Russische gelovigen nog niets van merken „Helsinki" Kaapse zendingsconferentie bezig met marxisme en Soweto Vandaag fl Jonge christenen vervolgd door KGB de bazuin schalt Bestuur wereldraad van kerken gaat beleid vaststellen De bazuin schalt Rapport aan wereldraad van kerken Russische metropoliet noemt wereldraad eenzijdige en vooringenomen Onze adressen: Vondst uit de tijd van Saul Bijbelautomaat VOORBIJGANGER51" DINSDAG 10 AUGUSTUS 1976 KERK - BINNENLAND TROUW/KW ARTE pAG Van een onzer redacteuren GENEVE Jonge Rnssische christenen, die regelmatig bij elkaar komen om over het gelóóf te praten, worden op alle mogelijke manieren lastig gevallen door de geheime politic, de KGB. Zij worden uit huis gezet, van hun werk ontslagen en regelmatig op straat in elkaar geslagen. Een van hen, Alexander Argentov, is vorige maand met geweld naar een psychiatrische inrichting overgebracht, waar hij nu een behandeling on dergaat. Dit blijkt uit een brief aan de wereldraad van kerken. De brief is geschreven door de 26-jarige Alexander Ogorodnikov en is gedateerd 27 juli. Vorige week heeft de wereldraad informatie uit Moskou gekregen van enige dissidente ortho doxen, waarin deze jongeman beschreven wordt als ,,een oprecht en ijverig christen". Ogorodnikov werd drie jaren geleden christen. Evenals zijn vrienden kwam hij uit een atheïs tisch gezin, maar, zo schrijft hij, „ieder van ons heeft een ingewikkelde, soms kwellende, reis achter de rug van geestelijk zoeken. Van marxis tische overtuigingen, via nihilisme en volledige verwerping van iedere ideologie, via aangetrok ken zij-?i tot de levensstijl van de hippies, kwa men wij tot de kerk." Omdat de kerk hun echter geen enkele gelegen heid bood, om onderwezen te worden in het geloof, begonnen de jongelui in oktober 1974 met elkaar een, wat zij noemden, „religio- filosofische" club. Vanaf het begin bracht zijn nieuwe geloof Ogo rodnikov narigheid. In 1973 werd hij van het instituut voor cinematografie getrapt. In 1974 verloor hij zijn werk en een paar maal raakte hij zijn kamer kwijt. Hij merkte, dat de KGB hem steeds in de gaten bleef houden. Datzelfde gebeurde met zijn vrienden van de club. Zijn broer Boris werd van het staal- en gehalten-instituut in Moskou verwijderd en ver loor later ook zijn baan. Boris Razveev. die een graad in de rechten had gehaald aan de Basjkir- universiteit in Ocfa. werd zijn bul afgenomen. Seryozha Shuvalov werd gedwongen zijn studie op te geven. In juni en juli werden de plagerijen tegen de leden van de club verhevigd. Op 15 juni werd Ogorodnikovs flat onderzocht. Hij moest met zijn zeven gasten mee naar het politiebureau. De volgende dag werd hij weer ontslagen en uit zijn flat gezet, zonder dat hij zijn boeken en bezittin gen mee mocht nemen. Anderen beleefden der gelijke dingen. Een meisje van 21 jaar werd op 14 juli in de metro en op straat lastig gevallen door twee mannen, die haar duwden, op haar voeten trapten en zelfs sloegen bij de deur van haar woning, zodat zij naar een buurman moest vluchten. Op 13 juni kreeg Valentin Serov 's avonds op straat een pak slaag, waarbij zijn arm gebroken werd. Ranselen Het ergste was echter het lot van Alexander Argentov. Op 14 juli moest hij verschijnen voor de plaatselijke militaire commissie (die zich be zighoudt met dienstplichtzaken). Vandaar werd hij naar een psychiater gestuurd, die zijn naam niet wilde noemen, maar tegen hem zei: ,,Wij zullen je godsdienst eruit ranselen."Argentov werd daarna naar een psychiatrische inrichting in Moskou overgebracht, waar hij vanaf 16 juli met bepaalde drugs behandeld wordt. In zijn brief aan de wereldraad vraagt Ogorodni kov aan alle christenen over de gehele wereld, „om hun lijdende broeders