'olmans steuntje voor
le apartheid schokt
lijn CDA-collega's
Al dat
gezeur
over
BTW;
verhoging
AWBZ moet de kosten drager
POLO, GOLF,
PASSAT OF SCIROCCO
PvdA: afweging van
belangen bij abortus
is zaak van de vrouw
Ernstige bezwaren
vakbeweging tegen
VAD-wetsontwerp
Vóórloktober
rijdt u immers allang prinsheerlijk
in een gloednieuwe,
glanzende
WantVWs zijn in de meeste
gevallen direct uit voorraad leverbaat
kamerfractie CHU geeft verklaring uit
Eerbied voor ongeboren leven belangrijk
Indiaanse mode
FNV en CNV ook onderling oneens
Bustarieven
Federatie bejaardenbeleid over verzorgingstehuis:
hNDERDAG 16 SEPTEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
jn onze parlementsredactie
EN HAAG Binnen het CDA is gisteren opschudding ontstaan over de uitspraken van het
U-Kamerlid Tolman, eergisteravond voor de Zuidafrikaanse televisie, als zou er een kentering
i in het denken van Nederlanders over het Zuidafrikaanse systeem. Zowel in CHU, ARP als
1 distiantieert men zich van de pro-Zuidafrikaanse uitspraken van het Kamerlid.
heer Tolman, die op uitnodiging
de Zuidafrikaanse autoriteiten
Zuid-Afrika verblijft, bood eergis-
jren in zijn functie als voorzitter
•an de Nederlands-Zuidafrikaanse
H arkgemeenschap in Johannesburg
>een bedrag van 30.000 gulden aan
aaan het Zuiderkruisfonds, een steün-
'i organisatie voor het welzijnswerk
1 onder Zuidafrikaanse militairen.
een tv-interview naar aanleiding
9 daarvan zei hij dat aan de gift een
i lolitieke betekenis kan worden ge-
lecht. Nederland oefent nogal eens
i ritiek uit op Zuid-Afrika. maar u
b mag dit zien als een gift van vrien-
6i den. aldus de heer tolman, die sprak
e over een kentering in het denken van
lederlanders. Men loopt niet meer
t gchter al de mensen aan die zo
v ichtvaardig over Zuid-Afrika oorde-
t€ len, en het veroordelen zonder een
Ti overmaat aan kennis. Ik moet ook
l zeggen dat de mensen die een kerke-
)i lijke gebondenheid hebben, dit in de
ij kerken toch met kritiek volgen, en
1 dat er een zekere kentering komt,
cl dat men niet alles meer accepteert.
Geen binding
eze uitspraken waren voor de over-
vijf leden van de CH-
nerfractie aanleiding om gister
morgen inderhaast een verklaring
t te geven waarin men zich distan
tieert van de uitlatingen van het
collega-Kamerlid, en waarin men be
nadrukt dat het geld afkomstig is
van de Zuidafrikaanse werkge
meenschap, waarmee de CHU geen
enkele binding heeft.
CH-fractievoorzitter Kruisinga. vindt
dat direct na terugkeer van Tolman
uit Zuid-Afrika zijn voorzitterschap
van de werkgemeenschap opnieuw
in discussie moet komen. We hebben
toen hij die functie wilde aanvaar
den daar ook een discussie over ge
had. en gelet op het feit dat het door
'de AR-fractie indertijd met Schakel
mogelijk werd geacht te combine
ren. hebben wij gedacht het ook te
kunnen doen. aldus dr Kruisinga.
die onlangs op eigen gelegenheid een
reis naar o.m. Zuid-Afrika maakte.
Hij zegt daar in zijn overtuiging be
vestigd te zijn dat er snel. maar
geweldloos een definitief einde moet
worden gemaakt aan de apartheid.
Ook bij de christen-democratische
partners van de CHU heeft men het
optreden van de heer Tolman scherp
veroordeeld. De KVP sluit zich vol
komen aan bij de verklaring die de
CHU-fractie heeft uitgegeven. In de
ze partij spreekt men van een uiterst
kwalijke zaak.
