iyrië vecht in Libanon Franjieh fel
loor ondanks akkoord' tegen toezicht
Zambia beschuldigt
Rhodesië van sabotage
1
|hlet leger wil de reputatie
!/an Uruguay wat opvijzelen
Weer slachtoffers
Berufsverbote"
n West-Duitsland
lil
*5 E
VN-conferentie
verdeeld uiteen
Ontvoerde vluchtelingen
in Argentinië mishandeld
ill
Amerikanen
hebben vinger Aarzeling
in de pap
^AANDAG 14 JUNI 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 5
rr uiden van Libanon Palestijnse eenheden bestreden ondanks een bestand dat volgens de Libische
lemiddelaar premier Jalloed zou zijn overeengekomen.
lEIROET, DAMASCUS (Reuter, UPI, AP) Syrische pantsertroepen hebben gisteren in het Arabische Liga
liHnn uon T ihonnn Poloctiinco oonhoHon hoctroHon nnHoritc oon hoctonrl Hot trnlrrone Ho I.iKicnVio
rolgens linkse en rechtse Libanese
IJronnen was een Syrische pantser-
brigade doorgestoten tot Arkoeb, het
ebied rond de stad Sidon. De weg,
Daarover de Palestijnen worden be-
oorraad, zou hierbij zijn afgesneden
aak n bovendien zouden twee Palestijn-
ke bases onder de voet zijn gelopen,
de >remier Abdel-Salam Jalloed van Li-
scus in de Libanese hoofdstad Bei
roet aangekomen met een nieuw pak
ket voorstellen over een gedeeltelijke
terugtrekking van Syrische troepen
uit Libanon. Jalloed was zaterdag
ook al in Damascus geweest. Volgens
waarnemers is er echter nog weinig
kans op een akkoord vooral omdat er
nog grote meningsverschillen be-
etefcië is gisteren voor de tweede maal staan over de reikwijdte van het be-
ranuit de Syrische hoofdstad Dama-
le
lill.j
stand en omdat de Arabische liga
ONN (AFP) Hoewel de Westduitse regering vorige maand
chtlijnen heeft uitgevaardigd om misbruik van het „radicalen-
ecreet" tegen te gaan zijn zaterdag drie nieuwe gevallen van
Berufsverbote" in de Bondsrepubliek bekend geworden. Het
adicalendecreet maakt het mogelijk „extremisten" te weren uit
tverheidsdienst.
lUT" 1W
lillerw
Ilntsl
Ir 1 N
het sociaal-democratisch gere
citeerde Hessen is een 29-jarige onder-
ijzeres, Christina Gorski, ontslagen
idat ze waarschijnlijk van plan
deel te nemen aan een bijeen-
imst van de maostisch-
partij". Zelf meent
dat haar ontslag is ingegeven door
e activiteit van haar man, die be-
oort tot de zeer linkse SDS, de fede-
atie van socialistische studenten,
tar man kan ook geen werk krijgen.
West-Berlijn is de 33-jarige Juliane
troebele-Gregor, ook onderwijzeres,
L ilagen omdat ze beschouwd
ordt als sympathisante van de orga-
isatie „Rode Hulp", en omdat haar
ian, de advocaat Hans-Christian
bele, optreedt als verdediger in
tader-Meinhof-processen. De on-
irwijzersvakbond heeft tegen dit
itslag geprotesteerd,
wedersaksen heeft het ministerie
an binnenlandse zaken bepaald dat
et lidmaatschap van Rolf Gerdes
an „de federatie van antifascisten
i slachtoffers van het nazisme", een
deratie die verwant is aan de com-
ïunistische partij DKP, reden is om
jn „trouw aan de grondwet in twij-
1 te trekken". Daarom weigert het
ieneainisterie Gerdes een functie in het
loedAderwijs.