te helpen en vooral alles te doen om Alexander Argentov zo snel mogelijk te bevrijden uit de inrichting, waar hij wordt behandeld vanwege zijn christelijk ge loof." ZEIST De Nederlandse christen studenten vereniging heeft dit jaar in haar zomerkampen voor middel bare scholieren gewerkt met het boekje „De bazuin schalt", dat ver halen bevat rond Gideon. De NCSV verwacht, dat dit boekje en ook „De leeuw brult" (verhalen rond Amos). dat vorig jaar werd gebruikt, in bredere kring in een behoefte kunnen voorzien. Gedacht wordt aan godsdienstlessen op scho len en katechisaties. Theologen als Nico Bouhuys, Karei Deurloo en Tom Naastepad werkten aan de totstandkoming mee. Het ligt in de bedoeling ook voor het volgend sei zoen een boekje te maken. De boek jes zijn te bestellen door 3,70 per stuk over te maken op giro 446020 ten name van Het kampement der NCSV, onder vermelding van de titel. Van een onzer redacteuren GENEVE Een jaar na „Helsinki" moet worden vastgesteld, dat de Russische regering nog steeds aan de gelovigen de meest elementaire mensenrechten ontzegt. Dit wordt gezegd in een rapport, dat vandaag wordt aangeboden aan de wereldraad van kerken door drie in stituten, die zich bezighouden met de situatie van de kerk in Oost- Europa. Het rapport is samengesteld door rev. Michael Bourdeaux van het Keston College in Engeland, dr J. A. Hebly van het interuniversitair instituut voor missiologie en oecu- menica in Utrecht en dr. Eugen Voss van „Geloof in de tweede wereld" in Zürich Brief Een belangrijk deel van het rapport is geschreven in Rusland zelf, in de vorm van een brief van twee ortho doxe christenen, de priester Gleb Yakoenin en Lev Regelson. aan de secretaris-generaal van de we reldraad van kerken, dr. Philip Pot ter. Vorig jaar november schreven Yakoenin en Regelson ook al een brief aan de wereldraad. Deze brief kreeg grote aandacht op de as semblee in Nairobi. In hun nieuwe brief waarschuwen zij voor de officiële sowjet-verklaringen na de assemblee van Nairobi, die slechts ten doel hebben een brede internationale beweging ter verdedi ging van de mensenrechten te ver hinderen en de wereldraad in zijn onderzoek te belemmeren. Yakoenin en Regelson sporen de we reldraad aan, zijn onderzoek naar de godsdienstvrijheid in Rusland voor al te baseren op een analyse van de sowjetwetgeving. ..De wetgeving inzake de godsdienst, die in 1975 (aan de vooravond van de conferentie van Helsinki) zorgvuldig is herzien, vormt een overtuigend, objectief en kant en klaar bewijs van het feit, dat er in de Sowjetunie godsdienstige discriminatie is, die gedekt wordt door de staat." schrijven zij. Nog kleiner „De conclusie, die uit de brief van Yakoenin en Regelson getrokken moet worden, is onmiskenbaar: de Russische wetten moeten drastisch veranderd worden, voordat men kan spreken van gewetensvrijheid in de Sowjetunie, voordat christenen en andere gelovigen eerste rangsburgers worden, in plaats van tweederangs." Vier punten In hun brief aan dr. Potter noemen Yakoenin en Regelson vier funda mentele trekken van de Russische wetgeving inzake de godsdienst, waaruit het discriminerend karak ter van deze wetgeving duidelijk blijkt. Zij wijzen allereerst op de registra tieplicht. Elke kerkelijke parochie of gemeente moet geregistreerd wor den, niet als een simpele bevestiging van het feit, dat de gemeente be staat, maar als een toestemming om te mogen bestaan. Met andere woor den. vrijheid om te bestaan en ge sticht te worden is er niet voor de gemeenten. De wetswijziging van 1975 bracht een nieuwe beperking: nu kunnen gelovigen een priester niet meer uit nodigen om een kind te dopen, een huis in te wijden of zelfs een dienst te leiden in het open veld zonder