jpvang van kinderen in het
ekenhuis is veel verbeterd
etsen steeds
ntrekkelijker
»or dieven
Bollenpellen nog steeds
bekend vakantiewerk van
studenten en scholieren
HiilSII7
(51
71
HUI
illk
Hill
>rs en personeel kunnen het meeste doen om veranderingen te bereiken
;al neemt toe: nonchalance van eigenaars ook
Man steekt
vrouw dood
Watersporters willen
betere bediening bij
sluizen en bruggen
Arbeidsbureaus proberen te bemiddelen
„Ook Leeuwarden
zou groeikern
moeten worden"
afscheid van HOT met
Italiaans programma
- f
Vrees voor verlies
werkgelegenheid
KLM-autobusbedrijf
20 MEI 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET PH 9G
tit
.'iet Hagen
ei^-
D ,RDAM Opname in
,eJenhuis is voor kinderen
t-sfijpende gebeurtenis en
iseging om zo'n opname
t>t kind beter te laten
moet worden toege
ef! Gelukkig is daar de
00jaren veel aan gedaan.
73 e en radio, kranten en
n iften (met name Ouders
kla» hebben geregeld aan
besteed aan het kind in
enhuis. Ouders zijn zich
neer bewust geworden
1 recht en hun plicht bij
l te zijn op het moment
kind dit het meeste
eeft.
aten van die beweging zijn
jkenhuizen zichtbaar. Soms
'zoektijden verruimd, soms
linnen bepaalde grenzen
ik mogelijk. Ouders worden
rokken bij de behandeling
zorging. Het spel heeft een
ter plaats gekregen. Plan
leren hebben hier en daar
te gedaan. En in het alge-
n artsen en verplegenden
►steld geraakt op het totale
an het kind. Dat waren ze
l vroeger ook wel. maar dan
welzijn wel erg medisch
er nog genoeg kinderafde-
kinderklinieken waar het
aat als in de verhalen over
ige buitenlandse (vooral
Siekenhuizen. In een van de
de radio uitgezonden op-
mma's hoorde ik laatst
iele serie klachten. Moeders
waren dat ze hun kind nau-
nochten bezoeken, ouders
jen dat ze hun kind ..als een
bij de deur van hetzieken-
len moeten afgeven, gebrek
ichting over wat er met het
•urde en meer van dat soort
■aarvan ik gehoopt had dat
t verleden behoorden.
e vraag: hoe breng je daar
ng in. Dat is de vraag die
{rondslag ligt aan het proef
an mevrouw Tera Boelen-
woo. die gisteren in Leiden is
/eerd op het onderwerp
liniek." In dat (door Sam-
Jgeven) proefschrift doet zij
in enkele jaren werken in de
liek van het Binnen-
te Amsterdam. Het is een
iteressant boek geworden,
;r vanwege de revolutionai-
tringen die mevrouw Boelen
veeggebracht. maar meer
terlij kheid waarmee ze alle
eden beschreven heeft die
j de minst ingrijpende voor-
idervond.
zoek
rouw Boelen in feite heeft
dit. Als ortho-pedagoog be-
1972 een onderzoek naar de
situatie in de kliniek Ze
iet artsen en verplegenden,
kinderen. Zo kreeg ze een
1 de in dit academisch zie-
jebruikelijke gang van za-
algens ontwierp ze een plan
ilde dingen te verbeteren,
daarbij de vorm van het
irzoek. Zelf was ze actief bij
eringen betrokken en tege-
was zij ook degene die alles
je met het oog op haar we-
>elijk onderzoek.
jaren moeizaam laveren
Illustratie uit „Mare gaat naar het ziekenhuis", uitgave van
Philips-Duphar Nederland NV in Amsterdam
tussen de vele klippen die de hiër
archie van een academisch zieken
huis kent kon mevrouw Boelen de
resultaten van haar onderzoek pre
senteren. Positief is vooral dat het
gesprek over de pedagogische proble
men van het kind op gang gekomen
is. Er is meer overleg tussen artsen,
verplegenden. spelleidsters en ande
re medewerkers.
