Nel Benschop: „Als mens moet
je kwetsbaar durven zijn"
r
Ja ja en ach ach
alles voor ballet en theater
Uw probleem ook het onze
r
„Le Papillon": ti
Boeken over opvoeding
en onderwijs
MAANDAG 17 MEI 1976
117
BINNENLAND
TROUW/KÏ"
Steun en troost geven ir begrijpelijke taal
door Fred Lammers
ARNHEM Vier bundels met
gedichten zijn er van haar ver
schenen, de vijfde komt deze
zomer uit en daar zal het niet
bij blijven als het aan het pu
bliek ligt. De bundels vliegen
de winkels uit. „Mijn eerste
bundel is aan de 36e druk toe
en de twee die daarop volgden
zijn ruim twintig keer her
drukt. Ik heb juist van mijn
uitgever gehoord dat er nu
meer dan 240.000 exemplaren
van gedichtenbundels van mij
in omloop zijn. Dat is wat ge
dichten betreft voor Neder
land een record," vertelt Nel
Benschop als ik op een mooie
middag in mei met haar zit te
praten in haar vooroorlogse
woning aan een lommerrijke
laan in een buitenwijk van de
Gelderse hoofdstad.
We installeren ons in de „stille ka
mer", die Nel Benschop zo aanduidt
omdat het er zo rustig is, vandaar
dat ze er haar telefoon heeft staan
en er bij voorkeur zit. Er is ook nog
de „paarse kamer" die zijn naam
dankt aan de kleur van de vloerbe
dekking. Nel Benschop laat aan mij
de keus. Ik houd het bij het vertrek
waar we het eerst binnen zijn ge
stapt en waar een groot veldboeket
op een tafeltje, onder het met
goudkleurig behang beplankte pla
fond, meteen de aandacht trekt.
„Die bloemen heb ik gisteravond
gekregen van mensen voor wie ik
heb gedeclameerd." zegt ze.
Lerares
Declameren doet Nel Benschop re-
gelmaUg: voor vrouwenverenigin
gen. bejaarden en zieken en in kof
fiebars van Youth for Christ, tegen
woordig ook uit eigen werk omdat
daar veel vraag naar is. Al zou zij
van het dichten kunnen bestaan
wat weinig collega's haar kunnnen
nazeggen toch staat dit voor de
58-jarlge Nel Benschop op de twee
de plaats. „Allereerst ben ik lerares.
Ik geef Nederlands aan het christe
lijk lyceum in Veenendaal.. Ik vind
het heerlijk met jonge mensen om
te gaan en ik geloof dat het me de
laatste tijd zelfs beter afgaat dan
vroeger. Als jong lerares ben je nog
te veel met jezelf bezig. Die grote
jongens, die zo stoer doen, maar
toch een klein hart hebben, daar
geniet ik van. Vanmorgen op school
kwam er nog een van hen naar me
toe. „Ik heb gewonnen." zei hij. „O.
heb je weer gegokt?" was mijn reac
tie. Hij lachte een beetje en vroeg of
hij mocht trakteren. Nu. daar was
niets op tegen. Er werden rumbo
nen gehaald; we kregen er allemaal
een. Bij het naar huis gaan legde hij
quasl^onverschillig het zakje waarin
nog eén rumboon zat op mijn bu
reau. Zoiets doet me wat. Ik begrijp
die jongens, die midden in de pu
berteit zitten, zo goed. Dat komt
denk ik omdat ik zelf een pleegzoon
heb gehad. Hij is als jongen van
achttien jaar bij me in huis geko
men en er ruim vijf jaar gebleven.
Hij is nu getrouwd maar ik heb nog
bijna dagelijks contact met hem."
Liefdesgedichten
Het gemis zelf geen kinderen te
hebben is er geweest. „Toch was het
vooral het gevoel als vrouw niet
volledig tot ontplooiing te komen,
nadat ik in een heel verdrietige peri
ode in mijn leven had moeten erva
ren dat de liefde voor de man van
mijn keuze niet kon. De we
tenschap alleen door het leven te
moeten, je niet te kunnen uiten
tegen iemand die je na staat op
momenten dat je dat wilt. heeft mij
veel strijd gekost."
In die tijd ging zij intensief dichten.
