Zwarten in Soweto
rechten onderling
F
Sadat herkozen voor
nieuwe ambtstermijn
Derde wereld wil
eigen techniek
Er staan veel bomen
tussen beide Korea's
Turks-Grieks geschil
moet uitgepraat worden
Arabische Liga werkt
lan Libanees gesprek
>olitie zou lijdzaam hebben toegezien
F
Japanse
Dremier
Dlijft nog aan
Veiligheidsraad unaniem
Noord-Korea
moet wakers
bestraffen
Russen uit de
ruimte terug
RTÊ^
NDERDAG 26 AUGUSTJS 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
>mstr
HANNESBURG (Reuter, UPI, AP) Tussen de zwarten in *t stadsdeel Soweto bij Johannes-
zijn gisteren gevechten tussen zwarten onderling uitgebroken.
Js aanstichters wordei leden van
Zoeloe-stam beschotwd, die met
trwante stammen ong?veer de helft
n de één miljoen tewoners van
iweto uitmaakt. De meeste Zoe-
e's wonen met hun geJin in Soweto,
aar enkele tienduizmden zijn er
contractarbeiders tijdelijk en
irlpriï*01^33115 oncler :eer slechte
iaeV*nstandigheden in kimpen gehuis-
onpt, zonder hun fanilieleden die
hter zijn gebleven in het thuis-
id. Deze Zoeloe s wllen volgens de
richten uit Sowetokoste wat kost
ordt
;den
l 30
het
Tri
1 iv.ni.tii Uil uuwcwnuon: wat ftuoi
°p a\n het werk blijver en molesteren
10 uu
1 en
sept^j
tel
eg 8-
het
ïrbij
dicale jongeren er stakers in het
rarte stadsdeel. Vogens andere be-
:hten zouden zij dnsdagavond bij
uiskomst in toon zijn ontstoken
Jen zij ontdekten lat één van hun
rakken in vlamnen was opge-
prek f
an.
Zoeloes vormen met vier miljoen
grootste stam n Zuid-Afrika en
riete^dden de vorige euw de naam zeer
staafijgshaftig te zjn. Hun „impis"
nokploegen) waen toen actief in
iet fel Zuid-Afrika. feitelijk leider van
plaf Zoeloes is chid Gatsha Boethele-
i snejdie met weinigsucces heeft gepro-
Go erd de Zoeloebeweging Inkatha
te buigen in een politieke bewe-
angefig voor alle zwarten in Zuid-
•soorfnka. BoetheL'Zi, eerste minister
n het thuislaid Kwazoeloe, heeft
t naam gematigd te staan tegen-
'er de regerin». Zo was hij afgelo-
tn weekeinde niet aanwezig bij 'n
jadering \an thuislandleiders
tar de regerng Vorster verregaan-
eisen werdtn voorgelegd.
steren heef; de politie bij gevech-
tussen Zoeloe knokploegen en
►n v
»rga«
andere zwarte inwoners van Soweto
twee zwarten doodgeschoten. Vol
gens onofficiële cijfers zijn er sinds
maandag de staking begon in Sowe
to negentien doden gevallen, deels
bij onderlinge gevechten, deels door
politiekogels.
De Zuidafrikaanse minister van jus
titie Jimmy Kruger voorspelde giste
ren dat de toestand in Soweto zich
geleidelijk zal normaliseren nu de
zwarte bevolking zich bewust wordt
dat er een tegenstroom gaande is.
Helen Suzman, parlementslid van de
oppositie is het daarmee niet eens.
„Het wordt met de dag duidelijker",
zo zei ze gisteren, „dat de regering de
toestand in Soweto niet in de hand
kan houden. Men kan de openbare
orde niet overlaten aan knokploe
gen Waar is in 's hemelsnaam de
minister voor Bantoezaken, waar is
de premier?
