Zelfs melkfabriek dreigt droog te raken op Ameland 1 [IP dichtbij Defensie beticht d van nalatigheid Vee op dor eiland wordt voor 'afbraakprijzen' verkocht Melkafgifte elf procent gedaald Drugsmokkelaar uit Nederland in Spanje aangehouden 'Ernstige gebreken militair wagenpark' 3 ])e Viking I hdd 36o.ooo.ooo Vvn. cUchlerby tikster op een takkantoor vakantie broodje tabak herinnering diefstal het weer Strandweer Open brief aan bestuur van PvdA over Berufsverbote BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 valst ïd de en de ?n hij Daar olitie- k heb »nnen Van n kik n af- AMELAND De extreme droogte op Ameland dreigt ook de melkfabriek op het eiland droog te leggen. De boeren vre zen dat dat wel eens het einde zou kunnen betekenen van hun coöperatieve fabriek. „Die kans zit er zeker in," zegt direc teur H. Luten. „De melkafgifte, die normaal negenduizend kilo per jaar bedraagt, is de laatste twee weken al met bijna elf procent teruggelopen. Als het zo doorgaat loopt dat percenta- )g ge wekelijks met drie tot vier procent op." De melkfabriek ziet zich nu al genoodzaakt om werktijdverkorting aan te vra gen voor de twintig perso neelsleden. Die zijn inmiddels ingelicht. Verschillende Amelander boeren zijn bezig hun vee voor „af braakprijzen" te verkopen. De melk- produktie van de koeien ligt volgens boer J. Nagtegaal bovendien door de droogte ook nog drie procent lager dan- normaal. „Ik voer mijn zestig koeien dagelijks voor honderd gul den extra en de melkopbrengst is ook honderd gulden lager" zegt de heer Nagtegaal. Er is in juli twee millimeter regen gevallen tegen 68 normaal, na het toch al uitzonderlijk droge voorjaar. De Amelander veeboeren hebben Alles wat groen is wordt gemaaid op Ameland. Op de foto boer S. Kanger in actie in een droge sloot. aders ;wus- ivon- dooi hel Ni« daarom zelf hun eiland tot een .rampgebied" verklaard. Om zich te overtuigen van de ernst van de situa tie zal minister Van der Stee (landbouw) er vandaag persoonlijk een bezoek brengen „Als de boterfabriek dichtgaat, dan is het eiland dood. Dan hebben we tlleen nog de'recreatie." zegt Tjeerd [Bakker. Hij is één van de 95 boeren op het eiland. ,,Ik moet veertig van c a mijn koeien wegdoen; dertig zijn al c aa| verkocht. Dan houd ik nog wat jong vee, een kudde schapen en zes melkkoeien over." De heer Bakker is i daii 55. Hij heeft geen opvolger. „Als ik heleJ mijn veestapel aanhield, zou ik zo- ikeldj veel extra voer moeten kopen, dat lat zij het me minstens twee of drie jaar in nu} zou kosten om de schade weer in te selenl halen." Het verkopen van zijn koeien is ove rigens óók een grote schadepost. Méér boeren zien zich genoodzaakt hun vee weg te doen en daardoor is er een groot aanbod. De prijs die Bakker voor zijn beesten krijgt is ontstellend laag „Koeien die nor maal 2400 gulden kosten, heb ik weg moeten doen voor hooguit 1500 gul den. Ik heb ook nog twee paarden goeie nsen, bang :i me, paald zien, weet nen.' >an is lly en mtin Cle- eken- inen- wend ;nsen eren? lelijk in ge- weg moeten doen. Voor één daarvan had ik een jaar goleden nog driedui zend gulden kunnen krijgen, dit voorjaar werd me 2500 gulden gebo den. Dat was me te weinig en nu heb ik hem voor tweeduizend gulden weg moeten doen." Moeilijke tijd De jonge boeren op Ameland denken een moeilijke tijd tegemoet te gaan, omdat de jongeren vaak grote inves: teringen hebben gedaan en daardoor hoge bedragen aan rente en aflossing .moeten betalen. „Wij zelf hebben ondermeer net een doorloopstal ge bouwd, een investering van enkele tonnen." zegt S. Kanger (26). Hij en zijn eveneens jonge collega J