Opvolging Mao nog open strijd
Onverzoenlijke rede
van premier Vorster
Britse regering wil
staking verhinderen
Van boerenzoon
tot partijleider
„Niets is moeilijk
in deze wereld"
Bondsdag vraagt naar
Lockheed-betalingen
Sow jet piloot in VS
Nieuwe minister buitenlandse zaken in Rhodesië
350 doden bij
overstroming
in Pakistan
Onlusten in Kaapprovincie
Peking treurt
^Vrijdag 10 september 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
Hoea Koeo-feng
kanshebber
„Hoe kan de dood van één enkel
persoon zo'n ontzaglijk groot ver
lies zijn. Mensen moeten allemaal
sterven Wij moeten er altijd op
voorbereid zijn dat we onze post
eens moeten verlaten en we moe
ten er altijd voor zorgen dat we
opvolgers hebben," aldus de giste
ren overleden Chinese partijleider
Mao Tse-toeng in een rede tot par
tij-genoten nu al meer dan tien
jaar geleden.
Mao hield zijn toehoorders voor over wel
ke kwaliteiten die opvolgers moesten be
schikken. „Opvolgers moeten marxisten-
leninisten zijn. zij moeten een democra
tische stijl aan de dag leggen en ze moe
ten aan zelfkritiek doen.
De partijleider dacht aan een bepaalde
lijn in de opvolging die zijn inzichten ten
uitvoer zou leggen en niet zo zeer aan één
sterke man die de macht zou moeten
overnemen. Ondanks deze realtiverende
woorden wordt het heengaan van de lei
der door het Chinese volk wel degelijk als
een ontzagwekkend groot verlies gezien
en is de kans op het oplaaien van de
machtstrijd binnen de Chinese hiër
archie bijzonder groot.
Tsjoe En-tai
Deze machtstrijd kwam vooral aan het
licht na de dood van Mao's wapenbroeder
en andere belangrijke Chinese leider,
premier Tsjoe En-lai in januari van dit
jaar. Toen eindigde het conflict tussen de
linkse radicalen en de gematigde prag
matici voorlopig in een ongemakkelijk
compromis. Niet de gematigde eerste vi
ce-premier Teng Hsiao-ping. de door ve
len gedoodverfde opvolger van Tsjoe.
maar Hoea Koeo-feng werd de nieuwe
premier Teng werd zelfs na een heftige
campagne als „kapitalistisch reptiel"
van al zijn functies in regering en partij
ontdaan. Maar niet nadat in Peking dui
delijk bleek dat ook hij als bescherme
ling van Tsjoe over krachtige steun be
schikte. De demonstratie ten gunste van
Tsjoe moet ook als steun voor de verguis
de Teng gezien worden.
Naast het premierschap kreeg Hoe Koeo-
feng ook de functie van eerste vice-
voorzitter van de communistische partij,
hetgeen hem tot de officiële opvolger van
partij-leider Mao zou bestempelen. Maar
aan voorspellingen over de opvolging van
Mao Tse-toeng zullen weinig echte of
vermeende China-kenners zich na de at-
faire-Teng. waarbij vrijwel iedereen mis
gokte. durven wagen.
Hoewel Hoea Koeo-feng in de partijhië
rarchie direct op voorzitter Mao volgt,
menen waarnemers dat hij nog te weinig
op de voorgrond is getreden om al het
vertrouwen van het Chinese volk te heb
ben gewonnen.
Als tweede kanshebber wordt wel (de
voor communistische begrippen jonge)
40-jarige tweede vice-voorzitter van de
partij Wang Hoeng-wen uit Sjanghai ge
noemd. Twee Jaar geleden werd hij al
getipt als Mao's erfgenaam, maar de
laatste tijd is hij niet meer op de voor
grond getreden. Hij maakte carrière in de
Grote Proletarische Culturele Revolutie
en wordt als radicaal bestempeld. Hij is
pas sinds 1973 lid van het Politburo.