„Ik deed dat om mijn problemen
van me af te schrijven. Vandaar dat
mijn eerste gedichten hoofdzake
lijk liefdesgedichten zijn. Daarvoor
had ik wel eens een gedicht geschre
ven als een vriendinnetje belijdenis
deed en ook eens naar aanleiding
van een preek die mij had getroffen.
Ik was goed in het maken van Sin
terklaasverzen hele lange maak
te ik, vellen vol. Het is een vriendin
geweest die ervoor heeft gezorgd
dat in december 1967 mijn eerste
gedichtenbundel op de markt
kwam. Zelf voelde ik er niets voor
met gedichten bij uitgevers te leu
ren. vooral niet omdat ik al eens
mijn neus had gestoten.
Ik publiceerde vrij regelmatig ge
dichten in de gereformeerde
kerkbode van Arnhem. Ik kreeg
daar veel poisitieve reacties op. Tal
van mensen knipten ze uit en plak
te ze in schriften. Van verpleegsters
hoorde ik dat ze mijn gedichten aan
zieken te lezen gaven. Nu ook wor
den mijn bundels vaak in zieken
huizen gelezen. Uit brieven die ik
krijg, met name van buitenkerkelij
ken, blijkt dat verschillende men
sen tijdens een ziekenhuisverblijf
met mijn gedichten in aanraking
komen en na het lezen ervan gaan
nadenken over het geloof. Daar ben
ik ontzettend dankbaar voor."
Persoonlijk
Die belangstelling voor haar werk
vindt Nel Benschop zelf „wonder
baarlijk", al heeft zij wel een verkla
ring voor het feit dat haar gedich
ten velen kennelijk iets te zeggen
hebben. „De mensen voelen er zich
persoonlijk door aangesproken en
dat is ook de bedoeling. Als ik ge
dichten publiceer, ga ik als het ware
een gesprek aan met de mensen die
ze lezen. Ik wil ze een beetje steun
en troost geven in begrijpelijk^,
taal. Bewust "zoek ik er naar het niet
ingewikkeld te zeggen. Ik zou dat
best kunnen, maar wat hebben de
mensen daaraan? Vele dichters
doen aan literaire zelfbevrediging.
Daaraan heb ik geen behoefte."
Critici zeggen wel eens laatdun
kend over de produkten van Nel
Benschop dat het „vroom gerijmel"
/is. „Toen ik dat voor het eerst las.
ben ik er verdrietig door geworden,
omdat ik voelde dat ze me niet
begrepen. Het is mij er niet om te
doen een hoog literair produkt te
leveren. De laatste jaren is die kri
tiek minder geworden, omdat mijn
tegenstanders merken dat het toch
niets uithaalt als ze op mijn werk
afgeven." Nel Benschop publiceert
niet alles." Ik heb zeker 150 ongepu
bliceerde gedichten liggen, die ik te
persoonlijk vind. Misschien dat ze
na mijn dood worden uitgegeven. Ik
publiceer wel persoonlijke gedich
ten maar dan moet er eerst een tijd
over heengegaan zijn sinds ze ont
stonden en dan nog die ik het alleen
als ik er van overtuigd ben er ande
ren. die in dezelfde omstandighe
den verkeren, mee te kunnen
helpen."
Open boek
Als je de gedichten van Nel
Benschop leest kom je veel over
haar aan de weet. Als ik haar vraag
of het geen nadeel ls. vooral als
lerares, wanneer je een open boek
bent zegt zij: „Als mens moet je
kwetsbaar durven zijn. Pas dan kun
je iets voor een ander gaan beteke
nen. Dat heb ik ook op school ge
zegd. Ik vind dat mijn leerlingen er
recht op hebben dat ik me geef
zoals ik ben. Dat verwacht ik op
mijn beurt ook van hen.
Je geeft als je dicht iets van jezelf
prijs. Je laat ook je zwakke kanten
zien. Het is met dichten als met alle
intieme dingen in het leven die met
liefde te maken hebben. Door het
uiten ervan kun je mensen iets ge
ven wat je ze nooit op een andere
manier kunt geven. Het is een offer
dat je moet brengen, al vind ik dat
een groot woord. Laat ik zeggen, dat
het een concessie is die je moet
doen. omdat je iets wilt doorgeven
aan een ander dat uit het diepst van
je hart komt. Als ik gedichten open
baar maak. zie ik dat echt als een
stukje van mijn hart geven aan de
ander. Daar word je niet armer van,
alleen maar rijker, omdat je iets
van wat je zelf aan liefde van God
hebt gekregen, doorgeeft."
