ndertekening akkoord eedzame kernproeven uitgesteld :inse communisten: ever oppositie lan meeregeren Groot offensief in Eritrea op komst ^aanse regering ^"jijfelt aan brief •anco-aanhangers Links in Libanon verbitterd over Syrië Italiaanse communisten willen nood-regering 3skou zoekt contact met Jimmy Carter towÜ: Geen politieke oorzaak Nieuwe schouwing op Meinhof levert niets op Ethiopië bereidt mars voor 'dierlijke verdeeldheid speelt grote rol WARfc 14 MEI 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 YORK (UPI, AFP) Rus- e functionarissen zoeken de te tijd steeds vaker contac^ met iy Carter, dè man die hoge ogen naar de democratische kandida- *oor het presidentschap van de Vrii,igde Staten- De New York Ti" mtsei chrecf dit le hebben vernomen ,„,T ledewerkers van Carter, orat van de Russische jssade zijn deze contacten be- Lcn te leggen toen in oktober een jebericht verscheen, waarin jpcld werd dat Carter in de staat de meeste afgevaardigden naar "itionale conventie van de Demo- Iche Partij zou krijgen. De Sowjet-functionarissen hebben verklaard dat president Ford de ont- spanningspolitiek ondermijnt om po litiek voordeel te behalen bij zijn strijd tegen Ronald Reagan voor de Republikeinse kandidatuur voor het presidentschap. „De Russen vertel den ons dat een nieuwe 'overeen komst ter beperking van de strate gische kernwapens klaar is om te worden getekend, maar dat Ford de ondertekening vertraagt om politiek voordeel op Ronald Reagan te ha len", zo zei een medewerker van Carter. Inmiddels heeft Carter gezegd dat de onderhandelingen over een nieuwe overeenkomst met de Sowjet-Unie ter beperking van de strategische wa pens (Sd.LT) snel moeten overgaan naar de1 fase van de instelling van plafond! voor een daadwerkelijke vermindering van de strategische strijdkrachten. Er zou een akkoord van telkens vijf jaar moeten worden geslotem"0at alle kernexplosies ver biedt, o*k die voor vreedzame doel einden, ao betoogde Carter in een toespraa k tot vier particuliere organi saties int het hoofdkwartier van de Vcrenigd^e Naties. Carter stalde ook voor dat de VS hun kcrneneitgieinstallaties voor vreedza me doelttinden onder internationaal toezicht :M)uden plaatsen. Jimmy Carter en een jeugdige aanhanger m He De he He HNGTON, MOSKOU (Reuter, UPI, AFP, AP) De ondertekening van een verdrag ter king van de kernproeven voor vreedzame doeleinden is gisteren niet,doorgegaan. Het verdrag •gelijkertijd in Washington en in Moskou getekend worden door partijleider Breznjew en ient Ford. Het uitstel van de ondertekening houdt waarschijnlijk veriband met de verkiezings- arin de Verenigde Staten, gehen woensdag parafeerden de 1 de Vaanse ambassadeur in Mos sen halter Stoessel en de Sowjet ;eks ,iandelaar Igor Morokhow een sische inspecteurs ter plaatse toe. Westelijke journalisten waren voor donderdagmiddag naar het Kremlin genodigd voor wat een „belangrijke :ht". g, dat vreedzame kemproeven gebeurtenis" genoemd werd. Donder- gani$ tot ladingen tot 150 kiloton. dagochtend deelde het, ministerie :hneiferdrag staat voor het eerst van buitenlandse zaken echter mee, 11e He door Amerikaanse en Rus- dat de plechtige gebeurtenis niet zou JtlD, LONDEN (Reuter, UPI, AFP) De Spaanse regering de «ernstige twijfels over een aantal van de handtekeningen, die zijn onder de brief van 126 parlementariërs, waarin ïotesteerd wordt tegen de hervormingsmaatregelen van de dise regering. geo gerajillende parlementsleden, wier emb» onder de brief prijken, heb- I meq verklaard van niets te weten, strai Eenfcmen van twee andere parle- 5 bededen zijn zeker zonder hun in- ken ping toegevoegd, aangezien zij en k?e tijd overleden zijn. De libera- >ben ht El Pais schreef gisteren, dat ;o'n fklaring van de briefschrijvers leenOdachten weergeeft van