Verder wordt vice-premier Tsjang
Tsjoen-tsjiao, ook uit Sjanghai, ge
noemd. Hij heeft een brede machtsbasis
in de partij, het staatsapparaat en het
leger. Hij werd aanvankelijk onderge
bracht bij de radicalen, maar probeert
zich nu volgens waarnemers boven de
partijen op te stellen. Als theoreticus met
tevens een langdurige bestuurservarlng
moet hij volgens de kenners als een se
rieuze kandidaat gezien worden.
Tussenpaus
De aanstelling van een in wijde kring
gerespecteerde „wijze man" die zonder
veel macht voor de vorm de functies van
partijvoorzitter kan waarnemen, wordt
ook als een oplossing naar voren ge
bracht. Gedacht wordt dan aan de huidi
ge minister van defensie Yeh Tsien-ying,
die kan rekenen op steun van het leger.
Aangezien Yeh beschouwd wordt tot het
gematigde kamp te behoren, zouden de
radicalen zich kunnen verzetten tegen
zijn benoeming, zelfs als deze maar tijde
lijk zou zijn.
Voorzover bekend zijn er over de opvol
ging geen regelingen getroffen. Onder de
westerse waarnemers heerst er grote on
zekerheid over het komende leiderschap
en de daarmee samenhangende toe
komstige politiek. Sommige waarnemers
menen dat de dood van Mao even belang
rijk zou kunnen zijn als de vestiging van
de Chinese Volksrepubliek ruim een
kwart eeuw geleden. De mogelijkheid dat
de nieuwe Chinese leiders de relaties met
zowel de SowjetrUnie als de Verenigde
Staten zullen herzien, met alle gevolgen
vandien voor het internationale machtse
venwicht, wordt niet uitgesloten geacht.
Toekomst
Westerse waarnemers een aantal mogelij
ke ontwikkelingen:
Er komt een collectief bureaucratisch
leiderschap waarin de partij, de staat en
de militaire hiërarchie vertegenwoordigd
zijn. Uit dit leiderschap zou na verloop
van tijd en na enig touwtrekken tussen
de verschillende groeperingen, een domi
nante persoonlijkheid naar voren kun
nen treden. Er zou dan niet zoveel veran
deren. China zou voortgaan met het on
derhouden van vriendelijke, maar niet
erg nauwe relaties met westerse landen.
In de betrekkingen met de Sowjet-Unie
zou enige verbetering kunnen komen
zonder dat er aan de ideologische vij
andigheid tussen beide buren een einde
komt.
Er komt een leiderschap dat gedomi
neerd wordt door overwegend Jonge radi
cale partijfunctionarissen, die een snelle
opmars willen naar een meer extreme
vorm van socialisme en de Maoïstische
opvatting aanhangen van een econo
mische ontwikkeling op eigen kracht ge
koppeld aan een systeem van morele
beloningen voor economische inspannin
gen. China zou zich dan meer naar bin
nen keren en zich nog meer opwerpen als
prediker van de wereldrevolutie. De be
trekkingen met Moskou zouden koel blij
ven, maar ook die met westerse landen
zouden zeker niet verdiept worden.
Er komt een harde openlijke macht
strijd. waarin het centrale gezag onder
mijnd en het provincialisme versterkt
worden, met alle mogelijke regionale
opstanden en chaotische ontwikkelingen
vandien. Deze mogelijkheid, waarbij het
land ln de anarchie van voor de revolutie
gedompeld zou kunnen worden, wordt
als het minst waarschijnlijk geacht.
China zou in een internationaal isole
ment kunnen belanden en de toekomst
van de Chinese Volksrepubliek zou onze
kerder zijn dan ooit.
Hoe dan ook. het Chinese volk gaat met
de dood van zijn belangrijkste leiders zo
dicht op elkaar moeilijke tijden tege
moet.
JOHANNESBURG (Reuter, UPI, AP) De Zuidafrikaanse eerste minister John Vorster heeft de
deur naar meer invloed voor de zwarte meerderheid in zijn land weer eens goed aangedrukt.
