Loonmatiging leidt
pas veel later tot
daling werkloosheid
s&M3'
Nieuwe Leidse Courant
Ondeugend
Compromisvoorstel
'vdA over abortus
Razzia in zwarte
stad Alexandra
net Nieuwe Haaöse Courant
Werkgevers: nieuwe studie
over VAD nodig - pag.
en met
nandement of wetsontwerpKVP/AR
Nederlandse boer
loodgeschoten
Frankrijk
Minder orders
«Voor industrie
Nederlanders
conservatiever
Staking dreigt bij
Ford in Amerika
W=u»«"„deHen
Show00"1
likortingjl
Vleugels voor
üli vanURK
China scheldt
weer op
Sowjet-Unie
Centraal Planbureau over „economie in 1980":
Generaal Haig bezoekt Navo-oefening
Grote verliezen
in valutahandel
twee
dagen laag:
Dat leest u dan volgend jaar.
In Trouw
Welkomstvoordeel
rOuyy hoort bij u.
LV_SC
34STE JAARGANG NR. 9931 DINSDAG 14 SEPTEMBER 1976
rouw
ITGAVE TROUW/KWARTET B V. HOOFDREDACTEUR J.TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
BONNEMENT 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 - GEMEENTEGIRO X 11000— LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0.55
i onze parlementsredactie
jEN HAAG Aan de vooravond van het Tweede Kamerdebat
ier de initiatief-ontwerpen tot regeling van de aborutswetge-
tig heeft de socialist Franssen een poging gedaan, het wet-
jntwerp van KVP en ARP alleen te laten gelden voor afbreking
an zwangerschappen die minstens twaalf wekene hebben
eduurd.
ranssen (PvdA) heeft hiertoe sa-
in met zijn partijgenoten Van Ooi-
i en Roels en de CH-dissident
uijsen een amendement op het
etsontwerp van KVP en ARP inge-
iend. Franssen probeert daarmee te
ereiken dat voor zwangerschappen
Wegens een technische sto
ring is de krant van van-
daag incompleet en bevat
rij nogal wat onvolkomen
beden. Wij bieden u hier-
voor onze excuses aan.
De directie
fclRCASSONE/DEN HAAG Dc
fol-jarige in Frankrijk wonende Ne
derlandse boer M. J. Eckel, is door
buurman iri zijn woonplaats Car-
doodgeschoten na een ge-
fthil over het recht van overpad over
jjAet land van de buurman.
I ckel, die zich vier jaar geleden in
arcassone in het zuiden van Frank-
jk had gevestigd, had indertijd een
vereenkomst gesloten met de vader
in zijn buurman, over het recht van
verpad. maar na de dood van de
5( vader wilde de buurman dit recht
niet langer erkennen.
iondag kwam het tot een uit
til larsting toen de Nederlander gaten
s het e eeauste pad aan het dichten
vas, die waren veroorzaakt door de
egen van de afgelopen dagen. De
- luurman kwam naar buiten met zijn
achtgeweer en na een schot in de
ucht te hebben gegeven, schoot hij
vervolgens op Eckel. Deze werd do-
k lelijk in het hoofd geraakt. De buur
tman belde hierop een dokter en gaf
^iich aan bij de politie.
Van een verslaggever
>01
"♦DEN HAAG In augustus zijn de
Sjbinnenlandse orders voor de Neder
landse industrie enigszins afgeno
men. De exportorders vertoonden
Alleen sterkere achteruitgang. Dit is
een van de uitkomsten van de
maandelijkse conjunctuurtest van
bet Centraal Bureau voor de Statis-
ri Uek.
De industriële bedrijvigheid is in
augustus weinig veranderd en de
ondernemers verwachten, dat de be-
-Mrijvigheid in september, oktober en
november weinig verandering te
zien zal geven.
Holtvvi+r-
tot twaalf weken het regime van het
wetsontwerp van PvdA-WD- zal gel
den en dat pas na het bereiken van
die grens de strikte wetgeving in
werking zal treden die KVPM en
ARP voorstaan.
Behalve dit amendement heeft
Franssen (dit keer alleen samen met
Huijsen) nog een ander waijzigings-
voorstel op het ontwerp van KVP-
ARP ingediend, dat beoogt het on
mogelijk te maken dat de echtgen
oot buiten de wil van de vrouw wordt
betrokken bij haar verzoek om af
breking van haar zwangerschap.