AR P-partij voorzitter en Tweede Ka
merlid De Boer had in de verklaring
van de CH-fractie liever nog meer
duidelijkheid gezien. Het was plezie
riger als men ook de moed had gehad
te stellen dat men het onplezierig
vindt dat een Kamerlid meent in
Zuid-Afrika aan alle festiviteiten van
het zelfstandig worden van Transkei
mee te moeten doen. Dat is vooral
teleurstellend na de beroeringen van
de afgelopen maanden in Zuid-
Afrika, aldus De Boer. Het is ook
uiterst vervelend dat één van onze
collega's kennelijk niet inziet dat. he,t
de christen-democratie schaadt een
functie aan te nemen als voorzitter
van de Nederlandse-Zuidafrikaanse
werkgemeenschap.
Tot voor een jaar was een fractiege
noot van De Boer, de heer Schakel,
voorzitter van die gemeenschap. Ik
heb toen ook nooit geheimzinnig
over mijn mening gedaan, en ik zie
niet in waarom ik dat nu wel zou
doen. aldus De Boer, die concludeert
dat Tolman kennelijk de christende
mocratische veroordeling van de
apartheid niet deelt.
Het partijbestuur van de CHU ver
gaderde gisteravond onder meer
over de uitlatingen van Tolman, en
gaf na afloop een verklaring u?
waarin men het 'betreurt dat door
een persoonlijke daad van de hee
Tolman bij velen de indruk is gé
wekt als zou de CHU een gift var.
dertigduizend gulden aan een Zuid
afrikaanse instantie hebben ge
schonken' Het CHU-bestuur sta#
volledig achter de afwijzende me
ning van de CH-fractie en wijst de
apartheidspolitiek af.
ADVERTENTIE
m.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG In de afronding van de eerste termijn van het
abortus-debat in de Tweede Kamer, heeft de PvdA nog eens
benadrukt dat de eerbied voor het ongeboren leven voor haar
een belangrijk punt is. Legalisering betekent niet dat de PvdA
het met die eerbied niet zo nauw zou nemen.
Ook de Amsterdamse mode-ontwerper Lex Daniels ontkomt niet
aan de invloed van de folkore in de mode: daarom zijn Indiaanse
„look"hier uitgebeeld in twee suède pakken, overvloedig gegar
neerd met franje.
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM, UTRECHT Zowel de Federatie Nederlandse
Vakbeweging als het Christelijk Nationaal Vakverbond heeft
ernstige bezwaren tegen het wetsontwerp vermogensaanwasde-
ling.
Voor het CNV zijn die bezwaren zelfs
onoverkomelijk: de christelijke vak
centrale acht het wetsontwerp in
zijn huidige vorm onaanvaardbaar
De FNV heeft kritiek op onderdelen,
maar ondanks ernstige bezwaren
neemt de federatie het wetsontwerp
in bescherming tegen de bedenkin
gen. die er met name van werkge
verszijde op zijn geuit. De FNV
noemt de vermogensaanwasdeling
een grondrecht van de werknemers.
De twee vakcentrales hebben hun
bezwaren vervat in afzonderlijke
brieven aan de bijzondere Kamer
commissie. die zich met het wets
ontwerp bezighoudt. Uit die brieven
blijkt dat de FNV en het CNV het
ook onderling oneens zijn over de
vraag hoe de werknemers straks
moeten delen in het groeiende ver
mogen van de ondernemingen c.q. in
de overwinst.
Voor het CNV is deze opvatting juist
het breekpunt. Deze vakcentrale wil
dat de VAD-opbrengsten persoonlijk
bezit worden van de werknemers.
„Evenmin draagt de regeling in zijn
huidige opzet bij tot de vorming van
een band tussen werknemers en het
bedrijf of tot spreiding van macht,"
aldus het CNV Op deze punten zal
het ontwerp volgens deze vakcentra
le dan ook fundamenteel moeten
worden gewijzigd.
Meer nieuws hierover op onze pagi
na economie.
Dit standpunt werd benadrukt door
mevrouw Haas-Berger. Ze zei: „De
norm dat het ongeboren leven be
schermd moet worden, ongeacht of
dat in de wet staat of niet, aanvaar
den ook wij", Ze zei echter dat de
vrouw, uitgaande van die norm. de
vrijheid dient te hebben haar beslis
sing over de ingreep te nemen. De
afweging van belangen van de vrouw
tegenover het ongeboren kind door
een ander dan de vrouw noemde het
PvdA-kamerlid „Paternalisme" Zij
verdedigde uitgebreid de beslissing
van de PvdA-fractie om met de VVD
tot een compromis over het aboruts-
probleem te komen Ze wees op de
grote rechtsonzekerheid onder de
huidige wet. die een nieuwe wettelij
ke regeling noodzakelijk maakt Bij
handhaving van de afzonderlijke
aanvankelijk ingediende wetsvoor
stellen van PvdA. VVD en KVP-AR
was de kans groot dat geen van deze
ontwerpen een meerderheid zou ha
len. De huidige wet zou dan ge
handhaafd blijven en dan zou de
justitie in de gelegenheid zijn deze
wet naar de letter uit te voeren enhet
abortusbeleid dus weer te ver
strakken.
