3oeken voor
aquariumliefhebbers
Kemenade betuttelt te
in nota'
H
Fries vogelboek
breed van opzet
Proef met ijs
in de treinen
an houden tot kweken:
Jeugdkoor uit VS
naar Maastricht
Actie „Gasten aan
tafel" uitgebreid
Partij in Heusden
zegt vertrouwen
in wethouder op
'H-studenten:
iinsterdam is
liet volgebouwd
Voor kruideniers
beter pensioen
Interessante boekjes voor
leergierige kinderen
AMSTERDAM Op het tra
ject Zandvoort-Maastricht zal
deze maand een proef geno
men worden met verkoop van
Ijs in de treinen. Wagons Lits
heeft tot die proefneming be
sloten op grond van steekproe
ven die onder de reizigers ge
nomen zijn met het oog op bij
hen levende wensen.
RTE7
JDAG 2 JULI 1976
BINNENLAND
oor Henk van Halm
>t houden van een tropisch zoetwateraquarium is een van de meest verbreide hobby's in ons land.
lar schatting tweehonderduizend mensen hebben een aquarium, om de meest uiteenlopende
denen. Velen zien het als een kleurig en levendig element in het interieur zonder meer, anderen
n gefascineerd door de kleurenpracht van de vissen, weer anderen willen het bedrag van de dieren
studeren en ten slotte is er een aantal liefhebbers dat ze welbewust tracht te kweken, vooral als
t bij bepaalde soorten op problemen stuit die overwonnen moeten worden.
eerste categorieën bekommeren
h niet om herkomst, maar doen bij
aar wat mooi is. De serieuze lief-
bbers moeten niets hebben van
gezelschapsbak en houden al-
n vissen in één aquarium die in
tzelfde milieu en eenzelfde geogra-
ch gebied thuishoren. Zij trachten
inrichting en beplanting van het
uarium daaraan zo goed mogelijk
n te passen en de samenstelling
n het water af te stemmen op wat
n vissen van nature gewend zijn.
zijn tal van specialisaties in deze
bby mogelijk. De literatuur erover
oeverloos en nog steeds verschij-
ii er van tijd tot tijd nieuwe boe-
n, voor beginners en gevorderden,
n belangrijk aandeel daarin heeft
tgeverij Thieme, die in korte tijd
er vier nieuwe op de markt bracht:
ee delen van Thieme's zakboeken
or Natuurvrienden het eerste
et „Aquariumvissen" met 120 tro-
sche vissen in kleur, het andere
'issen voor de gezelschapsbak", 60
orten in kleur, een nieuw deel van
serie „Tropische vissen in het aqu-
ium" over karpachtigen van de be
kende aquariumauteur Hans Frey en
een boek voor serieuze kwekers die
zich vooral interesseren voor cultuur
variëteiten, „Erfelijkheidsleer voor
de aquariumhouder".
Doelbewust kweken
Om met het laatsgenoemde boek te
beginnen: iedere liefhebber van
mooie guppen of andere ver doorge-
kweekte soorten zal zich eraan geër
gerd hebben dat je van bijzonder
mooie stammen alleen de mannetjes
kunt kopen. De kwekers houden de
wijfjes achter en proberen zo te ver
hinderen dat andere aquariumhou
ders deze stammen ook gaan kwe
ken. Toch is daar best iets aan te
doen, want met de mannetjes alleen
kun je zelf de stam ook verder kwe
ken, als je de erfelijkheidswetten
maar kent. Het is niet zo moeilijk om
ma enkele generaties de hele stam
weer op te bouwen, zelfs met wijfjes
die tot een andere stam behoren.
Door op de juiste manier terug te
kruisen en in te telen kun je zelfs een
raszuivere stam krijgen, die zonder
problemen ook in het groot verder
gekweekt kan worden. Het ge
reedschap voor zo'n doelgerichte
kweek ligt vervat in dit boek. Proble
men van de moderne genetica, die
niet direct met dit doel te -maken
hebben, worden erin buiten beschou
wing gelaten, maar wie zich aar toch
in wil verdiepen, vindt genoeg verwij
zingen naar dieper gaande literatuur
achter in het boek.
Niet minder dan honderd vijftig kar-
perachtigën toont Hans Frey in
zwartwit-tekeningen en een aantal
bovendien in kleuren en foto's. Door
middel van duidelijke symbolen zijn
de voornaamste voorwaarden waa
ronder elke soort met succes te hou
den is, aangegeven, waardoor Frey de
tekst kort heeft kunnen houden. Dit
betreft per vis het uiterlijk, de kleur,
het geslaachtsonderscheid, de ver
zorging en de kweekmogelijkheden.