Bakker hebben hun twee boerenbe drijven samengevoegd tot eer „maatschappelijk verband." Van hun 102 koeien hebben ze er inmid dels vijf verkocht. Kanger: „We pro beren er. Zoveel mogelijk door de winter heen te krijgen, maar of dal luktAls het zo droog blijft krij gen we geen hooi meer van ons land en dan moeten er meer koeien weg en, we moeten duur voer voor de overblijvende koeien kopen." Een tochtje door de Amelander pol der levert een troosteloze aanblik op. Dorre, geelverbrande landerijen met hier en daar nog een hoopvol plekje groen weiland. De sloten staan droog. Om toch nog wat voer te krijgen maaien de boeren ook het gras uit die droge sloten, In de duinen wordt met toestem ming van domeiqen en staatsbosbe heer wat helmgras gemaaid. Op het eiland ziet men veel loslopende koei en. Ze zijn hun dorre graslanden ontvlucht en proberen in de bermen nog wat karig gras te vinden, waar ze anders de neus voor zouden optrekken. Sproeien, zoals op de vaste wal wel gebeurt, is er op Ame land ook niet bij. Er is geen water en dat kan ook niet worden aange voerd. Voor zover er hier en daar wel een bodempje in een sloot staat, is dat brak water Dor „Het is allemaal dor en droog spul. Geen koe die nog een fijn stukje fris gras vindt." zegt boer Nagtegaal. Hij is voorzitter van de Amelander afde ling van de Friese maatschappij van landbouw en vandaag een van de gesprekspartners van de minister. Net als de andere Amelander boeren voert hij zijn koeien al bij met krachtvoer, een abnormale situatie in de zomer. Gewoonlijk vindt het vee in dit jaar getijde genoeg gras en komt er vol doende hooi van de weilanden om de winter door te komen. Alleen 's winters wordt dan krachtvoer toege voegd. In plaats van Amelander gras vreet het vee op Ameland nu al stro uit andere landsdelen, voor de uitzonderlijk hoge prijs van drie honderd gulden per ton (vorig jaar iets boven de honderd gulden), een prijs die in normale tijden voor hooi wordt neergeteld. Winter Dan wacht nog de lange winter, waarvoor ook alle ruwvoer (stro) moet worden ingekocht, alsmede extra veel krachtvoer. Alleen al voor het stro zal meer dan 600.000 gulden moeten worden betaald plus nog eens anderhalf ton voor het door Jan Sloothaak transport per boot. Totaal dus tegen de acht ton. Eén van de vragen die minister Van der Stee krijgt voorge legd. is of het rijk daarvan de helft kan betalen. Voor het extra ruwvoer is er geen schijn van kans op vergoe ding, menen de boeren zelf. Landelijke regeling? De heer Nagtegaal houdt er reke ning mee dat de bewindsman van daag een landelijke regeling afkon digt. want, ook elders kampen vee boeren met droogte-probleemen. „Maar", zegt hij. „we zullen de mi nister wijzen op de extreme situatie op Ameland. We menen voor een aparte regeling in aanmerking te komen door de uitzonderlijke situa tie van ons eiland". Dat er van de tweeduizend koeien tot nu toe al niet meer zijn verkocht dan driehonderd komt doordat de veehandelaren weigeren er nog meer naar de markt te brengen. Ze zeg gen: dan dalen de veeprijzen nog meer en op die manier worden we onze eigen concurrent", aldus de heer Nagtegaal, Extra nadeel voor de boeren is ook nog dat de kosten van hun coöpera tieve melkfabriek gelijk blijven, ter wijl de melkgift afneemt. Als er tien procent minder wordt geleverd krij gen de boeren anderhalve cent min der dan de vijftien cent die ze nor maal krijgen. En de eiland-boeren krijgen toch al zes centen minder als tevolg van de transportkosten per boot naar de vaste wal", aldus direc teur Luten van de melkfabriek. Meer hierover op pagina elf IRUN, SPANJE De Spaanse