verhullen wat er op de
ictad écht aan de orde is
Voor accountant studeren
bü Moret Limperg.
Goed betaald bouwen aan
internationale kansen en
aan 'n zekere toekomst.
Doorlaatbaarheid
Oosterscheldedam
kan helft minder"
Parlementair onderzoek naar
wapenaankopen voorgesteld
MORET
LIMPERG
Godlinze's marmerkoning
komt met 'wonderenvelop'
Ziekenfondsen: kritiek
maakt weinig indruk
tnisatie tégen
Kemenade's
enschool-plan
Hoofdredacteur van
Elsevier wordt door
rechtbank verhoord
Drie Kamerleden willen uitspraak defensiecommissie
on mdat beleggen een kwestie
deskundigheid is...
msterdams Belegging Depot,
en vermogen aan know-how.
WAil MEI 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 9
dai
ADVERTENTIE
Ie»
I. Biersteker
■hagen in de vierde Unctad de VN-conferentie voor
n Ontwikkeling heeft zich alweer vastgezogen aan
il uiterlijke verschijnselen, zoals de papierwinkel, het
an een aantal delegaties, de procedurekwesties, de
politieke conflicten, enz. Iedere keer weer stoten de
:rs en journalisten op zo'n wereldconferentie zich aan
itenen. Zij nemen blijkbaar aan dat zo'n conferentie van
lige honderdveertig landen vlot en gedecideerd kan
De teleurstelling dat zoiets niet kan is al zo oud als de
ind en de generaties journalisten hadden die ervaring
aan elkaar moeten doorgeven. Zich in deze ergernis
ipnieuw te verliezen baart alleen maar verveling en
de lezer en leidt de aandacht af van belangrijker
gewild punt is al sinds de
d in 1964 in Genève het
genwoordigers van arme
julke prachtige dus blijk-
imousines komen voorrij-
mensen zijn voor de Wes-
ivardpers blijkbaar alleen
lig als zij halfnaakt en
it een potscherf krabbend
naambordje van hun ont
land plaatsnemen.
ij op de derde Unctad in
herhaaldelijk afgevraagd
>mt dat de media na een
I. reekt te hebben van: nu zal
lankomen in de kortste
•J Bitistisch worden en gaan
over van alles wat bij zo'n
Jconferentie bevreemding
'e 1 >ben zij dan werkelijk de
ldei ng dat er een supranationa
als met zoveel gezag zou zijn
:*>t vee kleurige landenge-
vot snelle beslissingen zou
Afvingen? Iedereen weet toch
D staten tot en met de H.
.joeverein zijn. dat wil zeg-
inkel gezag boven zich aan-
- op de H. Stoel na dan. In
rekte anarchie van staten
recht van de sterksten.
ganisatie is opgericht om
k tussen al die staten mo-
tge
V
va
ïïf
gelijk te maken en te voorkomen dat
zij elkaar in de haren vliegen. In het
secretariaat van deze organisatie
en zeker ook in dat van de Unctad
werken mensen met het idee in
hun hoofd dat het recht van de
sterkste enigermate ingetoomd kan
worden ten behoeve van de zwakke
ren zoals dat binnen veel nationa
le staten door de wetgeving ook is
gebeurd.
Geen bedlectuur
Het Unctad-secretariaat heeft in tal
van voortreffelijke studies over de
grondstoffenmarkt, over de invoer
rechten, over de scheepvaarttarieven
enzovoort, aangetoond hoezeer de ar
moe van de arme landen juist kans
armoede is. Die studies zijn geen bed
lectuur vanwege het slecht vertaal
bare economische vakjargon en daar
om worden ze slecht gelezen. En jour
nalisten die ze wel goed lezen staan
voor de zware taak om er bevattelijke
en onderhoudende stukjes over te
schrijven die de aandacht van hun
lezers geboeid houden. Maar doe dat
maar eens over bufferstocks, finan
cieringen van export-verliezen, ruil
voetproblemen. enzovoort. En toch
zijn dat de termen waarin vandaag
over recht en onrecht, over
machtsmisbruik en onderdrukking
geschreven moet worden. Omdat ze
zo moeilijk zijn dwalen we met zijn
allen maar al te snel af naar voor de
hand liggende waarnemingen, zoals
het contrast tussen de luxueus leven
de conferentiegangers en de straatar
me slumbewoners aan de rand van
Nairobi, want dat spreekt tot de ver
beelding.
