oderne gezin klein, zwak en kwetsbaar
Rabobank 9
(Gewoon en toch vreemd
|oneel in Mickery
Minister moet kosten
onderwijsplan aangeven
rchitecten helpen bij een revolutionaire stap terug
Leven op Mars is
liet uitgesloten
VVD-Tweede Kamerlid:
„Man moet evenals
zijn wagen
periodiek gekeurd"
Nijmegen breekt
overleg met
hotelbouwer af
Drie VVDM'ers
twee weken naar
Nieuwersluis
Protest tegen
BTW-
verhoging
Algemene vergadering
van de Rabobank
te Rotterdam
[jfcANDAG 30 AUGUSTUS"
BINNENLAND
TROUW/KWARTET RH 7
oor Hans W. Ledeboer
EN HAAG De provinciale planologische dienst Zuid-
olland heeft een brochure „Naar meer gemeenschappelijkheid
het wonen" uitgegeven. Joop ten Velden, die aan deze dienst is
erbonden, en Flip Krabbendam die samen met Astrid Wieben-
3 verantwoordelijk is voor een in Delft op te zetten bouwpro-
!ct, hebben dat boekje samengesteld.
et is eenvoudig, helder, overzichte-
k en lang niet compleet. Maar het
:vat een lange lijst bronnen en in-
anties ten behoeve van een geïnte-
tsseerde lezer die over het beschre-
en onderwerp zo compleet mogelijk
11 worden geïnformeerd.
at onderwerp is „centraal wonen"
daarover is heel wat te doen, al is
et alleen maar omdat niemand het
oit strak heeft omschreven. Het be
lt een uitgebreid scala van varia-
es. prachtig dus voor allerlei be
zegelingen en discussies. Uitgangs
int is, dat het moderne gezin te
ein is. Dat bestaat uit twee men-
n, eventueel met hun kinderen,
aar die kinderen maken er slechts
eel van uit zolang zij nog geen me-
ïbepalende factor zijn in desamen-
ving. Zodra dat gaat gebeuren, die
inderen dus volwassen worden, ver
ten zij het gezin, dat uiteindelijk
ich weer uit twee mensen blijft be-
aan. Welnu, zo'n gezin is, hoeveel
eide partners ook van elkaar hou-
en, op elkaar zijn ingesteld, volgens
eel schrijvers niet sterk, maar juist
leel zwak. Allereerst door eenzaam-
eid. Bekend zijn de vele voorbeel-
èn van gezinnen, die niet eens de
amen weten van hun naaste buren
een flatcomplex. Er wordt dus
ezocht naar mogelijkheden om uit
ie eenzaamheid te komen. Dat zoe-
en gaat het hele leven door, maar
igelijk groeit er in het kleine gezin
en zelfzuchtigheid die steeds scher-
er alle contacten naar buigen af-
ijst. Na enige tijd kunnen de beide
artners op elkaar uitgekeken raken
n de zaak eindigt met een schei-
ing. Men ziet ook vaak dat als een
$n de partners wegvalt, de ander
ieh moeilijk kan handhaven. Zij
sterven snel na. elkaar, hun omge
ving, ook hun verwanten, onberoerd
latend. Tenzij er bruikbare materie
ter verdeling onder de erfgenamen
wordt achtergelaten.
Familie
Dit soort gezin is er pas kort. Niet zo
heel lang geleden was de familie be
langrijker. Grote beslissingen wer
den in een familieraad gezamenlijk
genomen, eenzaamheid was onbe
kend. zelfzucht kreeg weinig kans.
via huwelijken ontstonden veranke
ringen met andere families. Zo'n si
tuatie is er nog buiten onze super
markt- en computersamenleving.
Dagelijs komen wij in aanraking met
de enorme spanningen van de uit
zo'n familiesamenleving afkomstige
mensen die in onze maatschappij
moeten integreren. Dan valt zo'n he
le familiestructuur uit elkaar.
Terugdraaien van de situatie is niet
te doen. Men kan de leden van een
uiteengevallen familie moeilijk tot
samengaan dwingen. Bovendien
biedt en hier komt de architect
aan bod onze woningbouw, vooral
de volkswoningbouw, geen moge
lijkheden: we kunnen niet anders in
onze galerijflatjes met drie tot vier
kamers. Maar „centraal wonen" is
dan ook geen terugdraaien.
„Centraal wonen" betekent niet
meer of minder dan samen doen.
Hoe zij het samen willen doen er;
wat er samen moet worden gedaan
maken de deelnemers zelf uit. Alles
hangt daarbij af van hun gemoti
veerdheid.