doua ne in Irun. aan de Spaans-Franse grens, heeft maandag een 30-jarige Nederlander gearresteerd wegens drugsmokkel. Als naam van de man geeft het Spaanse persbureau EFE op, Gerrit of Geert Withmans. oud 30 jaar. Het persbureau zegt niet wat de man precies vervoerde. Withmans, aldus EFE. was per auto afkomstig uit Marokko. De lading drugs, vol gens EFE bestemd voor wederver koop in Nederland, is evenals de auto in beslag genomen. Withmans is ingesloten. Nadere bijzonderhe den ontbreken. DE- L. l Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. VAN EEN LEZER- iff Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM „Blijft de poli tieke leiding in deze komende drie a vier jaar even nalatig toezien, zoals zij dat sinds begin 1972 al deed?" Deze vraag stelt de Algeme ne Vereniging Nederlandse Mili tairen in het gisteren gepubliceer de rapport over ernstige gebreken aan het militaire wagenpark. De AVNM constateert dat reeds sinds 1972 een ernstig tekort aan reserve onderdelen de inzetbaarheid van het militaire wagenpark aantast, de vereniging in 1974 een petitie hierover indiende bij staatssecreta ris Stemerdink van defensie en de „officiële instanties" het probleem al sinds 1973 onderkennen. Zoals wij vorige week berichtten, heeft de AVNM uit gesprekken met dienstplichtigen, beroepsmi litairen en burgerpersoneel de conclusie getrokken dat er een chronisch tekort is aan reserve- en ruilonderdelen. De bevoorra- dingslijnen stagneren, waardoor wachttijden van weken, soms maanden ontstaan. Oorzaak van het nijpende tekort aan reserve- en ruilonderdelen schijnt geldge brek te zijn. Vaak wordt het tekort opgevan gen door het aanhouden van „zwarte voorraden" en wordt tót „roofbouw" overgegaan onder het motto dat het beter is een voer tuig te slopen dan een dozijn wa gens aan de kant te hebben, aldus het rapport. Cijfers Volgens de AVNM is het meren deel van de voertuigen ver ge daald beneden het officiële aan gehouden peil van een inzetbaar heid van 70 80 procent van het wagenpark. In het rapport wor den nog een aantal cijfers ge noemd. Van de aangevoerde NE- CAF (jeeps)-motoren wordt slechts 70 procent gereviseerd en deze motoren gaan 25.000 kilome ter mee in plaats van de vastge stelde 100.000 kilometer. In de voorbrug van sommige drie tonners zijn vorig jaai haarscheurtjes geconstateerd. De levertijden van NECAF remvoe- ringen zijn vijf weken, van radia- teurs voor tientonners 2.5 maand, remcilinders 2.5 maand en NE- CAF-ruilmotoren zes maanden. Bij een oefening gedurende drie weken vielen alle (honderd pro cent) NECAF-jeeps uit. tijdens een opleiding van 18 maanden raakte 85 procent van de in ge bruik zijnde Centuriontanks de fect en bij een opleiding geduren de vijftien dagen viel 93 procent van de beschikbare 113 voertui gen uit. Weerlegd De AVNM weerlegt het argument van het ministerie van defensie, dat de voertuigen (jeeps, AMX- gepantserde personeelsvoertui- gen, Centuriori-tanks, GMC- vrachtwagensi, waarover in het rapport wordt gesproken, toch vervangen zullen worden. Er rij den nog altijd GMC's. de Munga- jeeps, de een- en drietonners wor den pas begin 1980 vervangen en de totale vervanging van de Ne- caf-jeeps is pas in 1981 een feit, de AMX krijgt pas tussen 1977 en 1980 een vervanger en de Centuri- on-tank in 1982. Het komt erop neer aldus de AVNM dat-het in het rapport gekritiseerde mate rieel de eerstkomende drie tot vier jaar nog moet meedraaien ykkw leverv kunnen zoeken onder redactie van loes smit Het gebeurde tijdens de officiële plechtigheid in Montreal, toen de Olympische Spelen gesloten werden. Terwijl een