De kerken
zijn nogal
wat van plan
Geen geit aan een touw
„Vrouw in het ambt
blokkeert weg naar
kerkelijke eenheid"
Vandaag
Voorstellen aan het Centraal Comité van de Wereldraad
Onze adressen:
Vaticaan zegt nee tegen sterilisatie
Prijsvraag bij ju
bileum encycliek
te
VOORBIJGANGER
DONDERDAG 22 JULI 1976
KERK/BINNENLAND
TROUW/KWARTE
•RDA
Van een onzer redacteuren
De laatste maanden zijn de „kerngroepen" (core groups) voor de
nieuw samen te stellen commissies en comités voor de program
ma's van de wereldraad van kerken bijeen geweest. Deze
kerngroepen zijn gevormd in Nairobi of vlak na de assemblee, die
de wereldraad daar eind vorig jaar heeft gehouden. De kerngroe
pen bestaan uit enkele personen, die de eerste aanzet moeten
geven voor het werk dat de kerken in de assemblee zich hebben
voorgenomen uit te voeren.
H66FT ICMANO VAN 06 UÊftfLORAAO M£r
J£ &6SPROK5N 0V6R 2UN bBLOOF
Het werk van de wereldraad wordt
verricht telkens in een cyclus van
zeven jaar, die steeds begint met een
assemblee. Daar komen kerken sa
men. spreken over het afgedane
werk in de periode sinds de vorige
assemblee en beginnen met een
schone lei. Ook diegenen die dat
werk van „Genève" leiden (afgevaar
digden uit de kerken) zijn in beginsel
nieuw. Om echter te voorkomen dat
men fouten uit het verleden her
haalt, wordt er gewoonlijk een
kerngroepje gevormd van oude rot
ten, die aan de vergadering van het
centrale comité, de volgende maand
in Genève. voorstellen zullen doen
voor hoe het werk in de tijd tot de
volgende assemblee ingericht zal
worden en wie verder in de leiding
moeten zitten.
In het nu volgende stuk komen de
plannen van zes kerngroepen aan de
orde. die straks in het centraal comi
té getoetst zullen worden aan de
mogelijkheden en wensen die er zijn.
De kerngroep inzake geloof en kerk
orde heeft in zijn bijeenkomst vooral
aandacht geschonken aan de ge
dachte van conciliaire gemeenschap,
een hedendaagse uitdrukking van
het christelijk geloof, de eenheid van
de kerk en de eenheid van de mens
heid en overeenstemmingen inzake
doop. avondmaal en ambt.
In Nairobi is voor het eerst uitgebrei
de aandacht gegeven aan het idee
van de conciliaire gemeenschap. De
ze gedachte kan men het best opvat
ten als de wederzijdse belofte met
elkaar in gesprek te blijven op basis
van het geloof in Christus. Deze con
ciliaire gemeenschap is nog iets an
ders dan sacramentele ge
meenschap. maar kan er op den duur
wel toe leiden. Hoe kunnen we aan
de conciliaire gemeenschap op lo
kaal niveau vorm geven? Kan deze
vorm van gemeenschap leiden tot
een nieuw soort oecumenisch leven?
En in hoeverre kunnen overeenstem
ming over doop. avondmaal en ambt
helpen dat de conciliaire ge
meenschap langzaam overgaat in sa
cramentele gemeenschap?
comité worden voorgelegd, omdat de
kerken in het Zwitserse kanton Wal
lis de wereldraad voor dit beraad
hebben uitgenodigd ter gelegenheid
van de viering van de eerste vergade
ring van de commissie voor geloof en
kerkorde, die vijftig jaar geleden,
ook in Lausanne werd gehouden.
ovefj oe Asje/>igi te-
Van een onzer redacteuren
MECHELEN/CANTERBURY Rome vindt nog steeds de
vrouw in het kerkelijk ambt een struikelblok op de weg naar
kerkelijke eenheid. Dit blijkt uit een briefwisseling, die de
Anglicaanse aartsbisschop van Canterbury, Coggan, vorig jaar
gevoerd heeft met de paus. De correspondentie is vrijgegeven
tijdens de anglicaanse synode in York.