Nel Benschop is geen degelijke ou
de tante, maar een tot in de puntjes
verzorgde vrouw met een onberis
pelijk zittend kapsel, dat zo ver
telden mensen die het kunnen we
ten af en toe van kleur verandert.
Nel Benschop heeft er duidelijk ple
zier in als ik daarover een opmer
king maak. „Ik merk dikwijls dat
mensen die me niet kennen een
onjuiste voorstelling van me heb
ben. Soms kunnen ze dat als ze me
ontmoeten niet voor zich houden.
Als ik dan vraag of het tegenvalt
zeggen ze: o nee. helemaal niet! Ik
vind het belangrijk dat een christen
er leuk en verzorgd uitziet."
Corsettenbrigade
Nel Benschop is lid van het Schrij
verscontact. een club van auteurs
van christelijken huize, die onlangs
door de schrijfster Jo van Dorp-
Ypma, zelf een van de leden, pla
gend werd omschreven als „de cor
settenbrigade van Hunkemöller
Lexis". Deze uitspraak is haar door
sommige leden niet in dank afgeno
men al heeft, zo vertelde ze mij. de
oude Van de Hulst deze benaming
lang geleden bedacht en pleegde Jo
van Dorp dus eigenlijk plagiaat. Nel
Benschop is er niet door beledigd.
„Ik vind het heel grappig. Die Jo
kan het soms zo mooi zeggen. Ik
hoef me die typering trouwens niet
aan te trekken, want ik draag niet
eens een corset." Nel Benschop
maakt geen geheim van haar ge
dachten. „Als je met iemand praat,
zoals nu in ons gesprek, moet je er
niet omheen draaien. Dan blijf je
aan de oppervlakte en wat heeft dat
voor nut. Ik vind het nuttig dat
mensen open tegenover elkaar zijn.
Als je wat van elkaar weet, vooral
van de diepere dingen die de ander
bezig houden, begrijp je elkaar be
ter en kun je meer voor elkaar bete
kenen. En dat maakt het leven pas
waardevol! Het is belangrijk dat
mensen die met elkaar omgaan voe
len dat de ander wezenlijk met je
meeleeft en belang in je stellen."
Die interesse voor de ander leeft Nel
Benschop ook uit in de grafologie,
haar grote hobby. „Ik ben er Jaren
geleden mee begonnen, eerst door
het handschrift van bekenden te
ontleden. Langzamerhand ben ik
verder gegaan. Op school heb ik er'
nu veel gemak van. Mijn leerlingen
weten ervan en vinden het grappig.
Ik heb er nooit boeken over gelezen.
Dat is ook niet nodig. Er komt bij
grafologie veel intuïtie kijken. Je
moet er een soort zesde zintuig voor
hebben. Ik voel direct aan of ie
mand mij sympathiek is of niet. Dat
is helemaal niet griezelig. De prak
tijk bewijst dat ik gelijk heb, al
ontmoet ik gelukkig maar weinig
mensen die ik niet mag."
door Mink van Rijsdijk
Anthony van Kampen, de schrijver die
zoveel spannende en droeve avonturen
in zijn leven meemaakte, zei eens tegen
me: „Het gebeurt me zo dikwijls dat ik
dingen beleef waarover ik niet kan
schrijven omdat ze te zot lijken. Het
leven is vaak zoveel gekker dan welke
fantasie ook." Aan deze wijze en ware
woorden moest ik denken toen ik zon
dagmorgen naar de kerk ging.
Mijn heilbegeerte had mij de week daar
voor elders heengelokt, waardoor ik de
afkondiging dat de dienst op die bewuste
morgen een half uur vroeger dan nor
maal zou beginnen, had gemist. Zo
kwam loontje om zijn boontje en ik te
laat.
Geen haar op mijn hoofd zou er over
gepiekerd hebben de dienst te versto
ren. maar omdat het een warme dag
was, stonden de kerkdeuren wijd open.
