verheid moet greep op
investeringen krijgen
„Wat kan nog niet altijd verantwoord"
de postgiro
Venco
Venco
rant in zeven talen voor gastarbeiders
Drink
't Is natuur
W erkge versbonden
lenwerking onderling en met Nederlanders bevorderen
3 wil voorrang voor strijd tegen inflatie en werkloosheid
Rechtvaardiger
nieuwe voorzitter
beroepskeuzewerk
welvaart bepleit
IEDER BELGISCH POSTKANTOOR
GEEFT ZONDER KOSTEN VOOR UW
GIROBETAALKAART H000FRANC
da's makkelijk, ook in België
sterklasse
drop
Topman van PTT over technische vernieuwingen:
JW/K
i 21 MEI 1976
BINNENLAND
I TROUW/KWARTET 3
een onzer verslaggevers
jDRECIIT Met als doel de
trlinge integratie en de (nog
lig geslaagde) samenwerking
Nederlanders te bevorderen
f n het Comité Internationale Soli-
Ucit twee projecten voor buiten
ge werknemers ontwikkeld. Het
een cultureel, het andere een
latieprojcct. In het kader van
itste is het eerste nummer van
ant verschenen in het Turks,
rROSkns, Portugees, Pakistaans, Ma
böOgiaans. Italiaans en Nederlands.
zendgeT
:en: ht»
Het is een unieke uitgave omdat een
dergelijke poging om in de eigen taal
belangstelling en waardering voor el
kaar te wekken nog nooit is onderno
men. Ook tussen de verschillende
hier verblijvende nationaliteiten
heersen misverstanden. Vandaar dat
•het nodig is voorlichting over elkaar
te geven alsmede informatie over de
algemene en specifieke situaties,
waarin de buitenlanders zich in Ne
derland bevinden. Van belang is ook
dat zij weten hoe de Nederlanders
tegen hen aankijken
In het eerste nummer wordt een
korte schets gegeven van de situatie
in de thuislanden. De artikelen zijn,
door leden van een aantal organisa
ties van buitenlandse werknemers,
zelf geschreven. In volgende num
mers zal steeds op een bepaald aspect
van de herkomstlanden worden inge
gaan. bij voorbeeld op de godsdienst,
het onderwijs, de positie van de
vrouw enzovovoorts. Door distributie
van de krant in de Nederlandse uit
gave in vooral buurt- en clubhuizen
hoopt men belangstelling van Neder
landse zijde te trekken.
De bedoeling is in de naaste toe
komst ook Antilliancn en Surina-
mers bij het projekt te betrekken.
Het Comité Internationale Solidari
teit is een samenwerkingsverband
van een aantal organisaties van bui
tenlandse werknemers en het Rot
terdamse Actiecomité Pro Gastarbei
ders.
Een op ander vlak liggende maar
toch ook opmerkelijke uitgave is het
periodiek. Schoolkrant zonder
grenzen", dat voor het eerst in
Dordrecht is verschenen. Het is be
doeld voor de ouders van .anderstali
ge" leerlingen van het basisonder
wijs. Deze schoolkrant wordt in vier
talen verzorgd door de in Dordrecht
werkzame buitenlandse onder
wijskrachten. Uiteraard wordt er ook
w erk van de kinderen in opgenomen.
In het eerste nummer wordt er bij de
ouders op aangedrongen zelf ook bij
dragen in te sturen. De schoolkrant
wordt uitgegeven met steun van het
gemcentebcsuur van Dordrecht.
ADVERTENTIE
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT De overheid moet de bevoegdheid krijgen om de vestiging van bedrijven en
investeringen van enige omvang te weigeren op grond van schadelijke gevolgen voor de werkgele
genheid, het milieu, de Derde Wereld of voor het gebruik van energie en grondstoffen.
Tot deze grondige vernieuwing van het investeringsbeleid komt het CNV in het gisteren gepubli
ceerde ontwerp sociaal-politiek program voor de jaren 1977-1981. Het program, dat onder de titel
„Sociale groei" aan de leden wordt aangeboden, zal na aanvaarding dienen als leidraad voor het
beleid van het CNV.