■e^Katenzijds heeft de administratieve
ei sir, ïeditbank in Ansbach een besluit
huo/j/. vm de Beierse minister van justitie
1 wmietigd. Deze had niet willen toe-
ly ft.!, staan dat de juriste Charlotte Niess
boon-werd benoemd tot rechter, omdat
mevrouw Niess, die lid is van de SPD,
....da teel uitmaakt van het bestuur van de
ïdoc
:doo
op jLONDEN (Reuter) De „geheime
ïzoe lub van landen die kerncentrales en
op ipijbehorende installaties expor
ten eren, heeft deze maand in Londen
n da yereenstemming bereikt over voor-
Ik ieningen die moeten voorkomen
ut, at hun klanten ook atoombommen
je aan maken. Er wordt nu door zes
efesVerkgroepen gesleuteld aan de
dat echnische details van nieuwe
net ichtlijnen en mogelijke verdergaan-
vereniging van democratische juris
ten. Deze vereniging telt ook commu
nisten onder haar actieve leden,
maar dat was volgens de rechtbank
onvoldoende grond om mevrouw
Niess' trouw aan de grondwet in twij
fel te trekken.
overweegt een troepenmacht naar Li
banon te sturen om op de naleving
van het bestand toe te zien.
Volgens de nieuwe voorstellen zou
den de Syriërs de controle krijgen
over de bergpas in de weg van Bei
roet naar Damascus. Een akkoord is
daarnaast pas mogelijk als de Liba
nese president Franjieh toestem
ming geeft voor een toezicht van de
troepenmacht van de Arabische liga.
Franjieh heeft er zich al over be
klaagd dat hij door de Arabische liga
niet was ingelicht over de plannen
voor een toezicht op een eventueel
bestand. Zijn opmerking dat hij en
andere christelijke leiders in Libanon
zich tegen een troepenmacht zouden
verzetten en daarbij hulp'vanuit het
buitenland zouden inroepen, wordt
door waarnemers als een groot strui
kelblok op weg naar een bestand
beschouwd.
Jalloed meldde zaterdag dat er een
akkoord was bereikt met de regering
in Damascus. Van officiële Syrische
zijde werd daarna echter verklaard
dat Syrië tot dusver geen bestands
overeenkomst had getekend en dat
er slechts sprake was van een princi
pe-besluit. Overeenstemming over
een slotformule is nog niet bereikt,
aldus een woordvoerder in Damas
cus. De berichten over een tekening
van een akkoord waren behalve door
Jalloed ook door de persbureau's
van Libië en de Palestijnen naar
buiten gebracht.
De Palestijnse overkoepelende orga
nisatie PLO vroeg gisteren na de
tegenstrijdige berichten over het ak
koord om een nieuwe bijeenkomst
van de Arabische liga. Als reden
noemde de PLO „het getreuzel van
de Syrische autoriteiten met het ver
lenen van faciliteiten voor de uitvoe
ring van de taak der Arabische vei
ligheidstroepen die zich naar Liba
non moeten begeven."
Israël
Israël heeft gisteren naar aanleiding
van het Syrische oprukken naar het
zuiden van de veiligheidsmaatrege
len langs de noordelijke grens ver
scherpt. In politieke kringen in Jeru
zalem blijft men er evenwel van
overtuigd dat Syrië althans op het
ogenblik geen plannen heeft voor
een offensief tegen Israël. Volgens de
Israëlische kranten heeft Israël
Egypte via de Verenigde Staten la
ten weten dat de aanwezigheid van
een aanzienlijke troepenmacht met
onder meer Algerijnen en Libiërs in
Libanon in het kader van een inter-
arabische troepenmacht niet zal
worden geduld.
In Washington schat men dat de
interventie van Syrië in Libanon de
regering in Damascus per dag onge
veer 2,5 miljoen gulden kost. Syrië
zou al financiële problemen hebben
en de Sowjet-Unie zou hebben ver
klaard geen steun te zullen geven.
De Spaanse gevangenisautoriteiten hebben zaterdag de politicus van de illegale oppositie Antonio Garcia-Trevijano
op borgtocht vrijgelaten. Een Madrileense rechtbank had hiertoe opdracht gegeven. Buiten de Carabanchelgcvangc-
nis in de Spaanse hoofdstad werd Trevijano (midden) verwelkomd door het echtpaar Camacho. Marcelino Camacho,
een communistische vakbondsleider, was samen met Trevijano aangehouden maar al op 25 mei weer vrijgelaten. Hun
arrestatie vond plaats toen zij op een bijeenkomst in Madrid de gebundelde oppositie naar buiten wilden
bekendmaken.
LOESAKA (Reuter, UPI) De Zambiaanse president Kenneth Kaoenda heeft de Rhodesische
regering verantwoordelijk gesteld voor twee bomaanslagen op twee grote gebouwen in Loesaka, de
hoofdstad van Zambia. Zondagmorgen werden in Loesaka het centrale postkantoor en het gebouw
van het hoge gerechtshof ernstig beschadigd door bommen.