toestemming van de plaatselijke au toriteiten. Zelfs het zonder toestem ming vragen aan een priester om een zieke of oude gelovige te bezoe ken is een misdaad, zolang niet kan worden bewezen, dat de persoon in kwestie „ernstig ziek of stervende" is. volgens artikel 59. Vervolgens wijzen Yakoenin en Re gelson erop, dat de autoriteiten op elk gewenst ogenblik een kerkge bouw In beslag mogen nemen, waar na de hele inventaris (ikonen, gewij de gewaden e.d.) vervalt aan de staat. Volgens het orthodoxe kerke lijk recht is dat heiligschennis. Daar door komen de gelovigen in een on mogelijke situatie, want hun geloof verplicht hen. zich ten koste van alles, zelfs van hun leven, tegen deze heiligschennis te veraetten. Alle activiteiten naar buiten zijn ver boden. Gepreekt mag er alleen in het kerkgebouw tijdens de dienst. Dat betekent, dat evangelisatie onmoge lijk is. Opnieuw worden christenen gedwongen, de wet te overtreden, om niet ongehoorzaam te worden aan Christus' gebod „Gaat dan heen en onderwijst alle volken", aldus Ya koenin en Regelson. Ten vierde noemen zij het onderwijs systeem discriminerend. Veel schoolboeken hebben een anti religieuze inhoud, maar godsdienstonderwijs aan minderjari gen is verboden. Een gelovige is in overtreding, wanneer hij (met goed vinden van de ouders) over het ge loof praat met zijn kleinkinderen, neven en nichten, of de kinderen van zijn vrienden en buren. Rapporten De westelijke samenstellers van het rapport komen na een analyse van de Russische wetgeving eveneens tot de slotsom, dat de fundamentele anti-religieuze tendens van de wet ten niet is veranderd door de wetswijzigingen van 1975. Integen deel. deze wijzigingen hebben vol gens hen de ruimte voor godsdiensti ge activiteiten nog kleiner gemaakt. De meeste veranderingen zijn ont leend aan geheime wetten, die in oktober 1962 werden uitgevaardigd, toen de kerkvervolging onder Chroesjtsew op haar hoogtepunt was. Deze „zijn nu openbaar en ver moedelijk blijvend gemaakt." aldus het rapport. Het rapport wijst erop, dat de ortho doxe dissidenten zoals Yakoenin en Regelson, van tactiek veranderd zijn. Steeds hebben zij de laatste tien jaar geprobeerd, de staat te dwingen trouw te zijn aan haar eigen wetten. Maar nu is hun kritiek veel fundamenteler geworden. Van een onzer verslaggevers GENeVE Vandaag begint in Genève een achtdaagse vergade ring van het centraal comité (het bestuur) van de wereldraad van kerken. Tijdens deze vergadering zullen de aanbevelingen van de assemblee van Nairobi vorm moeten krijgen in een concreet beleid van de wereldraad voor de komende jaren. meerde predikante mevrouw M. van der Veen-Schenkeveld uit Krimpen aan den IJssel. Onder de adviseurs zijn dr. H. A. M. Fiolet, dr. H. M. de Lange. prof. dr. D. C. Mulder en ds. R. J. van der Veen. AMSTERDAM Poslbus 859. Wibautstraat 131 Tel 020-913456 Telex 13006 ROTTERDAM/DORDRECHT Poslbus 948 Wesiblaak 9. Rotterdam Tel 010-115588 DEN HAAG/LEIDEN Postbus 101. Parkstraat 22. Den Haag Tel 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN Poslbus 3. Melkmarkt 56. Zwolle Tel 05200-17030 Secretaris-generaal dr. Philip Potter zei dan ook op een persconferentie, gistermiddag, dat hij deze vergade ring als de eigenlijke afsluiting van de assemblee van Nairobi be schouwt. Over Nairobi is de afgelo pen acht maanden bijzonder inten sief in de plaatselijke kerken nage praat. zei hij. Bij het bepalen van het beleid van de wereldraad zullen de financiële moeilijkheden een grote rol spelen. Het kan er echter niet om gaan. dat wij besnoeien, aldus dr. Potter. De vraag is. hoe kunnen wij zó reorgani seren, dat de prioriteiten duidelijk worden. Ook zal erover gepraat moe ten worden, hoe de kerken geacti veerd