De kerngroep van de commissie in
zake geloof en kerkorde is van plan
het gesprek binnen de kerken en
tussen de kerken voort te zetten over
de in 1972 gestelde vraag, re
kenschap af te leggen over de hoop,
die ons bezielt. Op deze vraag zijn
talrijke antwoorden in Genève bin- DldlOOG
nengekomen, die mogelijk zullen lei
den tot de formulering van een
antwoord in de vorm van een verkla
ring waarin uitgedrukt wordt door
wat voor verwachting de kerken in
de wereld nu eigenlijk worden voort
gedreven.
wereld uit te dagen missionair ge
richte gemeentes te worden. De
kerngroep van de CWME wil als de
kerken dat goed vinden, voortgaan
met hulp aan stedelijke en indus
triële zendingsactiviteiten en wil
meer aandacht geven aan werk op
het platteland.
De kerngroep is van plan volgend
jaar juni in Lausanne een beraad te
houden, waar de antwoorden bespro
ken zullen worden, die de leden-
kerken op dit soort vragen in de loop
van dit jaar zullen geven. Dit plan Campagne
kan al zo concreet aan het centraal
Duurzaamheid
De kern van de bezinning bij de
commissie inzake kerk en samenle
ving zal in de komende zeven jaar
naar verwacht gevormd worden
door de vraag naar een rechtvaardi
ge en duurzame samenleving en de
bijdrage die het geloof aan zo'n sa
menleving kan geven. In de
kerngroep van deze commissie is
men het er over eens dat het niet
voldoende is dat een maatschappij
rechtvaardig ingericht wordt.
Om te kunnen blijven bestaan zal de
samenleving bovendien zo moeten
worden ingericht, dat zij niet opge
bruikt wat toekomstige geslachten
nodig zullen hebben voor hun be
staan. Er moet een samenleving te
voorschijn komen, waarin ieder
mens zich verzekerd weet dat de
kwaliteit van zijn leven binnen de
grenzen van de bestaande voorwaar
den ook in de toekomst veilig is. Dat
vereist een benadering van onze be
staande groei- en consumptiepatro
nen voor wat betreft energie, voed-
selproduktie en de toepassing van
nieuwe technologieën.
De commissie Kerk en Samenleving
van de wereldraad is van plan een
conferentie op te zetten over deze
zaken. Deze grote conferentie zal
worden voorafgegaan door verschil
lende kleinere beraadslagingen.
(ADVERTENTIE)
Deze week in Hervormd Neder
land o.a.
Portret van Amerika
De Lijdensweg van een bij
standtrekker
De bekeringsijver van Jacob
Willebrands
Bij het verdwijnen van een we
reldwinkel
Columbiaanse schrijver
Sanchez: ik geef ervaringen
van de boeren door
Kerken helpen bij bevrijding
van Namibië.
Ik abonneer
mij op/vraag
een
proefnummer
van
Hervormd
Nederland.
ab.prijs 28.50 per halfjaar.
Zonder postzegel verzenden aan
Antw.nummer 1776. Den Haag. Bel
en mag ook: 070-512111 Ook in d<
osse verkoop.
In Nairobi is voorgesteld, in de ker
ken in de rijke landen een be
wustwordingscampagne te gaan
voeren teneinde vermindering van
het gebruik van energie in die lan
den te bevorderen. Met de besparin
gen zou men ontwikkelingswerk ln
arme landen kunnen financieren of
proeven nemen met alternatieve en
ergie-opwekking (zonne-energie,
windkracht of energie uit de
aardkorst). Er is een plan om in half
1977 een eerste inventarisatie te ma
ken van bruikbare methoden voor
energieproduktle met nadruk op de
alternatieve manleren.
In de kerngroep van de commissie
voor kerk en samenleving leven
plannen om theologen te vragen,
opnieuw te formuleren wat de rela
tie is tussen GOd, de mens en de
natuur. Tegelijkertijd wil de
kerngroep een critische analyse ma
ken van zogenaamde wetenschap
pelijke wereldbeelden, zoals veran
kerd in het liberalisme of het marx
isme
Zending
AMSTERDAM
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
Wat zijn missie en evangelisatie?
