Nieuw boek van Robinson
slaat in als een bom
I
Vaticaan veroordeelt
bewapeningswedloop
Vandaagg
John AT
Robinson
Redating
theNew
Testament
Groei ondanks
predikantentekort
Onze adressen:
VOORBIJGANGER
VRUDAG 9 JULI 1976
BINNENLAND
TROUW/KWAR
Van een onzer redacteuren
LONDEN Oud-bisschop John A. T. Robinson die dertien jaar geleden zoveel rumoer
veroorzaakte met zijn boekje „Honest to God," waarin hij vraagtekens plaatste bij het gangbare
Godsbeeld heeft opnieuw een boek geschreven, dat als een bom is ingeslagen in theologisch
Engeland.
Eind juni verscheen zijn ..Redating
the New Testament" «opnieuw da
teren van het Nieuwe Testament)
Robinson betoogt daarin, dat het
Hele Nieuwe Testament is geschre
ven binnen veertig jaar na de
opstanding van Christus. die hij
nauwkeurig dateert op 9 april van
Het jaar 30 In het jaar 70. het jaar
van de val van Jeruzalem, was het
Nieuwe Testament compleet
Met deze opvatting heeft de eigen
zinnige Engelsman nagenoeg de hele
Gereld der nieuwtestamentici tegen
zich in het harnas gejaagd. De boe
ken van het Nieuwe Testament wor
den tegenwoordig algemeen geda
teerd op uiteenlopende tijdstippen
tussen het jaar 50 en het jaar 110.
terwijl de tweede brief van Petrus
volgens niet weinigen pas omstreeks
het jaar 150 zou zijn geschreven
Door de ontstaanstijd van de nieuw
testamentische geschriften aanzien
lijk te vervroegen, heeft Robinson de
invloed van de ..gemeentetheologie'•
op het ontstaan veel kleiner ge
maakt Daarmee gooit hij een groot
deel van de nieuwtestamentische
wetenschap van de laatste jaren on
dersteboven.
Waarschuwing
Toen Robinson dertien jaar geleden
zijn ..Honest to God" publiceerde,
werd hij door verhitte tegenstanders
ultravrijzinnig en zelfs een godloo
chenaar genoemd Het lijkt nu. of hij
een boek van de oude professor
Grosheide gelezen heeft en zich op
slag bekeerd heeft tot de standpun
ten. zoals die voor de oorlog aan de
Vrije Universiteit verdedigd werden.
Robinson waarschuwt zijn lezers
echter, dat men niet moet denken,
dat hij een fundamentalist is ge
worden.
Als hij bijvoorbeeld zegt. dat het
evangelie van Johannes reeds om
streeks het jaar 65 zijn definitieve
vorm gekregen heeft «en niet dertig
jaar later), en dat de apostel Johan
nes er inderdaad de schrijver van is.
wil hij daarmee niet zeggen, dat dit
evangelie dus steeds letterlijk de
woorden van Jezus zelf geeft. Maar
wel is Robinson zich ervan bewust,
dat zijn theorie de historische autori
teit van het vierde evangelie aan
zienlijk versterkt
Omslag van het nieuwe boek
Hij verwijt de nieuwtestamentici.
dat zij zich in hun schriftkritiek
meer door elkaar laten leiden, dan
door een zorgvuldig, onpartijdig on
derzoek van de bijbei. ..Het is nu
moeilijk, om bisschop Robinson niet
ronduit een conservatief te noemen
op nieuwtestamentisch gebied",
schrijft het blad Church Times.
Oudste
Het „oudste bewaard gebleven docu
ment van de kerk" is volgens Robin
son de brief van Jakobus, de broeder
des Heren, geschreven vóór het jaar
50. De brief van Judas werd ook
werkelijk door deze broeder van
Christus geschreven, zo'n Jaar of
twaalf later. Ter vergelijking: in de
nieuwste Nederlandse bijbelverta
ling. de r.k. Willibrordvertaling. wor
den beide brieven beschouwd als
pseudonieme geschriften uit de na-
apostolische tijd. eind eerste of be
gin tweede eeuw.
