Amerika pakt de vriendenhand via de burgerband
Nieuwegein wil meer
industrievestigingen
Klaverblad Gorcum
(ƒ61 min.) gereed
Lawaaibelasting rondom
Leeuwarden erg groot
Utrecht stelt weigeraars
milieuheffing ultimatum
Slechts mobiele
zender/ontvanger
nodig voor
nieuwe rage
Groeikern wil geen slaapstad worden
Utrecht treedt op
tegen weigeraars
van milieubelasting
Invoeren CAO
ziekenhuizen
niet 1 oktober
Veel belangstelling
bouw stadskantoor
in Lelystad
Dali werkt
voor niets
Drie dagen geïsoleerd in schuilkelder
Steun voor actie
tegen bezuinigen
openbaar vervoer
Verkeersknelpunt opgelost
Eygelshoven
wil acht jaar
oude flat slopen
„Ministerie is ervan geschrokken"
Op studieleningen
negen procent rente
ijOAG 10 SEPTEMBER 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET P 6/H 17
NEW YORK (AFP) Amerika beleeft een nieuwe rage, die van het onderlinge radiocontact op
de „Citizen Band" (burgerband). Miljoenen Amerikanen wisselen thuis, op het werk, of in de
auto actuele informatie uit of houden „zo maar" een kletspraatje.
Al wat je nodig hebt om het spel te
Kunnen meespelen is een mobiele
zender/ontvanger, kortweg de
„C.B.-radio".
Zo'n apparaat heeft 23 kanalen,
een actief bereik van ongeveer 60
kilometer en kost, afhankelijk van
merk en uitvoering, tussen de 60 en
250 dollar.
De C.B.-rage is voer voor sociolo
gen en men spreekt in die kringen
al van een nieuwe intermenselijke
relatievorm, waarbij dat nieuwe
niet slaat op de aard, maar op de
omvang van het fenomeen. In korte
tijd is er al een eigen C.B.-slang
ontstaan en het woordenboek waar
in in dit radio-bargoens is opgete
kend gaat als warme broodjes over
de toonbank.
De plotselinge hausse in de radio-
liefhebberij is een uitvloeisel van
de energiecrisis die Amerika in
1974 trof. Die ging gepaard met
benzineschaarste en snelheidsbe
perkingen op de autowegen.
Vrachtwagenchauffeurs, die files
bij pompstations even graag wil
den ontlopen als een bon wegens te
hard rijden, begonnen elkaar via de
„burgerband" te informeren over
opstoppingen en politiecontroles.
Andere automobilisten volgden
hun voorbeeld en de verkoop van
C.B.-radio's steeg razendsnel. In
1974 werden er nog enkele honderd
duizenden van verkocht, maar het
jaar daarop plotseling 4,3 miljoen,
terwijl de radiobranche dit jaar re
kent op een afzet van maar liefst 15
miljoen stuks.
De Amerikaanse fabrikanten van
electronica werden door deze
marktontwikkeling volkomen ver
rast en kunnen de vraag op geen
stukken na bijbenen, reden waar
om 85 procent van alle verkochte
C.B.-radio's voorzien is van het
stempel „Made in Japan".
Allerlei andere branches pikken
een graantje mee van de rage. Zo
zijn er al 40 speciale C.B.-
tijdschriften op de markt en ook
daar lijkt het verzadigingspunt nog
niet in zicht.
Het aardige voor de Amerikaanse
zendamateur is dat hij op de „bur
gerband", de naam zegt het eigen
lijk al, ongestoord zijn gang kan
gaan. want dat golfbereik is speci
aal gereserveerd voor particulieren.
Dat is een heel andere situatie dan
in West-Europa, waar alleen een
kleine categorie amateurs in de
ether wordt geduld, en dan nog
alleen in een strak gereglemen
teerd keurslijf.
Hoewel de Amerikaan zijn C.B.-
radio voor alles en nog wat ge
bruikt, ligt het zwaartepunt toch
op de verkeersinformatie.
Kanaal 9 is uitsluitend bestemd
voor noodoproepen. Automobilis
ten werken dikwijls samen met de
politie bij de melding van ongeval
len en het klemrijden van wegpira-
ten of dronken bestuurders. Hoe
wel beducht voor het „eigen rech-
tertje spelen", staat de politie dan
ook in grote lijnen positief tegeno
ver het C.B.-verschijnsel. Veel pa
trouillewagens letten tegenwoordig
net zo attent op de ..burgerband"
als op het eigen mobilofoonver
keer.
De politie vindt dat de C.B.-radio
ook een nuttig beschermingsmid
del kan betekenen voor al
leenstaanden. met name voor
vrouwen.
