Van Agt
Meer rechten voor psychiatrische patiënt
Sparen bij de Amro Bank <£>J Doen!
at twee werk van één doen
m
0
Aan U de keus
ernreactoren
van Werkende Jeugd CNV ter bestrijding jeugdwerkloosheid
Meer onderwijzers
minder leerlingen
cbé; etser omgekomen
ITA
Kamerleden
verhogen eigen
reisvergoeding
4$
mm*
Werkgroep wil spoed met nieuwe „krankzinnigenwet"
Nul op rekest
voor Ned.
herv. kerk
Kamerleden
krijgen
informatie
Eigen Huis Spaarplan. Spaar Plus Boekje.
BDAG 19 MEI 1976
TROUW/KWARTET 3
en
inze sociaal-economische redactie
ICHT De Werkende Jeugd CNV heeft
ter Boersma voorgesteld de sociale gevol-
an de jeugdwerkloosheid te bestrijden via
ogenaamde „regeling duo-banen". Dat
in. dat twee jongeren op vrijwillige basis
één baan hebben.
•geling duo-banen" is door twee medewer-
an de Werkende Jeugd van het CNV, Henk
en Albert Mattijssen, ontworpen om-
itfcals zij zeggen; „Niets zo funest is voor een
leving als een jeugd, die tot de ontdekking
dat zij is opgeleid tot werkloosheid.
de bi
e pasl
y.
di
n al ojit moment zijn in Nederland ongeveer
a^o werkende jongeren. Daarvan zijn er
werkloos. In de nota jeugdwerkloosheid
"egeni ünister Boersma van sociale zaken en Van
d- nade van onderwijs staat, dat we dit jaar
eer 190.000 schoolverlaters kunnen ver
en. Verwacht wordt, dat daarvan ongeveer
hij is jongeren in september nog geen baan
ringei n gevonden. Daarmee zou het aantal
jongeren op ongeveer 140.000 komen,
uit gij
u eer twerpers van de regeling zeggen de indruk
VI Al
oor v
te hebben, dat een werkelijke oplossing voor de
sociale gevolgen van de jeugdwerkloosheid ge
zocht moet worden in het creëren van arbeids
plaatsen. Volledige werkgelegenheid zal de
eerstkomende jaren echter niet haalbaar zijn. zo
vrezen zij. De enige mogelijke oplossing is vol
gens hen daarom de beschikbare hoeveelheid
arbeid voor jongeren te verdelen.
Werk afstaan
De duo's, die één baan hebben, zouden kunnen
worden gevormd door twee werkloze jongeren of
door een werkende en een werkloze jongere. In de
praktijk betekent dit dat werkende jongeren een
deel van hun werkzaamheden afstaan aan
werkloze collega's. Daarbij dient voorop te staan,
dat het inkomen van de al werkende jongeren
niet al te zeer mag worden aangetast, aldus het
voorstel.
De opstellers geven enkele voorbeelden van duo-
banen. Een meisje dat vijf dagen per week werkt
en ongeveer 200 gulden per week verdient, zou in
de nieuwe regeling twee en een halve dag werken.
Ze zou dan 100 gulden per week van haar werkge
ver krijgen en daarbij een aanvullende uitkering
van ongeveer 80 gulden per week ontvangen.
Hetzelfde gaat dan gelden voor haar werkloze
collega, die dezelfde baan gedeeltelijk over
neemt. Beide meisjes hebben in de nieuwe opzet
tijd om bijvoorbeeld een cursus of een opleiding
te volgen.
Uitbetaling
Vat de praktische uitkering betreft kan de
werkgever het geld van de bedrijfsvereniging of
van de sociale dienst incasseren ide aanvullende
uitkering komt in de plaats van de WWV of de
WW-uitkering). Een andere mogelijkheid is dat
de werkgever alleen zorg draagt voor uitbetaling
van de lonen. De aanvullende uitkeringen gaan
dan rechtstreeks van de bedrijfsvereniging of de
sociale dienst naar de betrokken werknemer. De
voorwaarden, die de ontwerpers stellen aan deel
name aan de regeling zijn dat men niet ouder is
dan 23 jaar. dat men drie maanden of langer
staat ingeschreven als werkloze en dat de rege
ling niet dwingend kan worden voorgeschreven.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Uit gegevens van
het Centraal Bureau voorde Statistiek
(CBS) blijkt dat in Nederland het af
gelopen jaar het aantal basisscholen
en het aantal actieve onderwijzers toe
namen. terwijl tegelijk het totaal aan
tal leerlingen daalde.