DE
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw,
jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan
de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een
boekenbon.
VAN EEN LEZER-
e aole waarborgen.
Op een persconferentie verklaarde
president Kaoenda later: „Wij heb
ben onweerlegbare bewijzen dat dit
het werk is van de rebellen in Rhode
sië." Kaoenda heeft de gewoonte de
blanke minderheidsregering van pre
mier Smith in Rhodesië aan te dui
den met „rebellen" er daarmee aan
herinnerend dat Smith elf jaar gele
den rebelleerde tegen de Britse rege
ring. In de Rhodesische regering wil
de men gisteren geen commentaar
geven op de beschuldiging van Ka
oenda omdat men „niet wist wie met
Rhodesische rebellen worden be
doeld."
De regering van Zambia heeft Rho
desië en Zuid-Afrika herhaaldelijk
verweten sabotage tegen Zambia te
organiseren. Dit zou verband houden
met de steun, die Zambia geeft aan
de zwarte vrijheidsbewegingen die de
blanke regering van Rhodesië be
strijden. In het noordwesten van
Zambia is een kleine guerrilla
groepering tegen president Kaoenda
actief. Kaoenda zegt dat deze groep
vanuit Zuid-Afrika wordt geleid.
Juist vorige week maakte Rhodesië
melding van activiteiten van ver
zetsstrijders, die vanuit Zambia het
land waren binnen gedrongen. Daar
voor had de Rhodesische regering
eigenlijk alleen maar te doen met
activiteiten vanuit Mozambique.
Zaterdag hebben Rhodesische
straaljagers stellingen van het Mo-
zambikaanse leger in het grensge
bied beschoten. Dat is in de Rhode
sische hoofdstad Salisbury bekend
gemaakt. De luchtmacht zou in actie
zijn gekomen nadat vanuit Mozam
bique plantages in Rhodesië waren
beschoten. Premier Smith heeft Mo
zambique eerder gewaarschuwd dat
zijn troepen terug zullen slaan als de
Mozambikanen de Rhodesische ver
zetsstrijders daadwerkelijk gaan
steunen.
VANCOUVER (AFP) De Habitat
conferentie van de Verenigde Naties
is zaterdag ietwat verdeeld uiteen
gegaan. De slotresolutie werd niet
unaniem aanvaard, zoals wel in de
bedoeling lag.
De slotverklaring was voorbereid
door Irak en bevat een verkapte ver
oordeling van Israël. Daarom heb
ben vijftien landen tegen gestemd en
zeventien zich van stemming ont
houden. De slotresolutie veroordeelt
„elke vorm van racisme en discrimi
natie, zoals dat ook bepaald is in de
resoluties van de Algemene Vergade
ring van de Verenigde Naties." Daar
mee is opnieuw de omstreden VN-
resolutie tegen het zionisme be
krachtigd.
BUENOS AIRES (UPI, AP) De politieke vluchtelingen die eind
vorige week in de Argentijnse hoofdstad waren ontvoerd, zijn
zaterdag weer vrijgelaten. De 25 mannen (in de eerste berichten
was sprake van vijftig) hadden van hun ontvoerders de opdracht
gekregen Argentinië binnen 48 uur te verlaten.
De vluchtelingen waren in de nacht
van donderdag op vrijdag door gewa
pende mannen uit twee hotels ge
haald in Buenos Aires. Daarna zijn
zij ruim 24 uur vastgehouden. De
meesten droegen na hun vrijlating
duidelijke sporen van mishandeling.
Enkele hadden gebroken ribben en
bijna allen hadden kneuzingen en
bloeduitstortingen. De mannen (22
Chilenen, één uit Uruguay) verklaar
den dat zij tijdens hun gevan
genschap steeds geblinddoekt waren
geweest, zodat zij niet wisten waar zij
waren geweest. Verscheidene ver
klaarden met elektrische schokken
te zijn gemarteld.
