"Srd telt weer mee
i twee royale zeges
ppositie in Uruguay groeit
r* (ÜT
AMERIKA
KIEST ZIJN
PRESIDENT
'n Week lang laag:
Drie dagen laag:
Berlinguer: eventueel
volksfront in Italië
Komende president praat
met Joemblat en Arafat
■yr tegenslag voor Democraat Carter
Canada stop hulp
aan India op
kernenergiegebied
Palestijnen
krijgen bureau
in Jakarta
j^bondsleider Hugo Villar bezoekt Nederland:
VAIDAG 20 MEI 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
d d(
leria^t Gerald Ford heeft
ielinnzien weer wat opge-
v^Jaiet zijn ruime o verwin
net*11 de voorverkiezingen
is e«ryland en Michigan. In
de taten heeft hij zijn uit-
tonald Reagan overtui-
'erslagen en daarmee
udaj zijn kansen op de kan
en jr van de Republikeinse
hen elk geval behouden,
ngsi
an d niet zijn zeges van dinsdag
vatfiderd afgevaardigden voor
s isïlikeinse partij-conventie in
Dat was niet genoeg om
dferstand op Reagan in de
V8 afgevaardigden in te halen,
telt voor Ford het
ohet bewijs dat hij nog kan
opan Heagan. Vooral de ruime
igwaarmee hij de oud-
van Califomië achter
de president weer moed
De 3n eigen staat Michigan won
ving» procent, het kleinere Mary-
D 58 procent. Ford telt nu
e weer mee als presi-
-ja,didaat.
ua!dagen geleden, na zijn vier
^ivolgende nederlagen tegen
^jjjSprak iedereen over Ford de
„gn De Republikeinen begon-
j—, toen al af te schrijven als
presidentskandidaat. Die
jj] is Ford nu tenminste weer
Toch zal hij het in de reste-
voorverkiezingen nog moei-
peg krijgen. Enkele staten,
e_ [ifornië en Nevada, zullen
av Jr naar Reagan gaan. Het
Vrop Ford daarom kan reke-
s_n nek-aan-nek-race tot aan
Be*onventie in augustus. Daar
De als zittend president
rekenen op een groot
afgevaardigden.
v ji ligt Reagan toch niet zo
ne partijleiders, die juist op
entie grote invloed kunnen
n. Daarom komt het er voor
op aan de voorverkiezingen
/en en de kansen daarop zijn
Ro£g aardig gestegen,
me.
g. d'komer
ha^emocraten leverden Mary-
^r. ^Michigan nieuwe verwarring
leid'Jimmy Carter en zijn aan-
^Sso Michigan kon hij zijn veer
is diyerwinning in een voorver-
ingboeken, maar in Maryland
rd ^sijn tweede nederlaag tegen
oretüwkomer. Was het vorige
idt Nebraska Senator Frank
laatlie hem verrastte, nu was het
nonomische gouverneur Jerry
s»eze 38-jarige succesvolle po
ur s
J
door Rimmer Mulder
liticus uit het westen haalde in het
oostelijke Maryland maar liefst 49
procent van de stemmen. Cijfermatig
gezien hoeft Carter zich over deze
nederlaag geen zorgen te maken.
Brown was namelijk te laat om in
Maryland ook mee te mogen doen
aan de (aparte) verkiezing voor de
afgevaardigden. Daarvan ging nu de
grote meerderheid toch naar Carter.
Maar psychologisch is het natuurlijk
een vrij harde klap voor Carter om
nu weer zo duidelijk te verliezen van
een kandidaat, die nog niet eerder in
OTTAWA. NEW DELHI (Reuter)
Canada zal niet meer met India sa
menwerken op het gebied van de
kernenergie, omdat beide landen het
niet eens konden worden over de
door Canada van India geëiste ga
ranties dat de kernenergie alleen
voor vreedzame doeleinden gebruikt
zou worden. De Canadese regering
schortte de samenwerking met India
al op in 1974 nadat India een
kernbom tot ontploffing bracht. De
Indiase regering heeft nog niet offi
cieel gereageerd op de Canadese
stap. Diplomatieke waarnemers me
nen dat het belangrijkste gevolg van
de Canadese beslissing voor India is
dat het land nu zeer moeilijk aan
zwaar water voor de Canadese reac
toren kan komen.