De onlusten barstten gisteravond
opnieuw los nadat ongeveer 1500
Zoeloe's zich dinsdagavond opnieuw
hadden verenigd in knokploegen die
in verschillende delen van Soweto
felle gevechten aangingen met ande
re zwarte inwoners Volgens het na
tionale persbureau SAPA opende de
politie gisteren het vuur op groepen
gewapende Zoeloe s die huizen bin
nenvielen en vrouwen zouden heb
ben gedwongen mee te gaan naar
hun barakken De politie zou giste
ren ook verschillende malen hebben
geschoten op jongeren die probeer
den wegversperringen op te werpen
op cfe uitvalswegen naar Johannes
burg om niet-stakers te verhinderen
naar hun werk te gaan. Overigens
schreef het oppositieblad Rand Dai
ly Mail dat de politie bij gevechten
de zijde van de Zoeloes had gekozen
en lijdzaam zou hebben toegezien
toen Zoeloe's hun aanvallen begon
nen. Er is een onderzoek toegezegd
door politiechef generaal Prinsloo
die tevens disciplinaire maatregelen
aankondigde voor het geval de be
richten juist zijn Het blad de Star.
dat vooral door zwarten wordt gele
zen en onder hen goede contacten
heeft, schreef dat terreur heer en
meester is in Soweto en'dat honder
den mensen de nacht hadden door
gebracht in de open lucht om te
ontsnappen aan het geweld.
Gisteravond begonnen gezinnen So
weto te verlaten uit angst, voor een
nieuwe nacht vol geweld. Voor het
merendeel gingen zij naar verwanten
in andere zwarte stadsdelen terwijl
andere zwarte gezinnen hun toe
vlucht zouden hebben gezocht in po-
litiebureau's.
door Johan ten Hove
De dag na het incident in de gedemilitariseerde zone tussen
Noord- en Zuid-Korea stonden meer dan een miljoen man
zwaarbewapende troepen paraat langs de 38-ste breedtegraad
waarlangs het Koreaanse schiereiland nu al bijna een kwart
eeuw verdeeld is.
Nageleefd
De Staking zelf werd gisteren op haar
derde en volgens opzet laatste dag
nog steeds vrij algemeen nageleefd,
al dan niet vrijwillig. Volgens bedrij
ven in Johannesburg verschenen 50
tot 70 procent van de pendelaars uit
Soweto niet op hun werk Maandag
was het aantal thuisblijvers het
grootst: 200.000 van de ongeveer
250.000 zwarte arbeiders in Soweto.
Bij de onderlinge gevechten vielen vele gewonden. Deze man is er
één van.
CAIRO (AP, UPI, Reuter) Het parlement van Egypte heeft
president Sadat unaniem gevraagd een tweede ambtstermijn te
vervullen. De president heeft zich daartoe bereid verklaard.
ÖKIO (Reuter. UPI) De Japanse
temier Tikeo Miki lijkt erin te sla-
en zijn positie als eerste minister te
ehouden ondanks voortdurende
Dgingen vanuit de regerende Libe-
lal-Democratische partij hem ten
al te brengen.
»e premer heeft besprekingen ge-
oerd mit zijn voornaamste uitda-
ers, vice-premier Takeo Foekoeda
n minister van financiën Masayoshi
jhira. Na het overleg deelden beide
^ren mee dat de volgende stap aan
emier Miki was. Beide ministers
>bben steeds aangedrongen op het
!treder van de premier.
e politieke strijd om de positie van
f premier vindt zijn oorzaak in de
►rwikkelingen om het Lockheed
inkoopschandaal. waarbij een
root aantal leiders van de regeren-
t LDP betrokken geweest zijn.
'n9 j eer televisie-interview heeft de
temjer verklaard het zijn taak te
jnden de Lockheed-affaire tot een
er nfad éinde te brengen. De eenheid
an de partij is niet gediend door
lijn aftreden, aldus Miki.
