„Huisvesting patiënt voldoet niet meer
Levenslang geëist
tegen Joegoslaaf
Venco
Venco
Wijkverpleegsters niet
regelmatig doorgelicht:
rijk kort op subsidies
Regeling ledenwerving
VVDM in kazernes
nader uitgewerkt
Confessionelen willen
beter verkeersonderwijs
Nietmachine als,,wapen"
Politieke achtergronden speelden rol bij
moorden
Laatste vonnissen
in zaak Soestdijk
Auto belandt tussen de tv's
Kruisverenigingen in moeilijkheden
Gesprek met defensieleiding
Discussie over
CPN-kwestie
VU uitgesteld
Taxichauffeur om
het leven gekomen
Dierproeven aan
regels gebonden
Meer aandacht nodig voor veiligheid
sterklasse
drop
de grootst
Ie
Noodsituatie in psychiatrische ziekenhuizen
99
Man aangevallen
door leeuwen
WOENSDAG 2 JUNI 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
Van een verslaggever
AMSTERDAM Wegens drie moorden, twee pogingen tot
moord en een poging tot doodslag eiste de officier bij de Amster
damse rechtbank, mr. L. van den Berge, gisteren tegen de
28-jarige karateleraar S.M. uit Joegoslavië levenslange gevange
nisstraf.
Verdachte had op Eerste Kerstdag steed. Het hof deed dit in hoger be-
1973 in Amsterdam drie van zijn roep wel. maar verklaarde op formele
landgenoten met revolverschoten om
het leven gebracht, twee Joegosla
vische vrouwen ernstig verwond en
de hem achtervolgende Amsterdam
se agenten beschoten. In eerste in
stantie was de karateleraar, die be
kend stond als „Karate Bob", na een
eis tot levenslang door de rechtbank
tot achttien jaar veroordeeld. Begin
dit jaar echter, na een uitgebreide
✓behandeling voor het gerechtshof,
waarbij ook de door de verdachte
aangevoerde politieke achtergron
den hij zou lid zijn geweest van de
Joegoslavische geheime dienst
werd de dagvaarding op juridische
gronden nietig verklaard en de zaak
terugverwezen naar het openbaar mi
nisterie.
gronden de dagvaarding nietig en
verwees de zaak terug naar de
rechtbank.
Anders dan bij de eerste behandeling
S. vreesde toen op weg naar het
rechtbank door de geheime dienst te
worden geliquideerd verscheen hij
gisteren wel op de zitting. In plaats
van twee parketwachten zaten nu
twee politiemannen bij hem in de
verdachtenbank en was er ver
scherpte bewaking in de zaal inge
steld.
Vogelvrij
Opdracht
Aan het begin van de zitting deelde
president B. van der Waerden mee,
dat de rechtbank, anders dan bij de
eerste zitting twee jaar geleden, aan
nemelijk acht. dat de zaak van „Ka
rate Bob" politieke achtergronden
heeft. „Uit een aanvullend onderzoek
is gebleken, dat verdachte een be
paalde opdracht, die hij als agent van
de Joegoslavische veiligheidsdienst
had gekregen, niet heeft uitgevoerd
en daarom mocht aannemen, dat zijn
leven in gevaar was. Dit wordt ook
bevestigd door een schietpartij op 24
december. Wat de rechtbank betreft
behoeft de politieke kant van de zaak
niet verder uiteengezet of bewezen te
worden", aldus mr. Van der Waerden.
Twee jaar geleden werd de verdachte
na een eis tot levenslang tot
achttien jaar veroordeeld. Hiertegen
was hij in hoger beroep gegaan, om
dat hij van mening was, dat de
rechtbank te weinig aandacht aan de
politieke kant van de zaak had be-
ARNHEM Het gerechtshof in
Arnhem heeft gistermorgen de lang
durige processen tegen een groep
Zuid Molukkers die van plan waren
paleis Soestdijk te bezetten en de
koningin te gijzelen, afgesloten door
arrest te wijzen in de hoger be
roepszaak tegen acht Zuid Moluk
kers, in hoofdzaak behorende tot de
zogenaamde groep Assen. Zij speel
den een minder belangrijke rol in de
zaak.
De arresten weken weinig af van de
eisen van de procureur-generaal en
van de vonnissen van de rechtbank.