de voorverkiezingen was opgetre
den. De zege van Brown is ongetwij
feld een aanmoediging voor de anti-
Carter-groep in de Democratische
partij. Voor veel oud-gedienden in de
partij blijft de snelle opkomst van de
onbekende gouverneur uit het zui
den moeilijk te verteren. Zij hopen
nog steeds dat Carter in de voorver
kiezingen in elk geval niet genoeg
afgevaardigden zal winnen om de
strijd op de conventie al met de
eerste stemming te kunnen beslis
sen. Als er meer stemmingen nodig
zijn om de Democratische kandidaat
aan te wijzen kunnen allerlei partij
bonzen weer een rol gaan spelen. In
theorie is het dan zelfs nog mogelijk
Carter de nominatie te onthouden.
Maar de praktijk van dit moment is
dat Carter al meer dan 700-afgevaar-
digden aan zich heeft verbonden en
dat zijn „naaste" tegenstander van
dit moment (Udall) nog geen 250
heeft.
Wat de jonge zelfverzekerde en am
bitieuze Brown zal gaan doen na zijn
opmerkelijke succes is nog niet te
voorspellen. Toen hij zijn kandida
tuur aankondigde leek dat vooral
bedoeld als een poging om zich goed
in de kijker te werken voor latere
verkiezingen. Een bijna overbodige
stap overigens, want Brown wordt al
sinds zijn eerste optreden in Califor-
nië getipt als de man van de toe
komst in de Democratische partij.
Nu zijn eerste optreden buiten zijn
eigen staat zo'n doorslaand succes is
geworden, kan hij best op het idee
komen dat die toekomst nu al is
aangebroken. Het succes van Brown
(en van Church vorige week) bete
kent in elk geval dat Jimmy Carter
de nominatie nog niet in zijn zak
heeft.
JAKARTA (AP) De Indonesische
minister van buitenlandse zaken,
Adam Malik heeft gisteren in Jakarta
gezegd dat er volgende maand een
bureau van de Palestijnse verzetsor
ganisatie PLO in de Indonesische
hoofdstad zal worden geopend. Bij
zijn terugkeer van de conferentie van
islamitische ministers van buiten
landse zaken in Istanboel verklaarde
Malik dat „de PLO door vele landen
erkend wordt als de enige vertegen
woordiger van het Palestijnse volk,
dat binnenkort een Palestijnse staal
zal stichten".
Sarkis ontmoette voor het eerst sinds
zijn verkiezing de linkse leider
Kamal Joemblat en de voorzitter van
de Palestijnse bevrijdingsbeweging
PLO, Jassir Arafat. Linkse
woordvoerders weigerden gister
avond elk commentaar over de be
sprekingen.
Als van ouds hebben de strijdende
partijen in Libanon elkaar gisteren
meldde zelfs dat Joemblat met Israël
en de Verenigde Staten samenspan
de om de strijd in Libanon voort te
laten duren. Maar de Libische zaak
gelastigde in Beiroet, Aly Al Sjamis,
zei weer dat de verklaring van Jaloed
in Beiroet, waarin hij steun toezegde
aan Joemblat, voor zichzelf sprak, en
dat alle andersluidende verklaringen
nonsens zijn.
weer naar het leven gestaan, ondanks In de nacht van dinsdag op woensdag
hebben de „progressieven" in Liba
non (wie dat dan ook mogen zijn) alle
bij de burgeroorlog betrokken partij
en opgeroepen deel te nemen aan een
rondetafelconferentie om tot een al
gemeen politiek akkoord te komen.
De „progressieven" onder voorzit
terschap van Joemblat vonden het
de linkse leider Joemblat veroor- hodig hun positie te bepalen, voordat
deeld en steun toegezegd aan het de vier-landen-conferentie van Egyp-
Syrische standpunt. De bemidde- te, Saoedi-Arabië, Koeweit en Syrië
lingspoging van Jalloed zou mislukt van start zou gaan (zie pag. 1). Zij
zijn wegens de „onverzettelijkheid" wijten toen nog niet dat deze confe-
van Joemblat. Het radiostation rentie zou worden uitgesteld.
het 31ste bestand en ondanks de zeer
verwarde bemiddelingspogingen, die
tot gisteravond nog geen enkele voor
uitgang hadden geboekt. Over de
verrassende komst van de Libische
premier Jalloed naar Beiroet gaan de
meest tegenstrijdige geruchten. Vol
gens radio-Damascus heeft Jalloed
n st!