•emier Miki geniet aanzienlijke
leur bij de bevolking en de pers van
ipan over zijn wijze van optreden
het omkoopschandaal. Veel par-
jjbcnzen vrezen echter dat zijn
ptreden schade zal toebrengen aan
t betrekkelijke eenheid van de par-
Zij kijken vooruit naar de komen-
verkiezingen die op 9 december
thouden moeten worden en achten
(emier Miki niet in staat de be-
aande geschillen voor die datum te
I. rerbruggen. Een aantrekkelijke bij-
Wnstigheid voor de LDP is het feit
it de oppositie niet in staat is een
jrenigd front te vormen tegen de
"~le regeringspartij.
1 staan geen nieuwe besprekingen
het programma tussen de premier
zijn uitdagers.
NEW YORK, DEN HAAG (Reuter, UPI) De Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties heeft gisteren een unaniem beroep op
Turkije en Griekenland gedaan hun conflict over het continenta
le plat in de Aegeïsche Zee uit te praten.
De ministers van buitenlandse za
ken van beide landen. Caglayangil
en Bitsios die beiden in New York
aanwezig waren, werden uitgenodigd
onmiddellijk besprekingen te begin
nen. Griekenland had de kwestie
van de Aegeïsche Zee ter sprake ge
bracht in de Veiligheidsraad, nadat
Turkije protesten van Athene had
verworpen tegen de werkzaamheden
van het Turkse schip Sismik I. dat
naspeuringen doet naar olie in het
betrokken zeegebied.
De Griekse en Turkse minister van
buitenlandse zaken zijn gisteren na
de bijeenkomst van de Veilig
heidsraad bijeen geweest om te spre
ken over het Grieks-Turkse conflict.
De ministers hebben alleen gespro
ken over de wijze waarop komende
onderhandelingen gevoerd zullen
worden. Hierover zijn ze het echter
nog niet eens kunnen worden.
Vandaag en morgen zal de zitting
van het Internationaal Gerechtshof
in Den Haag over de Grieks-Turkse
kwestie worden voortgezet. De Grie
ken hebben het hof gevraagd Tur
kije te verbieden onderzoekingen in
het omstreden gebied te verbieden.
Het heeft ook gevraagd de Griekse
en Turkse zones van het continenta
le plat in de Aegeïsche zee vast te
stellen. Turkije was gisteren bij de
behandeling van de Griekse vraag
niet aanwezig. De Turkse premier
Demeirel verklaarde eerder deze
week een eenzijdig beroep op het hof
zinloos te vinden.
De Griekse ambassadeur in Den
Haag verklaarde gisteren voor het
hof. dat er dringend een beslissing
moet vallen over het omstreden zee
gebied omdat anders onherstelbare
schade zal worden toegebracht aan
de betrekkingen tussen beide lan
den. De ambassadeur. Nikolas Ka-
randreas. noemde de activiteiten
van de Sismik I een voortdurende
schending van het Griekse continen
tale plat. Turkije en Griekenland
zijn beide lid van de NAVO.
In de rede tot het parlement waarin
Sadat de nominatie aanvaardde, zet
te de president zijn programma voor
de komende zes jaar uiteen. Als
eerste taak noemde Sadat het bin
nenhalen van de oogst van de oorlog
van oktober 1973. Egypte moet zor
gen dat Israël zich uit alle bezette
gebieden terugtrekt. De duurzame
vrede, waarnaar Egypte streeft, zou
moeten gebaseerd zijn op rechtvaar
digheid en het recht van het Pales
tijnse volk op een eigen staat en een
onafhankelijk bestaan, aldus de pre
sident.
Andere punten van het programma
waarmee Sadat zich heeft aange
diend, zijn een versterking van het
socialisme, politieke stabiliteit en
een grotere democratisering in eigen
land. voortzetting van de open-deur-
politiek. versterking van de
strijdkrachten en bevordering van
de Arabische eenheid.
