Amerika, het land van
de trainingsgroepen
Weer interkerkellijke stap in nieuwe land
„De heilige stad" (slot)
ii
Vandaag
Onze adressen:
Priesters in
Moskou
met strenge straf
bedreigd
Hervormde
zending helpt
slachtoffers
aardbeving
Kerkelijke actie
voor actiegroep
Taalkloof schaadt
oecumene in Canada
r;
1 K
1 tic
VOORBUGANGE!
gt
in
T"
VRIJDAG 16 JULI 1976
KERK
door prof. dr. C. H. Lindijer
CHICAGO Amerika is het land van de trainingen en de groepen. Wie daar iets van wil zien,
moet voor alles naar Esalen gaan. Het ligt tussen San Francisco en Los Angeles aan de Stille
Oceaan, tussen de bergen en de zee, op wat ik het mooiste plekje van Amerika vond. Het is een
smalle strook grond tussen de bergen en de branding, met grasvelden en bloemen, een eigen
groentetuin, enkele huizen, veel katten en niet te vergeten de beroemde warme baden.
Gedurende het hele jaar zijn
hier groepen bij elkaar, voor
een weekend of voor lange
tijd, met mensen uit alle de
len van de wereld. Fritz Perls
werkte hier gedurende de
laatste jaren van zijn leven
met zijn „Gestalttherapie",;
op de hoogste en mooiste plek
van het terrein herinnert zijn
prachtige bungalow, „Fritz's
house", nog aan hem. Wil
Schutz houdt hier zijn ont
moetingsgroepen. Er is plaats
voor dans en muziek, massa
ge en „rolfing", yoga en medi
tatie, en het „lichaamsbe-
wustzijn" en de taal van het
lichaam hebben er de volle
belangstelling.
Merkwaardig vond ik de grote
godsdienstige belangstelling
in veel gesprekken in Esalen.
De theoloog Thomas Oden
heeft in een overigens
waarderend boekje over groe
pen de spot gedreven met
de mensen die van trainings
centrum naar trainings
centrum trekken, naar de „ca
nonieke heiligen Perls, Mas-
low, Rogers en anderen" en
die pelgrimstochten onderne
men naar „de genezende wa
teren van Esalen". Hier is iets
van waar. Er zijn ook in Esa
len mensen die van training
naar training trekken en
„het" waarschijnlijk nooit
vinden.
Ook is er wel iets modieus in
het programma van Esalen.
Wie, om maar eens iets geks
te noemen, zou beweren, dat
ruggewervelmassage de kern
is voor geestelijke vernieu
wing en dit zou brengen als
een oud-japanse methode van
geestelijke oefening, zou een
goede kans maken bij sommi
ge Esalengangers.
Maar overwegend is bij mij
toch de indruk dat de sfeer in
Esalen gezond was en dat er
in de groepen, die ik mee
maakte, voortreffelijk werk
gedaan werd aan mensen. Ik
vond het een goed ding dat er
mensen zo kundig en intens
bezig kunnen zijn met andere
mensen, met de totale mens
naar lichaam en ziel, om hen
in£igen verantwoordelijkheid
een weg te laten vinden naar
ontplooiing, levensgeluk en
verantwoordelijkheid. Ik wil
persoonlijk best Odens spot
tende woorden overnemen en
inderdaad spreken over „ge
nezende wateren van Esalen".
Wat nog niet betekent dat ik
elke lezer van Trouw zou aan
raden om er naar toe te gaan.
Er zijn ook vragen te stellen
aan Esalen. Om in de lijn van
de gebruiken in Esalen te blij
ven maak ik van deze vragen
liever een bewering, een stel
ling: 1. Er waren mij te weinig
niet-blanken in Esalen. Ik zag
in negen dagen één neger. 2.
Door de hoge prijzen en de
dure reis dreigt Esalen elitair
te worden. 3. Er is in de pro
gramma's te weinig politiek
engagement (wat niet bete
kent dat de mensen die er
wonen en komen niet kritisch
zijn in hun eigen politieke
keuze).