Wat zijn hun overeenkomsten en
waar liggen hun verschillen. Over
deze vragen heeft de kerngroep van
de onderafdeling inzake wereldzen
ding en evangelisatie (CWME) zich
gebogen. De kerngroep vat evangeli
satie op als het samen delen van de
goede tijding van Jezus Christus, het
noemen van de naam. bekendmaken
hetgeen verhuld is. het belijden en
verkondigen van Jezus Christus als
onze Heer en Redder. In de
kerngroep is men het er over eens
dat evangelisatie iets is van de hele
kerk en dat eenheid van de kerk
nodig is, „opdat de wereld gelove".
In de komende jaren wil de
kerngroep van de commissie van de
CWME de kerken stimuleren hun
zendingsopdracht te vervullen, voor
al zo dat de armen er door gepakt
worden. De CWME wil ervaringen,
die de kerken hebben met evangeli
satie meer bekendheid geven. Er zijn
plannen om een netwerk van regio
nale correspondenten te vormen, die
creatieve evangelisatievormen meer
bekendheid zullen geven.
In Nairobi werd aandacht gevraagd
voor de plaatselijke missionaire ge
meente De CWME wil daarom een
studie beginnen over de manier van
met elkaar omgaan en leven binnen
een plaatselijke missionair ingestel
de gemeente. Het doel van deze stu
die zou zijn. de christenen in de
In Nairobi bleek dat er grote behoef
te was aan een verduidelijking van
wat er nu eigenlijk bedoeld wordt
met de dialoog met aanhangers van
andere godsdiensten en ideologiëen.
Dialoog is geen ander woord voor
zending of evangelisatie, meent de
kerngroep van de commissie voor de
dialoog. De kerngroep heeft aan de
mensen van de zending en evangeli
satie gevraagd om een gesprek, waa
rin de grens tussen dialoog en evan
gelisatie duidelijk wordt gemaakt.
De commissie inzake dialoog wil zelf
dat de kerken doorpraten over „dia
loog in gemeenschap."
De kerngroep wil hierover een grote
theologische conferentie organise
ren. In deze conferentie moet een
basis vastgesteld worden voor de
christelijke partner in een dialoog
met andersdenkenden, de aard van
de dialoog omschrijven en aan chris
tenen, die in hun eigen omgeving
mensen aantreffen, die een ander
geloof aanhangen, raad geven hoe
zij met hen kunnen omgaan zonder
hun eigen geloof af te zwakken. In
deze conferentie zou ook de vraag
aan de orde moeten komen: is God
ook in andere godsdiensten
werkzaam?
Racisme
Onder de commissie voor gerechtig
heid en dienst vallen werkzaamhe
den zoals ontwikkelingswerk, inter
nationale zaken, racismebestrijding
en interkerkelijke hulp. De
kerngroep van de commissie inzake
internationale zaken (CCIA) wees
het militarisme aan als het centrale
probleem bij kwesties zoals econo
mische uitbuiting, rassendiscrimi
natie en rassenwaan. De kerngroep
van de CCIA is van plan internatio
nale zaken meer binnen de belang
stelling van de plaatselijke gemeen
tes te brengen. De kerngroep van de
CCIA wil in 1978 een conferentie
houden, waarin de rol van het mili
tarisme vooral in de derde wereld
wordt bekeken.
De kerngroep van het programma
tot strijd tegen rassenwaan (PCR) is
van plan door te gaan met de acties
tegen racisme in Zuidelijk Afrika.
De groep wil blijven actievoeren te
gen emigratie naar en investeringen
in Zuid-Afrika, Namibië en Rhode-
sië. Verder staat op het lijstje van de
mensen van het racisme-
programma aandacht voor Indianen
in Latijns-Amerika. De kerngroep
gerechtigheid en dienst wil ten slot
te in de komende zeven jaar wat
doen aan transnationale onderne
mingen. de nieuwe internationale
economische orde. aangepaste
technologie en nieuwe levensstijlen.
Afdeling drie van de wereldraad.
