Buitenlandse waardering contourennota
Houding Tunesië bij
kaping levensgevaarlijk"
Philips
batterijen
die gaan
lang mee.
CNV steunt strijd
zwart Zuid-Afrika
Van Agt: kinderen
moeten niet naam
van moeder dragen
Gezagvoerder van KLM-vliegtuig op Schiphol:
Voor economische gelijkheid
PHILIPS
Drie deskundigen deden onderzoek naar Nederlands onderwijsbeleid
^ssssss
Kort geding
om gifwolk
Uw Kunstgebit
DINSDAG 7 SEPTEMBER 1976
bINNENLAND TROUW
KWARTET 3
Van een onzer verslaggevers
SCHIPHOL „Het is een grof schandaal, dat de Tunesische regering heeft
geweigerd een in nood verkerend vliegtuig te laten landen en zelfs zover is gegaan,
de baan met olievaten te blokkeren. Daardoor bracht zij ons in een levensgevaar
lijke situatie."
Gezagvoerder P. Janssen van de gekaapte KLM DC 9 had gisteren bij zijn terugkeer op Schiphol geen goed woord
over voor de handelwijze van de Tunesiërs: ..Ze wisten in welke toestand we verkeerden. Na de zwerftocht boven de
Middellands Zee eerst richting Damascus, daarna ineens zuidwaarts was de brandstofvoorraad zo goed als
uitgeput. We hebben ze dat uitdrukkelijk laten weten. Hoe dan ook, hebben we gezegd, we kómen naar beneden, we
kunnen niet anders."
Desondanks waren alle lichten langs
de landingsbaan uitgeschakeld en
waren om de tweehonderd meter
twee olievaten midden op de baan
geplaatst. Het enige wat nog werkte
was de ILS, een elektronisch sys
teem dat het de vlieger mogelijk
maakt, op zijn instrumenten recht
voor de baan aan te vliegen. Gezag
voerder Janssen: „Normaal zou je in
zo een situatie, om de zaak beneden
te kunnen bekijken, eerst over de
baan heenvliegen en daarna pas de
landing inzetten, maar we hadden
nog maar zo weinig brandstof, dat
dat onverantwoord was. Daardoor
ontdekten we de vaten pas op het
laatste moment in het licht van onze
eigen schijnwerpers. In een slalom
zijn we toen tussen de vaten doorge
schaatst. Het is een gooi- en smijt
werk geworden."
Bij die manoeuvres werd één vat
geraakt, met als gevolg dat een luik
defect raakte, waarachter het een
landingsgestel wordt ingetrokken.
Dat is later door een monteur van
het vliegveld gerepareeerd.
Een ander gevaarlijk ogenblik deed
zich voor boven de Middellandse Zee
ter hoogte van Tel Aviv, toen ineens
twee Israëlische Phantoms opdoken
„Ze hingen bijna aan onze vleugels.
Dat prikkelde de kapers; vooral toen
de passagiers begonnen te zwaaien
naar de piloot. Je weet nooit, wat er
op zulke -ogenbliklcen gebeurt. In
hun emotfës hadden ze wel door de
raipeTTkunijen schieten. Want fel wa
ren ze. Eén van hen had al gezegd, in
Li^radh bij Israëlische acties vrouw
en fvee kinderen verloren te hebben
en drorvoor nu graag wraak te willen
nenten," aldus Janssen.
Winstpunt
Enig winstpunt dat uit dit vertoon
werd gehaald, was volgens de
gezagvoerder dat de kapers de
indruk kregen, boven Israëlisch ge
bied te vliegen. „Dat hadden ze
geëist. We moesten op elf kilometer
hoogte boven Tel Aviv gaan „han
gen" om vandaaruit de onderhande
lingen met de Israëlische regering
over de vrijlating van Palestijnse
gevangenen te kunnen voeren. Daar
voelden we natuurlijk niets voor.
omdat je van tevoren weet. dat je
dan onderschept wordt. Daarom
zijn we veilig zo'n 120 km uit de kust
gebleven, maar dat wisten de kapers
niet", zei de gezagvoerder.
Overigens was contact daarover
met de toren van het vliegveld Ben
Goerion niet mogelijk, omdat alle
communicatiemogelijkheden waren
kortgesloten. Alle verbindingen
moesten via Cyprus lopen.
Grote waardering zei gezagvoerder
Janssen te hebben voor onze ambas-
Ook deze moeder met haar twee
kleintjes moest de grote spanning van
de gijzeling doormaken.
sadeur in dat land, de heer A. C.
