Voorstel inzake vrijheid onderwijs wekt ook kritiek van PPR In juli krijgen we er een rechter bij Achtduizend buitenlanders betogen tegen wetsvoorstel rcmoN Chauffeur rijdt door Commentaar Vereiste meerderheid in Kamer dubieus Uitdagend plan (1) e"S Uitdagend plan (2) - LEKKER -i inderdaad prima diepvriezers Meer dan 10.000 miljonairs in '73 Gebruikte studieboeken gooi je niet weg en nieuwe kosten een hap geld. Den Uyl tegen volledige prijscompensatie Naar Raad van State voor beroep tegen overheidbesluiten Eerst bezwaar indienen bij orgaan dat besluit nam Landelijke fietsdag werd groot succes inderdaad prima stofzuigers IDAG 10 MEI 1976 BINNENLAND-COMMENTAAR TROUW/KWARTET 3 Het is een lichtelijk uitdagend plan dat de gezamenlijke werkgevers vo rige week hebben gepubliceerd voor de economische ontwikkeling van land. Hoopt het kabinet-Den iy| het aantal werklozen uiterlijk m j980 tot 210.000 te kunnen te- E jugbrengen, de werkgevers zeggen f dat het werkloosheidscijfer in 1980 :l tot 110.000 kan dalen. En daar- lij behoeft zeggen de werkgevers niet meer te worden bezuinigd op theidsuitgaven en sociale voor zieningen dan de tien miljard die het labinet al wil wegsnijden. Of het liet op kan menen de werkgevers lovendien dat de ruimte voor reële oonsverbetering 1 procent per jaar •emiddeld kan bedragen, net als in Je plannen van het kabinet. Het is bijna te mooi om waar te zijn. Het kabinet moet het werkgevers- plan maar snel en grondig bestude- en. Iedereen heeft er recht op te weten of het klopt en of het bruik- jaar is, en zoniet, waarom dan niet. Enkele opmerkingen kunnen echter nu al worden gemaakt. n«De kern in het werkgeversplan is dat met meer economische groei veel van onze huidige economische pro blemen beter oplosbaar zijn. Er zou pdan minder bezuinigd behoeven te torden, een nullijn of minlijn voor de inkomens is nauwelijks nodig, en 'a^de bedrijven komen weer op een leiden zijn vol ge n. G :rbiei rkeli} :zondere basis. De werkgevers zeg- Van onze onderwijsredactie DEN HAAG Behalve WD. CHU en KVP staat ook de PPR kritisch tegenover het voorstel van de regering tot wijziging van het grondwetsartikel over de vrijheid van onderwijs (artikel 208). Het is daarom zeer de vraag of het wetsontwerp in zijn huidige vorm de vereiste tweederde meerderheid zal halen. t jejtgen dat die grotere groei vanzelf wel ;omt, wanneer de loonkosten maar trager stijgen, en de overheid de investeringen fors stimuleert, bij voorkeur met globale maatregelen :ht zoals de investeringsaftrek, ig. Een onbesuisde, algemene econo mische groei kan toch echter niet meer de bedoeling zijn. Daarvoor l i zijn. na alles wat de laatste jaren is fj gebeurd, nagedacht en gezegd, de schaduwzijden van economische groei te duidelijk geworden. Ook al lijkt het begrip ..selectieve groei" nog voornamelijk een kreet, het be hoort ook tot de taak van werkge- erbonden mee te helpen dit begrip in te vullen. Gelukkig hebben de werkgevers in hun nota een zaak pre. als investeringspremies in plaats van efor|investeringsaftrck niet met zoveel rNe-jwoorden afgewezen, en stellen zij open voor overleg om de effec- •eQnJen van investeringsbesluiten op te ;besJvangcn. Een dubieus punt is hoe het plan in y werking gesteld moet worden. Daar- *'Q voor moet de loonkostenstijging worden beperkt. De werkgevers wil len stoppen met de automatische prijscompensaties. Toch blijft de ruimte voor reële loonsverbetering ook in hun plan 1 procent gemiddeld per jaar. Dat moet inhouden, dat een achterblijvende loonsverbetering in de eerste paar jaar kan worden inge lopen in de jaren daarna. De kost gaat dus terecht voor de baat uit. Maar zijn de werknemers, en is de vakbeweging, bereid