CNV-voorzitter J. Lanser sprak bij de geringere verbetering van de collec-
presentatie de hoop uit dat de rege- tieve en de individuele welvaart. Het
ring, parlement en politieke partijen beleid zal zich volgens hem daarom
er rekening mee zullen houden bij de meer moeten richten op zaken, die
vaststelling van hun plannen en pro- géén geld kosten zoals bijvoorbeeld V£r(lPlin&r Wf*rK Pil
gramma's. Lanser wees erop dat de de democratisering van het be- "C11Y ^ll
drijfsleven.
istermorgen vier uur hebben
reer 200 vrouwen enkele behan-
lers van de Bloemenhovekli-
'n van de daaraan verbonden
Iniek, het Beahuis. bezet ge-
Het bestuur van de abor-
iiek had gezegd een inval van
litie ter inbeslagneming van de
'iuur te verwachten.
-r uur deelde de voorzitter van
Temjtichtingsbestuur, mr. Anneke
eBai
elhar |6 afgelast. Per telefoon hadden
ter Vorrink (volksgezondheid)
fractievoorzitter van de PvdA
Tweede Kamer, Ed van Thijn,
aten weten dat de inval van de
voor onbepaalde tijd was uit-
d.
net ciat ae moue-Koetnoi van iy mei cao's, invoering van welvaartvaste
dender Vorrink deed haar mèdede- onverwijld wordt uitgevoerd. De pensioenen voor iedereen en een ge-
Rooie Vrouwen verwachten dat het meenschappelijk bestuur van de on-
kabinet desnoods hieraan de uiterste derneming
consequentie verbindt. Zij zullen dat
zelf niet schuwen".
'anuit het Catshuis namens het
iet. Van Thijn belde op, nadat
let premier Den Uyl had gespro-
drs[Mevrouw Goudsmit deelde de
tende vrouwen mee dat het
.baar ministerie in een later sta-
alsnog stappen tegen de kliniek van T.PPI1WPI1
H. idernemen. Zij wist niet op wel- CC U
fianier dat zal gebeuren. Wel
ateerde zij: „De politieke druk
rij tot het allerlaatste moment
dit
eva
■erle
meer
i. Va
eenv
Ha
smit, mee dat de verwachte ac-
gramma's. Lanser wees erop dat de
snelle economische groei van de ja
ren zestig voorbij is en dat we reke
ning zullen moeten houden met een Het CNV wil in het sociaal-
economisch beleid voorrang geven
aan de bestrijding van de werkloos
heid en de inflatie. Het verbond wil
daarom genoegen nemen met een ge
ringe of zelfs geen verbetering van de
inkomens en het aanvaardt dat de
overheid in het kader van meerjarige
hebben uitgeoefend, heeft succes afspraken de mogelijkheid moet heb-
gehad". ben alle inkomens te beteugelen.
(:)n^erJdankze??ing voor h~n aanwe" Het door de verbondsraad unaniem
zigheid, verzocht mevrouw Goudsmit aanvaarde ontwerp, dat overigens
de leden van de actiegroepen de kli- nQg nje^ 0p financiële haalbaar-
mek zo snel mogelijk te ontruimen in heid jg getoetst, omvat nagenoeg het
het belang van de hulpverlening. De gehele sociaal-economische beleid,
in het begin van de nacht uit voor- Gepleit wordt onder meer voor een
zorg uit. de behandelkamers verwij- rechtvaardiger verdeling van werk en
derde apparatuur, werd na afgelas- welvaart in Nederland en in de we
ting van de politiële actie weer terug- rei(ji verhoging van de ontwikke-
gebracht. Tijdens de bezetting ver- üngshulp van 1,5 naar 2 procent van
bleven zeventien behandelde patiën- ^ct nationale inkomen, meer greep
ten in de kliniek. 0p ^et investeringsbeleid, verklei-
ning van de klassegrootte in het on-
Toen nog met een inval rekening herwijs, verlaging van de leeftijd
werd gehouden. las mevrouw voor ^et minimumloon naar 22 jaar.