In één van zijn meest harde en on
verzoenlijke redevoeringen van de
laatste tijd zei Vorster dat er geen
sprake zal zijn van het delen van de
macht. Verder kondigde hij nog har
dere actie aan tegen hen die ver
antwoordelijk zijn voor het oplaaien
van het verzet in Zuid-Afrika. „ook
tegen de blanken onder hen"
Vorster sprak tijdens een regionaal
congres van zijn regerende nationale
partij in Bloemfontein en kreeg een
laaiend applaus. Onder zwarten,
kleurlingen en gematigde blanken is
uiterst negatief op de rede gerea
geerd. maar anderzijds wordt er op
gewezen dat een rede van Vorster
teer behoudend deel van het land
niet noodzakelijkerwijs zijn mening
hoeft weer te geven.
Vandaag heeft Vorster een ontmoe
ting met al zijn ministers, de parle
mentariërs van de nationale partij
en leden van provinciale raden om
het in te lichten over zijn gesprek
met de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Henry Kis
singer, afgelopen weekeinde in Zu
rich. Het is zeer waarschijnlijk dat
deze bewindsman binnen afzienbare
tijd naar Zuid-Afrika reist voor
nieuw overleg met premier Vorster.
De Amerikaanse onderminister voor
Afrikaanse zaken William Schaufele
zei gisteren dat de kans groot is dat
Kissinger in zuidelijk Afrika zijn be
roemde „pendeldiplomatie" zal be
drijven (het heen en weer reizen tus
sen verschillende hoofdsteden in de
hoop de standpunten dichter bij el
kaar te brengen, zoals Kissinger die
eerder met succes in het Midden-
Oosten bedreef. Bij aankomst in
Loesaka (Zambia) vanuit de Tanza-
niaanse hoofdstad Dar es Salaam zei
Schaufele dat de Tanzaniaanse pre
sident Julius Nyerere een dergelijk
initiatief zou verwelkomen, „en dat
verhoogt de kans dat hij inderdaad
zal komen".
Schaufele voegde hier waarschu
wend aan toe dat onderhandelingen
over oplossingen in zuidelijk Afrika
zeer vlot zullen moeten verlopen wil
een verdere opleving van het geweld
in dit deel van de wereld worden
voorkomen. Nyerere heeft het afgelo
pen weekeinde met vier andere pre
sidenten van frontlijnstaten (Kaoen-
da van Zambia, Seretse Khama van
Botswana, Machel van Mozambique
en Neto van Angola) overlegd over
de laatste ontwikkelingen, maar
over de resultaten daarvan is weinig
bekend gemaakt.
Steun bij evacuatie
Inmiddels meldde de gezaghebben
de New York Times gisteren op haar
voorpagina dat John Vorster ak
koord is gegaan met een Brits-
Amerikaans plan voor steun aan
blanke Rhodesiërs die hun land wil
len verlaten zodat plaats wordt ge
maakt voor de zwarte meerderheid.
BONN (DPA) Een lid van de Duitse Bondsdag heeft de
regering gevraagd om opheldering over een bericht in de
Frankfurter Rundschau, dat het Westduitse ministerie van de
fensie aan diverse mensen commissieloon heeft betaald in ver
band met de aanschaf van de Starfighter.
Volgens het bericht in deze links-
liberale krant zou het Westduitse
„Rechnungshof", te vergelijken met
onze algemene rekenkamer, in 1969
het ministerie van defensie erop ge
wezen hebben, dat er bij de aanschaf
van de Starfighter twijfelachtige
commissies zijn betaald aan
Lockheed vertegenwoordigers in de
Bondsrepubliek en Zwitserland.
Volgens de Frankfurter Rundschau
had het Rechnungshof bezwaar ge
maakt bij de toenmalige minister
van defensie. Gerhard Schröder, die
Franz Josef Strauss was opgevolgd,
tegen de betaling van één miljoen
mark aan Lockheed vertegenwoordi
ger Fred Meuser. Dit bedrag was de
provisie die Meuser zou ontvangen
voor diens bemiddeling bij de tran
sactie van 96 Starfighters. Verder
werd 2.5 miljoen mark betaald aan
de directeur van een Frankfurter fir
ma „Deutsche Commeiz", Günther
Frank-Fahle.
De Lockheed-affaire is in de
Bondsdag nu aangespannen door
het liberale parlementslid JQrgen
Mölleman. Hij wil van de regering
weten of de bovengenoemde com
missies inderdaad zijn betaald.