De vluchtelingen hebben nadat zij
terug gekeerd waren in hun hotels
politiebewaking gekregen. De
woordvoerder van het VN-orgaan
voor vluchtelingen zei dat er een pro
test zal worden ingediend bij de Ar
gentijnse regering. De getroffen
vluchtelingen verbleven in hotels, die
door de VN waren gehuurd. Enkele
van hen vertelden dat de politie zeer
lauw had gereageerd op de hele ont
voering. Aangenomen wordt dat de
ontvoering het werk is van een
rechtse organisatie, die al veel slacht
offers heeft gemaakt en waartegen de
politie tot nu toe weinig heeft onder
nomen.
De politie van Buenos Aires moest
zaterdag ook weer slag leveren met
linkse guerrilla-strijders. Een groep
met verscheidene auto's deed een
aanval op een residentie voor politie
officieren. Volgens de politie zijn er
bij de aanval zeker zes aanvallers
gedood of ernstig gewond. De guerril-
leros zagen kans bij hun vlucht even
tuele doden en gewonden mee te ne
men. Direct na de aanval werd een
grootscheepse jacht, waarbij ook het
leger werd ingeschakeld, op de aan
vallers ingezet.
oor Herman Amelink
e val van president Bordaberry van Uruguay is niet onverwacht
(komen. De afgelopen week werd herhaaldelijk melding ge-
aakt van overleg van de president met de militaire leiders. De
igenstellingen tussen de president en het leger over de ontwik-
Elingen in Uruguay hebben zodanige vormen aangenomen, dat
48-jarige Bordaberry gedwongen werd zijn lier aan de wilgen te
ingen.
heeft het leger als reden voor de
afzetting van de president gegeven
diens gebrek aan bereidheid om het
land naar de democratie te doen
terugkeren.
Verkiezingen
nder de regering van Bordaberry is
t prestige van Uruguay, dat eens
t Zwitserland van Zuid-Amerika
noemd werd, aanzienlijk gedaald.
1973 maakte de twee jaar eerder
kozen president een einde aan de
irlementaire democratie met. de
ilp van de strijdkrachten. Sedert
tijd heeft Uruguay te lijden van
n echt schrikbewind. Uit cijfers is
men vast te staan, dat maar liefst 1
elke 500 inwoners van Uruguay in
gevangenis zit. In de loop van een
ar jaar zijn naar schatting 700.000
insen uit Uruguay weggevlucht, en
t op een bevolking van nog geen
miljoen. De gevangenen worden
grote schaal gemarteld. De pers is
Uedig aan banden gelegd. Iedere
litieke activiteit is verboden.
ver de grens
harde hand van de militaire rege-
ig strekte zich zelfs uit tot over de
inzen van het land. Nog onlangs
rden in het naburige Argentinië
voormalige senator en minister,
ar Michelini, en een vroegere
oizitter van het Huis van Afge-
ardigden, Hector Gutierrez Ruiz,
A moord. Michelini had in de senaat
^22 lerp geprotesteerd tegen de mar-
praktijken van de militairen en
>est in 1973 het land verlaten. Gu-
if
v
ard
tierrez Ruiz behoorde tot de partij
van de Blanco's, een van de partijen
die vroeger de dienst uitmaakten in
Uruguay, en stond bekend als een
gematigd politicus.
De afgelopen maanden is de druk op
de militaire regering steeds verder
toegenomen. De pressie van de inter
nationale publieke opinie bleef niet
zonder gevolg. De afkeer van de be
volking tegen de regering van de
strijdkrachten groeide. De kerken in
Uruguay tekenden protest aan tegen
de sfeer van haat en gewelddadig
heid die de militairen scheppen.
Onlangs voorspelde de uitgeweken
Uruguayaanse vakbondsleider Hugo
Villar in een interview met deze
krant: „Je kunt er zeker van zijn, dat
binnenkort de progressieve krachten
uit het leger zich zullen gaan voegen
bij die van het volk. De tegenstelling
in Uruguay is niet het leger tegeno
ver de burger, maar de oligarchie
tegenover het volk. Niet alleen de
illegale oppositie. het Frente
Amplio, organiseert zich. maar ook
grote groeperingen in de Liberale en
de Colorado Partij komen in het
geweer."