Onderwijs, Vorming en Vernieuwing
heeft zich steeds toegelegd op de
vernieuwing van de plaatselijke ge
meente. kerkelijk onderricht, vor
mingswerk, vrouwen-emancipatie,
liturgische experimenten en geeste
lijke verdieping. De onderafdeling
inzake vernieuwing wil zich nu meer
gaan richten op het kerkelijk leven
als plaats voor de eredienst, geeste
lijke vorming en persoonlijke ont
wikkeling. Op dit punt wil deze on
derafdeling samen met het secreta
riaat van geloof en kerkorde aan een
studieprogramma gaan werken, dat
zoveel mogelijk verband houdt met
werkelijk beleefde ervaringen van
leken in de kerk. De onderafdeling
wil samen met katholieken regiona
le studies opzetten over de rol van
de leken. De onderafdeling wil men
sen samenbrengen uit spanningsge-
bieden in de wereld, om hen in staat
te stellen, hun gemeenschappelijke
pijn en zorg te delen.
De vrouw
De kerngroep inzake de vrouw in de
kerk wil het programma van studie
over de verhouding tussen man en
vrouw in de kerk voortzetten, dat
begonnen is samen met het secreta
riaat van geloof en kerkorde. Dit
programma gaat onder meer over de
bestrijding van uitdrukkingen in de
kerk die de vrouw als de mindere
van de man bestempelen. Medio
1978 wil de kerngroep hierover een
conferentie laten houden.
De onderafdeling inzake onderwijs
en vorming gaat aandacht geven
aan christelijk onderwijs, gericht op
een christelijke levensstijl.
De voorstellen, die de kerngroepen
nu hebben, zullen nogal het een en
ander kosten. Een van de kernen
van de discussie, volgende maand in
Genève zal dan ook wel weer de
financiering van alle plannen zijn.
Ook al is deze opsomming van plan
nen niet volledig, men kan de ker
ken niet verwijten dat zij te weinig
ideeën op tafel weten te leggen voor
hun oecumenische werkzaamheden
in de komende zeven jaar. En ook
het andere verwijt, dat men nogal
eens te horen krijgt, dat de kerken
louter horizontalistisch met elkaar
bezig zouden zijn, kan men na deze
opsomming bezwaarlijk langer
staande houden.
(De cartoon is ontleend aan het blad
van de wereldraad, One World).
Behalve met de paus heeft de aarts
bisschop van Canterbury gecorres
pondeerd met de leiders van de
orthodoxe en oud-katholieke ker
ken. Bij de orthodoxen bestaan nog
ernstiger bezwaren tegen de vrouw
in het ambt. In een deel van de
anglicaanse wereld heeft de vrouw
inmiddels het priesterschap ver
overd en vorig jaar juli had Coggan
aan de paus laten weten dat de angli
caanse gemeenschap langzamer
hand toe is aan de officiële aanvaar
ding van de vrouwelijke priester. Hij
vroeg wat de paus hiervan dacht.
Deze antwoordde vorig jaar novem
ber dat hij de wijding van vrouwen
tot priester in de anglicaanse kerk
betreurde. Het interkerkelijk ge
sprek zou hierdoor ernstig worden
bemoeilijkt. In een brief van maart
van dit jaar sprak de paus van een
ernstig obstakel op de wég naar ver
zoening. De paus schreef dat de
rooms katholieke kerk zeer funda
mentele bezwaren heeft: Christus
koos zijn apostelen uitsluitend uit
mannen, deze gewoonte werd altijd
door de kerk gevolgd en het leerge
zag was er altijd van uitgegaan dat
het uitsluiten van vrouwen van het
priesterschap overeenkomt met
Gods bedoeling met de kerk.
Mechelen
De publikatie van de briefwisseling
tussen de paus en aartsbisschop
Coggan heeft een domper gezet op
de herdenking, dinsdag in Mechelen,
van de eerste baanbrekende ge
sprekken die vijftig jaar geleden in
deze stad zijn gevoerd tussen de
anglicaanse en de rooms-katholieke
kerk.