Goudsmit een telegram voor dat de verruiming van het begrip passende
Rooie Vrouwen aan premier Den Uyl arbeid, verplichte vacaturemelding
in het Catshuis hadden verzonden, door de werkgevers, openbaarheid
De tekst daarvan luidde: „Wij eisen van alle inkomens, drastische vergro-
van onze partijgenoten in het kabi- ting van de werkingssfeer van de
net dat de motie-Roethof van 19 mei
(ADVERTENTIE)
Van een verslaggever
AMERSFOORT Het Tweede-
Kamerlid mevrouw Hannie van
Leeuwen (ARP) is gisteren gekozen
tot voorzitter van de Nederlandse
vereniging beroepskeuzewerk
(NVB). Deze vereniging behartigt de
belangen van de particuliere bu
reaus voor beroepskeuze. Mevrouw
Van Leeuwen volgt prof. dr. S. Wie-
gersma op>
Tijdens de installatie van de nieuwe
voorzitter verklaarde prof. Wie-
gersma overtuigd te zijn van het nut
van particuliere voorlichting in ons
lang. Een ieder moet het recht en de
mogelijkheid hebben zich voor ad
vies voor de beroepskeuze te wenden
tot een orgaan dat onafhankelijk is
ten opzichte van beleidskaders, al
dus de scheidende voorzitter.
Het CNV erkent dat matiging van de
arbeidskosten de positie van het be
drijfsleven en daarmee de werkgele
genheid kan versterken. Maar het
vindt dat dit middel voorzichtig moet
worden gehanteerd om te voorkomen
dat de koopkracht zo terugloopt, dat
daardoor weer werkloosheid ont
staat.
Investeringen
Meer resultaat verwacht het CNV
van een grondige vernieuwing van
het investeringsbeleid. Over de inves
teringen wordt nu per bedrijf door de
ondernemingsleiding beslist, maar
voor het CNV wordt het steeds duide
lijker dat een verantwoord investe
ringsbeleid slechts mogelijk is wan
neer het is gebaseerd op een grondig
onderzoek van de te verwachten ont
wikkelingen in bedrijfstak en regio.
„Om op die verwachte ontwikkelin
gen zo goed mogelijk te kunnen in
spelen en ze zo nodig te kunnen bijs
turen is het nodig dat overheid en
bedrijfsleven samen in grote lijnen
de koers uitzetten voor het meest
gewenste beleid. Daartoe is het no
dig, aldus het CNV, dat omvangrijke
investeringen worden aangemeld bij
de overheid met vermelding van het
aantal te scheppen arbeidsplaatsen.
Voordat een dergelijk plan bij de
overheid wordt aangemeld behoort
de directie daarover uitvoerig overleg
te plegen met de eigen werknemers.
Hun advies dient bij de aanmelding
te worden overlegd".
Vervolgens merkt het verbond op dat
bedrijven binnen een bepaalde be
drijfstak veel pas gedwongen tot sa
menwerking komen wanneer de
moeilijkheden in die bedrijfstak zo
ernstig worden dat zij die niet meer
op eigen kracht te boven kunnen
komen. Tot dat moment plegen zij
elkaar te zien als rivalen in een con
currentiestrijd waarin de sterkste
overwint.
Het CNV pleit daarom voor de instel
ling van bedrijfstakraden, bestaande
uit vertegenwoordigers van overheid,
werkgevers en werknemers. Die ra
den zouden de ontwikkelingen nauw
keurig moeten volgen om dreigende
moeilijkheden in de bedrijfstak of in
een onderneming op tijd te signale
ren. Verder zouden ze de bezorgdheid
moeten hebben om naar uitbrei
dingsmogelijkheden te zoeken, zono
dig research en verkoopbevordering
te bundelen en toestemming voor
hieuwe investeringen te weigeren als
daardoor een overcapaciteit zou kun
nen ontstaan die de gehele be
drijfstak in moeilijkheden zou
brengen.