Paulus' brieven aan de Thessaloni-
cenzen plaatst Robinson in 50-51.
wat algemeen aanvaard wordt. Maar
hij strijkt tegen vele haren in. als hij
alle brieven, die in de bijbel aan
Paulus toegeschreven worden, ook
allemaal aanvaardt als echt van
Paulus. ook Efeze en Kolossenzen en
zelfs ook de pastorale brieven 1 en 2
Timotheüs en Titus) En wel* heel
ongebruikelijk is. dat hij ze allemaal
in een tijd van driejaar dateert: van
55 tot 58. De laatste van zijn bewaard
gebleven brieven «2 Timotheüs)
schreef Paulus in de herfst van het
jaar 58. Zo vroeg is het waarschijn
lijk nog nooit gesteld. Ook die bijbel-
geleerden. die 2 Timotheüs aan Pau
lus toeschrijven (wat de meesten
niet doen), stellen het als zijn „gees
telijk testament" vlak voor zijn
dood. rond het jaar 67.
Volgens Robinson kregen toen in
enkele jaren de vier evangeliën hun
definitieve vorm. Marcus het eerst,
omstreeks het jaar 60. Mattheüs en
Lukas volgden kort daarop. Zij
maakten van Marcus gebruik, maar
ook van ouder materiaal Lukas
schreef vervolgens zijn Handelingen
Dat boek eindigt abrupt twee jaar na
aankomst van Paulus in Rome om
de eenvoudige reden, dat Lukas toen
dit boek geschreven heeft «in 65».
Deze dateringen brengen de evange
liën en de handelingen veel dichter
bij de gebeurtenissen, die erin be
schreven zijn.
Nero
In het eind van de jaren zestig, tij
dens de vervolgingen onder Nero.
zijn volgens Robinson 1 Petrus. He
breeën en Openbaring ontstaan, met
de bedoeling de christenen in hun
nood te troosten.
De meeste nieuwtestamentici date
ren 1 Petrus en Openbaring tegen
woordig tijdens de vervolgingen on
der keizer Domitianus in 96. Maar
volgens Robinson is dat geen vervol
ging van enige betekenis geweest.
Vrijwel alle nieuw-testamentici
hechten voor de datering grote bete
kenis aan de val van Jeruzalem in
het jaar 70. Teksten als Mattheüs
22:7 of Lucas 19:41-44 en 21:20. 24
zouden zo duidelijk geïnspireerd
zijn door de val van Jeruzalem, dat
zij bewijzen, dat deze evangeliën na
70 geschreven moeten zijn Robin
son verwerpt deze redenering. Hij
ziet niet in. waarom Jezus deze pro
fetieën niet zelf zo kan hebben uitge
sproken. profetieën die vanuit het
Oude Testament in die tijd hele
maal niet zo ongewoon waren.
Een reden, waarom velen niet kun
nen geloven, dat de bijbelboeken,
die op naam van Petrus. Johannes
of Jakobus staan, werkelijk door
deze Galileeërs geschreven zijn. is
het goede Grieks Robinson poneert
echter, dat Galilea zo kosmopoliet
was. dat velen tweetalig waren: de
apostelen hebben het Grieks
waarschijnlijk met de paplepel inge
kregen. Het Johannesevangelie.
vaak beschouwt als een Grieks
evangelie, is niet minder echt joods
dan de andere, toont Robinson aan
met vele verwijzingen naar de Dode-
Zeerollen.
Traditie
Dat Robinson het auteurschap van
Johannes verdedigt, is een voor
beeld. hoe hij doorgaans de traditie
van de oude kerk inzake het ont
staan van het Nieuwe Testament
volgt. Hij accepteert niet blinde
lings. wat de schrijvers van de twee
de en derde eeuw over het au
teurschap beweren. Maar hij valt
wel uit tegen die nieuwtestamentici,
die suggereren, dat het in die tijd
heel gewoon zou zijn geweest, om
eigen werk op naam te stellen van
een beroemd apostel. Dergelijke li
teraire fictie zou ook in de eerste
eeuw als bedrog zijn beschouwd:
zelf anoniem blijven en je van de
naam en het gezag van een groot
apostel bedienen om je ideeën in
gang te doen vinden. Robinson kan
zich niet voorstellen, dat de schrij
vers van de pastorale brieven of van
de Petrus-brieven, die zo aansporen
tot eerlijkheid, niet Paulus of Petrus
zelf geweest zouden zijn. maar ano
nieme figuren, die zich ten onrechte
voor apostel uitgaven.
