Rpaanse Cortes lijft wars van mocratisering In Rome maakt men nog geen haast Voortaan berechting of uitlevering van terroristen in EG ;ganda wijst Britse hoge commissaris uit Negentien mensen in Ethiopië terechtgesteld Democratische conventie in VS begonnen Kabinetsformatie eindelijk op gang gekomen IAG 14 JULI 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 al op w tentoon in de e Poeld fruit, i beeld idse uV gin l Du •1n vanmi< 'rij ontl k door c geïnsl j werd Is good! de hét e konii r hofd: ■zer op itieke tutomi dam teur v ki ige pri de af il zen en ID (Reuter, UPI. APi De hervormingsmaatregelen, de huidige Spaanse premier Suarez sterk heeft aange- dreigen verder in de versukkeling te raken. Vier rechtse in de Spaanse Cortes hebben een amendement inge- JJom de wijziging van de strafwet, die nodig is voor de ing van politieke partijen, verder te verwateren. ro svoorstel. dat vandaag door es. de Spaanse variant van n csvertegenwoordiging. wordt ild. voorziet in de lang ver wijziging van de strafwet die het kabinet Arias Navarro lojigekondigd. Het voorstel wil ing van alle politieke partij- Ive die ..welke de menselijke a heid en vrijheid aantasten of oe :etten tegen het politiek plu- f Van I' hebbei eo van 1 g'te ve op eigi is hij c aan di Ben vi Jgenbli ij indement dat de vier conser- groeperingen hebben inge- dit veranderen in „alle na- >n internationale communis- roeperingenEen dergelijke g zou het onmogelijk maken n rechts extremistische groe- op te treden. Politieke ners achten het waarschijn- het amendement om :he redenen verworpen zal In childer :osa et PrinP, van ha nonstr ische 1 muzika munisten oord-Li comp e vraag achter dit alles is of uiten 1 communisten politieke ruim- 'el bela anje zullen krijgen. De demo- instrur ie groeperingen zijn daarvoor doo legalisering van de commu- dwingt tot openbaar 'n. waardoor precies duidelijk ïoe sterk ze zijn. andere kant schijnt er ook g te worden uitgeoefend om rug te keren naar de oor- lijke formulering van enkele geleden, die het mogelijk maakt de zogenaamde ..Eurocom munisten" toe te laten. Premier Sua rez zou hiervan een sterk voorstan der zijn. De elf dagen geleden benoemde Spaanse premier Suarez heeft giste ren tijdens een bliksembezoek aan de Franse regering in Parijs een persconferentie gegeven. Suarez zei dat zijn regering haar best zal doen de politieke harmonie in Spanje te herstellen. Suarez verklaarde zich bereid alle Spanjaarden te ontmoe ten ongeacht hun overtuiging. Op de vraag of ook de communisten erkend zullen worden zei Suarez dat het Spaanse parlement hierover moet beslissen. De Spaanse premier heeft in Parijs economische en poli tieke problemen besproken. Spanje heeft uiteraard belangstelling voor toetreding tot de Europese Ge meenschap, aldus de premier. Camacho De Spaanse vakbondsleider Marceli- no Camacho is zondag tijdens een geheime vergadering gekozen tot hoofd van de „commissio'nes obre- ras". de Spaanse arbeiderscommis sies die onder communistische in vloed staan en een van dé be langrijkste ondergrondse vakbewe gingen vormen. Tijdens een gisteren gehouden persconferentie werd dit onthuld. In Barcelona hebben afge lopen zondag 650 afgevaardigden de eerste rapporten aangehoord over NEW YORK (Reuter. UPI. afp) De Amerikaanse Democratische Partij heeft gisterochtend om èen uur (onze tijd) haar 37-ste nationale conventie geopend in de New Yorkse Madison Square Garden. Robert Strauss, voorzitter van de Democratische Partij, opende het vierdaagse spektakel waarop Jim my Carter zal worden aangewezen als de Democratische kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2 november. Bij de opening was al bekend dat Carter 1986 afgevaar digden achter zich zal krijgen, ter wijl hij er maar 1505 nodig heeft om in de eerste ronde te worden geko zen Zijn medewerkers hopen dat de 51-jarige oud-gouverneur van Georgia vandaag door de conven- tie