Voor iedere groep van karperachti-
gen wordt eerdt een uitvoerige be
schrijving gegeven van de versprei
ding. het milieu en de leefwijze, de
lichaamskenmerken, het gedrag, de
karakter-eigenschappen en de ver
zorging in het aquarium, de voort
planting en de kweek.
Colisa labiosa of diklipgoerami. Foto: Henk van Halm
Van onze correspondent
HEUSDEN De groep Gemeente
belangen in de raad van Heusden
(Noord-Brabant) heeft geen vertrou
wen meer in wethouder J. de Vroo-
me (Protestantse kiesvereniging).
Dat blijkt uit de brief die Gemeente
belangen dezer dagen zond aan de
gemeenteraad en aan burgemeester
G. Schol ten. De fractie verwijt wet
houder De Vroome dat hij een
vruchtbare samenwerking tussen
Gemeentebelangen en de Protes
tantse Kiesvereniging verhindert,
dat hij dingen doet die in strijd zijn
met de beslissingen van de raad en
dat hij zich niet voldoende bewust is
van zijn verantwoordelijkheid als
wethouder.
Deze punten zal de Partij Gemeen
tebelangen in een aparte raadsver
gadering, die dinsdagavond wordt
gehouden, nader toelichten. De
voorzitter van de Groep Gemeente
belangen, de heer W. de Moor, bleek
niet bereid op de kwestie in te gaan.
Wethouder De Vroome is sinds za
terdag op vakantie. Zijn fractiege
noot de heer P. van der Pol zei: „We
wachten rustig af wat er dinsdag
avond ter tafel komt".
MAASTRICHT Een van de beste
jeugdkoren van Amerika, het
Adams State College Choir, onder
leiding van Randolp Jones, doet
tijdens een Europese tournee ook
Maastricht aan.
In het kader van de Basilika-
concerten uit Tongeren, zal het
Amerikaanse koor zondag 4 juli om
16.00 uur in de pas gerestaureerde
St. Josephkerk te Maastricht con
certeren. Dit gebeurt in samenwer
king met de Regionale Omroep
Zuid, die van het concert opnamen
zal maken. Op het programma
staan verschillende Amerikaanse
koorwerken en het grote motet van
Bach „Jesu meine Freude".
Van een verslaggever
DEN HAAG Het aantal gezinnen
dat meewerkt aan de NOVIB-actie
„Gast aan tafel" is sinds begin mei
toegenomen van 38.000 tot ruim
70.000. Begin mei is de twaalf en een
half jaar geleden begonnen actie op
nieuw in de publiciteit gebracht. Als
gevolg daarvan komen zich, volgens
de NOVIB, nog dagelijks honderden
gezinnen melden. Sinds 3 mei heeft
de actie 1,7 miljoen gulden opge
bracht. „Gast aan tafel" is een actie
om geld in te zamelen voor projec
ten en opbouworganisaties in ont
wikkelingslanden.
Hoe heet dat visje? Met welke andere
soorten kan ik hem samen houden?
Kan ik er ook mee kweken en hoe?
Wat past bij elkaar in een ge
zelschapsbak? Op al die vragen,
waarmee iedere beginner geconfront
eerd wordt, geven de zakboeken
antwoord. Vooral de uitstekende
kleurenfoto's zijn een handige weg
wijzer voor de overvloed van soorten
die bakken van elke handelaar bevol
ken. Plezierige lectuur voor wie over
weegt een aquarium te gaan houden
en zich van tevoren wil oriënteren.
Hockeystick of zilvertetra, nannostomus en vuurneon in een aquari
um beplant met cryptocoryne en limophila. Foto: Henk van Halm.
algemeen-bijzonder onderwijs:
Ten slotte nog iets dat niet alleen
aquariumhouders zal interesseren,
maar iedereen die graag- naar vissen
kijkt:VAN 3 tot en met 12 september
zal er een wereldtentoonstelling van
aquaria gehouden worden in elf zalen
van het Cultureel Centrum de Wip
molen in Alblasserdam. Men ver
wacht dat er zo'n tweehonderd aqua-
ria, plaludaria en terraria op deze
tussen Cryptocoryne nevilli. Foto: Henk van Halm „Aqua Monda" te zien zullen zijn