Toch stelt Robinson zich niet met
simpele oplossing tevreden. Zo
neemt hij aan. dat 1 Petrus is geba
seerd op een preek, die de apostel in
het voofjaar van 65 heeft gehouden
in Rome. toen de vervolging onder
Nero uitbrak. In een bewerkingdoor
Silvanus heeft deze preek toen snel
zijn weg gevonden naar Kleia-Azië,
maar Petrus stond er met zijn apos
tolische autoriteit achter. Op de
zelfde wijze meent hij. dat 2 Petrus
omstreeks het jaar 60 geschreven is
door Judas (dezelfde van de brief)
met het apostolisch gezag van
Petrus.
Men zal de reactie van de nieuw
testamentici moeten afwachten.
Church Times schrijft, dat de mees
te mensen, die dit boek kopen, meer
John A. T. Robinson
benieuwd zullen zijn naar wat het
onthult over John Robinson, dan
over Johannes (John) de apostel. In
1969 legde de nu 57-jarige Robinson
het bisschopsambt in Zuid-Londen
neer om een functie aan de universi
teit van Cambridge te aanvaarden.
Grap
Volgens het blad kan men Robin
son's boek „The Human Face of
God" (1973) beschouwen als een
overbrugging van het gat tussen
..Honest to God" en Robinsons nieu
we conservatisme. Maar in wezen is
het dezelfde Robinson gebleven, een
toegewijde bijbelgeleerde, die zijn
ernst half achter zelfspot verbergt.
Zijn nieuwe theorie, zo vertelt hij
zelf. ..begon als een grap." maar
groeide wat uit.
..Redating the New Testament" is
voor acht en een halve pond (42
gulden» te krijgen bij rie Student
Christian Movement Press in
Londen
AMSTERDAM De gereformeerde
gemeenten in Nederland telden op 1
januari van dit jaar 17.293 leden.
Dat is 290 ofwel 1.7 procent meer
dan het jaar daarvoor. Dat blijkt uit
het zojuist verschenen Kerkelijk
jaarboekje 1976 van déze gemeen
ten. De 54 gemeenten hebben vijf
dienstdoende en twee emeriti-
predikanten. Ondanks dit kleine
aantal is het aantal leden sinds 1954
verdubbeld. Toen waren het er 8800.
UTRECHT Het hervormd we-
relddiakonaat heeft via de Zuidafri-
kaanse raad van kerken tienduizend
gulden overgemaakt aan het „Ou
dercomité". Dit is een organisatie
ónder leiding van ds. Manas Butb°-
lezi en dr. Motlana. die in het leven
geroepen is om hulp te bieden aan
de slachtoffers in Soweto. Het Ou
dercomité. dat geld uit het buiten
land mag ontvangen, is begonnen
met hulp aan 150 gezinnen.
UIT
Karte. duidelijk ceccfcreven. liefst
aan één kant getypte, krleven
kannen warden gestaard naar:
Secretaris Hoofdredactie Traaw/
Kwartet Postbus 859. Amsterdam.
BIJ publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS -
Zoutwater
Naar aanleiding van ..Zoutwater in
Delfland en het Wcstland" waarover
geschreven wordt in Trouw/Kwartet
van 3 juli. meen ik dat als men een
kanaal graaft van Voorburg naar
Waddinxveen men wel water be
trekt uit de Hollandse IJssel maar
niet uit het Amsterdam-Rijnkanaal,
of men zou dit kanaal moeten
doortrekken naar Utrecht. Daar is
toch het einde van zoek! Bij Berg
ambacht staat een groot waterstati-
on. dat water pompt naar Den Haag
voor de drinkwatervoorziening.