unaniem, bij acclamatie zal wor den aangewezen. De enige verrassing die deze con ventie nog moet opleveren is Car ters keus van zijn „running mate", zijn kandidaat voor het vice- presidentschap. Vlak voor de ope ning van de conventie trok Peter Rodino van New Jersey zich als mogelijke kandidaat terug. Gouverneur Wendell Anderson van de staat Minnesota zei gisteren dat Carter zijn keuze gemaakt had ..maar hij vroeg mij het nog aan niemand te vertellen." Onmiddel lijk werd er gespeculeerd dat Sena tor Walter Mondale uit Minnesota het dan wel zou worden Anderzijds menen veel afgevaardigden dat Se nator Edmund Muskie hoge ogen gooit, en wel omdat deze rooms- katholiek is en voor de baptist Car ter veel katholieke stemmen tot zich zou trekken. Inmiddels heerst er op de conven tie een sfeer van eenheid die de Democraten jaren niet gekend heb ben. op de foto duidelijk gemaakt door het portret van de pindaboer Jimmy Carter. BRUSSEL De lidstaten van de negen landen van de Europese Gemeenschap hebben zich gisteren in het kader van de bestrij ding van het terrorisme verplicht ontvoerders te berechten dan wel uit te leveren. De regeringsleiders van de negen hebben tijdens de tweede en laatste dag van de Europese Raad hierover een verklaring aangenomen. De ministers van justitie van de EG-landen wordt hierin onder meer gevraagd om zich te beraden over verdere overeenkomsten. het komend najaar te houden natio nale congres van de arbeiderscom missies. Tenslotte besloten de vertegenwoor digers te werken aan een versterking van de banden met de twee illegale socialistische vakbonden, het UGT (algemeen arbeiders ver bond) en USO (socialistische arbeidersbond!. Camacho weigerde tijdens de persconferentie in te gaan op „hete herfst van vakbondsonrust" die dit najaar zal uitbreken als de regering niet voor die tijd politieke en econo mische hervormingen doorvoert. Wel noemde hij na veertig jaar dictatulir vakbondsvrijheid een eerste ver eiste ADDIS ABEBA Reuter. UPI. AFP) In Ethiopië zijn negentien mensen, onder wie twee hooggeplaatste militairen geëxecuteerd nadat zij schuldig waren bevonden aan een poging tot een staatsgreep en economische sabotage. Dit werd gisteren meege deeld door radio-Addis Abeba. De terechtstellingen vonden zater dag al plaats en volgden op een vonnis van een speciale militaire rechtbank. Het vonnis werd be krachtigd door het Ethiopische klaagt over Amin in de VN oor deoBl (Reuter. UPI) Oeganda heeft de Britse regering reek; iiseerd haar hoge commissaris. James Horrocks. naar huis vrtjdaf n -in verband met zijn aandeel in de Israëlische overval op ten wtfbe zoals de Oegandese radio het formuleerde. Eerder op en we g verklaarde president Amin dat de Britse missionarissen wielingen zich niet ongerust hoeven te maken. De Britse ing was echter allerminst gerustgesteld door de woorden nta 4min Hl juli uziek, seum minister van buitenlandse laastte zich tenminste van de se besprekingen in Brussel laar Londen om zich te bera- ■r het lot van de 500 in Oegan- ilijvende Britten. J?f 'n 'ieeft inmiddels twee En- "I het land uitgezet. Het zijn 11 'handley. de tweede secretaris s t Britse Hoge Commissariaat ïpala en diens Amerikaanse t dit, ide-ca enings 0 tot tot 15 12. as woi eslotei de ti ja van de en nen en nog steeds niet bekend, alië (voorlopig) geregeerd rorden. Dat er geen com- iten in de regering zullen staat nu wel vast. Dat 'ebeeï:iabsten gegeven dit feit, Belfvoor hernieuwde samen- indesl ig met de christen- rburg traten voelen, is evenmin maar wijfel onderhevig. Blijft zoi |e vorming van een min- pdskabinet van de Demo- Cristiana. tenzij wat oor de hand ligt een echtgenote. Chandley heeft ver klaard de sedert de Israëlische actie op Entebbe spoorloos verdwenen mevrouw Dora Bloch verscheidene uren na die actie nog gezien te heb ben in het ziekenhuis van Kampala, waar zij op dat moment verpleegd werd. Afgelopen