Wv Weiss: Vissen voor de gezelschap-
bak. Uitg.. Thieme, Zutphen. blz.,
8.90 W. Weiss: Aquariumvissen.
Uitg. Thieme, Zutphen. 70 blz. 8.50
H. Frey: Tropische vissen in het aqua
rium. Karperachtigen. Uitg. Thieme,
Zutphen. 120 blz., 15,50 J. H. Schro
der: Erfelijkheidsleer voor de aquari
umhouder. Uitg. Thieme, Zutphen. 80
blz.. 9.75
onze onderwijsredactie
)EN HAAG De vereniging van bijzondere scholen op algeme-
e grondslag (V.B.S.) vindt dat minister Van Kemenade in zijn
ontourennota te veel betuttelt. Hij laat de mensen te weinig
eus bij het denken over de toekomst van ons onderwijs. Hij legt
en plan op tafel waarin we wat veranderingen kunnen voorstel
en. maar hij geeft geen alternatieven waaruit we zelf kunnen
lezen. Daardoor wekt hij de indruk dat hij iedere criticus bij
oorbaat wil plat praten.
ie bond van algemeen-bijzonder on-
erwijs heeft het commentaar op de
orig jaar verschenen contourennota
an minister Van Kemenade in de
orm van een boekje gegoten, dat de
itel „Minder mensen murw maken".
)ie titel is een toespeling op de titel
an de populaire versie van de con-
burennota, die heet: „Meer mensen
nondig maken".
ie V.B.S, merkt op dat de nota van
e minister veel mensen in het on-
erwijs een beetje kriegelig maakt.
Ik heb het tot nu toe zeker allemaal
out gedaan", is dan de reactie. Of:
Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik
lijn kinderen ongelijk behandel,
ïaar dat zal dan wel zo zijn".
Iet is zeker niet de bedoeling ge
feest van de minister omleerkrach-
(an een verslaggever
AMSTERDAM Anders dan vaak
fordt beweerd is Amsterdam niet
.volgebouwd". In de stad en de
igglomeratie is ruimte voor vele
laar ienduizenden woningen, voldoende
>m de behoefte tot 1984 op te van
een. Het overloopbeleid, waarbij
Amsterdammers moeten worden ge-
tot iuisvest in „groeikernen" zoals Pur-
nerend en Almere, is overbodig en
lodeloos duur. De overloop veroor-
taakt meer problemen dan hij
ïplost.
Dit is de conclusie van negen onder-
1/ toekers, meest studenten van de
TH-Delft. in een studie over „ruim
teconsumptie in Amsterdam", die is
JpfnnhiippprH in het maandblad
jPlan.
ten de put in te werken, maar zijn
nota, die overigens een knap stuk
werk is, kan wel dat effect hebben.
De minister weet een beetje te goed
hoe het tot het jaar tweeduizend
allemaal moet. Wat meer beschei
denheid zou op zijn plaats zijn.
yOp verschillende onderdelen geeft
de V.B.S. ook meer zakelijke kritiek.
Zo wordt leerplicht voor jonge kleu
ters door de vereniging afgewezen,
evenals leerplicht voor jongeren van
zeventien, achttien jaar. Van deze
leeftijdsgroepen gaat een steeds gro
ter percentage vrijwillig naar school.
Een leerrecht is dan voldoende. De
V.B.S. mist in de contourennota de
peuterschool.
De middenschool heeft veel goede
kanten, maar een uniforme mid
denschool lijkt verkeerd. Het zou
beter zijn kinderen al tijdens de mid
denschoolperiode (twaalf totzestien)
de kans te geven eerr eigen richting
te kiezen. De selectie zou. ook in de
periode van de bovenschool, veel ge
leidelijker tot stand moeten komen.
Om de toestroom van leerlingen in
hogere onderwijsvormen op te van
gen pleit de V.B.S.-brochure voor
een recht van diplomering voor de
school die een leerling aflevert en
een recht van toelatingsexamen
voor de ontvangende school. Een
toelatingsbeleid op grond van pro
gnoses van de arbeidsmarkt vindt de
V.B.S. ongewenst. Om voldoende
mensen te vinden die ongeschoold
werk willen doen. zal misschien een
sociale dienstplicht noodzakelijk
zijn.
Kritiek heeft de V.B.S ook op de
voorstellen van de minister inzake
het bestuur van bijzondere scholen.
Hieruit blijkt een soort Haagse be
dilzucht. Tenslotte pleit de V.B.S.
voor handhaving van kleine scholen
die in een woongemeenschap een
onmisbare functie vervullen.
(Minder mensen murw maken, is (e
bestellen door storting van vijf gulden
op giro 84.91.00, V.B.S., Den Haag).
