flllf
0»
Regering studeert op regels
voor leden koninklijk huis
Regering krijgt vrijwel
algemene steun voor
beleid inzake Lockheed
Nieuwe Leidse Courant
$L0£f?'
KOOL
Afkeer van school is er
niet minder op geworden
schooi
'°Uw
Let Nieuwe Haaöse Courant
„Weinreb toch
schuldig" pag. 14
vWWWW'W
V vacatures 111 ile^
«|ezoiiillieids%ori|
en met
te:
'eer gesprek
fan Yorster
iet Kissinger
let1"1
tie
f
Veel bewolking
^\nti-rook-cursus
In deze krant
Guerrilla in
de Sahara
twee
dagen laag:
Ministeriële verantwoordelijkheid onder de loep
Lof over voorkomen van constitutionele crisis
27aug:tm5sept.
Uit onderzoek onder scholieren blijkt:
Interesse in
de studie is
niet verbeterd
Trouw, ook voor het
onverwachte nieuws
LJ
Welkomstvoordeel
Hoort bij u.
ïfrouw
34STE JAARGANG NR 9919 DINSDAG 31 AUGUSTUS 1S76
Apv«iW>V«\ VOO» 0*1» IMótqs* rubAah nwUfl uilort>|» donderdag
Mc pos\) >^Wis be/il lijn inlichtingen lel 026-913456 Isl 70S
IITGAVE TROUW/KWARTET B V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
BONNEMENT 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 - GEMEENTEGIRO X 11000— LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0.55
3HANNESBURG (UPI, Reu-
ir) De Amerikaanse minis-
van buitenlandse zaken
lenry Kissinger en de Zuid-
Irikaanse premier John
forster zullen elkaar komend
ekeinde in Zwitserland ont-
oeten. Als hun onderhande
ngen goed verlopen zal Kis-
nger daarna waarschijnlijk
kele Afrikaanse landen gaan
zoeken.
|et nieuws over de ontmoeting
:en Kissinger en Vorster is giste-
i door het Zuidafrikaanse minis-
van buitenlandse zaken be-
kndgemaakt. Verwacht wordt dat
[orster een uiterst onrustig land zal
ïrlaten. In Zuid-Afrika verwacht
ten de rest van deze week nieuwe
kingen onder zwarte arbeiders.
Dlgens de politie is er een stakings
iep verspreid onder de bevol-
ng van de zwarte steden rondom
'ort Elisabeth. Dergelijke stakin-
i leidden vorige week in Soweto
,ót bloedige onlusten, waarbij ten
minste 41 mensen om het leven kwa-
Inen. Ook gisteren vielen er weer
jachtoffers. De politie doodde in
loweto twee zwarten, die met ste
len gooiden.
Vaarover Kissinger en Vorster in
let Zwitserse Zürich zullen praten is
liet bekend gemaakt. Aangenomen
rordt dat het vooral zal gaan over
Ihodesië. Kissinger heeft het vaste
'oornemen een eind te maken aan
let blanke minderheidsbewind in
Ihodesië en hij vindt dat premier
forster daarbij een sleutelrol kan
fervullen. De Rhodesische regering
tan premier Ian Smith is econo
misch sterk afhankelijk van Zuid-
jkfrika.
Plan-Kissinger
in
Er gaan al enige tijd geruchten over
n „plan-Kissinger" voor Rhodesië.
•aarover is niets bekend gemaakt.
nsenJhaar volgens verschillende bronnen
Washington komt het er op neer
t Smith en de zijnen binnen twee
ies. teferen de macht volledig zouden
poeten overdragen aan vertegen-
iroordigers van de zwarte meerder-
*»eid in Rhodesië. Amerika en Zuid-
Mrika zouden daarbij samen garan
ties moeten bieden voor de veilig-
heid van de blanke Rhodesiërs.
Blanken die het land willen verlaten
al in verband met de zwarte machts
overname zou hulp moeten worden
eboden. Tegelijkertijd zou er een
•lan voor economische en financiële
ulp aan de nieuwe Rhodesische
•gering worden opgesteld.
Twee belangrijke medewerkers van
Kissinger zijn de afgelopen dagen in
vier Afrikaanse landen geweest om
i-.£e kwestie-Rhodesië te bespreken.
J MWilliam Rogers (Kissingers assis-
nt voor economische zaken) en
'illiam Schaufele (onderminister
'oor Afrikaanse zaken) bezochten
imbia, Zaire, Tanzania en Mozam-
ilque. In dat laatste land arriveer-
len zij zondag. Gisteren kregen zij
-gezelschap van de Brit Ted Row
land, minister voor Afrikaanse
taken
EIN E*aKen"
pve
eeb
club»4lai
regi
197
versta
ireeku
VAN
In het algemeen veel bewolking
en nu en dan regen of een bui.
Overwegend matige wind in
hoofdzaak tussen zuid en west..
Maximumtemperaturen rond 20
graden.
iag
Morgen en overmorgen:
koel met af en toe buien.
vrij
Morgen zon op: 5.52
onder: 19.27
maan op: 14.39
onder: 23.23
Kerk (pagina 2)
Ben je opgehouden je
moeder te slaan?