Het pauselijke standpunt verhinder
de echter de franstalige priesterraad
ROME Het Vaticaan handhaaft
zijn absolute verbod op sterilisatie
van mensen. Dat blijkt uit een rap
port dat het Romeinse jezuïetentijd
schrift Civiltè Cattolica deze week
publiceert. Het document is een
antwoord op vragen uit de Verenig
de Staten, waar in veel klinieken
steeds meer gesteriliseerd wordt.
Gedwongen sterilisatie schendt
aldus het document de waardig
heid van de menselijke persoon. Het
feit dat „niet weinig theologen" af
wijken van de traditionele leer mag
Voor geen enkele katholiek een ar
gument zijn voor sterilisatie.
Rooms-katholieke ziekenhuizen en
medisch personeel wordt verboden
aan sterilisaties mee te werken.
In een commentaar typeert Civilta
Cattolica de sterilisatie als het „der
de geschenk" na abortus en eutha
nasie, dat zekere stromingen van de
beschaving aan de mensheid geven.
In het Vaticaanse dagblad Osserva-
tore Romano wordt herinnerd aan
de klassiek leer van de encycliek
Humanae Vitae, die nu met voeten
getreden zou worden door de Duitse
theoloog Bernard H&ring, die in Ro
me en in de Verenigde Staten les
geeft. Haring had in het populaire
kerkelijke familieblad Famiglia
Christiana gepleit voor een ruime
uitleg van de encycliek.
ROME Vanwege de tiende
verjaardag van „Populorum
Progressio", de in 1967 ver
schenen encycliek over de be
vordering van de ontwikkeling
van de volkeren, heeft de pau
selijke commissie „Justitia et
Pax" (gerechtigheid en vrede)
een prijsvraag uitgeschreven.
De deelnemers moeten in een
bijdrage van 5000 S 8000 woor
den vanuit christelijk
standpunt schrijven over het
thema „vrijheid, verantwoor
delijkheid en solidariteit onder
de volkeren." Inzendingen
moeten uiterlijk eind maart
1977 worden toegezonden in
zesvoud aan „Justitia et Pax",
Vatikaanstad. Er zijn prijzen
beschikbaar gesteld van 1000,
700 en 400 dollar (respectieve
lijk 2750,1925 en 1100 gulden).
door dr. C. Rijnsdorp
Dr. P. Nijkamp heeft een de
gelijke en lezenswaardige stu
die geschreven over de toe
komst van onze samenleving
en de bekende vraagstukken
die daarmee verband houden.
Het boek heet: Naar een maat
schappij zonder toekomst? (Uitge
verij De Vuurbaak, Groningen, 176
blz., 14.90).
In afwijking van mijn gewoonte
een overzicht te geven van de in
houd, gevolgd door een kort com
mentaar, wil ik de zaak nu omke
ren. Er zijn hier namelijk een paar
fundamentele punten in het ge
ding, die ik niet in een paar alinea's
kan afdoen.
Het boek van dr. Nijkamp komt uit
een bepaalde, rechts-
geréformeerde kring. Dit mag voor
al geen vooroordeel oproepen. Iede
reen die in de kritische situatie
waarin onze samenleving zich be
vindt, van zijn christelijke levens
overtuiging uit een serieuze bijdra
ge biedt tot verheldering, en een
poging doet om te ontkomen aan
de ban van een modieus denken,
om niet te zeggen de tirannie van
de tijdgeest, is niet alleen welkom
maar een onmisbare bondgenoot.
Niets verzwakt de stem van de
christelijke kerk in de overwegend
vijandige samenleving zozeer als
het uitmeten van onderlinge ge
schillen.
Dit staat dus duidelijk voorop. Een
tweede, eveneens belangrijk punt,
is het onderlinge beraad. Hierop
valt in deze korte beschouwing de
nadruk. Ik knoop daarbij aan bij
twee uitspraken in het boek. In het
Ten Geleide van het Gereformeerd
Sociaal en Economisch Verband en
het Gereformeerd Wetenschappe
lijk Genootschap wordt gezegd:
„Willen wij namelijk zicht krijgen
op, en tot een taxatie komen van de
maatschappelijke ontwikkelingen,
dan dienen wij reeds terug te gaan
op wat God ons in de Bijbel, het
boek voor alle tijden en situaties,
heeft geopenbaard. Alleen zo kan
een visie op de maatschappelijke
ontwikkelingen aan het stempel
van een bepaald tijdvak of van een
specifieke maatschappelijke groep
ontkomen." En de auteur zelf
schrijft op blz. 167: „De prediking
van het Evangelie is van groot be
lang voor een zinvolle ontwikkeling
van de samenleving."