De arresten varieerden van vrij
spraak tot anderhalf jaar gevange
nisstraf.
De 35-jarige H. O. T. werd vrijgespro
ken (vonnis rechtbank zeven maan
den waarvan drie voorwaardelijk),
de 22-jarige A. P., de 22-jarige M. F.
L., de 21-jarige P. S.. de 21-jarige Th
S. en de 21-jarige J D. S. kregen
ieder een jaar (bevestiging vonnis),
de 21-jarige L. M. D. anderhalf jaar
(vonnis twee jaar) en de 49-jarige P.
S. vrijspraak (vonnis rechtbank acht
maanden, waarvan drie maanden
voorwaardelijk). m
Van de oorspronkelijk tien man ster
ke laatste groep werd vorige week de
21-jarige A. A. P. veroordeeld tot zes
maanden waarvan drie voorwaarde
lijk (bevestiging vonnis) terwijl de
24-jarige M. C. D. werd vrijgesproken
na een vonnis van vijf maanden on
voorwaardelijk.
Wat de feiten betreft hield de
rechtbank zich grotendeels aan de
verklaring, die M.S. bij het hof had
afgelegd. Volgens deze verklaring zou
hij in november door zijn superieuren
naar Amsterdam zijn gezonden om
contachten te leggen met de organi
satie rond de in Brussel wonende
Joegoslaaf Dapkovic teneinde deze
zonodig uit de weg te ruimen. Zijn
infiltratiepoging slaagt, maar bij een
ontmoeting met het slachtoffer in
diens woning raakt hij in verwarring
over de aard van zijn opdracht en
biecht Dapkovic alles op. Vanaf dat
moment zou hij vogelvrij zijn ver
klaard door de Joegoslavische gehei
me dienst.
Kort daarna, op 24 december 1973,
wordt verdachte bij het Weteringcir
cuit in Amsterdam door drie uit
Brussel afkomstige Joegoslaven met
een pistoolmitrailleur beschoten.
Een dag later herkent hij in een res
taurant twee van zijn belagers: de
eerste schiet hij door het hoofd, de
tweede weet te ontkomen. Een Joe
goslavische vrouw, die in haar
handtasje grijpt, schiet hij eveneens
door het hoofd. Zij overleefde het
schot, maar is als gevolg daarvan
gedeeltelijk verlamd en aan één oog
blind.
Met twee vrienden vertrok hij daarna
naar een café op de Weteringschans,
dat bekend staat als trefpunt van
Joegoslaven. Voor een stoplicht bij
het café zag hij een Joegoslavische
vrouw oversteken naar een auto die
daar stond te wachten. S.M. sprong
de auto uit, schoot eerst de vrouw
neer en vervolgens de twee Joegosla
vische inzittenden. Alleen de vrouw
overleefde deze aanslag.
Voor de rechtbank vertelde S.M.
dinsdag, dat hem pas vijf dagen later
bekend werd, dat de twee inzittenden
niets met de aanslag van 24 decem
ber hadden te maken. Een van de
slachtoffers was zelfs een vriend van
hem.
Toen de auto met het drietal na deze
schietpartij op het Museumplein
door een andere auto werd klemgere
den, loste S.M. enkele schoten, maar
toen hij zag dat de inzittenden poli
tieagenten waren, gooide hij zijn wa
pen weg en gaf zich over.
Geen spionage
In zijn requisitoir zei mr Van den
Berge weinig waarde te hechten aan
de verhalen van verdachte, als zou hij
geheimagent zijn. Ze zijn deels waar.
deels onwaar. Verdachte staat hier
echter niet terecht wegens spionage,
maar op beschuldiging van moord en
poging tot moord.
Raadsman mr. L. D. Hamer stelde
zijn cliënt wel voor als liquidatie
agent van de Joegoslavische geheime
dienst. Hij wees de rechtbank erop,
dat S. M. al vanaf zijn negentiende
agent zou zijn van deze geheime
dienst.
Bij een uitwijkmanoeuvre in de Amsterdamse Van Woustraat raakte de bestuurder van een
personenauto het spoor enigszins bijster en belandde in de etalage van de radio- en televisiezaak van
de firma Kok. De bestuurder bleef ongedeerd, maar zijn parkeerbeweging had wel voor grote schade
aan de geluidsapparatuur gezorgd.