Herman Amelink
of
t er zeker van zijn, dat binnenkort_de_progressieve krachten uit het leger zich zullen gaan
Jjjjbij die van het volk. De tegenstelling in Uruguay is niet het leger tegenover de burger, maar
Buyachie tegenover het volk. Niet alleen de illegale oppositie, het Frente Amplio, organiseert
i om*ar ook grote groeperingen in de Liberale en de Colórado Partij komen in het geweer",
nste
ingstvoord is Hugo Villar, lid van
enddbestuur van de sedert 1973
dea Uruguese vakbond CNT,
n ni' dagen een bezoek aan ons
wgt. Hij heeft in Nederland
met verschillende politie-
Dk ^n, vakbonden en de persom
te geven aan de onder
won waarmee het regiem Borda-
jk t volk van Uruguay kwelt,
Har was tot voor twee jaar
1 van het academisch zieken-
Montevideo, de hoofdstad
juay. Voorts was hij als spe-
I ïtrokken bij de organisatie
1 sectie gezondheidszorg in
Bovendien was hij do-
BNr
de universiteit
jse i
twe-rd in 1961 voor een periode
otenjaar als directeur van het
d_tl^iire ziekenhuis gekozen. In
ner J971 werd hij herkozen. Na-
ïal v®ering hem herhaaldelijk op
.„narigheden had proberen te
werd hij in juli 1974, nog
hpt;t einde van zijn -1
finAi, rtln MAltflnlr
ode, als politiek
ontslagen.
derde
onbe-
ecti<?r wa,s dit reden om de hem
Qkj.r aangeboden baan bij de
n in Mdsorganisatie van Cuba te
old^n is nu voor onbepaal-
chrif noemd tot directeur van de
»ba& gezondheidszorg op Cuba.
men1 zicl1 bezig met de opleiding
lische specialisten en de or-
i van de gezondheidszorg in
meen.
machtsovername van 1973
leger is de onderdrukking in
teni steeds verder toegenomen,
en vde vakcentrale CNT aange-
i.OOftnden werden verboden. Vele
lensh gevangen gezet, gemarteld
e Mn het land verlaten, zo ver-
»rmto Villar. „De persmedia zijn
het I onderworpen aan de over-
>rscU alleen zijn kranten verbo-
ookir ook religieuze en culturele
aartften. wanneer ze maar een
i aa»ord over de vele martelingen
htein".
olleg
'eneirsiteiten
"*1 de wet moeten de universi-
^„•nafhankelijk zijn. Op het
zitten honderden studenten
Iten, waaronder mensen met
mationale reputatie, gevan
gen. De huidige fascistische regering
meent dat wetenschappelijk onder
zoek een overbodige luxe is. De lei
ding van de universiteiten is nu in
handen van mensen van een fascis
tische reputatie die teruggaat tot de
Tweede Wereldoorlog. Er zijn miljoe
nen exemplaren van boeken ver
brand. waarvan men het vermoeden
had dat de inhoud enige distantie tot
het politieke systeem zou bete
kenen".
„Op dit moment leven we in een
toestand van onzekerheid. Je weet
niet wanneer je opgepakt zult wor
den en zeker niet waarvoor. Wanneer
je gevangen genomen wordt, dan be
tekent dit vrijwel zeker ook marte
ling. De meest gunstige martelingen
zijn nog de zwarte kap over je hoofd
waarmee je dan enkele uren in een
ongemakkelijke houding in de zon
moet staan.
Degenen die martelen worden vaak
onderwezen door buitenlanders die
ervaringen hebben opgedaan in oor
logen. We hebben een lijst van men
sen die enige dagen nadat ze gevan
gen waren genomen, als lijk werden
overgedragen aan de familie.
Villar laat dan enige foto's zien van
zwaar mishandelde lichamen.
Kerken
Gevraagd naar de rol van de kerken,
vertelt Hugo Villar van de verklaring
die de roomskatholieke bisschoppen
in oktober 1975 hebben uitgegeven
over de martelingen. Hierin tekenen
zij protest aan tegen de misdaden
van de militairen. „We moeten de
filosofie afleggen van haat en ge
welddadigheid. We moeten de geest
van de macht uit ons bannen. We
bepleiten amnestie in de meest bre
de zin van het woord", aldus citeert
Villar een deel van de bisschoppelij
ke verklaring.