kunnen worden om meer bij te dragen aan de diverse programma's. Overigens was dr. Potter over de financiële toekomst van de we reldraad niet pessimistisch. Het centraal comité vergadert voor het eerst in de nieuwe samenstelling, zoals die in Nairobi werd gekozen. Eén lid zit gevangen en kan daarom niet komen: de Ethiopische bisschop Paul. die door het militaire régime van zijn land is gearresteerd. Twee Nederlanders hebben zitting m het centraal comité, dat in totaal honderddertig leden telt. dr. A. H van den Heuvel, de scriba van de hervormde synode, en de gerefor- TEL AVIV (AFP) Israëlische archeologen hebben bij Izbet Sarte, ongeveer veertig kilome ter van Tel Aviv, fragmenten ontdekt van kleitafeltjes met Hebreeuwse inscripties uit waarschijnlijk de elfde eeuw voor Christus. Dat is de eeuw, waarin de richter Samuel en koning Saul leefden. De ta feltjes worden beschouwd als de tot dusver oudst bekende specimen van het Hebreeuwse alfabet. De tekst kon nog niet worden ontcijferd, omdat de let ters te vaag zijn. wereldraad die informatie te ver schaffen over de positie van de ker ken in Rusland, die de kerkleiders daar niet geven kunnen. MOSKOU De Russisch orthodoxe metropoliet Filaret van Kiew en Ga- licië heeft in een interview met het persbureau Novosti verklaard dat in de Sowjet-Unie niemand om zijn godsdienstige overtuiging wordt ver volgd. De metropoliet betoonde zich onte vreden over berichten in de westerse pers, „die uit het oog verliest dat er normale betrekkingen bestaan tus sen de kerk en de staat in de Sowjet- Unie." „sommige persbureaus in het westen maken gebruik van leugen achtige en eenzijdige informaties om de wereldopnie te misleiden en ver hinderen op die manier de uitvoering van de slotakte van de veilig heidsconferentie. die in Helsinki is ondertekend." FHaret valt in het interview secreta ris-generaal Philip Potter van de we reldraad van kerken aan. Hij noemt de leiding van de wereldraad eenzij dig en vooringenomen tegen de Sow jet-Unie en tegen de Russisch ortho doxe kerk. Filaret herinnert er aan dat dr. Potter kort voor de as semblee in Nairobi, eind vorig jaar, een bezoek aan de Sowjet-Unie had gebracht en gezien had dat kerken en kloosters open zijn, met name in de Oekraïne. „Het was vreemd en verrassend, dat Potter in de as semblee niets over dit bezoek heeft gezegd," aldus de metropoliet. Naar aanleiding van de eerste brief van Yakoenin en Regelson droeg de assemblee van Nairobi in december ondanks sterk verzet van Oosteu- ropese afgevaardigden aan dr. Potter op een onderzoek in te stellen naar de mensenrechten in de landen, die de verklaring van Helsinki heb ben ondertekend. Op verzoek van dr. Potter kwamen uit verschillende landen rapporten binnen. Over de situatie in Nederland rapporteerde de raad van kerken. Verwacht wordt, dat de kwestie van de mensenrechten een van de be langrijkste punten van bespreking zal zijn tijdens de vergadering van het centraal comité van de we reldraad, die vandaag begint. De drie instituten hebben hun rap port geschreven, zo stellen zij, om de In het Zuidduitse plaatsje Höchenschwind staat een bijbelautomaat. Wie na sluitingstijd van de boekhandel nog een bijbel in huis wil halen kan. met drie 5 Markstukken op zak bij de automaat terecht. Het wisselgeld (één Mark) zit met een plakbandje vast op de kaft van de bijbel. door Aldert Schipper KAAPSTAD Vandaag begint hier in Kaapstad de Gereformeerde Oecumenische Synode (de GOS). Gisteren is aan deze zitting een gebedsdienst voorafgegaan. Vorige week is een conferentie gehouden over zending. De blanke Zuidafrikanen zijn tijdens deze zendingsconferentie door de andere deelnemers met de neus op het feit van de scheve rassenverhoudingen