Meer zendelingen verla
ten Rhodesiè
Mogen we nog bidden?
Kunst (pagina 16)
Sherry en antiek
Buitenland (pagina 7)
In de vroegere Spaanse Sa
hara woedt een guerrilla. Het
Frente Polisario bestrijdt er
de Marokkanen en Maureta-
niërs die het gebied van Span
je overnamen. Onze redacteur
James Dorsey bezocht enkele
vluchtelingenkampen van de
ze bevrijdingsbeweging. Zijn
eerste indrukken staan op pa
gina 7.
Economie (pagina 17)
„VAD leidt tot
gruwelijke kater
Lriers schrijven 2
Radio cn tv4
Strips., feuilleton4
Puzzel4
Commentaar5
Dichtbij en verderS
Weer5
Familieberichten12
(ADVERTENTIE)
m
DINSDAG EN WOENSDAG
BIJ ALBERT HEIJN
Aantjes
i Van Thijn Andriessen
Wiegel
Van der Mei
B. de Gaay Fortman Drees jr.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De regering-Den Uyl wil de werking van de
ministeriële verantwoordelijkheid voor de niet onschendbare
leden van het koninklijk huis alle leden behalve de Koningin
nader bezien.
Minister-president Den Uyl heeft dit
gisteravond meegedeeld tijdens het
Tweede Kamer-debat over het rap
port van de Commissie van Drie en
over de conclusies die de regering uit
dit rapport heeft getrokken voor de
positie van prins Bernhard.
Den Uyl zei dat de balans van wat de
Commissie van Drie heeft onthuld
dwingt tot heroverweging van de
verwerkelijking van de ministeriële
verantwoordelijkheid. Volgens Den
Uyl blijkt het nodig, vertrouwen te
geven, maar hij opperde dat het
misschien mogelijk is. onderscheid
aan te brengen tussen die leden van
het koninklijk huis die in bijzondere
mate rekening moeten houden met
het belang van de staat en anderen,
wie meer vrijheid kan worden
gelaten.
De premier kondigde aan dat „tij
dig" een wetsontwerp zal worden in
gediend. waarin het lidmaatschap
van het koninklijk huis nader zal
worden geregeld. Den Uyl verklaar
de dat de schade die door de gedra
gingen van de prins is ontstaan
slechts voorkomen zou zijn geweest
indien hem in het verleden geen en
kel vertrouwen was gegeven.
De premier had gezegd dat de minis
teriële verantwoordelijkheid voorde
niet onschendbare leden van het ko
ninklijk huis slechts gemotiveerd is
als het staatsbelang in het geding is.
Daarbuiten moet hen de vrijheid in
de privésfeer worden gelaten. Den
Uyl erkende dat daarmee overigens
nog geen sluitend antwoord is gege
ven op de vraag waar en wanneer
het staatsbelang precies in het ge
ding komt. Prins Bernhard heeft
soms opdrachten van ministers uit
gevoerd. en ook heeft hij gewerkt als
inspecteur-generaal van de
krijgsmacht. In die laatste functie
werkte hij onder de rechtstreekse
verantwoordelijkheid van de minis
ter van defensie. Maar de prins heeft
ook wel op eigen initiatief gehan
deld en dan kon de ministeriële ver
antwoordelijkheid pas achteraf wor
den genomen. Daarbij komt. dat de
prins nooit los kan worden gezien
van zijn status van Prins der Neder
landen. Premier Den Uyl benadruk
te overigens dat er ook in het verle
den steeds sprake is geweest van
preventief én repressief toezicht.
Doofpot
Den Uyl was begonnen te zeggen dat
de regering in de betrokken zaak
steeds voor ogen heeft gehad én de
rechtsorde te handhaven én in ver
bondenheid daarmee „dwars door
Premier Den l'yl tijdens het Ka
merdebat in de Tweede Kamer. Mi
nister De Gaay Fortman (rechts) op
zoek naar een passage in het rapport-
Donner.
deze bproeving heen" ons consti
tutioneel bestel te beschermen. Den
Uyl zei dat daarom diegenen zich
fundamenteel hebben vergist, die ij
verig hebben gespeculeerd op de
doofpot- of sus-functie van de Com
missie van Drie. De instelling en de
werkwijze van de commissie en de
openbaarmaking van haar rapport
hebben bijgedragen aan de parle
mentaire democratie. „Onze parle-
Mag ik van u een glas water met een
[vloeitje?
Van onze onderwijsredactie
EINDHOVEN De verhouding tus
sen scholieren en hun leraren is de
laatste jaren wel verbeterd, maar de
weerzin van jongeren tegen de
school is er niet minder op gewor
den. De angst voor mondelinge beur
ten lijkt groter dan vroeger. On
danks didactische vernieuwingen is
de interesse voor de studie niet ver
beterd. Op sommige punten (met
name de beheersing van het Neder
lands) vallen de leerprestaties
tegen.
