Tuinbouwers voortdurend op
zoek naar nieuwe produkten
1
dichtbij
-Bedrijf moet dicht
door milieu-eisen
jmmentaar
)S-KNVB
linister neemt nog
pen beslissing over
anleg kanaal
Onderzoekers
openen nieuwe
mogelijkheden
onze ü-z-e-r-s-l-e-r-k-e munt
eerst de bewijzen op tafel
kroon cadeau
mensenwerk
deuren dicht
weer
Zeer vast
weerrapporten
Lange zomer
Strandweer
ËNSDAG 18 AUGUSTUS 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 5
i te
slist
urstë
hol
bewi
ken,
i het belang van het publiek",
lis dat zo fraai werd genoemd,
1 de Nederlandse Omroep Stich-
b en de Koninklijke Nederlandse
fetbalbond het voorlopig eens ge-
i over het uitzenden van flit-
ji van wedstrijden uit het betaald
fetbal op radio en televisie.
gaat echter wel om het voorlo-
eens worden, want definitief
gelost is er nog niets. NOS en
IVB staan op het punt van vrije
:uwsgaring nog even ver uit el-
ir als aan het einde van de vorige
ipetitie. Vóór 1 januari 1977
pen beide partijen op dit punt
namqii oplossing te vinden, lukt dat
t, dan dient de commissie van
ijze mannen aan de slag te gaan
te voorkomen dat de volgende
vi ner weer een zelfde beeld ont-
ver at als nu: de KNVB eist, de NOS
jst af en uiteindelijk wordt men
voorlopig weer eens.
:t conflict met de NOS heeft de
B-bestuurders wel een nieuw
ik gezichtsverlies opgeleverd. Zo-
steeds weer blijkt, slagen de 37
is die betaald voetbal bedrijven
zich zo graag bedrijfstak willen
:n noemen, er niet in een geslo-
front te vormen. Van de oor-
nkelijke eisen die aan de NOS
irden gesteld is in feite niets over
Jeven. Eerst krabbelden wat
ibs terug, vervolgens bleken en-
Ie clubs de KNVB helemaal niet
zullen volgen in zijn ferme opstel-
l en ten slotte lanceerden Ajax
Feyenoord tot groot ongenoegen
in de bestuurders van het betaald
tbal, een privé-oplossing. Het
volg was dat de NOS een te-
nstander had gekregen die met
i eenvoudige boycotdreiging op
knieën te krijgen was.
KNVB heeft daarmee, als ge-
Wj egd. gezichtsverlies geleden. Maar
't is ook een goede kant aan deze
rlopige oplossing. Het belang
het publiek, de consument,
lijkt immers een doorslaggevende
•I te hebben gespeeld. Mogelijk
at juist dat consumentenbelang
ik wordt ingezien bij het oplossen
an alle andere problemen binnen
betaalde voetbal. Misschien
renël dat het gezondmaken van
ie bedrijfstak een stuk dichterbij,
aai
^BEN HAAG Op korte termijn
It er geen beslissing te verwach-
en over de eventuele aanleg van
en kanaal van Maarssen naar Bo-
J legraven.
(it antwoordt minister Westerterp
ip vragen van het eerste kamerlid
ilfferich (ARP). Het droge weer is
'oor de minister geen reden voor
zenden spoedige aanleg van dit kanaal,
els aanvulling op het kanaal Wad-
zopinxveen-Voorburg. waarmee eind
it jaar begonnen zal worden. Met
nj leze waterwegen zou de zoetwater-
ju) roorziening voor West-Nederland in
ni iroge periodes veiliggesteld kunnen
irorden.
Minister Westerterp vindt dat voor
.wat de korte termijn betreft vol-
loende maatregelen zijn genomen.
'slij noemt de watervoorziening in
SVest-Nederland in verhouding tot
./«lie in andere delen van het land
niet ongunstig".
door Barend Mensen
BREDA Duizenden in een
couveuse opgekweekte
aardbeienplantjes, die dank zij
een nieuwe methode van ver
meerdering uit één minuscule
cel van een moederplant zijn
voortgekomen vormen voor
vakman en leek een der attrac
ties van de Stichting Proeftuin
Noord-Brabant in Breda.