Laat men nog zo n pomplnstallatie
Bouwen, dan kan men het water
pompen waarheen men het hebben
Wil in het Wcstland Ondergeteken
de heeft in het Weekblad Schutte-
vaer van 17 december 1971 ook iets
geschreven over het zout in het
Wcstland. Toen werd er ook ge
klaagd wegens de lage waterstand
op de rivieren Ik wees toen op de
zout lozing van de AKZO fabriek te
Delft Er werd niet op gereageerd
?ok nu zal dat wel met gebeuren
wijndrechl A. den Boer.
Luchtreclame
Op warme zomerdagen wordt een
mens extra gehinderd door het ge
gons van reclame-vliegertjes. Is dat
ook geen milieu-vernieling'» Wat is
de zin° Hoeveel benzine kost het
stijgen en dalen, enz hebt u enig
idee. wat de kosten zijn van het
laten vliegen, bv een uur. met zo n
Qadderlap0 Hebt u enig idee, hoe
veel mensen inderdaad dat bepaald
soort ijs gaan eten. of 100 km. ver
voor u te doen hebben Voor be
langrijke collectes zit men vaak ver
legen om collectantes. Dat geeft u
zeker meer voldoening Me dunkt,
dan betracht u het gebod van God:
Hebt u naaste lief als uzelf.
«ogeveen
Rewema-Scinen
Regen (2)
AMSTERDAM
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
derop naar een auto-show (verkoop)
gaan voor een bepaald merk. of
meubels halen, bij een verweg adres.
En hoeveel mensen, enigszins ge
hinderd opkijken uit hun leesboek,
alleen maar hopen dat het gecirkel
snel ophoudt? Zou er een actiegroep
bestaan om te proberen dit zinloze
lawaai te laten verbieden?
Hoogevcen J. F. Huiler
Afrikaans
Vandaag was er dan het bericht Het
schaamteloze bericht. Het „Afri
kaans" op de Bantoescholen in
Zuid-Afrika is niet langer verplicht.
Wekenlang hebben scholieren hier
voor gestaakt, zonder kans op suc
ces Eerst toen ze hun jonge onbe
schermde levens prijsgaven aan het
geweld van de kogels, afgevuurd
door „recht en orde' -mensen. drong
de ernst van hun vrijheidsstreven
tot de mensheid door. en kan er nu
wat eerst onverbiddelijk werd afge
wezen De prijs? Officieel 160 dode
lichamen, waarvan 2 blanke En wat
moet straks betaald worden voor die
andere vrijheden, voor ons zo ge
woon als eten en drinken? De vrij
heid van wonen, van werken, van
reizen, van meningsuiting, van poli
tieke en vakbondsorganisatie, van
liefhebben, van trouwen? Kan me
neer Bijvoet die vraag misschien
beantwoorden, of dankt hij God nog
steeds, dat het gereformeerde
kerkgeld voor geweld geen synodaal
stempel meer draagt0 Meneer Boot
misschien? Of wacht hij de rappor
ten nog af aan de hand waarvan hij
kan beoordelen, wat er in Soweto nu
precies aan de hand was» Meneer
Van de Brink van de Amrobank
misschien? Hij heeft een geweldloos
middel in de hand Maar ja. Eerst
moet de wet voorschrijven, waartoe
het geweten roept. Meneer O'Brien
Geldenhuys dan0 Want die eindigt
met ..Soli Deo Gloria". Maar dat was
nog vóór Soweto.
Doesburg B. J. Zwier»
Werkloosheid
Wordt het nu geen Ujd. dat getrouw
de vrouwen, waarvan de man een
goed betaalde baan heeft, ophouden
met werken buitenshuis0 Het kan
door ziekte noodzakelijk zijn. maar
dat zijn uitzonderingen. Ja. velen
zullen zeggen Ik verveel me thuis en
daarom ga ik buitenshuis werken Is
dat zo° Is het niet veel meer om de
luxe bv een tweede auto. een twee
de huis. enz. te bezitten? U behoeft u
heus niet te vervelen. Ga ift uw
straat eens een zieke of eenzame
opzoeken Ze zullen u daarvoor erg
dankbaar zijn Meldt u zich op het
kerkelijk bureau en vraag of ze iets Poeldijk
Omdat wij zelf een landbouwbedrijf
hebben, met daarbij nogal wat
mestvee. wil ik toch even met me
vrouw Labots praten. Het is zo ge
makkelijk om te zeggen geen regen
is een straf van God Maar de hore-
ca-bedrijven. de frisdrankfabrieken,
de ijsfabrikanten, de campinghou
ders en nog veel meer bedrijven wor
den gezegend, juist omdat er geen
regen valt. De één z'n dood is een
ander z'n brood. Waar blijft u overi
gens met uw stelling ten opzichte
van die landen die altijd verdrogen?
