Een portret van
Billy Graham in
de kamer
Kom over en help ons
u
Vandaag
Christenen in de Sowjet-Unie (slot)
Onze adressen:
nee in een afgescheiden baptisten-
kerk. In de stad Tula horen onge
veer 350 leden tot de kerk. In het
oblast (rayon) zijn er zo'n achthon
derd leden. Lepiosjkin vertelt hoe
het gebouw waar zijn gemeente
haar diensten hield door de staat in
beslag werd genomen. Er moest zo
nodig een kapperswinkel en een
herstelbedrijf voor kleding in geves
tigd worden. De inwoners van Tula
verzetten zich daar echter tegen en
bleven om de twee bedrijfjes heen
lopen, waama ze werden gesloten
en in het gebouw een chemische
opslag werd gevestigd.
Lenin-lampje
De plagerijen van de kant van de
overheid strekten zich ook uit tot
Lepiosjkin zelf. Hij kreeg vier keer
een boete van vijftig roebel (ruim
een week salaris). 'Een keer had ik
echt geen geld. Toen hebben ze al
mijn dingen in beslag genomen.
Maar er was niets. Alleen een radio
en een lapje textiel als wandversie
ring. Ze verkochten ook mijn „Le
nin-lampje" (Lenin gaf na de revo
lutie aan heel de Sowjet-Unie
electriciteit en verspreidde de bij
behorende Lenin-lamp). Behalve de
lamp namen ze ook nog een bedde-
sprei en een regenjas mee. Mijn bed
lieten ze staan. Ik was naar een
proces tegen een andere baptist.
Toen ik thuis kwam stond alleen
mijn bed er nog'
Lepiosjkin moet er om lachen. Hij
vertelt dat zijn gemeente hem best
wil onderhouden als predikant,
maar omdat de gemeente niet gere
gistreerd wil worden, is de predi
kant verplicht er ook nog een ander
werk naast te doen. Anders wordt
de dominee opgepakt wegens para
sitisme. Daarom werkt Lepiosjkin
overdag als stoker in een fabriek.
Hij vertelt dat de baptisten in Tula
drie keer in de week bijeenkomen.
Twee maal op zondag en een keer
na het werk op vrijdag. Daarnaast
komt het koor nog een keertje bij
een om te oefenen. Over de Unie
van evangeliechristenen en baptis
ten is Lepiosjkin niet erg te spre
ken. 'Het contact met de unie is
slecht. Ze zijn onze broeders niet.
Als we ze ontmoeten groeten wij
hen en zeggen:: goedendag. Zoals
tegen alle andere burgers. Maar we
zeggen nietwees gegroet. Zoals in
de bijbel.
Volgens Leonid Lepiosjkin doet de
unie van baptisten ten onrechte als
of er grote toenadering is tussen
haar en de initiativniki. Lepiosjkin
zet uiteen dat hoogstens een
handjevol gemeenten inmiddels
een registratie hebben aanvaard op
andere voorwaarden dan de unie.
Deze gemeenten zijn gevestigd in
toeristensteden, zoals Kiev, Zjeles-
nogorsk en Oeslowaja. Lepiosjkin
noemt dat decoratie voor de buiten
landers. Maar deze groep gemeen
ten heeft ook zijn moeilijkheden,
vertelt de baptistenpredikant. Zo
hebben ze moeten aanvaarden dat
zij geen jongeren beneden de
achttien jaar dopen, aan militairen
geen toegang tot de kerk geven,
geen kinderen toelaten, geen diako-
naat, geen jeugdwerk en geen evan
gelisatie doen en aan de autoritei
ten inspraak geven in de keuze van
de predikant.
Georgij zet uiteen wat volgens hem
het verschil tussen de initiativniki
en de officiële baptistenunie is. 'Wij
nemen Christus' woord letterlijk.
De unie laat toe dat kinderen bui
ten het geloof om worden opge
voed."
Wat de twee baptistenpredikanten
vinden van contact met officiële
stad Voronesj. Hieruit bleek dat
daar sprake was van een herleving
van het sektewezen. De oorzaak
hiervan ligt ten dele in wat men wel
eens het .volkskarakter' noemt. De
Russen vormen een volk dat nog
steeds zeer religieus is en naar het
mystieke neigt
Dweepzucht, geestdrijverij en kwe
zelarij. dat alles bestaat nog steeds
naast grote moed. heldendom en
offerbereidheid.