„Groene bladeren"
Er zijn veel trainingscentra in de
Verenigde Staten, vooral in het
westen. Over een trainings
centrum, dat ik wat nader leerde
kennen, wil ik iets vertellen. In Cla-
remont, een vriendelijk stadje bij
Lo6 Angeles, hebben ds. Courtny
Peterson en zijn vrouw Barbara In
enkele jaren een trainingscentrum
opgebouwd zonder een speciaal
godsdienstige achtergrond. Ze
noemden het de „Green leaves", de
groene bladeren, „voor betere we
gen om levend te zijn". Binnenkort
zullen ze ook een huis hebben, waar
hun groepen een onderdak hebben.
Ik maakte een grote weekendbij
eenkomst van dit centrum mee in
de bergen van Californië, het „car
naval van het leven", met een klei
ne 150 deelnemers. Er werd onder
deskundige leiding gewerkt in vele
groepen, „workshops", met Ge
stalttherapie en dans, psychodra
ma en rollenspel, acupunctuur en
werken met dromen. Van het gewo
ne programma maakte ik drie „py-
ramidegroepen" mee.
Twintig mensen komen in zo'n
groep gedurende een half jaar we
kelijks bijeen. De deelnemers kie
zen op elke bijeenkomst welke on
derwerpen ze die avond in een klei
ne groep willen werken, bij voor
beeld het doen van een keuze, het
verwerken van verdriet, omgaan
met agressie. De grote openheid,
waarmee het gebeurde, viel me op.
Aan het eind van de avond wisselt
de hele groep ervaringen uit. Ook
kan men dan een „contract" slui
ten, zich verplichten om in de ko
mende week iets bepaalds te doen.
bijv. een nazie uitpraten, een plan
voor iets maken.
Ziekenhuis
In een van de ziekenhuizen in het
medisch centrum in Houston ge
bruikt men de methodes van de
ontmoetings-trainingsgroep in een
programma voor alcoholici. In dit
door enkele psychologen geleide
programma doen de deelnemers
eerst enkele weken mee met zo'n
ontmoetingsgroep, waar het luiste
ren en communiceren geleerd
wordt. De zittingen zijn afwisse
lend geleid (door een psycholoog)
en ongeleid. Als men deze training
heeft meegemaakt gaat men naar
de therapiegroep. Het was een boei
ende ervaring om gedurende enke
le dagen mee te doen met een trai
ningsgroep in het Veterans-
Administration-Hospital". om de
spanningen en de onderlinge
warmte mee te beleven en om te
zien, dat ook op dit terrein de trai
ningsmethodiek voortreffelijk
werkte.
Messias?
Ook in de Amerikaanse kerken
hebben de trainingsgroepen en
weekend hun intrede gedaan. Een
collega in Berkeley gaf me een door
hem bijgehouden bibliografie over
groepen in de kerk, met vele artike
len en boeken. Howard Clinebell
schreef zijn boek over „Groeigroe-
pen" voor welhaast elke leeftijd en
levenssituatie. Men heeft wel eens.
zeker in de jaren zestig, grote won
deren van de groepen voor de kerk
verwacht. „Groups alive, church
alive" („levende groepen, een le
vende kerk") was de titel van een in
1969 verschenen boek. En de socio
loog-theoloog Robert Benne van
het luthers seminarium in Chicago,
schrijft in een van zijn boeken
zonder het er mee eens te zijn dat
men de groepen in de kerk wel
gezien heeft als „de nieuwe Messi-
Men moet zeker niet alles verwach
ten van groepen en ook weten, dat
men er mensen voor nodig heeft,
die bereid zijn om aan zo'n groep
deel te nemen (met alles wat het
vraagt) en mensen, die in staat zijn
er vakkundig leiding aan te geven.
Maar het is zeker zo, dat goede
groepen kunnen leiden naar groei
en vernieuwing van geloof bij de
deelnemers en dat ze een gemeente
meer tot levende gemeente kunnen
maken. met werkelijke ge
meenschap.
In Chicago maakte ik een weekend
mee van een zogenaamde „House-
church"(huiskerk)-groep. Het was
een poging om met ongeveer 15
mensen twee dagen bij elkaar te
zijn en op een nieuwe wijze ge
meente te wezen. Er werd hier op
grote schaal gebruik gemaakt van
de methoden van niet-kerkelijke
trainingsgroepen. Het hoogleraars-
echtpaar, dat het weekend leidde,
had ervaring opgedaan in Esalen.