Sadat werd in 1970 president na de
dood van Nasser. Zijn termijn loopt
op 15 oktober af. Op 16 september
zal het Egyptische volk in een refe
rendum mogen uitmaken of zij Sa
dat nog zes jaar aan het hoofd van
Egypte willen zien. Tegenkandida
ten zijn er niet. Sadat werd unaniem
voorgedragen door de 349 parlemen
tariërs die aanwezig waren en de 17
Egyptische leden van het wetgeven
de orgaan van de Arabische federa
tie. die bestaat uit Egypte. Libië en
Syrië. Deze federatie bestaat alleen
nog maar op papier nu de kloof tus
sen Syrië en Egypte en tussen Libië
en Egypte zo groot geworden is.
Libië
De 57-jarige president maakte in zijn
toespraak geen gewag van het recen
te conflict met Libië. Er zijn nog
geen aanwijzingen dat de spanning
tussen beide landen afneemt. De Li
bische veiligheidsdienst heeft giste
ren twee leden van een Egyptische
spionage- en sabotagegroep gearres
teerd, zo deelde het Libische persbu
reau mee. De leden hadden de
opdracht moorden en bomaanslagen
te plegen en vlugschriften en geruch
ten te verspreiden tegen de Libische
regering, aldus de verklaring. Bij
hun arrestatie op het Libische vlieg
veld zouden de twee Egyptenaren
een grote hoeveelheid wapens bij
zich gehad hebben.
Aanleiding tot het indrukwekkende
wapengekletter was het simpele
snoeien van een boom. die de VN-
vredesmacht bij de observaties in
het niemandsland in de wég stond.
Bij het meningsverschil en de daar
op volgende vechtpartij werden twee
Amerikaanse officieren door Noord-
koreaanse soldaten gedood. De vol
gende dag werden de rivaliserende
f roepenmachten in staat van paraat
heid gebracht, stoomde een Ameri
kaans smaldeel op naar Koreaanse
wateren, vlogen zware B-52 bom
menwerpers langs de bestandslijn en
verweten alle partijen elkaar provo
cerende en tot oorlog ophitsende
maatregelen. De spanningshaard
Korea met zijn botsende ideolo
gieën. die sinds de inbeslagname van
het Amerikaanse spionageschip
Pueblo in 1968. rustig was geweest,
werd opnieuw wereldnieuws.
Toch is het incident van 8 augustus
niet uit de lucht komen vallen. Al
twee weken eerder was er een poging
gedaan de roemruchte en inmiddels
door de Amerikanen omgehakte
boom te snoeien. Maar toen werd de
snoeiploeg door Noordkoreanen
weggestuurd. „De boom." aldus een
verklaring in de Noordkoreaanse
hoofdstad Pjongjang, „was daar
lang geleden door ons geplant en
werd met veel liefde verzorgd
Hereniging
Vooral na de Amerikaanse aftocht
uit Indo-China en de daarop volgen
de hereniging van beide Vietnams
zijn de dreigementen en provocaties
van beide Korea's scherper gewor
den. De Noordkoreaanse dictator
Kim Il-Soeng zag en ziet in de heren
iging van Vietnam een aardig voor
beeld voor zijn eigen plannen tot
hereniging van beide Korea's, uiter
aard wel onder communistisch be
wind. Zijn Zuidkoreaanse collega
Park Tsjoeng hee misbruikt de com
munistische dreiging uit het noord
en om zijn eigen regiem in het zuiden
te handhaven en zijn volk doormid
del van nooddecreten onder de duim
te houden.