Deze proeftuin kwam in het nieuws
door de introductie van ijssla en
prei-op-een-stokje, nieuwe groenten,
die bij de consument zeker in de
smaak zullen vallen. De verschijning
van deze primeurs vestigt de aan
dacht op het belang van het re-
search-apparaat. dat achter de Ne
derlandse tuinbouw staat. Er zijn zes
proeftuinen in het land: in Hooge-
zand-Sappemeer. in Venlo, in Vleu
ten. in de Beemster, in Zaltbommel
en in Breda. Zij worden geëxploi
teerd door stichtingen, wier tekorten
voor de helft worden gedragen^door
het rijk. De andere helft wordt ge
dekt door een provinciaal subsidie of
met bijdragen uit andere bron en
door een omslag over de tuinders,
neerkomend op een promillage van
hun omzet op de veiling.
De proeftuinen werken in eerste in
stantie voor het belang van de tuin
bouwgebieden, waarin zij zijn geves
tigd. Hun onderhoek is op de prak
tijk gericht in tegenstelling tot het
werk van de proefstations, die rijks
instellingen zijn en hun op we
tenschappelijke basis stoelende on-
deizoekingen verrichten voor de ver
schillende takken van tuinbouw in
het algemeen. Zo betreft de research
van het proefstation Naaldwijk al
leen de glasteelt. Alkmaar houdt
zich bezig met de groenteteelt op de
volle grond. Horst begeleidt de
champignonteelt en Wilhelminadorp
beperkt zich tot de teelt van fruit. De
proeftuinen onderhouden een nauw
contact met de stations en ook on
derling staan zij in verbinding met
elkaar.
Gaat een proeftuin met een bepaald
onderzoek beginnen en heeft een an
dere zich daar al mee bezig gehou
den dan worden de gegevens overge
nomen om andermaal maar dan
onder de eigen omstandigheden te
worden getest. Want vanzelfspre
kend bepalen vooral de grondsoor
ten de uitslag van en onderzoek en
elke proeftuin is gesitueerd op ande
re grond.
Levensbelang
Wetenschappelijk en op de praktijk
gericht onderzoek is van levensbe
lang voor de tuinbouw, aldus de heer
H. M. C. Nuyten, chef van de proef
tuin in Breda. „De leek staat daar
uiteraard nooit bij stil", zegt hij,
„maar de tuinbouw verliest regelma
tig gewassen aan anderen. Dat ge
beurt bijvoorbeeld als een gewas ma
chinaal oogstbaar wordt. Zodra er
machines op de markt komen, die
het handwerk bij de teelt van een
bepaald produkt overbodig maken,
neemt de akkerbouw het van de
tuinbouw over. Dat is onder meer
het geval geweest met de aardappel,
de ui en de spinazie, die ook eens
tuinbouwgewassen waren.
Dat wegvallen van een gewas is wel
eens vervelend, maar er is toch wei
nig tegen in te brengen. Het is ten
voordele van de consument omdat
bij machinale bewerking de kosten
dalen. Ook aan het buitenland raakt
de tuinbouw gewassen kwijt. Bij
voorbeeld de druif, die we eens over
vloedig voortbrachten, en de appel
soort golden delicious, die we nog
wel hebben maar die vanwege
smaak, kleur, houdbaarheid en prijs
hoe langer hoe meer uit Frankrijk
wordt betrokken. Tomaten, kom-
-Veertig man op straat
van een verslaggever
BRESKENS Het metaalveredelingsbedrijf Gebr. Cruson NV
b Breskens krijgt vandaag of morgen de aanzegging onmiddel
lijk te sluiten, omdat het niet aan de Hinderwet voldoet. Hier
door zullen de veertig werknemers van het bedrijf op straat
komen te staan.
provinciale milieu-inspectie in
land meent dat het bedrijf stof-
[len die fluor bevatten en een stof die
[kankerverwekkend zou kunnen zijn,
itstoot. De Zeeuwse milieu-
inspecteur, dr. A. Adriaanse, ver
zocht de gemeente Oostburg, waar
onder Breskens valt, het bedrijf te
sluiten. Toen de gemeente dat wei
gerde, ging dr. Adriaanse in beroep
en werd door de Kroon in het gelijk
gesteld. De gemeente moet nu als
nog het bedrijf aanzeggen onmiddel
lijk te sluiten.