Een weg terug was er niet. Bedremmeld
in het voorportaal staande, constateerde
ik dat. Even overwoog ik nog hard weg
te rennen, maar de dominee had mij al
in het snotje en zei vriendelijk: „Komt u
maar binnen, mevrouw, hartelijk wel
kom." Een aardige man. De kerk was
vol, achteraan was nergens meer plaats.
Ik moest dus wel naar voren, wetende
dat de gedachten van de gemeente me
niet al te vriendelijk in de nek zouden
prikken. Veelbetekenend zou er naar
elkaar gekeken worden. Ja ja en ach
ach. Maar had het „hartelijk welkom"
van de kansel niet oprecht geklonken?
Mijn besluit stond vast: ik zou door
zetten.
De dominee nam de draad van zijn
betoog weer op. „Er zijn, broeders en
zusters, in ons geloofsleven veel drem
pels. We zullen die drempels moeten
nemen, er overheen moeten kunnen.
Op dat moment nam ik de sprint de kerk
in. Edoch, niet alleen ons geloofsleven
heeft drempels, er lag er ook een van
vurenhout vlak voor mijn voet. Ik viel
nog net niet plat op mijn neus. maar
bolderde wel mooi lawaaierig naar bin
nen. Ja ja en ach ach er prikte iets in
mijn nek precies zoals ik dat al ver
wachtte. Het merkwaardigste van dit
voorval was echter vooral dat ik me
plotseling herinnerde iets dergelijks al
eens eerder meegemaakt te hebben.
Toen ik een jaar of tien was, woonde er
een oom bij ons. die graag een graantje
pikte uit andermans voerbak, zoals hij
dat noemde. Dat wil zeggen dat hij her
en der kerkte. Op een zondagmorgen
zouden we naar een vreemde sekte
gaan. waarvan wel het wonderlijkste
voor mij was dat men kerkte in het
gymnastieklokaal van mijn school. On
derweg vroeg ik: „Hoe komen we daar
eigenlijk binnen?" Mijn oom antwoor
dde bloedernstig: „Niet door de school
deur, o nee. Op zondag klimt men daar
via het dak naar binnen."
We kwamen te laat, maar we mochten
wel gewoon door de deur. De voorgan
ger staakte het bijbellezen t^
en ging toen galmend verderf
te geloven, maar hij las het
de verlamde jongeling, die do
naar binnen werd gelaten.
keek me grijnzend aan en.
„We hebben geboft, het
dicht, fijn dat de deur nog a
Van de preek herinner ik r
Alleen hoor ik de man achtefar
der nog zeggen: „Deze wecfarl
broeders en zusters, las ik ed^n
lees niet veel, want veel lei©
duivels oorkussen. 11
tij<
Toen zei mijn oom, naar njat(
keihard: „Die man is ongev^ fc
Je moet veel lezen, jij. den^ s
Het is natuurlijk vreselijk om m
te hebben. Vreselijk en heem t
op dat moment schaamde ik*1"
voor hem. In de kerk, zern;
gymlokaal moest je eerbiedigt—
tijdens de preek. Die ochte
keeg ik voor het eerst van mija#
enge prikgevoel in mijn nek.
de mensen achter ons denket
ach ach. Tussen die paar wodP
zit een wereld van kritiek c^|_
wen, van afkeuring en exclusio
Overal op de wereld kan mei
en hoorbaar stuiten op die i
van ja ja en ach ach. Maar I
hoort dit denken typisch nie^_
wordt er koud van en ongastv
voor laatkomers.
F
ei
ei
ict^
Welk meisje heeft er niet van
gedroomd ooit nog eens rond te
dansen als een echte ballerina, in
een tutu, met leren balletschoentjes
en een kroontje op het strak
opgestoken haar? Bij de ballet
afdeling van „Le Papillon", Nieuwe
Prinsengracht 7 in Amsterdam,
kosten de korte tutu in kleine
maten vijfenvijftig gulden, de
slappe leren balletschoentjes zijn er
vanaf 18.50 en het kroontje is er
voor 9.50.
Le Papillon voorziet
beroepsmensen, maar ook
amateurs van het ballet, theater,
cabaret en het jazzballct van alle
schoeisel, pakken, maillots, kleding
en schmink. Van spitzen alleen al
(waarmee ze op hun tenen dansen)
bestaan er zeven verschillende
soorten. Vorige winter ontdekte de
modewereld de beenwarmers van
het ballet als een vrolijke winterse
versiering over lange broeken. Ze
roepen klassieke beelden op van de
ballerina's die altijd en eeuwig
tussen de coulissen zitten te breien
aan zacht roze of licht blauwe
zuiver wollen been (spieren)
warmers, omdat de aanschaf van
nieuwe een kostbare zaak is.