Tot deze twee wijzigingsvoorstellen
van Franssen is het aantal amende
menten op de initiatiefontwerpen
tot dusver beperkt gebleven een
ongewoon gering aantal bij een zo
belangrijk onderdeel van de wetge
ving. De christen-democratische
fracties verklaren hun gebrek aan
animo tot wijziging van het ontwerp
van PvdA-WD door te zeggen dat
de hoofdgedachte eruit zou moeten
worden verwijderd wil er iets over
blijven waar zij nog iets mee kunnen
doen.
Daarentegen menen de meeste pro
gressieve en liberale kamerleden,
dat het ontwerp van KVP en ARP
ongemoeid kan blijven nu zij èr zelf
immers een alternatief compromis
tegenover hebben geplaatst. Het ziet
er dan ook naar uit dat de twee
amendementen van Franssen niet of
nauwelijks door meer wijzigings
voorstellen zullen worden gevolgd.
DETROIT (DPA) Bij het Ameri
kaanse autoconcern Ford in de stad
Detroit dreigt morgenvroeg (Neder
landse tijd) een staking van 170.000
te beginnen. De onderhandelingen
over de nieuwe arbeidsovereenkomt
tussen de directie en de vakbond
zijn vastgelopen. De leider van de
bond voor arbeiders in de auto-
industrie (UAW) Leonard Woodcock
was gisteren pessimistisch over de
kansen op een akoord voor dinsdag
nacht twaalf uur. Op dat tijdstip
loopt de huidge cao af. De laatste
keer dat er bij Ford in Detroit werd
gestaakt was negen jaar geleden.
ADVERTENTIE
l— Piano's voor I
Cherny (nieuw) -2t493? 1.995.-
CHERNY(nieuw) 4=243? 2.695.-
Lindberg* A^«5r- 2.945.-
Schimmel* -5tWOT- 3.125.-
Rich.WEBER(nw) AAK:- 3.175.-
Yamaha* 4.400:- 3.190.-
Sauter (nieuw) 4.000?" 3.425.-
Geyer 4^25.- 3.540.-
Rosier 4,050 - 3.565.-
BECHNER(nieuw) 4.8957- 3.620.-
Steinway& Sons*14495? 8.450.-
IRMBACH 'l1™' SMir- 4.095.-
Aug.Förster* 4.445.- 3.250.-
- TCHAIKA 'TSï' 4.45».- 5.095.-
Tchaika* 14.900? 8.900.-
Yamaha* 10450? 9.200.-
1 Petfof* 9.445.-
BECHNER <nw) J4400? 9.995.-
ESTONIA ^"JT'lS.AOO.-l 8.900.-
Steinway Sons* 17.900.-
Keus uit meer dan 50 vleugels
in staal van nieuw
Je let toch wel op de regels van 't
verkeer
Rolteid.im sinds isva
Westersingel 42. tel (010)363500
Dageli|ks geopend van 9 17.30 uur
Vrijdag koopavond van 19 21 uur.
Europa's grootste import- en exportspecialist
in vleugels en piano's.
Gratis thuisbezorging. 5 jaar garantie.
Stemmen en onderhoud door geheel Nederland.
Rechtstreeks van importeur Estonia, Steinway.
Irmbach, Tchaika, Bechner, Cherny, Rich Weber
PEKING (AFP, UPI) Het overlij
den van de Chinese partijleider
Mao Tse-toeng heeft op dit mo
ment nog niets veranderd in de
uiterst koele betrekkingen tussen
China en de Sowjet-Unie. Het
persbureau Nieuw China ging gis
teren tenminste onverdroten door
met zijn woordenstrijd tegen Mos
kou. Dit keer hekelde het bureau
de economische hulp, die de Sow-
jet-Unielanden in de derde wereld
aanbiedt. Het waarschuwde dat de
ze hulp in feite vergif is. Het sprak
van een „wrede valstrik van de
Sowjet-revisionisten om de landen
van de derde wereld economisch
afhankelijk van de Sowjet-Unie te
maken en de Aziatische, Afri
kaanse en Latijns-Amerikaanse
landen te verlagen tot koloniën, die
landbouwprodukten en mineralen
leveren".
In Moskou heeft gisteren een dele
gatie van vier man namens de Sow
jet-Unie het condoleantieregister
in de Chinese ambassade getekend
De delegatie bestond uit miilistei
van buitenlandse zaken Andrei
Gromiko en de twee vice-premiers
Kyril Mazoerow en Iwan Arkipow
en de onderminister van buiten
landse zaken Leonid üjesjew.