Men is begonnen met een wekelijkse
rondgang van dieren uit Artis: konij
nen en schildpadden, schapen en gei
ten, een vosje en een marter, poesjes
en zelfs leeuwewelpen. Ook planten
deden hun intree. De procedure van
opname van niet-acute patiëntjes
werd verbeterd, onder meer door de
kinderen eerst naar de speelkamer te
brengen. Tenslotte liet mevrouw
Boelen een aantal kinderen met een
speciale speeldoos spelen om te kij
ken hoe op verschillende momenten
tijdens het verblijf in het ziekenhuis
de pedagogische situatie van het
kind was. Bij herhaling van dit on
derzoek een jaar later bleek dat het
spel van de kinderen pedagogisch
gezien gunstiger was dan vóór het
hele experiment.
Ook tegenvallers
Er waren echter ook tegenvallers. Zo
is mevrouw Boelen er niet in ge
slaagd de bezoektijden te verbeteren.
Het argument om dit voorstel af te
wijzen was vooral de slechte behui
zing. Helemaal moeilijk werd het
toen mevrouw Boelen tenslotte met
een soort ..intentie-verklaring"
kwam. waarin zij een voorstel tot
verdergaande veranderingen deed
Vooral de artsen ergerden zich aan de
veranderingsdrift van deze orthope
dagogische eend in de medische bijt
Mevrouw Boelen rapporteert daaro
ver: „De communicatie tussen onder
zoeker en enkele stafleden was ern
stig geblokkeerd. Tevens bestond het
gevaar, dat interne conflicten, die
zich afgespeeld hadden vóór onder
zoekers aanwezigheid in de kliniek,
weer naar de oppervlakte kwamen.
Onderzoeker achtte zich niet langer
in staat de situatie te beheersen, in
dien dergelijke conflicten mee zou
den gaan spelen. Er is door onderzoe
ker besloten van verdere planmatige
verandering af te zien."
Bij de beoordeling van het proef
schrift van mevrouw Boelen kun je
kijken naar de positieve en negatieve
resultaten die zij heeft bereikt. Van
nog meer belang echter lijkt me een
bespreking van de door haar ge
volgde methode. Het hier beschreven
proces is namelijk niet alleen van
belang voor deze ene kliniek in
Amsterdam en zelfs niet alleen voor
kinderklinieken in het algemeen,
maar voor vele andere organisaties
waarin men veranderingen wil door
voeren.
.Partij"
Als actievoerder-onderzoeker koos
mevrouw Boelen de partij van het
kind. maar dat zal iedereen in een
kinderkliniek van zichzelf zeggen.
Het is dus niet te vermijden dat zij
ook in andere zin ..partij" werd bin
nen de ingewikkelde structuur van
artsen, student-assistenten, verple
genden. Dat is op zichzelf niet erg.
maar in de latere verslaggeving kan
dat een bezwaar zijn. De actie
onderzoeker heeft belang bij de pre
sentatie van de resultaten en kan de
eigen rol in het proces moeilijk beoor
delen. Het is niet geheel onbegrijpe
lijk wanneer artsen en andere mede
werkers in een kliniek daar enige
moeite mee hebben.
Dat ligt anders wanneer het proces
van verandering door de mensen in
een kliniek (of waar dan ook) zelf
wordt aangeslingerd en men zelf om
(bijvoorbeeld orthopedagogische)
hulp van buitenaf vraagt. In dat ge
val is het werk van deze deskundige
natuurlijk makkelijker: hij of zij is
bijvoorbaat verzekerd van de mede
werking die mevrouw Boelen met
vallen en opstaan heeft moeten
winnen.
Je kunt het werk van mevrouw Boe
len bewonderen en toch de vraag
stellen of het niet beter is zulke ver
anderingen meer van binnenuit te
stimuleren. Met ..van binnenuit" be
doel ik dan niet alleen het personeel
van de kliniek, maar ook de ouders
Vooral de laatsten zijn gemotiveerd
om veranderingen te bewerkstel
ligen.
