Kissinger is welkom
zuidelijk Afrika
Geweldig
met Nieuwe Haaóse Courant
Nieuwe Leidse Courant
W erkgelegenheid
valt sterk terug
Opnieuw
rellen
m
doden bij
Z-Afrika
Prinsjesdag als gebruikelijk
Tt
Nederlander voelt zich niet
zo bedreigd. Pag. 4
M\\' wclzijiis
\\\\\Y«iivoriiiiiii|S'
en met
In deze krant
Paddestoelen
niet plukken
Geen rechtstreekse uitnodiging
Treinbotsing in Z-Afrika: 31 doden
Aanhoudend
droog
Van der Stoel
bedankt president
Makarios Cyprus
Bonden akkoord
met reorganisatie
van Vredestein
Afbraakproces in
confectie gaat door
Prins reikt Erasmusprijs niet uit
37^% nO-JARIGE
LENING - 13-76
Jan Peters niet in
Nederlands elftal
Trouw
Toch een moordkrant, eigenlijk.
Welkomstvoordeel
hoort bij u.
L^_ Sïïïrrj
Trouw
34STE JAARGANG NR 992è WOENSDAG 0 SEPTEMBER 1976
woor dtit talerdagse rubriek moeten uiterti,
ons berd r»|n Inlichtingen tel 070-913456
UITGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J.TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
ABONNEMENT/ 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 -GEMEENTEGIRO X11000— LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0.55
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG De werkgele
genheid is in augustus nogal
teruggelopen. De werkloosheid
steeg gecorrigeerd voor seizoen
met bijna 6000 tot 239.000, dat
is 5,8 procent van de be
roepsbevolking.
Een stagnatie in de econo
mische opleving wordt in deze
cijfers zichtbaar, aldus het mi
nisterie van sociale zaken. Om
deze reden was het aantal
werkloze leerlingen, die de
school hebben verlaten, eind
augustus dan ook nog groot.
Het werkelijke aantal werklozen (on
gecorrigeerd cijfer) steeg met ruim
6000 tot ruim 213.000. Dat cijfer is nu
nog lager dan het gecorrigeerde cij-
DEN HAAG Minister Boersma vreest dat ook het volgend jaar de
werkloosheid niet effectief bestreden kan worden. Hij liet zich gisteravond
in de Tweede Kamer somber uit over de perspectieven voor de werkgelegen
heid in het volgend jaar.
,,De vooruitzichten voor het volgend jaar zijn ook niet gunstig", aldus
Boersma, nadat hij had gesteld dat de pogingen van dit jaar tot bestrijding
van de werkloosheid tot nu toe weinig succesvol zijn geweest.
Premier Den Uijl liet zich eind vorige week ook al somber uit over de
opleving van de economie. Hij zei te vrezen, dat er in de tweede helft van dit
jaar meer werklozen zullen zijn dan in de eerste helft.
fer. Van november tot mei is het
doorgaans hoger. Sinds april ver
toont het gecorrigeerde cijfer een
regelmatige stijging. Als deze trend
niet ombuigt, komt het aantal
werklozen (ongecorrigeerd) komen
de winter ver boven de 250.000 te
liggen.
Vacatures
Het aantal vacatures dat bij de ar
beidsbureau^ staat geboekt, daalde
iets tot 44.000 (gecorrigeerd cijfer).
Het aantal werknemers in werktijd
verkorting daalde sterk tot nog
slechts ruim 11.000, maar dat kwam
vooral door de vakanties. Er zijn
overigens wel veel minder bedrijven
met werktijdverkorting dan een jaar
geleden.
Opvallend is de verslechtering van
de werkgelegenheid in Zuid-Holland.
De werkloosheid steeg er in augus
tus het sterkst, en het aantal vacatu
res daalde er het hardst. Bijna 79.000
mensen zaten eind augustus langer
dan een half jaar zonder werk. Dat is
een stijging met ruim één procent
vergeleken met de telling van eind
mei.
De gegevens, zowel van het
„Oosten" als het „Westen",
over strijdkrachten en defen
sie moeten kritisch beoordeeld
worden. Dit schriijft onze mili
taire medewerker, generaal-
majoor M. H. von Meyenfeldt
(gouverneur van de Koninklij
ke Militaire Academie in Bre
da), in het eerste van een serie
van vier beschouwingen, waa
rin hij enige aspecten van de
defensie en de veiligheid on
der de loep neemt. Zie pagina
5.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Ten gevolge
van de droge zomer is de kans
de komende tijd paddestoelen
in bossen en weilanden te vin
den, kleiner dan anders. Het is
daarom uit oogpunt van na
tuurbeheer van belang geen
paddestoelen te plukken. Deze
waarschuwing geeft de Stich
ting Natuur en Milieu in de
nieuwste uitgave van het blad
„Natuur en milieuzorgen".
