De strijdbare buurten van Boston
steden
in verval
Opschudding na
landing Russisch
toestel in Japan
Verkiezingsuitslag
steun voor Makarios
Amin: Ik ben geen dief
Veiligheidsregeling in
Koreaans dorp bereikt
PLO wordt volwaardig
lid Arabische Liga
Klerides op Cyprus weggevaagd
Spaanse premier
zou willen praten
met de oppositie
Onverzettelijkheid bevolking maakt stad moeilijk te besturen
door Rimmer Mulder
DINSDAG 7 SEPTEMBER 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET^
TOKIO, MOSKOU (Reuter, UPI, AP) Diplomatieke opschud
ding, een in grote verlegenheid gebrachte Japanse regering en
een groot aantal likkebaardende militaire deskundigen in de
westerse wereld was het resultaat van de plotselinge en onver
wachte landing van Ruslands meest geavanceerde ge
vechtsvliegtuig. de Mig-25, op het vliegveld van Hakodate op het
Noordjapanse eiland Hokkaido.
De volgens het Japanse ministerie
van buitenlandse zaken 29-jarige lui
tenant Viktor Ivanovitch Valenkow
van de Sowjet-Russische
luchtmacht, die het toestel aan de
grond zette, heeft om politiek asiel
gevraagd in de Verenigde Staten In
Washington maakte een woordvoer
der van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken gisteravond
bekend dat over die aanvraag nog
geen besluit genomen was en dat
men in contact stond met de Japan
se regering. „De kwestie is nog in
studie", aldus de woordvoerder.
Moskou heeft officieel nog niet ge
reageerd op de vlucht van de piloot,
maar volgens kringen in het Japanse
ministerie van buitenlandse zakèn
werd er gisteren druk getelegrafeerd
met Moskou.
De Sowjet-Unie zou geëist hebben
het toestel onmiddellijk terug te ge
ven. maar het Japanse ministerie
zou dit geweigerd hebben. Ook zou
Japan geweigerd hebben in te gaan
op de Russische eis dat de piloot
onmiddellijk door de Russische am
bassade gehoord moest worden.
Politieke waarnemers menen dat de
Japanse premier Takeo Miki in een
uiterst lastig parket zit. Aan de ene
kant de Sowjet-autoriteiten. waar
mee de betrekkingen toch al niet te
best zijn. en aan de andere kaht de
westerse mogendheden, en dan met
name de NAVO-landen. die staan te
popelen om het vliegtuig eens van
dichtbij te zien. In het Britse
Famborough, waar deze week een
lucht-show gegeven wordt en waar
een groot aantal luchtmachtspecia
listen bij elkaar zijn, werd gisteren
druk gespeculeerd over de vraag of
Japan westerse specialisten zou
toestaan de Mig-25 aan een onder
zoek te onderwerpen
Volgens de Japanse politie is de vlie
ger voor ondervraging meegenomen
naar een onbekende plaats „om zijn
veiligheid niet in gevaar te brengen".
Na de landing, waarbij de landings
baan tekort bleek, klom de vlieger
uit het toestel en lost een aantal
schoten met een pistool. Volgens de
politie zei de piloot: „Ik ben luite
nant in de Sowjet-luchtmacht. Ik
wil naar de Verenigde Staten. Mijn
toestel is een ultra-geheime Mig-25.
Dek mijn kist alstublieft af en ver
zorg hem goed". De luchthaven is
inmiddels door een politiecordon af
gegrendeld om kijklustigen op een
afstand te houden.
Volgens Japanse defensiekringen is
duidelijk geworden dat Japan iets
aan zijn verdedigingssysteem moet
doen De Mig-25 werd 300 kilometer
voor de Japanse kust al op de radar
gesignaleerd Maar toen de Japanse
Phantoms hem wilden onderschep
pen, raakten ze al gauw zijn spoor
bijster, de Mig verdween van de ra
dar en was al geland nog voordat de
Phantoms op hun basis terug
keerden.