Van een verslaggever
UTRECHT Het ministerie van volksgezondheid heeft meege
deeld dat de subsidie aan de kruisverenigingen verminderd zal
worden als er voor wijkverpleegsters en wijk-ziekenverzorgstefs
geen geldige tbc-verklaringen zijn. Het nationaal centrum voor
kruiswerk vindt dat een „nogal krasse en daardoor onredelijke"
maatregel; „men schiet met een kogel op een mug" zei een
woordvoerder van het centrum gisteren.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De defensieleiding zal binnenkort nadere aanwij
zingen verstrekken aan de kazernecommandanten om problemen
bij de ledenwerving in kazernes te voorkomen. Staatssecretaris
Van Lent maakte dit bekend na afloop van een gesprek, dat hij
samen met collega Stemerdink gisteren had met het hoofdbe
stuur van de WDM. Het was een voortzetting van een eerder
gesprek over de moeilijkheden, die zich voordoen bij het werven
van de WDM-leden.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM De Universi-
teitsraad van de Vrije Universiteit Procent va" het salar's van wlJfe-
heeft de behandeling van de CPN- henvereorgsters en hoofdverpleeg-
kwestie een half jaar uitgesteld. De kundtgen. Als de subsidie wordt mge-
meerderheid van de raad vond het h°ud™ over elke dag dat iemand
beter, eerst over de doelstelling van ?°nd" tbc-verklanng werkt,
de Vrije Universiteit in het algemeen *an dat, de kruisverenigingen grote
te spreken Toespitsing van de dis- Hnknciele schade opleveren Ook de
cussie op de CPN zou het gesprek igemeenten de de
Een van de voorwaarden waarop het
ministerie Subsidieert is dat de wijk
verpleegsters en de wijk-
ziekenverzorgsters zich elk jaar laten
doorlichten. Als er subsidie aange
vraagd wordt moet een verklaring
overgelegd worden dat zij geen tbc
hebben. In de praktijk schiet het zich
tijdig laten doorlichten er nogal eens
bij in. onder meer doordat de plaatse
lijke kruisverenigingen geen beroeps-
administraties hebben waaruit auto
matisch valt af te lezen of iedereen
wel tijdig gevolg gegeven heeft aan
de oproep zich te laten doorlichten.
Het ministerie heeft nu aangekon
digd dat bij het ontbreken van tbc
verklaringen fot 1 juni 1975 beperkte
korting op de subsidies toegepast
zullen worden (tot vijf procent van
het totale subsidiebedrag over het
betreffende jaar); over de periode
daarna zal de korting op de subsidies
volledig zijn (voorzover het de sala
rissen betreft). Alleen al voor 1973 en
1974 gaat het om bedragen van ach
tereenvolgens 175.000 en 450.000
gulden.
Schade
Het ministerie subsidieert 55 procent
van het salaris van de wijkver
pleegsters. 75 procent van het salaris
van de verpleegsters die in wijkge
zondheidscentra werken en honderd
De defensieleiding had vastgesteld,
dat de vereniging het weigeren van
dienstbevelen niet hanteert als be
leidsinstrument en beschouwde
daarmee „de weg voor verder overleg
over de doelstelling kunnen vertroe
belen
Het voorstel om de kwestie uit te
stellen kreeg steun van alle fracties,
behalve van de drie man sterke Vu-
so-fractie Deze studentengroepe
ring vond dat er nu genoeg gepraat
was en dat er een besluit moest val
len. De progressieve studentenfrac
tie met acht zetels in de raad verte
genwoordigd. pleitte voor uitstel, in
de hoop tezijnertijd te kunnen spre-
niet geheel door het rijk gesubsi
dieerde salarissen aanvullen, zouden
namelijk vervallen.