Jorissen. met wie voortdurend con
tact is geweest en via hem ook met
het crisiscentrum in Den Haag. Hij
zorgde ervoor, dat de Israëlische re
gering uiteindelijk de Phantoms te
rugriep „Ik bemoei me weinig met
de diplomatie, maar voor deze man
heb ik groot respect." Dat zei hij ook
te hebben voor twee PLO-
vertegenwoordigers, die toen het
vliegtuig weer op de Cyprische
luchthaven Larnaca stond via de
boordradio druk op de kapers uitoe
fenden om zich over te geven.
„Twintig minuten lang hebben deze
mensen met de kapers gesproken,
aan één stuk door. Er was geen speld
tussen te krijgen. De kapers werden
gewoon plat gepraat. Ik geloof dat
zij zich vooral daardoor hebben
overgegeven. Allemaal waren ze op
dat moment geëmotioneerd. Eén
van liep zelfs te huilen", aldus
Janssen.
Beleefd
Volgens de bemanning hebben de
kapers zich over het algemeen be
leefd gedragen. Alleen in het begin
gingen zij ruw tekeer. Gezagvoerder
Janssen kwam daardoor hard met
zijn hoord tegen een cockpit-ruit
terecht, maar even later bood de
daarbij betrokken kaper daarvoor
zijn excuses aan. Gezagvoerder
Janssen: „Het klinkt misschien gek.
maar uiteindelijk gingen we als
broeders uit elkaar. Deze mensen
zijn diep bewogen en vechten voor
idealen. Het zijn beslist geen moor
denaars."
Eenzelfde commentaar gaf de oud
commissaris van de Koningin in
Noord-Holland, mr F J. Kranen
burg, die na een vakantie in Nice
was ingestapt: „Ik geloof, dat zij de
opdracht hadden gekregen, zich als
gentleman te gedragen
Hij noemde de kaping dé ervaring
van zijn leven, „al waren er wel
mensen die werkelijk in doodsangst
hebben gezeten." Die angst werd
vooral veroorzaakt door de grote
hoeveelheden explosieven aan
boord. Behalve pistolen en handgra
naten hadden de kapers tassen vol
bommen bij zich, volgens gezag
voerder Janssen genoeg om een
oceaanstomer op te blazen.
Zij waren daarmee gewoon door de
douane in Malaga heen gewandeld.
Controle was er niet. Eén van de
passagieres, de 20-jarige Haagse se
cretaresse Maria den Heyer heeft
daar zelfs nog met één van hen
staan praten. Hij vroeg haar aan de
balie, of dit de lijnvlucht naar
Amsterdam was. Gezagvoerder
Janssen: „Zij hebben bewust deze
vlucht gekozen, omdat zij wisten
dat er niet gecontroleerd zou wor
den." Gemakkelijk werd het hun
ook gemaakt, doordat er geen veilig
heidsman van de KLM op deze
vlucht meereisde. Volgens de KLM-
woordvoerder gaan deze alleen mee
„op vluchten die daarvoor in aan
merking komen. Deze vakantie-
vlucht behoorde daar niet toe."
Treffend detail: één van de kapers
heeft ook meegedaan aan de kaping
van de KLM-Jumbo „Mississippi" in
het najaar van 1974
De passagiers van het gekaapte
KLIVI-toestel zijn weer veilig thuis.
Bij aankomst op Schiphol heerste
uitbundige vreugde. Op de foto hier
onder zien we hoe Francis van Orden
'uit Monster wordt begroet. Ook wer
den de emoties soms te groot zoals bij
één van de gegijzelde passagiers, toen
zij haar zoon weer zag, die haar kwam
afhalen.
Van een onzer verslaggeefsters
UTRECHT Het CNV heeft in
een persoonlijke brief aan pre
mier Vorster van Zuid-Afrika
geschreven, dat de strijd van
de niet-blanke bevolking voor
sociaal-economische gelijkbe
rechtiging de volle sympathie
en ondersteuning van het CNV
heeft. De brief wordt, behalve
aan premier Vorster ook ge
stuurd aan de zwarte vakbon
den in Zuid-Afrika, de raad van
kerken in dit land en aan de
Nederlandse regering.
„De systematische toepassing van
de apartheid door middel van o.a.
een discriminerende wetgeving op
sociaal-economisch gebied heeft ge
leid tot een volstrekte bevoorrech
ting en veiligstelling van de belan
gen van de blanke werknemers.