Deze en nog vele andere artikelen
zijn te vinden in de theatershop van
Le Papillon. in de Vijzelstraat 71 in
Amsterdam. Bij de theaterschmink
zijn alle mogelijke kleuren voor
gezicht en lichaam (ook goud en
zilver) in crème, in stiften, in
verfdozen of in kleine potjes te
krijgen. Blikken dozen afschmink
(4.95) staan naast potten
toneelbloed en er zijn haarkleur
spuitbussen voor 10.75 waarmee het
mogelijk is een dag met een groen
of een zwart kapsel rond te lopen.
Net-kousen zijn er op het ogenblik
in een aanbieding voor 4.50,
bodystockings (ideaal onder
Vragen (één per brief) zenden naar:
Uw probleem ook het onze, Postbus
507, Voorburg. Naam en adres vermel
den. Eén gulden aan postzegels bijs
luiten. Geheimhouding is verzekerd.
VRAAG: De uit Frankrijk afkomsti
ge Hugenoten waren in ons land lid
maat van de Waalse Kerk. Wat is de
reden, dat de oorspronkelijke naam
van deze kerk omstreeks 1687 niet
Eglise Reformeé Francaise doch Eg-
lise Wallonne was?
ANTWOORD: In Vlaanderen en Wal
lonië had de Reformatie zeer veel
aanhangers, maar na de komst van
Alva in 1567 weken zeer velen uit
naar het Noorden De Zeeuwse eilan
den lagen vrij geïsoleerd en daardoor
zeer gunstig voor hen die wilden uit
wijken naar Engeland. (Dit noemt
men de eerste Refuge). In 1574 werd
in het vrije Middelburg officieel een
Waalsche gemeente opgericht, met
als predikant. Louis d'Outreleau.
een van de eerste ondertekenaars
van de Nederlandsche geloofsbelij
denis (Confessio Belgica. opgesteld
door Guldo de Bres (Guy de Bray).
Het is een lang en Interessant ver
haal. de geschiedenis te lezen van de
vijftien Waalse gemeenten die in
Zeeland bestonden, een verhaal, dat
nog uit te breiden zou zijn met die
van de Waalse gemeenten in de an
dere gewesten. Deze Waalse gemeen
ten waren zeer sterk betrokken bij
de verdrukking van de Waldenzer
gemeenten in Noord-Italië. Het nu
nog bestaande Comité Vaudois is
terug te voeren op deze hulpverle
ning. De uittocht van de Hugenoten
na de herroeping van het edict van
Nantes (1685». dezg Tweede Refuge
bracht een nieuwe stroom protestan
ten in de Noordelijke gewesten. Voor
zover ze niet naar Engeland of naar
Emden gingen, werden ze opgeno
men en geïntegreerd in de bestaande
Frans sprekende kerkelijke groepe
ringen. in de zomer van 1974 werd ter
gelegenheid van het 400-Jarig be
staan van de Middelburgse Waalse
gemeente een zeer interessante ten
toonstelling gewijd aan de Hugeno
ten in Zeeland
VRAAG: Wilt u nog eens de juiste
titel, schrijver en uitgever noemen
van het enige maanden geleden in
Trouw besproken Denkboek voor
kleine kinderen?
ANTWOORD: Denkverhaaltjes, oor
spronkelijk in het Amerikaans ge
schreven door Carl Bereiter en Vale
rie Anderson. Vertaald en uitgebreid
door Carole Vos. Plaatjes van Mick
Kamper-Valkenburg, Uitgeverij
Zwijsen BV te Tilburg, 23.75 gulden.
AANVULLING door lezers: Van ver
schillende kanten ontvingen wij
brieven naar aanleiding van het
pseudoniem van de schrijver Job
Sytsen Aangezien een In memcriam
van Job Sytzen enige jaren geleden
gepubliceerd werd. blijkt het
vasthouden aan het pseudoniem
door de uitgevers een onnodige zaak
te zijn. Ds. Jac. Jonker <2/11 04) was
na zijn legerpredikantschap in Indo
nesië. evangelisatiepredikant te
Amsterdam Zuid. In het Austra
lische Fairy Meadow, waar de emeri
tus predikant verbonden was als do
minee bij de Reformed Church, is ds.