Hoewel het moeilijk is voor ouders
zelf dingen aan de orde te stellen,
wanneer hun kind is opgenomen, zie
je toch steeds meer dat ouders be
paalde dingen die zijzelf volstrekt
redelijk vinden<bezock. gesprek met
Op Afsluitdijk nu
helemaal autosnelweg
Van een verslaggever
DEN HAAG Vandaag wordt bij
Den Oever de tweede draaibrug in de
noordelijke rijbaan van rijksweg 9
op de Afsluitdijk voor het verkeer
vrijgegeven. Daarmee is rijksweg 9
op de Afsluitdijk geheel gereed als
autosnelweg.
In de loop der jaren heeft rijkswa
terstaat naast de bestaande rijbaan,
een tweede rijbaan aangelegd op het
deel van de Afsluitdijk waarop oor
spronkelijk een spoorbaan was ont
worpen. Dit bracht met zich mee, dat
bij Den Oever en Kornwerderzand
naast de reeds aanwezige draaibrug
gen nog een draaibrug moest worden
gebouwd.
tDAM Fietsen worden de laatste jaren steeds aantrek-
voor dieven, maar voor een aanzienlijk deel is dat ook te
an de nonchalante houding van de eigenaars,
s van de grote steden in Nederland laten zien dat er dit
ïzienlijk meer fietsen worden gestolen dan het jaar
ter niet duidelijk welk deel
liefstallen moet worden ge-
op rekening van b.v. een
joyriding. De gedupeerde
?men namelijk nog wel de
politie te bellen om aangif-
van de vermissing, maar In
|en komen ze niet opdagen
'rraad gevonden fietsen bij
te bekijken. Een uitzonde-
t laatste vormt Groningen.
;en de mensen nog wel de
lemen even te gaan kijken,
werkelijke aantal fietsen
gestolen uiteraard niet be
groot aantal gedupeerde
temt namelijk niet eens de
ngifte te doen. vermoede-
t het moedeloze besef dat
Ijke aangifte toch geen zier
lag werden dit jaar (tot en
•pen maandag) 2298 aangif
ten gedaan. Dat zijn er 550 meer dan
vorig jaar in dezelfde periode. Aleen
al in het afgelopen weekeinde werden
in Den Haag 130 aangiften gedaan.
Ook in Eindhoven staat nu al vast
dat het aantal diefstallen van fietsen
dit jaar hoger zal uitkomen dan vorig
jaar. Neemt men daarbij in aanmer
king dat 1975 in Eindhoven een stij
ging van vijftig procent liet zien. dan
komt men voor die stad inderdaad op
een onthutsende stijging van het
aantal bekend geworden gevallen
Op dit moment is het zo, dat de helft
van het aantal vermogensdelicten in
Eindhoven op rekening komt van de
fietsendieven. Dat is voor de Eindho-
vense politie dan ook de reden ge
weest om een speciale Jacht te ope
nen op fietsendieven. Het resultaat is
een tot twee fietsendieven per dag
die tegen de lamp lopen.
In Utrecht zijn in de eerste vier
maanden van dit jaar 1523 aangiften
van fietsdiefstallen binnengekomen.
Maar in Utrecht wijkt dit beeld nau-
Het aantal diefstallen van fietsen lijkt voor zover ze bekend worden toe te
nemen. Maar de nonchalance van de eigenaars is soms ook verbluffend groot.
welijks af van 1975.
In Amsterdam steeg het aantal aan
giften eveneens, maar niet spectacu
lair Daar staat tegenover dat
Amsterdam wat het stelen van fiet
sen betreft de kroon spant in Neder
land. In 1975 werden in Amsterdam
13.675 gevallen gemeld van fiets- en
bromfietsdiefstal
Teruglopend
In Nijmegen liep het aantal
fietsdiefstallen terug. Per 1 mei j.l.
Kwam ae politie op 393 aangiften,
tegen 555 over dezelfde periode van
het vorige jaar.
In Arnhem neemt het verschijnsel
weer toe. Tot en met maandag j.l
waren er 280 fietsen zoekgeraakt, te
gen 186 over dezelfde periode van
1975. Ook Groningen neemt toe (de
eerste drie maanden 1506. tegen 1227
in dezelfde periode van vong jaar).