die kost af te staan? Zij zullen dan toch eerst er van overtuigd moeten zijn dat de baat er werkelijk uitkomt. Zij moe ten kunnen geloven in het werkge vers-plan. Het is het oude punt, dat loonmatiging gepaard moet gaan met inzicht in en medezeggenschap over de aanwending van de voorde len van die loonmatiging. Theore tische economische plannen kunnen nog kloppen, de mensen die het aan gaat. moeten die plannen ook kun nen verteren. Op dit punt laten de werkgevers het er wat bij zitten. Wel willen ze mee- zoeken naar vormen van overleg, op centraal niveau en per bedrijfstak, over de gevolgen van investeringsbe slissingen. Bespreking van investe ringsplannen in de ondernemings raad is bij de werkgevers een punt van overweging. Ook worden geza menlijk opgezette sector- structuuronderzoeken aanbevolen, en wordt tijdelijke overheidsdeelne ming in grote extra riskante investe ringen niet afgewezen. Dat klinkt allemaal positiever dan de geluiden die tot nu toe uit wprkgeverskring over dit soort onderwerpen te horen waren. Het is nu zaak dat kabinet en vakbe weging hierop inspelen, de werkge vers hebben hun wensen nu in de vorm van een uitgewerkt plan op tafel gelegd. Laat nu de vakbewe ging ook komen met uitgewerkte plannen over haar verlangens. Het schort daar wat aan initiatief. Al meer dan een jaar geleden lanceerde de industriebond NVV de gedachte van bedrijfstakraden. Maar sindsdien hebben we daarover van die kant niets meer gehoord. Waa rom kon daar niet een uitgewerkte nota over worden uitgebracht? Het is wat al te gemakkelijk wanneer de vakcentrales nu volstaan met over het jongste werkgeversplan uit te roepen dat het te eenzijdig is. Wellicht vormt de op handen zijnde structuurnota van minister Lubbers van Economische Zaken een goed startpunt voor werkgevers en vakbe weging om voor goede economische plannen een zodanige basis te schep pen dat ook de werknemers- achterban ervoor ontvankelijk is. ADVERTENTIE In het weekblad van de protestants- christelijke onderwijsvakorganisatie hebben enkele onderwijs- specialisten uit de Tweede Kamer hun mening over het wetsontwerp gegeven. Daaruit blijkt dat de Partij van de Arbeid akkoord gaat met het voorstel van minister De Gaay Fortman. De heren Masman en Van Ooyen zien in de voorgelegde tekst slechts een nieuwe versie in eigen tijdse taal van een oud grondrecht. Zij verklaren de vrijheid van onder wijs te respecteren als een „histo rische verworvenheid en een eis van democratie". Op sommige punten vinden zij de tekst van het wets ontwerp zelfs ruimer dan het huidige artikel. Mevrouw Kraaijeveld-Wouters (AR) spreekt nog geen definitief oordeel uit, maar wil het voorstel van de anti-revolutionaire minister niet bij voorbaat veroordelen. Toetssteen zal voor haar zijn, dat de bevoegdheid van de overheid ten aanzien van het (bijzonder) onderwijs niet mag wor den uitgebreid. Een beperking van bestaande bevoegdheden is echter ook niet nodig. Het komt erop neer dat de AR de toestand zo wil laten als hij is. Als de minister duidelijk kan maken dat er niets verandert, lijkt de AR tevreden. Anders ligt dat bij de christelijk-historische fractie. Geen handen en voeten Volgens de heer Van Leijenhorst be perkt de nieuwe tekst de vrijheid van onderwijs tot de vrijheid van rich ting. Aan de inrichting kunnen aller lei „voorwaarden" worden gesteld om voor subsidie in aanmerking te komen. Die term „voorwaarden" (in de huidige tekst wordt gesproken over „eisen van deugdelijkheid") kan in principe alles omvatten: de om vang van schoollokalen, maar ook de keuze van leermiddelen. De heer Van Leijhorst concludeert dat de vrijheid van onderwijs in het wetsontwerp tot een vrijheid