De voorzitter van de socialistische
fractie in de Bondsdag. Herbert
Wehner. heeft zich eveneens uitge
sproken voor opheldering van de
vraag of Westduitse partijen en poli
tici bij het Lockheed schandaal be
trokken zijn geweest. Hij wil dat er
desnoods een commissie van onder
zoek wordt ingesteld. Ook de voorzit
ter van de Beierse CSU en voormali
ge minister van defensie, Strauss
heeft de Westduitse regering ver
zocht zo snel mogelijk contact op te
nemen met de Amerikaanse regering
om de beschikking te krijgen over
alle documenten, die verband hou
den met het steekpenningenschan
daal van Lockheed.
De redactie van het Spaanse
weekblad „Sabado Grafico" moet
zich voor een militaire rechtbank
verantwoorden in verband met be
weerde onregelmatigheden bij tran
sacties tussen Spanje en Lockheed.
De minister van de luchtmacht, ge
neraal Carlos Franco Iribamegaray
heeft een militaire rechtbank
opdracht gegeven te onderzoeken of
de publicaties in het blad de eer
hebben geschonden van diverse
functionarissen van de luchtmacht.
In het betreffende artikel werden de
namen van elf mensen genoemd die
geld van de Amerikaanse vliegtuig
fabriek zouden hebben aangenomen.
De oplage van het blad waarin de
namen werden genoemd is door het
Spaanse ministerie van voorlichting
in beslag genomen.
De Lockheed-affaire wordt momen
teel onderzocht door de openbare
aanklager bij het Spaanse hoogge
rechtshof, maar sommige Spaanse
kranten zijn van oordeel dat het on
derzoek nogal traag verloopt.
Er zou een bedrag van vier tot vijf
miljard gulden beschikbaar moeten
komen om deze mensen de kans te
geven zich elders te vestigen. Vol
gens hetzelfde bericht wil Vorster
dat de leiders van de blanke minder
heidsregering in Rhodesië Ian
Smith, deelneemt aan onderhande
lingen over een zwart meerder
heidsbewind. Dit in tegenstelling tot
de Verenigde Staten en Groot-
Brittannië die van mening zouden
zijn dat Smith zich doorzijn opstel
ling tot nu toe onaanvaardbaar
heeft gemaakt. Premier Smith gaat
begin volgende week naar Zuid-
Afrika om daar met Vorster te pra
ten over de moeilijkheden in zuide
lijk Afrika.
In de Rhodesische regering heeft
minister Pieter van der Byl (defen
sie) aan zijn collega van coördinatie
Reh Cowper, de post van defensie
overgedragen. Smith zei in het par
lement dat hij een diepgaande stu
die heeft gemaakt van de manier
waarop de guerrilla in het land
wordt bestreden en dat hij nu een
kleine en effectieve oorlogsraad
heeft gevormd onder leiding van
Cowper. Van der Byl staat bekend
als één van de meest onbuigzame en
conservatieve bewindslieden in de
Rhodesische regering. Hij gaf daar
van onlangs nog blijk op een
persconferentie door op een vraag
hoe stadguerrilla's bestreden zou
den worden te antwoorden „ka-
potschieten".
Van der Byl was de man die de
Rhodesische troepen toestemming
gaf ver op buitenlands terrein (Mo
zambique) door te dringen. Hij was
behalve minister van defensie ook
minister van buitenlandse zaken,
een post die hij blijft bekleden.
Smith zei dat Van der Byl aan bui
tenlandse zaken steeds meer aan
dacht moet besteden en zich in het
bijzonder ook bezig houdt met
grondwettelijke problemen (die
rechtstreeks betrekking hebben op
de verhouding tot de zwarte meer
derheid in het land). Waarnemers
leidden uit de wisseling binnen het
kabinet af dat Smith verwacht dat
op korte termijn veel aandacht zal
moeten worden besteed aan diplo
matiek overleg.
