Veertig jaar
na de „vrije
vroomheid"
Gemeente Den Haag krijgt
eigen monumentenbureau
Asma-concerten
in de Nieuwe Kerk
VERZEKERINGEN Een ongeluk is niet altijd terv
voorkomen. De financiële gevolgen ervan vaak wel.
KORT
Na lang wachten:
Binnenhof enkele
dagen verkeersvrij
Voorkom dat u
Sluit tijdig een
uw gezin, huis
Ga voor een
in moeilijkheden raakt,
goede verzekering voor
uw auto en rekreatie.
deskundig advies
naar de
NUTSSPAARBANK
LEIDSE SPAARBANK
Toch getuigen tegen
heroïnehandelaar
Winkeliers Leyweg
hebben hun twijfels
over de afsluiting
Houtrustkerk jubileert
FEESTEUJKE OPENING VRIJDAG 17 SEPTEMBER OM 1 UUR
200 JAAE
VER. STATEN
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1976
REGIO DEN HAAG EN LEIDEN
Van een onzer verslaggeefsters
DEN HAAG Om te voorkomen dat nog meer Haagse monumentale panden verpauperen en
tenslotte onder de slopershamer komen, zal binnenkort een Monumentenbureau worden opge
richt. Het voornaamste uitgangspunt, dat de gemeente Den Haag bij haar nieuwe monumentenbe
leid voor ogen heeft, is het behoud van het karakteristieke en de herkenbaarheid van de stad Den
Haag.
Deze nieuwe beleidslijn Is voortge
komen uit een motie, die al In de
cember 1973 door mevrouw Sicman-
Hardeman (WD) werd ingediend.
Daarin werd het college van B. en W.
verzocht spoedig stappen te nemen
om verdere verwaarlozing van monu
menten met cultuur-historische
waarde te voorkomen. B. en W. heb
ben toen besloten een stuurgroep in
het leven te roepen, waarvan de wet
houder van openbare werken, ver
keer en vervoer, Wallis de Vries tot
voorzitter werd benoemd. Met de be
wering dat het hoog tijd werd voor
een Haags mqnumentenbeleid Is de
wethouder het volkomen eens. „Tot
op heden is er niet al te veel gedaan.
Wij hebben echter het geluk, dat veel
gebouwen In Den Haag toebehoren
aan het Rijk, dat dan ook de restau
ratie van deze panden voor zijn reke
ning heeft genomen", aldus de wet
houder.
De Stuurgroep Monumentenbeleid
heeft gisteren een nota uitgebracht,
waarin uitvoerig wordt gesproken
over de nieuwe beleidslijn, die de
gemeente Den Haag moet uitstippe
len, en de financiële gevolgen. Voor
dat deze nota werd samengesteld is
de stuurgroep allereerst het monu
mentenbestand in Den Haag gaan
inventariseren. Hierbij werd niet al
leen rekening gehouden met de gere
gistreerde monumenten, maar ook
werd afgegaan op historische gege
vens.
5 miljoen
Naar aanleiding van deze nota heb
ben B. en W. nu voorgesteld om voor
een aantal panden in 1977 een be
drag van 5.240.000.— te investeren.
Het zijn het herenhuis Clingendael.
de Drievuldigheidshuisjes aan het
Hoge Zand, het Boterwaagcomplex
DEN HAAG De Haagse gemeen
tepolitie heeft besloten om geduren
de de dagen dat de Tweede Kamer
over de abortuskwestie debatteert
het Binnenhof voor doorgaand ver
keer af te sluiten. De maatregel is
genomen in verband met de te ver
wachten grote publieke belangstel
ling in en rond het gebouw van de
Tweede Kamer.
aan de Grote Markt, het Paviljoen
aan het Rijswijkse Plein, het pand
Lange Vijverberg 15. Tevens dient
het geld voor de aankoop van monu
menten ten behoeve van woonhuis-
restauraties. Ten behoeve van de
restauratie van deze „woorihuismo-
numenten" is tussen de gemeente en
het ministerie van cultuur, recreatie
en maatschappelijk werk overeenge
komen, dat er jaarlijks een bedrag
wordt gereserveerd, de zogenaamde
„woonhuiZenpot".
Het college van B. en W. en met
name wethouder Wallis de Vries zijn
van mening dat het aantal perso
neelsleden van het op te richten Mo
numentenbureau drie moet bedra
gen. Wethouder Wallis de Vries is
van mening dat drie man in het
beginstadium voldoende zal zijn,
.vooral omdat er zeer nauw zal wor
den samengewerkt met andere
diensten en instellingen van de ge
meente.