Jonker in 1972 overleden. Hij had in
ons land bekendheid als auteur van
een aantal romans, handelend over
onze militairen in Indonesië tijdens
de politiële acties.
VRAAG: Wij hebben het boek: Onge
loof en revolutie van Groen v
Prinsterer Voor in het boek staat:
van ae Schrijver. Betekent dit dat de
schrijver dit boek zelf wilde houden
of Juist dat hij het weg wilde geven?
ANTWOORD: Als men een boek ont
vangt waarin staat: v.d. S. of van de
schrijver, betekent dat. dat dat dc
schrijver het boek aan iemand heeft
gegeven, die hij er kennelijk een ple
zier mee wilde doen Vaak wordt
deze mededeling ondertekend of
voorzien van een persoonlijke mede
deling.
Heeft men echter in zijn boekenkast
een paar boeken waarin een min of
meer geslaagd prentje is geplakt met
de mededeling Ex-Libris de naam
van een goede vriend of familielid,
dan betekent dit dat het bewuste
boek thuis hoort in de boekenkast
van die vriend en dat hij erg blij zal
zijn als hij zijn eigendom weer terug
krijgt.
Holier than Thou: We hebben het
onze lezers en onszelf moeilijker ge
maakt dan nodig was: In het bureau
van de American Protestant Church
of The Hague zocht men het zonder
veel moeite voor ons op in een Con
cordance In de King James version
vindt men de uitdrukking in Jesaja
65 vers 5.
Volgens mijn zegsman is de In En
gels sprekende landen algemeen be
kende uitdrukking (waarmee men
beslist niet iets prettigs bedoelt te
zeggeni terug te brengen op deze
tekst.
VRAAG: Bestaan er in Nederland
ook medische tijdschrijften? Waar
kan ik die vinden?
ANTWOORD: U schreef helaas niet
op welk niveau de bedoelde me
dische tijdschrijften gezocht moeten
worden. Er zijn er nl. te kust en te
keur. In de universiteitsbibliotheken
en leeszalen liggen de vakbladen. In
de openbare bibliotheken en studie
zalen vindt u medische encyclopedi
eën en populalr-wetenschappelijke
werken. De assistenten in de,open-
bare bibliotheken zullen u. als u
daarnaar vraagt, de plaats wijzen,
waar u kan vinden wat u zoekt.
VRAAG: Een paar jaar geleden heet
te elke koffie- of broodjestent me
teen cafetaria. Tegenwoordig heet
alles Bistro of boetiek. Wat beteke
nen die woorden en waar komen ze
vandaan?
ANTWOORD: Uit Frankrijk overge
komen tegelijk met goedkope wijn
(ook wel eens dure") in schenkkan
netjes. kaas en stokbrood. Het woord
is oorspronkelijk Bustro. een Rus
sisch woord dat „vlug" betekent. De
Kozakken die tegelijk met de Oos
tenrijkers en de Pruisen Parijs bin
nengedrongen waren in 1814, ge
bruikten dit woord als ze heel vlug
eten of drinken wilden hebben. Het
woord boetiek komt van het Franse
Boutique, dat werkplaats, kraam en
winkel betekent
VRAAG: Wie kan ons helpen aan het
verhaal. Schoenlapper Martijn? Het
is een verhaal dat vaak op Kerst lees
ten wordt verteld, hoewel het hele
maal geen specifiek kerstverhaal is.
VRAAG: Waar is de vereniging van
lijders aan spierdystrofie gevestigd?
ANTWOORD: Het secretariaat van
de Vereniging Spierdystrofie Neder
land is gevestigd te Baarn, postbus
65 telefoon 02154-84100.
VRAAG: Weet u me een organisatie
te noemen, die vrijwilligers uitzen
den naar het buitenland voor projec
ten van lange termijn? Ik bedoel
ongeschoold werk in de vorm van
opbouwwerk, sociaal werk, enz.