Ik vind dat een verhulling van wat er
op zo'n conferentie telkens opnieuw
onbeschaamd aan de orde is. name
lijk dat machtige industrielanden als
Amerika, de Bondsrepubliek en Ja
pan de hele internationale ontwikke
ling bewust blijven verzieken. Zolang
zij. zoals ook weer op déze Unctad
iedere poging blijven blokkeren om
tot behoorlijke marktregelingen voor
grondstoffen te komen dan moet er
in de koppen en in de inleidingen
staan, dat zij het zijn, die neen blij
ven zeggen tegen de volkomen ge
rechtigde verlangens van de ontwik
kelingslanden.
Schandaal
Algemene constateringen dat de con
ferentiegangers het maar niet eens
kunnen worden of dat de Unctad in
een woordenvloed dreigt onder te
gaan verhullen het werkelijke schan
daal namelijk dat de West-
Duitsers (sociaaldemocraten nog
wel) de Amerikanen en de Japanners
de arme landen het licht in de ogen
niet gunnen. En dat 2fj daarbij óók
nog het argument durven gebruiken
dat marktregelingen voor grondstof
fen de vrije werking van het
marktmechanisme verstoren. Hier
stijgt de hypocrisie ten top want de
hele Europese Gemeenschap is één
grote verstoring van het vrije
marktmechanisme en Amerika heeft
tot nu toe ook zonder cte minste blos
jes de grenzen dichtgegooid als het
vrije marktmechanisme zijn eigen
economie dreigde te benadelen.
Wij hebben in koloniale tijden de
arme landen van de voedselpro-
duktie ten eigen behoeve afgehaald
en ze tot producenten van koloniale
waren gemaakt, dat wil zeggen van
grondstoffen die wij voor onze econo
mieën nodig hebben. Maar nu ze van
de opbrengsten daarvan afhankelijk
zijn om voedsel, huisvesting en on
derwijs voor hun toenemende scha
ren mogelijk te maken, en begrijpelij
kerwijs wat meer zekerheid over deze
opbrengsten willen hebben, nu wordt
hun die zekerheid niet gegund.
Het nieuws
De onverzettelijkheid van de Duit
sers. de Amerikanen en de Japanners
kan worden uitgedrukt in malaise, in
honger en in mensenlevens. Dat is
het nieuws van de vierde Unctad en
daar kan niet genoeg de aandacht op
gevestigd worden. Want we moeten
weten aan wie we het straks te dan
ken zullen hebben als op een godge-
geven moment in de geschiedenis de
landen van de Derde Wereld genoeg
eenheid gevonden hebben om hun
kostbare grondstoffen-aanvoer naar
ons te blokkeren, zoals de OPEC-
landen dat hebben voorgedaan met
de olie. Die mogelijkheid wordt nu
nog weggewuifd, maar we hadden
ook nooit gedacht dat de olielanden
met hun van hier tot gunter verschil
lende belangen zo ineens hun een
heid zouden vinden.
Voor de historie moet worden ge
boekstaafd. dat niet „impdsses".
..procedurekwesties" en dergelijke de
vierde Unctad in de wielen hebben
gereden, maar dat de Bondsrepu
bliek, de VS en Japan opnieuw over
lijken zijn gegaan.
De heer H. Biersteker, oud-redacteur
van Trouw, is nu werkzaam bij de
IKON.