Mocht de gemeenteraad akkoord
gaan met de voorstellen van B. en W.
dan is het misschien mogelijk om
nog iets van de rijke historie van
Den Haag in stand te houden.
Het Paviljoen aan het.Rijswijkseplein is één van de monumenten, die in 1977 in aanmerking komen
voor een restauratie.
door Adr. Hager
SCHEVENINGEN Feike Asma bood zijn vele toehoorders
dinsdag in de Nieuwe Kerk aan de Duinstraat waar hij ook op
28 september zal concerteren een vrijwel chronologisch sa
mengesteld programma.
ADVERTENTIE
Een programma overigens zonder
verrassingen, omdat de concertgever
weet dat een klassiek geheel met
bekende namen in deze omgeving 't
meest op prijs wordt gesteld. Na
inleidend koraalspel over psalm 77
speelde Asma van Bachs neef
Walth^r, een meester in koraalbe
werkingen, een lieflijk Pastorella.
Groot en groots is Praeludium en
fuga in c-moll, één van dé meester
werken van Bach, door de concertge
ver in het volle licht geplaatst ls.
Rheinberger, bij het orgelpubliek
een bekende naam, buiten de kring
van orgelliefhebbers ls hij niet of
nauwelijks bekend. Toch schreef hij
opera's, koorwerken, vocale kerkmu
ziek, orkestwerken enz. Dat vooral
het orgel zijn liefde had bij het com
poneren bewees vertolker Asma met
het Intermezzo uit de 4e sonate.
Ondanks het feit dat Max Reger een
enorm oeuvre heeft nagelaten krijgt
men hem in onze dagen zelden te
horen. Feike Asma. als voorvechter
van deze Jong gestorven reus, hield
ook nu een indrukwekkend pleidooi.
Alvorens dit concert te besluiten
met het koraalspel „Op bergen en in
dalen" vertolkte Asma „Thema met
variaties" van Hendrik Andriessen,
een imponerend werk dat bij de or
ganist uit Maassluis ook nu in zulke
vertrouwde handen was.
DEN HAAG De officier van justi
tie van de Haagse rechtbank heeft
een gevangenisstraf van tweeënhalf
jaar met aftrek geëist tegen de
Haagse heroïnehandelaar R. S. De
handelaar werd opgepakt bij een
inval die de Haagse politie op 20
maart van dit jaar in zijn woning
aan de Hoefkade deed. De politie
trof op de zolderetage een hoeveel
heid marihuana en een monster he
roïne aan en arresteerde bovendien
een viertal heroïnegebruikers.
Tijdens het verhoor verklaarden de
vier dat de heroïne die zij gebruik
ten verstrekt was door S. Deze ver
klaring trokken zij echter op de
rechtszitting die in juni van dit jaar
gehouden werd. weer in. In verband
met meineed van de vier getuigen
werd de zitting toen geschorst. Op
DEN HAAG Een groot deel van
de winkeliers uit het winkelcentrum
aan de Leyweg ziet de tijdelijke af
sluiting van deze weg niet zo zitten.
Dat bleek gisteravond op een hoor
zitting die de gemeente Den Haag in
de wijk organiseerde.
De gemeente wil de Leyweg ter
hoogte van het winkelcentrum tus
sen de Oosterhesselenstraat en de
Wapserveenstraat voor een periode"
van zes maanden voor doorgaand
verkeer afsluiten. Deze proef geldt
niet voor langzaam verkeer en het
openbaar vervoer.
De betrokken winkeliers wezen er
tijdens de hoorzitting op dat de af
sluiting van Leyweg sluipverkeer in
de rondom liggende straten tot ge
volg kan hebben. „Het is te verwach
ten dat er veel snelverkeer gaat rij
den door straten die daar niet op
berekend zijn", aldus één van de
winkeliers.
de rechtszitting die gisteren op
nieuw over de zaak werd gehouden
verklaarden tweef van de vier getui
gen alsnog onder ede dat zij wel
degelijk heroïne van S. gekocht had
den. Op de vorige zitting zouden zij
uit angst voor repressailles de mein
eed hebben afgelegd. Het viertal zal
overigens binnenkort voor de rech
ter moeten verschijnen. De uit
spraak in de zaak tegen R. S. is
dinsdag 20 september.
Oplossing
voor Haagse
Groenmarkt
in zicht
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Nog steeds rijdt
veel meer verkeer over de
Groenmarkt dan het Haagse
gemeentebestuur lief ls. We
thouder Wallis de Vries (open
bare werken, verkeer en ver
voer) presenteerde gisteren
een plannetje, dat de Groen
markt grotendeels verkeersvrij
moet maken. Alleen het tram
verkeer. taxi's en fietsers zou
den er nog terecht kunnen.