Het centrum heeft inmiddels
staatssecretaris Hendriks gevraagd
de korting over 1973 en 1974 niet door
te voeren en de volledige korting pas
te gaan toepassen na 1 juni van dit
jaar. Tevens heeft het centrum er bij
de kruisorganisaties op aangedron
gen ervoor te zorgen dat aan de subsi
dievoorwaarden voldaan wordt
Van een verslaggever
ROTTERDAM De 28-jarige taxi
chauffeur A M Verbeek is gistermor
gen om het leven gekomen toen zijn
taxi in Rotterdam door nog onbe
kende oorzaak tegen een lichtmast
botste De chauffeur overleed in het
Dijkzigtziekenhuis aan de bij het
ongeluk opgelopen verwondingen
De heer Verbeek had geen passa
giers in zijn taxi
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede Kamer is
gisteren akkoord gegaan met het
wetsontwerp dat proeven op dieren
aan regels en voorschriften bindt. De
dierproeven kunnen volgens dit ont
werp alleen genomen worden op ge
wervelde dieren. Voor de experimen
ten is een vergunning van de over
heid nodig. Ze zijn verder alleen toe
gestaan wanneer ze in het belang
zijn van de gezondheid en voeding
van mens en dier.
De VVDM heeft na afloop van het
gesprek met de defensieleiding ver
klaard zeer teleurgesteld te zijn. De
leiding heeft volgens haar geen enke-
le garantie gegeven voor een vermin- J
open". Tijdens het gesprek heeft de dering van de tegenwerking op de ken over de verhouding tussen chris-
leiding de WDM er „nadrukkelijk'* kazernes, integendeel, minister tendom en marxisme in het alge-
op gewezen, dat men zich bij de be- heeft de rechten, die wij aan de facili- meen
langenbehartiging dient te houden teitenregellng ontlenen, zelfs terug-
aan de spelregels en dat het in het gedraaid door een zeer dubieuze om-
belang van de VVDM en haar leden schrijving van het begrip „dienst".
is, dat er geen conflicten ontstaan.
Problemen moeten worden gemeld
en in overleg worden opgelost.
Roosters
„De regeling voor ledenwerving, die
sinds 28 augustus 1975 van kracht is.
zal nader worden uitgewerkt. In de
aldus een VVDM-woordvocrder.
Dit begrip ..dienst" is van belang,
want ledenwervers kunnen van de
kazernes worden weggestuurd, als de
soldaten dienst verrichten. Dat is al
vele malen gebeurd en VVDM-
bestuurders die weigerden te ver
trekken zijn inmiddels tot gevange-
De Universiteitsraad besloot aan de
Werkgroep-,.doelstelling" advies te
vragen over de toelaatbaarheid van
CPN-leden en CPN-sympathisanten
in raden en besturen. De voorzitter
van de commissie, prof. dr. M. A
Maurice, zegde toe het advies zo
spoedig mogelijk te zullen
uitbrengen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Christendemocratische fracties in de Tweede
Kamer willen meer en beter verkeersonderwijs op de Nederlandse
scholen voor basis- en voortgezet onderwijs. De KVP'er Cornelis-
sen diende daarvoor samen met de andere christendemocratische
fracties CHU en ARP gisteren in de Kamer een motie in.
kazerne zullen duidelijke roosters nisstraffen veroordeeld. Volgens de
- WnVT A r.
moeten worden gemaakt, die aange
ven wanneer er buiten de normale
uren dienst moet worden gedaan. De
belangenverenigingen weten dan
vooraf, wanneer er wel en niet gewor
ven kan worden", aldus een medede
ling van het ministerie van defensie
De defensieleiding heeft een „nadere
definitie" gegeven van het begrip
dienst. „Het gaat daarbij om alle
activiteiten die door een daartoe be
voegde meerdere worden opgedragen
zonder dat bij de uitvoering toeziend
kader aanwezig hoeft te zijn". Het
staat niet aan de beoordeling van
belangenverenigingen om door eigen
waarneming vast te stellen of er dan
geen dienst wordt gedaan, zo is de
VVDM meegedeeld.
VVDM bestond de dienst in dergelij
ke gevallen vaak uit „onbenullige
werkzaamheden", zoals inpakken of
schoonmaken. Defensie heeft het be
grip „dienst" nu omschreven als „ie
dere handeling, verrichting of activi
teit die door daartoe bevoegde meer
deren wordt opgedragen"
Het is al voldoende om deze diensten
in het rooster bekend te maken, al
dus de VVDM Bovendien kan de
commandant altijd roosterwijzigin-
gen doorvoeren, waarmee ledenwer
vers van de kazerne kunnen worden
geweerd. Volgens de VVDM is er
sprake van een beleidsombuiging bij
defensie ten aanzien van deze vereni
ging. die ten koste gaat van de vak
bondsvrijheid.