Het weekend leek weinig op een
gewoon kerkelijk samenzijn. De
deelnemers, jongeren en enkele ou
dere mensen, kerkelijk en rand
kerkelijk, zaten op kussens op de
grond. We werkten een programma
af van communicatieoefeningen,
we tekenden ons eigen leven en er
waren goede Gestaltoefeningen.
En daarnaast was er een gezongen
en een uitgebeeld gebed, er werd
gezongen, en aan het slot reikten
we elkaar brood en wijn. Gemeen
te, op een heel afwijkende en nieu
we wijze, voor mij een unieke erva
ring.
Spannend
Het is een spannend experiment
om methoden uit de wereld van de
trainingen in het werk van de kerk
op te nemen. Misschien kan het ons
helpen om op een nieuwe wijze zorg
aan mensen te geven en ge
meenschap onder hen te doen
groeien. Misschien kan de kerk dan
zelfs meer dan de trainingscentra.
Mensen uit Esalen zeiden tegen
mensen van de „House-church" in
Chicago: Jullie kunnen meer dan
wij, omdat je een gemeente hebt en
deelnemers aan groepen en wee
kends daardoor een follow-up krij
gen (voortgaande aandacht en zorg
van de pastor en van elkaar).
Misschien ook dat dingen die in
Esalen niet aan de orde komen, in
een groep van de kerk meer hun
kans krijgen. In een boek met arti
kelen over de „House-church"
staat ook een indringend artikel
over de wereldhonger. En de theo
loog Howard Clinebell gaf zijn boek
over groeigroepen de ondertitel
„Veranderen van jezelf en de sa
menleving door groeigroepen", ter
wijl zijn laatste hoofdstuk handelt
over „Training van leiders van een
veranderingsproces ter humanise
ring van de samenleving".
Trainingsgroepen in de kerk.... Na
tuurlijk niet de nieuwe, alles veran
derende Messias. Maar voor mijn
gevoel wel een kans om de kerk
meer kerk te laten zijn. In die rich
ting gaf Amerika mij weer een
zetje.
Dit is het laatste van een reeks van
drie artikelen, die de lutherse theo
loog prof. dr. C. H. Lindijer schreef
n.a.v. zijn bezoek aan de V.S. De
beide andere artikelen publiceerden
wij op 13 en 14 juli.
DEN HAAG Ds E. F. Verbaas, hervormd predikant te Maassluis, heeft de benoeming door de
hervormde commissie nieuwe IJsselmeerpolders tot predikant voor de gereformeerde kerk en de
hervormde gemeente te Zuidelijk Flevoland aanvaard. Begin oktober hoopt ds Verbaas, tegelijk
met de eerste (grotere) groep bewoners, naar Almere, Zuidelijk Flevoland, te verhuizen. Met deze
benoeming er is nog geen kerkeraad zodat ook nog geen beroep kon worden uitgebracht is een
volgende interkerkelijke stap gezet ter voorbereiding van het kerkelijke leven op Nederlands
jongste landaanwinning.
Ds. Verbaas heeft gereageerd op een
advertentie in het hervormd
ambtsdragersblad „Woord en
Dienst" en als dominee onwennig
en voor het eerst van zijn leven
gesolliciteerd. Mede via dit blad
werd door de gereformeerde kerken
en de hervormde kerk samen ge
vraagd om een predikant, die de
bereidheid zou hebben in samenwer
king met de r.k pastor in een nieuw
te stichten stad (Almere) in de Flevo-
polder gemeente-opbouwwerk te
verrichten.
Het gaat om de opbouw van een
gemeente (geref.: plaatselijke kerk)
helemaal van de grond af aan vanaf
het moment dat er mensen komen
wonen. Maar allerlei voorbereidend
werk. dat al kan en moet gebeuren,
wordt en is al verzet.
niet vastleggen
In zuidelijk Flevoland wordt lering
getrokken van eerdere ervaringen el
ders Voorop staat nu de wens de
toekomstige bewoners niet vast te
leggen, maar eerste aanzetten te bie
den, waarmee ze zelf verschillende
kanten uit kunnen. Er wordt „van
boven af" niets op- en vastgelegd,
maar voorbereidend werk gedaan
Zo staat er straks voor hen in Alme-
re-haven een eenvoudig kerkcen
trum gereed, dat ze zelf later kunnen
AMSTERDAM:
Postbus 859,
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948.