Het plan spreekt over twee
„lussen", die een automobilist
dwingen de Groenmarkt te
verlaten aan dezelfde kant als
hij er gekomen is. Een automo
bilist, die de euvele moed heeft
om, komend van het Buiten
hof. de Groenmarkt op te rij
den is genoodzaakt ter hoogte
van het oude stadhuis
rechtsomkeert te maken. Een
barrière (bijvoorbeeld paal
tjes) weerhoudt hem ervan
langs de Grote Kerk richting
Torenstraat te rijden.
Hetzelfde overkomt de auto
mobilist. die vanuit de Jan
Hendrikstraat naar het Bui
tenhof wil: hij komt niet verder
dan de rijstrook tussen kerk en
stadhuis. Ook hier barrières,
die hem dwingen rond de kerk
terug te gaan naar de Jan
Hendrikstraat-Torenstraat.
Op deze manier hoopt de ge
meente een einde te maken
aan het hinderlijk doorgaand
verkeer De Haagse politie
staat nu nog voor de welhaast
onmogelijke taak het door
gaand verkeer van het bestem
mingsverkeer te scheiden. Als
het nieuwe plan wordt uitge
voerd zal die taak een stuk
eenvoudiger zijn. Immers, al
het vervoer, dat niet tot tram.
taxi- of fietsverkeer behoort, is
op verboden terrein. Dit overi
ge verkeer kén gebruik maken
van de trambaan, maar politie
toezicht is gemakkelijk en de
ze route is daarom niet aan
trekkelijk.
door ds W. C. Ligthelm
DEN HAAG De stichting van de Haagse Houtrustkerk
voert ons terug naar vooroorlogse verhoudingen, die voor de
huidige generatie moeilijk invoelbaar zijn.
In de Hervormde Gemeente ston
den de toenmalige „richtingen"
dermate fel en onverzoenlijk tege
nover elkaar, dat een meerderheid
aan een minderheid geen enkele
plaats, hoe bescheiden ook. meen
de te kunnen gunnen.
De hier bedoelde mindrheid was
die der vrijzinnigen, met welke be
naming de ondogmatische denken
den in de gemeente werden aange
duid. Men noemde zich ook wel
aanhangers van een vrije vroom
heid, waarmee bedoeld werd, dat
men zich een eigen mening voorbe
hield ten aanzien van de leerstelli
ge beslissingen van het voorge
slacht. Men zocht naar een verta
ling van het Evangelie in het be
grippenkader van de moderne
mens en men gaf elkaar de ruimte
voor desnoods radicale experimen
ten. Het waren de mensen, die zich
herkenden in de radio
uitzendingen van de toenmalige
VPRO
Een deel van hen wilde de Her
vormde Kerk trouw blijven en had
zich georganiseerd in de Vereniging
van Vrijzinnige Hervormden in Ne
derland. Toen de Hervormde predi
kant A. Trouw zich als voorganger
aan de Haags-Scheveningse groep
van deze vrijzinnigen verbond stel
de hij. dat hij niet onbeperkt in
gymnastieklokalen wilde blijven
preken en derhalve een eigen
kerkgebouw als hoge prioriteit er
kend wilde zien. Na enkele jaren
van hard werken kon op 20 septem
ber 1936 de Houtrustkerk in ge
bruik worden genomen.
Kroon
Typerend is, dat ds Trouw bij de
ingebruikneming van de kerk ver
klaarde. dat men tot geen prijs een
schisma-kerkje wilde worden. Inte
gendeel. men bleef de „grote" kerk
trouw en „op deze dag van glorie
zal pas de kroon gezet kunnen wor
den. als de Vrijzinnige Hervormden
hun kerkje kunnen toevoegen aan
de kerkenschat der N. H. Gemeen
te. omdat deze ook de kansel
openstelt voor den vrijzinnigen
evangeliedienaar".
Op dat moment leek die wens vol
strekt ijdel. En toen tijdens de oor
log de Houtrustkerk op last van de
bezetter ontruimd moest worden
bleek de Hervormde Gemeente
zelfs in die extreme omstandighe
den niet bereid om in enig kerkge
bouw onderdak te verlenen aan
haar vrijzinnige leden.