Veel kritiek heeft de PvdA "op de
volgens het PvdA-ontwerp in te
stellen commissie van toezicht op de
abortuspraktijken in ons land De
PvdA vindt dat deze commissie te
veel bevoegdheden heeft en dat er
geen duidelijke taakafbakening is
tussen het werk van deze comrpissie
en het staatstoezicht op de volksge
zondheid.
Minderheid PvdA
Namens een minderheid van de
PvdA-fractie sprak de socialist
Franssen voorkeur uit voor het
KVP-AR-ontwerp. Hij meende dat
de beslissing over abortus niet
uitsluitend aan de vrouw dient te
worden overgelaten omdat dit wel
licht onbedoeld leidt tot het loslaten
van een fundamentele menselijke
waarde, de bescherming van het le
ven. zo zei hij. Hij meende evenwel
dat de strakke vorm niet voor abor
tussen in de vroegste stadia van de
zwangerschap van toepassing moe
ten zijn. Hij benadrukte dat het de
rechtspraktijk van de laatste jaren
is geweest dat abortussen binnen
een periode van drie maanden niet
als strafbaar weren beschouwd. „De
praktijk is niet- meer terug te draai
en. Het accepteren van die strakke
(ADVERTENTIE)
Koppeling
De FNV vindt het. in de eerste plaats
onjuist en dat bezwaar wordt wél
gedeeld door het CNV dat er geen
relatie is gelegd tussen de VAD en
het streven van de regering naar een
gematigde' loonontwikkeling. Het
bestaan van een VAD-regeling kan
volgens de FNV nooit doorslagge
vend zijn voor het arbeidsvoorwaar
denbeleid. Omdat de VAD-
afdrachten volgens de federatie voor
de onderneming geen kostenverho
gende factoren zijn mogen ze ook
niet in verband worden gebracht
met de loonontwikkeling. Een derge
lijke koppeling miskent naar de me
ning van de federatie de eigen ver
antwoordelijkheid van de vakbewe
ging bij de loononderhandelingen.
Ze spreekt zich uit voor een wettelijk
systeem van „premies en boetes",
dat wordt gekoppeld aan de uit
komsten van de loononderhandelin
gen. temeer daar de loonpolitiek op
zichzelf al gevolgen kan hebben voor
de VAD-afdrachten.
Wat de bestemming van de VAD-
middelen betreft is de FNV van oor
deel dat die middelen ten goede
moeten komen aan alle werknemers
Voor collectieve vermogensvorming
pleit volgens haar ook. dat niet alle-
ondernemingen onder de voorgestel
de regeling zullen vallen. De indivi
duele vermogensvorming kan tegen
de bedoeling in leiden tot oneven
wichtige vermogensverhoudingen
tussen de werknemers onderling
voor fijnproevers
normen voor afbreking van een zwa
gerschap binnen dertien weken is
thans, na al die jaren dat het prak
tisch was toegelaten, een opgave
geworden die de bevolking zedelijk
niet meer kan dragen." Hij heeft
daarom een wijzigingsvoorstel inge
diend om de KVP-AR-
abortusregeling alleen voor afbre
king van vergevorderde zwan
gerschappen te laten gelden. Over
abortus binnen twaalf weken zou de
vrouw zelf mogen beslissen. Dit
voorstel heeft tot nu toe in de Ka
mer alleen openlijke steun gekregen
van het onafhankelijk Kamerlid
Huijsen.
De Kamerleden Imkamp tals een
ling binnen D'66) Koekoek (Boeren
partij i en Beuker (RKPN) wezen bei
de initiatief-wetsontwerpen van de
hand omdat zij deze te ver vinden
gaan. Imkamp zag in het PvdA-
VVD-voorstel de „uiterste conse
quentie" van een humanistische le
vensbeschouwing waarin niet God
maar de wetgevende organen de
hoogste macht hebben. Beuker oe
fende zware kritiek uit op minister
Van Agt omdat deze de huidige
strakke abortuswetgeving niet
handhaaft Medewerking aan een
verruiming van deze wetgeving is
volgens Beuker medewerking aan
kindermoord.