De bedrijfstakraad zou de overheid
in daarvoor in aanmerking komende
gevallen ook moeten adviseren: voor
eigen rekening een onderneming op
te richten of zelf financieel in be
staande ondernemingen te gaan
deelnemen. In gevallen van hardnek
kige overcapaciteit zou de raad de
bevoegdheid moeten hebben om het
totale aantal orders naar evenredig
heid over de verschillende onderne
mingen te verdelen en de totale ca
paciteit te verminderen zonder dat
daardoor massale ontslagen vallen
Daarnaast dienen vestigingen van
bedrijven en nieuwe investeringen
van enige omvang afhankelijk te
worden van een vergunning, die door
de overheid kan worden geweigerd
op grond van schadelijke gevolgen.
Beperkt
Over de tewerkstelling van buiten
landse werknemers zegt het CNV dat
de werving tot het uiterste moet wor
den beperkt. Het beste middel om de
trek naar de industrielanden onno
dig te maken is volgens het verbond
het scheppen van werkgelegenheid
in de landen van herkomst. In een
uitvoerig hoofdstuk over de ontwik
kelingssamenwerking zegt het CNV
dat Nederland naar vermogen dient
mee te werken aan een betere inter
nationale arbeidsverdeling, ook als
deze ten koste gaat van werkgele
genheid en welvaart in eigen land. In
internationaal verband zou Neder
land moeten blijven aandringen op
de bereidheid van de rijke landen om
grondstoffen-overeenkomsten aan
te gaan, waardoor de arme landen
tegen gunstiger voorwaarden kun
nen leveren.
Een kaderwet voor arbeidsomstan
digheden noemt het CNV zeer ge
wenst. Deze kaderwet zou regels
moeten geven voor het beleid ten
aanzien van veiligheid, gezondheid
en werktijden. Doel is de werkne
mers een zo groot mogelijke invloed
te geven op hun eigen arbeids
omstandigheden.
Loonkostenbeperking
De voorwaarden die het verbond
stelt aan medewerking aan de loon
kostenbeperking zijn dat iedereen
eraan bijdraagt, dat winst wordt om
gezet in werk. dat werknemers een
rechtmatig aandeel krijgen in de
winsten, ook via uitbreiding van de
vermogensaanwasdeling. en dat de
werknemers meer invloed krijgen op
het investeringsbeleid. Het CNV is
voor prijscompensaties achteraf,
waarbij het bereid is door de werkge
vers betaalde medische kosten niet
mee te rekenen. De compensaties
moeten zo worden vastgesteld, dat
de verschillen in de besteedbare in
komens geleidelijk kleiner worden.
Het trendbeleid voor het over
heidspersoneel moet naar de mening
van het CNV worden gehandhaafd.
Werkverdeling
In het kader van een betere verde
ling van de beschikbare hoeveelheid
werk wil het CNV de komende jaren
voorrang geven aan verkorting van
de arbeidstijd voor werknemers in
ploegendienst en voor oudere
werknemers en een verlenging van
vakanties. Een consequentie van
korter werken zal dan wel een ver
mindering van het inkomen moeten
zijn. Met het vrijkomende geld zou
den meer werknemers kunnen wor
den aangetrokken.
Vervolgens bepleit het CNV ver
scherping van het prijsbeleid, een
diepgaand onderzoek naar belasting
ontduiking en kapitaalvlucht naar
het buitenland, en een kaderwet
voor het welzijnswerk, en een vast
dienstverband voor artsen.
Op vertoon van uw giropas en uw paspoort kunt u met ae gratis
girobetaalkaart in bijna elk vakantieland geld opnemen U hoefl dus niet voor
elke uitgave een nieuwe girobetaalkaart uit te schrijven. Zo doet u or
langer mee. De gegevens daarover staan op de achterkant van de
betaalkaart. Kijk er 'ns naar
Vervolg van pagina 1
In principe is het denkbaar dat de
overheidsgarantie voor de exportkre
dieten voor het Nederlandse aandeel in
de reactorbouw worden verstrekt door
de Amerikaanse regering in plaats van
door de Nederlandse. In Den Haag was
gisteravond niet bekend of dit punt
soms onderwerp van gesprek was tus
sen Kissinger en Van der Stoel.