Provocaties en dreigementen over
en weer. waarbij de Verenigde Sta
ten een woordje meespraken door te
stellen dat Zuid-Korea. anders dan
Zuid-Vietnam. niet in de steek gela
ten zou worden. Beide Korea's heb
ben de afgelopen jaren zo n harde
propaganda-campagne gevoerd dat
beide volken bij het minste of ge-
EIROET (Reuter, UPI, AP) Terwijl de oorlog in Libanon
Dortging, deed de Arabische Liga gisteren wanhopige pogingen
strijdende partijen aan de onderhandelingstafel te'krijgen
insdag keende de belangrijkste be-
ddelaar van de Arabische Liga,
ssan Sabri Kholi. terug in Beiroet
besprekingen in Cairo en Damas-
s. Kholi voerde gisteren onderhan-
elingen met een Palestijnse delega
te over een wapenstilstand De Ara-
Ische bemiddelaar hoopt zijn voor-
lellen voor een staakt-het-vuren de-
Si week nog aan vertegenwoordigers
an de rechtse christenen voor te
Iggen
anvankelijk verklaarden Ara-
Ische woordvoerders dat alle partij-
n in het conflict morgen zouden
ëelnemen aan vredes besprekingen
nder auspiciën van de Arabische
Iga. Later werd meegedeeld dat al
en de rechtse christenen aanwezig
)uden zijn bij de besprekingen
rwarring heerste er gisteren over
afkondiging van een nieuw be-
ind De oproep hiertoe zou af-
•mstig zijn van generaal Ghoneim.
p commandant van de Arabische
redesmacht De generaal zou ge-
tgd hebben dat men zou spreken
Ver een terugtrekking van de Pales-
Ünen uit de traditioneel christelijke
gebieden in ruil voor een terugtrek
king van de Syrische troepen uit de
Beka-vallei in het oosten van
Libanon.
De geruchten over vredesbesprekin
gen waren er waarschijnlijk de oor
zaak van dat de gevechten in Liba
non gisteren wat minder hevig waren
dan in de voorafgaande dagen Wel
waren waarnemers uit verschillende
kampen het erover eens dat de chris
tenen voorbereidingen troffen voor
een grootscheeps offensief tegen dat
deel van Beiroet dat in handen is van
linkse moslims en Palestijnen. Al
leen succes voor de huidige bemid
delingspoging van de Arabische Liga
zou een dergelijk offensief nog kun
nen voorkomen.
Westelijke waarnemers beschouw
den de christelijke voorbereidingen
als een poging zich een zo goed mo
gelijke uitgangspositie voor de be
sprekingen te verwerven. Het linkse
kamp nam de christelijke dreiging
echter volledig serieus. De gematig
de christelijke leider Raymond Edde
heeft de rechtse leider Camille Cha-
moen gevraagd niet tot de aanval
over te gaan.
Technische school met Nederlandse steun in Kenia
door Nico Kussendrager
De verhalen worden voor waar verteld.
In een hooggelegen Kenia's dorp
moesten de vrouwen een paarmaal
per dag naar de rivier ver beneden
om water te halen. Buitenlandse
vrijwilligers vonden dat maar niets
en legden een eenvoudige water
pomp aan. Het gevolg was dat de
mannen in het dorp de hele dag
hun twee of meer vrouwen in of bij
de hut hadden. En dat gaf zoveel
problemen en ruzies tussen
mannen en vrouwen en tussen
vrouwen onderling dat al na een
paar maanden de pomp buiten ge
bruik werd gesteld.
In een ander dorp zorgden deskun
digen er voor dat de landbouwpro-
duktie meer dan verdubbeld werd.
Gebruik was daar dat de produk-
ten door de vrouwen naar de markt
werden gebracht die nu veel vaker
van huis waren De mannen von
den dat uitermate ongezellig en het
volgende jaar was de landbouw pro-
duktie terug op het oude peil
Culturele achtergrond
Gekleurd of niet. de verhalen geven
wel aan hoezeer bij het invoeren
van nieuwe technieken in ontwik
kelingslanden rekening moet wor
den gehouden met de culturele
achtergrond. Als dat gebeurt en als
in een ontwikkelingsland gebruik
wordt gemaakt van lokale materia
len (hout in plaats van ijzer bijvoor
beeld i en van lokale kennis, dan
wordt gesproken van aangepaste
technologie Een dergelijke techno
logie voor de derde wereld in plaats
van westerse technieken en wester
se kennis komt wijs geworden
door ervaringen uit het verleden
steeds meer in de belangstelling.