RAWALPINDI (UPI) In
Pendjaab. de volkrijkste en welva
rendste provincie van Pakistan, zijn
volgens een officiële schatting
minstens 350 mensen omgekomen
bij overstromingen als gevolg van
zware regenval. Een kwart miljoen
woningen zijn weggespoeld, waar
door 6.5 miljoen mensen dakloos
werden.
Ook in de naburige provincie Ba-
loetsjistan heeft men van het water
te lijden. Onder de nomaden in die
provincie zijn mogelijk ook veel do
den gevallen.
Politiemannen werpen traangas
KAAPSTAD (UPI) Politie heeft donderdag zo'n vijftien oproermakers
doodgeschoten in een golf van ongeregeldheden en plunderingen die blanke
en andere leefgemeenschappen in de buurt van Kaapstad tot slagveld
maakten.
De laatste doden, waardoor het tota
le aantal in twaalf weken van rassen-
onlusten tot circa 320 is gestegen,
vielen bij onlusten die zich in de hele
Kaapprovincie voordeden, maar
goeddeels aan Kaapstad zelf voorbij
gingen De ergste moeilijkheden ont
stonden in Paarl, een stad op 35 km
ten noordoosten van Kaapstad, waar
de politie de toestand „zeer etnstig"
noemde. In een straat, die blanke en
kleurlingenwijken scheidt, wierpen
jeugdige kleurlingen stenen naar
winkelpuien en passerende auto's en
staken minstens twee gebouwen,
waarbij een supermarkt, in brand.
Tientallen mensen zochten een toe
vlucht in hotel Drakenstein. dat ech
ter spoedig zijn deuren sloot. Politie
stroomde het gebied binnen en be
stookte de jongelui met traangas en
hagel. Een politiehelikopter gaf
richtlijnen. Hard ging het ook toe in
Manenberg. een stadje voor niet-
blanken 15 km van Kaapstad. Zes
kleurlingen werden daar door politie
doodgeschoten, twee van hen terwijl
zij bezig waren een drankwinkel in
brand te steken. In bij elkaar vijftien
steden van de Kaapprovincie was
het donderdag onrustig.
LONDEN (DPA, UPI, Reuter) In Groot-Brittannië werd giste
ren alles op alles gezet de dreigende staking van de Britse
zeelieden af te wenden. Premier Callaghan zegde er zelfs zijn
bezoek aan Canada dat vandaag zou beginnen voor af.
TOKIO (AFP) De Russische piloot Belenko, die afgelopen maandag met een
Mig-25 landde op een vliegveld in Japan, is gisteren doorgereisd naar de
Verenigde Staten, waar hij politiek asiel heeft gekregen. Kort voordat hij in het
vliegtuig stapte dat hem naar de VS zou brengen, deelden de Japanse
autoriteiten mee, dat de ambassade van de Sowjet-Unie officieel had erkend
dat de piloot zich uit eigen vrije wel in de Verenigde Staten vestigde.
Wel heeft de Sowjet-Unie Japan ervan beschuldigd lichamelijk geweld tegen
de piloot te hebben gebruikt. In een nota verklaart de Sowjet ambassadeur in
Tokio dat de landing op Japans grondgebied gedwongen en onvrijwillig was. De
houding van Japan in de hele zaak wordt onvriendelijk genoemd. De regering
van de Sowjet-Unie zegt redenen te hebben aan te nemen dat deze houding een
gevolg is van de tussenkomst van een derde mogendheid. Hiermee wordt
gedoeld op de Verenigde Staten.
In Londen leidde premier Callaghan
een spoedzitting van zijn kabinet. Er
waren aanwijzingen dat de regering
van plan is onmiddellijk de noodtoe
stand uit te roepen wanneer de sta
king, die zaterdagnacht zou moeten
beginnen, inderdaad door zou gaan.
Het Lagerhuis zou van vakantie wor
den teruggeroepen.
De Trade Union Company, de over
koepelende organisatie van alle Brit
se vakbonden, oefende gisteren zwa
re druk uit op de leiders van de
vakbond van zeelieden de staking af
te gelasten. De invloedrijke alge
meen-secretaris. Len Murray, heeft
zich ontwikkeld tot een rots in de
branding voor de Britse regering. De
leiders van de TUC confereerden gis
teren de hele dag met de leiders van
de vakbond van zeelieden in de Brit
se badplaats Brighton, waar het
jaarlijkse congres van de TUC wordt
gehouden.