Zijn dat grotere zondaars dan wij?
Weet u wel dat iedere boer, fruitkwe
ker of tuinder z'n hart jaarlijks
vasthoudt bij een flinke nachtvorst
of een onweersbui met hagel? Dan
kan ook in één nacht de halve oogst
verloren gaan. Als je dat. da net treft,
moet je dan zeggen, dat is mijn straf
voor die en die zonde? Als wij zo
zouden moeten leven, dan hadden
wij geen leven. Wij weten ons afhan
kelijk van God. maar zien de loop
van het weer als dat wat God in de
natuur heeft gelegd en niet als mid
del van God om de mensen te straf
fen Op die manier denken we veel te
klein over God.
's Heerenhoek
D. A. Dekker-Beukema
Kaping (6)
Mijn zeer grote verwondering en
mijn diep respect voor de Isra
ëlische actie tegen de kapers «en hun
aanhangers) van het Franse vlieg
tuig in Oeganda Opnieuw waren
het de joden die als een speelbal
werden gebruikt. Alsof het ratten
waren.' Veel. zeer veel dank zijn wij
allemaal aan hen verschuldigd die
deze actie tot een zo'n goed einde
hebben gebracht. Tegen een derge
lijke terreur past geen ander
antwoord, dan het antwoord van de
staat Israël Laten wij dankbaar zijn
dat zo'n klein land. dit antwoord
heeft gegeven.
Pijnackcr A. Boercfijn
ROME Duidelijker dan ooit
tevoren heeft het Vaticaan de
bewapeningswedloop veroor
deeld. De bewapeningspolitiek
levert geen veiligheid op. maar
onrecht an armoede, en het ge
loof in wapens bevordert het
terrorisme.
Dit wordt gezegd in een nota. die
geschreven is op verzoek van de Ver
enigde Naties De VN heeft alle leden
gevraagd, hoe de rol van deze organi
satie inzake ontwapening versterkt
zou kunnen worden.
Het antwoord van het Vaticaan be
schrijft de bewapenings„race" ach
tereenvolgens als een gevaar, een
onrecht, een vorm van diefstal, een
vergissing, kwaad en dwaasheid De
militaire overproduktie is op zichzelf
al een misdaad, want ook al worden
de wapens niet gebruikt, zij laten
door hun kosten de armen van hon
ger omkomen.
Het systeem van internationale be
trekkingen. dat berust op angst, ge
vaar en onrecht is een collectieve
hysterie en een waanzin, waarover de
geschiedenis zal oordelen De bewa
peningswedloop bereikt zijn doel. de
veiligheid, niet. Door de overcapaci
teit van atoomwapens wordt het risi
co nog groter dat het afschrikkings-
evenwicht wordt verstoord. Ook de
bewapening met traditionele wa
pens is een dolgedraaide machine,
die maar doorgaat, zelfs onafhanke
lijk van gevoelens van agressie.
De bewapening werkt terrorisme in
de hand als laatste verdediging te
gen het machtsmisbruik van de gro
te staten. Ook ontwikkelingslanden
worden aangestoken door de wed
loop. De hoge militaire uitgaven
brengen hun economie nog verder
achterop Het ontstaan van autori
taire regimes in de derde wereld is
zowel de oorzaak als het gevolg van
de toegenomen in- en verkoop van
wapens door de rijke landen Tevens
vermindert hierdoor de ontwikke
lingshulp.
Als voornaamste wegen naar gelei
delijke ontspanning noemt het docu
ment de politieke wil, gevoegd door
de publieke opinie, de ontwikkeling
van een internationale rechtsorde en
de versterking van de politietaak
van de Verenigde Naties.