De Nederlandse bedrijven kunnen
het eventueel ook zonder kredietga
rantie van de staat stellen. Er moe
ten dan rap verzekeraars worden ge
vonden die in staat zijn het risico
voldoende te spreiden. Dat wordt in
elk geval aanzienlijk duurder dan
wanneer staatsgarantie verkregen is.
Bovendien blijft dan de vraag of de
(ADVERTENTIE)
GEMENGDE DROP
van alles hel lekkerste, voor de ware
drophefhebbers Verschillende
aparte smaken vriendschappelijk bi|
elkaar U hoelt maar toe te lasten
12 smaken
banken, die de bouw moeten voor
financieren, deze verzekeringsvorm
voldoende veilig achten, De AMRO-
bank en de ABN zijn de be
langrijkste financiers in dit project.
Ook is het de vraag of de buiten
landse partners in het consortium
General Electric en Brown-Boveri
nog voldoende vertrouwen hebben
in de zaak wanneer de Nederlandse
partner duurder en minder kredietr
waardig wordt.
Bij Rijn-Schelde-Verolme wilde men
niet meedelen welke stappen worden
overwogen als de kredietgarantie
uitblijft. Het is mogelijk in beroep te
gaan bij de rechter Het bedrijf zou
kunnen aanvoeren dat het financieel
en in reputatie (betrouwbaarheid als
partneri ernstige schade lijdt nu een
belangrijke order op het laatste mo
ment moet worden afgezegd, terwijl
aan alle regels voor kredietgarantie
is voldaan. Die regels zijn namelijk
slechts dat het land van de
opdrachtgever voldoende krediet
waardig is. Hiertoe hanteert de rege
ring voor elk land afzonderlijk een
plafond waarboven het totaal van
kredietgaranties niet mag uitgaan.
Voor Zuid-Afrika is dat plafond met
de reactororder nog niet bereikt.
De staatsgarantie op exportkredie
ten is gebruikelijk om politieke risi
co's te kunnen opvangen. Wanneer
een bedrijf een order uit het buiten
land ontvangt, worden banken aan
gezocht om de zaak voor te financie
ren. Verzekeraars worden aange
zocht voor het risico dat de
opdrachtgever uiteindelijk niet zal
(kunnen) betalen. Die weigering te
betalen kan echter voortvloeien uit
politieke omstandigheden, bijvoor
beeld doordat in het land van de
opdrachtgever een nieuw bewind is
gekomen, dat van de order niets
moet hebben.
Bij het VNO benadrukt men dat
deze staatsgaranties heel gebruike
lijk zijn. Men wijst erop dat ook
minister Lubbers eind oktober in een
overleg met commissies van de
Tweede Kamer met nadruk stelde
dat deze staatsgaranties „niet een
gunst van de overheid aan het be
drijfsleven" zijn. Of garantie wordt
gegeven „is niet afhankelijk van de
aard van de betrokken transactie
maar uitsluitend van het per land
bepaalde garantieplafond", aldus
Lubbers. Weigering van de garantie
om politieke redenen is daarom vol
gens het VNO iets geheel nieuws,
waarvan de gevolgen voor de toe
komst door de werkgevers zeer wor
den gevreesd.
Van onze redacteur wetenschappen
LEIDSCHENDAM Technisch kan bijna alles. Maar we moeten wel beseffen
dat overal ook een prijskaartje aan hangt. Lang niet alles wat technisch kan, zal
ook verantwoord zijn. Het is zelfs vrij moeilijk om uit te maken wat we aan
nieuwe mogelijkheden ook echt gaan realiseren.
Tot deze stellingname kwam ir. D. van den Berg, hoofddirecteur technische
zaken van de PTT, toen hij zich gisteren bij het dértigjarig bestaan van het dr.
Neherlaboratorium afvroeg wat de techniek in de komende kwarteeuw te bieden
heeft.
Voor zover dat nieuwe op het
terrein van de PTT ligt, zal
het in deze centrale onderzoe
kinstelling in Leidschéndam
voor praktische toepassing
worden ontwikkeld. „Het is
uitermate moeilijk." zei ir.