maandag verklaar de de Britse regering in het. Lager huis dat mevrouw Bloch zo goed als zeker dood was. President Amin zei gisteren dat de Engelsen zich niet zo druk moesten maken over een verdwenen vrouw. Waarom vragen ze niet eens bij de Israëli, zo vroeg de president'zich af. Amin verklaarde Chandley - te hebbben uitgewezen omdat dczc'ge- zegd zou hebben gelukkig te zijn met de dood van 20 Oegandese soldaten en de /even pro-Palestijnse guerrilla strijders Amin ontkende andermaal met de kapers van de Franse luchtbus te hebben samengewerkt Kenia heeft gisteren bij de Verenig de Naties een klacht ingediend tegen Oeganda. Dit land zou zich hebben schuldig gemaakt aan systematische moord op Keniase burgers in Oegan da De Kcniaanse minister van bui tenlandse zaken Moenjoea Waiyaka. verklaarde tijdens het debat in de Verenigde Naties over de nasleep van de kapingsactie dat Oeganda zich schuldig maakt aan opzettelijke veronachtzaming van de internatio nale verantwoordelijkheid tot be scherming van leven en eigendom men van buitenlanders De minister zei dat zijn land zich het recht voor behield die stappen te ondernemen die het nodig oordeelde voor de be scherming van de levens van zijn burgers Het Kenia.sc dagblad meldde giste ren nog dat het lijk van mevrouw Dora Bloch in een bos buiten de Oegandese hoofdstad gevonden zou zijn Het lichaam was half verbrand Britse autoriteiten konden dit be richt gisteren niet bevestigen staatshoofd, generaal Teferi Bante De twee terechtgestelde hoge mili tairen zijn generaal Getasjew Na- dew. opperbevelhebber van de pro vincie Eritrea, en majoor Sisaye Habte. voorzitter van het comité voor politieke en buitenlandse zaken ip de regerende militaire raad. Volgens de radio zijn twee' luite nants. die elk lid zijn van de militaire raad en eveneens ter dood waren veroordeeld, erin geslaagd te ont snappen. Maar zij zouden Ethiopië nog niet verlaten hebben. In verband met dezo ontsnapping is majoor Ki- ros Alemajoe. leider van de campag ne tot het politiek bewust maken van de massa en ter bestrijding van het analfabetisme, die ook lid is van de militaire raad. aangehouden. Vol gens de radio wordt hij verhoord. Onder de terechtgestelden zijn ver der twee medewerkers van het mi nisterie van handel en industrie, die beschuldigd werden van corruptie en poging tot economische sabotage Verder werden zeven handclaten te rechtgesteld wegens het opslaan van levensmiddelen, „teneinde met op zet een schaarste aan goederen te kweken, opdat de Ethiopische mas sa zijn vertrouwen in de Ethiopische revolutie zou verliezen Ook zou een ter dood gebrachte geheime docu menten aan een buitenlandse mo gendheid verkocht hebben In de gezamenlijke verklaring zeg gen de regeringsleiders de methoden om met het gijzelen van mensen regeringen onder druk te zetten vol strekt onaanvaardbaar te vinden De EG-landen verklaren zich bereid met andere landen samen te werken bij het tot stand komen van effectieve, wereldomvattende maatregelen, om het internationale terrorisme, ont voeringen en kapingen uit te roeien en te voorkomen. Met name van de kant van de Ierse regering was nog voorgesteld een speciale wetgeving tegen het terrorisme te overwegen. De Ieren hebben eind vorig jaar een aantal wetsvoorstellen met succes aan het parlement in Dublin voorge legd. waardoor het gemakkelijker is verdachten van activiteiten voor het verboden Ierse republikeinse leger (IRA) te berechten. Met name aan het getuigenis van Ierse politie functionarissen wordt erg grote waarde toegekend. Verschillende EG-partners voerden grondwettelij ke problemen aan bij een eventuele overname va#j dit soort procedures Economie Een groot deel van de discussie was gistermorgen gewijd aan de econo mische en monetaire problematiek. Premier Den Uyl. die eerder al ge sproken had van een ongezonde eco nomische en monetaire situatie en een achteruitboeren in vergelijking