Een verklaring heeft de politie niet
voor de grotere andacht voor fietsen
Mogelijk spelen de sterk gestegen
prijzen van fietsen een rol
DEN HAAG De 50-Jarigc portier
D.W.D uit Deventer heeft bekend
zijn ex-echtgenote, de 44-jarige me
vrouw S. Motlram Sharma met een
broodmes om het leven te hebben
gebracht.De man zou de vrouw gis
ternacht vijf steken hebben gegeven,
in het bijzijn van de beide dochters
van de vrouw (14 en 16 jaar) die door
de ruzie wakker waren geworden. De
portier heeft zich na de fataal geëin
digde ruzie bij de politie aangegeven.
Een motief voor zijn daad heeft hij
niet gegeven. De portier is in 1968
met zijn gezin in Nederland komen
wonen. Het echtpaar scheidde in
Van een verslaggever
1972. De verdachte hoeft de afgelo
pen aagen in Deventer zijn getrouw
de doch'-r uit Den Haag met haar
man op bezcok gehad. JTij i„ 1.. hen
meegegaan naar Den Haag. um *ar
een paar dagen door te brenger. 1-
een overigens genoegelijk verlopen
avond is de portier weggegaan. Htf
stak een broodmes bij zich. Bij zijn
ex-echtgenote heeft hij een ruitje ip
de voordeur ingeslagen. Op die ma»
nier kon hij de deur ontsluiten. HIJ
trof zijn voormalige vrouw aan op de
eerste etage waar ze op een bank lag
te slapen. Er ontstond een woorden
wisseling. Daarna trok de man zijn
mes en stak de vrouw een keer in de
hals, een keer in de rug en drie keer in
de borst. De beide kinderen hebben
direct alarm geslagen. De man ver
voegde zich om ongeveer kwart voofr
vier bij het hoofdbureau van politie -
om zichzelf aan te geven. Z
artsen en verplegenden. regels betref
fende de opvoeding, enzovoorts)
gaan bespreken
Zolang ouders redelijk blijven is dan
al een hoop te bereiken. Daarnaast
kunnen ouderorganisaties en comi-
té's (in Friesland is dat met succes
geprobeerd) invloed uitoefenen.
Hoopvol
De belangrijkste resultaten zullen ge
boekt worden, wanneer de verande
ringen vanuit de kliniek zelf komen.
Wat dat betreft zijn de ontwikkelin
gen toch wel hoopvol. In haar contact
met leerling-verplegenden heeft me
vrouw Boelen (die nu verbonden is
aan de Vrije Universiteit) bijvoor
beeld geconstateerd dat elke nieuwe
lichting leerlingen weer iets positie
ver denkt over de verbetering van de
opvang van het kind. De tijd dat
artsen alleen maar in termen van
steriliteit over kinderen denken is
ook wel voorbij. Wie weet gaat het
dan toch langzaam in de richting van
dat „kindercentrum" waarvan me
vrouw Boelen droomt, waarin kinde
ren (voorzover ze niet doodziek zijn)
bijna vergeten zouden dat ze in een
ziekenhuis zijn.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De ANWB en het
Koninklijk Nederlands Watersport
Verbond zijn niet tevreden over de
bedieningstijden van bruggen en
sluizen en hebben daarover bij de
minister van CRM aan de bel ge
trokken.
De organisaties zeggen de laatste
jaren steeds vaker aankondigingen
te krijgen van verkorting van de
bedieningstijden van bruggen en
sluizen en vermindering in het
dienstbetoon, bijvoorbeeld doordat
brugwachters niet meer bij de brug
aanwezig zijn en alleen nog verschij
nen na een voorafgaand telefonisch
verzoek.
Vooral in de weekeinden wordt daar
van last ondervonden, aldus de orga
nisaties. die daaruit afleiden, dat de
beheerders de bediening in de eerste
plaats als een service aan de be
roepsvaart zien en de watersporters
tussen wal en schip laten.
Andere kritiek is, dat de bedienings
tijden van bruggen en sluizen in één
gebied vaak slecht op elkaar zijn
afgestemd.