Dit beeld komt naar voren uit een
enquê die in januari van dit jaar is
afgenomen onder ruim vijftienhon
derd scholieren van negen rooms-
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Over een ongekend breed front in de Tweede Kamer geniet de regering-Den Uyl
steun voor haar beleid inzake de Lockheed-affaire en de betrokkenheid van prins Bernhard
daarbij. Tijdens het Kamerdebat van gisteren is het kabinet van alle kanten, inclusief die van
VVD en CHU, lof toegezwaaid over de wijze waarop het een constitutionele crisis heeft voorkomen.
Maar nadrukkelijker nog betuigden alle woordvoerder hun respect voor koningin Juliana, omdat
zij „het belang van de staat in deze, ook persoonlijk voor haar zo zware tijd op bewonderenswaar
dige wijze heeft gediend", zoals VVD-leider Wiegel het zei.
Over de gevolgen van wat de Com
missie van Drie aan het licht had
gebracht bestond vrijwel algemene
eenstemmigheid. Alle woordvoer
ders waren het ermee eens dat de
prins zijn functies in krijgsmacht en
bedrijfsleven opgeeft en in overgrote
meerderheid volgde de Kamer het
oordeel van de regering dat geen
strafrechtelijk onderzoek moet wor
den aangespannen
Zoals te verwachten was heeft op dat
laatste punt alleen de twee man ster
ke PSP-fractie een ander standpunt
ontwikkeld Dr B. van der Lek dien
de een motie in waarin om een straf
rechtelijk vooronderzoek wordt ge
vraagd, omdat anders het beginsel
van gelijke rechtsbedeling zou wor
den geschonden. Bovendien staat in
de motie dat zo n onderzoek meer
nog duister gebleven feiten aan het
licht zou brengen Deze motie werd
gisteravond met overweldigende
meerderheid verworpen.
De schuld van de prins werd overi
gens door niemand betwist. Zoals
KVP-leider Andriessen zei: „Zo goed
als zijn verdiensten terecht worden
geëerd, behoort toegebrachte schade
t« worden gekritiseerd. Wie dat
doen, zijn niet tegen de prins of
tegen de monarchie. Integendeel, zij
mentaire democratie dient zich in
moeilijke omstandigheden te bewij
zen. Zij is er versterkt uit te
voorschijn gekomen", zei premier
Den Uyl. Rij bestreed dan ook dat
het rapport van de commissie heeft
gediend als „bliksemafleider van
een verkeerd systeem", zoals de
PSP-er Van der Lek gezegd had
„Het rapport heeft integendeel hel
derheid en inzicht verschaft over en
in de fouten van het systeem", aldus
Den Uyl.
Over de beslissing van de regering
niet tot een strafvervolging over te
gaan zei Den Uyl dat het on
schendbare staatshoofd hier buiten
staat het kabinet heeft voor die
vervolging de verantwoordelijkheid
niet willen aanvaarden. Het kabinet
is daarvoor alleen verantwoordelijk.
Vervolg op pagina 5
*niM viMyj'ü:»»
Amsterdam
Trein Toegae<j boetten bij MS ^tolioe
katholieke scholen voor havo en
v.wo in Noord-Brabant Het on
derzoek is uitgevoerd door de heer
B. C. Lippens, leraar aan een mid
delbare technische school in Roer
mond De leiding van het project
berustte bij dr M Groen, hoogle
raar aan de TH te Eindhoven, die
zelf in 1969 een soortgelijke studie
deed op scholen in Noord-Holland.
Hoewel elke leerling wel proble
men heeft, blijkt uit het onderzoek
van Lippens niet dat de scholieren
er met name in de laatste zes, zeven
jaar zwaarder aan zijn gaan tillen.
Opvallend is bijvoorbeeld dat ze
zich niet al te veel zorgen maken
over dreigende werkloosheid. Ook
de verhoudingen thuis zijn er niet
slechter op geworden, al wordt er
wel meer dan vroeger geklaagd
over ouderwetse opvattingen van
de ouders. Over zaken als
godsdienst en dood maken de scho
lieren zich niet al te druk Sex is
geen groot probleem. De vraag
naar bijverdiensten neemt toe
0 Meer over het Eindhovense on
derzoek naar klachten van scho
lieren op pag. 3.
Vervolg op pagina 3
De schoolgaande jeugd maakt zich weinig zorgen over de
dreigende werkloosheid. De mondelinge beurten vormen
daarentegen een groot ongenoegen En dat terwijl de
verhouding leraar-leerling is verbeterd. Een onverwachte
ontwikkeling.
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:.Giro:
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Ik ontvang graag naar keuze:
fl 4 fraaie zwart-kunstlederen onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse locomotiefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
f] Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalender. Modern, origi-
Voor de kinderkamer, de keuken ot waar dan ook.
f~] Tekening van het vroegere IJ te Amsterdam.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel Hij be
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te
hebben ontvangen) 6,25 minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de open envelop: Trouw/Kwartet, antwoord
nummer 2792. Amsterdam
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.