TEL AVIV (Reuter, UPI. AFP) Het particuliere vliegtuig
van de Oegandese president Idi Amin. dat deze in 1971 van
Israël kocht, maar nooit betaalde, is maandag naar Israël
teruggebracht door twee Amerikaanse piloten.
In een telefonisch interview voor
de Israëlische radio heeft Idi
Amin verklaard, dat hij het toe
stel heeft teruggestuurd om aan
te tonen dat hij geen dief is. Het
tweemotorige straalvliegtuig van
het type „Commodore" werd door
Amin aangekocht in de tijd dat
hij goede maatjes was met de
Israëlische kolonel Baruch Bar-
lev. die aan de ambassade van
Israël in Kampala was ver
bonden.
Volgens aanvankelijke berichten
zouden de Amerikaanse piloten
het vliegtuig hebben gekaapt na
dat ze gevraagd hadden een
proefvlucht met het toestel te mo
gen maken om de uitgevoerde re
paraties te controleren. De „Com
modore" had namelijk schade op
gelopen bij de Israëlische actie
ter bevrijding van de op de
luchthaven van Entebbe vastzit
tende Israëlische gijzelaars.
Het overleg over het terugsturen
van het toestel, dat bijna drie
miljoen gulden waard is. dateert
volgens het Israëlische blad Maa-
riv van voor de Israëlische actie.
Ongeveer een half jaar geleden
had Amin Israël al laten weten
dat hij het toestel wilde terugge
ven en de banden met Israël wilde
herstellen, „gezien de uitstekende
commerciële, economische en mi
litaire relaties die er vroeger tus
sen Oeganda en .Israël be
stonden".
Amins privé-vliegtuig heeft het
grootste deel van de tijd op de
grond gestaan omdat de Oegan
dese leider niet beschikte over
reserveonderdelen en deskundige
technici.
LONDEN. MOSKOU (Reuter, UPI) Met zijn
vliegprestaties overtreft de Mig-25 alles wat er bij 's
werelds luchtmachten aan jagers beschikbaar is. Dat
werd in West-Europa duidelijk toen in Brusselse Navo-
kringen verluidde dat de verkenningsversie (Mig-25B)
hier geregelde spionagevluchten uitvoert. Met een snel
heid die geen NAVO-vliegtuig bijhoudt, en op een
eenzame hoogte waar geen toestel van het westelijk
bondgenootschap uit de voeten kan.
De Foxbat, zoals hij door de NAVO wordt aangeduid, is
houder van de officieuze wereldhoogte- en snelheidsre
cords voor operationele gevechtsvliegtuigen: ruim 36
kilometer en een kleine 3000 kilometer per uur. Be
langrijker dan dit stuntwerk is dat de Foxbat voor
dagelijks gebruik een vliegplafond van 24,4 kilometer
heeft. Toestellen als de Starfighter, de Phantom en de
Mirage voelen zich boven 18 km niet meer thuis. Gele
genheden om de Mig-25 eens rustig van dichtbij te
bekijken, zijn er dan ook vóór gisteren niet geweest. Zo
hadden Israëlische Phantoms het nakijken toen de
Foxbat aan Egyptische zijde opdook in de oorlog van
1973. Overigens alleen voor verkenningsdoeleinden; wat
het toestel in een gevechtssituatie waard is, is voor zover
bekend nog nooit in de praktijk gebleken.
Misschien meer nog dan in het vliegtuig als zodanig, zijn
westelijke inlichtingendiensten geïnteresseerd in de
waarnemings- en navigaticapparatuur en de radarinstal
latie van de Foxl>at. Het storen van eikaars radar is in de
moderne luchtoorlog net zo belangrijk als hard kunnen
vliegen en snel wenden. In hoeverre die belangstelling
bevredigd wordt, is eeh open vraag. Volgens sommige
diplomatieke waarnemers zou Japan niet van plan zijn,
de betrekkingen met Moskou te bederven door de Ameri
kanen een rondleiding door hun onverwachte aanwinst
aan te bieden.