Veel van de oude sektariërs zijn
opgegaan in de unie van evange
liechristenen en baptisten, die ruim
een half miljoen leden telt. Hier zijn
oude molokanen, doopsgezinden,
stundisten, pinksterbroeders en
baptisten min of meer broederlijk
bijeen. Min of meer broederlijk,
want ook in de unie wordt kerkpoli
tiek bedreven. De unie geeft ener
zijds aan de aangesloten en geregi
streerde gemeentes een rustig le
ven. maar beperkt hun activiteiten
in hoge mate. In de Jaren van de
kerkvervolging onder Chroesjtsow
groeide het verzet tegen de toegeef
lijke politiek van de unie-leiders en
ontstond de beweging van de initia
tivniki Met enkele vertegenwoordi
gers van deze groepering hadden
wij een ontmoeting.
Het gesprek had plaats bij een van
hen thuis, in Moskou. De man. ik
noem hem voor het gemak Georgij.
leefde gescheiden van zijn vrouw,
die afkomstig was uit een gezin van
een geregistreerde baptistenpredi
kant. De dochter, ik noem haar voor
het gemak Eva, woonde bij haar
vader in. De vader noemde zich
baptistenpredikant, maar er bleek
ons niets van een gemeente. De
dochter was achttien jaar en sprak
voortreffelijk Engels, hetgeen het
gesprek vergemakkelijkte. Zij zong
erg mooi. met een diepe nog niet
geschoolde alt
Behalve Georgij en zijn dochter
Eva zat in de kamer een vreemd
uitziende heer. ook een baptis
tenpredikant. Hij kwam uit Tula,
een plaats in centraal Rusland,
twee honderd kilometer van Mos
kou af. Deze predikant heet Leonid
Lepiosjkin. Hij is veertig jaar oud.
maar hij ziet er uit als vijftig. De
oorzaak daarvan is dat hij jaren
lang in de gevangenis en in dwang
arbeiderskampen heeft gezeten.
Georgij heeft nooit in het gevang
gezeten. Eva heeft het op school erg
moeilijk gehad. Zij zong wel eens
christelijke liedjes bij haar gitaar.
Sommige kinderen vonden dat wel
leuk. maar andere leerlingen en de
leraren plaagden haar soms. Zij is al
twee jaar van school, maar ze krijgt
geen toestemming om te gaan stu
deren. Een jaar geleden, toen ze
zwaar verkouden was. ging ze naar
de dokter voor een paar pillen. Hij
wilde die alleen geven, als ze eerst
naar een psychiater zou gaan. het-
Een kleine kroniek van een niet-
geregistreerde baptistengemeente
in de Sowjet-Unie. Op de ene foto
het kerkgebouwtje van de niet-
geregistreerde baptisten in Tula.
Het gebouw werd als kerk geslo
ten, waarna er een kapperswinkel
en een kledingreparatiebedrijf in
werd gevestigd. Oe bevolking van
de stad was over deze grofheid zo
boos, dat deze zaken werden ge
boycot. Ze moesten worden geslo
ten. Er is nu in de kerk een opslag
voor chemicaliën.
Op de andere foto een deel van de
niet-geregistreerde baptistenge
meente van Tula. De voorganger is
geen ze weigerde uit angst dat ze
dan wel eens in een kliniek zou
kunnen terechtkomen.
De vader en de dochter zijn enthou
siaste aanhangers van Billy Gra
ham, van wie een portret de kamer
siert.Lepiosjkin was eerst ongelo
vig. In het leger merkte hij, hoe de
baptisten-jongens verzet boden,
bijvoorbeeld tegen filmvoorstellin
gen. Dat vonden ze duivels. Ze pres
teerden het, twee uur lang hun ogen
dicht te houden. Nadat hij uit
dienst kwam, na de oorlog, liet hij
zich in 1960 dopen. Soms vroegen
de broeders hem te preken en zo
werd hij een soort self made domi
Mattheus Altuhox. Hij werd vier
maal gevangenengezet of verban
nen. Een van de vrouwen, Klava
Fomina, kreeg enkele malen boe
tes omdat zij het koor leidde. Een
ander gemeentelid, de derde per
soon van links op de voorste rij, zit
op dit moment gevangen. Links
van hem Leonid Lepiosjkin. Achter
Lepiosjkin de heer K. Poljakov, die
twee jaar in een arbeidskamp
doorbracht. De eerste man van
links op de tweede rij is Nikola
Wladikin, die uit het kamp ontsla
gen werd, na een maand in hon
gerstaking te zijn geweest. Dit ge
val veroorzaakte enige deining in
de Sowjet-Unie.