Cruson wist al vanaf oktober vorig
jaar dat er moeilijkheden zouden
komen als het bedrijf, dat volgens
inspecteur Adriaanse gevaar ople
vert voor de volksgezondheid, zich
niet aanpaste aan de eisen van de
Hinderwet. Pas op 1 maart van dit
jaar diende het bedrijf een nieuwe
aanvraag voor een hinderwetvergun
ning in en de gemeente Oostburg
heeft in de meer dan vijf maanden
daarna de procedure niet kunnen
afronden. De beslissing van de
Kroon heeft de zaak nu helemaal
doorkruist.
In allerijl zijn gisteren diverse in
stanties in Zeeland, zoals de gemeen
ten, de arbeidsinspectie in het ge
weer gekomen om te redden wat er
nog te redden valt. Vast staat, vol
gens gemeentesecretaris P. Verhage
van de gemeente Oostburg, dat de
vergunning van de Hinderwet niet
binnen veertien dagen verleend kan
worden. Met veel kunstgrepen zou
het bedrijf zelf in korte tijd aan een
aantal eisen kunnen voldoen, zodat
bepaalde delen van het bedrijf toch
weer in bedrijf gesteld zouden kun
nen worden. Het personeel denkt er
over het bedrijf te gaan bezetten als
de officiële aanzegging tot sluiting
binnenkomt. De vakbonden staan
niet achter zo'n actie. Zij verwijten
de directie van het bedrijf wel grote
laksheid bij de aanvragen en de be
handeling van de hinderwetvergun
ning.
Aardbeienplantjes in de couveuse.
kommers en aardbeien worden in
Nederland nog volop geteeld. Ande
re landen zijn er echter ook druk mee
bezig en dat gaan we op den duur
merken.
Dit proces verplicht ons andere ge
wassen in huis te halen om de tuin
bouw levensvatbaarheid te blijven
geven. Wij op onze beurt putten
daarom uit andermans tuin. Voort
durend zijn we er op uit nieuwe mo
gelijkheden te vinden. Een sprekend
voorbeeld uit een nog niet zo ver
achter ons liggend verleden vormt
de tomaat. Toen we ermee begonnen
kwamen er van alle kanten
waarschuwingen omdat de tomaat
wat smaak en toepasbaarheid in het
dagelijks menu betrof een dubieus
produkt zou zijn. Vandaag de dag is
deze vrucht onmisbaar. De meeste
mensen weten niet eens dat zij niet
inheems is.
De heer Nuyten noemt van meer
recent datum de paprika en de au
bergine, gewassen die heer ook hoe
langer hoe meer worden verbouwd.
Een andere „nouveauté" is de kool
rabi uit Duitsland. Het blijkt dat
deze voortreffelijke groente ook in
Nederland best wil gedijen. Met na
me de proeftuin Breda is voorts be
zig met de courgette, de Franse
veldkomkommer, met knolvenkel en
met rettech, een radijsachtig gewas.
De proeven met de langer dan onze
botersla houdbare en voller van
smaak zijnde ijssla openen ook inte
ressante mogelijkheden.
„Dat is ook weer zo'n typisch voor
beeld". zegt de heer Nuyten. „IJssla
wordt in Amerika bij het leven gege
ten en omdat de in West-Duitsland
verblijvende Amerikanen dit pro
dukt blijkbaar niet kunnen missen
laten ze het overkomen. Dat levert
verschillende problemen op en die
brachten ons nu juist op het idee het
met dit gewas te gaan proberen. De
moeilijkheden, die je daarbij moet
overwinnen, zijn soms niet gering.
Het komt vaak voor dat je met je
proeven voor ware rampen komt te
staan, die funest zouden zijn voor
een individuele tuinder. Wij kunnen
dergelijke tegenvallers echter op
vangen omdat wij niet in de eerste
plaats op onze bedrijfsuitkomsten
behoeven te letten."
koelcellen bij en heeft een proces
computer aangeschaft, die het kli
maat in het kassencomplex regelt.
Aardbeien
Het paradepaard in Breda is op het
ogenblik het al genoemde aard-
beienonderzoek. Uit dit onderzoek is
gebleken dat voor de plantvermeer-
dering met veel succes de meris-
teem-cultuur kan worden toegepast.
Dit systeem al langer bekend van
de orchideeëncultuur maakt het
mogelijk veel sneller aardbeienplan-
ten ter beschikking te hebben, die
dan bovendien kerngezond zijn.