NICOSIA (UPI, AFP) Zoals al werd verwacht heeft het
eenheidsfront van communisten, socialisten en democraten de
parlementsverkiezingen op het Griekse deel van Cyprus gewon
nen. Het front behaalde op een na alle zetels.
Wat de zetelverdeling betreft binnen
het eenheidsfront: de communis
tische Akel-partij negen, de socialis
ten van Vassos Lyssarides vier en het
democratisch front van Kyprianou
eenentwintig. De vijfendertigste ze
tel wordt bezet door de onafhankelij
ke Tassos Papadopoelos, die enige
tijd als parlementsvoorzitter is opge
treden. Papadopoelos is de huidige
Grieks-Cyprische onderhandelaar
die de steun geniet van de leden van
het eenheidsfront.
De partij van zijn voorganger, de
democratische volksbeweging van
Glafkas Klerides. heeft geen enkele
zetel kunnen behalen. Klerides heeft
zich in de verkiezingscampagne een
voorstander getoond van onderhan
delingen met de Turken om te ko
men tot een regeling van de kwestie-
Cyprus. „We zullen de strijd nu bui
ten bet parlement voortzetten." was
zijn commentaar op de uitslag.
De partijen van het eenheidsfront
steunen de politiek van aarts
bisschop Makarios. Hij voorziet een
lange strijd tegen de bezetting door
de Turken van het noordelijk deel
van het eiland. Het eenheidsfront
staat voorts een niet blok-gebonden
buitenlands beleid voor, terwijl de
rides, lange tijd tweede man achter
Makarios. een meer pro-westerse
buitenlandse poliUek wil. Zijn grote
voorbeeld is president Sadat vah
Egypte, die een op het westen gerich
te politiek voert, maar niettemin het
been stijf houdt in de verhouding tot
Israël.
De overwinning van het front wordt
beschouwd als een ondersteuning
van de positie van aartsbisschop Ma
karios De meerderheid van het een
heidsfront is in de hand gewerkt
door het op Cyprus gebruikelijke
districtenstelsel.
Bij een betoging in de Noord-
Spaanse stad San Sebastian heeft
een politieman een vrouw in haar
been geschoten, toen hij in het nauw
werd gebracht door een menigte
Baskische nationalisten. Drie poli
tiemannen zouden bij de betoging
verwondingen hebben opgelopen.
Voor de demonstratie, waarin men
pleitte voor amnestie, was geen toe
stemming verleend
Gemaskerde mannen hebben in San
Sebastian twee vrachtwagens aange
houden, waarin de plaatselijke
krant, „Voz de Espaha", werd ver
voerd. Ze staken de kranten en een
van de auto's in brand. De krant is
een blad van de nationale beweging,
de politieke partij van wijlen gene
raal Franco.
SEOEL (Reuter, UPI, AP) Het onder Amerikaanse leiding
staande commando van de Verenigde Naties en Noord-Korea
hebben gisteren overeenstemming bereikt over een nieuwe vei
ligheidsregeling voor het dorp Panmoenjon in de bestandszone
tussen Noord- en Zuid-Korea.
De overeenkomst is het resultaat
van een aantal besprekingen binnen
de gezamenlijke bestandscomissie
die gehouden werden nadat de vori
ge maand twee Amerikaanse officie
ren door Noordkoreanen gedood
werden. Zowel de Verenigde Staten
als Zuid-Korea hebben de regeling
gisteren een „realistische en con
structieve bijdrage" aan het berei
ken van betere veiligheidsomstan
digheden voor de betrokken partijen
genoemd. In een gezamenlijke ver
klaring stellen de beide regeringen
tevens dat ze in de toekomst
„vastbesloten zijn krachtdadig op te
treden tegen Noordkoreaanse provo
caties". Volgens Noord-Korea is het
nieuwe akkoord een „zeer betrouw
bare garantie" voor het voorkomen
van moeilijkheden in het be
standsdorp Panmoenjom.
