vaststaande uitslag
sfeer geheel bepaald
Ruzie in progressief
blok over onderzoek
naar wapenaankopen
iL—
SS Jap "Sn.
Inbreker maakt chaos
in overheidsgebouwen
van Doetinchem
^Commentaar Partijen „vochten" met achterban, niet met tegenpartij
Niet tot één partij In abortusdebat heeft
Staatssecretaris
Meijer gaat naar
Indonesië
**£>0w
Nuts met gezonde
vers gebrande hazelnoten.
Motieven dader zijn een raadsel
Oud-strijders willen prins
in uniform
Nieuw hoofd BVD
Regenjas blijft nodig
weerrapporten
4ÓNDËRD/
IDEBDAG 16 SEPTEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTETS
Ijerecht wijzen de zes theologen in
hun korte en veelzeggende oproep
aan de Tweede Kamer over de
regeling van de abortus op de sa
menhang van dit vraagstuk met an
dere problemen van leven en dood.
Inderdaad: ieder Van ons is ver
plicht omwille van de geloofwaar
digheid tegenover de ander, maar
vooral omwille van de eerlijkheid
N< tegenover zichzelf bij het spreken
denken over abortus zich voort
durend af te vragen of hij ook in alle
andere gevallen een zelfde zorgvul
digheid in acht neemt bij vragen van
leven en dood. Om een alledaags
voorbeeld te noemen: of hij niet
vergoelijkend doet over het achter
het autostuur kruipen met een bor
reltje op.
In de afgelopen jaren is in deze
kolom de visie van Lamberts/Roet-
hof c.s. op abortus meer dan eens
afgewezen omdat naar onze mening
het leven van een mens, van ieder
mens in welke vorm of gestalte
dan ook beschermenswaardig is
en zorg en aandacht verdient en
daarom het doden als probleemop
lossing moet worden afgewezen.
Dat doen wij bijvoorbeeld als er,
waar ook ter wereld, geweld ge
bruikt wordt en blindelings gescho
ten om orde en rust te handhaven;
dat doen wij ook als doden een
TC middel is om de individuele proble-
f men van een zwangere vrouw op te
lossen.
Het is onze gemeenschappelijke
schande, het is aller lafheid en half
heid dat wij het ons zo gemakkelijk
maken en een door een medisch-
technische ontwikkeling mogelijk
gemaakte techniek aanwenden om
niet te hoeven zoeken naar echte
oplossingen. Het is evenzeer onze
schande dat wij onszelf zo gemak
kelijk een rad voor ogen draaien
door met een verhullend taalge
bruik het voor te stellen alsof het
hier niet om doden, maar om
„zwangerschapsonderbreken"
gaat; niet een mens maar om ,,wat
zwangerschapsweefsel" zoals het
evenzeer onze gemeenschappelijke
schande is dat wij zo gemakkelijk
op de vlucht gaan voor de plicht om
na te denken over het verschrikke
lijke en onheilspellende van de mo
derne bewapening en dat wij maar
al te gemakkelijk berusten in een
vrede op het scherp van de snede.
Er is veel lafheid en halfheid en dat
is wat een christen „zonde" noemt
en wat menig humanist heeft onder
kend als „het menselijk tekort".
De oproep van de zes theologen
komt op één van de belangrijkste
ogenblikken van onze politieke ge
schiedenis, nu er over de kern van
ons samenleven moet worden be
slist. Het is een oproep tot het
zoeken van harmonie in onze mens
en wereldbeschouwing; in onze ver
houding tot God en onze naasten.
De oproep, ook al kiest hij voor één
partij, richt zich niet tot één partij.
Hij richt zich ook niet tot christenen
alleen, maar evenzeer tot humanis
ten om zich samen te bezinnen op
wat ons gemeenschappelijk geeste
lijk bezit is en dat nu verraden
dreiet te worden.
Door P. L. van Enk
Eenstemmig hebben de woordvoerders in de Tweede Kamer er deze week van getuigd: aan het
debat over de abortus is een sfeer van ongekende emotie en agitatie in de samenleving
voorafgegaan.