Uit voorgaande publikaties van het
CBS blijkt bovendien dat die daling
van het leerlingenbestand zal doorzet
ten. over enkele jaren zelfs met zeer
opvallende cijfers.
In het schooljaar '73''74 waren er 8410
basisscholen in Nederland (scholen
voor gewoon lager onderwijs). In het
schooljaar '74/'75 zijn er 76 scholen
bijgekomen en komt men op een totaal
van 8486 scholen. Het aantal actieve
onderwijzers nam in diezelfde periode
toe met 1510 (van 50.990 tot 52.500).
Maar het totaal aantal leerlingen daal
de met 7.000 (van 1.455.000 tot
1.448.000).
Voorts blijkt uit de gegevens van het
CBS dat meisjes het (gemiddeld) op
de basisschool beter doen dan jongens.
In het schooljaar '73/*74 bleef 4.3 pro
cent van de meisjes in het eerste jaar
zitten. Dat werd in het tweede jaar 2.8
procent, en daalde geleidelijk tot 0.8
procent in de zesde klas. De jongens
deden het slechter. Van hen bleef 7.6
procent in de eerste klas zitten. 3.9
procent in de tweede klas en dit per
centage daalde eveneens tot 0,8 pro
cent in de zesde klas.
Koningin Juliana heeft gisteren een bezoek gebracht aan de
bvincie Friesland, waar zij o.a. een vaartocht maakte van de
eraaiferrewei naar de Uilesprong, twee plaatsjes bij Heerenveen. Hier
ievenfept zij over de treeplank aan land.
ning
en te
berg
BoitA
D. J
an af
emee
ervolg van pagina 1
hristen democratische kring, en
name in de KVP is men inmid-
laaiend over de opstelling van de
Minister Lubbers meent dat
vdA eerdere afspraken over deze
ire heeft gebroken. Lubbers heeft
ndenlang onderhandeld om de
de regering in eerste instantie
lelde voorwaarden aan de
riedelsactie ingewilligd te krijgen. Dat
hem gelukt en nu blijkt dat dit
niet voldoende is om de. voor de
gelegenheid en de Nederlandse
nische kennis op nucleair gebied
16 to lelangrijke order in de wacht te
Hi en
voorwaarden betroffen met name
and£*nties dat de kernreactoren en
enve leaire splijtstof die daarin wordt
ruikt, niet misbruikt zouden wor-
voor de vervaardiging van een
transactie te verbieden, verklaarde
hij zelfs. Om het verzet in PvdA-kring
te breken wist minister Lubbers de
afgelopen maanden te bereiken dat
het aandeel van de Nederlandse in
dustrie in het project niet zou be
staan uit levering van de reactorva
ten. maar uit andere, minder essen
tiële onderdelen. Deze zogenaamde
wisseltruck heeft echter geen effect
gehad op de houding van de PvdA.
s en
irovi
Iderl imbom. Zuid-Afrika bleek bereid
garanties te geven en controle
rop van het internationale
jomagentschap te Wenen te aan-
rden.
lister Van der Stoel wees er in
?n B ember vorig jaar in de Kamer op
stuu in dit geval de medewerking aan
hove kernreactor een transactie is ge-
ds b( aan alle economische transacties
:hop t Zuid-Afrika. Weigering van de
da ierlandse regering daaraan mee te
ken zou dan neerkomen op eenzij-
>r sle e Nederlandse economische boy-
kbes van Zuid-Afrika en Van der Stoel
vens toen daarvan het nut niet in te
'ierf L
?ind is de vraag of de regering wel de
n oegdheid heeft een dergelijke
bere
de 1
lijk DE PEKELA De 77-jarige wiel-
Ier H. de Jonge uit Oude Pekela is
termiddag in een ziekenhuis te
oningen overleden, nadat hij enke-
iren eerder in zijn woonplaats door
l£jil i auto werd aangereden,
moi
vers
de
tisi
Vervolg van pagina 1
van de wetsontwerpen in de Kamer,
overigens nog wel zeer kritische ge
luiden horen Zo motiveerde hij zijn
aangekondigde motie met de me
ning, dat eerst de oorzaak van het
kraken (woningnood en leegstand)
bestreden moet worden, alvorens het
kraken zelf wordt aangepakt. Hij
waarschuwde voor overhaast in wer
king laten treden van deze wet. Dat
zou namelijk wel eens een negatieve
uitwerking kunnen hebben. In plaats
van minder woningkrakingen zouden
dat er meer kunnen worden. Dat er
een preventieve werking van deze
wet zal uitgaan, zag de heer Scholten
niet zo zitten. Bovendien sprak hij de
vrees uit. dat de politie niet voldoen
de mankracht zou hebben om goed
op te kunnen treden tegen grote aan
tallen woningkrakers, zodat de wet
niet goed of zelfs helemaal niet uitge
voerd zou kunnen worden.