een mensen die bezorgd zijn over igen belangen. Ze zijn een groep r toekomst. D.000 leden tellende organisatie ïteranen uit de Spaanse burger- te zi( is gisteren begonnen met het marleiden van vlugschriften, waar- uuroproepen mee te doen aan een vanle demonstratie op 20 mei, de Voöaarop het een half jaar geleden maijn dat Franco overleden is. Ze oudfli de Spanjaarden op hun trouw iie Caudillo te betuigen en te bhstreren tegen de liberalise- dflaatregelen van de regering verkrias Navarro. ijn. P In een voorpagina-artikel schrijft de Londense „Times" dat de mar telpraktijken tegen de Basken, even als ten tijde van de regering van generaal Franco, ook vandaag nog schering en inslag zijn. Alleen al in de provincie Guipuzcoa zijn in de loop van april 120 mensen opgepakt en in de gevangenis gezet. Volgens een door de krant geciteerde advocaat uit San Sebastian, vinden er in Bas kenland momenteel grootscheepse razzia's plaats en komt martelen nog even vaak voor als in de dagen van Franco. De Times geeft lijsten van namen van mensen die door de poli tie zijn gemarteld. De Times staaft haar artikel met een foto van mevrouw Ampara Arangoa, die liggend op haar bed in een zieken huis de plaatsen op haar lichaam toont, waar zij mishandeld is. De krant geeft een gedetailleerde om schrijving van de gehanteerde mar telpraktijken, zoals ophanging aan de duimen, onderdompeling van het hoofd tot verstikkens toe en afranse lingen. doorgaatri. De Sowjet-woord voer der kon niet leggen wanneer de onderte kening cfcan wel zou geschieden. Een woordvoerder van het Ameri kaanse ministerie van buitenlandse zaken ii^ Washington zei, dat de Rus sen de situatie niet goed hadden be grepen e\i dat het nog wel enige da gen zotr kunnen duren voordat de ondertelöining zou plaats vinden. Roruild Reagan De woordvoerder van de president, Ron Noveen, ontkende berichten dat president Ford de ondertekening van het akkoord had uitgesteld in verband met zijn positie in de Ameri kaanse verkiezingscampagne. Fords grote tegenstander voor de nomina tie van de Republikeinse Partij. Ro nald F;eagan, hamert er steeds op dat de, huidige Amerikaanse rege ring infaam van de ontspanning de macht van de Verenigde Staten prijsgeeft aan de Sowjet-Unie. De ondertekening van het akkoord op dit mofnent zou de president schade kunnen, berokkenen bij de komende voorvifejkiezingen in de staat Mi chigan. De w'oördvoerder van de president beklenftoonde echter dat het uitstel niets té maken had met een binnen landse politieke aangelegenheid. Hij zei d ort de tekst nog moest worden gecontroleerd voordat het document zou orden ondertekend. Later op de dia£ ontkende de presidentiële woortlvóerder nogmaals de berich ten cl?it het uitstel iets te maken had met lie voorverkiezingen. Het '.akkoord betreft kernexplosies voor vreedzame doeleinden. De be perking van deze explosies is door de VS £|/,s voorwaarde gesteld voor een akkcabrd. Washington was van me ning' dat een akkoord alleen over de proefnemingen van militaire aard weinij? zinvol zou zijn als niet ook de vreedzame explosies beperkt zouden wordien. Volgens welingelichte kringen in het hoofdkwartier van de NAVO in Brus sel Bullen de Amerikaanse minister Ron Nessen, de woordvoerder van de Amerikaanse president Gerald Ford. van buitenlandse zaken Kissinger en zijn NAVO-collega's een beroep doen op de Sowjet-Unie de opbouw van het militaire apparaat stop te zetten. De verklaring, die gisteren werd voorbereid in Brussel, zal volgende week donderdag of vrijdag in Oslo worden uitgegeven. De NAVO-ministers zullen in de Noorse hoofdstad besprekingen voe ren. Na afloop zal een verklaring worden uitgegeven, waarin zij hun verontrusting zullen uitspreken over de voortdurende uitbreiding van de land-, zee- en luchtstrijdkrachten