De brief van de bisschoppen werd
echter verboden en mocht niet wor
den voorgelezen in de kerken. Mon
seigneur Partelli, de bisschop van
Montevideo, wordt in de pers sedert
die datum als het zwarte schaap
afgeschilderd en een aanhanger van
het marxisme.
Verschillende kerkelijke bladen zijn
de laatste tijd verboden. De direc
teur van het katholieke blad Vispera
zit in de gevangenis. Het blad van de
Jezuïeten „Perspectieven voor een
dialoog" werd in december verbo
den. Het blad van de protestantse
Waldenzen-gemeenschap mag niet
meer verschijnen, evenals het blad
van de federatie van christelijke stu
denten.
„Iedereen die niet volledig onderge
schikt is aan het regime, wordt com
munist genoemd. Vrijwel de hele be
volking is zo beschouwd marxis
tisch", grapt Villar wat wrang. „En
ook het buitenland, de Wereldraad
van Kerken, Amnesty International,
de Verenigde Naties zijn allemaal
communistische organisaties".
Tupamaros
Wanneer ik Hugo Villar vraag naar
de Tupamaros, vertelt hij dat er se
dert 1972 geen gewapende acties van
deze beweging gemeld zijn. Villar
weet niet of ze er niet geweest zijn,
maar ze hebben in ieder geval geen
bekendheid gekregen.
De Tupamaros hebben nooit contact
gehad met de Frente Amplio. een
eenheidsfront van de oppositie, be
staande uit liberalen, christen
democraten, marxisten en sociaal
democraten, die met een eigen kan
didaat voor de presidentsverkiezin
gen van 1971 kwamen. De Tupama
ros wilden de politiek van de rege
ring met geweld bestrijden en deze
methode werd niet gedeeld door de
Frente Amplio.
De presidentskandidaat van het
Frente Amplio, Liber Seregni. haal
de 270.000 stemmen, terwijl presi
dent Bordaberry er 325.246 kreeg.
Inmiddels is Seregni wegens zijn po
litieke activiteiten gevangen gezet.
Vakbondsleider Hugo Villar
Lichamelijk is hij er slecht aan toe,
vertelde Hugo Villar, maar moreel
nog ongebroken.
Inmiddels heeft de presidentskandi
daat van de Blanco-partij, die door
de Jaren heen met de Colorado-partij
van Bordaberry in Uruguay de
dienst uitmaakte, ook het land moe
ten verlaten. Deze Wilson Ferreira
Aldunate haalde bij de verkiezingen
weliswaar meer stemmen dan Bor
daberry, maar het ingewikkelde
kiesstelsel van Uruguay zorgde er
voor dat Bordaberry toch president
bleef.
Martelingen
Hoe groot de invloed van de Verenig
de Staten op de ontwikkeling in Uru
guay is, illustreert Villar met het feit
dat enige tijd geleden bekend is ge
worden dat in Durazno, in de streek
van Santa Bernadlco een centrum is
gebouwd dat een technische oplei
ding in onderdrukkingsmethoden
verzorgt. In dezelfde omgeving zijn
de Amerikanen bezig met het bou
wen van een luchtmachtbasis, die
enige tijd geleden door de Chileense
president Pinochet bezocht werd.
toen deze een bezoek aan Uruguay
bracht. De streek waarin dit oplei
dingscentrum en deze basis gelegen
zijn loopt het gevaar sterk gemilita
riseerd te worden, wat een nog grote
re bedreiging voor de bevolking is.
Uit de bekend geworden cijfers is
inmiddels vast komen te staan dat
maar liefst 1 op de 500 Inwoners van
Uruguay in de gevangenis zit. „8telt
u dit eens voor in de Nederlandse
verhoudingen", suggereert Villar
mij. In de loop van een aantal jaren
zijn naar schatting 700.000 tot een
miljoen mensen uit Uruguay ge
vlucht.
ROME (Reuter, UPI, AP) De Italiaanse communistische leider
Enrico Berlinguer is bereid een volksfrontregering te vormen met
de socialisten. De eerste keus van Berlinguer blijft echter een
brede coalitie met onder meer de christen-democraten.