- dereen die >nhet S
i uiW.^l9jan d°p°ó»"f «ever niet
e onderwijsredactie
A AG De protestants-
au )ke onderwijsvakorganisatie
eeft zich uitgesproken tegen
minister Van Kemenade
elde middenschool. De ex-
™en met de middenschool en
nieuwe basisschool voor
twaalfjarigen worden met
Iheid bezien.
immentaar op de contouren-
vj t de PCO dat de nu bestaan-
*®^Üing tussen kleuter- en ba-
inderdaad een belemme-
zijn voor een goede ontwik-
an het jonge kind. Daarom
xperimenten toegejuicht
;ezocht wordt naar de juiste
voor dit probleem. Men
daarbij echter niet zo voor-
lsof alles wat er nu gebeurt
laar gebrekkig is.
:e^iangspunten voor de mid-
3Pelol vindt de PCO „interes-
l?elnoeg om er een proef mee te
21JPHet is onzin om de mid-
tyol als een socialistisch stok
te bestempelen, aldus het
want ook van confessi-
sjde (bijvoorbeeld staatsse-
Grosheide) is in deze rich-
feit.
ichool maakt op de PCO
jJe indruk van systeembouwe-
Tlle van de fraaie structuur,
vreest dat de bovenschool
n tot een strenge selectie.
irstel om het bevoegd gezag
olen anders te regelen krijgt
mming van de protestantse
A< isbond Als de bestaande
ooj rganisaties niet vrijwillig
zal hiervoor een strakke
ke regeling nodig zijn. De
u het liefst zien dat ouders,
jspersoneel en vertegen-
ers uit de kring waaruit de
,er voortkomt gelijkelijk verte-
aal rdigd zijn in het bestuur.
fed
Piet Kleine als speciale bode naar Van Doorn
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Bruno Santenera, Neerlands bekendste
Italiaan, heeft de wereld gisteren een „wonderenvelop" ge
presenteerd. Burgemeester P. F. Brons van de gemeente
Bierum heeft deze uitvinding van de marmerkoning uit
Godlinze aangeboden aan een andere beroemde Nederlan
der, de schaatskampioen Piet Kleine, sinds kort postbestel-
ler in Hoogeveen.
Deze zal als speciale bode de brief,
met opdruk van de gemeente Bie
rum, naar zijn beschermheer, mi
nister Van Doorn van CRM, bren
gen. „Goede reis en de groeten aan
de minister", zei burgemeester
Brons.
Het wonderbaarlijke van de enve
lop is dat er een draadje in de
vouw is geplakt met een uitste
kend lusje, waarmee de envelop in
één ruk open kan worden geritst.
Geen gewriemel meer dus om de
envelop open te scheuren. Het
principe is niet onbekend, maar
werd nog niet bij enveloppen toe
gepast, aldus Santenera, die op
zijn vinding inmiddels octrooi
heeft aangevraagd.
Santenera vindt het redelijk dat
hij van elke tienduizend envelop
pen met „zijn" draadje één gulden
krijgt. Er is in Nederland een fa
briek die zestienhonderd miljoen
enveloppen per jaar maakt en, zo
redeneert Santenera, in vele ande
re landen worden er nog veel meer
gemaakt.
Het is de zoveelste keer dat Sante
nera van zich laat horen sinds hij
jaren geleden zijn marmerrijk Ita-
lia-Holland in Godlinze stichtte,
een miljoeneninvestering waar
mee hij (marmer) koninklijke be
langstelling trok en heel Godlinze
op zijn kop zette. De marmerko
ning bood een aantal genodigden
gisteren een briefopener aan. om
dat dit straks overbodige attri
buut volgens hem antieke waarde
zal krijgen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Op vrijdag vier juni
zal de hoofdredacteur van Elseviers
Magazine, F. Hoogendijk,v bij de
Amsterdamse rechtbank worden ver
hoord door een van de rechter
commissarissen. Dat gebeurt op ver
zoek van het PSP-Kamerlid Van der
Lek, die om een onderzoek heeft ge
vraagd in verband met publicaties in
Elseviers Magazine en zuid-
Nederlandse dagbladen waarin de
naam van Van der Lek werd ge
noemd als voorkomend op een lijst
van agenten van de Russische gehei
me dienst de KGB.