grote groep Canadese meisjes middenin het overvolle stadion een dansje uit voerde. sprong daar ineens een bebaarde Canadese jongeman tussen, die al zijn kleren uitgooi de en bloot tussen de in lange, witte gewaden gehulde meisjes door danste. Volgens hem had dat iets met de originele Olym pische Spelen te maken, maar daar gaat het nu niet om. Bij gebrek aan beter noemen wij Ne derlanders zo'n hardlopend bloot persoon bij zijn Amerikaanse naam. ..streaker" Een diep door denkend taalgebruiker heeft daar in de tijd dat ..streaken" hoogmode teas. zelfs het echt- Nederlandse woord schichten voor uitgevonden. Nu zegt schichternog niet al les. Iemand die ..schicht" hoeft dat naar de letter gesproken nog niet eens per sé zonder kleren te doen. In het Zuidafrikaans be staat er een veel treffender bena ming voor: kaalholler ..Die Bur- 'ger" meldde woordelijk in het verslag:en selfs 'n kaalhol ler het in die stadion gebok- spring" Waar wij in het Nederlands al lerlei mooie, maar moeilijke of- lange woorden voor hebben, hou den ze er in het Zuidafrikaans vaak toch veel eenvoudiger en voor iedereen begrijpelijke uitdrukkingen op na. ..Confectie zaak" is niet eens zo moeilijk, maar toch klinkt een ..klerewin kel". zoals de Zuidafrikanen dat noemen, nog veel simpeler. Voor een ..thriller" hebben wij eigen lijk niet eens een echt Nederlands woord, of het zou het zelden ge bruikte griezelverhaalmoeten zijn. In het Zuidafrikaans heet dat gewoon een ..spanningstuk". En zo'n poederdoosje dat met een knipje sluit, heeft hier ook al geen speciale naam, maar daar wel en die zegt meteen alles: een „toeknipdosie". Een showroom is een „vertoonlo- kaal", kamerbreed wordt „volvloer". een typiste is een tikster en een filiaal eentakkan toorAlleen voor zo'n schaapsvel als bekleding voor autostoelen hebben ze (nog) geen goed woord. Dat heet „skaapvel- sitplekoortreksel". maar dat is dan ook het enige onmogelijke woord dat we in ..Die Burger" hebben gevonden, in een adver tentie waarin „een auto. deftig en blitsig", werd aangeboden Wel weer heel fraai was het woord voor een eerste kind. een „eerste- lingdogtervan wie de komst in de advertentierubriek „geboren" aldus werd aangekondigd ..Aan Dick en Vonnie 'n pragtige eerstelingdogter op 1 Augustus. Opregte dank aan goeie Gewer. ginekoloog en hospitaalperso- neel". Eenvoud is het kenmerk van het ware en van de eenvoudige logica die de Zuidafrikaanse taal ken merkt. kunnen wij met onze ver klarende woordenlijsten bij ge meente-, provincie- en rijksbegro tingen nog heel wat opsteken Een vijftienjarige scholiere was, zo lezen we in de Winschoter Cou rant. druk doende in Groningen huis aan huis geld in te zamelen „voor kankerbestrijding onder de jeugd". Dat ging goed. totdat ie mand die het niet zo vertrouwde de politie belde, waarop bleek dat het meisje een collecte voor haar eièen vakantie hield. Ze had al een gulden of vijftig bij elkaar, maar daar kwam ze toen uiter aard niet ver mee. Waar ze naar toe had gewild, vermeldt de ge schiedenis niet. Wel weten we wat ze had moeten doen om haar va kantie op een gepaste manier door te brengen. De Leeuwarder Courant vond een „gebruiksaan wijzing" voor vakantie in de Ber- gumer Courant van vijftig jaar geleden. Die vond er dit van; „We behooren dooreen ongewone ontspanning ons voor korteren of langeren tijd aan den sleur onzer dagelijksche bezigheden te ont trekken en daardoor aan geest en lichaam een rust te verzekeren, die in staat stelt om straks weer met nieuwe energie onze plaats in het maatschappelijk gareel te hernemen. Wie dus van de vacan- tie de idee heeft, dat hij „d'r eens uit" moet ziet de zaak juist in. maar wie onder uitgaan verstaat, dat hij de beschikbare vacantie- dagen behoort te besteden om per trein. boot. auto, fiets of welk ver voermiddel ook, zooveel mogelijk plaatsen en streken af te jakke ren, die streeft zijn doel voorbij. Niet alleen schuilt in dit afjakke ren allerminst een genot (wat men vooral achteraf eerst beseft) maar men keert van zijn vacantie terug, meer vermoeid dan men zijn ,werkjaar beëindigde". In deze tijd van anti-rook-adviczcn en -cursussen komt een man als John Murray pas goed tot zijn recht. Murray, een Schot, houdt van een rokertje, maar op een an dere manier dan normaal: volgens zijn zeggen eet hij ze. Hij beweert al jarenlang niet van zijn favoriete hapje te kunnen afblijven en ver orbert dan ook dagelijks een boter hammetje met vijf tot zes sigaret ten er op. Op zijn manier is John Murray dus ook verslaafd aan de sigaret, maar hij heeft, zegt hij, nog nooit last van vervelende bij verschijnselen gehad. Hij rookt overigens niet. De Olympische Spelen mogen dan alweer een goed weekje ach ter ons liggen, er is er ten minste één die het evenement voorlopig moeilijk zal kunnen vergeten Dat is de official die met Richard Bur tons sportieve aandriften te ma ken kreeg. De filmster wilde op de Olympische Spelen even tonen dat hij óók wel wat kon als het op kogelstoten aankwam en hij nam de zware kogel daartoe ter hand.Volgens Accent kwam de grote Burton niet verder dan een paar meter en hij mikte nog slecht ook: hij raakte precies de enkel van de official, die zich nog wel een tijdje hinkend zal moeten voortbewegen. Onder het kopje „gevonden- verloren" staat tussen de kleine advertenties van het Brabantse dagblad De Stem dit dreigement: „Diefstal op marktdag. Wil degene die óf van mijn groene Mobylcttc op marktdag vrijdag 30 juli, of hij de stand van o.s. mango's, vruch ten z.s.m. mijn bruine skytas met de papieren en bescheiden te rugbrengen, die gepikt zijn. Komt het niet terug, dan zal ik hier niet langer blijven wonen. Be grepen. Van onze weerkundige medewerker Zomer zeer vast Toen vanaf Sint Margriet de men. Van de Azoren tot Scan hemelsluizen weer eens open dinavië, met dit verschil dat stonden en er regen en koelte de temperaturen nu lager op ons werd losgelaten, gin- zijn. Gorredijk kwam gister gen er stemmen op van men- middag juist op 25 graden, de sen en niet de eerste de 33ste zomerse dag op dit sla- beste die dachten, dat de tion. Roosendaal meldde 27 zomer van 1976 er thermisch graden, gezien wel niet meer bovenop zou komen. Op welke gron- De hogedrukgebieden blij den zij dat meenden is mij ven met een soort golfbewe- niet goed duidelijk gewor- ging komen, een ritme dat al den, mogelijk als een effect vanaf het vroege voorjaar te van de contrastwerking. Zij herkennen valt. Op dit mo- zagen echter over het hoofd, ment houdt een hogedrukge- dat de huidige zomer een zeer bied op een hoogte tussen de op 3000 meter 11 graden, op extreem seizoen is. dat zich 5 en 120 duizend meter de 5000 meter 10 graden. Hoe niet zo één-twee-drie een an- hoge atmosfeer vrij van in- groter deze temperatuur- dere weg laat voorschrijven, dringers in casu storingen, waarde, hoe droger de lucht. Voor hetzelfde geld en zelfs De dalende luchtstromingen Roosendaal registreerde aan met een grotere waarschijn- daar veroorzaakten een dy- de grond zelfs een relatieve lijkheid zou er dan ook een namische verwarming, waar- vochtigheidsgraad van terugvallen op de droge en bij de wolken oplosten. Het slechts 17 procent. Het was warme stijl plaats kunnen hemelblauw werd maandag- daar dus