Onmogelijk
Eerst over die uitspraak in het Ten
Geleide. Het is naar mijn mening
onmogelijk aan het stempel van
een bepaald tijdvak of van een spe
cifieke maatschappelijke groep te
ontkomen. Achter de uitspraak
van die beide besturen zit de opvat
ting dat de openbaring van God.
die uiteraard een voor alle tijden
geldende bedoeling en boodschap
heeft, ook naar vorm en inkleding
tijdloos zou zijn. Zelfs de Tien Ge
boden immers veronderstellen een
samenleving die zo niet meer be
staat. De verspreide en nergens af
rondend gesystematiseerde leer
van de bijbel wordt versmald tot
het historisch verschijnsel van het
calvinisme, bovendien nog zoals
dat in de Drie Formulieren van
Enigheid in de 16e en 17e eeuw tot
uitdrukking is gebracht. De gere
formeerde belijdenis wordt als van
zelfsprekend gezien in het ver
lengde van Gods openbaring, die
overigens zelf in een vele eeuwen
omspannend proces tot boeken, bi-
blia, is geworden. Ook met de Heili
ge Schrift in de hand kan men zich
niet buiten tijd en omstandigheden
plaatsen.
Vergeten wordt de grote betekenis
van de Geest in verband met de
letter. Vermoedelkjk ben ik zelf in
hart en nieren calvinist, maar ik zie
heel duidelijk de exclusieve rol die
in het calvinisme aan het be
wustzijn wordt toegekend. Wie be
wustzijn zegt, zegt ratio en het re
delijk denken is een duidelijke fac
tor bij alles wat zich calvinistisch
noemt. Menig calvinist is rationa
list zonder het zelf te merken. Gere
formeerd zijn bevat een duidelijke
rationalistische component (sa
menstellend deel).
Ontologisch denken
De wetenschappers die achter het
hier aangekondigde boek staan,
verkeren nog duidelijk in de ban
van het ontologisch denken; geen
tijdloze aangelegenheid, maar ver
bonden met een fase in de Westeu-
ropese cultuur. En bij de auteur is
een duidelijke dualiteit (tweeheid)
aan te tonen. Als vakman (eco
noom) denkt en schrijft hij genuan
ceerd, maar wanneer hij de aange
troffen verschijnselen in het licht
van Gods Woord wil plaatsen, ver
valt hij in de bekende verwijzingen
die naar zijn smaak een wat legalis
tisch. naar het wettische zwemend
karakter dragen. D.e gist, is tot
brokjes verhard.
En zo kom ik tot de kwestie van het
prediken. Bezig met de tijdrovende
lectuur der 800 grote en dichtbe
drukte bladzijden van dr. F. C.
Kamma's boek over de geschiede
nis van de zending op Nieuw-
Guinea, ben ik onder de indruk
gekomen van de enorme fouten die
de heldhaftige zendeling-pioniers
daar hebben gemaakt met hun op
vatting van prediken. Zij meenden
een tijdloze boodschap te brengen,
zonder te beseffen dat die
boodschap verpakt was in westerse
begrippen, westerse kleren, Duits
piëtisme en Nederlandse burger
lijkheid. Door die culturele en his
torische factoren bij de „wilden"
uiteraard ook niet (overigens moei
lijk en bloeddorstige volkjes en
groepen).
Zo erg is het natuurlijk niet bij de
hier besproken auteur en de instan
ties achter hem. maar hun kerkelij
ke exclusiviteit brengt wel mee, dat
ze zonder het misschien zelf te wil
len en zeker zónder het te merken
aan een soort blikvernauwing lij
den, zowel bij de analyse van de
waargenomen maatschappelijke
verschijnselen als van de remedie
die zij aanprijzen.