De KVP'er Van Schaik, die zei na
mens de drie christen-democratische
partijen te spreken, hetgeen de heer
Scholten later voorbarig noemde, liet
zich veel positiever over de voorstel
len uit. Hij stelde zich onverkort ach
ter het wetsontwerp op. „hetgeen
echter niet wil zeggen dat wij geen
oog hebben voor de woningnood en
de leegstand van woningen".
Wijzingingen
Het grootste deel van de PvdA-
fractie is tegen het ongewijzigd aan
nemen van de voorstellen. De
woordvoerster van deze partij, me
vrouw Salomons, stelde dan ook een
aantal wijzigingen voor. Zo wil zij dat
woningen die langer dan een jaar
leegstaan, niet onder deze wet vallen.
Ook krakers, die langer dan drie
maanden in een woning zitten, zou
den niet meer onder deze strafwet-
regels moeten vallen.
PSP en PPR die pertinent tegen de
voorstellen zijn. maar proberen te
redden wat er te redden valt. willen
woningen die langer dan een halfjaar
leegstaan, al buiten deze wet sluiten.
De WD'er De Beer ten slotte, wil de
boete die komt te staan op het niet-
opvolgen van een bevel om de ge
kraakte woning te verlaten, verhogen
van tweehonderd naar vijfduizend
gulden. Hij deed dit voorstel om kra
kers, die onmiddellijk nadat zij uit
een woning zijn gezet, er weer in
trekken, harder te kunnen aan
pakken.
Van onze parlement^redactie
DEN HAAG De leden van de
Tweede Kamer hebben gisteren hun
eigen reiskostenvergoeding ver
hoogd. De kamerleden krijgen nu
ruim 7700 gulden per jaar. Het be
drag is.gebaseerd op het gebruik van
een auto. De reisvergoeding voor ka
merleden bedroeg ruim 5500 gulden.
Tegen de verhoging stemden giste
ren de fracties van de PPR, de PSP,
DS'70 en de SGP. Met steun van alle
grote partijen behaalde het voorstel
van minister De Gaay Fortman de
vereiste tweederde meerderheid in
de Kamer. Het tussenvoorstel van de
socialist Franssen dat een geringere
verhoging voorstelde kreeg geen
meerderheid. De KVP'er Van der
Sanden trok zijn op een iets hoger
bedrag uitkomende amendement in.
BOK MA
JONOI
j
U proeft heus wel dat het alle drie prima
jonge jenevers zijn. Aan welke geeft U de
voorkeur
Dat is een kwestie van persoonlijke smaak
en dat bepaalt U dus zélf.
Natuurlijk weet U pas
welke U de beste vindt,
als U ALLE drie hebt ge
proefd.
Export Jonge Jenever,
'n borrel van klasse
-r-
door Kees de Leeuw
slaat nergens in de spelregels, dat
I16J ®een s,uk PÜP mag gebruiken..."
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Nederlandse her
vormde kerk. de Hervormde Ge
meente in Den Haag en de stichting
Oostduin krijgen nul op rekest met
betrekking tot een bij de gemeente
Den Haag ingediende schadeclaim
van 1.255.000.—.
In een rapport heeft de schadebeoor-
delingscommissies van de gemeente
Den Haag gisteren de Haagse raad
geadviseerd de schade niet uit te
keren. Door een wijziging in een be
stemmingsplan. dat betrekking had
op het voormalige landgoed Oost
duin-Arendsdorp. konden de Ned
Herv. Kerk. de Haagse Hervormde
Gemeente en genoemde stichting
geen nieuwbouwplannen meer ont
wikkelen.
Eens wilde de Hervormde Kerk op
het terrein, dat nu opgenomen is op
de lijst van natuurgebieden in Zuid-
Holland een synodegebouw realise
ren. Dit plan werd jaren terug door de
toen verantwoordelijke minister te
gengehouden.
Volgens de commissie beantwoordt
de tot stand gebrachte nieuwbouw
op het terrein sinds de aankoop in
1946 aan de toenmalige verwach
tingen. Voorzover dit de hoogte van
de gebouwen betreft, zijn de ver
wachtingen mogelijk overtroffen, al
dus de commissie.