Kaping (7)
De nogal lauwe reactie van onze
minister van der Stoel ten opzichte
van de bevrijdingsactie van gijze
laars kan zich laten verklaren door
het feit. dat er ook nog Nederlanders
in Oeganda verkeren, die hun be
staan daar hebben Met een al te
uitbundige reactie zouden deze
mensen in gevaar kunnen worden
gebracht, hetgeen weer tot hogere
spanningen zou kunnen leiden en
dus geen wezenlijke oplossing biedt.
J. C. Kohier
Vrouw burgemeester (2)
Over het algemeen eist het heel wat
organisatietalent om met drie kin
deren nog een baan naast de huis
houding te hebben, vooral als je er
als vrouw „alleen" voorstaat. Daar
bedoel ik mee. als weduwe, geschei
den vrouw of echtgenote van een
man die om welke reden dan ook
niet kan oJ wil bijdragen aan het
voeren van de huishouding en het
opvoeden van de kinderen Overi
gens dacht ik dat wij het noch aan
de economische wetmatigheden
hoeven over te laten, noch weer zo
conservatief dienen te worden om
als vrouw enkel het werk in het
eigen gezin te zoeken Deze burge
meester zal zeker indien zij geen
..kostwinster" is. ook dat is mogelijk
een kracht voor haar huishouding
aantrekken. Leeuwarden
Tonia Vondeling-van 't Hof
Consulaat (4)
Als het inderdaad waar zou zijn dat
christenen niet bij de Amrobank
zouden kunnen werken, zoals door
gewetensvolle betweters wordt ge
steld. dan kunnen we de lijn nog wel
even doortrekken. Daarbij denk ik
speciaal aan Rotterdam, waar het
college van b. en w. allerlei pogingen
in het werk stelt om vanwege de
centen een Russisch consulaat bin
nen haar poorten te krijgen. Als dat
consulaat er derhalve komt. kunnen
alle christelijke ambtenaren ontslag
nemen. Want het kan een ieder be
kend zijn dat de menselijke waar
digheid nergens meer geweld wordt
aangedaan dan onder het godloze
communistische systeem.
Ede A. A. v. d. Berg
neerd
VERLATENHEID. EEN ZIEK P Fr
ilijkt
Ongeveer een week geleden wdjoe en
gevraagd om aanwezig te zijn b je ma]
begrafenis. Drie verre familie nper
en iemand die de dode de laatst
nog ontmoet had. Het klassiek
val. want zo kunnen we het inli iTankl
wel noemen, van de mens die n de
den in een drukke stad totaal v Jische
ten en eenzaam sterft. Je kunlangS
zeggen omkomt. Toch was hier i_r
nog navranter Het gold hier ïen
die met slechts een kleine moeit Ituau
alles had kunnen voorkomen. D [er dei
de had zich weken, maanden.[ras f
kunnen omringen met mensei ggt y
met alle liefde en ijver voor ,ens zi
hadden willen zorgen. Aan midc nnnr;
daartoe was geen gebrek. Ik sclcanar
„een kleine moeite", maar dat
natuurlijk niet waar Dat wale moe
juist die grote moeite, waarov^oor in
niet heen kwam anderen om hi utleg i
vragen. De mogelijkheid om me üe yai
deren om te gaan. die ze ongetwl laar is
had gekend, was verdwenen Zc forsdo
het dus gaan. Een mens sluit zie OOP*-
sluit zich af van de anderen. V K>men,
om? Teleurstelling, vrees van 'uren
bedrogen te zullen worden. angsPoorlii'
er minder van te worden? Wie zaPpbegr
zeggen Een vreemde ziekte di a®61-
dood ten gevolge heeft. En dat v >etere
plaats midden onder ons. Het en
soms op je. Je komt van je vaka iangefc
adres, buiten op een dorp. Begin »°01 li
te onweren, je loopt even naar bi ue^
om het met de buren te bespreke^*?^
de plaatselijke fanfare luidrucf60 Z1ï;
aan 't oefenen, de anderen roi
elkaar het nieuws toe. Maar iiPe &e'
stad gaan de deuren dicht. Je ne*fP'
thuis, achter het veiligheidsslot ,nJdat
straat op gaan om iets te bepr iet ®c<
heeft geen zin, want er is niem
Zou dat altijd zo geweest zijn. *an^
je dan. Ook in de steden? We zo«
er wel eens aan kunnen sterve
Voor c
«v_. daar r
aarer
an f
testa
orde
nitgeg
mome
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Afscheid op li juli van Monnick
dam (waar hij sinds 1 noverol
1975. toen hem om gezondheidstfc"
nen vervroegd emeritaat werd)
leend, nog ruim acht maanden
stand in het pastoraat heeft 1
leend): M. Hielkema.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Nieuwleusen er
Rijnsburg: «miss. arbeid op C
cao): J. J. Schreuder kandidaa
Zwolle.