Kanaal 10 is het ether-domein van
de „truckers", de ridders van de
grote weg. Maar ook de andere au
tomobilisten luisteren er graag
naar om te horen waar een file mag
worden verwacht en in welk weg
restaurant de beefburgers het best
zijn.
Jargon
Daarenboven is het jargon van de
trucker een genot om naar te luiste
ren. Een politieagent heet een
„beer". „Ik heb net de beren ge
voerd". wil zeggen dat de chauffeur
net een bekeuring heeft gehad.
De C.B.-rage heeft enkele gespecia
liseerde fabrikanten natuurlijk
geen windeieren gelegd. Hun aan
delen vliegen ter beurze omhoog
Regency Electronics noteerde een
stijging van 300 procent en Hy-
Gains Electronics maakt zijn naam
helemaal waar met een reuzen
sprong van 8000" procent.
Drukte
Maar de bevlieging heeft ook enke
le schaduwkanten, want al zijn er
23 kanalen, de toevloed is zo groot
dat er moet worden gevochten om
je verstaanbaar te maken. Soms
gebeurt dat letterlijk. Kortgeleden
werd iemand uit Nebraska zo boos
omdat hij niet aan het woord kon
komen, dat hij een andere C.B -
enthousiast die hem hinderde, uit
nodigde om de zaak even recht te
zetten. De mannen troffen elkaar,
er ontstond een woordenwisseling
en de man uit Nebraska schoot de
ander dood.
Langzamerhand barst de „burger-
band" uit zijn voegen. De drukte
leidt tot storingen in andere appa
ratuur. Electronische orgels gaan
vals spelen en garagedeuren met
impulsbediening gaan „vanzelf"
open.
De overheid zoekt de oplossing
daarvoor niet in verbodsbepalin
gen, maar in uitbreiding van het
beschikbare golfbereik. Overwogen
wordt het aantal C B.-kanalen op
te voeren tot 40 of 55. hoewel ook
dat volgens insiders onvoldoende
zal zijn.
Komen er meer kanalen, dan krij
gen ook de Amerikaanse fabrikan
ten een gelegenheid om hun markt
te heroveren op de Japanners. De
huidige generatie C.B.-radio's Is na
melijk niet in staat op de nieuwe
kanalen te opereren, en bij een
tweede lichting apparatuur begint
iedereen weer met gelijke kansen.
Van een verslaggever
NIEUWEGEIN „De gemeen
te Utrecht zal een actief beleid
moeten voeren om te zorgen
dat diverse bedrijven zich in de
gemeente Nieuwegein gaan
vestigen". Deze mening ver-
1 kondigde de Nieuwegeinse wet
houder Bos op een persconfe
rentie waarbij ondermeer een
bergingspolder voor be
drijfsvestiging in deze
Utrechtse groeikern ten doop
werd gehouden.
Nieuwegein dat momenteel ruim
24.000 inwoners telt en uit moet
groeien tot zo'n 56.000 wil er voor
zorgen dat er in de eindfase 21.000
arbeidsplaatsen zijn. Dat is dan ge
lijk aan de omvang van de be
roepsbevolking. Op dit ogenblik zijn
er bijna 4.000 arbeidsplaatsen in
Nieuwegein.
Nieuwegein dat als groeikern is ge
sticht om de bevolkingsoverloop van
Utrecht op te vangen vindt dat naast
de overloop van de bevolking ook de
overloop van de werkgelegenheid in
Nieuwegein moet worden opgevan-
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De provincie Utrecht
gaat bij hardnekkige weigeraars van
de milieubelasting zeer binnenkort
over tot het leggen van beslag op
inboedels. Kort daarna volgt dan
openbare verkoop van het huisraad.
De totale kosten van de executie
Kunnen oplopen tot ongeveer 165
gulden. Binnen veertien dagen gaan
provinciale deurwaarders dit boe-
delbeslag leggen, zowel bij particu
lieren als bij bedrijven.
Over de jaren 1973 tot en met 1976 is
in stad en provincie Utrecht nog
bijna negen miljoen gulden aan mi
lieubelasting te vorderen. Loon-, gi
ro- en bankbeslag heeft niet bij alle
weigeraars geholpen. Ze krijgen tot
20 september de tijd om alsnog te
betalen.
gen. Er wordt op gewezen dat het
rijksgroeikernen-beleid is veranderd
waarbij nu een gelijkmatige groei
van woningen en arbeidsplaatsen
wordt bepleit waardoor groeikernen
niet meer veranderen in slaapsteden.