Van een verslaggever
UTRECHT Het bedrijfspensioen
fonds voor het kruideniersbedrijf
heeft besloten de pensioenrechten
van de ongeveer 6500 gepensioneer
den in de bedrijfstak per 1 juli 1976
met twaalf procent te verhogen. Ver
betering is mogelijk door de gunsti
ge resultaten over het boekjaar 1975.
Dat jaar leverde, voornamelijk door
de hoge rentestand, een voordelig
saldo van ongeveer 1.992.600 gulden
op.
TROUW/KWARTET RH 11
Dat vogels een bijzondere plaats innemen in de harten van de
Friezen, wordt aardig geïllustreerd door de verkoopcijfers van.
het omvangrijke boek „Vogels in Friesland". Het verscheen in
mei en nu reeds zijn de eerste twee drukken, samen 26.000
exemplaren, uitverkocht. Begin juli verschijnt de derde druk van
dit boek, dat zonder meer monumentaal kan worden genoemd. -
„Vogels in Friesland", dat bijna 500
bladzijden telt, geeft een zeer uitvoe
rig overzicht van 131 van de onge
veer 400 soorten vogels die in Fries
land voorkomen. De andere vogels
zullen worden behandeld in twee
vervolgdelen, die in het voorjaar van
1977 en 1978 zullen verschijnen.
Van de 131 behandelde vogelsoorten
wordt uitgebreide informatie gege
ven over de biotoop, de aantallen, de
trek en de ontwikkeling (vooruit-
dan wel achteruitgang). Ook worden
bij iedere soort historische gegevens
verstrekt over waarnemingen en
worden enkele opmerkingen ge
maakt over de Friese naam van de
vogels. Het boek bevat voorts een
stuk over de bodem van Friesland
(met kaart), een stuk over Friese
vogelnamen en een stuk over het
ornithologisch atlasproject in Fries
land. De gegevens van dit project,
waarbij met steun van ongeveer 250
vogelliefhebbers in de periode van
1972 tot 1975 een inventarisatie van
de broedvogels in Friesland is ge
maakt, zijn in het boek verwerkt.
Het boek is samengesteld door de
Stichting avifauna Friesland, die in
1971 tot stand kwam uit een geza
menlijk initiatief van de Bond van
Friese vogelbeschermin%swachten
en het Biologysk Wurkforban van de
Fryske Akademy. Aanvankelijk wa$
het de bedoeling het omvangrijke
materiaal te bewerken en toeganke
lijk te makeri' dat de 82-jarige G.
Bosch ('Vogeltje Bosch') de afgelo
pen vijftig jaar heeft verzameld,
maar naderhand is de opzet ver
breed.
„Vogels ln Friesland" ls niet in dé
eerste plaats een wetenschappelijk
boek. In de inleiding schrijft d«
Stichting Avifauna van Frieslang
het boek niet als een eindpunt te
zien, maar meer als een uitgang^
punt voor verdere studie en ais een
stimulans om het onderzoek voort tq
zetten. „Iedere belangstellende kan
zien wat. wij menen te weten, wat er
nog aan onze kennis ontbreekt en op
welke wijze men de vogelstudie in
Friesland kan bedrijven. Daarnaast
wil het boek een bijdrage leveren tot
de kennis van de verspreiding van de
vogels in de provincie en achtergron
dinformatie geven bij de bescher
ming van vogels", aldus de stichting.
Vogels in Friesland, deel I. Samenge
steld onder redactie van de Stichting
Avifauna van Friesland. Ongeveer 100
foto's, waarvan 24 in kleur. 70 vcr-
sprcidingskaarten. Uitgeverij De Til-
le, Leeuwarden. Prijs tot 5 juli 25,00,
d^irna 35,00.
H.S.
Twee uitgevers Van Gooï zonen te Den Haag en Scriptoria te
Antwerpen zijn elk met een serie van vier informatieve
jeugdboeken op de markt gekomen, waarin de mens en de aarde
waarop hij leeft een dominerende plaats innemen. K
De serie van Van Goor gaat ovër „De
mens en strijd." De andere serie over
„Ons zonnestelsel," „De oorsprong
van de wereld," „De wereld en de
werelddelen" en „De mens en zijn
lichaam."
Niet alleen het onderwerp is in, deze
series hetzelfde, ook de bedoeling
van de uitgevers (en dus van de
schrijvers): een brok informatie bie
den aan de twaalf- tot vijftienjarigen,
voor wie deze boekjes speciaal be
stemd zijn.