opnieuw kurkdroog, vinden. Met grote voorgan- morgen duidelijk blauwer gers als 1921 en 1947 was dat dan het daarvoor was Door de werking van de zon zo Sinds het afgelopen wee- Maar tussen anderhalve bolden zich in die vochtige keinde heeft iedereen kun- en tweeëneenhalve kilometer laag gisteren plaatselijk cu- nen zien dat de zomer van hoogte bevond zich nog een muluswolken op en ook smal- 1976 nog niet aan het eind vochtige laag. Dauwpuntsde- lere torens, die echter geen van zijn latijn is. Er heerst pressie boven De Bilt op 1500 schijn van kans kregen tot weer net zo'n luchtdrukver- meter gistermiddag, een klei- een bui uit te groeien De deling als in het begin van de ne drie graden tegenover op temperatuur op 3000 meter twee-en-een-halve graad te warm. op 5000 meter hoogte juist, normaal en op 7000 me ter hoogte anderhalve graad te koud. De pressies van formaat blij ven op grote afstand, bij de oostkust van Groenland, (985 millibar) en onweerstoringen in Frankrijk verplaatsten zich met de daar heersende westelijke hoogtestroming snel naar het oosten. Le Puy in zuidoost-Frankrijk meldde renheit in de schaduw, maandagmorgen 13 mm re gen, maar de grootste hoe luchtbeweging om zeven uur gisteravond boven Ukkel was pas vanaf en boven de 14000 meter zeer zwak westelijk, maximaal 16 kilometer per uur. Bloedheet is het momen teel in Spanje, waar Malaga, Cordoba en Sevilla om zeven uur gisteravond nog op 40 graden stonden (dauwpunt slechts 5 graden) na een maximum van 43 graden Cel sius oftewel 109 graden Fah- Gisteren vertelde ik u over ijs op 60 centimer diepte op 60 veelheid viel gisteren over- kiïometer ten noordwesten dag in Luxeul in de Vogezen, te weten 32 mm in twaalf uur van Oslo Oorzaken a weinig j i sneeuwval in de afgelopen Zünch deed ook mee met wlnler tegenstellfng ",ot maandagmorgen alleen al 15 noord-Noorwegen, b. mm flnlr nn anriprp nlmlcnn mm. Ook op andere plaatsen in Zwitserland onweerde het tot zelfs in noord-Italië Ook west-Oostenrijk lag in de on stabiele zóne met Innsbruck op 14 mm regen over zes uur bij maximaal 16 graden tege nover 24 in Wenen Liech tenstein rapporteerde 12 mm. De Franse onweersbuien kunnen vrijwel niet tot onze zomer met hogedruksyste- 100 meter hoogte 12 graden, hoogte boven De Bilt was omgeving doordringen De strenge winter, die de grond tot anderhalve meter diep bevroor. Aanhoudend fraai strandweer met zon en zwak ke tot matige af en toe vrij krachtige noordoostelijke wind. Luchttemperatuur 22 tot 25 graden, zeewater 19 tot 20 graden. GRONINGEN Vijf bekende PvdA-leden hebben een open brief gezonden aan het partijbestuur om officieel een comité op te richten tegen de „Berufsverbote" in West- Duitsland De briefschrijvers (Max van den Berg, Fenna van den Burg), André van der Louw. Slcco Mansholt en Lolle Nautai zeggen dat de voorlichting zoals die van West-Duitse en ook van SPD-zijde over de Berufsverbote wordt gege ven niet in overeenstemming is met de feiten De stichting van een spéci aal comité zou geheel in de lijn lig gen van een op de laatste partijraad aangejomen motie over het Be- rufsverbot. „Een dergelijk comité zal. in samenwerking met al dege nen in Nederland wie de democratie ter harte gaat. zich ten doel moeten stellen allen te steunen die van het Berufsverbot de dupe zijn en die zich daartegen verzetten", aldus de brief Hoog wolrr II uiig Vliotfngrn 2.44-14.SS. Ila ringvlirtslui/rn 2 VMS I I. lUiu-rdam I "«116 52, Srhrvrmngrn 3 16-16.13. IJnimdcn I l'j 16 16 I».-n Holder 6 S3-20 54. Ilurlinii-n lil 56-23 I! Urlfrijl 0.46-12 SI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5