Gisteren besloot rechter
commissaris mevrouw mr. E. van
Schaardenburg in te gaan op het
verzoek van het Kamerlid, medeop
grond van het eergisteren door Else
viers Magazine ingediende verweer
schrift. Behalve Hoogendijk wil Van
der Lek ook de hoofdredacteuren van
De Limburger en De Stem laten ver
horen. Van de resultaten van het
voorlopig getuigenverhoor hangt het
af of er een civiele procedure wordt
aangespannen ter zake van een on
rechtmatige daad, cq. belediging,
waarbij dan een eis tot schadevergoe
ding zal worden ingesteld.
Auteur ziet oplossing in nieuw kanaal
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De doorlaatbaarheid van de dam die in de
monding van de Oosterschelde zal worden gebouwd, kan tot de
helft worden teruggebracht. Weliswaar wordt hierdoor het getij-
verschil tot één meter beperkt, waardoor in het oostelijk deel te
weinig verversing zou plaatsvinden, maar dat kan worden opge
vangen door het graven van een kanaal bij Bath. Door dit kanaal
stroomt het water van de Oosterschelde naar de Westerschelde,
waar het de ebstroom vergroot.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Drie kamerleden van PvdA, PPR en D'66 willen volgende week een uitspraak van de
vaste Tweede Kamer-commissie voor defensie over hun voorstel om een parlementair onderzoek in
te stellen naar de gang van zaken bij de omvangrijke wapenomkopen. De kamerleden De Vries,
Waltmans en Van Mierlo hebben gisteren een initiatief-voorstel voor het houden van een dergelijke
parlementaire enquête aan de leden van de defensiecommissie voorgelegd.
Dit plan ontwikkelt de auteur Jaap
Kramer in het boek „Zee L&nd"
waarvan gisteren het eerste
exemplaar aan minister Westerterp
is aangeboden. Volgens de auteur
kan de doorlaatbare dam worden
aangelegd in het middengedeelte van
de monding, waar het niet zo diep is
en reeds een werkeiland is aangelegd.
Het kanaal aan de oostkant dat voor
de doorstroming van het water moet
zorgen, zou zo'n driehonderd meter
breed moeten zijn. Omdat het in de
Oosterschelde later hoogwater is dan
in de Westerschelde, sluit het Oos-
terschelde-water aan op de ebstroom
in de Westerschelde. Die extra hoe
veelheid water zou meehelpen de
vaargeulen in de Westerschelde op
diepte te houden. Later zou de Oos
terschelde, aldus Jaap Kramer, als
belangrijke voedselbron moeten wor
den gecultiveerd.
Bezwaren
AMAN HET PLAN LIJKEN NOGAL
WAT BEZWAREN VERBONDEN.
Afgezien van het feit dat een kanaal
van driehonderd meter breed een en
orme doorsnijding van het land bete
kent. is het de vraag of op deze wijze
wel voldoende doorstroming (van
groot belang voor het bestaande le
ven in de Oosterschelde) wordt ver
kregen. De heer Kranenburg van het
visserijschap plaatst hier een groot
vraagteken achter. Ook zal de diep
gang van de vissersschepen, gezien
het geringe getijverschil, moeten
worden aangepast. Verder zal in het
bekken een deel van de zandplaten
permanent onder dan wel boven wa
ter blijven, waardoor veel voedselge-
bied voor vissen dan wel vogels verlo
ren gaat. Ook de schorren zullen ver
loren gaan.
pecten van de Oosterschelde-
problematiek naar voren gebracht,
met name nadat het er eind vorig
jaar naar uitzag dat een doorlaatbare
dam te duur zou worden. Zo meent ir.
I. W. Nortier uit Halsteren dat te
weinig aandacht is besteed aan de
mogelijkheden de golfoploop (het
naar boven lopen van een golf tegen
de dijk) voor de bestaande dijken
rond de Oosterschelde te verhogen.
Door het aanbrengen van uitstulpin
gen in de bestaande glooiingen zou
de golfoploop met eeer dan zeventig
centimeter kunnen worden verlaagd.
Volgens ir. Nortier, ie raadgevend in
genieur op het gebied van de kustwa-
terbouwkunde is. kunnen nog enkele
verbeteringen aan de bestaande dij
ken leiden tot de vereiste veiligheid.