Westblaak 9, Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
(her)inrichten. uitbreiden, verfraai
en. veranderen, al naar ze willen.
Naast de neven-werkruimten wordt
voorzien in twee kerkzalen. geschikt
voor diensten voor gereformeerden
plus hervormden en voor rooms-
katholleken.
Open gehouden
Ook de interkerkelijke samenwer
king. die aanvankelijk in de pio
nierssituatie veelal zeer goede kan
sen heeft, is dit keer zo open moge
lijk gehouden. Er is een soepele sa
menwerking van gereformeerde en
hervormde (landelijke) instanties
tcommissie. deputaten. synodes) en
met de r.k. kerk heeft men voor
onderling contact eer> „Platform Al
mere" gevormd, waar ook andere
kerken desgewenst aan kunnen gaan
deelnemen. Er is in dit geval geen
r.k. bouwpastoor benoemd. Ds Ver
baas (de keuze had ook op een gere
formeerde predikant kunnen vallen)
zal een collegiale verstandhouding
krijgen met de r.k. kerkelijke op
bouwwerker voor Almere. Dirk Vis
ser (37), voor heen pastoraal mede
werker voor volwassenen-catechese
en kadertraining van het dekenaat
Hoofddorp en r.k. Nederlands eerste
gehuwde diaken. Bisschop
Zwartkruis van Haarlem is een voor
stander van de samenwerking tus
sen de kerken, ook pastoraal.
FRANKFURT Priesters uit het
diocees Moskou, die zich inlaten
met politieke, maatschappelijke of
economische vraagstukken kunnen
rekenen op strenge disciplinaire
straffen, eventueel zelfs op onthef
fing uit het ambt. Dit heeft de admi
nistrator van het bisdom Moskou,
de metrepoliet Seraphim van Kroe-
tisky en Kolomna, de priesters in
het diocees laten weten. Dit blijkt
uit een document, dat naar het Wes
ten is gesmokkeld en in handen is
van het instituut „Geloof in de
Tweede Wereld" in het Zwitserse
Kuesnacht.
In gereformeerde kring wordt ver
wacht dat volgend jaar In Almere
een gereformeerde kerk gïnstitueerd
(plaatselijke gemeente officieel tot
stand) kan worden gebracht. Het
breed moderamen van de gerefor
meerde synode heeft besloten deze
a.s. kerk voorlopig bij de classis Hil
versum in te delen. De definitieve
kerkelijke indeling hangt nog af van
het streven als hervormden en gere
formeerden voor het nieuwe land tot
dezelfde opzet te komen. Mede daar
om zal de subgroep kerkordelijke
aangelegenheden van de ge
meenschappelijke hervormd gere
formeerde taakgroep „Samen op
weg" bij het overleg worden betrok
ken. Ook zal rekening worden gehou
den met de wensen van de leden van
beide kerken in de IJsselmeerpol
ders en met de te verwachten wijzi
ging van de provinciewet voor wat
betreft dit gebied.
Oestgeest Uit de berichten, die het
Zendingsbureau van de hervormde
kerk te Oegstgeest vanuit Irian Jay a
bereiken, blijkt dat ongeveer zes
tienduizend mensen in het binnen
land dagelijks via een luchtbrug van
voedsel moeten worden voorzien.
Omdat door de aardbeving en de
daarmee gepaard gaande aardver
schuivingen praktisch al de tuinen
van deze mensen verwoest zijn, zal
deZe voedsel-toevoer minstens gedu
rende zes maanden voortgezet moe
ten worden, totdat de oogst van
nieuwaangelegde tuinen verwacht
kan worden. Alleen voor de
transportkosten is reeds een bedrag
nodig van ongeveer twee ton.
De hervormde zendingsarts Scheep
stra en de landbouwkundige Sinke
zitten vlak bij het rampgebied en
staan klaar om hulp te bieden; ge
wonden worden in het zendingszie
kenhuis in Angguruk verpleegd. Een
van de komende zondagen zullen de
„Wilde Ganzen" voor dit doel
vliegen; giften hiervoor kunnen
reeds gestort worden op giro 40000
t.n.v. de „Wilde Ganzen" te Hil
versum.