Vervolg i
i pag. 1
zouden kunnen worden. De heer Cor-
nelissen kwam in heftig conflict met
mevrouw Smit (VVD) toen hij de
stelling van mevrouw Smit dat de
tarieven niet meer omhoog mogen
dan met de kosten van levensonder
houd. in relatie bracht met het vori
ge week verschenen VVD-
ontwerpverkiezingsprogram. dat
daarentegen zegt dat de tarieven
meer in overeenstemming moeten
komen met de werkelijke uitgaven
Cornelissen hield daarover zo lan-
aan, dat mevrouw Smit hem tenslo!
te uitmaakte voor een „enorm-
zeur". Al voegde ze er aan toe da
niet persoonlijk te hebben bedoek
Kamervoorzitter Vondeling verat
derde in het stenografisch verslag ci
uitlating in „erg volhardend
Moties
Er werden gisteren drie verschillen
de moties ingediend, alle drie vr
gend om het invoeren van een m
menstelsel volgens welke in de tr
komst eventueel verdere buslijn<
mogen worden opgeheven De PP
wil daarbij dat alle in het kader va
de vijf personennorm opgeheven li
nen weer in dienst komen, de Pvd
wil dat de minister enkele opgeh-
ven lijnen nader overweegt, en h<
CDA vindt dat het ih te voeren noi
menstelsel alleen voor toekomstig'
opheffingen moet gelden
(ADVERTENTIE)
Oranjevrienden
naar Den Haag
op Prinsjesdag!
Rita
..Hebt u het over onze tante of over de
vis. die u gisteren gevangen hebt?"
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Bejaarden die in een verzorgingshuis wonen, behoren niet
zelf op te draaien voor de verzorgingskosten in het tehuis. De betaling
moet worden ondergebracht in de AWBZ de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten. Dit standpunt heeft het bestuur van de Nederlandse
Federatie voor bejaardenbeleid (NFB) ingenomen naar aanleiding van
de enorme stijging van de verzorgingskosten in de tehuizen.
In principe betalen bejaar
den de kosten van inwo
ning. maaltijden, etc. zelf
De „pensionkosten" lopen
echter aanzienlijk sneller
op dan de pensioenen die
vijf en zestigplussers genie
ten of de rente uit hun pri-
vévermogen. „Verzorgings
tarieven in de huizen van
twee a drieduizend gulden
per maand zijn al lang geen
zeldzaamheid meer. consta
teert de NFB Een van de
gevolgen daarvan is dat de
meeste bejaarden op hun
vermogen interen
De praktijk is intussen ge
worden dat 90 procent van
de bewoners van verzor
gingstehuizen een bij
standsuitkering geniet, wat
inhoudt dat de bijstandsor
ganen het bejaardenhuis
betalen en de bejaarde een
„zakgeld" krijgt. Het gaat
hierbij om meer dan 100 000
mensen
Argument
deze toestand maken en
wenst de verzorgingskosten
opgenomen te zien. in de
AWBZ. „Een krachtig argu
ment hiervoor is", aldus de
bond. „dat opneming in be
jaardenoorden in de zeer
nabije toekomst zal zijn ge
bonden aan een strikt opna-
mebeleid. uitgevoerd aan
de hand van uniforme re
gels. Alleen zwaarder ver-
zorgingsbehoevenden zul
len in de nabije toekomst
nog een plaats kunnen
vinden in het verzorgingste
huis..
De NFB wil een einde aan Principieel onjuist vindt de
NFB het dat mensen d
volgens vaste normen wo
den opgenomen, zelf de ko
ten moeten opbrengen. B
vendien bestaat er dan ee
onredelijk verschil met d
verpleegtehuizen, waar c
kosten wel voor rekenir.
komen van de AWBZ
De NFB vindt het geen be
zwaar dat bejaarden in ee:
verzorgingshuis niet ziek
zijn. In de praktijk vallen
namelijk allang niet meer
uitsluitend voorzieningen
die met ziekte verband hou
den onder de werking van
de ABWZ