Vooral de laatste weken, maar ook
ver daarvoor werden de fracties on
der zware pressie gezet: de progres
sieve door actiegroepen die heftig
hebben gepleit voor verdergaande
legalisering dan het wetsontwerp
van PvdA/VVD biedt; de christen
democratische door menigten die al
lerminst terugschrikken voor schril
le verwoording van hun afschuw van
wat er b.v. in de Bloemenhovekliniek
geschiedt.
Deze maatschappelijke polarisatie
gaat aan de deelnemers aan het de
bat uiteraard niet voorbij: zij heeft
toon en thematiek van de discussie
in zoverre bepaald dat de woordvoer
ders van de grote partijen de zaak
enerzijds zo beheerst en gedempt
mogelijk behandelen om de maat
schappelijke tegenstellingen niet
nog meer op te stoken, maar dat zij
anderzijds vooral discussiëren met
die groepen door wie zij zich het
zwaarst bewerkt voelen.
Om dat laatste te-illustreren: Me
vrouw Haas (PvdA) voelde zich ken
nelijk tegenover de Rooie Vrouwen
geroepen nog eens uitvoerig te moti
veren wat de PvdA ertoe heeft bewo
gen. met de VVD een verbond te
sluiten. Aan de andere kant hebben
de afgevaardigden Van Dam (ARP)
en mevrouw Cornelissen (KVP) voor
al met groepen als SGP, GPV, en
RKPN gepolemiseerd. Van Dam pro
beerde hen'ervan te doordringen dat
een christen-politicus niet mag
volstaan met „te constateren dat het
gaat om een afvallen van God en zijn
gebod" en dat hij „evengoed als ie
der ander staat in het proces van
eigentijds denken en handelen". Me
vrouw Cornelissens tekst gaat pagi
na's lang voort over de spanning
„tussen wat het geweten vraagt en
wat de wetgeving kan verdragen".
Een onderonsje tijdens het Kamerdebat: in het midden mevrouw
De Boois (PvdA), links de heer Tilanus (CHU) en rechts mevrouw
Haas-Berger (PvdA).
Erg intern
Zo werd de discussie dinsdag en
woensdag meer „intern", namelijk
binnen de linker- en rechtervleugels,
dan „extern", namelijk tussen de
PvdA/VVD enerzijds en de christen
democraten anderzijds. Alleen de
hervormde socialist Franssen heeft
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Staatssecretaris W.
Meijer van CRM gaat volgende
week woensdag een bezoek van
veertien dagen aan Indonesië bren
gen. Hij zal daar met Indonesische
autoriteiten praten over de uitvoe
ring van de wet uitkering ver
volgden, waarvoor het ministerie
een uitkeringsbureau in Indonesië
heeft, net als in Israël en Amerika.
Ook zal de heer Meijer in Indonesië
enige natuurbeschermingsprojecten
bezoeken.
een poging gedaan, beide wets
ontwerpen in eikaars verlengde te
leggen: het ontwerp van PvdA-VVD
zou geldig moeten worden voor
zwangerschappen tot twaalf weken,
dat van KVP/ARP voor de zwan
gerschappen die langer hebben ge
duurd. Maar die poging zal vergeefs
blijken te zijn. zoals eigenlijk al voor
het debat duidelijk was geworden.
Zoals voor het debat ook duidelijk
was dat het ontwerp van PvdA/WD
het zal „winnen" en dat het ontwerp
van ARP KVP zelfs geen schijn van
kans maakt om te worden aanvaard.
Deze uitslag staat in feite al vast
sinds PvdA en VVD elkaar in een
ontwerp vonden en de polarisatie in
de Kamer als het ware werd gefor
maliseerd en ook gefixeerd.
DE-
Tekeningen, hij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw,
jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan
de achterzijde vermelden. Voor .geplaatste prenten is er een
bockenhon.
VAN EEN LEZER-
DEN HAAG Tussen PPR enerzijds en PvdA en D'66 ander
zijds is gisteren in de Tweede Kamer onenigheid ontstaan over
het onderzoek naar de drie grote militaire vliegtuigaankopen in
de laatste vijftien jaar.