Het Russische persbureau Tass
verspreidde gisteren commentaren
uit de buitenlandse pers over Mao
Tse-toeng. Tass stelt aan de hand
van een bloemlezing uit buiten
landse bladen vast dat Mao er niet
best uitkomt. „Het Maoïsme heeft
de volksrepubliek China in een im
passe gebracht", ^telt Tass vast.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Beperking van loonstijging zal pas „met grote vertraging" leiden tot daling van
werkloosheid. Deze conclusie trekt het Centraal Planbureau in het rapport „De Nederlandse
economie in 1980", dat gisteren verscheen.
De Amerikaanse generaal Alexander Haig, opperbevelhebber van de Navo, in gesprek met een
Nederlandse soldaat tijdens de militaire oefening „Grote Beer", die de Navo-landen op het
ogenblik in West-Duitsland houden.
Weer massale staking in Zuid-Afrika
JOHANNESBURG (UPI, Reuter, AFP) De Zuidafrikaanse
politie heeft gisteren honderden zwarten gearresteerd bij huis
zoekingen op grote schaal in de zwarte stad Alexandra, vlakbij
Johannesburg. Volgens ooggetuigen werd de operatie uitgevoerd
door een politiemacht van meer dan driehonderd man en werden
er meer dan duizend mensen opgepakt.
ADVERTENTIE
Straten in Alexandra werden afgezet
waarna de politie stelselmatig de
huizen doorzocht en mensen afvoer
de. Generaal Dawid Kriel zei desge
vraagd dat het om een actie ging
tegen „brandstichters, onruststo
kers, plunderaars en gewone misda
digers". Hij noemde de operatie suc
cesvol maar weigerde bekend te ma
ken hoeveel mensen waren gearres
teerd. Het aantal van 2000 dat door
sommige ooggetuigen werd ge
noemd, was volgens hem „belache
lijk".
Deze razzia kwam nadat duizenden
zwarte arbeiders in Alexandra en
Soweto gehoor hadden gegeven aan
een stakingsoproep. Deze oproep
ging uit van een studentenraad in
Soweto. De staking moet drie dagen
duren en is bedoeld om kracht bij te
zetten aan de eis tot vrijlating: van
ongeveer driehonderd zwarte leiders
die sinds het uitbreken van de zwar
te opstand in Soweto in juni gevan
gen zijn gezet.
Algemeen
In Johannesburg was de staking bij
na algemeen, zo stelde de politie
gisteren vast. Op de stations voor
niet-blanken in Johannesburg kwa
men de treinen uit Soweto praktisch
leeg aan.
Aanvankelijk was het tamelijk rus
tig in de zwarte buurten, maar later
op de dag waren er verschillende
incidenten. In Alexandra schoot de
politie op vier zwarte mannen die
aan de razzia trachtten te ontkomen.
In Soweto werden traangas en
jachtgeweren gebruikt tegen zwarte
demonstranten en tegen stakers die
werkwilligen wilden tegenhouden.
Of er slachtoffers zijn gevallen, heeft
de politie niet bekend gemaakt.
Vanuit Kaapstad kwam opnieuw
melding van een incident waarbij
een blanke burger schoot op zwar
ten. Een automobilist verwondde
drie zwarte jongens die stenen had
den gegooid naar zijn auto. Veel
blanken hebben zich de laatste tijd
wapens aangeschaft om zich tegen
zwarte betogers te kunnen verweren.
ROTTERDAM Particulieren en
bedrijven, die dollars en Duitse mar
ken hebben gekocht, toen de gulden
laag stond ten opzichte van deze
munten, hebben de laatste maanden
tussen de 150 en 200 miljoen gulden
verloren.
Dit vertelde de thesaurier-generaal
van het ministerie van financiën, dr.
C. J. Oort, tijdens een rede in Rotter
dam. De betrokkenen hebben hun
dollars en marken later weer moeten
verkopen maar toen waren de koer
sen van deze buitenlandse geldsoor
ten weer gedaald.
Bij de 150 tot 200 miljoen is niet
meegerekend, dat sommige Neder
landers marken en dollars direct in
het buitenland kochten. Daarbij
ging het volgens dr. Oort nog om
grotere bedragen.
Voor 1980 voorziet het planbureau
een daling van de werkloosheid tot
150.000. Thans zijn er rond 240.000
werklozen. Van dit cijfer wordt
150.000 thans al beschouwd als
„structurele" werkloosheid, dus niet
veroorzaakt door de stand van eco
nomische conjunctuur. Met 150.000
werklozen zou het peil van de werk
loosheid in 1980 weer zijn terugge
keerd op dat van 1973, zo stelt het
Planbureau vast.