Deze plannen zullen nauwelijks nog
invloed hebben op de wijze waarop
de veiligheid voor de Oosterschelde
wordt verkregen en de getijbeweging
wordt gehandhaafd. In november
1974 besloot het kabinet-Den Uyl een
doorlaatbare dam te bouwen als dat
mogelijk zou zijn en niet te duur
werd. Uit het vorige week gereedge
komen eindrapport van rijkswa
terstaat blijkt dat een dergelijke dam
binnen de gestelde grenzen te bou
wen is, zodat de keuze al vaststaat.
Bovendien zijn veel plannen niet
nieuw (dat van Jaap Kramer valt
terug op dat van de Kreekrak) en in
een eerder stadium door rijkswa
terstaat losgelaten.
Jaap Kramer: Zee Land; uitgeverij
De Boer Maritiem, Bussum. Prijs
24,50, tijdelijk 17.50.
DEN HAAG In de uitbetaling van
huurgewennlngsbijdragen is, volgens
de Tweede Kamerleden Kombrink
en Salomons (PvdA) grote ach
terstand ontstaan. Die achterstand
kan vooral de mensen met een laag
inkomen treffen en voor aanzienlijke
financiële problemen stellen, zo me
nen de Kamerleden.
Van een verslaggever
BILTHOVEN De federatie van ziekenfondsen VMZ is weinig
onder de indruk van de kritiek opjie financiële controle door de
fondsen. Voorzitter H. A. J. J. M. Speleers noemde het rapport van
de commissie-Becht gisteren op de algemene vergadering van de
federatie „duidelijk van achter het bureau geschreven".
ADVERTENTIE
Daarom rit u goed als u participeert
in her Amsterdams Belegging Depot.
Hér ABD beschikt immers over een inter
nationaal gespreide aandelenportefeuille.
die vakkundig wordt beheerd met
vermogensgroei op middellange termijn
als oogmerk. Plus een redelijk rendement
natuurlijk.
Participaties ABD zijn officieel ter
beurze genoteerd, dus elke dag verhandel
baar. Beslist de moeite waard om daar
meer van te weten. En die informatie geven
wc graag.
Bel of schrijf dus even naar ABD.
Keizersgracht 573 -575, Amsterdam.
Telefoon (020) 29 29 76/29 24 88.
Wanneer de drie Kamerleden in deze
commissie enige steun krijgen, willen
zij op korte termijn een formeel voor
stel aan de Tweede Kamer voor
leggen.
De drie Kamerleden zelf vinden een
onderzoek door parlementsleden
naar de procedures en het besluitvor
mingsproces rondom de aanschaf
van groot defensiematerieel noodza
kelijk, en willen antwoord op de
vraag hoe de volksvertegenwoordi
ging beter bij de besluitvorming kan
worden betrokken.
In het voorstel aan de DefensiecQm-
missie stellen zij dat het door hen
voorgestelde onderzoek een geheel
ander, algemener perspectief heeft
dan het onderzoek in de Lockheed-
affaire, waarmee de commissie-
Donner momenteel bezig is. Ze
schrijven met nadruk dat hun voor
stel niet zijn grond vindt in geuite
concrete beschuldigingen over onge
oorloofde beïnvloeding van de be
sluitvormingsprocessen.
Ze schrijven verder dat er. met name
met betrekking tot grote aanschaf
fingen. in ruime kring onzekerheid is
ontstaan over de vraag of de bestaan
de procedures wel waterdicht zijn
tegen beïnvloeding van buitenaf
Het werk van de in te stellen enquete
commissie zou volgens de initiatief
nemers moeten bestaan uit het horen
van vele betrokkenen, zoals deskun
digen van het ministerie van defensie
en krijgsmachtonderdelen, betrok
ken vertegenwoordigers van andere
departementen, vertegenwoordigers
van fabrikanten van defensie
materieel. en andere deskundigen
Vragen
Vragen waarop een parlementair on
derzoek antwoord moet geven zijn
volgens de drie: op grond van welke
overwegingen wordt de beslissing ge
nomen een bepaalde aankoop te
overwegen?, wie neemt daarbij het
initiatief?, wie zijn bij de diverse be
slissingen betrokken?, welke rol
speelt de belanghebbende industrie?,
wie onderhoudt op welke wijze con
tacten met die industrie?, wanneer
en op welk niveau worden andere
departementen ingeschakeld?, wat is
de rol van de NAVO en van buiten
landse regeringen?, en: hoe en in wel
ke stadia kan de Tweede Kamer in de
besluitvorming worden gekend?