In Kenia houdt het met Neder
landse medefinanciering <ICCO)
opgezette instituut voor technolo
gie zich er mee bezig, terwijl de
Unicef (het kinderfonds van de Ver
enigde Naties» een „dorpstechnolo
gie project heeft opgezet in Karen,
vlak bij de Keniase hoofdstad
Nairobi.
Het instituut voor technologie, te
vergelijken met een Nederlandse
MTS, is een initiatief van de plaat
selijke bevolking. Als in alle ont
wikkelingslanden bestaat er in
Kenia een groot tekort aan
technisch opgeleide Aiensen. Min
der dan 4 procent van het onder
wijsbudget wordt gebruikt voor
technische opleidingen en geschat
wordt dat er in 1978 35.000
technisch geschoolden tekort zul
len zijn. In grote delen van Afrika
bestaat nog steeds een weerstand
tegen het werken met de hand.
deels als reactie op de koloniale
tijd en deels omdat traditioneel de
vrouwen het zware werk deden De
blanken lieten het werk over aan de
Afrikanen, die daar inmiddels ge
noeg van hebben, en neer zien op
bijvoorbeeld metselen en timme
ren Afrikanen met een klein beetje
opleiding voelen zich ..te goed" om
terug te gaan naar het platteland
en blijven hangen in de steden,
waar een leger van „witte boorden
werklozen" rondloopt.
Projectleider Ad Hordijk van het
Kiamboe-instituut zegt dat het erg
moeilijk is aan te tonen wat met
technisch werk en met eenvoudige
handarbeid kan worden bereikt.
Hij vertelt hoe op de school stakin
gen uitbraken toen de studenten
een fundering moesten graven en
cementzakken dragen „Toch laten
we dat bewust doen om hen niet
een technisch ambtenaar achter
een bureau te laten worden".
Hij hoopt dat de jongens terug zul
len gaan naar het platteland en
niet in de steden terecht komen bij
de industrie of in de hotelbouw. Ze
zouden zelf een coöperatie kunnen
oprichten en contracten aannemen
of zich aansluiten bij een ..village
polytechnic", een eenvoudige am
bachtsschool op dorpsniveau waar
zij dan als leraar kunnen werken
Studenten hebben ook verplicht
onderzoek moeten dóen in dorpen
in de omgeving om hen in contact
te brengen met de problemen op
het platteland en in de hoop dat ze
daar aan de slag zullen gaan.
„Maar je kunt ze niet dwingen. De
meeste studenten kan het niet zo
veel schelen waar ze terecht komen
als ze hun brood maar verdienen.
Ze voelen zich niet in de eerste
plaats betrokken bij de ontwikke
lingsproblemen van hun land.
maar bij hun uitgebreide familie,
waarvoor ze moeten zorgen als ze
afgestudeerd zijn. Van hun inko
men moet dan een hele grote groep
leven en bijvoorbeeld de opleiding
van broers en zussen (een veel rui
mer begrip dan bij onsi worden
betaald" De eerste lichting stu
deert dit jaar. na drie jaar school, af
Een koelkast die geen energie verbruikt alleen watertc zien
op het Unicef-project in Karen. Water sijpelt uit de tank aan de
bovenkant door de houtskool in de poreuze wanden. Door
versnelde verdamping aan het grote oppervlak wordt het kastje
koeler dan de omgeving.
en er moet worden afgewacht waar
de studenten terecht komen.