Hoewel de economische ontwikke
ling in belangrijke mate afhankelijk
is van de zwarte werknemers, missen
zij de wettelijke mogelijkheid over
hun eigen rechtspositie mee te pra-
ten en te beslissen. De gevoelens van
onmacht en berusting onder de
zwarte werknemers maken daarom
steeds meer plaats voor een vastbe
raden verzet en een streven naar
emancipatie, dat onze volle sympa
thie en ondersteuning heeft
Scheidsmuren
„De christelijke vakbeweging verzet
zich tegen elk beleid dat bewust of
onbewust gericht is op het oprich
ten van scheidsmuren tussen volken
en tussen groepen van mensen. Het
is onze overtuiging, dat het
apartheidsbeleid, zoals dat in de
loop der jaren vorm en inhoud heeft
gekregen, in strijd is mot do \vmrd«o
en normen omtrent menselijk sa
menleven. zoals die in het Bijbels
getuigenis tot ons komen.
Wij zijn ervan overtuigd, dat alleen
door erkenning en toepassing van
het beginsel der gelijkwaardigheid
een verandering ten goede kan
plaatshebben. Dit betekent naar on
ze mening, dat de zwarte werkne
mers het recht dienen te hebben zich
vrij en onafhankelijk in vakbonden
te organiseren. De zwarte vak
bonden zullen de vrijheid van vakor
ganisatie en het recht tot onderhan
delingen over de arbeidsvoorwaar
den van de zwarte werknemers gega
randeerd dienen te krijgen."
Thuislanden
De verdeling en spreiding van de
economische macht en welvaart die
nen o.a. gepaard te gaan met politie
ke democratisering, wil er metter
daad sprake zijn van gelijke rechten
en kansen voor iedere Zuidafrikaan.
In dit verband wijzen wij het thuis-
landenbeleid met kracht van de
hand. Dit beleid is duidelijk gericht
op politieke en sociale scheiding tus
sen burgers van één natie. Het zal
naar onze overtuiging de raciale te
genstellingen verscherpen en de
spanningen in de industriegebieden
doen toenemen.
Wij doen een klemmend beroep op u
het mogelijk te maken, dat in nauw
overleg met alle betrokkenen op
vreedzame wijze gewerkt kan wor
den aan sociale en politieke
rechtvaardige oplossingen, die lei
den tot een verantwoordelijke sa
menleving. waarin zwart en blank als
Gods schepselen tot hun ware be
stemming kunnen komen." Aldus de
brief van het CNV. die ondertekend
is door voorzitter J. Lanser en alge
meen secretaris A. Hordijk.
ADVERTENTIE
ROOO: NORMAL DUTV GOUD HEAVY OUTV WART DOUBLE OUT V
Van een verslaggever
DEN HAAG De contourennota van minister Van Kemenade verraadt een
aanpak, waarmee andere landen hun voordeel kunnen doen. De huidige tijd met
zijn inspraak heeft zulke voorbeelden van „open regering" nodig. Dit is de
mening van drie deskundigen die voor de organisatie voor economische samen
werking en ontwikkeling (OESO) het Nederlands onderwijsbeleid hebben onder
zocht.
De grote verdienste van de
contourennota voor een
nieuw onderwijsstelsel rond
de eeuwwisseling is. dat er de
bereidheid uit blijkt zeer veel
problemen en het onderlinge
verband ertussen onder ogen
te zien. De deskundigen
waarderen de bereidheid van
minister Van Kemenade om
op deze manier hardop te
denken.
De deskundigen zijn: prof. dr
Helmut Becker, directeur
van het Max Planckinstituut
voor onderzoek van het on
derwijs in West-Berlijn. Len-
nart Sandgren, plaatsvervan
gend secretaris-generaal van
het Zweedse ministerie van
onderwijs, en prof. dr. Mauri
ce Peston. econoom aan het
Queen College in Londen. Zij
vinden dat de nota een soepel
kader geeft voor actie en dis
cussie. Zij menen dat zij er
hun steun aan moeten geven.
Zij memoreren dat vertegen
woordigers van godsdiensti
ge richtingen in ons land in
breuk op de vrijheid vrezen.
Ze hebben evenwel geen
concrete voorbeelden kun
nen noemen, terwijl in de
contourennota staat dat het
niet de bedoeling is in te gaan
tegen dit fundamentele as
pect van de Nederlandse
grondwet.
Samenvoeging
De OESO-beoordelaars steu
nen de voorstellen om het
lager en het kleuteronderwijs
samen te voegen. Zij vinden
een schema voor de invoering
van deze verandering ge
wenst. In het bijzonder zou
dan het jaar moeten worden
vermeld, waarin de omvor
ming tot stand komt.