Van een verslaggever
DEN HAAG Bollenpellen is
nog steeds een aantrekkelijk
vakantiebaantje voor studen
ten en scholieren. Meer dan
1100 jongens en 800 meisjes
werkten vorig jaar in de zomer
vakantie in de bollenstreek ron
dom Lisse. Zij vormden onge
veer een kwart van alle scholle
ren in ons land die met bemid
deling van de arbeidsbureaus
een vakantiebaan kregen.
De arbeidsbureaus proberen ook dit
jaar weer te bemiddelen. Het ministe
rie van Sociale Zaken geeft vergun
ning voor vakantiewerk voor scholie
ren, voorzover ze tenminste niet jon
ger zijn dan vijftien jaar.
Maar buiten de arbeidsbureaus om
doppen een heleboel scholieren hun
boontjes uiteraard zelf. De ar
beidsbureaus houden daar ook reke
ning mee. Vorig jaar hebben op veer
tien bureaus vacatures ter inzage ge
legen. Scholieren konden dan een
baantje uitzoeken, zonder tussen
komst van een bemiddelaar.
Minder banen
Het ministerie van Sociale Zaken
kan dit Jaar geen antwoord geven op
de vraag of er veel baantjes te verge
ven zijn. Bekend is dat de vraag naar
vakantiewerkers in fabrieken en
werkplaatsen vorig jaar was terugge
lopen, en er is vermoedelijk dit Jaar
weinig aanleiding te veronderstellen
dat die baantjes nu ineens voor het
opscheppen liggen. Het ministerie
zegt tenminste voorzichtig dat de Vecl scholieren in de bollenstreken zitten in het seizoen vele dagen achter
scholieren niet al te grote verwach- houten schragen bollen te pellen. Een karwei dat nog tegenvalt voor wie een
tingen moeten hebben. behoorlijk tempo wil aanhouden.
Wat voor werk?
Welk werk mogen scholieren en stu
denten van vijftien tot achttien jaar
doen? Het ministerie zegt: werk dat
wordt overgenomen van vaste krach
ten die met vakantie zijn. of werk dat
door bepaalde omstandigheden (bij
voorbeeld het seizoen) extra
mankracht vergt. Bij dat laatste kan
men uiteraard denken aan land- en
tuinbouw.
Lonen
Voor de studenten en scholieren
gelden de wettelijke bepalingen, van
het minimum(jeugd)loon. Dat komt
er dan op neer dat ze aanspraak
kunnen maken op het minimumloon
per uur. dag of week dat voor hun
leeftijd geldt. Voorwaarde is wel dat
ze méér dan eenderde van de gebrui
kelijke arbeidstijd werken. Jongelui
die plannen hebben in de richting
van een vakantiebaantje en nog geen
achttien zijn. moeten een ar
beidskaart hebben die op de gemeen
te-secretarie te krijgen is.
Wanneer niet?
Jongeren onder de achttien jaar mo
gen ook niet overal en op alle tijden
worden tewerkgesteld. Ze mogen bij
voorbeeld niet werken tussen zes uur
's avonds en zeven uur 's morgens in
fabrieken en werkplaatsen, niet tus
sen acht uur's avonds en acht uur
's morgens in horecabedrijven, niet
na zevenen 's avonds in winkels en
niet na zessen 's avonds in kantoren.
In verpleeginrichtingen mogen ze
geen nachtdienst doen.
In hun tijdelijke vakantiebaan zijn
de scholieren en studenten gewoon
volgens de sociale wetten verzekerd.
LEEUWARDEN Behalve Gronin
gen moet ook Leeuwarden groeistad
worden. Dit zegt drs P H van der
Meulen van het ETI-Friesland in het
blad „Informatie". De Friezen vin
den dat Groningen te veel aandacht
krijgt en geloven niet veel van de
bewering in de verstedelijkingsnota
van minister Gruijters dat er een
uitstraling van Groningen en het
Groningse Eemsmondgebied uit zal
gaan die voor geheel noord Neder
land van belang is. Het positieve
effect van de concentratie in Gronin
gen wordt sterk overschat en kan
voor oostelijk Friesland zelfs wel
eens nadelig zijn, aldus drs Van der
Meulen. Hij vreest dat hier juist wel
eens minder activiteiten tot stand
kunnen komen omdat de concentra
tie alles naar Groningen zal zuigen
Ze betalen de normale premies en Over het loon is loonbelasting ver-
kunnen dan ook aanspraak maken schuldigd. Teruggave ervan is in het
op b.v. ziekengeld als ze tijdens de algemeen mogelijk, maar dat duurt
periode van werken ziek worden, een tijdje.