Naast de vele gunstige vestigingsfac
toren die Nieuwegein heeft zoals de
centrale ligging aan rijkswegen en
grote vaarwegen werd gewezen op de
grondprijs. Deze is als gevolg van de
vele infrastructurele werken vrij
hoog. De gemeente verwacht hier
voor binnenkort echter steun van
het ministerie van economische
zaken.
Kleinschalig
Behalve in het Nieuwegeinse
werkgebied Plettenburg-De Wiers
houdt de Utrechtse groeikern ook
rekening met enkele duizenden ar
beidsplaatsen in het centrumgebied
van Nieuwegein met de vestiging
van kantoren. In dit centrumgebied
zal in 1978 een begin worden ge
maakt met de bouw van het
stadscentrum. In dit stadscentrum
zullen behalve kantoren, twee wa
renhuizen, 70 tot 80 kleinere winkels,
bioscoop, diverse andere centrale
voorzieningen cn ongeveer 1000 wo
ningen komen. Het gemeentebe
stuur wil van het stadscentrum geen
modern groot centrum maken maar
een „eigentijdse binnenstad", die
juist op moet vallen door de
kleinschaligheid. Het gemeentehuis
van Nieuwegein zal met zijn 26 meter
het hoogste gebouw zijn. Dit nieuwe
gemeentehuis wordt op 27 septem
ber officieel geopend door minister
De Gaay Fortman.
Van een onzer verslaggevers
LELYSTAD —Vierentachtig archi
tecten hebben meegedongen naar
de opdracht een stadskantoor te
ontwerpen voor Lelystad. Na een
eerste selectie zijn er nog vijftien
kandidaten over. Tenslotte zal aan
drie van hen gevraagd worden een
voorlopig ontwerp te maken, waar
na het plaatselijk bestuur met in
schakeling van de bevolking van
Lelystad de keus doet.
Een van de vijftien geselecteerden is
gevraagd een stadskantoor voor Al-
mere te ontwerpen. Het is de
Amsterdamse architect Cees Dam,
die zich vervolgens als kandidaat
voor Lelystad heeft teruggetrokken.
De Spaanse kunstenaar
Salvador Dali, van wie ge
zegd wordt dat hij „niets
voor niets" doet, blijkt af
en toe een uitzondering op
deze reputatie te maken.
Dat is bijvoorbeeld het ge
val op zijn internationale
tekencursus in zijn
woonplaats Cadaqués en in
het beroemde theater mu
seum in Figueras, waar
Dali gratis tekenles geeft
en zelfs voor de modellen
zorgt, zonder hier ook maar
iets voor betaald te krijgen.
Onder het motto „Tekenen
is de meest oprechte vorm
van kunst bekijkt hij
al het werk van zijn stu
denten zelf. Op de foto: Da
li omringd door zijn oudere
en jongere studenten.
sociaal-economische
Van onze
redactie
UTRECHT De CAO voor het zie
kenhuiswezen kan waarschijnlijk
niet zoals de bedoeling was op 1
oktober worden ingevoerd, omdat
de betrokken bewindslieden niet be
reid lijken, daarvoor een ontheffing
van de loonmaatregel te verlenen.
De (eerste) CAO voor het zieken
huiswezen is op 1 juli ondertekend
door de Nationale Ziekenhuisraad
als vertegenwoordiger van zeven
honderd ziekeninrichtingen en door
de vakbonden namens 150.000
werknemers. De ingangsdatum
werd bepaald op 1 oktober. Op 1 juli
werd ook de loonmaatregel van
kracht, die inhoudt dat bestaande
arbeidsvoorwaarden niet mogen
worden gewijzigd, en dat moet wor
den volstaan met een prijscompen
satie die de koopkracht van de
doorsnee werknemer op peil houdt.
De invoering van de ziekenhuis-
CAO, waarin allerlei afzonderlijke
regelingen worden gelijkgetrokken,
zal tot een stijging van de loonkos
ten leiden. De ziekenhuisraad heeft
de „meerkosten" geschat op 153 mil
joen gulden (Op een totale loonsom
van drie miljard).
Volgens bestuurder K. Hofman van
de Nederlands Christelijke Bond
van Overheidspersoneel heeft een
bespreking met de minister van so
ciale zaken en de staatssecretaris
van volksgezondheid geen onthef
fing van de loonmaatregel opgele
verd. De heer Hofman gelooft, dat
de extra kosten geen belemmering
zullen vormen voor de invoering van
de CAO op 1 januari 1977, tenzij de
loonmaatregel zou worden verlengd.