GEREF. GEM. IN NED.
intrede op 14 juli te Rhenèn
Mallan uit Vlaardingen.
Ds. P. H. Rompas Thui
De bekende Indonesische predikl
ds. P. H. Rompas is woensdaf
Salatiga bij een verkeersongeluk!
het leven gekomen. Hij woonde d
de assemblee van de Indonesisj
raad van kerken bij. Ds. Rom
was predikant van de Pauluskerk
meente te Djakarta. Hij was voof
ter van de centrale christel|
schoolraad in Indonesië. In a
was hij nog in Nederland als Ie*
van een delegatie van deze scl*
raad. die overleg pleegde met;"
unie „School en Evangelie" en
hervormde en gereformeerde
ding. Ds. Rompas gaf veel aandak
aan liturgische vernieuwing en k w
de verbetering van de kerkmuzL*'*~
De hervormde zendingsprediW
ds. H. A. van Dop werkte °PC.
terrein nauw met hem samen lisch
jrepe
)ehai
Prof. Zach. Anthonisöver
M"ts
Pater Zacharias Anthonisse. hoohast.
raar in de geschiedenis van
christelijk oosten en oosters ke
lijk recht aan de theologische far*
teit van de Nijmeegse universitel Tou>
met emeritaat gegaan. In mei o|oed(
hij zeventig jaar. Pater ZachaiJ>nde
die in Rome zijn opleiding kr
werkte onder Russische orthodofco lu
in Estland en in Beieren, voorda onrii:
in 1948 hoogleraar werd in iam.
megen. ünsb
/an
KUS'
Wetenschapsmensen
In een commentaar voor de IKON
heeft kardinaal Alfrink zijn voldoe
ning over de verklaring van het Vati
caan uitgesproken. Hij onderstreep
te in het stuk. dat het uitwerken van
een strategie van vrede en ontwape
ning niet kan zonder we
tenschapsmensen en politici. Hij
noemde het e^n fatale zaak. dat nu
veertig procent van alle we
tenschapsmensen bezig is met bewa
pening. Volgens hem dienen de ge
leerden hun tijd en moeite te geven
aan de strategie van de vrede.
Onder de titel „Pleidooi voor ontwa
pening. het Vaticaan antwoordt de
Verenigde Naties" publiceert Pax
Christi in augustus de volledige
tekst van het document. Prijs één
gulden Besteladres Celebesstraat
60. Den Haag.
Peter Kim
De Zuidkoreaanse priesterstud
Peter Kim is in Seoel tot vijf
gevangenisstraf veroordeeld,
hij een satirisch gedicht hadj!
schreven over het regime van pit
dent Park. Een andere priester!
dent. Andrew Kim. werd verf
deeld tot een jaar. omdat hij
geholpen bij de verspreiding van
gedicht.
Prof. J. Kamphuis
De vrijgemaakt-gereformet
hoogleraar kerkgeschiedenis
kerkrecht prof J Kamphuis
drijft als hobby het schrijven
letterkundige essays Eerder
hij zich al bezig met Marsmai
Vestdijk Nu verscheen bij deze»
uitgever «De Vuurbaak te (*n d
ningen» ..Is het waar. dat Gij taak
waart?" Prof. Kamphuis bespr'
daarin de zes Christus-verzen v
H. Leopold (36 blz.; 6.50).
i sa
[een
«rug