De Amerikaan Rimmer beschrijft
helaas in wat betreft taal en stijl
niet erg leesbare boeken gezinnen
Een speeltuin in het Rotterdamse Crooswijk
die zich oplossen in individuele per
sonen. Die mensen, die dus geen
bloedverwanten zijn. vormen dan
samen een groot gezin en zij beleven
dat groepsgezin tot in uiterste inti
miteit.
Kibboets
Soms dwingen, zoals bij de Israë
lische kibboets, ook omstandighe
den van buiten af tot de opzet van
een nieuw soort gemeenschap. In
Israël waren die omstandigheden
tweeërlei. Allereerst maakte de
strijd om te overleven een zo doel
matig mogelijke inrichting van het
hele bestaan noodzakelijk, tot de
persoonlijke verhoudingen toe. Er
moest immers voor dat gevecht om
te kunnen blijven leven een maxi
male hoeveelheid energie beschik
baar zijn. Verder had de joodse cul
tuur tot in onze moderne samenle
ving de familiestructuur behouden
Naar Israël gekomen joden, die in de
oorlog alles en allen hadden verlo
ren. hadden de kibboets nodig als
gemeenschap welke de plaats van
hun vroegere familie innam.
In het zoeken naar vormen van meer
gemeenscnap, meer samen doen. is
de architect heel belangrijk: hij
moet immers de mogelijkheden
scheppen. Bescheiden vormen zien
we regelmatig om ons heen: tuinen,
zaaltjes, buurtprojecten. Die illus
treren meteen, hoe moeilijk dat sa
men doen is. Er zijn voorbeelden te
over van gemeenschapsruimten,
die. doordat de gezinnen waarvoor
zij waren ingericht er te weimg be
langstelling voor hadden, in arren
moede maar als kantoor of winkel
werden verhuurd aan derden. Of
ook wel werden aangeboden voor
bruiloften, partijen, vergaderingen
en tentoonstellingen.
In Overvecht
Een „Kasbah project in Hengelo,
waar van de bewoners wat ge
meenschappelijk denken en gevoe
len werd gevraagd zonder aan de
gezinsstructuur te raken, mislukte.
Maar in Utrecht werd Overvecht-
Noord, 183 woningen in tien flatge
bouwen met op elke vier gezinnen
een gemeenschappelijke extra
woonkamer, een succes. Een onder
zoek toonde dat 71 procent van de
bewoners in een eventuele volgende
situatie wéér zo'n woonkamer wilde
en dat 91 procent de idee om van de
zaak af te stappen en de kamer bij
een van de woningen te trekken
beslist afwees. Zelfs wilde 25 pro
cent nóg meer onderlinge con
tactmogelijkheden dan Overvecht-
Noord nu al bood.
De samenstellers van „Naar meer
gemeenschappelijkheid in het wo
nen" kondigen in hun boekje aan
dat dit zal kunnen in Hilversum,
waar Pieter Weeda van het architec
tenbureau Leo de Jonge een
complex opzet voor vijftig gezinnen.
Delft
Interessant is een plan van de
Werkgroep Centraal Wohen Delft,
opgezet door Flip Krabbendam en
Astrid Wiebenga als afstudeerpro
ject Het gaat om een laagbouw-
buurtje voor tweehonderd huishou
dens, woon-etages met daarboven
slaapkamers. Telkens drie. vier of
vijf huisjes in een blok. Elk blokje
met een gemeenschappelijk mid
denstuk om daarin samen te eten en
zitten of zelfs, na vrij eenvoudige
ingrepen, samen te koken, met aller
lei leuke toerbéurt-mogelijkheden
voor alle huishoudelijke klusjes.
Zelfs met alle mogelijkheden tot een
situatie zoals Rimmer die beschrijft.
Ook met plaats voor alleenstaanden
in zo'n gezinseenheid. Om te voorko
men dat een bewoner op een
ogenblik dat hem dit niet uitkomt
meteen bij thuiskomst zou worden
gedwongen in alle gemeenschappe
lijke activiteiten te duiken is er een
neutrale voordeur naar de straat.
Er is meer. voor twaalf huishoudens,
dus voor een blok of drie. zijn er een
was- en speelruimte die op een ge
meenschappelijke tuin uitkomt, een
logeerkamer en een hobby-, feest- en
knutselruimte, die allemaal binnen
door zijn te bereiken. Aan de buiten
zijde van het hele project is plaats
voor een grote ontmoetingsruimte,
een buurtcafé, een werkplaats om te
timmeren, te lassen of aan auto's té
sleutelen en een overblijf- en huis
werklokaliteit voor schoolgaande
kinderen.