van de landen van het Warschau Pact. Ze zullen een beroep op het Oostblok doen zich beperkingen op te leggen. STUTTGART (AP. Reuter) Een nieuwe lijkschouwing op Ulrike Meinhof. die zondag dood in haar cel werd aangetroffen, heeft bevestigd dat de Westduitse anarchiste door ophanging om het leven is gekomen, zo heeft Meinhofs vroegere advocaat Michael Oberwinter woensdag mee gedeeld. De lijkschouwing is op ver zoek van Ulrike's zus, Inge Winke- Zitzlaff, verricht door de Hamburgse patholoog Jansen. De officiële ge rechtelijke autopsie had eerder al tot de conclusie geleid dat Ulrike Mein hof zelfmoord had gepleegd. Prof. Jansen heeft vastgesteld dat er geen tekenen zijn die wijzen op een vechtpartij, voordat de dood intrad. Hij wil zijn onderzoek nog voortzet ten om na te gaan of er mogelijke giftige stoffen in haar lichaam aan wezig waren. Ulrike Meinhof zal zaterdag in West- Berlijn worden begraven. BEIROET (REUTER, UPI) De leider van de linkse moslims in Libanon, Kamal Joemblatt, heelt gisteren weer een verbit terde aanval gedaan op Damas cus in verband met de Syrische bemoeienis met de Libanese kwestie. Gisteren werd er weer fel gevochten tussen linkse milities en door Syrië gesteunde troepen. De gevechten wa ren vooral hevig in de omgeving van de stad Tripoli. Joemblatt verklaarde dat de linkse krachten zouden toe slaan met alle wapens die in haar bezit zijn. „De nationalistische bewe ging wordt gedwongen alle middelen te gebruiken om te bereiken wat het meest nodig is: de terugtrekking van de Syrische troepen," aldus een ver klaring, die uitgegeven werd na over leg tussen Joemblatt en een aantal linkse leiders. Het radiostation „de stem van Ara bisch Libanon" deelde mee dat een onderzoek van een commissie be staande uit linkse politici en Palestij- nen had aangetoond dat de pro- Syrische Saika-beweging schuldig is aan het aanvallen van de kantoren van de pro-Irakese Baath-partij in Tripoli. Inmiddels heeft de sterke man van Irak, Saddam Hoessein een vergade ring uitgeschreven van de linkse groeperingen in Irak om de Syrische inmenging in Libanon te bespreken. Ook de gevechten tussen de rechtse en de linkse milities in het oostelijk gedeelte van Libanon gingen in alle hevigheid door. Volgens politieke waarnemers in de Libanese hoofd stad verhinderen deze gevechten de overdracht van het presidentschap van Soeleiman Franjieh aan Elias Sar kis. Het radio-station, dat achter presi dent Franjieh staat, benadrukte gis teren dat de militaire escalatie van het conflict alle aandacht vestigt op de noodzakelijkheid van een regeling van de verslechterende veiligheidssi tuatie om een nieuwe uitbarsting te voorkomen. Verder werd benadrukt, dat het Syrische vredesinitiatief aan merkelijk meer succes zou hebben als uitvoering gegeven zou worden aan het uit 1969 daterende akkoord van Caïro. In dit akkoord werd be paald, dat de Palestijnen in Libanon zich in hun kampen zouden te rugtrekken. In een interview met de Belgische krant „Le Soir" beschuldigt de linkse leider Joemblatt de Syriërs ervan dat ze steeds meer op de Verenigde Sta ten leunen. ADDIS ABEBA (AP, Reuter) E r zijn talrijke aanwijzingen dat de Ethiopische militaire regering een offensief voorbereidt in de opstandige provincie Eritrea. Honderden bussen en vrachtwagens zijn vanuit de hoofdstad Addis Abe ba naar het noorden vertrokken. In buitenwijken van de Ethipoische hoofdstad zijn zeker zeven honderd voertuigen bij elkaar gezien, die op het punt stonden in konvooi weg te rijden. Aangenomen wordt dat het de bedoeling is onderweg bewapende boeren op te pikken die samen met de 20 duizend in Eritrea gelegen de Ethiopische militairen de strijd tegen de opstandelingen moeten aan binden. Andere aanwijzingen dat er en offen sief op komst is zijn opdrachten aan