Volgens het blad is het vanzelf
sprekend geen paddestoelen te
plukken en anderen die voor
eigen plezier of uit winstbejag
willen plukken, daarvan te
weerhouden. Wettelijk ingrij
pen, bijvoorbeeld op grond van
de natuurbeschermingswet, is
niet mogelijk, maar vrijwillig,
aldus „Natuur en milieuzorg",
kan veel worden bereikt.
Aangeraden wordt paddestoe
len uit herfststukjes weg te la
ten, ook al omdat de meeste
paddestoelen snel lelijk wor
den. Tenslotte wijst „Natuur
en milieuzorg" erop dat je pad
destoelen beter kunt fotografe
ren dan plukken en meene
men, omdat dan ook nog ande
ren de paddestoelen kunnen
bekijken.
De vijf Afrikaanse leiders tijdens hun ontmoeting in Dar Es Salaam. Van links naar rechts:
Kaoenda, Neto, Nyerere, Khama, en Samora Machel.
DAR ES SALAAM. HAMBURG (Reuter, UPI, AP) De Ameri
kaanse minister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, zal
vrijwel zeker spoedig een diplomatieke reis door Afrika onderne
men, zo hebben hoge Amerikaanse functionarissen uit het ge
volg van de minister gisteren meegedeeld.
Binnenland
Controle op BTW-
verhoging3
Redactie dreigt met sta
king 8
Buitenland
Britse actie tegen rascis-
Russische piloot krijgt
asiel in de VS7
Onderzoek naar oorzaak
JOHANNESBURG (Reuter. AP)
In Zuid-Afrika is gisteren het onder-
Droog weer en perioden met
zon; voornamelijk in het noor
den van het land ook wolkenvel
den. Zwakke tot matige, meest
westelijke wind en maximum
temperaturen ongeveer 21 gra
den Celsius.
Morgen en overmorgen: onbe
stendig en lagere temperaturen.
Morgen zon op: 6.04
zon onder: 19.08
maan op: 19.09
maan onder: 7.06
zoek op gang gekomen naar de oor
zaak van de treinbotsing waarbij
maandagavond 31 personen omkwa
men en tenminste 70 anderen ge
wond raakten.
De botsing deed zich voorbij Beroni,
ten oosten van Johannesburg. Onder
de doden zijn de bestuurder en de
conducteur van een forensentrein.
Volgens de politie is de forensentrein
in volle vaart achter op een expres-
trein gebotst.
De forensentrein vervoerde voorna
melijk zwarte Zuidafrikaanse arbei
ders. De exprestrein was gevuld met
honderden zwarte Mozambikaanse
mijnwerkers die op weg naar huis
waren.
Een functionaris van de spoorwegen
zei dat sabotage uitgesloten was.
Beelden van de ongeregeldhe
den 3ie gisteren plaatsvonden
in het centrum van Kaapstad
DEN HAAG Minister Van der
Stoel (buitenlandse zaken) heeft in
een boodschap aan president Maka
rios van Cyprus de dankbaarheid
van de Nederlandse regering overge
bracht voor de bereidwilligheid van
de president zijn invloed aan te wen
den om de vrijlating te bereiken van
de gijzelaars van de „City of Ma
drid".
DEN HAAG De vakbonden heb
ben zich akkoord verklaard met de
reorganisatieplannen van minister
Lubbers voor Vredestein. De minis
ter kan voor de uitvoering hiervan
over maximaal 70 miljoen gulden be
schikken.
Hoe de reorganisatie van het Vrede-
stein-concern gaat verlopen zal in
sterke mate afhangen van het beleid
van de nieuw te benoemen topman
van het concern. Minister Lubbers
heeft deze tot op dit moment nog niet
kunnen vinden.
Voor meer bijzonderheden zie onze
pagina Economie.
Minister Kissinger zei gisteren zelf
dat hij door president Nyerere van
Tanzania was uitgenodigd, maar
weigerde te zeggen of hij de uitnodi
ging zou accepteren. Maar de func
tionarissen waren er vast van over
tuigd dat hij spoedig, waarschijnlijk
nog voor aanstaande maandag, naar
Afrika zal afreizen.
Vanuit Dar Es Salaam werd gistera
vond gemeld dat Nyerere de Ameri
kaanse minister niet had uitgeno
digd, maar dat Kissinger zelf om de
reis gevraagd had. „Hij komt niet op
onze uitnodiging. Hij vroeg zelf of hij
KAAPSTAD (REUTER. UPI,
AP) De Zuidafrikaanse op
roerpolitie heeft gisteren vijf
gekleurde demonstranten tij
dens demonstraties in
Kaapstad en Soweto doodge
schoten. Daarmee is het aantal
dodelijke slachtoffers binnen
elf weken van rassenonlusten
gestegen tot 303.