De overeenkomst werd in Panmoen
jom. na vijf dagen onderhandelen
achter gesloten deuren, ondertekend
door de secretarissen van de geza
menlijke militaire bestandscommis
sie en werd later goedgekeurd door
de delegatieleiders van biede partij
en. Het nieuwe akkoord moet tien
dagen na het uitwisselen van de rati
ficaties in werking treden.
Volgens offiviële bron behelst de
nieuwe overeenkomst de volgende
punten:
De gezamenlijke veiligheidssector
langs de militaire demarcatielijn
wordt in twee gedeelten gesplitst
Het militaire personeel aan beide
zijden wordt verboden de demarca
tielijn zonder meer te overtreden,
terwijl de veiligheid van personeel,
dat op wettige gronden de lijn over
steekt. door de tegenpartij gewaar
borgd dient te worden.
Vier Noordkoreaanse wachtpos
ten in de zuidelijke sector worden
opgeheven Noord-Korea had tot
dusver acht posten in Panmoenjon.
vier ten zuiden en vier ten noorden
van de demarcatielijn. Het VN-bevel
heeft er vier, alle ten zuiden van de
lijn.
Beide partijen moeten duidelijk
aangeven waar de demarcatielijn
ligt.
Niet-militair personeel, zoals jour
nalisten en toeristen, van beide par
tijen krijgt bewegingsvrijheid in de
gezamenlijke veiligheidssector en
mag de demarcatielijn overtreden.
MADRID (Reuter. UPI) De
Spaanse premier Suarez heeft een
gesprek gehad met de socialistische
leider Enrique Tierno Galvan. Te
genover verslaggevers verklaarde de
leider van de kleine socialistische
partij, dat hij het gesprek met de
premier beschouwde als een licht
straaltje. Zo zou de premier bereid
zijn besprekingen te houden met een
afvaardiging van de gezamenlijke
oppositie.
CAIRO. BEIROET (Reuter, UPI, AP. DPA) De Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie (PLO), het overkoepelend orgaan van de
Palestijnse verzetsorganisaties, is gisteren volwaardig lid gewor
den van de Arabische Liga.
Sinds 1964 had de PLO de positie
van waarnemer In juli van dit jaar
verzocht de Egyptische regering de
organisatie het volledig lidmaat
schap toe te kennen. De politieke
commissie van de Liga heeft zich
hier in positieve zin over uitgelaten.
Aangenomen mag worden dat ook
de ministerraad van de Arabische
Liga toestemt. Daarmee wordt de
PLO het eenentwintigste lid van het
Arabische bondgenootschap en kan
ze aanspraak maken op militaire
steun van de leden van de Liga.
Terwijl in heel Libanon hevige ge
vechten plaats vonden, voerde de
leider van de Libanese falangisten.
Pierre Gemayei. besprekingen met
de Syrische autoriteiten. Na afloop
deelde hij mee dat de gesprekken
bijzonder succesrijk waren geweest.
Morgen gaat de Libanese minister
van binnenlandse zaken. Camille
Chamoen naar Damascus
De reeks van besprekingen in de
Syrische hoofdstad tonen aan dat
Syrië nog steeds de sleutel in handen
heeft van de oplossing van het
conflict De afgelopen week heeft de
gekozen maar nog niet in functie
getreden president Sarkis van Liba
non tevergeefs geprobeerd de Sy-
riërs over te halen hun troepen uit
Libanon terug tc trekken alvorens
de strijdende partijen naar de onder
handelingstafel te slepen
De politiek van Syrië schijnt erop
gericht te zijn een gunstige uitgangs
positie te creëren voor Sarkis. Zo zou
er voor 23 september, de dag waarop
Sarkis in functie treedt, een wa
penstilstand tot stand gebracht mo
ten worden
De berichten in het Amerikaanse
weekblad Time als zou Israël samen
werken met de Libanezen om de
Palestijneu eronder te krijgen zijn
gisteren van verschillende zijden te
gengesproken. Zowel christelijke en
moslim leiders in Libanon als een
woordvoerder van het Israëlische
ministerie van defensie hebben be
richten tegengesproken dat de Israë
lische minister van defensie een aan
tal bezoeken zouebben gebracht aan
Libanese leiders President Sarkis
noemde de berichten belachelijk en
wenste daarom geen commentaar te
geven Ook de woordvoerder van het
Israëlische ministerie van defensie
gebruikte het woord „belachelijk".