Die voorzieningen zijn niet alleen
bedoeld voor de projectbewoners
maar ook voor de omliggende buurt,
waarvan zij immers deel blijven uit
maken. Vanzelfsprekend verandert
de samenstelling van een groep in
een blokje en de situatie ij zo'n
groep in de loop van de tijd Aanpas
sing is dan hoogst eenvoudig: plaat:
sen of weghalen van een scheidings
wand, een kastenwand of een groep
plantenbakken Elk blok heeft een
gemeenschappelijke trap. zodat het
op de slaapverdieping alleen maar
een zaak wordt van kamers verdelen
Buitenland
In het boekje vinden we ook voo:
beelden van projecten in het buitei
land. Als schilderachtigste natuui
lijk het Kopenhaagse „Christiania
Een interessant project
„Steilshoop" in Hamburg, waar d-
bewoners ook moeilijk in de maat
schappij te integreren alleenstaan
den zoals ex-gevangenen op
nam. Maar in „Steilshoop" bleken d»
groepen onderling te geïsoleerd allt
grotere gemeenschappelijke voorzie
ningen zijn te vinden op de bovenste
etage en daar moet men dus speciaal
met de lift naar toe, wat de hele
situatie vaak wat geforceerd maakt.
AMSTERDAM Mickery is het nieuwe seizoen begonnen met
ten opdracht aan Mel Andringa, die ook in New York, waar hij
met zijn groep vandaan komt, weinig bekend is. Hij heeft wel
(samengewerkt met Bob Wilson, wiens faam vooral gevestigd is
noor zijn „Deafman Glance".
Andringa heeft de roman „The Con
tinence Man" (De Oplichter) van de
Amerikaanse schrijver Herman Mel-
Jville (vooral bekend doorzijn „Moby
T)ick" uit 1851) als uitgangspunt
poor zijn voorstelling genomen. Wat
Ttij er precies mee gedaan heeft kan
t niet nagaan, omdat ik van het
ioek slechts weet wat het program-
na ervan vermeldt. Er is uit af te
leiden dat het zich aan boord van
;en boot op de Mississippi afspeelt.
|[ln een ruimte met een mozaïk-vloer.
waarop een echt biljart, een pla
tenspeler en een klein buffet met
dranken.
Drie mannen spelen echt biljart
een ander soort dan het hier gangba-
ruim een uur lang. Een kelner is
voortdurend bezig al merk je hem
|er liet voortdurend op. Er is ook een
schrijver, die veel praat, alhoewel ik
>r mij op betrapte dat ik meestal
vergat naar hem te luisteren, terwijl
k merk dat ik vergeten ben wat ik
wel van hem gehoord heb. Er komt
Dok een poosje een heer binnen
he Confidence man die wat op-
nerkingen tegen de spelers maakt,
naar hun spel kijkt, en vertrekt. Er is
Dok even een meisje, dat mimeert
Wat een zangeres op een plaat zingt.
Achter deze speelruimte, waar het
publiek aan drie kanten omheen zit,
de
fe-
is er een tweede, hoger, waar een
man met krijt een fraaie, steeds inge
wikkelder wordende tekening
maakt Op een gegeven ogenblik
merk je dat een andere man. die er
satyr-achtig uit ziet. in die tekening
aan het knoeien is gegaan. Weer la
ter blijkt die eerste man terug te zijn.
bezig met het langzaam uitwissen
van de tekening.
Er gebeuren dus. zoals in Deafman
Glance, een aantal kleine dingen si
multaan, zonder dat je aandacht
door een ervan echt vastgehouden
wordt,..ze gaan nauwelijks opge
merkt verder. Je kijkt een poosje
hier. een jioosje daar. maar raakt
toch in het geheel ingesponnen, on
dergaat een reeks indrukken, waar je
geen duidelijke greep op krijgt, zo
dat je ze niet eens voor jezelf, laat
staan op papier, onder woorden kunt
brengen. En toch zit je iets te bele
ven, iets, wat heel gewoon en toch
vreemd is. Tot en met 18 september
in Mickery.
De kelner strooit talkpoeder in het haar van de schrijver
plotseling grijs in „The Confidence Man" in Mickery
- de man wordt
an PASADENA (Reuter) De drie bio-
ogische experimenten aan boord
van de Viking 1 laten nog steeds de
mogelijkheid open dat er micro
organismen leven in de op Mars op
geschepte bodemmonsters. Stafbio-
eerjoog dr. Norman Horowitz. „Als we
deze meetresultaten in laboratoria
op aarde hadden gezien, zouden we
Jgeconcludeerd hebben dat het een
Tzwak maar beslist positief biolo
gisch signaal was. Maar nu ze van
-lars komen, een volkomen verschil
lende wereld die wij niet begrijpen,
moeten we erg voorzichtig zijn met
onze interpretaties."