In Kaapstad kwam het gisteren tot
botsingen tussen politie en demon
strerende groepen jeugdige kleurlin
gen. De politie maakte gebruik van
vuurwapens en traangas om de men
sen uiteen te jagen. Volgens een oog
getuige gooiden de betogers met ste
nen naar de politie toen ze zagen dat
agenten een gearresteerde kleurling
in elkaar sloegen.
In Stellenbosch, in de buurt van
Kaapstad, deden zich gisteren voor
het eerst ook ongeregeldheden voor.
De onrust op de Kaap verontrust de
Zuidafrikaanse autoriteiten des te
meer omdat de kleurling-bevolking
hier zowel de blanken als de Afrika
nen in aantal overtreft.
Vorige week kwamen volgens zwar
te bronnen vier betogers om het
leven bij acties van zwarten en
kleurlingen in Kaapstad en omge
ving.
'k heb toch lekker een stuk
van Henkie
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Prins Bernhard
zal koningin Juliana
hoogstwaarschijnlijk vergezellen bij
de komendè opening van de Staten-
Generaal. Dit kan worden afgeleid
uit een mededeling van de Rijks
Voorlichtingsdienst (RVD) dat
Prinsjesdag „als gebruikelijk" zal
zijn. Zoals andere jaren zullen Ko
ningin en Prins gebruik maken van
de gouden koets. Op de vraag of
prins Bernhard in burger of in uni
form zal verschijnen, antwoordde
een woordvoerder van de RVD giste
ren: „Omdat alles als gebruikelijk
zal zijn, wordt ook nu pas 24 uur van
tevoren meegedeeld wat Koningin
en Prins zullen dragen. De RVD kan
op dit ogenblik geen uitspraken
doen over hoe de Prins zich zal
kleden."
Het door de regering aangekondigde
aftreden van prins Bernhard als in
specteur-generaal en zijn ter be
schikking stellen van de commissa
riaten bij de Koninklijke Hoogo
vens, de KLM en de Fokker Vliegtui-
genfabrieken zullen binnenkort bij
Koninklijk besluit worden „gefor
maliseerd". Dit zal zoals gebruike
lijk worden meegedeeld in de
Staatscourant.
Volgens de RVD blijkt uit de rege
ringsverklaring bij het bekend ma
ken van het rapport van de commis-
sie-Donner. dat prins Bernhard
zitting zal blijven houden in de Raad
van State. Bij het lidmaatschap van
de Raad van State kan. zoals bij de
functies in krijgsmacht en be
drijfsleven, immers geen vermen
ging van functies en belangen optre
den Uit de regeling, als bedoeld in
artikel 19 van de Wet op de Raad
van State, blijkt dat de leden van
het Koninklijk Huis die zitting heb
ben in de Raad. stemrecht hebben.
Prins Bernhard zal dit jaar. voor het
eerst sinds de oprichting van de
Stichting Praemium Earasmanium
in 1958, de Erasmusprijs niet uitrei
ken. Prins Bernhard is oprichter en
regent van de stichting. Het is bij de
stichting nog niet bekend of hij deze
funktie zal blijvén bekleden. De Er
asmusprijs, die jaarlijks wordt ver
leend aan personen of instellingen
die een voor Europa belangrijke bij
drage hebben geleverd, zal op 17
september in de Pieterskerk te Lei
den door dr G. van der Wal. voorzit
ter van de stichting, worden uitge
reikt aan prof. René David en aan
Amnesty International.
Vervolg op pagina 3
advertentie
STAAT DER NEDERLANDEN
tweede uitgifte
9 sepL 1976 van 9 lol 15 uur
door tussenkomst van bank ol commissionair in
etlecten.
kon komen en wij hebben gezegd dat
hij welkom was", aldus de perschef
van president Nyerere.
Minister Kissinger zei gisteren dat
de definitieve beslissing over zijn
reis naar Afrika pas genomen kon
worden nadat de Amerikaanse on
derminister van buitenlandse zaken
William Schaufele in Dar Es Salaam
een onderhoud heeft gehad met pre
sident Nyerere en mogelijk met an
dere zwarte Afrikaanse leiders.
Schaufele komt vandaag aan in Dar
Es Salaam om de Afrikaanse leiders
te vertellen over de gesprekken tus
sen Kissinger en Vorster in Zürich.
Verder zal hij ingelicht worden over
de top-conferentie die vijf Afrikaan
se lqiders in Dar Es Salaam gehou
den nebben.
Weinig kans
Gisteren werden alle scholen voor
kleurlingen in en rond Kaapstad ge
sloten, als gevolg van de onlusten
van vorige week. De directeur voor
kleurlingenonderwijs, Theron. heeft
gezegd dat de sluiting geld tot aan
staande maandag.