Geloofwaardig
Wat is „prediken" in de babylo-
nische spraakverwarring die de
communicatiemiddelen in onze
huiskamer doen roezemoezen? Hoe
kan men zich verstaanbaar ma
ken? De vraag is niet alleen of wij
het weer eens duidelijk gezegd heb
ben („tot de Wet en tot de getuige
nis"), maar hoe onze boodschap
geloofwaardig kan klinken, gehoor
kan vinden en aan welke voorwaar
den de prediker en de zijnen zelf
moeten voldoen. Als er iets erfelijk
belast is dan is het wel de christelij
ke prediking. Onze handen zijn niet
alleen vuil, maar met bloed be
vlekt, zie Ulster, Libanon én waar u
maar op de wereldkaart wilt kij
ken. En de mondiaal opengewor
pen samenleving is zó ingewikkeld,
zó eindeloos gevarieerd en zó vol
conflicten en tegenstrijdigheden,
dat het gewoon naïef is om niet
eerst in onderling beraad zich over
het hoe van de prediking een beeld
te vormen.
Men bespeurt hier een paradoxale
combinatie van evangelische ex
pansiedrift en ruimtevrees. De bij
bel is geen grasveldje, dat de gelo
vige als een vastgebonden geit mag
afgrazen. Hij is in de ruimte gesteld
en moet zich in de ruimte durven
wagen. Hier komt de Heilige Geest
binnen de lijst, niet als retorische
figuur, niet als fiatgever op synode
besluiten, niet als voorwendsel
voor vrijbuiterij, maar als enige
mogelijkheid voor bespiegeling en
actie.
AA
fcijn.
;emei
ULRIKE MEINHOF
van Brussel niet, een motie te aan
vaarden waarin deze zich uitspreekt
voor een veel grotere variatie van
kerkelijke ambten. Volgens de Brus
selse priesters moet er in de kerk
plaats zijn voor gehuwde en onge
huwde, mannelijke en vrouwelijke
priesters, die zich voor altijd of tijde
lijk verbinden. Het getuigenis van
een gelukkig beleefd celibaat is
aldus de motie een echte rijkdom
in de uitoefening van de gewijde
ambt. Dit officiële adviescollege van
kardinaal Suenens schrijft verder
echter: „Het ten koste van alles wil
len handhaven van de verplichte
band tussen priesterschap en celi
baat geeft naar onze mening een
grotere betekenis aan het celibaat
dan aan het priesterambt zelf".
De paus heeft aan kardinaal Sue
nens een brief geschreven ter gele
genheid van de vijftigjarige herden
king van de gesprekken van Meche
len. In de brief zegt de paus dat het
tijd is dat de christenen snel „de weg
naar de oecumene volgen", zoals die
door het tweede Vaticaans Concilie
is gewezen. „We leven tegenwoordig
in gunstiger tijden, dan degenen die
vijftig jaar geleden de eerste stappen
zetten op de weg naar verzoening
tussen christenen".
gen c
gevei
In het maandblad Wending si^de
Paulander Hausmanp een korn woi
kei over Ulrike Meinhof, de fa Vei
vrouw die 9 mei in StuttgartLjd i
gevangenis door eigen U de
omkwam. „Een spoor van doefweri
verminkten tekent haar weg".
niet Hausmanns bedoeling oup1
van schuld vrij te spreken.
misdaden zijn op geen enkelelfSti
goed te praten Ulrike Meinhofu
eerst duidelijk geprobeerd haM
vrede met de restauratie in
Duitsland, met name die ondengg
nazi's, op democratische wijze]
te geven. Na de studentenrellefize p
er een gat. Niemand nam dit pi
tegen alle onrecht in de wereld £AA(
nam) over. Toen ging zij ov<8 en
directe actie. „In haar vertwijftn gei
dat ze de maatschappij niet may Fc
lijker kon maken, werd ze zelf, rost v
reus en dapper, onmenselijk'Mjke
ke Meinhof blijft een vraag vooieeft
ien 2
Hoe kon iemand die geweld zcgemt
oordeelde als zij, zich uiteindet h<
toch zo aan het geweld verslgn
ren? Het is de vraag die Hékkeli
Gollwitzer op haar graf steldhet
daarmee eindigt het artikel: „Zm z
onder ons meer mensen gevoftvar
hebben, die evenzeer bereid ^en.