Van den Berg, „om in te
schatten wat de marktverlan-
gens zijn of zo u wilt
welke vragen er uit de maat
schappij komen. Immers,
wanneer men de vraag stelt:
met welke apparaten of nieu
we processen zou u gebaat
zijn?, dan is het antwoord:
„Vertel eerst eens wat Jullie
kunnen maken." En deze
vraag is weer niet te be
antwoorden v'S'nneer niet
eerst gezegd wordt waaraan
behoefte is." En dat maakt
Telefoonservice
vrij eenvoudig
uit te breiden
het moeilijk om de techniek
de nodige doorzichtigheid te
geven tegenover het grote pu
bliek. aldus de PTT-directeur.
Telefoon
Een van de vernieuwingen die
gisteren aan de jubileumvier-
ders werden getoond is de
mogelijke uitbreiding van de
service van de telefoondienst.
Nummers die iemand veel
draait kunnen vervangen
worden door een kortere co
de. Wie niet thuis is kan aan
opbellende mensen laten
doorgeven waar hij of zij wel
telefonisch bereikbaar is en
tot wanneer. Je kunt je de
volgende morgen telefonisch
laten wekken
Het zijn dingen waar de maat
schappij nu niet direct luid
keels naar gevraagd had.
Maar ze kwamen binnen
handbereik omdat de PTT
toch overgaat op elektro
nische telefooncentrales.
Door de computer die zo'n
centrale bestuurt een wat gro-
Telefoon van de toe
komst: geen kiesschijf
maar toetsenbord
ter geheugen te geven, kan
deze uitgebreid/» dienstverle
ning technisch vrij eenvoudig
worden ingevoerd.. En als het
aangeboden wordt, lijkt de
samenleving er wel degelijk
oren naar te hebben. De tele
fonische wekdienst is in Zwit
serland al gerealiseerd en
blijkt in de bakermat der uur
werken verrassend veel klan
ten te trekken.
E^n oproep voor medewer
king aan een laboratorium
experiment ih Leidschendam
leverde overstelpend veel
vrijwilligers uit de bevolking
op. De geselecteerde
testgroep, die een doorsnee
van de Nederlandse telefoon
abonnees redelijk benaderde,
verklaarde dat men voor dit
soort zaken best wat extra wil
betalen. Over twee jaar moet
een bedrijfsproef met twee te
lefooncentrales beginnen.
Stapje voor stapje
Vernieuwing is overigens iets
dat de PTT van nature stapje
voor stapje invoert. De be
staande mechanische tele
fooncentrales hebben een
technische levensduur van
veertig jaar. Tenzij zich erg
verrassende ontwikkelingen
voordoen, zullen zij hun tijd
netjes uitdienen. Versnelde
vervanging zou namelijk een
forse kapitaalvernietiging be
tekenen. Het zal dus vrij ze
ker tot het jaar 2010 of langer
duren voordat het nieuwe
dienstenpakket voor de
laatste groep telefoonabon
nees ter beschikking komt.
Het is overigens niet alleen de
marktvraag die de PTT tot de
nieuwe service inspireerde.
Het zijn stuk voor stuk din
gen die ook voor de be
drijfsvoering hun pluspunten
hebben. Verkort kiezen van
nummers bijvoorbeeld, bete
kent ook dat lijnen en appa
ratuur minder lang in beslag
genomen worden. En dat is
ook nog onbetaalde tijd. want
de teller gaat pas tikken als
het gesprek begint.
Flitsend snel
Dat is ook een van de argu
menten achter de elektro
nische telefooncentrale. Het
niet meer met een kiesschijf
maar via een toetsenbord in
gevoerde telefoonnummer,
wordt rustig door het geheu
gen van de computer aange
hoord. Pas ais het hele num
mer binnen is. wordt met een
flitsend snelle schakeling de
verbinding opgebouwd.
En als uw centrale toevallig
aan vervanging toe is en
elektronisch wordt gemaakt,
krijgt u niet meteen zo'n
rnooie druktoetsentelefoon
Want uw oude met de draai
schijf kan nog jaren mee. Zo
werkt dat.