ANTWOORD: Wij kregen niet de in
druk dat men er erg happig is op
ongeschoolde arbeiders naar het bui
tenland uit te zenden. Onlogisch is
dat ook niet: hoe zou men leiding
kunnen geven, zonder de daartoe
noodzakelijke kennis te bezitten.
Voorlopig zouden wij u aanraden
contact op te nemen met groepen die
internationale werkkampen organi
seren en andere plannen te schorten
tot het tijdstip, dat u uw opleiding
heeft voltooid.
ADVERTFNT1F
Verhuist u?
of heeft u ander transport nodig?
opslag en verpakking
HOLWERDA ZONEN
Dokkum Tel 05190-2292-2580
Lelystad. Tel 03200-21600-21400
doorzichtige kleren) vanaf 12.75.
Wilt u een avondje uit met een
fraaie kleurige boa om u hals, om
het eeuwige zwarte jurkje eens op
te peppen, dan kunt u terecht vanaf
12.50 per meter voor een marabou,
35 voor kalkoen- en 42.50 voor
struisvogelveren. De veren worden
met de hand opgenaaid, wat een
immens werk is.
Er is rekbaar paillettenband vanaf
5.50 per meter, maar ook rè^s
paillettenstof (40 breed, reït1
cm) voor 55 per meter. Prge
strass in zilver of zwart gevfai
vanaf 7.95 tot 39.95 per met) I
lange franje schijnt moeilijid
vinden te zijn. Le Papillon I"1
tot een breedte van 80 cm. Ks
prijzen variëren van 1.95 to*p
per meter. in
5(
AARDIG ZIJN „Altijd, altijd
moet je aardig zijn" heet het door
psychotherapeute Anneliese Ude-
Pestel geschreven verslag over de
angsten van een zesjarig meisje dat
via een langdurige therapie bevrijd
werd. Het (vertaalde) boek is uitgege
ven door Elsevier, prijs 19,50.
VRIJHEID Voor zes gulden (giro
237339) kan men het themanummer
over de vrijheid van onderwijs van
Politiek Perspectief bestellen. Bij
dragen van o.a. prof. D. B. P. Kallen
en Kamerlid A. J. Hermes.
LAGER BEROEPSONDERWIJS
Via Sjaloom, Odijk, is een brochu
re te krijgen over de vernieuwing in
het lager beroepsonderwijs. Daarin
wordt een samenvatting gegeven van
een onderzoek van de Groningse on-
derwijswinkel. Uit dat onderzoek zou
blijken dat l.b.o.-leraren de mid
denschool niet veel soeps vinden.
MILLIONAIR WORDEN Interes
sant voor schoolverlaters die werk
zoeken. Een handig boekje over mini
mumloon. arbeidsovereenkomsten,
sociale premies, enzovoorts van de
stichting Burgerschapskunde,
postbus 349, Leiden
BEROEPSVOORLICHTING In
termediair (Keizersgracht 391.
Amsterdam) publiceert zowel voor
schoolverlaters als voor afgestudeer
den van de universiteit informatie-
gidsen.
in
.N
or
SURINAAMSE K>
Stanley Wassenaar (zei 0
name afkomstig) schreef di s
„Leerlingen uit Surinami
achtergronden". Verkrijgbj21
ministerie van CRM (tel. 01W
PROEFCRÊCHE In Als
begon in 1970 een proefc|k
subsidie van CRM en wetekj.
lijke begeleiding. Uitgeverfp
verzorgde samen met Oudtej
een drietal boekjes over s[es
kleur, spelen met geluid L
spelletjes. De boekjes kc|0"(
twaalf gulden per stuk.
LEERPLAN Niet ieder, 0j
maar het leerplan voor defeJ
len voor vwo, havo en rrfU(
grote invloed op de leerpl^
de gemeentelijke en bijzonC,
len. Geïnteresseerden kil^'
leerplan bestellen bij da.0(
tingsdienst van het minify,
onderwijs. Nieuwe UitleL!
Haag ,u,
ACADEMICI OnderzoeL,
varingen van en met acadeLe
bedrijfsleven, uitgevoerd ii
van commissie van Lr
economische raad. uitgeg'e,
Samson, prijs 28.75. ,r
STUDENT EN POLITIEK'
en rechts in empirisch pcCjj
Proefschrift van R. A. Ro(je
ven door Swets en J
Amsterdam, prijs 29,65.
