzoek heeft laten instellen naar de betrokken heid van enkele politici bij het Lockheed-omkoopschandaal. De te genstanders van Miki hebben vaak geprobeerd dit onderzoek tegen te werken omdat het het land maar in de onrust zou storten. De Japanse pers die in het algemeen Miki steunt denkt daar anders over en verwijt de tegenstanders van Miki te veel boter op het hoofd te hebben en daarom het onderzoek naar het schandaal beëindigd te willen zien. Zwaarste crisis De Lockheed-affaire heeft de Ja panse LDP in de zwaarste crisis van haar 21 jarige bestaan gestort. Tegen 14 mensen, onder wie oud-premier Kakoeei Tanaka. is een aanklacht ingediend wegens het illegaal aanne men van geld. De kabinetswijziging van gisteren is het afgelopen weekeinde in Tokio bekokstoofd als onderdeel van een compromis tussen premier Miki en zijn tegenstanders. Tot het compro mis behoort ook het bijeenroepen van een speciale parlementszitting, die vandaag zal plaatshebben en een speciale conventie van de LDP in oktober. Miki beloofde het parle ment niet te ontbinden en zijn te genstanders hebben beloofd de par lementszitting van vandaag niet te- verzieken, zodat een aantal al lang hangende economische wetsontwer pen behandeld en aangenomen kun nen worden. Wat er op de conventie in oktober gebeurt is nog niet duidelijk. Ver schillende van Miki's tegenstanders menen dat dat een uitgelezen gele genheid is hem als voorzitter van de LDP te wippen. Meer dan tweederde1 van de in het parlement zittende LDP-leden zouden al een resolutie hebben goedgekeurd waarin de pre mier wordt opgeroepen heen te gaan. Als Miki afgezet wordt als voorzitter van de LDP hoeft dit niet noodzake lijk in te houden dat hij ook aftreedt als premier. Maar in het 21 jarig bestaan van de LDP is het voorzit terschap altijd wel verbonden ge weest met het premierschap. PASADENA (Reuter) De graaf- arm van de Viking 2 op Mars is weer bruikbaar. De zondag opgetreden storing bleek aan een kapotte scha kelaar te liggen. Het is nu mogelijk om ook het onderzoekapparaat voor de chemische samenstelling van het genomen grondmonster aan het werk te zetten, en verdere monsters te nemen op verschillende plaatsen. UDINE (Reuter, DPA, AP) De Noord-Italiaanse provincie Friuli is gisteren opnieuw getroffen door zware aardbevingen waarbij tenminste acht personen de dood vonden en ongeveer 80 anderen gewond werden. Onder de gewonden bevonden zich een aantal mensen die in paniek uit het raam waren gesprongen. Hon derden gebouwen stortten in of wer den beschadigd tijdens de beving die zelfs in het Franse Straatsburg ge voeld werd. Het zwaarst getroffen gebied strekt zich uit van Udine tot Padua, 130 kilometer ten zuidwesten van Udine. Ook het noordelijke deel van Joegoslavië heeft te lijden gehad van de bevingen. De Italiaanse autoriteiten zijn na een spoedvergadering begonnen met de evacuatie van de inwoners van het getroffen gebied. Het dodental van gisteren valt ver geleken met dat van vier maanden geleden, toen Fiuli bijna duizend mensen verloor bij een aardschok, in het niet. Maar Italiaanse autoritei ten vreesden gisteren dat de psycho logische gevolgen voor de al zwaar getroffen bevolking zeer ernstig zul len zijn. Angst en moedeloosheid heersen in het gebied waar ongeveer 45.000 mensen die hun huizen op 6 mei al verloren nog in tentenkampen verblijven. De autoriiteiten zijn voorbereid op een exodus van mensen die vier maanden geleden nog vastbesloten waren te blijven in hun vaak gedeel telijk verwoeste huizen Vrachtwa gencolonnes stonden gisteren klaar om diegenen die nu wel weg willen te vervoeren naar opvangcentra in de badplaatsen Ligano en Grado. De bevingen van gisteren hadden een kracht op de schaal van Richter van 6,3 en 6.4. De verwoestende schok van 6 mei had een kracht van 