baptistenleiders is duidelijk: „Jullie
moeten met ze spreken om informa
tie van hen te krijgen en hen op
leugens te betrappen. Deze mensen
moeten voortdurend gekritiseerd
worden", zegt Georgij. „De baptis
tenleiders gebruiken de foto's waar
op zij staan met westerse kerklei
ders om ons te misleiden. Om ons te
laten geloven dat westerse kerkelij
ke functionarissen hen ernstig
nemen.
Politiek
Deze dissidente christenen dragen
vreemde politieke ideeën met zich
mede. Zo meldt Georgij dat hij voor
een theocratisch systeem is. Wan
neer wij tegenwerpen dat zo'n sys-
teem een beetje moeilijk te verwer
kelijken is, met een overgrote meer
derheid van niet-gelovige mensen
in het land, merkt hij op dat die ook
geen recht behoren te hebben om
mee te regeren. Het liefst zou hij de
macht in het land uit de handen
van de communistische partij en in
die van de kerk leggen. Wanneer wij
hem waarschuwen dat dit geen ga
rantie is voor een bestel waarin alle
mensen tot hun recht komen, be
gint hij het systeem in Chili te ver
dedigen, waar een christelijke over
heid er dan toch maar in geslaagd
is, de communisten weg te werken.
Ook Zuid-Afrika, met zijn christelij
ke premier Vorster spreekt hem wel
aan. Georgij klaagt over de verru
wing der zeden. „Dat komt allemaal
uit het oosten", zegt hij. „Het zijn
de mongolen die onze beschaving
bedreigen". Ook de joden schijnen
bij te dragen aan de cultuurcrisis.
Op dit punt loopt het gesprek vast
en besluit ik verder maar over koet
jes en kalfjes te spreken.
ZATERDAG 5 JUNI 1976 KERK
TROUW/KWARTET 2 ZA
Het oude Rusland heeft naast de orthodoxe staatskerk steeds
een indrukwekkend aantal eigenaardige sekten gehad. Onder
deze sekten bevonden zich weer talrijke extreme afsplitsingen
en ondergroepen. Er kwamen en komen de meest onverwachte
gebruiken voor, zoals castratie, zelfkastijding, vasten en heel
bijzondere voedingsgebruiken. Soms leefde een sekte in volle
dige promiscuïteit, maar meestal volgden zij zeer strikte regels.
Eerlijkheidshalve moet gezegd worden dat er ook nogal wat
geestdrijverij en godsdienstwaanzin voorkwam en nog voor
komt.
Ook andere splintergroepjes kregen
onevenredig veel aandacht, ook al
werden hun sporen van de Sowjet-
bodem uitgewist Een nog steeds
bestaande sekte is die van de ware
orthodoxe kerk. een groep die na de
revolutie van 1917 ontstond als re
actie op de tegemoetkomende hou
ding van de officiële kerkleiding
tegenover de communisten. De
stichter van deze groep was de mon
nik Leontij Gritsan. die zijn volge
lingen een zwervend leven voor
schreef en verbood identiteitspa
pieren bij zich te dragen
Herleving
Veel van de sekten zijn typisch Rus
sisch en komen nergens anders ter
wereld voor. Een aantal sekten is
ontstaan mede door buitenlandse
beïnvloeding en er zijn sekten, die
gewoon uit het Westen en met name
Amerika zijn overgewaaid
Een hele opmerkelijke oorspronke
lijk Russische sekte is die van de
doechobory. de geest-worstelaars.