Loes Smit is met vakantie. Daarom deze week geen rubriek
Dichtbij en verder.
(ADVERTENTIE)
f' ÏLzB
Lebber
tussendoortje
mr. Van Dam
Sindsdien was het voor de christen
democraten vrijwel onmogelijk om
(als zij dat al zouden hebben ge
wenst) bv in samenwerking met de
VVD alsnog een compromis te
zoeken.
Dat zo'n compromis mogelijk zou
zijn geweest is tijdens het kabinet-
Biesheuvel gebleken toen een libe
raal als Geertsema akkoord is ge
gaan met het wetsontwerp Stuyt-
Van Agt. Dat compromis is in de
formatie Burger gesneuveld, overi
gens mede door toedoen van Van
Agt zelf die dit thans wel hevig zal
betreuren omdat het de VVD heeft
geligitimeerd, in deze zaak naar de
PvdA „over te steken".
Ook toen
Overigens heeft het compromis
Stuyt-Van Agt van begin af aan op
springen gestaan aangezien zowel de
VVD als de christen-democraten me
teen van plan zijn geweest, het bij de
behandeling in de Tweede Kamer
door middel van amendering naar de
eigen richting om te buigen. Ook
daarbij zouden PvdA en VVD elkaar
waarschijnlijk hebben gevonden;
ook als het kabinet Biesheuvel niet
ten val was gekomen, zou minister
Van Agt waarschijnlijk vanwege de
abortuswetgëving in moeilijkheden
zijn gekomen.
De kloof die nu in de Kamer
zichtbaar is geworden ligt er natuur
lijk al jaren. AR-fractieleider Aan-
tjes heeft onlangs in zijn rubriek in
het partijblad Nederlandse Gedach
ten als enige een poging tot over
brugging gedaan door te appeleren
op de betrokkenheid van D'66 bij de
zuiverheid van het milieu en op de
zorg voor het geboren leven bij de
PPR. In dit voetspoor had men dtze
week van de christen-democratische
woordvoerders wellicht een uitda
gender, tartender opstelling kunnen
verwachten. Bij gebrek aan enige
kans op resultaat is het vooralsnog
voornamelijk bij getuigen gebleven
Van een onzer verslaggevers
DOETINCHEM In Doetinchem houden vele ambtenaren
hun hart vast. Al vanaf half augustus verschaft een onbe
kende in het Achterhoekse stadje zich met regelmaat toe
gang tot overheidsgebouwen om daar vervolgens een admi
nistratieve chaos aan te richten. Dit is nu al gebeurd in het
belastingkantoor, het stadhuis, het postkantoor en de open
bare bibliotheek, in het laatste geval zelfs twee maal.
Verschillende instellingen, die het gevoel hebben ,,ook kan
didaat te staan" hebben maatregelen getroffen.
De politie tast niet alleen in het
duister omtrent de identiteit van
de dader(s), maar ook met betrek
king tot de motieven. Er wordt
namelijk nauwelijks iets vermist;
in één geval een paar honderd
gulden. Is het alléén vandalisme
of steekt er meer achter? De heer
J.J.Th. Stoutjesdijk, korpschef
van de Doetinchemse gemeente
politie waagt zich niet aan veron
derstellingen. maar een psychia
ter heeft er op gewezen dat het te
maken kan hebben met haatge
voelens tegen de ambtenarij, te
gen het onoverzichtelijk over-
heidsgebeuren.
In de nacht van zaterdag 14 op
zondag 15 augustus is het begon
nen. Daarna was het elk weekein
de raak. met één uitzondering
Het eerste gebouw, dat de onbe
kende binnendrong, was het be
lastingkantoor. Daar haalde hij
honderden dossiers uit de schap
pen en smeet ze over de grond.
Bureaus, stoelen en kasten wer
den omgegooid, schrijfmachines
beschadigd. Ook een aantal pla
ten moest het ontgelden Iemand
in de buurt schrok wakker van
vallend glas. Hij zag een man
rondscharrelen. Toen de politie
met een speurhond kwam, was hij
verdwenen.