geweest, mee te vechten vooifevraï
menselijke maatschappij.(nen
licht zou ze dan met ons een stjad n
gie van bevrijding hebben gezand,
die anders gelopen was: niet
kend door haat en tegenhaatl min
denk dat deze vraag ons nog lai^ut
bijblijven. Hij doet me denkenappi
wat Henriëtte Roland Holst 1
zelfmoord van Thülmann scl
tetso
„Wij zijn niet goed genoeg voePn g<
kaar". Wij laten elkaar te gemaL—
lijk in de steek. We zwichten i
algemeenheden als: er valt tocl
tegen te vechten! Je hebt toch
inbreng. En: oorlogen (en dus f-
lei vormen van onrecht) zulle:
blijven! Dat alles pleit Ulrike R|r* g
hof niet vrij. Misschien heeft zefg.
zelf ook geweten. Wie zal dat I
nen zeggen? Maar zolang we
gemakkelijk van deze achterfcen
den blijven afmaken, is er wt
h00P HA
:eiïappi
bar lijk
iclfal h
n ci
Beroepingswerk
ichai
fiings
rordt
Beroepen: te Jaarsveld (toez) J. iQevi
leman kand. te Schoonhovenjjnge
Goënga (toez) J. Rienstra te ov
kerk en Roodkerk. pr 7
NED. HERV. KERK
f.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Boskoop A.G. van jerk)
ier j
lens
ópen
uitzo
Heijden kand. te Putten
NED. HERV. KERK
Beroepbaar: H. de Leede, Van Eij
galaan 262 te Utrecht.
Kardinaal Sin
De primaat van de Philippijnen, 1 i1#
dinaai Jaime Sin van Manilla htft
een rede voor de Rotary club aar.
grepen voor een aanval op presidl® a
Marcos van zijn land, die priesllV
arresteert, die op de preekstoel
varen tegen het politieke onrechi R
de Philippijnen. De priester h(-
geen ander platform dan |,er v
preekstoel, zei de kardinaal enjons]
kerk heeft de plicht onrechtvaar(aus1
heden te onthullen, of die nu dus e
een privé-persoon dan wel door PQse
regering worden bedreven. In de £ven
lippijnen zitten verscheidene prend
ters in de gevangenis zonder te srukk
veroordeeld. De Philippijnse fcurs
voert een felle campagne tegenimal
kerk. lU||e,
imp
lewe
Parmar Ude
het V
Int
linel
irs b
reet
n V
an
jamp
De Indiase econoom Samuel
mar, die zeer heeft bijgedragen
het denken in de oecumene
ontwikkeling, pleit in het niem
nummer van het blad van de
reldraad, One World, voor grol
zelfstandigheid van de ontwil
lingslanden tegenover de rijke
den. Werkelijke ontwikkeling in'
derde wereld is pas mogelijk, wV^rl
neer deze landen vertrouwen winijede
in hun eigen mogelijkheden en wa99
neer de armen door burgerlijke onr
hooreaamheid maatschappelljom
veranderingen afdwingen. wek
De ervaring van vijftien jaar ontdaam
kelingshulp hèeft aangetoond (rfres:
het verschil in rijkdom niet sleet
een kwestie is van ontbrekende n|
delen, maar ook het gevolg van ft: -
rechtvaardige maatschappelijonder
verhoudingen. Daarom moet 4ntwoi
maatschappij zo veranderd wordetaiir
dat het kapitaal en de technologie -
armen ten goede komen, zodat dei \T
de kans krijgen zelf mee te werker v
het ontwikkelingsproces. We da _J
ten eerst dat je een land kon ontv«
kelen zonder te letten op de klassi VI
en machtsverhoudingen, maar nulvera
kennen wij dat ontwikkeling traitbonr
en strijd kost.