Daarmee leek het schisma dan
toch een feit. en het mag een won
der heten, dat de Houtrustkerkge-
De Houtrustkerk in Den Haag, centrum van circa 500 Vrijzinnig Hervormden.
meente niet voor de Hervormde
Kerk verloren is gegaan. Onder al
haar voorgangers in deze veertig
jaren: Trouw. Kruyt, Smits, Bar-
nouw en Ligthelm. bleef ze zich een
organisch onderdeel weten van de
Hervormde Gemeente en gaf ze de
hoop op een zinvolle integratie in
het grote geheel niet op.
In de zich snel wijzigende na
oorlogse situatie duurde het in Den
Haag langer dan in de andere grote
steden vóór er een aarzelende toe
nadering op gang kwam. Op 17
maart 1963 werden de vrijzinnige
voorgangers door ds. Sijbrandij, als
voorzitter van de Centrale Kerke-
raad, in de Grote Kerk bevestigd
tot predikanten voor bijzondere
werkzaamheden van de Hervormde
Gemeente.
Formeel was daarmee de breuk ge
heeld. Maar in de praktijk veran
derde er niet veel, Zo bleef de Ver
eniging financieel verantwoorde
lijk voor haar voorgangers en tot
op heden wordt het werk in en rond
de Houtrustkerk geheel door de
leden (momenteel ongeveer 500)
betaald.
Openheid
Inmiddels heeft de wind der veran
dering ook in de kerken
stormkracht gekregen. In de huidi
ge situatie achten velen (zowel
recht- als vrijzinnigen) de formele
regeling van 1963 geestelijk achter
haald. De éne voorganger, die de
Houtrustkerkgemeente zich nu nog
kan permitteren, gaat regelmatig
voor in de gewone diensten van
enkele wijkgemeenten. En dat zou
den er meer zijn indien zijn rooster
in eigen kerkgebouw dit toestond.
Omgekeerd ziet de Houtrustkerk
steeds meer kèrkgangers, die zich
niet vrijzinnig noemen, ma^r die
zich in de eigen sfeer van dit
kerkgebouw thuis voelen.
Die sfeer wordt bepaald door een
ruimhartige openheid, waarin men
sen iets van gemeenschap kunnen
ervaren zonder elkander op de huid
te zitten of lasten op te leggen. In
de prediking wordt geprobeerd on
bevangen te luisteren naar de bij
belse motieven en deze verstaan
baar te maken voor mensen aan
wie de tale Kanaëns vreemd is.
de vraag naar de toekomst blijft
open. Zal een kleiner wordende
vaste kern de lasten kunnen blij
ven dragen? Of zal de Hervormde
Gemeente het nut van deze „vrije"
werkplaats steeds meer gaan Inzien
en voor dit werk een plaats inrui
men op haar begroting? In dat ge
val zal het geciteerde visioen van
ds. Trouw binnen een halve eeuw
na de stichting van deHout
rustkerk in vervulling zijn gegaan.
Ds. W. C. Ligthelm, predikant van
de Vereniging van Vrijzinnig Her
vormden te 's-Gravenhage en Sche-
veningen schreef dit artikel op ons
verzoek naar aanleiding van het ju
bileum van de Houtrustkerk.
rrAV
mie:
Rosenborg
jads
Ipew
;erm,
e>
Ten bate van het te stichten ijen<
claal Ontmoetingscentrum m
senburg" wordt vanavond f
19.30 uur een sportavond gt
den in de Voorburgse VllegèJ
Ien. Het genoemde centrum iideau
de psychiatrische kliniek „E^n go
burg" moet het onderling comge, c
tussen de bewoners bevordjnma:
en de schelding tussen de in i pol
ting en de buitenwereld vei ering
deren. Er is een stuk grond De
de bouw van een ontmoet! imier
centrum beschikbaar. De koiwind
worden geschat op een half t
Joen. Giften zijn welkom opf
rek. 4925 t.n.v. Stichting Sod i
Ontmoetingscentrum Rosenlfrüc
te Den Haag. Ook kan men
gunstiger worden voor 25,
Jaar. Inlichtingen: 244177
214. Na de kantooruren: 01
4233.
Carillon
De gemeente Alphen aan 4
Rijn heeft aan de firma Eijsba
te Asten opdracht verstrekt v
het reviseren van het carillon
de toren van de Adventskerk.
kele weken geleden is men mei
werkzaamheden begonnen, blo1
bewegende delen, zoals de mag ,,vet
ten, klepels, tuimelaars e.d., i aet
al verwijderd. Over twee ma
den zal het carillon weer in
bruik genomen kunnen worde v0n
itbn
d. De
de
itiek,
zwarl
int:
Leidschenhage
Het winkelcentrum Leidschenl
ge in Leidschendam bestaat di
maand vijf Jaar. Ter gelegenhi
daarvan organiseert de Onden
mers Vereniging Leidschenh '3,£
van dinsdag 21 tot en met
dag 25 september een
feestweek. De festiviteiten zuil
worden opgeluisterd door de
wezigheid van een groot aant
bekende Nederlanders uit
amusements- en sportwereld,
wijl het ook aan muzikale acti
teiten .niet zal ontbreken.