Kaartsysteem
Het daaropvolgende weekeinde
was het gloednieuwe, fraaie stad
huis van Doetinchem het doelwit
van de vernieler. Formulieren en
briefpapier werden hier in het
rond geslingerd. Laden werden
opengetrokken, waarop de in
houd over de vloer ging. Zo werd
ondermeer het kaartsysteem, dat
betrekking heeft op de verbrui
kersadministratie van het gasbe
drijf. overhoop gehaald.
Op het postkantoor, dat nader
hand een bezoek kreeg, werden
pakketten beschadigd en brieven
verscheurd. Bureaus werden ge
leegd en ponskaarten door de
lucht geworpen. De directie van
de PTT heeft de Indruk dat er
niets is ontvreemd. Wel zal ver
moedelijk een aantal mensen met
ongerief te maken krijgen.
In de eveneens nieuwe openbare
bibliotheek heeft de onbekende
tot twee keer toe geopereerd. Hij
heeft er een grote ravage aange
richt De kartotheek werd zo
grondig omgekeerd, dat de biblio
theek een dag moest sluiten om
administratief orde op zaken te
kunnen stellen Toen dat gebeurd
was. moest men constateren dat
de man (vrouw of wie dan ook) er
opnieuw geweest was. Enkele
werksters traden aan om de zaak
weer schoon te maken. In de bibli
otheek was ditmaal een poe
derblusser leegespoten.
Beveiliging
Sommige instellingen hebben
extra beveiligingsmaatregelen ge
nomen met het oog op de activl'
teiten van de maniak, al dan niet
in overleg met de politie. Zij noe
men hun naam liever niet want
die zou de onbekende al op een
idee kunnen brengen Sommige
kantoren zijn administratief zo-
kwetsbaar mede door de com
puter dat er maanden werk zou
kunnen zitten in een ongewenst
bezoek Voor menig ambtenaar in
Doetinchem lijkt het voorlopig
met de rust gedaan.
De PPR-fractie heeft de progressie
ve partners gisteren voor het blok
gezet door onverwachts aan te kon
digen nog deze maand een voorstel
bij de Kamer te zullen indienen naar
deze wapenaankopen een parlemen
taire enquête in te stellen.
Dit gebeurde een dag nadat de Ka
mer had besloten een bijzondere ka
mercommissie met dit ondrzoek te
belasten. PvdA en D'66 waren ak
koord gegaan met deze bijzondere
commissie, deels om tactische rede
nen. Gezien de tegenstand uit de
Kamer bij eerdere voorstellen voor
een enquête, verwachten deze frac
ties niet dat er momenteel een Ka
mermeerderheid achter het enquête-
voorstel te krijgen is. Zij vonden het
daarom taktisch verstandiger het
enquêtevoorstel voorlopig maar in
de ijskast te zetten.
PvdA en D'66 gingen er daarbij van
uit, dat, indien de bijondere commis
sie door gebrek aan voldoende be
voegdheden het onderzoek niet zou
kunnen uitvoeren, de geesten in de
Kamer rijper zouden zijn voor het
zware middel van de parlementaire
enquête. Bij een parlementaire en
quête zijn getuigen namelijk ver
plicht te verschijnen en kunnen on
der ede gehoord worden. In de ogen
van de PvsA en D'66 heeft de PPR
deze tactische opzet nu doorkruist.
Als de Kamer het PPR-voorstel nu
verwerpt is de kans dat het later nog
eens tot een enquête naar de wapen
aankopen zal komen, miniem.
De PPB-fractie van haar kant be
strijdt dat er momenteel geen meer
derheid in de Kamer voor het enquê-
tevoorstel zou zijn. Daarover is nooit
een debat gevoerd omdat er formeel
geen voorstel aanwezig was. Volgens
de PPR kan juist het rapport van de
commissie Donner de geesten rijp
hebben gemaakt voor een grondig
onderzoek. De PPR vreest dat met
name de PvdA helemaal geen enquê
te meer wil en daarom de zaak frus
treert.
Volgende week zullen de meest be
trokken Kamerleden uit de drie frac
ties proberen alsnog het over de ma
nier van onderzoek eens te worden.