benzinestations aan de route naar Eritrea hun tanks vol te houden en het samenstellen van grote aantallen noodrantsoenen door vrouwelijke ge vangeen. Verder is medisch personeel uit Addis Abeba overgebracht naar het noorden en hebben buitenlanders in Eritrea opdracht gekregen naar de provinciehoofdstad Asmana te gaan. De Ethiopische militairen hebben krachtig ontkend dat zij plannen hbben voor een mars op Eritrea. Een officiële woordvoerder noemde een dergelijke mars „baarlijke nonsens" Het Eri- trees volksbevrijdingsfront (ELF) daar entegen heeft in Beiroet laten weten dat er wel degelijk een offensief op komst is. Volgens het bevrijdingsfront zijn er zeker 40 duizend Ethiopische militairen en 100 duizend burgers op de been gebracht voor een grote mars naar de opstandige kustprovincie. De junta in Addis Abeba zou de laatste weken anti- Eritreese gevoelens onder de Ethio pische stammen hebben aangewakkerd om meer vrijwilligers voor de strijd te krijgen. Berlinguer: om problemen op te lossen ROME (AP, Reuter) Communistenlelder Enrico Berlinguer heeft voorgesteld dat de Italiaanse partijen, uitgezonderd de neofascistlsche MSI, zich na de verkiezingen bundelen in een „crisis-verbond" dat de zware economische en maatschappelijke problemen van het ogenblik te lijf gaat. Berlinguer zei dat het parlementaire leven ook in dat geval een oppositie zal kennen: die van extreem rechts en uiterst conservatief. De noordelijke kustprovincie Eritrea heeft lange tijd onder Italiaans bestuur gestaan. In 1962 werd het ingelijfd als veertiende Ethiopische provincie. De bevolking van Eritrea, overwegend moslems, voelt zich achtergesteld bij het grotendeels christelijke Ethiopië en eist zelfstandigheid. De Ethiopische militairen verzetten zich daar sterk tegen omdat de enige verbinding met de zee via Eritrea loopt en bovendien een succes van de bevrij dingsbewegingen in de provincie af- scheidsbewegingen in andere provincis zou kunnen aanmodigen. In 1965 werd het Eritrees bevrijdings front (ELF) opgericht, waarvan zich later een radicale vleugel onder de naam Eritrees VOLKSbevrijdingsfront (EPLF) afscheidde. De woordvoerder van de ELF zei gisteren dat een nieuw samengaan van de twee bewegingen door een offensief van Ethiopië zal wor den versneld. Na een fusie kunnen de bevrijdingsbewegingen over 14.000 gu- erillastrijders beschikken, zo zei hij. Zodra de meest urgente problema tiek tot een oplossing is gebracht kan dit verbond volgens Berlinguer weer worden verbroken en kunnen de par tijen elk hun eigen politieke identi teit hervinden. In een rede tot het centrale comité van zijn partij betoogde Berlinguer dat dit plan geen afstel, maar slechts uitstel betekent van het nagestreefde „historische compromis" (een deling van de macht met christen democraten en socialisten). Buitenlandse politiek Wat betreft de buitenlandse politiek betoogde Berlinguer dat Italië de ontspanning rond de Middellandse Zee, in Europa en in de wereld moet bevorderen. Hij stelde nogmaals dat Italië lid moet blijven van de NAVO, ook al komen de communisten straks wellicht aan de regering. Elke andere oplossing op defensiege bied, aldus Berlinguer, „zou andere en even zware problemen oproepen, hetzij doordat eenzijdige uittredens uit beide blokken (NAVO en Warschau-pakt) de bestaande ten dens naar ontspanning zou verzwak ken, hetzij doordat het een breuk tussen de Italiaanse democratische partijen zou veroorzaken." Berlinguer noemde veronderstellin gen en beweringen als zou zijn CPI niet onafhankelijk staan ten opzichte van Moskou „lasterlijk". Tegenover die uit het christen-democratische kamp afkomstige beschuldiging stel de hij dat de christen-democraten zelf niet vrij zijn van beïnvloeding door het Vaticaan en de rooms- katholleke kerk in bredere