Daarna begon de universiteitsraad
de discussie over de Nota-
doelstelling" Zoals bekend, worden
daarin voorstellen gedaan om de
evangelische doelstelling van de VU
inhoud te geven. De commissie-
.doelstelling' heeft geadviseerd de
zogenaamde „dan/wel" verklaring"
te handhaven. Deze regeling houdt
in dat zij die niet met de doelstelling
kunnen instemmen, toch in raden en
besturen gekozen kunnen worden,
indien zij verklaren naar vermogen
in de geest van de doelstelling te
willen werken. Alleen voor het Colle
ge van Bestuur zou duidelijke in
stemming met de doelstelling onder
alle omstandigheden vereist zijn.
Voor andere besturen en raden zou
instemming regel, maar geen absolu
te noodzaak hoeven te zijn.
ADVERTENTIE
Van een verslaggever
EINDHOVEN De negentienjarige R S. uit Eindhoven heeft bekend dat hij
geprobeerd heeft om „gewapend" met een nietmachine een overval te plegen
op een sigarenwinkelierster. De winkelierster vertelde de politie dat zij
bedreigd was door iemand met een stengnn De overval mislukte de
jongeman zette het op een lopen toen de winkelierster haar man riep De
dader kon een paar uur later worden aangehouden. Een vijftienjarig meisje
had alles zien gebeuren en volgde de jongeman, die regelrecht naar zijn
woning liep.
ADVERTENTIE
^.jered«nP'a,en-
°,ho'
v *«2% pao dikke
'>f£c*ka<'«enP"(*en
A-J.VINK B.V.
<x>*
V
Zij willen dat de regering op korte
termijn uitzoekt, wat er verbeterd
kan worden aan het verkeersonder
wijs op de basisscholen en bekijkt,
boe er binnen bestaande vakken bij
het voortgezet onderwijs meer aan
dacht kan komen voor het verkeer
Men vindt dat een goed onderwijs
een aanmerkelijke verbetering kan
bieden voor het verkeersveilig-
heidsgedrag.
Autokeuringen
De motie werd ingediend tijdens het
vervoersdebat waaraan de Kamer
gistermiddag begon Kamerleden
hadden de hele middag en avond
nodig voor hun beschouwingen,
waarbij overigens na de openbare
commissievergaderingen in de afge
lopen weken weinig nieuwe
standpunten naar voren werden ge
bracht.
Na lang aandringen van de heer Cor-
nelissen kwam de PvdA'er Van der
Doef met de mededeling, dat hij nu
zeer binnenkort met de VVD'er De
Beer bij de Kamer zal komen met een
initiatiefwetsontwerp voor de perio
dieke autokeuringen, waardoor die
keuringen nu wellicht begin 1977
kunnen beginnen De twee partijen
willen, zoals bekend, de autobedrij
ven bij de keuringen inschakelen. Al
le auto's, ook splinternieuwe, zullen
onder de regeling van het initiatief-
ontwerp vallen, aldus de heer Van der
Doef
De DS'70-fractie kwam weer met een
motie om het binnenplein van het
Binnenhof geheel autovrij te maken.
Een vorige, zelfde motie, bijna twee
jaar geleden ingediend, had tot resul
taat dat de helft van het aantal ge
parkeerde auto's verdween.
De heer Van der Doef tenslotte
kwam. mede namens de PPR. met
een motie om meer duidelijkheid te
scheppen in de voorwaarden die het
rijk stelt bij het aanvullen van de
miljoenentekorten op het openbaar
vervoer van de negen Nederlandse
gemeenten met een eigen vervoersbe
drijf. Hij wil die voorwaarden in een
voor ieder duidelijk wettelijk kader
plaatsen.
Minister Westerterp en staatssecre
taris Van Huiten antwoorden
vandaag.
Van een verslaggever
ARNHEM Een 19-jarige chauffeur
van een safaritrein van Burgers safa
ripark in Arnhem is door een groep
leeuwen aangevallen en ernstig ge
wond naar een ziekenhuis gebracht.