Het Zendingsbureau te Oegstgeest
stelde reeds een begin-bedrag ter be
schikking van de synode van de
Evangelisch Christelijke Kerk van
Irian Jaya om de eerste nood te
helpen opvangen. Giften kunnen
ook gestort worden op giro 6074 van
het zendingsbureau te Oestgeest.
LEEUWARDEN Na een initiatief
vanuit plaatselijke kerkelijke krin
gen. waar men zich af vroeg of er iets
voor de groep van vaak langdurig
werkloze jongeren niet iets ge
daan kon worden, is in de gemeente
Lemsterland (Fr.) een Actiegroep
Werkloze Jongeren (AWJ) opgericht.
Daaraan voorafgaande zijn op enke
le bijeenkonsten met deze jongeren
behoeften en interessen gepeild. De
nog kleine AWJ is daarna aan het
werk gegaan voor het geven van
Nederlandse taallessen aan Turkse
en Surinaamse jongeren en
technisch onderwijs aan Surinaam
se jongeren. Er is meegeholpen aan
het opzetten van een bibliotheek op
de chr. Mavo ter plaatse. En verder
werd gedurende drie middagen per
week een „soos" geopend om andere
werklozen en ook niet-werklozen
enkele gezellige uren te bezorgen.
(Hervormd Persbureau)
MONTREAL Pater Irenee Beau-
bien SJ. directeur van het centrum
voor oecumene in Montreal van de
Canadese r.k. bisschoppenconferen
tie, heeft erop gewezen dat de Cana
dese taalkloof tussen Engels- en
Franssprekenden een ernstige be
lemmering is voor de voortgang van
de oecumenische beweging.
In een interview zei hij dat meer dan
de helft van de Canadese katholie
ken niet betrokken zijn bij de oecu
menische discussie, omdat deze
overwegend in het Engels wordt ge
voerd. Door de taalbarrière is de r.k.
inbreng zeer beneden de maat.
door A. J. Klei
Het begon ermee dat ik in het gemeenteblad van de Beverwijk-
se doopsgezinden een opgetogen mededeling vond over hun
geloofsgenoten in IJmuiden, die op palmzondag luidkeels „De
heilige stad" hadden aangeheven, toen de organist na de
dienst dit befaamde lied inzette.
Het bericht wekte enige jaloezie in
mij op, want ik had „De heilige
stad" nog nimmer als kerkelijke
meezinger mogen aantreffen. In
een stukje gaf lk lucht aan mijn
gevoelens en dit leverde nogal wat
correspondentie op. als vrucht
waarvan ik de namen kon melden
van de componist en van de tekst
schrijver, alsmede van de zanger,
die via de vooroorlogse NCRV-
microfoon „The holy city" in de
protestants-christelijke huiska
mers en harten bracht.
„The holy city" is nog niet uit de
genoemde harten verdwenen en
heeft althans verscheidene lezers
aanleiding gegeven tot het op pa
pier zetten van dankbaar gestemde
overpeinzingen. Zorgvuldige ken
nisneming hiervan roept de vraag
in mij wakker, wat de dopersen in
IJmuiden op palmzondag nu pre
cies gezongen hebben. Was het, zo
als ik dacht; „Terwijl 'k eens lag te
slapen Of: „Nog zweeft voor
mij het droombeeld Of: „Ik
sliep en zag een droombeeld
Ik ben er namelijk op attent ge
maakt dat de vertaling en bewer
king van Johannes de Heer, die ik
ten tonele voerde, niet de enige
vaderlandse versie van „The holy
city" is. Een lezertes) uit Haarlem,
wiens (wier) naam lk niet ontcijfe
ren kan. stuurde mij „De heilige
stad" met een Nederlandse tekst
van O. J. van Ziylen: „Nog zweeft
voor mij dat droombeeld De
pianobegeleiding (de oorspronke
lijke van Adams?) is aanzienlijk
moeilijker dan de begeleiding voor
orgel of piano, die Johannes de
Heer leverde. De uitgave is van Cor
B. Smit's Muziekhandel te
Amsterdam.