in Zuis-Afrika gedrukt. De meeste schrik veroorzaakte de Nederlander dr. Lambertus Schuur man, die hier optreedt als afgevaar digde van de gereformeerde kerk in Argentinië, waar dr. Schuurman aan een theologische faculteit is verbon den. De Zuidafrikaanse krant Rap port reageert in een meer dan drie kolom lang verslag nogal schichtig op Schuurmans pleidooi dat de kerk hier in Zuid-Afrika er moet zien ach ter te komen wat de oorzaken zijn van de onrust in Soweto en andere zwarte woongebieden. De Zuidafrikaanse afgevaardigde prof. Demps van der Merwe van de universiteit van Potchefstroom be schuldigde dr. Schuurman van neo- marxisme. Hij zei dat het alleenrecht voor het aandringen op maatschap pelijke vernieuwing niet bij Marx ligt. Ook Calvijn heeft daarop aange drongen. Maar in Latijns-Amerika waar dr Schuurman vandaan komt. heeft men nog te weinig van deze kerkhervormer vernomen. Prof van der Merwe meent dat Zuid-Afrika geen behoefte heeft aan een marxis tische maatschappij-analyse. De re gering hier is. hoewel niet altijd kor daat genoeg, voortdurend met aan passing van de situatie bezig, aldus prof. Van der Merwe. En ook de zwarte dominee K. R. Mgawi uit Ma lawi wees het marxisme af met de uitspraak: het licht is het licht, de duisternis is de duisternis, en er kan tussen die twee geen gemeenschap zijn. Niet zo simpel De Nederlandse afgevaardigde prof dr Klaas Runia uit Kampen, zei daarop dat het niet zo simpel is om te weten wat licht en wat duisternis is. Alle ideologieën, ook het marxis me. staan onder Gods oordeel en het zou dom zijn de ogen te sluiten voor elk lichtstraaltje dat van een ideolo gie komt, aluds prof. Runia. De Nederlandse zendingsman domi nee Anton Vos vroeg de bijeenkomst hoe het toch komt dat men zo gevoe lig is voor het marxisme, als dat dienstbaar gemaakt kan worden aan het koninkrijk Gods en waarom men zo weinig gevoelig is voor het kapita lisme, dat eeuwenlang ook door de kerk is toegepast. Het antwoord van de Amerikaanse dr. Paul Schrotenboerwas, dan maar eens naar China te kijken, waar een kwart van de mensheid onderwor pen is door het communisme. Waar op de eveneens Amerikaanse prof. Eugene Rubing zei dat de kerk ge faald heeft het antwoord te geven op de belangrijkste samenlevingsvraag, die van rijkdom en armoede. Soweto De dood van verscheidene demon stranten vorige week woensdag en donderdag en de overige onrust in de zwarte woongebieden in Zuid-Afrika hebben ook in de zendingsconferen tie van de GOS weerklank gevon den. Aan de synode die vandaag begint, heeft de zendingsconferentie het voorstel gedaan een verklaring over Soweto aan te nemen. De2e omvat drie punten: 1. Een betuiging van meeleven met degenen die getroffen zijn door verliezen bij de gebeurtenissen in de zwarte woongebieden in Zuid- Afrika. 2. Een oproep tot gebed voor allen die aan een rechtvaardige oplos sing werken en 3. Een oproep aan alle christenen toenadering tot elkaar te zoeken VADER. HANGEN cati Niet fats.i weg ,werl in wederzijdse-liefde ter bevorde ring van vrede in Zuid-Afrika. Debatten In de langdurige debatten, vooraf gaande aan de aanvaarding van deze oproep werd een amendement van de blanke Zuidafrikaan, dominee K. van Wijk de Vries, afgewezen, ook nog een oproep tot gebed voor her stel van de orde op te nemen. De meerderheid van de conferentie vond dit te veel lijken op aanvaar ding van het onbehouwen politie optreden in Soweto. Tijdens de ver gadering deed de voorzitter van de zwarte Nederduits-gereformeerde kerk in Afrika, ou-dominee E.T.S. Buti, een beroep op de regering van zijn land aan de zwarten gelijke rechten als die van de blanken toe te kennen. Hij vroeg de regering oog te hebben voor de frustraties van de