Het ware verhaal over Boston begint niet in één van de vele onderwijs
instellingen die de stad een wereldnaam als wetenschappelijk centrum
hebben gegeven; niet in de deftige negentiende-eeuwse wijk Beacon Hill,
waar volgens zovelen het hart van progressief Amerika moet kloppen;
ook niet bij de afdeling stadsontwikkeling in het gemeentehuis, die
verantwoordelijk is voor de meest ingrijpende gezichtsverandering die
een Amerikaanse stad na de oorlog heeft ondergaan; zelfs niet in de rosse
buurt, die de meest opzichtige van Amerika wordt genoemd en waar de
argeloze wandelaar oog in oog kan komen te staan met een stripteuse in
de laatste fase van haar optreden; nee. het ware verhaal over Boston
moet beginnen in Charlestown.
De man. die mij daarvan heeft overtuigd
is Maurice Gillen. „Charlestown is eerder
gesticht dan Boston. Charlestown is de
moeder van Boston en niet andersom."
zegt Gillen. Deze vitale functie valt de
buitenstaander niet meteen op. want
Charlestown is veruit de kleinste van de
zeven wijken waarin Boston gemeenlijk
wordt verdeeld. Er wonen ruim 17.000
mensen, kantoren of fabrieken van enige
betekenis vind je er niet en het ligt tame
lijk afzijdig. „Maar Charlestown is de
meest karakteristieke, best georganiseer
de wijk van Boston," legt Gillen uit. Hij is
voorzitter van het buurthuis van Charles
town en derhalve te beschouwen als de
democratisch gekozen leider van deze
wijk.
Buurten
Om de betekenis van zijn Charlestown te
begrijpen moeten we weten dat Boston
een wat eigenaardige structuur heeft.
Boston wordt vaak de stad van de buur
ten (neighbourhoods) genoemd. Daarmee
wordt bedoeld dat de stad een aantal
duidelijk te onderscheiden buurten
heeft, die ieder een eigen geschiedenis en
een eigen karakter hebben Dat vind je in
de meeste andere steden ook wel. maar in
Boston zijn de grenzen tussen de ver
schillende wijken (door rivieren, ver
keerswegen, spoorlijnen of industrieter
reinen) wat scherpe en de onderlinge
uitwisseling daardoor wat kleiner.
Deze buurten zijn herontdekt aan het
eind van de jaren zestig. Daaraan vooraf
ging een periode waarin Boston probeer
de zich het aanzien van een grote stad te
verschaffen. Het oude stadscentrum
moet er zo omstreeks 1950 nogal geha
vend hebben uitgezien en het gemeente
bestuur besloot de zaak Amerikaans, dat
wil zeggen groots aan te pakken. Boston
moest een nieuw hart krijgen. Er kwam
een bureau voor stadsontwikkeling dat
plannen produceerde waarbij zo onge
veer het hele centrum op de schop moest.
De grote man uit die periode is Edward
Logue. de directeur van dat bureau. Zijn
grote verdienste voor Boston was dat hij
van het bedrijfsleven en de federale rege
ring in Washington geld los wist te krij
gen voor zijn grootse plannen.
Pronkstuk
Zo kon het gebeuren dat ln Bostons
centrum hele straten verdwenen om
plaats te maken voor hoge kantoorge
bouwen aan ruime pleinen. Het
pronkstuk uit deze tijd van vernieuwing
is het nieuwe gemeentehuis, een uit grijs
beton opgetrokken rechthoekig geval,
dat op tekentafel mooier geleken moet
hebben dan nu in werkelijkheid
Het staat aan een rood stenen plein te
genover een lange, krom getrokken kan
toorflat. Volgens de literatuur moet het
geheel ge nspireerd zijn door een oud
Italiaans stadsplein en het heet daarom
ook City Hall Piazza. Op zonnige dagen
r; VSL &KI9.