De deskundigen zijn het niet
eens met wie een onwenselij
ke ideologische inhoud zien
in de uitgangspunten en
plannen voor een mid
denschool. Het welslagen van
een middenschool hangt zo
zeer van leerplanontwikke
lingen af, dat er scherp op
moet worden gelet, dat deze
niet teveel vertraging onder
vinden. Enige twijfel bestaat
er bij de onderzoekers over
het beginsel van geïntegreerd
onderwijs op de mid
denschool. Wordt dit niet ge
schaad door de globale opzet
voor de bovenschool, zo vra
gen zij zich af.
Alleen in uiterste gevallen
dienen kinderen op speciale
scholen te worden geplaatst.
Alles moet worden gedaan
om de speciale school in
nauw contact met de gewone
school te brengen, aldus het
OESO-rapport
Leerplicht
Het hoger onderwijs is vol
gens de onderzoekers drin
gend aan hervorming toe. Er
wordt teveel tijd en geld aan
het wetenschappelijk onder
wijs besteed. Die plannen
voor de korte en lange ter
mijn krijgen de volledige
steun van de OESO-mensen
Als het over arbeidsmarkt en
onderwijsstelsel gaat moet
het doel zijn de scholen, uni
versiteiten en werkgevers te
helpen bij het treffen van
passende maatregelen. Het
gaat niet om het voorspellen
van de behoefte aan opgelei
den voor de economie. Het
gaat om het op een zo vroeg
mogelijk moment vaststellen
van terreinen, waarop zich op
de arbeidsmarkt een over
schot aan vraag of aanbod
voordoet, aldus de drie des
kundigen van de OESO
Voorshands moet de
leerplichtige leeftijd niet tot
achttien jaar worden ver
lengd. Eerst moeten er
leerplannen komen voor alle
jonge mensen van zestien
jaar en ouder Verlenging van
de leerplicht is ook minder
noodzakelijk als er uitgebrei
de voorzieningen zijn voor
wederkerend onderwijs waar
aan de deskundigen grote
waarde hechten Ze vinden
de denkbeelden in de contou
rennota voor een open school
een begin in de goede rich
ting.
AOVERTENTiE
Ol'^jertieive' gofru.konl
.•"2,1*1» "7,ïen veilig fee voorde
ode voordeur
-j£in""e"
„4. VINK B.V.
r
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Van Agt van
justitie vindt het geen goed idee. dat
kinderen in de toekomst de achter
naam van de moeder gaan dragen.
Ten eerste niet, omdat dat deel van
het burgerlijk wetboek waarin het
familierecht staat onlangs nog door
het parlement herzien is en het dus
hier om recent recht gaat. Maar ook
niet omdat de noodzaak tot zo'n
verandering zeker niet door brede
lagen van de bevolking onder
schreven zal worden
In het voortgezette debat dat de
vaste commissie van CRM hield over
de vraag hoe het regeringsbeleid is
gericht op emancipatie van de
vrouw, had het Kamerlid Kosto
(PvdA) de suggestie tot die verande
ring in de naamwetgeving gedaan.
Minister van onderwijs Van Keme
nade wees er de comissie op. dat het
verlaten van de beroepskeuze en de
beroepsgerichte opleiding zoals die
door de middenschool bereikt zal
worden, een belangrijke verbetering
zal opleveren voor gelijkberechti
ging van de vrouw bij scholing en
beroep.
De achterstand die de vrouw nu nog
in het onderwijs heeft weet de minis
ter vooral aan het bestaan van de
traditionele rolopvatting voor meis
jes. vooral ook in het ouderlijk mi
lieu. Door commissie en minister
werd in dit kader gewezen op het
belangrijke werk, dat schooldeka-
nen aan verandering van die rolop
vatting kunnen doen De schoolde-
kanen zullen daar goed over voorge
licht moeten worden. Het uitbreiden
van de faciliteiten voor schooldeka-
nen. meer taakuren en zo. vond de
bewindsman echter niet nodig
Leerboeken
De commissie die de leerboeken van
diverse vormen van onderwijs onder
zoekt zal ook nagaan in hoeverre in
die verschillende schoolboeken de
traditionele rolopvatting van man
en vrouw tot uiting komen We kun
nen hierbij echter alleen maar signa
leren, aldus de heer Van Kemenade
Het is de vrijheid van het onderwijs-
Vervolg op pagina 1
Een van de omwonenden, die het
kort geding had aangespannen, kon
niet op de zitting verschijnen omdat
hij met vergiftigingsverschijnselen
was opgenomen in het ziekenhuis.