6,9. (ADVERTENTIE) ïoor Herman Amelink "Gewelddadige onderdrukking van iedereen die zich niet houdt an wat de wet van de junta voorschrijft, is de voornaamste poot erfaarop de militaire regering van Chili steunt. De talloze rappor- rsen over de onderdrukking van politieke gevangenen die de mifgelopen jaren verschenen zijn, hebben telkens weer aange toond hoezeer mensonterende behandeling van gevangenen „ge hoon" is geworden onder de junta. to kwam er eind augustus een rap- "port uit van de internationale com- van juristen in Genève, welke j estaat uit een aantal vooraanstaan- e> rechtsgeleerden uit veertig niet- ommunistische landen, waarin ge- oncludeerd wordt dat willekeurige Arrestaties en andere schendingen n an de mensenrechten nog steeds in yoie aantallen voorkomen. De uit- praak van een dergelijke commissie Ij ie bekend staat om haar hoge mate an onpartijdigheid, is de zoveelste aanklacht aan het adres van de unta. Het rapport legt de vinger bij het feit pat er dit jaar 52 mensen zijn gear resteerd, van wie daarna nooit meer nal). Deze nationale veilig heidsdienst werd twee jaar geleden opgericht om de politieke onder drukking centraal te kunnen leiden. De organisatie staat onder recht streeks toezicht van Pinochet. Bo vendien onderhoudt Pinochet vriendschappelijke betrekkingen met Manuel Contreras Sepulveda, de directe chef van de veilig heidsdienst. De DINA beschikt over onbeperkte macht en grenzeloze bevoegdheden. Recht bestaat al lang niet meer, maar ook de schijn van recht wordt nauwelijks meer opgehouden. Poli tieke gevangenen worden vaak lange tijd vastgehouden, zonder dat ze met iets vernomen is. Men mag gerust iemand contact mogen hebben. lemen dat dit aantal nogal aan le lage kant is. omdat de commissie Alleen is uitgegaan van gevallen die te heeft kunnen nagaan. Sinds het Dptreden van de militaire regering hjn er naar alle waarschijnlijkheid 15°0 Chilenen verdwenen, aldus het fapport. dina |Een van de vele beschuldigingen die 'jte commissie tegen de junta in- ™enP. betreft de rol van de DINA JiDireccion de Intelligencia Nacio- Chileense politieke gevangenen worden weggeleid. Veelal worden familieleden niet van een arrestatie op de hoogte ge bracht. zodat deze maandenlang in onzekerheid verkeren. Hoe onzorgvuldig met de politieke gevangenen omgesprongen wordt, bleek bij voorbeeld bij het bezoek in mei van de Amerikaanse minister van financiën. William Simon, aan Chili. Om een tegemoetkomend ge baar jegens de minister te maken, liet de junta, naar eigen zeggen. 49 mensen vrij. Verder werd de vrijla ting aangekondigd op korte termijn van nog 400 nadere politieke gevan genen. Bij nadere beschouwing van de lijsten bleek dat er tal van namen van mensen op voorkwamen, die in het geheel niet gevangen zaten of al enige tijd in het buitenland woonden. De wrede martelpraktijken en de willekeur van de DINA hebben deze organisatie een zo slechte naam be zorgd. dat juristen en generaals in Chili Pinochet hebben geadviseerd de veiligheidsdienst niet meer recht streeks onder de president te laten ressorteren De DINA zou naar hun oordeel moeten worden onderge bracht bij het ministerie van justitie of binnenlandse zaken. Pinochet lijkt hen echter te verstaan hebben gegeven dat hij dit machtsinstru ment niet uit handen wil geven, ook al verstrekt dit zijn slechte reputa tie. Zo sterk voelt hij zich wel. Volgens door de Chileense regering verstrekte cijfers bevinden zich 1603 tegenstanders van het regiem in ge vangenschap. van wie 427 preventief vastzitten. 