Zijn toestand is nu redelijk. Volgens
directeur A van Hooff van Burgers,
die het op Hemelvaartsdag gebeurde
ongeval niet had willen bekend ma
ken, is het gebeuren aan nalatigheid
van de man zelf te wijten. Hij had
zijn trein niet mogen verlaten
Hij was uitgestapt om een auto met
pech te helpen, hoewel hij wist dat
een via de mobilofoon opgeroepen
wagen onderweg was. Toen de
dienstwagen arriveerde, liep de
chauffeur naar zijn trein terug en
werd onder de ogen van tientallen
reizigers aangevallen Met veel moei
te slaagde het safaripersoneel erin
hem te bevrijden. Met diepe vlees
wonden en een wond vlakbij de
halsslagader werd de chauffeur naar
een ziekenhuis gebracht.
BOERDERIJDROP
drop op z n dröppigsl Mild gezouien
vol van smaaK en geze'iig van
vorm Huisie-boompie beesiie-drop
om naar hartelust van !e smullen
11 smaken
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT „De huisvesting van patiënten in veel psychiatrische ziekenhuizen
voldoet niet meer aan de nu geldende inzichten. „Ik mag wel zeggen, dat er zelfs
sprake is van een noodsituatie". Tot deze conclusie kwam de heer J. L van
Hasselt, voorzitter van de sectie psychiatrische instituten van de Nationale
Ziekenhuisraad, aan het slot van een tweedaags symposium over de huisvesting
van psychiatrische patiënten.
Overigens is ook gebleken,
dat die „geldende" inzichten
nogal uiteen kunnen lopen en
zelfs tegengesteld kunnen
zijn; bescherming contra
openheid, privacy contra col
lectiviteit. zakelijkheid
contra leefbaarheid etc „Ik
vind de veelheid aan behan
delingsfilosofieën waarde
vol". aldus de heer Van Has
selt. „omdat de omstandighe
den van plaats tot plaats kun
nen verschillen" De vormge
ving van de gebouwen moet
daarom aan de verschillende
behandelingsmethoden ruim
te bieden, zodat deze tot hun
recht kunnen komen"
Hij merkte verder op, dat on
danks de noodzaak tot bezui
nigingen in de ge
zondheidszorg het mogelijk
zal moeten blijven om de ach
terstanden op het terrein van
de geestelijke ge
zondheidszorg in te lopen.
„Psychiatrie is gebaseerd op
de wisselwerking tussen men
sen. Daarom moet hoge waar
de worden toegekend aan de
kwaliteit van de perso
neelsbezetting. de opleiding
van de verschillende mede
werkers en aan het kweken en
handhaven van een gezond
klimaat voor die wisselwer
king. Bouwen is in wezen al
leen het ommuren van
functies", aldus de heer Van
Hasselt.
Uitwisseling
Het symposium, dat als mot
to „Woonareaal voor psychia
trische patiënten" had mee
gekregen. was georganiseerd
door de sectie bouwkunde en
techniek van het Nationaal
Ziekenhuisinstituut, in sa
menwerking met de sectie
psychiatrische instituten van
de Nationale Ziekenhuisraad.
Opzet daarbij was om op lan
delijk niveau te komen tot
een uitwisseling van gedach
ten over het huisvesten van
patiënten in psychiatrische
instituten. Om het thema,
waarover een negental des
kundigen inleidingen hielden
enigszins beperkt te houden,
was besloten de woonsitua
ties van jeugdigen, zwakzin
nigen en geestelijk gestoorde
bejaarden, buiten beschou
wing te laten.
Aan het symposium in het
J aarbeurscongrescentrum
was tevens een expositie ver
bonden. die terreinsituaties
en plattegrondtekeningen
omvatte van 36 bouwplannen
ten behoeve van twintig in
stellingen Die plannen waren
in vier categorieën ingedeeld
opname. observatie en
kortdurende behandeling; re
validatie en resocialisatie, be
handeling en verzorging be
jaarden en langdurige verple
ging en verzorging (volwasse
nen). Op deze manier was het
de bezoekers aan de expositie
mogelijk om de plannen naar
de aard van de patiënten, die
daarin gehuisvest moeten
worden, met elkaar te verge
lijken
Rita
„U hebt dikke zolen, dus t
binnenkomen."