Twee controle-experimenten met
gesteriliseerde monsters hebben
aangetoond dat de eerdere metin
gen niet aan apparatuurfouten la-
is- [gen. Het derde experiment gaf giste-
letfren weer veranderingen in de atmos
feer boven het monster te zien. Pro
blematisch is nog steeds dat de hoe
veelheid organische stoffen in de tot
nog toe genomen monsters zich
hoog
uit in miligrammen per ton laten
ijk Uitdrukken. De gevoelige meetappa
ratuur laat op dit punt niets zien.
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Mevrouw N. J. Gin
jaar-Maas, lid van de Tweede Kamer
voor de VVD. gelooft niet, dat de
plannen voor het onderwijs in de
toekomst, zoals beschreven in de
Contourennota, ooit goed uitgevoerd
kunnen worden. De nota geeft name
lijk geen enkele aanduiding hoeveel
alles moet kosten. Maar de betrokke
nen hebben er wel recht op te weten
of hier een onbetaalbare her
senschim op tafel ligt, dan wel of het
plan financieel uitvoerbaar is en wel
ke offers er moeten worden ge
bracht.
In het augustusnummer van het
blad Openbare Uitgaven schrijft de
onderwijsspecialiste van de VVD.
dat er een chaos zal ontstaan en de
Contourennota verkeerd zal werken.
In plaats van gelijke kansen voor
iedereen kunnen er minder kansen
ontstaan, omdat de kosten uit de
hand lopen. De vernieuwingsplan
nen kunnen stranden op de klippen
van de onbetaalbaarheid.
Er moet volgens mevrouw Ginjaars
een analyse worden opgesteld van de
kosten en baten van het onderwijs in
de toekomst. Als de minister zelf niet
in staat is deze kosten aan te geven,
lijkt het dringend geboden dit aan
eert andere instantie te geven. Het
Contourenplan, aldus het Kamerlid,
moet financieel handen en voeten
krijgen Mevrouw Ginjaar uit haar
bezorgdheid, omdat ze de Mam
moetwet als voorbeeld heeft. Alle
ministers van de laatste 15 tot 16
jaar kan verweten worden, dat zij
geen poging hebben gedaan een uit
zicht te krijgen in de kosten van de
mammoetwet. De kosten als gevolg
van de invoering van deze wet liepen
zeer snel op.
DRIEBERGEN Ook de automo
bilist zou een periodieke keuring
van zijn rijvaardigheid moeten on
dergaan.
Dat is de mening van de heer A. C
Vogel, commandant van de algeme
ne verkeersdienst van de rijkspolitie
in Driebergen. Hij noemt ook de
medische verklaring voor met name
de oudere verkeersdeelnemer een la
chertje en betreurt dat de periodie
ke autokeuring op politieke gronden
nog op zich laat wachten.
Van een verslaggever
NIJMEGEN De meerderheid van
B. en W. van Nijmegen heeft beslo
ten de onderhandelingen met
exploitatiemaatschappij Fomal-
haut in Nijmegen over de bouw van
hotel Belvoir en daarbij behorende
appartementen bij de Waalbrug af
te breken.
De maatschappij liet weten maxi
maal 1,5 miljoen gulden voor grond
te kunnen betalen, hoewel zij ge
vraagde nadere gegevens over de
financiële.constructie van de exploi
tatiemogelijkheden niet kon geven.
Omdat het Nijmeegse gemeentebe
stuur de stichting van een hotel in
Nijmegen van groot belang vindt,
werd besloten de grondprijs op die
1,5 miljoen gulden te bepalen. Ach
teraf is gebleken dat de gevraagde
gegevens op het moment van de
aanvraag wél beschikbaar waren
Dit maakte de noodzaak van aan
vaarding van dc lagere prijs twijfel
achtig. heeft burgemeester Th. M. J.
de Graaf meegedeeld.
Die twijfelachtigheid wordt beves
tigd, nu er intussen van een andere
maatschappij een hoger bod is ont
vangen Hoe hoog en wie de gegadig
de is wil de gemeente niet meedelen
Gezien deze gang van zaken heeft de
meerderheid van B. en W. besloten
zich te distanciëren van verdere on
derhandelingen met Fomalhaut.