"i rSL
Demonstratie tegen schoolbussen in Boston (1975): geen verzoening.
kan het er tijdens de lunchuren best
gezellig zijn.
Schaduwkant
Deze grootse vernieuwingen hadden ook
hun schaduwkanten Er moesten honder
den huizen voor worden gesloopt en dat
vonden de mensen' die daarin woonden
niet altijd aardig Beroemd is het verzet
van de bevolking van West End tegen de
slopers. Veel 'Westenders' lieten zich hun
huizen uitslepen terwijl deslopers buiten
stonden te wachten. Boston had zijn
Nieuwmarktrelien dus al voordat
Amsterdam aan zijn metro begon
Het begrip voor mensen die zoveel waar
de hechten aan de buurt waarin zij wo
nen begon zo omstreeks 1967 kennelijk te
groeien. In dat Jaar maqkte kandidaat-
burgemeester Kevin White er een pro
grammapunt van en hij werd gekozen
De wreedheid van het lot wil dat White
als burgemeester nog heel wat te stellen
kreeg met die trots van de buurtbewo
ners.
Rassenrellen
Door de structuur van afgescheiden
buurten ontwikkelde zich in Boston ook
volstrekt gescheiden schoolsystemen,
Dat werkte vooral in het nadeel van de
zwarte kinderen, die daardoor en masse
op de slechtste scholen terecht kwamen
De schoolraad van Boston weigerde bot
weg om iets te doen aan deze scheef
gegroeide situatie en daarom greep rech
ter Garrity in.
Hij zette het gehele onderwijssysteem in
Boston op zijn kop door met tientallen
bussen de kinderen van de ene kant van
de stad naar scholen aan de andere kant
te brengen. Het verzet in de exclusieve
blanke buurten was groot en geweldda
dig. Boston was in eens het toneel van
hevige onlusten
Daarmee zijn we dan terug in Charles
town, want dit bolwerk van katholieke
Ieren liep vooraan in de strijd tegen de
bussen. „Racisme," riepen voorstanders
„Nee," zegt Gillen, „Ons verzet tegen de
bussen is niets anders dan een verzet
tegen een aanslag op onze buurtge
meenschap. Wij wonen hier al generaties
lang. Iedereen kent iedereen. Wij zijn
mensen van hetzelfde geloqf en met de
zelfde waarden. En nu komt de overheid
en haalt onze kinderen bij ons weg. Op
die manier verliezen wij de macht over
onze eigen kinderen en dat betekent het
einde van Charlestown als gemeenschap
Dat pikken wij nooit."
Vastberaden
Er volgt een lange tirade tegen het gees
telijk verval in Amerika, de nieuwlichte
rij in de kerken en het onderwijs, homofi
lie. abortus, vrije liefde, onvaderlandslie
vend gedrag en ga zo maar door. „Hier in
Charlestown hebben wij een goed georga-
niseerde gemeenschap om ons en onze
kinderen daartegen te beschermen. Die
vesting geven wij hooit prijs, besluit Gil
len vastberaden
Ondertussen rijden in Boston de school
bussen weer en het blanke verzet is nog
niet gebroken Burgemeester White be-
hoemde deze zomer een commissie om te
onderzoeken hoe Boston deze situatie vol
spanning en geweld kan oplossen. De
commissie noemde als eerste twee
kernproblemen: a. het gebrek aan onder
linge verbindingen tussen de verschillen
de bevolkingsgroepen van Boston en b.
de onverzettelijkheid in beide kampen.
„Er heerst een mentaliteit van „onvoor
waardelijke overgave" of „volledige vic
torie" Er is geen ruimte voor matiging of
voor compromis", zo rapporteert de com
missie aan de burgemeester. En dat is
dan het ware verhaal over Br.-»on.
(Dit is het vijfde verhaal in deze
serie; de vorige publiceerden wij 28
en 30 augustus, en 1 en 3 sep
tember).