Cement en wastafels
Wie rondloopt op het Kiamboe-
instituut ziet studenten bezig met
cement en met het aanleggen van
wastafels, zaken die op het platte
land in de derde wereld niet dik
gezaaid zijn. Hordijk: „We kunnen
ons niet alleen maar toeleggen op
eenvoudige technieken en het ge
bruik van simpele materialen, hoe
wel ik niets liever zou willen. De
mensen hebben hier jarenlang in
lemen huizen gewoond met dak
van bijvoorbeeld bananenblad Ze
willen nu wel eens een stenen huis
of op zijn minst een dak van
golfplaten. En dat terwijl leem on
der de omstandigheden hier zeker
zo goed is en het onder een golfpla
tendak bloedheet is. Maar cement
en golfplaten geven status en dat i^
hier erg belangrijk. Wat je kunt
doen is het huis van éen van de
notabelen in een dorp van
leemblokken bouwen zodat wat
goed is voor hem ook goed wordt
voor de gewone mensen. En wat
betreft die wastafel ik zie het liefst
dat ze een waterleiding gaan aan
leggen naar ten dorp. maar ze moe
ten dit wel kunnen"
Leidt het Kiamboe-instituut men
sen op die met aangepaste technie
ken hoogstwaarschijnlijk gaan
werken, het project ..dorpstechno
logie" van Unicef (samen met de
Keniase regering) beperkt zich tot
het tentoonspreiden van eenvoudi
ge technieken. Maar het is voorals
nog de vraag wie er op het project,
het eerste in zijn soort in de wereld,
komen kijken
Als zij zouden komen vinden boe
ren er mogelijkheden om goede
opslagplaatsen voor graan of tanks
voor water (gras met lokaal ce
ment) te maken, tegen lage kosten
Op de graanopslag kan 600 gulden
bespaard worden, terwijl ijzeren
tanks ruwweg vijf keer zo duur zijn
als die van cement Voor in de hut
wordt getoond hoe een vuur kan
worden aangelegd waar de kinde
ren niet langer invallen (eeuwen
oud gebruik) en hoe de rook uit de
ogen te houden Verder zijn er een
voudige pompen uit alle delen van
de wereld, die worden getest voor
gebruik in Kenia, een zondroger die
de zonnestralen gebruikt om groen
ten en graan te conserveren voor
opslag en 'n koelkast met
houtskool
Noch het Kiamboe-instituut. noch
het project van Unicef in Karen
houdt zich bezig met aangepaste
techniek voor de industrie Toch
bestaat er vooral bij eenvoudige
bedrijven op het platteland behoef
te aan dit soort technieken, die de
sterk gemechaniseerde fabrieken
in de steden weer niet nodig heb
ben Sommige ontwikkelingslan
den leggen de nadruk op de een
voudige bedrijven, andere die al
een op westerse leest geschoeide
industrie hebben (Brazilië. India»
zijn vooral geïnteresseerd in de
overdracht van westerse technie
ken en westerse kennis, in plaats
van aangepaste technologie Maar
de bereidheid daartoe is bij de wes
terse landen uiterst gering
Over de overdracht van techno
logie morgen in een tweede
artikel.
ringste incident een inval uit het
noorden of het zuiden ver
wachten.
In deze spanningshaard. waar het
altijd een moeilijk te beantwoorden
vraag is in hoeverre dreigementen
reëel zijn en al of niet uitgevoerd
zullen worden, is het altijd mogelijk
dat een incident uit de hand loopt en
een kettingreactie van opeenvolgen
de maatregelen tot gevolg heeft. Een
schermutseling rond een boom en de
dood van twee Amerikaanse officie
ren kan dan al snel escaleren in een
opvoeren van de spanning en een
grootscheeps wapengekletter.
Invloedssferen
In een situatie waarin de betrokken
grote mogendheden in een koude
oorlog verwikkeld zijn. is het zeker
niet uitgesloten dat zo n incident
plaatselijk wordt uitgevochten om
„de invloedssferen wat nauwkeuri
ger te bepalen". Het liefst plaatse
lijk zodat de schade in eigen land
beperkt blijft. Dat zoiets dan mees
tal over de ruggen gaat van andere
volkeren is blijkbaar van minder
belang.