Van een verslaggever
DEN HAAG Het hoog militair
gerechtshof heeft de vonnissen van
de krijgsraad in Arnhem voor drie
VVDM'ers bevestigd. Wegens de
weigering het terrein te verlaten van
de Jan van Schaffelaarkazerne in
Ermelo, waar de VVDM'ers leden
aan het werven waren voor de „sol-
datenvakbond". hadden de drie van
de krijgsraad ieder twee weken
Nieuwersluis gekregen. De auditeur
militair (officier van justitie) bij de
krijgsraad was het met die vonnis
sen niet eens en tekende hoger be
roep aan.
De advocaat-fiscaal had tegen de
drie ledenwervers in totaal zestien
weken Nieuwersluis geëist. De sol
daat Jos Verbakei hoorde twee keer
vier weken tegen zich eisen, de an
dere twee. Ton Huyzer en Jens Cnos-
sen, ieder vier weken. Tijdens de
behandeling van de zaak twee we
ken geleden pleitte de verdediger
van de drie voor vrijspraak. Hij zei
de zaak zo principieel te vinden dat
hij desnoods bereid was door te
vechten tot voor het Europese hof
voor de rechten van de mens in
Straatsburg.
AMSTERDAM Een aantal
Amsterdamse vrouwen, verenigd in
een comité tegen prijsverhogingen,
heeft geprotesteerd tegen de hogere
prijzen, die een aantal Amsterdamse
winkelbedrijven sinds kort aankon
digen in verband met de verwachtte
BTW-verhoging van twee procent op
1 oktober aanstaande. Volgens de
vrouwen is een dergelijke aankondi
ging misleidend voor het winkelend
publiek.
Het comité sprak woensdagmiddag
met de directie van Vroom en Drees-
mann, dat op zijn artikelen in alle
filialen twee prijzen heeft staan. Een
lage prijs, gebaseerd op het oude
BTW-tarief en een nieuwe prijs, ge
vormd door de BTW-verhoging. Het
winkelbedrijf berekent nog de oude
prijs. Vroom en Dreesmann heeft de
Amsterdamse vrouwen laten weten
hun protest gedurende twee dagen
in beraad te zullen houden. Dan be
slist het bedrijf of het de hogere
prijsaanduiding op zijn artikelen al
dan niet zal handhaven. Volgens
Vroom en Dreesmann was de maat
regel nodig, omdat het enige tijd
nodig zegt te hbebben om de prijzen
op, artikelen te veranderen. De
Amsterdamse vrouwen noemen dat
absurd, temeer daar de regering na
twee keer uitstel nog een beslissing
heeft genomen over een eventuele
BTW-verhoging. De Amsterdamse
vrouwen, die in de afgelopen dagen
in de Vroom en Dreesmann filialen
acties hielden, zullen dit bedrijf nu
twee dagen „met rust" laten. De ac
ties worden wel voortgezet in de filia
len van andere bedrijven zoals Peek
en Cloppenburg.
diverse
interessante
OUDE
AMBACHTEN
Té, DAMESBEÜRS
17 tot 27 september 1976
HOUTRUST OEN HAAG
i a) CONTROLEURS
voor DAG- ot NACHTDIENST W
Persoonlijk aanmelden na telefonische afspraak
b) WERKSTUDENTEN (mnl. en vrl
c) KASSIERS/KASSIERES
d) DEMONSTRATRICES en WERKSTERS
in dienst van één van de 150 standhouders
Brieven met opgave van leeftijd en evt. gewenste
branche richten aan DAMESBEÜRS Afd Personeel
k POSTBUS 9080. DEN HAAG. Tel. 070-54 63 00'
Hierdoor roept de Coöperatieve Rabobank
„Rotterdam-Capelle" W A. haar leden op tot het
bijwonen van de algemene vergadering die
gehouden wordt op maandag 13 september
1976 om 20 00 uur in Restaurant Plaswijck,
C.N.A. Looslaan 9—11, Rotterdam
Verkorte agenda
1 Opening
2 Aanwijzing secretaris en stemopnemers
3 Notulen vorige vergadering
4 Aanwijzing leden, belast met voorlopige
vaststelling notulen
5 Balans en winst- en verliesrekening 1975
6 Bestuursverkiezing
7 Verkiezing van Raad van Toezicht
8 Mededelingen
9 Rondvraag
10 Sluiting
De volledige agenda inclusief de jaarrekening
1975 ligt vanat heden op onze kantoren voor de
leden ter inzage.
Het Bestuur.H.E Doeleman,voorzitter
P v d Waal, bestuurslid