In het boekje over de pool worden de
ervaringen verteld van een aantal
bekende en onbekende poolreizigers,
zoals Amundsen, Peary, Robert
Scott, Richard Byrd en James Cook.
Ook het leven van de Lappen en de
Eskimo's wordt beschreven. In
„Mens en dier" komt het leven van de
hond, de leeuw, de kameel, de beer,
de tijger, de olifant en het paard aan
de orde. De beide laatste dieren zou
den zo'n zestig miljoen jaar geleden
al geleefd hebben. Bij het lezen twij
fel je soms aan de waarheid van wat
er geschreven staat: als het over de
tijger gaat staat er: geen enkel dier
symboliseert zozeer als hij macht en
agressiviteit en over de beer: zijn
agressiviteit ls groter dan die van
welk ander dier ook, Dan laten we de
opmerking: „Iemand die plotseling
een bezoek aan de aarde zou brengen
enz." nog maar buiten beschouwing.
„Summer"
In „Mens en strijd" passeren David
en Goliath, het paard van Troje, Na
poleon, Nelson en vele anderen de
revue maar over de eerste strijd tus
sen Kain en Abel wordt niet gerept.
Uiterst summier wordt de tweede we
reldoorlog behandeld. „Mens en diep
zee" gaat uiteraard over het onder
zoek over het onderzoek van de zee.
Werd de bodem van de zee zelden in
de sagen van de oudheid genoemd,
thans is de verwachting dat de onder
waterstad van de toekomst eigen
krachtcentrales zal hebben. Wat in
die tüssenliggende periode allemaal
is gebeurd staat in dit boek te lezen.
De vier boeken dragen voor kinderen
boeiend materiaal aan en zijn goed
geïllustreerd. Ze kosten elk 9.90.
Heel anders ,van uitvoering maar niet
minder interessant zijn de vier boek
jes van de Standaard Uitgeverij
(Scriptoria), geschikt voor leergierige
kinderen vanaf elf jaar. Ze vormen
een goede aanvulling op de
aardrijkskunde- en biologielessen. Ze
zijn vooral aantrekkelijk door de
uitklapbare illustraties. In de boek
jes, die elk 6.90 kosten, komen ach
tereenvolgens de mens en zijn li
chaam, de oorsprong van de wereld,
de wereld en de werelddelen en het
zonnestelsel aan de orde.
QUIZ-boekjes
Kinderen met veel interesse voor ge
schiedenis en voor alles wat er om
hen heen gebeurt kunnen ook hun
hart ophalen aan zes nieuwe quiz
boekjes die bij Elsevier Nederland
BV te Amsterdam zijn verschenen.
Deze boekjes, die slechts 2.90 per
stuk kosten, gaan over energie, sche
pen, planten, het weer, uitvinders
staat o.a. wie de computer, de lift, de
bril, de televisie, de elektromotor en
de vulpen hebben uitgevonden. Deze
boekjes kunnen we, mede gelet op de
lage prijs, zeer aanbevelen.
Ten slotte noemen we in dit verband
een nieuw deeltje in de serie Levende
geschiedenis: „Koningen en kunste
naars," de opkomst van de renaissan
ce, door Robert Matthys met illustra-'
ties van Ghislaine Joos. De serie (de
boekjes kosten per stuk 5.90) is
'uitgegeven door J.H. Gottmer te
Haarlem. Interessant voor kinderen
tot een jaar of vijftien.
Leesboekjes
Van geheel ander genre is het boekje
„Zal ik je leren brood bakken?," door
Luis de Horna en Kurt Baumann,
uitgegeven door Uitgeverij dr. W.
Junk BV, Den Haag. Het is een soort
sprookjesverhaal, verteld voor kinde
ren van acht tot. elf jaar, met veel
illustraties en weinig tekst. Het kost
14.50.
Ook kondigen we nog een stripboek
aan: „Alle macht aan de generaal"
van de Nederlandse tekenaar Peter
de Smet, uitgegeven door Oberon bv,
Haarlem Jonge liefhebbers van,
strips kunnen er een paar fijne
uurtjes mee beleven. Het boekje telt.
48 bladzijden en kost 4.95. LDR
Het lijkt er op of deze boom aan de Amsterdamse Brouwersgracht een
verfrissing neemt voor de hitte van de afgelopen tijd. Niets is echter minder
waar. De tropische temperaturen zijn voor deze boom te veel geweest. Door
uitdroging scheurde een tak af en kwam met zijn bladeren terecht in het water