Haast met onderzoek
Volgens de raadsvrouw van de ei
sers. mevrouw mr W M. E
Westbroek is grote haast geboden
met een nauwkeurig en groot
scheeps onderzoek omdat de vergif
tigingen "tot op de dag van vandaag
gewoon doorgaan". Zaterdag is nog
een dode hond met vergiftigingsver
schijnselen gevonden. Hij is voor
onderzoek opgestuurd naar het
Centraal Diergeneeskundig Insti
tuut in Rotterdam
De raadsman van de staat, mr J A
E van der Does. wees het verwijt,
dat staatssecretaris Hendriks te
weinig initiatieven heeft ontplooid
na de vergiftiging, van de hand. Hij
zei, dat onmiddellijk na melding van
de eerste vergiftigingsverschijnse
len een onderzoek gestart is (het
nemen van bloedmonsters) bij de
omwonenden. Bovendien besloot
staatssecretaris Hendriks, op grond
van berichten dat de giflozingen al
eerder zouden hebben plaatsgevon
den dan omstreeks 20 juli. tot een
aanvullend onderzoek
Mevrouw Joke van Ballegooijen. als
getuige gehoord, verklaarde dat
bloedonderzoek door het Centraal
Artsenlaboratorium heeft uitgewe
zen dat bij lfi van de 34 onderzochte
monsters een storing van de lever
functie was geconstateerd en bij
tien monsters sprake was van een te
hoog calciumgehalte
President Wytema van de Arnhemse
rechtbank waar de zaak diende zal
donderdag aanstaande uitspraak
,doen in deze zaak
veld zelf om wat aan die signalen te
doen.
Staatssecretaris Van Rooijen. die
voor financiën kwam. kon de com
missie feitelijk maar weinig toezeg
gingen doen. Veel vragen zouden
volgens hem pas voldoende be
antwoord kunnen worden wanneer
een studie op zijn terrein is afge
rond.
Een motie van mevrouw Epema-
Brugman (PvdA) waarin gevraagd
wordt om het bij de belastingwetge
ving mogelijk te maken dat de
vrouw geheel de rol van de man op
zich neemt werd door de heer Van
Rooijen ontraden. Tot nog toe komt
de gehuwde vrouw alleen voor haar
inkomsten uit arbeid voor eigen be
lasting in aanmerking.
Anti-discriminatiewet
Bij justitie speelde vooral de anti
discriminatiewetgeving een rol. Mi
nister Van Agt zag er niet zo sterk
als het Kamerlid Van Winkel (PPR)
die daarin via een motie op aan
drong, de noodzaak van in. dat er
naast een artikel in de grondwet ook
nog een aparte anti-discriminatie
wet. komt.
Evenmin voelde hij veel voor een
inventarisatie op korte termijn van
wat er binnen het hele terrein van de
Nederlandse samenleving ten aan
zien van de gelijkberechtiging van
vrouwen zo al mis is. De heer Van
Agt wees er in dit verband op. dat de
vaste Kamercommissie van justitie
een prioriteitenschema voor wetge
ving heeft opgesteld, waarin weinig
ruimte is. Bovendien vond hij daar
voor de periode die dit kabinet nog
heeft te kort
Met mevrouw Kappeyne-Van de Co
pello (VVD) was de bewindsman van
justitie het wel eens. dat alimenta
tieplicht voor de gescheiden man
niet „eeuwigdurend" mag zijn. Maar
wel moeten er dan. vooral ten aan
zien van de sociaal zwakkeren uit
zonderingen gemaakt worden
Kind onder vrachtauto
Van een verslaggever
VELDHOVEN Het driejarig
meisje M. Pouw uit Veldhoven is in
haar woonplaats dodelijk veronge
lukt. Op een braakliggend bouwter
rein kwam zij onder een manoeuvre
rende vrachtwagen zonder dat de
chauffeur het merkte.
ADVERTENTIE
voelt U de gehele dag niet!
Geen vrees mee. dal de gebitspiaat nil
nel gehemelte losiaal. DentofU, hel speciale
moderne poeder - s morgens een weinig op
dc piaat.gcsirooid-houdt hel gebit de gehele
dap onwrikbaar op .zijn plaats. Geen on
aangename -aak Dentofli verschat! u een
gevoel van ekcrhcid bij hel eten. lachen
spreken en mezen U vergeel, dal U een
kunsigcbit hcolt Bi| apotheken en drogis
ier,|on
Minder vertraging
Brieven mei kleine of grote ad
vertenties moeten altijd vlot
worden afgewerkt. Als u rea
geert op een nummeradverlen-
tienooit verzuimen het getal
bij de adressering te vermelden.
Adres:
Trouw
Afdeling Advertenties
Brief onder nr...
Postbus 839
Amsterdam.
Rita
..Geen wonder, dat je niet goed ku-i
remmen Je remschoenen zijn totaal
versleten