De heer Nuyten vertelt erover:
„Aardbeienplanten worden niet uit
zaad gewonnen maar uit de om en
De heer H. M. C. Nuyten toont
jonge aardbeienplantjes.
nabij twintig uitlopers van een moe
derplant De tijd die ermee heen
gaat, geeft de plantjes alle gelegen
heid door virusbesmetting en derge
lijke ziek te worden. Bovendien is de
winning erg omslachtig. Wie vol
gend jaar immers 40.000 planten wil
hebben moet ermee beginnen dit
jaar tweeduizend moederplanten te
bewaren. Voor de meristeem-
cultuur nu nemen we onder zeer
steriele omstandigheden één cel van
een plant. Dat doe je niet even. dat
„nemen" duurt wel een paar uur. We
leggen die cel op een voedingsbo
dem. een geleiachtige stof, die agar
heet, en zien dat zij zich in twintig
dagen vermenigvuldigt tot 40 50
cellen. Die kun je weer delen en
afzonderlijk op agar zetten zodat er
telkens weer 40 a 50 ontstaan. Dat
gaat zo door tot je cellen genoeg
hebt. Die cellen vormen weefsel en
als je nu aan de agar een stof toe
voegt (wat voor stof dat is blijft het
geheim van de smid) dan ontstaan
er worteltjes en krijg je een twee
millimeter grote aardbeienplantjes.
Die moeten natuurlijk met grote
zorg worden omringd (vandaar de
couveuse) maar worden later nor
maal uitgeplant.
Behalve het grote voordeel dat ze
gezond zijn is er nog een tweede. Bij
het kweken van een nieuw ras kun je
volgens het oude systeem pas over
vier k vijf jaar voldoen aan de vraag
naar planten. Dank zij deze metho
de kunnen we over een half jaar al
miljoenen planten hebben. Elke
tuinder zou de winning op deze ma
nier zelf ter hand kunnen nemen.
Wij stellen ons echter voor vanuit
een centraal punt te gaan voorzien
in de behoefte aan planten".
Meristeem-cultuur is volgens de
heer Nuyten in principe met nog
meer produkten mogelijk. Het pro
bleem is echter wel dat de wortelvor-
mende stof telkens weer anders
moet zijn. Bovendien is deze cul
tuurmethode voor goedkoper en
even goed uit zaad te winnen gewas
sen overbodig. Voor de aardbeien is
zij echter een uitkomst en dat wordt
aan bezoekers van de proeftuin
omstandig uitgelegd.
„Promoten"
DE-
Met de nieuwe prei. die een langere
witte schacht heeft dan de „norma
le", en met de ijssla is de proeftuin
Breda nu zo ver dat in eerste instan
tie aan de Brabantse tuinders in
overweging kan worden gegeven de
ze nieuwigheden in hun produktie op
te nemen.
En dit raakt dan weer een ander
facet van de taak van een proeftuin:
het „promoten" van een nieuw
gewas.
De heer Nuyten: „Ons onderzoek
naar de mogelijkheden van de teelt
van koolrabi had niet zo veel om het
lijf omdat de proeftuin Venlo daar
veel aan had gedaan. In Limburg is
het dan ook al een belangrijk gewas.
Maar de bijkomende taak om de
veiling, de kleinhandel en de consu
ment met iets nieuws te confronte
ren is toch ook nog een vrij langdu
rig proces. In het begin stuurden wij
tien kisten koolrabi naar de veiling.
Het was het maximum, dat de han
del kon opnemen. Nu durf ik rustig
honderd kisten te sturen. Straks
gaan de tuinders de teelt wel overne
men, want er zit ongetwijfeld
perspectief in".
De proeftuinen wijken zo op het oog
niet veel af van gewone tuindersbe-
drijven. Die in Breda is pas uitge
breid en gemoderniseerd. Er zijn
nieuwe kassen gebouwd voor het
aardbeienonderzoek, men heeft er
VAN EEN LEZER-
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan: Trouw, jury politieke
prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam
en adres aan de achterzijde vermelden.