Het was gisteren overigens nog niet
te overzien of alle zeelieden het sta
kingsparool zullen opvolgen. Toen er
afgelopen maandag gestemd werd,
verklaarde zich maar een heel kleine
meerderheid voor een staking.
De stakingsdreiging heeft de overige
werkzaamheden van het TUC-
congres naar het tweede plan ge
schoven. Gisteren beraadden de dui
zend vakbondsleiders zich over in
ternationale aangelegenheden. Met
algemene stemmen werd een resolu
tie aangenomen waarin de Labourre-
gering wordt opgeroepen actie te
voeren tegen de Zuidafrikaanse
apartheidspolitiek. De leider van de
bond van transportarbeiders oefen
de kritiek uit op de Europese Ge
meenschap, waar men volgens hem
teveel tijd verspilt aan kleinigheden.
Vervolg van pagina 1
Als de huidige
sterke man wordt de tegenwoordige
premier Hoea Koeo-feng gezien,
maar de vraag is of hij machtig
genoeg is om het ontstane vacuüm
op te vullen.
Waarnemers verwachten dat de
Sowjet-Unie erg afwachtend zal zijn
met de reactie op Mao's dood, ook al
in het licht van de te verwachten
machtsstrijd in China. De Sowjet-
Unie én China staan elkaar ideolo
gisch naar het leven sinds het einde
van de Jaren vijftig. De Ameri
kaanse president Gerald Ford prees
Mao Tse-toeng als een opmerkelij
ke, grote man met visie en noemde
zijn dood „tragisch". Minister van
buitenlandse zaken. Henry Kissin
ger, omschreef de voorzitter van de
Chinese communistische partij als
„één van de reuzen van onze tijd" en
voegde eraan toe dat zijn overlijden
geen verandering zal brengen in het
Amerikaanse beleid tegenover Pe
king. Verder eerde de rest van de
wereld Mao ook in superlatieven.
1893 Op 26 december wordt
Mao geboren in het dorp Sjaosjan
in de provincie Hoenan in het
zuidelijk deel van China.
1907 Vader Mao arrangeert een
huwelijk voor zijn veertienjarige
zoon met een boerendochter.
Zoon weigert echter.
1911 De Manchoedynastie
wordt verjaagd door de revolutio
naire legers van Soen Yat-sen.
Mao schrijft zijn eerste artikel en
plakt dat aan in de klas.
1918 Mao behaalt het diploma
aan de pedagogische academie
van Hoenan en vertrekt naar Pe
king waar hij gaat werken als
assistent op de universiteits
bibliotheek.
1920 Huwelijk met Yang Kai-
hoei, dochter van een hoogleraar
in de wijsbegeerte.
1921 Mao neemt deel aan de
oprichtingsvergadering van de
Chinese communistische partij.
1924 Hij sluit zich aan bij de
nationalistische Kwomintang
van Soen Yat-sen en Tsjiang Kai-
tsjek. Hij blijft lid van de commu
nistische partij.
1927 Mao keert terug naar zijn
geboortestreek en schrijft daar
een boek over de boerenbeweging
in Hoenan. In september van dat
jaar leidt hij een mislukte
opstand.
1928 Mao vestigt guerrillabasis
in de bergen tussen Hoenan en
Tsjiangsi. Hij bundelt zijn krach
ten met die van Tsjoe Te, Tsjoe
En-lai en anderen.
1930 Een Moskouse krant weet
te melden dat Mao dood is en
publiceert een necrologie. De
vrouw van Mao wordt gedood
door nationalisten. Hij hertrouwt
met Ho Tzoe-tsjen.
1934 Mao neemt deel aan de
„lange mars" (12.000 km) van Tsji
angsi in het zuiden naar Yenan in
het noordwesten. Tijdens deze
mars wordt hij gekozen als voor
zitter van het politbureau van de
communistische partij.
1940 Mao scheidt van zijn twee
de vrouw en huwt een filmactrice
uit Sjanghai, die dan nog Lan
Ping heet.