zin. Vrijheid en dictatuur Het Vaticaanse weekblad Osservato- re Delia Domenica heeft verklaard dat de Italiaanse kiezers die op 20 juni een nieuw parlement kiezen, „ge vraagd zal worden te kiezen tussen vrijheid en dictatuur." Het blad wijd de een hele pagina aan een overzicht van de verkiezingscampagne en drong aan op steun aan de christen democratische partij. Het ging in te gen de bewering van de Italiaanse communistische partij dat zij „iets anders was" dan andere communis tische partijen. Ieder die begrip heeft van communisme, zelfs oppervlak kig, weet goed dat zijn ideologie en ijzeren logica sterker zijn dan men sen die tegen hun wil daarvan afhan- kelijk zijn." hol zate Bert van Panhuis dt ifinse communisten van de harde lijn een minderheid binnen de nationale partij zullen dan tevreden zijn met de gisteren niet geheel onverwachts uitgebroken regeringscrisis, slotte hebben zij zich de afgelopen maanden fel verzet tegen i^e deelneming van partijgenoten et vijfpartijen kabinet van de centrumpoliticus Martti Miettuij en. Het is zeer waarschijnlijk dat iommunisten innerlijk een tot en met verdeeld huis tbinnenkort voor de gelegenheid end in de oppositiebanken zullen zitten. ind heeft tot nu toe in haar 59- onafhankelijk bestaan 58 kabi- geteld, waarvan er slechts en- de duizend dagen hebben ge- PÜ. Driemaal sinds 1945 hebben Hui.00 Hafen g ana d| den. De eerste was voortzetting va«^ Op tamelijk spectaculaire wijze ?01} immunisten meegedaan, tussen front zou dan bestaan uit sociaal ff n '48, van 1966 tot 1971 en vanaf democraten, communisten én de coalitie van sociaal-democraten, centristen, liberalen en Zweedstali* gen en de tweede een herstel van het volksfront uit de jaren zestig. DÜt Bakkeleien doorbrak hij de impasse. Hij riep de leiders van de oude coalitiepartners en de communisten bijeen voor een bespreking, die door de Finse televi sie werd uitgezonden en stelde zijn ultimatum: binnen 48 uur wenste de president de vorming van een crisis kabinet, die de werkgelegenheid moest herstellen. Kekkonen vroeg ook de communisten deel te nemen mber vorig jaar tot heden. Staan centristen. ndere delen van WestrEuropa 0U£j nunistische partijen te dringen enlf de regering zitting te krijgen, in (aaiind is dat anders. Hier zijn het Het doel werd uiteindelijk herftel en daar deze de werkloosheidsbestrij- p bftal de omstandigheden die hen van de oude coalitie maar veel schot ding als hoofdthema hadden ge- &e£gen wil en dank toe dwingen zat er niet in de samenstelling ran bruikt tijdens de verkiezingscampag- vpf van harte gaat het dikwijls niet. programma en kabinet. Tien wel:en ne was er nauwelijks gelegenheid lang liet president Urho Kekkoaen, de 75-jarige aartsvader des vfsder- lands, de verschillende partijen "Bak keleien en toen was zijn geduldi op. Hij zag Finland steeds verder 'weg- m de regering kwamen. In sep- zinken in de economische crisis. >er waren de Finnen naar de waarbij de stijgende werkloosheid ibus gegaan en ze zetten daarbij het meest een stempel drukte? *p de ommunisten en het centrum op dagelijkse gang van zaken. ge- Jt en de sociaal-democraten op sprekken met voormannen ui t het reIes. Er lagen wat de vorming van Ttnse politieke spectrum w;U; hem regering twee mogelijkheden, die duidelijk geworden dat men bestrij en voldoende steun in het 200 ding van de werkloosheid alsi eerste h tellende Finse parlement had- vereiste zag. ilaa^st voeren de Finse communis- m appositie en vooral de vakbewe- 2en is daarbij een gewild instituut. ïdr«was afgelopen december tame- pnverwachts dat de communis- langs de kant te blijven staan. Op een zeer roerige partij vergadering wist de gematigde vleugel onder lei ding van Aarne Saarinen de meerder heid voor deelneming te winnen en kort daarop traden vier communis