Zij zijn afkerig van elke samenwer
king met anderen en erkennen geen
staatsgezag. Deze groep dateert uit
de achttiende eeuw. Als reactie op
deze sekte ontstond ongeveer te
zelfdertijd de sekte van de moloka
nen (moloko is melk in het Rus
sisch). Deze groep is veel ruimer
dan de douchobory. De molokanen
houden vast aan hun traditionele
gebruiken van een leven in sober
heid en arbeidzaamheid, maar zij
zijn bereid overigens gewoon mee te
doen in de modernisering van de
maatschappij
Erg moeilijk
De sekten hebben het heel erg
moeilijk gehad onder de communis
tische regeringen. En in sommige
gevallen werden de extreme sekten
aangegrepen om de hele groep van
gelovigen in dlscrediet te brengen.
Zo besteedt de anti-religieuze pro
paganda nog steeds aandacht aan
de sekte van de skoptsy (gecastreer-
den>. In 1930 lag hun aantal ergens
tussen duizend en tweeduizend,
maar er werd veel over deze drijvers
gepraat om daarmee aan te tonen,
dat de anti-religieuze propaganda
alleen maar tegen fanatici gericht
was.
Kortgeleden publiceerde het anti
religieuze blad Naoeka i Rellgia
(wetenschap en godsdienst) de re
sultaten van een onderzoek dat ge
daan was in de omgeving van de
Vader en dochter, levend buiten de marge van de Sowjet-maatschappij.
door A.J.Klei
Twee dagen lang heeft de gerefor
meerde synode onlangs zitten
dubben over de vraag blijven we
meedoen met het anti-
racismefonds van de wereldraad
van kerken, ja of nee?, en tenslot
te kwam er een lief compromis uit
de bus. Ik zei tegen iemand, die
hierover nogal knorrig was. dat de
apostel Paulus het indertijd mak
kelijker had. Die hoefde maar te
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948,
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
dromen van een man die riep
kom over en help ons!, en hij wist
waar hij aan toe was Of liever:
waar hij naartoe moest, want hij
nam terstond het schip naar Ma
cedonië Maar blijkbaar heeft
geen der eerwaarde gereformeer
den 's nachts een gezicht gehad
van een bevrijdingsbeweging met
een duidelijke aanwijzing. Allicht
niet, kreeg ik ten antwoord, we
hebben tegenwoordig rapporten
en als je die goed leest weet je
drommels goed wat je te doen
staat.
Ik wilde niet vervelend worden,
anders had ik gevraagd welke
rapporten Die van de voorstan
ders of die van de tegenstanders
van hulp aan dat fonds Morgen
is het pinksteren, dan herdenkt
de kerk de uitstorting van de Hei
lige geest en je hebt alle kans dat
er ergens over Handelingen 16
vers 9 en 10 (daar staat het ver
haal van die man uit Macedonië»
gepreekt wordt. Het is een zeer
geliefde tekst voor een pinkster-
zendingspreek. Naar mijn erva
ring is bij deze gelegenheid de
prediker drukker in de weer met
de inhoud van onze opdracht dan
met de manier waarop we die
opdracht krijgen. In elk geval heb
ik wel begrepen dat de Heilige
Geest geen inlichtingen meer ver
strekt per droom. Hoe dan wel
Zit de kerk toch niet een beetje
verlegen met de Geest
Ik vraag dit met de nodige aarze
ling. Eens schreef ik op deze plek
dat we niet goed raad wisten met
de viering van het pinksterfeest,
je had er geen takjes hulst of
eieren voor nodig, en dan stond je
met lege handen. Prompt werd ik
terecht gewezen en sindsdien ont
vang ik uit alle hoeken van het
land aankondigingen van uitge
breide pinkstervieringen. Vaak
gaan deze vergezeld van een uit
nodiging, welke hartelijk van
toon is. maar waarin ook iets
doorklinkt van een licht verwijt
ik had beter moeten weten. Ik
weet nu beter. Ik weet ook dat de
charismatische beweging, die een
dikke streep onder de gaven van
de Geest wenst te zetten, her en
der goede ingang vindt in de kerk.
Evenmin ontgaat me dat kerk- en
pinkstermensen niet meer met
een hooghartige boog langs el
kaar heenlopen. Toch hou ik mijn
vraag overeind zit de kerk niet
verlegen met wat zijzelf op
pinksteren te vertellen heeft
Uit hoofde van mijn broodwin
ning heb ik een niet gering aantal
kerkelijke vergaderingen meege
maakt. Aan het begin werd altijd
gebeden om verlichting door de
Heilige Geest. Aan het eind werd
God de Vader gedankt voor zijn
bewarende trouw, Zijn Zoon voor
diens vergevende liefde, en de
Heilige Geest nergens voor. Hij
werd niet eens genoemd, ik heb
dat tenminste nooit meegemaakt.