388 in staat van beschuldi ging gesteld zijn en reeds 788 veroor deeld. Negen van dc tien gevangenen zijn gearresteerd omdat ze verdacht werden van illegaal wapenbezit Onafhankelijke "waarnemers komen echter tot veel grotere getallen. Men vermoedt dat er ten minste 7000 in gevangenissen en kampen om hun po litieke stellingname worden vastge houden. Talloos zijn ook de berichten over marteljngen. Vooral het kamp Cuatro Alamos, in de buurt van Santi ago, heeft een zeer slechte naam. Op al dergelijke berichten heeft de junta echter maar een stereotype reactie: verzinsels van het internationale com munisme. Emigratie zinsleden. De ICEM werkt samen met de militaire junta. De militairen geven de namen door van de gevan gen mensen die ze willen verbannen en de ICEM zoekt naar een land dat ze wil hebben. Naar verluidt zou de ICEM ook landen zoeken voor ge vangenen, waarover de autoriteiten zich nog niet hebben uitgelaten, en zou de commissie vrijlatingen heb ben bespoedigd. Zo zouden er voor honderd van de 427 mensen die vol gens de officiële cijfers in voorarrest zitten, al visa klaar liggen. Groot is ook het aantal mensen dat de afgelopen drie jaar Chili gedwon gen of vrijwillig verlaten heeft. Zo meldde het Britse persbureau Reu ter onlangs dat alleen al de ICEM, de intergouvernementele commissie voor Europese migratie, in drie jaar meer dan 13.500 mensen uit Chili geholpen heeft. Onder hen bevon den zich 4200 buitenlanders die zich tijdens het bewind van Salvador Al- lende ip Chili gevestigd hadden, maar die van de junta gevaar voor hun leven duchtten. In augustus nog vertrokken met hulp van de ICEM 425 mensen uit Chili. De ICEM werd na de tweede werel doorlog opgericht door 33 landen om ontheemde Europeanen aan een nieuw thuis te helpen. De algemene doelstelling van deze organisatie is vluchtelingen over te brengen naar landen, waar ze een betere toekomst hebben. De naam dekt de activitei ten niet meer, want de organisatie is over de hele wereld actief. De ICEM begon haar activiteiten in Chili in 1956 en hielp in de periode tot sep tember 1973 10.482 buitenlanders aan een onderdak in Chili. Dit werk staat nu stil en nu helpt deze organi satie de stroom die in tegengestelde richting gaat: voornamelijk Chileen se politieke gevangenen en hun ge Cijfers Cijfers geven echter maar een koud beeld van wat er in Chili aan de hand is. Aantallen, cijfers, statistie ken maken de onderdrukking door de Chileense junta tot een abstract gebeuren. Om deze gegevens vlees en bloed te geven is het nodig kennis te nemen van de kampervaringen van gevangenen. Oud-minister Feli pe Ramirez vertelde onlangs in een interview met deze krant over zijn omzwervingen door de Chileense ge vangenissen en concentratiekam pen, de martelingen en de willekeur. Ook uit het dezer dagen in een Ne derlandse vertaling verschenen dag boek van Hernón Valdés slaat de stank van het Chileense fascisme je tegemoet. Zijn gevangenschap duurde van 12 februari tot 15 maart 1974. Daarna vluchtte hij naar Spanje. Het verslag van deze betrek kelijk korte gevangenschap geeft een minutieuze beschrijving van zijn ervaringen die meer zegt dan de degelijkse berichten de kranten van de afgelopen dn ar. Hernan Valdés, Dagboek uit een Chi leen* concentratiekamp. Van Gen nep. 160 pag. 14,50. Intriges, machts- en ge loofstwisten beheersen al jarenlang het conflict tus sen Russen en Chinezen. Eén man speelde steeds een hoofdrolMao Tse- toeng. Waarom brak hij met Moskou? Abortus: deskundigen weten wat goed voor ons is en pater Koopman blijft lachen Rudolf Geel'Een kwa liteitsschrijver komt altijd boven water' A. Alberts schrijft over de Max Have- laar-film: 'Zo zou Multa- tuli het zelf hebben ge daan' Voetbal-nivelle ring: Jan Mulder zonder T-bone in de Kuip I Bon voor proefabonnement 5 weken de Tijd voor S gulden. g^tbonnemtnten: tel. 020 - 23 39 94 edres plaats: tel.: Zonder post/egel renden aen de Tijd. Antwoordnummer 6. Amsterdam. Betaling na ontvangst van acceptpro. Overal te koop: f 2.--

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7