met de tijd van het eind van de jaren 60 en het begin van de jaron 70. zei dat er sprake is van een verdergaand uiteenlopen van de economieën in de EG-lidstaten en dat het riodig is de verschillen te beperken Volgens de Nederlandse eerste minister zal het ontwikkelen van nieuwe instrumen ten voor het herstel van het systeem van vaste wisselkoersen niet tot her stel leiden als ook niet de economi eën op elkaar worden afgestemd. Nederland heeft een aantal voorstel len deels afkomstig van de thesau rier van het ministerie van financiën dr Oort en deels van minister van financiën dr Duisenberg die tot een herstel van het systeem van vas te valuta's moeten leiden. Zo zouden de economieën op midden lange ter mijn van de EG-landen meer moeten worden afgestemd op de middellan ge termijnplanning van de Europese Commissie in Brussel en zal moeten worden getracht kredietverleningen meer aan voorwaarden te binden. De Nederlandse minister van financiën heeft zijn collega's inmiddels een brief geschreven waarin hij een nieuw monetair instrument voor stelt. de zogenaamde doelzones. Ge hoopt wordt dat dit voorstel nog deze maand op een bijeenkomst van de ministers van financiën en econo mische zaken van de EG-landen zal kunnen worden behandeld. Momenteel is een deel van de munt eenheden van de EG-landen onder ling met elkaar verbonden in de zo genaamde slang. De slang-regeling houdt in dat de onderlinge koersver schillen van de munteenheden aan een bepaald maximum zijn gebon den. Het doelzonesysteem is voor ieder van de zwevende, dus niet in de slang opgenomen munteenheden, vast te stellen en de partners zouden deze zones vrijwillig aanvaarden Stap voor $tap zou op deze manier kunnen worden geprobeerd de lan den van de slang zowel als die van de zwevende valuta's gelijk op te laten gaan. Nederland voelt niets voor het idee van de Belgische premier Tinde- mans om de slang te communautari- seren. dat wil zeggen tot instrument van de EG zelf te maken. Vrees Het economische debat werd door premier Den Uyl na afloop van de raadsvergadering gekenschetst als een van de effectiefste en plezie rigste die hij heeft meegemaakt. Aanvankelijk bestond de vrees dat. gezien de stampij van de kleine EG- landen over het niet aanwezig zijn van de EG op de topconferentie op Porto Rico, met name de Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt en de Franse president Valerie Giscard d'Estaing weinig aandacht zouden willen besteden aan de economie. De indruk bestond dat zeker de Westduitse bondskanselier zelf een oudgediende van het ministerie van financiën niet ontevreden was over de Nederlandse ideeën Aan Porto Rico werden weinig woor- den meer besteed Afgesproken is dat er bij nieuwe topconferenties meer zal worden geïnformeerd en geconsulteerd. Premier Den Uyl die deze raadsvergadering waardeerde als besluitvaardig en doelmatig zei na afloop dat er een grote mate van overeenstemming is over de beoor deling van de economische situatie. Er is het vertrouwen dat het con juncturele herstel, zoals dat momen teel vooral in de Verenigde Staten en Japan is te zien zich in 1977 zal voortzetten. Wat de benoeming van de nieuwe EG-vooreltter betreft is over eenstemming bereikt over de weg die moet worden gevolgd. Dit bete kent dat een officiële benoeming van de Brit Roy Jenkins tot commissie voorzitter zeker niet voor het eind van dit jaar kan worden verwacht Minister Max van der Stoel zei dat een commissie met een duidelijk po litiek gezicht beslist niet onmogelijk is gebleken. Tenslotte zal de Raad van ministers worden gevraagd vol gende week een intentieverklaring aan te nemen, waarin het instellen van een 200 mijls visserijgrens voor alle EG-landen in overweging wordt genomen. J. den Boef ■rpen lur: sershi ekenr nationaal overgangfckabi- /an F g is n 13 i maa it stand komt. een korte opsomming van de waar,de door president ni Leone aangewezen