Expositie aai
Het Museum voor het Ondervrt Qra£
aan de Hemsterhuisstraat ln Di rd.
Haag heeft een expositie ing
richt met als titel „Mensen ond flgen:
de middernachtzon". Het is e atijle
volkenkundige tentoonstelli i Hc
samengesteld uit de voor ons la%regor
unieke arctische verzameling v
dit museum. De expositie
steedt aandacht aan het lev«
van de arctische volken, zoals dfré pc
Eskimo's van Groenland en Canfyi he
da, en de Lappen uit Scandinaviferad
maar ook aan de verrichtlnge ien.
van beroemde poolreizigers al
Scott en Amundsen. Er zijn foto'jt ce
teksten en tal van voorwerpen t tlscl
zien, waarbij een huidtent, ee edei
volledig bewapende kajak, mee
kralen Versierde feestkostuuroonen
en snijwerk van been en ivoor. D ietei
expositie zal voor nog onbepaald iralf
tijd in het Museum voor het On aats
derwijs te bezichtigen blijven, ster
n n
Zeevisserij
Voor het K. en O. Katwijk spreek|
vanavond om 20.00 uur dr. H.A.H
Boelemans Kranenburg
voorzitter van Het Visserijschafl
uit Den Haag, over het
Katwijk
actuele onderwerp: „Zeevisseri|
in moeilijkheden",
bijeenkomst wordt gehouden 1#"
het „Open Hof" aan de.
Rijnstraat. Toegangsprijs i
niet-leden 5,—.
Natuurbehoud
De Nederlandse hervormd!
gemeente houdt in de Vredeskerl
aan de Burggravenlaan in Leiden
weer een themaweek van dinsdaj
21 t/m zondag 26 september. Of
initiatief
van ds. R. Steenstra, predikantfcew
bij de Vredeskerk, is als thema an
„natuurbehoud" gekozen
Gedurende deze week wil de heer
Steenstra de deelnemers
bewustmaken
hun verantwoordelijkheid ten
opzichte van de natuur. In dej^oo)
Vredeskerk wordt in het kader
van deze week voor
natuurbehoud onder meer de film
„The Way of Live'
van het Word Wildlife Fonds
getoond. Tevens zijn prof. dr. H.
Berkhof en prof. dr. K. Vooys
uitgenodigd lezingen te houden
over natuurbehoud. Er is ook een
fietstocht uitgestippeld, waarbij
speciale aandacht zal worden
besteed aan de verschillende
soorten vissen in de te passeren
sloten. Gedurende dë gehele week
zijri
in de Vredeskerk originele t
aquarellen van dieren, planten en
bloemen tentoongesteld |jet
'aai
sn
vantfge!
noon
o k
>ort
rtissi
est!
er»
omi
one
irrej
jotc
pra
liet
an
ianl
festc
diverse interessante
OUDE AMBACHTEN
t/m 26 sept. middag 1-5 uur. entree f. 3,50* avond 7.15-11 uur* zondag 11-5 uur: entree f. 4#-, kind f. 2,25, alles, ook kleuterspeelplaats, inbegr. «bus 4 -14 - 23 - tram 11e volop parkeergelegenheid
SFEERVOLLE MODELKAMERS PLUIMVEEPRODUCTENSHOW MODE T.V. en HIFI-APPARATUUR REIS en VACANTIE NOVITEITENCENTRUM
Deense en Italiaanse meubelen lekkernijen en dranken haarverzorging mannen hobbies naar sneeuw en palmen veel doe-het-zelf tips
De officiële opening te 13 uur in de Rotonde van de Houtrusthallen door de Burgemeester van 's-Gravenhage, Drs. F.G.L.L. Schols, is alleen voor genodigden toegankelijk
ALLE FELICITATIES GAAN
NAAR HET WITTE HUIS TE
WASHINGTON. ÉÉN VAN DE
ONDERTEKENAARS WORDT
UITGENODIGD SPECIALE
'GELUKWENS POSTERS 'IN
AMERICA AAN TE BIEDEN.
KOM OOK NAAR DE
HOUTRUSTHALLEN I
Dll