DEN HAAG Het hoofd van de
Binnenlandse veiligheidsdienst
(BVD), drs. A. Kuipers, zal per 1
februari 1977 met pensioen gaan. De
heer Kuipers, die 60 jaar is. maakt
gebruik van de regeling functioneel
leeftijdsontslag. Volgens het
weekblad Vrij Nederland zal hij wor
den opgevolgd door mr. P. de Haan
(42). De heer De Haan, die als belas
tinginspecteur op het ministerie van
financiën heeft gewerkt, was tot
voor kort directeur van het Rijksop
leidingscentrum in Den Haag. Een
paar maanden geleden-is hij toege
treden tot de directie van de BVD.
Volgens een woordvoerder van het
ministerie van binnenlandse zaken,
waaronder de BVD ressorteert, is
over de opvolging van de heer Kui
pers nog niets bekend.
AMSTERDAM In een open brief
aan premier Den Uyl suggereert de
Federatie Oud-Strijders Organisa
ties dat het kabinet prins Bernhard
het recht heeft ontnomen op
Prinsjesdag een uniform te dragen
De federatie noemt dit „als sanctie
overbodig, als maatregel on
rechtmatig en als precedent veront
rustend". „Wij doen daarom een vu
rig beroep op u. de bepaling nopens
het verbod voor prins Bernhard. zijn
generaalsuniform publiekelijk te
dragen, vóoór 21 september
(Prinsjesdag) door uw kabinet te
doen herzien", aldus de federatie.
In de open brief wordt erop gewezen
dat de prins eervol is ontslagen en
dus formeel het recht behoudt het
uniform van generaal buiten dienst
bij passende gelegenheden te dra
gen „Hij lijkt nu onderworpen te
zijn aan een bijzondere rechtspraak f
die zich op het omstreden terrein
van de rechtsongelijkheid beweegt",
aldus de brief De Rijks Voofhch-
tings Dienst (RVD) wilde gisteren
geen commentaar geven op de brief
..Een dag van tevoren maken we als
gebruikelijk bekend wat de prins
aan heeft", aldus de woordvoerder
van de RVD. Hij wilde geen
antwoord geven op de vraag of het
kabinet de prins heeft verzocht geen t
uniform te dragen.
het Weer door hans de Jong
Het weer blijft wisselvallig.
West-Europa kan zijn buien
maar niet kwijtraken. Wij
blijven binnen het bereik van
een uitgebreid lagedruksys-
teem dat helemaal van Fin
land tot Frankrijk reikt. Ook
wanneer deze depressie naar
elkders zou willen gaan. kan
dit niet doorgaan, omdat het
klem ligt tussen twee hoge-
drukgebieden van formaat:
één bij de Azoren met uitlo
per tot de Far Oër en een
ander boven zuid-Rusland.
In landen onder deze hoge-
drukgebieden schijnt de zon
volop en is het. vooral op de
Balkan en in Rusland, warm
tot zeer warm In het lage
drukgebied intussen is het
weer zeer gevarieerd. Op de
ene plaats regent het (de Ar
dennen gisteravond 12 mm.
vliegveld Manston 14 mm. op
veel andere plaatsen hoeveel
heden tussen 2 en 10 mmi,
elders valt er een lokale re
gen- of onweersbui en... op
nog weer andere plaatsen
kijkt de nazomer schuchter
om de hoek. Dit was gisteren
ook in een groot deel van
Nederland het geval, waar de
temperatuur bij zeer rustig
weer enf zonnige perioden,
plaatselijk bijna 20 graden
bereikte, evenals in Hamburg
en Hannover. Later op de
middag begon het in midden-
Nederland te regenen: de
lucht was daar onstabiler
dan bijvoorbeeld in het
noorden door de nabijheid
van een depressiekern boven
noord-Frankrijk. Dit lage
drukgebied is een koude put,
die tot op grote hoogte in de
atmosfeer lage temperaturen
teweeg brengt. Die grote
hoogte is mede oorzaak, dat
er zo weinig trek zit in dit
minimum.