forma- chnsten-democraat Giulio itti. thans mee wordt ge lieerd De vervroegde parle- 'erkip/ingen van 20 en 21 juni toer ben de politieke situatie in n log gecompliceerder gemaakt De V j al was- Twee' groeperingen zich tegenover hun kiezers egd op duidelijke uitspraken. n W iders en r. spi ij thans niet omheen kunnen ikste al zouden willen). Daarop zit inetsformatie vast. )ben de christen-democraten ird. niet samen met commu te zullen regeren. Daardoor zij zich kunnen handhaven, ten koste van kleinp bezi?n/'u'n8 le nemen. waarin jwak ommunisten zijn opgenomen n van beide partijen (Demo- Cristiana of PSIi overstag gefh vorming van een kabinet dden 101 parlement een flinke meer- te P achter zich heeft, onmoge- Delf ge etkwaardig stic 3 erd erm^iet opvallend dat de eommu- zeIf niet staan te trappelen erk (geduld om in een kabinet op rek( en te worden Daarmee heb va; j de socialisten eigenlijk itene ig wapen uil handen geno Jeze houding is begrijpelijk mmunistischc PCI geeft er ■«ar de"voorkeur aan tol de volgende (vervroegde) verkiezingen mogelijk al in de herfst van dit jaar de rol van loyale oppositie partij te blijven spelen. Haar voor naamste doe) o'p korte termijn heeft zij al bereikt, met de verkiezingen van Pietro Ingrao tot voorzitter van de Kamer van afgevaardigden, zeen zeer belangrijke functie Voor de PCI is deze verkiezing een reden tot grote voldoening. Formeel wordt ermee onderstreept, dat de partij aanvaard is als parlementair- democratische partner. De commu nisten hebben weer een mijlpaal be reikt op de lange weg naar de top. die zij al meer dan 30 jaar bewandelen Zij hebben als het ware een bruggen hoofd gevestigd, van waaruit zij bij komende verkiezingen z.ich nog ster ker kunnen doen gelden Vandaar dat de PCI thans vooral naar consoli datie streeft en niet in de eerste plaats naar het dragen van rege- rings-verantwoordelijkheid. Onder aanvoering van zijn partijlei der Enrico Berlinguer. die zo be heerst opereert dat zijn niet altijd alles begrijpende aanhangers er soms zenuwachtig van worden, neemt de PCI een afwachtende hou ding aan. Zij weet dat zonder haar instemming geen enkel regerings programma uitvoerbaar is. En zij zit altijd goed: slaagt een kabinet zon der communisten op een door de PCI gesteund program, dan kan ook zij de eer voor zich opeisen. Lopen de zaken fout. dan zou zij een mislukkig kunnen wijten aan de slechte uil voe ring van een op zichzelf goed program korten en tot een nationale sport Voor de PSI is dan nog slechts de rol uitgegroeide belasting-ontduiking. van een „debatingclub" weggelegd Pietro Ingrao. (links), de communistische voorzitter van de Italiaanse Kamer van algevaardigden, verlaat het Quirinaal, waar hij door president Giovanni Leone werd geraadpleegd Pleidooi Agnelli Voor het opstellen van zo n program is ook reeds in christen democratische kring gepleit Gio vanni Agnelli, de invloedrijke presi dent-directeur van de Fiat- fabrieken in Turijn, heeft in de Cor- riere della Sera voorgesteld, een eco nomisch noodprogramma in elkaar le timmeren, dat gekenmerkt wordt door versobering en opoffering. Op basis daarvan zou aan het buiten land om hulp gevraagd kunnen wor den Dit program zou aan andere partijen voorgelegd moeten worden om te vernemen wat hun voorwaar den zijn Als dit niet zou gebeuren, zou alles als ongeloofwaardig over komen. aldus Agnelli Hij gaat er van uit dat een snelle besnoeiing van de overheidsuitga ven niet mogelijk is. Daarom is hij voorstander van een structurele be lastinghervorming en van het aan pakken van belasting-ontduikers Een noodprogramma zou naar zijn mening het best opgesteld kunnen worden door Guido Cnrli epn vroe gere goeverneur van de Bank van Kalle >-n door Bruno Visentlni. een voormalige minister van financien Zi' zouden er vervolgen* met de PCI over moeten onderhandelen, totdat overeenstemming In bereikt, of moet worden vastgesteld, dat geen