Voor geplaatste prenten is er een boe-
kenbon.
onder redoctie van loes smit
De meeste mensen zullen zich dat
geval nog wel herinneren: een
dame kwam terecht bij de raad
van beroep van de Nederlandse
maatschappij tot bevordering
van de tandheelkunde, nadat een
jonge, pas gevestigde tandarts
haar voor tweeduizend gulden
behandeld had. waarna ze zich
nog eens voor een hoger bedrag
bij een oudere tandsarts moest
laten over-behandelen. De raad
van beroep vond dat ze voor een
flink deel van de onnodige) scha
de zelf moest opdraaien: „Door
deze moeilijke behandeling aan
een zo jeugdige tandarts op te
dragen, heeft zij een zeker risico
voor mislukking op zich geno
men." Naar aanleiding van deze
uitspraak heeft Het Verzeke
ringsblad -vakblad van de verze
keraars- een nuttig advies: ..Het
is dus raadzaam, mocht u er nog
eens ooit in slagen een nieuwe
tandarts te vinden, de man eerst
een geboortebewijs en een bewijs
te vragen van de datum van af
studeren, en de ervaringen welke
hij voor, sedert en voordien op
deed. te boekstaven. Met al die
gegevens in de hand oordeelt de
raad van beroep van de Neder
landse .maatschappij tot bevorde
ring van de tandheelkunde
misschien wel dat u voldoende
zorgvuldig handelde."
En nu het toch over tandartsen
gaat: een groep Amerikaanse stu
denten heeft tijdens de tan
dartsenstudie een onderzoek on
der al gevestigde collega's in de
staat Tennessee gehouden en zo
zijn de studenten er achter geko
men dat moderne, snelle boren
doof maken. Niet de patiënten,
maar de tandartsen, wantje moet
dan wel voordurend aan. bij of
onder de draaiende boor zitten en
dat overkomt de meeste patiënten
gelukkig niet. Maar het gehoor
van de tandartsen, zeggen de stu
denten. wordt er wel onherstel
baar door beschadigd. Het duurt
een jaar of drie voor ze er iets van
merken, maar dan is het eigenlijk
ook al te laat. Nog steeds volgens
die Amerikanen kunnen de snel-
le-boor-bedieners maar het beste
oorbeschermers dragen.
De regering van het dwerglandje
Liechtenstein heeft haar
staatshoofd prins Franz Joseph
de Tweede de familiekroon van
zijn prinselijke voorouders ca
deau gedaan. Niet de originele,
want die is al ruim twee eeuwen
zoek. maar een heel aardige imita
tie, wat niemand stoort, want er is
toch geen levende ziel die de ech
te ooit onder ogen heeft gehad.
Om iets aardigs terug te doen,
tekende de prins een wet die de
vrouwen van Liechtenstein het
recht geeft over plaatselijke aan
gelegenheden hun stem uit te
brengen. Niet dat die handteke
ning veel betekent, want de man
nen in het land moeten de wet nu
alsnog goedkeuren, zodat de
vrouwen nog nergens zijn met
hun stemrecht
Maar goed. iedereen was aardig
voor iedereen, en dat had een
reden: de prins werd zeventig
jaar. Hij regeert voor zover
noodzakelijk in het dwergstaatje
tot ieders tevredenheid nu al
sinds 1938 over de ruim 23.000
Liechtensteiners. In elk geval was
hij de man die zijn landje in de
jaren veertig buiten de oorlog
wist te houden en de kunstcollec
tie in zijn paleis waaronder
werk van Rubens, Frans Hals en
Brueghel uit handen van de
nazi's. Hitler, die hij in 1939 een
keer ontmoette, beschreef hij als
„een klein mannetje". Jagen en
Skieën doet de zeventigjarige
Franz Joseph nog graag, samen
met vrouw (prinses Georgina),
hun vier zoons en hun ene doch
ter. Liechtenstein houdt zich met
de opbrengst van zijn vette weide
gronden en lucratieve postzegel-
handel economisch aardig op de
been. De levensstandaard is er
even hoog als in het buurland
Zwitserland, dat de buitenlandse
betrekkingen voor Liechtenstein
behartigt en ook als be
schermheer in defensiezaken
optreedt, want het prinsdomme-
tje houdt er niet meer dan een
kleine politiemacht op na.
En hun patiënten? Die komen in
elk geval te weinig bij de tan
darts en verzorgen hun gebit bit
ter slécht. Gemiddeld maakt elke
Nederlander jaarlijks niet meer
dan een halve tandenborstel op
en maar drie tubes tandpasta.
Dat heeft Visi het voorlich
tingsinstituut voor de suikerver
werkende industrie tenminste
op papier gezet en dat instituut
concludeert dan ook dan de oor
zaak van de inferieuze Neder
landse gebitten in het slechte on
derhoud zit en niet in het snoe
pen. Dit zegt Visi letterlijk: „Het
verbieden van snoepgoed is niet
alleen zinloos, het is ook niet ef
fectief Als iedereen op dit
moment zou ophouden met snoe
pen. zou er in Nederland tien pro
cent minder suiker worden ge-
consumeeerd. Hierdoor worden
de gebitten niet beter. Integen
deel: het is misleidend te suggere
ren. dat ophouden met snoepen
de gebitten zou verbeteren."