Aanschaffingen door de Nederlandse
krijgsmacht uit het verleden die bij
het onderzoek zouden moeten wor
den betrokken zijn volgens de drie
die van de Lockheed FHM'Star-
fighter. de Northrop NF-5. de pas
bestelde General Dynamics F 16. het
35 mm Oerlikon luchtdoelgeschut en
de S-fregatten
Het kabinet heeft enige tijd geleden
ook al opdracht gegeven een onder
zoek in te stellen naar het militair-
industrieel complex in het algemeen
Plannen
De afgelopen ijd zijn van meerdere
zijden oplossingen voor bepaalde as
De commissie-Becht, in opdracht
van staatssecretaris Hendriks door
de Ziekenfondsraad ingesteld na wat
spectaculaire „verschrijvingen" door
artsen, had een centrale controle op
de declaraties voorgesteld. De heer
Speleers zag daarin een uitholling
van de taak van de ziekenfondsen.
De commissie vroeg zich af of de
fondsen in hun huidige vorm wel ge
schikt zijn om een wettelijke regeling
uit te voeren waarbij miljarden gul
dens omgaan. Speleers: ..Het komt er
op neer dat wij niet voor onze taak
berekend zijn en dat we de medewer
kers maar ongebreideld hun gang la
ten gaan." Maar de fondsen hebben
zich volgens hem altijd al ingespan
nen om kostenstijgingen af te rem
men. Alleen als dat tot een conflict
met de medewerkers leidde, bleken
(ADVERTENTIE)
andere instanties, „zowel vakcentra
les als regering, ons als het er op
aankwam onvoldoende te steunen",
aldus de heer Speleers.
Hoofdthema van de vergadering was
de geneesmiddelenvoorziening, die
volgens dokter B. Schuling goedko
per kon. De heer Schuling is advise
rend geneeskundige bij de samen
werkende Rotterdamse zieken
fondsen.
Niet' haalbaar
Een verplichting voor artsen om
goedkopere merkloze geneesmidde
len voor te schrijven als die dezelfde
kwaliteit hebben als dure merkarti
kelen. zag hij niet als een haalbare
kaart. Toch zou via wijziging van de
ziekenfondswet wel wat bereikt kun
nen worden. Er wordt nog te veel
waarde gehecht aan de grote namen
van enkele farmaceutische indus
trieën. zei de heer Schuling. Maar ook
de (merkloze) farmaceutisch prepara
ten moeten volgens de wet worden
aangemeld en zijn controleerbaar op
kwaliteit en zuiverheid. Ze zouden
daarom moeten worden opgenomen
in de „Regeling en klapper de zie
kenfondsrichtlijnen voor het me
disch en economisch verantwoord
voorschrijven van geneesmiddelen.
Bij internationale vergelijking van
prijzen en van kosten per hoofd van
- de bevolking, blijkt volgens de heer
Schuling de geneesmiddelenvoorzie
ning in ons land te duur te zijn.
Apotheker J. R. Jonkers uit Uithoorn
verdedigde verder de stelling dat in
Nederland jaarlijks een half miljard
gulden aan geneesmiddelen wordt
verspild door onjuist gebruik. Bui
tenlands onderzoek heeft bijvoor
beeld geleerd dat buiten de zieken
huizen en andere inrichtingen, onge
veer de helft van de voorgeschreven
medicijnen niet of verkeerd wordt
gebruikt. Drs. Jonkers pleitte in dit
verband voor meer voorlichting en
opvoeding van de patiënten, waarbij
hij een belangrijke taak zag wegge
legd voor de apothekers.