Een zoon van de onlangs op hoge
leeftijd (hij was bijna negentig)
overleden organist Marc. E. Bouw
meester meldt me, dat zijn vader
een Nederlandse editie van „The
holy city" had die bij Eggers in
Leiden was uitgekomen. De verta
ler verschool zich achter de initia
len J.R.8.H. en hij begon aldus: „Ik
sliep en zag een droombeeld
De heer Bouwmeester Junior ver
telde dat zijn vader en moedeV tot
kort voor het overlijden van zijn
vader dit lied samen hebben gezon
gen en gespeeld. Het exemplaar
van „De heilige stad" dat zij hierbij
gebruikten (uitgave Eggers dus)
was al heel oud, Marc. E. Bouw
meester had het in zijn verlovings
tijd gekocht en dat moet zei zijn
zoon, omstreeks 1910 geweest zijn.
Marc. E. Bouwmeester we ne
men nu maar afscheid van „De
heilige stad" en ik wil nog even op
hem doorgaan Marc. E. Bouw
meester heb ik veelvuldig meege
maakt als organist van de gerefor
meerde Raamkerk ln het oude wes
ten van Amsterdam. Hem stond
daar een niet groot, maar wel fraai
instrument ter beschikking. Als ik
indertijd (ik heb het over zo'n vijf
tien, twintig Jaar terug) zondags
ochtends naar de Raamkerk ging.
was dat niet zozeer uit heilbegeerte
als wel in de hoop dat Bouwmees
ter mij zou vragen, de middagbeurt
voor hem waar te nemen. Ik liep na
de dienst de orgelgalerij op en dan
volgde een spannend moment. Als
Bouwmeester mij waarnam en
daarop terstond de handen van de
toetsen lichtte, opzij schoof op de
orgelbank en een uitnodigend ge
baar in mijn richting maakte, kon
ik weten: ik mag nu verder spelen,
maar vanmiddag doet-ie 't zelf.
Volstond Bouwmeester bij mijn
komst echter met een vriendelijk
knikje en speelde hij gewoon ver
der tot de kerk leeg was, dan kon ik
met aan zekerheid grenzende stel
ligheid aannemen dat ik 's mid
dags mocht spelen. Het was eigen
lijk net zoiets als met de duim van
keizer Nero: zou hij omhoog gaan
of omlaag wijzen? Alleen waren de
gevolgen voor de christenen in de
romeinse arena aanzienlijk ingrij
pender dan voor mij in de nok van
de Raamkerk.
Ik was erg gesteld op Marc E
Bouwmeester, die kleine beweeglij
ke man met zijn hoge stem. èn op
zijn pakkend, levendig romantisch
spel, dat van een heel eigen kleur
was. De sluiting van „zijn" kerk (in
de herfst van 1963) en later de sloop
hebben hem erg aangegrepen. Hij
gaf nog een afscheidsconcert en
daarbij werden de emoties hem op
een gegeven moment te machtig en
moest hij midden in een stuk even
onderbreken Ik heb nu een foto van
het interieur van de Raamkerk
voor me (hij staat hierbij afge
drukt), en ik moet zeggen dat er een
golfje van heimwee door mij heen
slaat. Het was een van die grote
doleantiekerken, een bak vol met
banken, verdeeld over de begane
grond en twee gaanderijen, zoals
die eind vorige eeuw in Amsterdam
in snel tempo verrezen ten gerieve
van de volgelingen van Abraham
Kuyper. Het interieur had die ty
pische, gelig-bruine tint die je bui
ten dergelijke kerkgebouwen ei
genlijk nooit vindt. Het was een
heerlijke ruimte, ik heb er met
Marc. E. Bouwmeester veel goede
uren beleefd. Nu staat er op deze
plek een tehuis voor bejaarde lang
durige zieken en dat is goed. Maar
toch
IK HEB AL EEN BOEK
fan e
[rni
at
bo
Opnieuw behoor ik „samen me
kele inwoners van Amsterdam'
laas staat er niet bij hoeveel,
daaruit zou ik toch allicht nog
meer over mijn belangrijkheid
de weet kunnen komen) tot de
verkorenen die een week geledei
keurig briefje in de bus kregen
de belofte van wellicht een y
sing te zullen ontvangen. En ii
daad de verrassing was wel ni
groot als de afzenders beoogdt
kreeg ik vanmorgen dan opn
een brief met twee coupons,
onder een bepaald nummer voo,
in de eerste plaats een boek geri
veerd, bevattende vier romans
beroemde auteurs, en om maar
te noemen: „overtrokken met
zware kwaliteit balacron met gc
opdruk", en ten tweede een spe
surprise. De afzenders zouden
dolgraag vertellen wat dat was,
nee, nee, dat moet een verras
blijven (zal wel één van die snoe
ge bureau-accessoires zijn. die n
tal totaal onbruikbaar zijn). Dë
ken blijken bij nader inzien
volledige romans te zijn (daai
moet je even blijven lezen)
samenvattingen. Maar ter onmij lv'
lijke geruststelling: „U hebt geer"
br
•n gis
die
iluwe
ch g
rentui
p gers
j ndbo
nnen
peekei
>sbra
tten.