Twee feiten zijn waar en duide
lijk: snoep brengt maar een klein
gedeelte van alle suiker in ons
lichaam en een voorlichtingsin
stituut voor de suikerverwerken
de industrie ziet natuurlijk liever
dat het volk blijft snoepen en dus
de produkten van de suikerver-
iverkers blijft kopen. Maar die
tien procent suiker die van het
snoepgoed afkomstig is. is wel net
het kwalijkste deel. Wie elke dag
vijf liter suikerwater tegelijk
door een slangetje in zijn maag
laat vloeien, wordt hoogstens
vies dik. maar zal er in principe
een best gebit bij kunnen houden.
Maar wie tussendoor op snoepjes,
taartjes en koekjes kauwt, zie je
niet de hele dag met de tanden
borstel in de weer. Dat gaat ge
woon niet. en intussen doet de
tandplak op en tussen tanden en
kiezen wel zijn verwoestende
werk. Vandaar dat die snoepjes
en andere zoetigheid toch echt
beter achterwege kunnen blijven,
ondanks de suikervoor lichters.
Zo gauw mcnscnarmcn proberen
de wijzers van de klok te vervan
gen. is het niet meer uit te maken
hoe laat het is. Want wat is op dit
plaatje nou de grote en de kleine
wijzer? En is het nu vijf voor half
één of vijf over vier? Dat hebben
de inwoners van de Amerikaanse
plaats Murfreesboro zich afge
vraagd, toen ze een paar dagen
geleden een blik op de klok van
hun gerechtsgebouw wierpen.
Hun twijfel duurde precies zo lang
als een klokkenmaker nodig had
om het uurwerk te repareren, want
het waren zijn armen die voor de
verwarring zorgden.
Hoe warm het ook wordt, de be
woners van de nieuwbouwwijken
in het Drentse Schoonebeek hou
den vooral 's avonds deuren en
ramen potdicht uit angst dat er
bisamratten binnenkomen. Vol
gens het Nieuwsblad van het
Noorden komen de ratten uit het
water dat achter de nieuwe wij
ken langs loopt, het Schoonebee-
kerdiep, waar het door de droogte
steeds verder zakkende waterpeil
en reconstructie werkzaamheden
de bisamratten verjagen. In een
paar straten hebben de dieren de
bewoners zich al meer dan één
hoedje doen schrikken, want zo'n
rat is met staart mee wel een
halve meter lang. Die dieren zijn
zo fors. dat één mevrouw zelfs
dacht dat er een poes onder de
bank in haar huiskamer zat. De
buurman moest er aan te pas ko
men om de „kat" af te maken.
door hans de jong
Tot half september komt er
geen wezenlijke verandering
in het weer. Dat is de teneur
van de zojuist uitgegeven En
gelse termijnverwachting.
Deze kondigt een flinke por
tie zonneschijn en warm weer
aan. Nu al lijkt het erg
waarschijnlijk dat de huidige
zomer (meteorologisch) met
die van 1947 en 1959 al één
van de zonnigste seizoenen
van deze eeuw de geschiede
nis zal ingaan.
De droogte en zonneschijn
zijn een gevolg van de blok
kering van de oceaandepres
sies door sterke hoge druk
gebieden met een „lange
adem". De lage druk syste
men kunnen daardoor onmo
gelijk in hun gewone doen
komen en wijken uit of ma
ken een grote omweg, (giste
ren bijvoorbeeld storm en
sneeuw op Spitsbergen). In
de meeste gevallen bij ver
scheidene langdurige blokke
ringen in onder meer de zo
mer. volgde pas half oktober
de grote ommezwaai naar to
taal ander en veel natter
weer. Ook dit keer. U las er
eind vorige week al enkele
bespiegelingen over. zou het
zo wel eens kunnen aflopen.