ten toe tot het achttien leden tellen de kabinet van premier Miettunen, een gezaghebbende reeds gepensio neerde centrist, die in het begin van de jaren zestig al eens eerste minister was. Eén van het viertal, de bij de vakbonden goed aangeschreven staande Paavo Aition, kwam daarbij op het ministerie van arbeid. Verdeeldheid Sindsdien is de verdeeldheid binnen de communistische partij eerder ver ergerd dan afgenomen. De harde „stalinistische" vleugel heeft niets nagelaten om de gematig den te dwingen het bondge nootschap met de niet-communisten op te zeggen. „We zijn toege schreeuwd dat we moesten opstap pen", aldus minister Aition. Leider van de oppositionele minder heid binnen de 40 leden sterke parle- mentsfractie is de 48-jarige Talsto Sinisalo, tweede man in de partij. Volgens hem is het gevaarlijk te re geren in een land met een „bour- geois-kapitalistische" maatschappij- vorm. „Een communist houdt op een communist te zijn als hij niet voort durend de behoefte voelt het kapita lisme te bestrijden. Als je niet in gedachten houdt dat het kapitalis me de grote vijand is en dat je daar tegen de belangen van de werkende klasse moet verdedigen bestaat het gevaar dat je de echte communis tische beginselen zult verliezen'" is Sinisalo's opvatting. Voor hem mag het handelen van de communis tische minister nimmer afwijken van wat de partij als geheel voorstaat. Zijn tegenstander Saaririen stelt hier tegenover dat men bij de toepassing van de marxistisch-leninistische be ginselen altijd rekening moet hou den met de situatie in het eigen land. Minister Aition werkte dit onlangs in een vraaggesprek met het Britse dagblad The Guardian nader uit en verklaarde: „Je kunt alleen funda mentele maatschappelijke verander ingen bewerkstelligen door middel van een volksfront, gesteund door een meerderheid van arbeiders en boeren en een verenigde vakbewe ging." Hij erkende daarbij dat de Finse communistische partij niet over een dergelijke brede achterban beschikt. Als de communisten hebben be sloten mee te doen aan een regering zijn ze echter niet bereid tot hun achterban onwelgevallige compro missen. Dat hebben ze deze week bewezen. Het voorstel van minister Premier Miettunen (links) biedt zijn ontslag aan aan de Finse president Urho Kekkhonen. van financiën Paul Paavela om als bijdrage aan het economisch herstel van het land de omzetbelasting met twee procent (van 11 naar 13) te verhogen is voor hen als enige in de coalitie onaanvaardbaar gebleken. Volgens de communisten is dit slechts het topje van een ijsberg van naar hun idee onjuiste maatregelen om het tekort op de handelsbalans te verminderen. De ontslagaanvrage van premier Miettunen is een ernstige slag voor het prestige van president Kekko; nen, zeker gezien zijn rol bij de tot standkoming van het crisiskabinet. De kans is erg groot dat de overge bleven coalitiegenoten, die de steun van een meerderheid binnen het par lement hebben, doorregeren. De vraag is echter wel op de sociaal democraten daar veel voor voelen omdat zij kleiner zijn dan de drie andere regeringspartijen te zamen. Andere mogelijkheden zijn dan min derheidsregeringen van sociaal democraten of van de drie centrum- partijen maar erg voor de hand ligt dit niet. Een laatste mogelijkheid is dat pre sident Kekkonen weer zijn gewicht in de schaal zal werpen en zal trach ten de communisten in een nieuwe regering te houden. Het is bekend dat de president van mening is dat een grote partij als de communisten ze hadden bij de jongste verkiezin gen bijna 20 procent van het aantal stemmen niet buiten een brede regering mag blijven. Het zal daar voor wel nodig zijn het omstreden belastingvoorstel van het kabinet- Miettunen naar de bureaula te ver wijzen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7