Op het moment echter heeft geen
van de betrokken grote mogendhe
den behoefte aan een gewapend
conflict in dit gebied. Zowel China,
de Verenigde Staten als de Sowjet-
Unie zijn voor handhaving van de
status quo. China heeft vanwege
haar bijkans panische angst voor de
Sowjet-Unie niets tegen de aanwe
zigheid van Amerikaanse troepen in
dat deel van de wereld. De Sowjet-
Unie wil de ontspanning met de Ver
enigde Staten niet in gevaar bren
gen en het Amerikaanse Congres
heeft na Vietnam voorlopig genoeg
van „presidentiele avonturen" ver
van het Amerikaanse bed
Zowel China als de Sowjet-Unie heb
ben zich nogal op de vlakte gehou
den in hun (latei commentaren over
het incident. Dat dit besef ook bij de
Noordkoreanen aanwezig is mag
blijken uit de spijtbetuiging van
president Kim Il-soeng die. hoewel
na enige aarzeling, door de Verenig
de Staten geaccepteerd werd Ver
der heeft de Noordkoreaanse rege
ring ingestemd met een bijeen
komst van de gemengde militaire
wapenstilstandscommissie die de
Verenigde Staten hebben voorge
steld.
Het lijkt erop dat zowel de Noord- en
Zuidkoreanen als de Amerikanen
genoeg hebben aan het wederzijds
vertoon van macht na dit enigszins
uit de hand gelopen incident Na
tuurlijk blijft de mogelijkheid be
staan dat soortgelijke incidenten,
die altijd het gevaar van snelle esca
latie in zich dragen, zich opnieuw
zullen voordoen Déze boom is nu
wel omgehakt, maar de gedemilita
riseerde zone staat er vol mee.
SEOEL (Reuter. UPI) Het door
Amerikanen geleide VN-commando
in Korea heeft geëist dat Noord-
Korea de verantwoordelijke wakers
voor de dood van twee amerikaanse
legerofficieren straft en de veiligheid
van het VN-personeel in de gedemili
tariseerde zone waarborgt. Deze ei
sen werden door de delegatieleider
van het UNC schout-bij-nacht Mark
Frudden. op een bijeenkomst van de
militaire bestandscommissie gesteld
aan de Noordkoreaanse aanvoerder,
generaal-majoor Ham Joe-Kyong
De twee Amerikaanse officieren hiel-
toezicht op een werkploeg m het
bestandsdorp Panmoenjom in de ge
demilitariseerde zone tussen Noord
en Zuid-Korea. toen ze werden aan
gevallen door Noordkoreaanse wach
ters De Noordkoreanen zeggen dat
de werkploeg het incident van 18
augustus had uitgelokt
Frudden zei dat de spijtbetuiging
over het incident van de Noordkore
aanse president Kim Il-Soeng „een
positieve stap" was. Zondag hadden
de Verenigde Staten Kims
boodschap onaanvaardbaar ge
noemd. omdat zij geen erkenning
van de verantwoordelijkheid voorde
aanval bevatte. De schout-bij-nacht
deed tevens een beroep op Noord
Korea zijn mannen op te dragen
„fysieke contacten' met de VN-
troepen in de gedemilitariseerde zo
ne te vermijden
MOSKOU (UPI) De Russische
ruimtevaarders Boris Wolinow en
Witali Zjolobow zijn dinsdagavond
laat met hun Sojoez 21 in Sibene
geland. Het persbureau Tass meldde
dat „hun algemene toestand bevre
digend was." wat bepaald minder
optimistisch klonk dan de berichten
over het welzijn van vroegere uit de
ruimte teruggekeerde Russen Dit
versterkt de vermoedens dat het ver
blijf van de twee in het ruimtestati
on Saljoet 5 minder lang geduurd
heeft (48 dageni dan in de bedoeling
lag Een week geleden maakte het
regeringsdagblad Izwestia gewag
van psychologische moeilijkheden
bij de bemanning van het station