De Engelsman C.R. Finch in
Greenford heeft nagegaan
hoe het karakter'van de win
ter uitviel na langdurige en
markante blokkeringen. Hij
vond, dat er in alle gevallen
op één na zachte winters
volgden. Uitzondering was al
leen het seizoen 1846'47 toen
na een warme augustus en
september de blokkering niet
eindigde en de winter naar de
koude kant uitviel, (zijn on
derzoek begon in 1841). Die
bewuste winter was volgens
Finch in Engeland kouder,
hij spreekt namelijk van een
decembermaand, met stren
ge vorst, een zeer koude janu
ari en een koude februari.
De zomer handhaaft zich mo
menteel in een groot deel van
Europa, maar evenals in de
tweede helft van juli hangen
er hier en daar koude „drup
pels" in de bovenlucht. Dat
geeft plaatselijk scherp be
grensde buien. Maandagmor
gen was er de 44 mm van het
schiereiland Hela aan de
Poolse Oost-zeekust,
dinsdagmorgen de 44 mm
van het Oostenrijkse Linz.
Gisteren overdag waren het
over het algemeen veel klei
nere buien in Duitsland, Oos
tenrijk en zelfs tot bij Bor
deaux die betrekkelijk wei
nig in de regenmeters brach
ten. De oorzaak van de onsta
biliteit is te vinden in lagen
tussen drie- en vijfduizend
meter. Daarboven is de lucht
veel droger.
De flinke bui, die gistermor
gen plaatselijk in Noord-
Friesland regen van beteke
nis bracht het goot enige
tijd onder meer in Hardega-
rijp hing samen met een
klein koud putje dat zondag
boven Denemarken lag. daar
na met een oostelijke wind
naar de Noordzee trok. daar
uit het oog van de weerkundi
gen verdween, maar als ge
volg van een naar noord
draaiende stroming, dinsdag
morgen toch Noord-
Nederland binnenviel. Er was
nogal wat consternatie in
sommige weerkamers. Gis
termiddag was de tempera
tuur boven De Bilt op 15.00
meter hoogte 1 graad boven
normaal, op 3,5 km hoogte
drie tot vier graden onder
normaal. Op de Zugspitze
(3.000 meter) viel acht mm
sneeuw, bij een maximum
van min 1 graad, gisteravond
min drie.
Een imker uit Amsterdam (er
zijn in de hoofdstad nog zo'n
duizend) onthulde, dat de
huidige zomer zeer ongunstig
voor de honingwinning is.
Het koolzaad is lang zo hoog
niet opgegroeid als andere ja
ren. Ook de heide lijkt een
lachertje te worden. Oor
zaak: veel te weinig vocht.
Daarentegen enthousiaste
berichten van een medewer
ker uit noordoost Groningen,
die een prachtige bloei in zijn
koffieplanten heeft, al der
tien sinaasappelen van de
koude grond oogstte en zijn
Amsterdam
De Bilt licht bew
Deelen Ucht bew
Eelde onbewolkt
Eindhoven onbewolkt
Den Helder onbewolkt
Luchth. Rtd onbewolkt
Twente onbewolkt
VUsslniten onbewolkt
Zd Limburg onbewolkt
Aberdeen onbewolkt
hall bewolkt 22 gr
bananenplant ook goed ziet
gedijen bij het huidige „kli
maat" (in Paterswolde zijn er
dit jaar al bananen geoogst).
De palmboompjes van Mid-
dellandsezee origine ze
kunnen als het moet twaalf
maanden zonder water
doen het ook uitstekend.
Het blijft mooi met overwe
gend zonneschijn. Aangena
me middagtemperaturen bij
noordoostelijke wind van 20
tot 24 graden van noord naar
zuid. Zeewater 18 tot 20
graden.
Kopenhagen licht bew.
Llsaabon licht bew
Locnmo hall bewolkt
Londen onbewolkt
Luxemburg onweer
Madrid half bewolkt
Malaga onbewolkt
Mallnrra
MQnchen
Nice
Oslo
Pari ja
Rome
Stockholm
half bewolkt
regen
zwaar bew.
licht bew
onbewolkt
Ucht bew
onbewolkt
ZOrek
Casablanca
Las Pa lm as Ucht bew
Tel-Avlv onbewolkt
Tunis ucht bew.
Hoogwater 19 augustus VUssingen 8 07- 20 35
Haringvlictslut/'-n 804-20 34 Rotterdam
9 57-22 18 Schevenlngen 8 58-21 29 IJmulden
9 47—22 18 Den Helder 0 24—12 59 I"
3 04-15 34 Delfzijl 5 29-17 57
0 5 mm
0 mm
0 mm
0 mm
0 mm