De Californische gouverneur Jerry Brown, (staande in het midden) winnaar bij
de Democraten van de voorverkiezing in de staat Maryland was gisteren al weer
druk bezig met de verkiezingscampagne in de staat New Jersey. Brown staat ook
voor de op 6 juni te houden voorverkiezingen in deze staat op de lijst van
kandidaten.
BEIROET (Reuter, UPI, AP) De gekozen Libanese president
Elias Sarkis, die zit te wachten tot Franjieh eindelijk eens
aftreedt, heeft gisteren een ontmoeting gehad met linkse moslem-
se groeperingen en Palestijnse guerrilla's en volgens een radiosta
tion in Beiroet is besloten binnen 48 uur een eind te maken aan de
gevechten.
De communistische leider zei dit gis
ternacht op een verkiezingsbijeen
komst in Avezzano. Berlinguer ver
klaarde: „Wij hebben nooit gezegd
dat er zonder de christen-democraten
geen regering kan worden gevormd."
Maar, zo voegde hij er aan toe, we
hebben liever een breed samengestel
de regering. Volgens hem kan er wor
den geregeerd op basis van een kleine
meerderheid maar het zal moeilijk en
riskant zija Berlinguer verwierp
„dreigementen en druk" van de Ver
enigde Staten met betrekking tot de
verkiezingsstrijd maar stelde ook dat
er zowel fn de V.S. als Europa gema
tigde reacties zijn te bespeuren.
De Italiaanse christen-democraten
hebben gisteren met veel interne
strijd de kandidatenlijst voor de ko
mende verkiezingen definitief sa
mengesteld. De grootste twistappel
was of onder-directeur Umberto Ag
nelli van het Fiat-concern een plaats
zou krijgen op de lijst. Vooral van de
kant van de linkervleugel was hierte
gen veel verzet. Uiteindelijk is Agnel
li een broer van de grote man van
Fiat Gianni Agnelli op de lijst
gekomen als Senaatskandidaat voor
een district in de hoofdstad Rome.
Een zuster van de Agnellis, Susanna,
die burgemeester is, staat op de kan
didatenlijst van de republikeinen.
ROME (UPI) Italiaanse rooms-
katholieken die zich als onafhankelij
ke kandidaten op de communistische
lijst voor de verkiezingen van 20 Juni
laten plaatsen, kunnen worden geëx
communiceerd. Dit heeft kardinaal
Antonio Poma onder applaus gezegd
bij de opening van de jaarlijkse Itali
aanse bischoppenconferentie.
De kardinaal, die met zijn waarschu
wing kwam na een langdurig onder
houd met paus Paulus, zei dat er
„theorethische en praktische onver
enigbaarheid is tussen christendom
en atheïstisch communisme".
Volgens de kardinaal heeft het be
sluit van een aantal rooms-
katholieken om als onafhnakelljken
op communistische lijst mee te doen
ernstige verontrusting onder de
rooms katholieken veroorzaakt.
.t./vt'ATÉ/vr/f
I m woensdag 26 mei
SUr*X""
rJT? AH Magere
yoghurt,
beker 1 liter X&3
W. zolang di'voorraad strekt.
London tonic. 1QQ
fles 1 literJ<29r
John West pinkzalm. 039
blik 220 gram2,.65' mÊ%
Friese kruidkoek,
400 gramJ*75" Jl«
Achterham, vacuum verpakt, 155
100 gram1&5 lm
Tempo tissue servetten, wit. A QQ
pak 40 stuks
Taft hairsprav."laat haar vrii'! *^195
bus 380 gramS&5" *3*
Nivea crème, O05
pot 250 ml3.60" émf
Rabat oploskoffie. ^198
pot 200 gramA&5 O*
n zaterdag 22 mei
Varkensfrikandeau
v.d.ham,
500 gram S.20 549
,n kiloverpakking iv.irU
Yarkensschnilze), jgo
100 gram
Uit dealdeling warm brood:
Qasjnobrood, gratis gesneikm^
800 gram
Uit de aldding delicatessen: gg
Slagerskookworst,
5Ö0gramO 50
Aardbeien.
2 doosjesq nn
finjnchnegstSP.
grote bos 5 takken