Bi) een toestand met ver
schillende kernen in een
groot lagedrukgebied zijn de
weersverschillen van regio
tot regio aanzienlijk
Tussen de lagedrukcentra in
bevinden zich namelijk
meestal gebiedjes van rela
tief hogere druk waar het ge
makkelijk opklaart. Het ls
wat het weer in zijn geheel
betreft: öf slecht óf mooi. Of
het weer op een bepaalde
plaats gunstig zal zijn, is lou
ter een kwestie van geluk en
vaak moeilijk vooraf te voor
spellen. Behalve het mini
mum boven noordwest-
Frankrijk ligt er ook één bij
zuidwest-Noorwegen en ont
stond er een derde storing
boven Joegoslavië, die giste
ren plaatselijk regen en on
weer bracht, onder meer in
Oostenrijk. Ook Düsseldorf.
Frankfurt, vliegveld Hof in
Beieren en Kleine Brögel te
Maastricht rapporteerden ge
donder Dit laatste storings-
gebied breidt zich in noorde
lijke richting uit.
Het blijft de komende dagen
over het geheel gezien wissel
vallig met aanhoudende kans
op een bui. Het Azoren-
hogedruksysteem komt wel
iswaar langzaam dichterbij,
maar voornamelijk ten wes
ten van de Golf van Biskaje
en veel minder minder bij de
Fardr. Daardoor blijft de on
stabiliteit in onze omgeving
aanwezig, vooral door nabij
heid van een warme wa
terplas. de Noordzee geheten.
De meeste regen is deze week
gevallen in Locarno waar in
twee dagen tijd 160 mm wa
ter werd opgevangen. Nor
maal voor de hele maand sep
tember is voor Zurich 108
mm, Sëntis 208 mm (dit stati
on ligt op 2500 meter hoogte
in de Appenzeller Alpen ten
zuiden van Sankt Gallen en
het Bodenmcen. Genève 99
en Lugano 196 mm neerslag
Het jaarregencijfer voor San-
tis is 2.488 mm tegenover 852
mm in Genève.
Het KNMI zal weldra over
gaan tot het automatisch te
kenen (plotten), zoals nu al
op een aantal vliegvelden
(onder meer Volkel en Leeu
waren) gebeurt Er wordt ge
bruik gemaakt van twee door
de computer gestuurde plot-
automaten. Automatisch zal
het tekenen van de weer
kaart sneller gaan dan met
de hand (duur momenteel bij
een kaart van de Rocky
1 Declci
wisselend bewotkt, f I Ecide
- Kmrth
Amsterdam
Di- Bilt
Declcn
regenbui
.zwaar bew
half bew
zwaar bew
zwaar bew
licht bew.
regenbui
zwaar "bew
zwaar bew.
onweer
geheel bew
onbewolkt
03
Eindhoven
Den Helder
Luchth Htd
Twente
Vlisslngen
Zd Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona zwaar bew B o
Berlijn geheel bew 20 o
Bordeaux regenbul 18 13
Brussel onweer '8 10
Fionktorl onweer 20 4
Genève zwaar bew 14 9
Helsinki zwaar bew 16 0
Innsbruck half bew 0
Kopenhagen onbewolkt 1' 0
Lissabon onbewolkt 24 0
Locarno onweer 14 8
Londen zwaar bew 13 0
Luxemburg zwaar bew 14 4
Madrid licht bew 21 0
Malaga onbewolkt 32 0
Mollorca zwaar bew 26 0
Munehen half bew IS 0
Nire licht bew 19 I
Oslo geheel bew 12 0 3
Parijs zwaar bew 14 o
Rome zwaar bew 24 o
Split licht bew 25 3
Stockholm geheel bew 11 i
Wenen zwaar bew 16 o
ZOrich zwaar bew 15 2
Mountains tot de Oeral twee Casa BlanCa zwaor b*w 24 0
tot drie uur). Als dit systeem
het dagelijkse publikatie- dam *9062V3s^sch«^em^naTs-20*44 *1 jmu'i
kaartje door de nieuwe plot- den 904 21 3n. Den Helder 1225- Maxim»
ter worden getekend. 0 ai ij
2.24-14 59. Deltztjl 4.34-17 07