In „Oostduin-Arendsdorp" staan on
der andere een massaal kantoorge
bouw van de Kon. Shellgroep en een
vrij hoog bejaardenserviceflatge-
bouw. Zes procent van het natuurge
bied is bebouwd.
Omdat meer bouwplannen op het
moment van het van kracht worden
van de wijziging van het bestem
mingsplan (1973) vaag waren conclu
deert de commissie dat de geclaimde
schade maar ten laste van ..ver
zoeksters" moet blijven
DEN HAAG Van de ongeveer 27.000 mensen, die in Nederland in een
psychiatrische inrichting zitten, is naar schatting een kwart opgenomen met een
machtiging. Dat houdt in, dat deze mensen daar niet vrijwillig verblijven en
slechts met toestemming van de geneesheer-directeur de inrichting kunnen
verlaten. Het feit, dat zij met een machtiging zijn gekomen, betekent dat ze
„handelingsonbekwaam" zijn, dat wil zeggen; niet in staat hun eigen zaken te
behartigen. Die machtiging kan elk jaar door de rechter worden verlengd, die
daarvoor advies inwint bij de geneesheer-directeur. De patiënt zelf wordt niets
gevraagd.
Zo is dat nu eenmaal geregeld
in de Krankzinnigenwet van
27 april 1884, die dus al bijna
honderd jaar oud is en waarin
veel wordt gesproken over het
Staatstoezicht op de
„krankzinnigen" en het
„krankzinnigengesticht", de
oprichting en sluiting van
„gestichten" en het opnemen
met een rechterlijke machti
ging. Tekenend voor die tijd
is. dat de patiënt zelf nergens
wordt genoemd. Er wordt wel
gesproken over de „lijder",
maar dan altijd in samen
hang met wat anderen voor of
met hem moeten doen.
Uiteindelijk was en is het doel
van deze wet het beschermen
van de maatschappij tegen
het gevaar van de „krankzin
nige". en ook al heeft de wet
van 1884 in de loop der jaren
enkele wijzigingen onder
gaan. de strekking is steeds
dezelfde gebleven. Ook de
laatste wetswijziging in 1971.
die als opzet had het verho
gen van de rechtszekerheid
van de patiënt, heeft hierin
geen verandering gebracht.
Die wijziging kwam hierop
neer. dat hij aan de burger in
de maatschappij een grotere
bescherming geeft tegen „wil
lekeur". echter niet aan de
psychiatrische patiënt.
Kritiek
De afgelopen jaren is er
mede onder invloed van
nieuwe denkbeelden en in
zichten op het gebied van de
psychiatrie dan ook van
verschillende kanten veel kri
tiek geweest op de wet van
1884. Dit heeft ertoe geleid,
dat in 1971 een ontwerp voor
een nieuwe wet werd inge
diend: de wet Bijzondere Op
nemingen in Psychiatrische
Ziekenhuizen (B.O.P.Z.). Dit
wetsontwerp moet overigens
nog steeds door de Kamer,
worden behandeld, ook al zijn
er inmiddels sinds de indie
ning zo'n vijf jaar verstreken.
Een bijzondere Kamercom
missie. onder voorzitterschap
van het CHU-Kamerlid Tila-
nus. is belast met het voorbe
reidend onderzoek van dit
wetsontwerp en heeft op 2
mei 1972 een voorlopig ver
slag uitgebracht, dat nogal
kritisch was. maar daar is het
bij gebleven. Het wachten is
nu op staatssecretaris
Hendriks, die de Kamer al
enkele malen heeft toegezegd
dat zijn memorie van
antwoord en de nota van wij
zigingen binnen enkele maan
den zou verschijnen. Naar
verwacht wordt staat dit nu
toch nog dit jaar te gebeuren.
In het wetsontwerp B.O.P.Z.
zijn wel bepalingen terug te
vinden aangaande de be
scherming van de geesteszie
ke patiënt tegen eventuele
willekeur, maar niet voldoen
de. met als gevolg, dat de psy
chiatrische patiënt in feite
nog steeds rechteloos dreigt
te blijven. Dat is ook de te
neur van de kritiek, die is
geuit door de mensen die in
eerste instantie met deze wet
te maken hebben: de patiën
ten en de werkers in „het
veld". Zij hebben er dan ook
alle belang bij, dat het
stilzwijgen rond dit wets
ontwerp wordt doorbroken en
dat een zo breed mogelijke
discussie hierover gaande
wordt gehouden.