In Soweto bij Johannesburg, werd
volgens de Zuidafrikaanse radio,
gisterochtend een zwarte Afrikaan
doodgeschoten, toen een groep
zwarten een spoorlijn poogden te
saboteren.
Veranderingen
De Zuidafrikaanse senator J. P. van
der Spuy heeft tijdens de opening
van een congres van de regerende
Nationale Partij verklaard dat er
belangrijke veranderingen zullen
worden aangebracht in het rassen-
beleid in Zuid-Afrika.
De veranderingen zouden onder
meer bestaan uit „meer betekenis
volle verantwoordelijkheden" voor
zwarten, het afschaffen van „niet
langer noodzakelijke gebruiken" en
het beëndigen van „maatregelen be
treffende de rassenscheiding." Maar
de senator die niet in details trad
over de veranderingen, voegde er
aan toe dat de „Nationale Partij niet
bereid is tot veiling van haar princi
pes en ideeën en blijvend de richtlij
nen voor de toekomst zal uitstippe
len." Het feit dat westerse landen
steeds minder bereid zijn het beleid
van Zuid-Afrika te steunen, is één
van de redenen voor de veranderin
gen, aldus de senator.
ANKARA, (ANP. AP) De voor
stellen van minister Van der Stoel
namens de EG aan Turkije zijn bij
de Turkse minister van buiten
landse zaken Caglayangil niet bij
zonder goed gevallen. De voorstel
len. die zijn bedoeld om de weg vrij
te maken voor een Turkse associatie
met de gemeenschap, zijn volgens
de Turkse minister niet bijzonder
aantrekkelijk.
Deze top, waaraan Nyerere van Tan
zania, Seretse Khama van Botswa
na, Samora Machel van Mozambi
que. Kenneth Kaoenda van Zambia
en Agostinho Neto van Angola, deel
namen is gisteren afgelopen. En vol
gens waarnemers met bijster weinig
succes.
Op de top. waaraan ook leiders van
de elkaar bestrijdende Rhodeslsche
zwarte nationalistische bewegingen
deelnamen, is men er niet in ge
slaagd deze bewegingen nader tot
elkaar te brengen.
In een kort communiqué na afloop
van de conferentie werd gezegd dat
de vijf presidenten het eens zijn ge
worden over een verdere intensive
ring van de strijd in Zimbabwe (Rho-
desië). Er zou nauwelijks gesproken
zijn over de Amerikaanse initiatie
ven in zuidelijk Afrika om te komen
tot een zwart meerderheidsbewind
in Rhodesië en een regeling te tref
fen voor Namibië (Zuid-West-Afrika).
vervolg op pagina 7
REYKJAVIK Jantje Peters van
NEC zal geen deel uitmaken van de
basisopstelling van het Nederlands
elftal dat vanavond in Reykjavik uit
komt tegen IJsland. Die conclusie
kon worden getrokken uit het be
toog dat Jan Zwartkruis gisteren
middag hield. „Ik zal de opstelling
van het team pas twee uur voor de
wedstrijd bekend maken", zei de
waarnemend coach. „Dat doe ik niet
alleen om te voorkomen dat IJsland
met de opstelling in de hand op ons
kan inspelen. Ik heb het rapport van
Arie de Vroet van de wedstrijd IJs
land—België doorgewerkt. Verder
heb ik vanmorgen zelf bij de training
gezien hoe zwaar het veld is. Daarom
heb ik een paar uur geleden pas de
beslissing genomen een speler die
zeker in de basis had gestaan ernaast
te zetten. Ik moest tegen mezelf zeg
gen: het kan niet. Morgen zal ik
zeggen wie het is. Maar men hoeft
niet zo lang na te denken om te
weten om wie het gaat." Duidelijk
doelt Zwartkruis op Jan Peters. Hij
acht de kleine 22-jarige middenvel
der op het drassige veld te zeer in het
nadeel ten opzichte van krachtvoet
ballers met een gevreesd schot
Meer over de eerste kwalificatie
interland op de sportpagina.
Betrekkelijk weinig mensen in dit land blijken zich
bedreigd te voelen door misdadigheid. Voor de lezers
van sommige kranten zal dat opzienbarend nieuws
zijn. Voor u wat minder. Moord en doodslag plegen
niet zo onze kolommen af te spatten.
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:Giro-
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Ik ontvang graag naar keuze:
Q 4 fraaie zwarl-kunstledrren onderzetter» met zilver bedrukte ouder
wetse locomotiefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
Q Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalender. Modern, origi
neel.
0 Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
Tekening van het vroegere IJ te Amsterdam.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel Hij be
taalt (tin twee weken gratis ter kennismaking do krant te
hebben ontvangen) 6.25 minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de open envelop: Trouw/Kwartet, antwoord
nummer 2792. Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
x
ou*