Op verzoek van de „burgerbescher
ming" in Oostenrijk hebben vijftien
mensen bij wijze van proef 72 uur
doorgebracht <n een schuilkelder
om een langer verblijf te testen dat
bijvoorbeeld nodig is bij radio-
actieve neerslag. De proefpersonen,
in leeftijd variërend van veertien
tot 63 jaar, hebben de periode in de
schuilkelder van veertien vierkante
„De situatie kan in vergelijking met
Zwanenburg (bij Schiphol, red iets
anders zijn, maar veel zal dat niet
verschillen." Volgens hem werkt een
onderzoek alleen maar vertragend
en gebruikt de overheid onderzoe
kingen om maatregelen op lange ter
mijn te schuiven.
Medische schade
Veel leden van het overlegorgaan
zijn het echter niet eens met de ge
volgtrekkingen van de heer
Knipschild en pleiten alsnog voor
een verder onderzoek om na te gaan
Van een verslaggever
DEN HAAG/UTRECHT De geko
zen leden van de ondernemingsraad
van de Nederlandse Spoorwegen
hebben hun collega's bij de spoor
wegen en het streek- en stadsver
voer telegrafisch opgeroepen de pro
testactie van de Initiatiefgroep ver
keer en vervoer daadwerkelijk te
steunen.
De initiatiefgroep, waarin tal van
organisaties zitten die zich sterk
maken voor het openbaar vervoer,
heeft aangekondigd dat klaten en
werknemers van het openbaar ver
voer op grote schaal affiches en
raambiljetten zullen gaan versprei
den uit protest tegen de plannen
van minister Westerterp van verkeer
en waterstaat. De affiche-actie is op
15 september, de dag dat de minis
ter zich voor zijn beleid in de Twee
de Kamer moet verantwoorden.
Ook de Consumentenbond onder
schrijft de actie van de initia
tiefgroep. Een woordvoerder deelde
mee dat de bond een onderzoek
heeft ingesteld naar de gevolgen van
de toepassing van de maatregelen,
die de minister wil nemen. De resul
taten van dit onderzoek zullen bin
nenkort bekend worden gemaakt.
GORINCHEM Minister
Westerterp van Verkeer en Wa
terstaat opent woensdag 15
september een nieuw kla
verblad bij Gorinchem. Op de
kruising van de rijkswegen A
15 (Rotterdam-Twente) en A 27
(Breda-Lexmond-Utrecht-
Flevopolders) vervangt dit kla
verblad het oude verkeers
plein, dat jarenlang een knel
punt vormde voor het door
gaande verkeer.
Het oude verkeersplein, dat uit 1961
dateerde, kon enkele jaren na de
opening het verkeersaanbod al niet
meer vlot verwerken In 1967 werd
het aantal doorgaande rijstroken
uitgebreid en kwam een verdubbe
ling tot stand van rijksweg A 15 ten
westen en ten oosten van het plein.
Twee jaar later werden verkeerslich
ten geplaatst, maar ook die boden
weinig soelaas Uiteindelijk werd be
sloten het verkeersplein om te bou
wen tot een klaverblad.
Dit werk, dat in totaal 61 miljoen
heeft gekost, is in fasen uitgevoerd.
Omdat de viadukten in het kla
verblad de windvang van de
windmolen waarmee het water werd
geloosd op de Schelluinse Vliet, ern
stig zouden belemmeren, moest men
beginnen met de aanleg van een aan
tal duikers en de bouw van twee
gemalen, om verstoring van de wa
terstaatkundige toestand ter plaatse
te voorkomen.
Na deze voorbereidende werkzaam
heden ging men in 1973 aan de slag
om het klaverblad aan te leggen.
Deze maand zal het verkeer er ge
bruik van kunnen maken. Het oude
verkeersplein met vijf aftakkingen is
dan veranderd in een klaverblad met
ten westen daarvan nog een half
klaverblad om de aansluiting van
Gorinchem op de doorgaande auto
snelwegen te behouden.
Verder naar het noorden werkt
Rijkswaterstaat aan de doortrek
king van de A 27 van Lexmond naar
het knooppunt Lunetten bij Utrecht.
De brug over de Lek die hiervoor
nodig is, zal in 1979 gereed zijn.
meter (foto), voorzien van tien zit- en
ligplaatsen, goed doorstaan. Uiter
aard was een arts aaanwezig.
UTRECHT De provincie Utrecht
heeft degenen die hardnekkig weige
ren de milieubelasting te betalen een
ultimatum gesteld: als zij voor 20
september de belasting niet betaald
hebben volgt er beslaglegging op de
inboedel en kort daama openbare
verkoop. De kosten van deze execu
tie kunnen volgens de provincie tot
165 gulden oplopen.