Een groep, die zich hiervoor
in het bijzonder inzet is de
werkgroep Krankzinnigen
wet. die in juni 1974 door Re
lease Haarlem werd opgericht
en waarbij zo'n 24 (actie-)
groepen en instellingen zijn
aangesloten. Al een paar jaar
lang dringt deze werkgroep
aan op een hearing over de
wet B.O.P.Z. bij de Bijzonde
re Kamercommissie. Dit ver
zoek is echter afgewezen met
de mededeling, dat het beter
is te wachten tot na het ver
schijnen van de memorie van
antwoord van de staatssecre
taris
Toen echter in maart van dit
jaar in antwoord op vragen
van de PvdA-Kamerleden
Voogd en Maas-Berger de
heer Hendriks meedeelde, dat
hij nog wel enkele maanden
nodig had om de memorie af
te ronden, vond de werkgroep
dat nu de maat vol was. Be
sloten werd dan maar zelf een
„alternatieve" hearing te hou
den om de Kamerleden te in
formeren. Deze hearing be
sluit een werkweek vol lande
lijke acties onder het motto
„Te gek om vast te zitten"
Onder het motto „Te gek om vast te zitten" houdt de
werkgroep Krankzinnigenwet tot en met 25 mei in het hele
land acties voor een betere rechtspositie van de psychia
trische patiënt. De week wordt afgesloten met een optreden
van het Gekkentheater tijdens de lunchpauze in de kantine
van het ministerie van volksgezondheid, het overhandigen
van een KZ-verklaring (krankzinnigheidsverklaring) aan
Kamervoorzitter Vondeling op het Binnenhof, bestemd
voor staatsscretaris Hendriks, een stille tocht met ramme
lende sleutels van het Malieveld naar het perscentrum
Nieuwspoort en in aansluiting daarop een „alternatieve"
hearing over wat er (nog steeds) allemaal mis is in de
psychiatrie.
met als doel een betere wetge
ving voor psychiatrische pa
tiënten.
In de werkgroep werken tal
van organisaties samen, zoals
de Cliëntenbond, de Gek-
kenkrant, het Gekkenthea
ter. Release-Haarlem. de
Coomhertrliga en verschillen
de werkgroepen uit psychia
trische inrichtingen. Zij zijn
van mening, dat het wets
ontwerp volkomen voorbij
gaat aan datgene, wat al tot
ontwikkeling is gekomen in
de psychiatrie zelf en dat de
wet in deze vorm er beslist
niet moet komen. Punten van
kritiek zijn onder meer de
macht van de geneesheer
directeur tegenover de mach
teloosheid van de patiënt en
dat in een tijd. waarin sprei
ding van macht als eerste ver
eiste wordt gezien.
Eisen
De werkgroep heefteen eisen
pakket opgesteld, waarin de
nieuwe wet tegemoet moet
komen, zoals recht op vrijwil
lige opname, recht op infor
matie over medicatie, af
schaffing van elke vorm van
gedwongen behandeling,
recht op volledige informatie
over de rechtspositie voor. tij
dens en na opname, de instel
ling van een onafhankelijke
ombudscommissie. recht op
beschikking over eigen dos
sier en recht op vrije briefwis
seling en vrij telefoneren.
Al deze zaken zullen op de
„alternatieve" hearing ter
sprake komen, zodat de Ka
merleden. die allen een uitno
diging zullen ontvangen, ken
nis kunnen nemen van wat er
zoal aan wensen leeft bij de
mensen aan de basis. Aan hen
dan de taak om ervoor te zor
gen. dat het wetsontwerp
B.O.P.Z. zodanig wordt aan
gepast. dat het althans
enigszins aansluit bij die in
zichten. die steeds meer ge
meengoed worden op het ge
bied van de psychiatrie
6fX
Wie bij de Amro spaart voor Profileer van de hoge rente dn
een eigen huis kriigt niet alleen de
hoogst mogelijke rente, maar heelt
bovendien de mogeliikheid om het
gespaarde bedrag direct op te nemen.
Alleen als u het bedrag binnen een
jaar of voor een ander doel opneemt
betaalt u 2".'< opnamekosten. Extra
voordeel: korting op de afsluilprovisie
bij een Amro Woninghypotheek.
zo'n Amro Spaar Plus Boekje
oplevert. 't Is altijd mogelijk om het
geld direct op te nemen. L' betaalt
dan 1".. opnamekosten. Voor trouwe
spaarders is dit een zeer gunstige
spaarvorm.
Kunt ii uw geld vastzetten, dan zijn
er spaa rmogelijkheden waarbij Je
rente kun oplopen tot 7
bil een Amro v> omngnypotnecK. rente nan oplopen rot