Deze toenemende druk is de aanlei
ding gewordrn voor de val van presi
dent Bordaberry. Niet voor niets
Eind vorig jaar stuurde president
Bordaberry een brief aan de
strijdkrachten, waarin hij vroeg om
een verlenging van de termijn van
zijn presidentschap voor onbepaalde
tijd. Officieel zouden er in november
van dit jaar verkiezingen moeten
worden gehouden voor een nieuwe
president. Dergelijke verkiezingen
zouden wel eens een negatief oordeel
kunnen inhouden over het bewind
van de militairen. Daarom zou het
beter zijn die verkiezingen niet te
doen plaatsvinden, zo oordeelde
Bordaberry. In de brief stelde de
president de generaals voor om Uru
guay om te vormen tot een fascis-
tisch-corporatieve staat, waarvan de
militairen de beschermheren zouden
zijn.
Merkwaardigerwijs voelden de mili
tairen hiervoor niet zo veel. Onder
hen was een toenemende onrust ont
staan over de slechte reputatie van
Uruguay en het toenemende verzet
onder de bevolking tegen het regime.
De laatste tijd waren er zelfs aanwij
zingen dat een belangrijk deel van
het leger in principe niet afwijzend
staat tegenover verkiezingen, die
moeten leiden tot een zekere mate
van vertegenwoordiging van het
volk.
Het feit dat Bordaberry hiervoor
niets voelde heeft hem zijn kop ge
kost. Nog tijdens het bezoek dat hij
vorige maand aan Bolivia bracht,
verklaarde hij, dat „het proces van
reorganisatie" veel belangrijker was
dan het noemen van een datum voor
algemene verkiezingen. „Mijn ter
mijn is op 27 juni 1973 afgelopen",
aldus verklaarde Bordaberry in Bo-
lovia, „toen de wettelijk gekozen
president, gesteund door de
strijdkrachten en door de algemene
wil van het volk het parlement ont
bond. In de nieuwe toestand, die
toen ontstond, is niets geregeld over
termijnen".
Verenigde Staten
De militairen hebben gemeend, dat
nu de tijd is aangebroken om de
regering een nieuw gezicht te geven.
Dat betekent dat er een president zal
moeten komen die moet kunnen re
kenen op enige steun bij het volk en
die een niet al te beroerde reputatie
in het buitenland geniet.
Aan deze ontwikkeling is de bemoei
enis van de Verenigde Staten niet
vreemd. De ambassadeur van Was
hington in Uruguay, Siracuse, heeft
er onlangs nog voor gepleit dat de
verkiezingen, die voor november op
het programma staan, gewoon door
gaan. al achtte hij het mogelijk dat
een aantal partijen van deelname
zouden worden uitgesloten.
De regering in Washington is er veel
aan gelegen dat ze niet de naam
krijgt vooral rechtse dictaturen op
de been te houden. Aan Chili hebben
de Amerikanen zich al behoorlijk de
vingers gebrand. Ze willen daarom
voorkomen dat Uruguay, dat steeds
verder dezelfde kant leek op te gaan.
nog eens met op het Amerikaanse
blazoen zou werpen.
De invloed van de Amerikanen op
het leger van Uruguay is zeer groot.
Zo werden de militairen na de
Dcmichelli, de nieuwe president van Uruguay, tekent het document, waarbij de machtsoverdracht aan
hem wordt geregeld. Links naast hem marinechef De Castor.
staatsgreep van 1973 door de Ver
enigde Staten voorzien van nieuwe
geweren, uniformen en voertuigen.
Verder zijn de Amerikanen bezig in
de omgeving van Durazno, ten
noorden van de hoofdstad Montevi
deo. met de aanleg van een
luchtmachtbasis. Ze hebben er alle
belang bij hun positie in het land op
zo'n manier te verdedigen, dat hun
internationale reputatie niet al te
veel schade lijdt.
Het is niet ondenkbaar dat het rege
rende leger in Uruguay zo langza
merhand tot de conclusie komt dat
het met gewelddadige onderdruk-
geerd wordt. De politieke moord op
Gutierrez Ruiz en Michelini zouden
dan de laatste stuiptrekkingen zijn
van de harde vleugel in de
strijdkrachten.
king misschien nog wel tegen de
Tupamaros kon optreden, maar dat
op die manier het land nog niet gere-
Als de gematigde militairen de over
hand krijgen, dan is het niet on
denkbaar dat er dit jaar toch nog
verkiezingen plaats vinden in Uru
guay en behoort een geleidelijke te
rugkeer tot democratischer verhou
dingen niet tot de onmogelijkheden.
De aarzeling overheerst echter nog:
democratie past niet erg bij een
leger.