ak koord mogelijk is. Ook de PCI is er voor dat er eerst een economisch noodprogramma moet komen Pas daarna zou ge praat moeten worden over een rege ring. die het moet uitvoeren Hieruit kan worden afgelezen dut de com munisten hei niet zo belangrijk vin den. of zij zelf in de regering komen Want ook mei de PCI zullen de problemen van Itulie bijzonder moeilijk opgelost kunnen worden zoals de enorme werkloosheid '7 pen, de verbijsterende inflatie '35 peti. een groeiend tekort op de beta lingsbalans. enorme begrotingste Aanbod PCI? De uitvoering van een noodpro gramma wil de PCI wel aan anderen overlaten, bijvoorbeeld aan de DC en de PSI Er zoudpn aanwijzingen zijn dat de communisten de socialis ten hebben aangeraden, opnieuw met de DC te gaan samenwerken Om dit te vergemakkelijken zou de PCI de PSI de steun hebben aange boden van vele „onafhankelijke" parlementsleden, die via de PCI-lijst werden gekozen Het is echter de vraag of de socialisten dit „advies" niet zullen zien als een poging om de PSI in zo n vreemde positie te ma noeuvreren. dat zij bij volgende ver kiezingen helemaal tussen wal en schip terechtkomt. Nu is het zo. dat alle adviezen van partijen bovenal rekening houden met het eigenbelang De PCI zou geen uitzondering op de regel zijn Daarom hoeft niet elk advies van de hand te worden gewezen Per slot van rekening moet Italië nu er van nieuwe verkiezingen voorlopig geen sprake kan zijn weer worden geregeerd. Aangezien de christen democraten de communisten blij ven uitsluiten en alleen de PSI als grotere partij nog in aanmerking komt. moet deze partij terdege over wegen. of zij een afwijzende houding kan blijven aannemen Aanknopingspunt Bij de Jongste verkiezingen heeft de PSI een gevoelig verlies gi leden waarvan dr PCI heeft geprofiteerd Partijsecretaris Francesco de Martl- no heeft naar aanleiding daarvan erkend dat de polariserende wer king van de verkiezingen hem heeft verrast Maar zal hij daar de Juiste conclusie uit trekken? Als de PSI doorgaat haar gedrag af te stem men op dat van de PCI, zal Zij door 'deze partij worden „overgenomen" De socialisten hebben een aankno pingspunt nodig om zich uit de im passe te werken, zonder aan kie zersbedrog te doen Zij kunnen eea belangrijke concessie aan hun eisen aanwijzen in de verkiezing van de communist Ingrao tot voorzitte\ van de Kamer van afgevaardigden Als nu ook nog tussen DC en PCI overeenstemming kan worden be reikt over een noodprogram. zouden de socialisten zitting kunnen nemen in een kabinet zonder communisten Hun eis luidde „een regering, met de communisten op zijn minst ver bonden met de meerderheid E-a dat is een rekbaar begrip De PSI zou ook kunnen volstaan met het toezeggen van parlementai re steun aan een kabinet, welks pro gram de Instemming van de PCI zou hebben. Zij zou dan achteraf haat zin hebben gekregen Want de door haar veroorzaakte kabinetscrisis die tot vervroegde verkiezingen leidde, was bedoeld om de DC te dwingen om openlijk de steun van de PCI te aanvaarden. Toen de christen democraten dit weigerden, trok de PSI haar parlementaire steun aan het kabinet Moro in. Haar „gelijk" zou de partij dan wel veel zetels hebben gekost. Wat de DC betreft zij heeft de PSI opnieuw een samenwerkingsaanbod gedaan, waarin haar volledige me- de-vcrantwoordelijkheid bij het bes turen van het land wordt toegezegd Andreotti moet nu proberen, dat aanbod inhoud te geven Intussen dringt de tijd. De vakbonden heb ben hun wapenstilstand beëindigd Van grootscheepse buitenlandse hulp 'gesproken wordt over 10 mil jard dollar) kan slechts sprake zijn. uls de Italianen zelf orde op zaken hebben gesteld Veel dingen moeten tegelijk worden aangepakt Verso bering moet het wachtwoord wor den Het zal met gemakkelijk zijn. dit aan de Italiaanse bevolking te verkopen Of er nu communisten ih de regering zitten of niet

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7