Het cijfer van 150.000 werklozen in
1980 is hetzelfde als het cijfer dat het
Planbureau al in juni voorlopig had
uitgerekend nadat de regering haar
plannen voor bezuiniging op uitga
ven van overheid en sociale voorzie
ningen (één-procents-operatie") en
voor stimulering van investeringen
(„Nota-Lubbers") had gepresen
teerd. Nieuw is wel de conclusie van
het Planbureau dat het streven van
de regering om de stijging van loon
kosten te beperken, pas op langere
termijn zijn vruchten afwerpt in ver
mindering van werkloosheid.
Ook de meeste andere cijfers in het
Planbureau-rapport van gisteren
zijn dezelfde als die uit juni. Nog
steeds acht het planbureau tot 1980
een jaarlijkse verbetering van het
besteedbare inkomen van de modale
werknemer (thans bijna 25.000 gul
den bruto per jaar) mogelijk van 1 a
1,5 procent.
Zwakker
„Vertraging in (economische) groei is
de onvermijdelijke conclusie", zegt
het Planbureau in een vergelijking
van de afgelopen tien jaar met de
komende vier jaar. In de industrie
wordt in alle sectoren een daling van
werkgelegenheid verwacht. De che
mie is de enige uitzondering. Deze
daling moet worden goedgemaakt
door stijging van werkgelegenheid in
de dienstensector. Het zwaartepunt
van de dienstensector ligt in het wes
ten van het land. Het probleem, dat
de regio's buiten het westen econo
misch zwakker staan, blijft dan ook
bestaan.
Het rapport behandelt ook de sekto
ren van het bedrijfsleven afzonder
lijk. De winning van aardgas zal na
1978 wat dalen, met duidelijke gevol
gen voor onder meer de openbare
nutsbedrijven. De afzet van staal is
„minder florissant", door stagnatie
in de bouw en grote problemen in de
scheepsbouw. Uitbreiding van olie
raffinaderijen ziet het planbureau In
ons land niet zitten. De vooruitzich
ten voor de afzet in de elektro
techniek (Philips etc.) noemt, het
Planbureau „minder gunstig". Daar
bij komt nog de internationale prijs
concurrentie. Uitbreiding van de
produktie in de elektrotechniek zal
daardoor vooral terechtkomen in
landen met lage lonen (derde wereld
met name).
De papierindustrie kampt met pro
blemen in de grondstoffenvoorzie-
ning (hout), zegt het Planbureau.
Voor de textiel, met name in de
confectie en de schoeiselindustrie,
wordt een verder dalende trend ver
wacht. De bouw komt uit op een
nulgroei, ondanks de nadruk op de
vernieuwbouw en zeer gunstige mo
gelijkheden in het buitenland. Ver
der zullen alle industriële sectoren
terrein verliezen in de binnenlandse
markt aldus het Planbureau.
Een nieuwe scherpe economische in
zinking (recessie) nog vóór of rond
1980 wordt niet uitgesloten geacht.
Men zou kunnen zeggen dat er tot
het jaar 2000 thans een fase is inge
treden van betrekkelijk langzame
groei en intense recessies." Dit soort
beweringen kan gedaan worden bij
beschouwing van de wereldecono
mie over een zeer lange periode in
het verleden. Het Planbureau vindt
deze verhalen over grote golfbewe
gingen in de economie echter te spe
culatief, en het Planbureau vraagt
zich dan ook af of een dergelijk
doortrekken van ontwikkelingslij
nen naar de toekomst wel geoorloofd
is. Wel stelt het planbureau vast dat
alle gegevens voor de komende jaren
wijzen op „een duidelijke afzwak
king van de groeitrends" in de hele
geïndustrialiseerde wereld.
DINSDAG EN WOENSDAG
BIJ ALBERT HEIJN
Waarom denkt het Centraal planbureau bijna altijd
dat de prijzen minder gaan stijgen dan ze doen? Aan
de universiteit van Rotterdam zijn daar wat ondeu
gende gedachten over gevormd. En bovendien den
ken ze dat ze het zelf beter kunnen. We zullen zien.
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:Giro-
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Ilc ontvang graag naar keuze:
4 fraaie zwart-kunstlederen onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse locomotiefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
Tekening van bet vroegere IJ te Amsterdam.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel Hij be
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te
hebben ontvangen) 6,25 minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de open envelop: Trouw! Kwartet, antwoord
nummer 2792. Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
x