zwarten, en hen te erkennen als vol ledig behorend tot Zuid-Afrika. De voorzitter van de NG-Zendingskerk, dominee David Bota, heeft namens deze kerk van kleurlingen de rege ring een dergelijke oproep gedaan. Verklaring Dr C F. Beyers Naudé, de directeur van het christelijk instituut in Jo hannesburg, heeft in een verklaring gezegd dat het voor de Zuidafrikaan se regering nu wel meer dan duide lijk kan zijn dat zij de politieke gang van zaken noch in Soweto noch in de rest van het land langer in de hand heeft. Zij kan op geen enkele manier de wijze, de richting of de snelheid van de verandering in de politieke situatie meer leiden aldus dr Naudé. Naast mij ligt „Morgenrood", Zijnin; dagsblad gewijd aan Wetensclihe^ Kunst en Letteren, 1896. Het is jondl „sociaal" blad. Wibaut schrijft el. in, al is het dan „Legende van |'n lenspiegel en Lamme Goedzak". "eld platen zijn het mooist. En daaron vooral een bijzonder geslaagde]*?®?' druk van een tekening van „(|lltei Franschen kunstenaar en anarcl^^, Steinle". Suggestief, gebogen in schouders, loopt daar kennelijk proletariër met twee kleintjes. de straat is vrijwel niets te zMf Alleen in de donkere achtergro zijn duidelijk lampions te on<jj scheiden. Maar wat er onder ontroert waarschijnlijk 't meest. 1 „Vader, nu er lampen hangen. 1 gen we nu een boterham?" Ik zaj* verklaring van tekening en on(| schrift niet overnemen. De mar een „zwoeger, afgebeuld na zijn d taak" en hij „strompelt huiswaaj I aan elke hand een kind, de vruchf I van zijn liefde (waarom zou ook niet liefhebben?)" Het gehele be is schrijnend genoeg en bUjknji ee: sloeg het ergens op in de jaren *t gentig. Of zou het nog steeds ergf; op slaan? Hoevelen zouden dit I1SS€ makkelijk kunnen vragen. B.v. j der, er zijn nu Olympische Spewas (geweest), krijgen we nu een beèmbt rijst? Of: Vader, ze gaan nu n dei Mars, nu komen wij toch zeker ko: eens 'aan de beurt? Of: Vader, er is het zoveel geld voor wapens, nu hoej woi wij toch zeker niet langer hongeslage lijden? Of hoe vind u deze: Vartuig wat zingen ze daar prachtig va Gods liefde, nu zal het toch niet lik in meer duren of wij mogen daar (an d binnen komen? Vader, nu er lamjstrif hangen Nede ?ro BEROEPINGSWERKisati lukk NED. HERV. KERK Beroepbaarstelling: H. Bous^ kand. past. medew. te Olde' Hoofdstraat 63, Tolbert. GEREF. KERKEN Aangenomen: naar Wieringerme/^0 Cziria te Oude- en Nieuwe Weterf raar Stuttgart (West-Duitstóflbe voor arbeid onder verstrooide gff<L „,n R. J. Visser te Hoogstede w«Ltpn rinit-olor,^ 'nlen President Ford President Gerald Ford van Amerf heeft zondag tegen de 100.1* rooms-katholieken op de sluitirf dag van het 41e eucharistisC. congres in Philadelphia gezegd ry hij de bezorgdheid over de ..toe" mende achteloosheid voor het jVT:. ven" deelt. Deze verwijzing n|"J* zwangerschapsonderbreking <r"*" ving een ovationeel applaus. „I zijn terecht bezorgd over de toeL. ming van de verwereldlijking, "F*?" dus de president in het Johnlg*"j Kennedy-stadion. De reactie I Ford tijdens zijn toespraak van"™?, ven minuten opwekte, was de raf^ te enthousiaste die hij dit jaar tie zulk een grote menigte heeft kregen. bj t rij igest Buzdugan fajj De Roemeense adventistenpit1^ kant loan Buzdugan is vrijgela?"* In 1971 was hij tot twaalf jaar gefJ genisstraf veroordeeld. Het was., vierde gevangenisstraf sinds ru De petitie, waarin zijn vrouw' g langs aan president Ceaucescu vr om zijn vrijlating, werd bekenf het westen. Vermoedelijk is zijn t lating het gevolg van een amnej die onlangs is uitgevaardigd (ugu' gevangenen, die zestig jaar of oi zijn. f101" anu; haar jnei iuni irop —t pei Brieven van lezers staan vandaag op pagina 9.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 2