19*2 Eerste zuivering in de
partij.
1M5 Herkozen als partijvoorzit
ter en vanaf nu definitief de ster
ke man. Besprekingen met
Tsjang Kai-tsjek lopen op niets
uit en de burgeroorlog verhevigt.
1949 Mao proclameert de Chine
se volksrepubliek.
1950 Bezoek aan de Sowjet-
Unie. Tekent met Stalin een
vriendschapsverdrag voor dertig
jaar.
1950 Uitbreken van de Korea-
oorlog. Overal in China de eerste
landbouwhervormingen.
1951 Mao lanceert campagne
tegen bureaucratie en verspilling.
1953 Begin eerste vijfjarenplan
dat via collectivisering de basis
moet leggen voor een socialis
tische industrie.
1951 Chroestsjew bezoekt
Peking.
1955 Politieke zuivering. Pro-
Sowjet mensen worden uitgeran
geerd. Begin campagne „Laat
honderd bloemen bloeien".
1957 Mao naar de Moskouse
conferentie van communistische
partijen. Laatste buitenlandse
reis van Mao.
1958 Grote sprong voorwaarts.
China weigert militair verdrag
met de Sowjet-Unie, waarin Chi
na tweede viool krijgt.
i960 Openlijke aanvallen op de
partijlijn van de Sowjet-Unie.
Moskou trekt technici uit China
terug.
1964 Ontploffing eerste Chinese
atoombom.
1965 Begin van de culturele
revolutie.
1966 Hergroepering van het po
litbureau. Lin Piao wordt tweede
1968 President Lioe Tsjao-tsji
afgezet.
1969 Bloedige botsingen tussen
Chinese en Russische troepen.
1971 Lin Piao komt om het
leven bij een vliegtuigongeluk.
Vluchtte uit Peking na een mis
lukte staatsgreep.
1971 Peking wordt lid van Ver
enigde Naties
1972 President Nixon bezoekt
China.
1974 Wijzigingen in de legerlei
ding. Lin Piao wordt zoiets als een
vloek in het communistische jar
gon van China.
1975 Teng Hsiao-ping. die aan
vankelijk was weggezuiverd
wordt vice-voorzitter van de par
tij en eerste vice-premler.
1976 Na de dood van Tsjoe
En-lai wordt niet Teng. maar
Hoea Kwo-feng benoemd tot
waarnemend premier. Teng
wordt na ernstige ongeregeldhe
den beroofd van alle partij-
functies Hoea wordt premier en
vice-president van de partij.
Mao Tse-toeng heeft in zijn leven
vele meer of minder opvallende
uitspraken gedaan. Bij zijn dood
koos het persbureau AFP een en
kele: „De dood: men moet er aan
denken, maar men moet er geen
drama van maken" (Mao tot Han
Soeyin: „The morning deluge").
„Het water verdrinkt de mens niet.
Het water vreest de mens" (rede 11
september 1959)
„Niets is moeilijk in deze wereld.
Al wat men nodig heeft is de wil
zich te verheffen" (Pelgrimstocht
naar de Tsjing-Kang bergen, 1965)
„Confucius heeft de aarde
nooit ontgonnen of bebouwd" (re
de tot de jeugd. 4 mei 1939)
Beeld van zichzelf: „Een soort do
lende monnik die beschutting
zoekt onder een paraplu vol gaten"
(Mao tot Edgar Snow, december
1970)
„De doorslaggevende factor (in
een oorlog), is de mens en niet het
materieel" (uit „Over de langduri
ge oorlog", mei 1938)
„Het revolutionaire leger dient ta
midden van het volk te leven, zoals
een vis in het water" (19367
1
„Als er in de partij geen tegenstel
lingen en ideologische worstelin-
Jen waren op te lossen, zou het
even van de partij een eind ne
men" (over de tegenstellingen,
1937)
„Ik ben alleen met de volksmenig
te" (Mao tot Malraux, augustus
1965)
„De institutionalisering van een
élite, zoals in de Sowjet-Unie, moet
worden vermeden" (Mao tot Julie
Eisenhower-Nixon, 31 december
1975).