Trouwens tijdens de debatten
kwam het me voor dat de aanwe
zigen weinig fiducie hadden in
een mogelijke werking van de
Heilige Geest, zó stevig zetten zij
alle punten op alle i's teneinde
tegen iedere eventualiteit verze
kerd te zijn. En dan nog iets. Er is
een ingrijpende besluit genomen
met, laten we zeggen, veertig te
gen dertig stemmen. Wie zijn nu
door de Heilige Geest verlicht
De veertig voorstemmers Of de
dertig die tegen waren Tellen
ook bij de heilige Geest de meeste
stemmen?
De tekening maakte Mart Kern-
pers bij Handelingen 16 vers 10
(uit de zgn. Mart Kempers-bijbel
van het Nederlands Bijbel Ge
nootschap).
Pinksteren
Nog altijd is er reden genoeg om er
met Pinksteren en ook op andere
dagen aan te herinneren dat de
Geest die op de kerk gekomen is
wat anders is dan onze geest. We
wezen dan ook op het verschil tus
sen hoofdletter en kleine letter om
dat aan te duiden. Zodoende viel
duidelijk de nadruk op het genade-
karakter van de gave van de Geest.
Het leven des Geestes komt niet uit
ons hart, maar komt er in als het
goed is. Toch kunnen we met het zo
te stellen gemakkelijk in een eenzij
digheid vervallen. Het Geestgebeu-
ren is ook wel degelijk iets dat zeer
nauw te maken heeft met onze
geest De Geest komt niet zo over
machtig op ons dat onze eigen geest
eronder bezwijkt en vernietigd
wordt. Dat is niet de bedoeling. Het
heeft de Heilige Geest en ons goed
gedacht, zeggen apostelen, staande
in het Geestgebeuren van de ge
meente. De Geest maakt levend en
doet onze geest opleven en mee
doen. Onze geest wordt in de bewe
ging van de Geest meegenomen,
maar meegenomen gaat onze geest
dan ook mee. Daar mag van alles te
zeggen zijn, maar het is er niet
minder om. Welke weg de beweging
van de Geest gaat is niet te voorzeg
gen. maar dat betekent niet dat wij
in ons meedenken over die weg en
het uitzien naar het doel van de weg
uitgeschakeld worden. Integendeel
het is nu ook onze weg, waar we in
de Geest op betrokken zijn. In een
heid met allen die zijn verschijning
liefhebben en van Hem en alles wat
Hij op gang bracht houden, daar
aan verknocht zijn, gaan we die weg
van Pinksteren, als vlammendra
gers en mensen van de nieuwe
woorden, die we hopelijk steeds be
ter leren spreken en die ook steeds
meer herkend worden.
IADVERTENTIE
boekennieuws
Sipke van der Land
JE KUNT HET GELOVEN OF NIET
2e druk, 72 bldz 7.95
Zo sprak Sipke van der Land voor radio en
televisie over bepaalde bijbelgedeelten.
Prof. Dr W H. Gispen
OVER BIJBELGEBRUIK
96 blz.. 9.75
Een informatief boek over het bijbelgebruik,
waardoor het reaeimatig lezen van de Bijbel
gestimuleerd wordt
Os. H.J. Spier
DE BIJBEL IN TEGENSPRAAK
132 blz M3 2S
Op zorgvuldige wiize zet de auteur de
verschillende gegevens uit de Bubel over
eenzelfde zaak of persoon naast elkaar.
Prof. Or. H. Mulder
GIDS VOOR HET NIEUWE TESTAMENT
2e druk 164 blz., f 13.50
Boeiende achtergrondinformatie over het
Nieuwe Testament
Th J M Naastepad
SALOMO
80 blz 8.50
Verklaring van aen bnbelgedeeite Geselt
voor zowel gemeenschappeiiik als individueel
bnbe:or<lerzoek De 2e drufi von JONA. van
dezelfde auteur, verschijnt over enkele dagen
Verknjgbaar in de boekhandel
HJKOK KAMPEN