door Adr. Hager
DEN HAAG Het afscheid van het HOT-theater zal de leden van
het residentieorkest noch het publiek moeilijk gevallen zijn. Men
gaf daar dinsdagavond het laatste concert in de wetenschap. daU"
de accomodatie van de Nieuwe Kerk in het komende seizoen**
meer te bieden heeft aan klankmogelijkheden en aan comfort.
Men gaat dus niet van hot naar her, doch van HOT naar het Spui.
Het programma dat onder leiding
van Ernest Bour werd uitgevoerd,
overbrugde een compositorische pe
riode van Italiaanse scheppings
kunst van 15 jaar. namelijk van 1957
tot 1972. Italië is niet alleen de baker
mat van de muziek, het heeft vanaf
het vroegste begin een grote traditie
opgebouwd met klinkende namen als
Monteverdi. Stradella. Vivaldi. Albi-
noni. Boccherini, Pergolesi. Bellini.
Verdi en Puccini, natuurlijk een verre
van complete rij Het Residentieor
kest richtte in dit HOT-concert de
aandacht op Petrassi. Maderna. No-
no en Castiglioni. Luigi Nono. leer
ling van Maderna. schreef in 1957 zijn
varianti voor vioolsolo en orkest in
een periode waarin de instrumentale
werken in zijn oeuvre op de ach
tergrond zijn geraakt. Hij is één der
belangrijkste componisten van het
huidige Italië, doch weegt men zijn
Varianti af tegen het orkestwerk Gl-
ardino Religioso van Maderna. dan
moet gezegd dat het opus van Mader
na zonder twijfel een grotere indruk
achterliet. Maderna is hier in een van
laatste composities contrastrijker,
boeiender en suggestiever dan Nono.
die welliswaar constructiever ge
noemd kan worden, doch die in zijn
Varianti toch minder spanning, min
der concentratie weet te bewerkstel
ligen dan Maderna. Daarmee wil
niets ten nadele gezegd zijn van de
concertmeester van het Residentie
orkest Jaring Walta. die zijn partij
nauwgezet vertolkte
Subtiel
De in 1904 geboren Petrassi heeft
zich in de loop van zijn scheppingspe
riode verwijderd van zijn neo-
barokke begin. Zijn oeuvre valt te
verdelen in drie periodes namelijk:
symfonische en kamermuziek, reli- -
gieuze koorwerken en theaterwerken,^
dat wil zeggen opera en ballet. In het
algemeen schrijft hij robuust en
kernachtig, doch zijn serenata voor
vijf instrumenten kenmerkt zich.
door subtiliteit. Ernest Bour had de
leiding van dit concert, dat besloten.*.',
werd met vier Masques van de jong
ste Italiaanse componist in dit ge-"'
zeischap namelijk Niccolo Castigllo-,
ni. die een voorliefde heeft voor frag-'.'
mentansch werk van korte duur. De
uitvoeringsduur-van genoemd werk
is volgens de componist „vijftien mi-
nuten plus...", omdat het werk door
de uitvoerenden uitgebreid kan wor
den. Bij Ernest Bour legt men een
dergelijke compositie, beter gezegd
een dergelijk programma, in ver
trouwde handen, reden waarom dit
als geheel een positieve indruk ach-
terliet.
Van een onzer verslaggevers
SCHIPHOL De bedrijfsgroep
burgerluchtvaart van de Ver
voersbond NKV maakt zich zorgen
over de werkgelegenheid van het -
KLM-autobusbedrijf. Men vreest dat
een groot deel van de werkgelegen
heid verloren zal gaan wanneer in f
1981 de Schlphollijn in gebruik -
wordt genomen.