het
•lijke
[sten
ep n:
rden
bhei
'Jisbra
'•and
(ap
hel
anP
kele verplichting". Wel krijg ik, k
erin trap iedere twee of drie m
den precies zo'n boek thuis,
voor ik dan de gepeperde prijs
bijna 25 gulden moet betalen
binnen vijf dagen terugsturen (r
ja. dat kost je ook weer een
gulden). En natuurlijk kan ik te
tijde van alles af door een eenvoi
briefkaartje, met het risico dat
briefkaartje natuurlijk wegr;
(excuseer me even, tante Pos!).
als ik op die manier een „indrukt
kende bibliotheek," opbouw, irs
u trots op kunt zijn en waar
vrienden u om zullen benijden
alweer zoiets waar ik al jaren"
uitkijk), waar ieder lid van het
genoegen aan beleeft, die uw
verrijkt en uw blik verruimt", ja,
krab ik toch eens achter mijn.
Vervelend voor deze altruïsten
heb al een boek. Ik zit nog met
ding: moet ik die postzegel die e
zat, nu terugsturen? Absoluut
doen!, roept mijn vrouw. Dat do
dan maar. want die houdt van
one
$chtg
In er
agaz
tohei
u'
S J
,-,ke s
er
t
%n i
1)1
>EN
-ndei
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
LM
jpvall
jen s
■jiaxir
'vaar ii
rijgt
Ijd t<
Beroepen te Alblasserdam: M.
duin te Brakel; te Stellendartu' n g'
Vroegindeweij te Katwijk aan 2Paar
Bedankt voor Kesteren en Schóp»-
rewoerd: J. P. Verkade te MontffM
ok I
ilgei
TSCl
GEREF. KERKEN
Benoemd tot legerpred. (lang'
band) m.i.v. 1 aug.: drs. J. D. Crei
te Hellendoorn.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Intrede te Velp: C. van KalkerenP
Onnen. "%0(
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Klundert: H. H. Ki
kand. te Ede.
GEREF. GEMEENTEN
yan
('EN
•inee
uut
?en) i
Beroepen te Genemuiden: Chr.
Poel te Yerseke.
OUD GEREF. GEM.
Afscheid van Stavenisse:
Prooijen ber. te Rhenen.
BAPT. GEMEENTEN
-4rs.
r- 'Vetei
•ran
"•uim
•jen g
luidi
J"in B
t>P
Dedr
Bedankt voor Pernis-Hoogvliet]
Visscher te Veendam.
n
'oor
Druj
Ds. P. M. Veldhuijze(~-
In het gisteren door ons gepubliq.
de overlijdensbericht van ds. PJ
Veldhuijzen te Ameide stond dat
emeritus hervormd predikant m.
Hij was echter gereformeerd
heeft de gereformeerde kerk<
Paessens, te Monster, te Arni
den, te Westbroke en te Ezum:
gediend. Hij werd in 1968 emeri]
Ds. W. A. Smit
Op 69-jarige leeftijd is overledei
hervormde emeritus-predikant
A. Smit te lJzerlo. Hij begon
loopbaan in het voormalig Ned.
t-Indië, waar hij eerst zendini
raar was en vervolgens predikt^
van de protestantse kerk aldaarjn
an
'Eh
itoe
at
'oor
1948 werd hij predikant van de
vormde gemeente te Dordrecht
1958 kwam hij naar Amsterd(
waar hij zijn werkterrein vond ir
oude binnenstad. In 1968 ging]
om gezondheidsredenen met
vroegd emeritaat. Nadien., was
nog bijstand in het pastoraat te]
ten-Ulft.
'vd.
ev
in:
;en\
and
;e o