Over de jaren 1973 tot en met 1976 is
er in stad en provincie Utrecht nog
bijna negen miljoen gulden aan mi
lieubelasting in te vorderen, onge
veer tien procent van het totaalbe
drag dat de heffing in die vier jaar
moet opbrengen.
Het provinciaal bestuur vindt het
onaanvaardbaar „dat een groep
hardnekkige weigeraars anderen
voor de kosten van schoner water
laat opdraaien Overigens vordert
men in Utrecht al geruime tijd de
belasting in via loon-, giro- of
bankbeslag maar voor een deel van
de weigeraars is dat middel niet ef
fectief omdat zij bijvoorbeeld geen
bankrekening hebben Vandaar dat
men nu zijn toevlucht neemt tot
beslag op de inboedel. „Wij vinden
het ook geen sympathiek dwangmid
del," aldus een woordvoerder van de
provincie. „Vandaar dat we er zo
lang mogelijk geen gebruik van heb
ben gemaakt Maar die zogenaamde
principiële bezwaren tegen de belas
ting gaan niet op Het bedrijfsleven
moet evengoed bijdragen als de par
ticulieren.
Van een verslaggever
LEEUWARDEN Volgens dr. P. Knipschild van het medisch
milieu-instituut Coronel in Amsterdam hebben de dorpen Jel-
sum en Marssum bij Leeuwarden de hoogste lawaaibelasting in
Nederland. „Ze zijn er op het ministerie van geschrokken," aldus
de heer Knipschild die de leden van het overlegorgaan ge
luidshinder vliegbasis Leeuwarden meedeelde dat onderzoek
verder geen zin heeft.
in hoeverre de geluidshinder van de
militaire vliegbasis medische schade
toebrengt. De heer Knipschild liet in
elk geval blijken dat zijn instituut
dit niet zal doen en daar ook geen
mensen en tijd voor heeft.
Een ander aspect van de lawaaibe
lasting rond de vliegbasis Leeuwar
den is de komst van de F-16. Volgens
de commandant van de vliegbasis
zullen deze toestellen Marssum en
Jelsum vier maal zo hoog passeren
als nu de Starfighter doet. „Net zo
goed als de heer Knipschild aan
neemt dat het lawaai nu medische
schade toebrengt rond de vliegbasis,
neem ik aan dat de F-16 straks min
der lawaaierig voor de omwonenden
is," aldus de commandant.
Van onze onderwijsredactie
UTRECHT De rente voor studie
leningen is door de minister van
financiën vastgesteld op negen pro
cent: Het maximum bedrag dat een
student per jaar kan lenen is ver
hoogd tot vierduizend gulden. Het
minimum blijft vijfhonderd gulden.
Van een verslaggever
EYGELSHOVEN Het gemeente
bestuur van Eygelshoven heeft mi
nister Gruyters van volkshuisves
ting gevraagd de acht jaar oude
Kennedyflat te mogen slopen. Wan
neer de minister toestemming ver
leent, dan zal het volgens waarne
mend burgemeester Persoon toch
nog wel een jaar duren voordat de
flat tegen de grond gaat.
Het Heerlende adviesbureau Héman
had in een uitvoerig rapport tot
sloop van de flat geadviseerd. Het
gebouw vertoont namelijk zo veel
ernstige constructiefouten dat her
stel minstens vijf miljoen gulden
zou gaan kosten.
Nieuw onderdak
Reden voor uitstel van de sloop is
dat de huidige bewoners, ongeveer
negentig gezinnen, aan een nieuw
onderdak moeten worden geholpen.
Zij hoeven niet bevreesd te zijn voor
instortingsgevaar, aldus Persoon,
aangezien zowel de technische
dienst van de gemeente, alsook het
adviesbureau het gebouw regelma
tig zullen controleren.
De gemeente heeft inmiddels twee
bouwplannen in uitvoering met zes
tig woningen en een derde plan voor
de bouw van nog eens veertig wonin
gen staat op stapel. Met het ministe
rie zal de gemeente Eygelshoven
contact opnemen over mogelijke,
steunmaatregelen.
Ofschoon de gemeenteraad aanvan
kelijk de beslissing wilde uitstellen
tot na besprekingen met het minis
terie, hebben thans alle raadsleden
tot sloop van de Kennedyflat beslo
ten. De raad vreest dat het herstel
geen afdoende oplossing zal bieden,
zodat na enige tijd opnieuw ernstige
problemen met de ondeugdelijk ge
bouwde flat zullen gaan pntstaan.