zonder handen en voeten wordt gemaakt. De heer Hermes (KVP) houdt een soortgelijk verhaal. Hij vindt dat de vrijheid van onderwijs „ernstig wordt aangetast". Een van zijn bezwaren is dat de minister en lagere overheids organen een grotere bevoegdheid krijgen om voorwaarden te stellen aan het bijzonder onderwijs. „De KVP zal zich daarom met kracht tegen dit voorstel verzetten." (ADVERTENTIE) Dr H. J. F. Waltmans Opmerkelijk is tenslotte het betoog van de progressieve radikaal Waltmans. Hij begrijpt niet veel van het rumoer dat met name de libera len maken over de vrijheid van on derwijs. Alsof hun zoveel gelegen zou zijn aan de vrijheid van onderwijs. Dat zou de confessionelen huiverig moeten maken de kant van de WD te kiezen. Maar er zijn wel andere bezwaren tegen het wetsontwerp aan te voeren. De heer Waltmans denkt daarbij vooral aan het gevaar van centralisa tie: een overheid die teveel wil rege len. Bij wijziging van de grondwet zou men meer moeten letten op de bevoegdheden van de mensen zelf: de ouders, de leerkrachten en de studen ten. In het bestaande systeem be staat officieel wel vrijheid van onder wijs, maar dat garandeert volgens de heer Waltmans niet dat ouders ook werkelijk de school van hun eigen richting kunnen kiezen. Zo kan het in een rooms-katholieke gemeente voor niet-katholieke ouders heel erg moei lijk zijn een school van hun gading te vinden. Het zou erg moeilijk zijn om een samenwerkingsschool op te rich ten. Bijzondere scholen zijn volgens de heer Waltmans niet altijd even democratisch. Omdat het wets ontwerp op die punten geen verbete ring brengt is ook de PPR niet te vreden. Demonstrerende buitenlandse arbeiders trekken door Utrecht Van een verslaggever UTRECHT Ongeveer achtduizend buitenlanders hebben zaterdag in Utrecht gedemonstreerd tegen het vorig jaar door minister Boersma ingediende wetsontwerp op de arbeid door buitenlan ders. In dat wetsontwerp wordt voorgesteld de werkvergunning in handen te geven van de werkgevers en een grens te stellen aan het aantal buitenlanders dat de werkgever in dienst mag hebben. De wet zal, indien hü wordt aangeno- wet mag worden, omdat het de bui- beiders komen. Nadat de Turkse tenlanders behandelt als moderne Doden in verkeer Van een verslaggever EINDHOVEN - De 65-jarige M. van de Wouw uit Moergestel is zaterdag middag in Deurne bij een ongeluk om het leven gekomen. Hij passeerde met zijn auto een trekker met opleg ger. De chauffeur van deze trekker week om nog onverklaarbare rede nen opeens naar links uit en raakte daardoor de auto. die slipte en in de sloot terecht kwam. De chauffeur van de trekker is na het ongeluk doorgereden en tot op dit moment niet achterhaald. Op rijksweg 53 ter hoogte van Beek is zaterdag een Duitse auto frontaal tegen een andere Duitse wagen ge botst. De bestuurder van een van de wagens, de 42-jarige H. Schwieren uit Krefeld was op slag dood. Drie inzit tenden van de tegenligger werden gewond. De 31-jarige mevrouw M.H. de Jong- Kuis uit Berlicum is vrijdagmiddag in een ziekenhuis in Den Bosch over leden. nadat zij kort tevoren in Hees- wijk-Dinther een auto-ongeluk had gehad. Twee van haar kinderen wer den hierbij zwaar gewond. De 19-jarige H.C.M. Lunenburg uit Loosbroek is gedood toen hij met zijn bromfiets op de linkerkant van de weg raakte en in een bak van een graafmachine terecht kwam. De negentienjarige E.A. Jorna uit Wijtgaard is in de nacht van zaterdag op zondag verongelukt toen hij met zijn auto op de verkeerde weghelft terecht kwam op de rijksweg Leeu- warden-Grouw. Hij botste op een te genligger, die weer door een derde auto werd aangereden. De bestuur der van de tegenligger werd bij het ongeluk gewond. De 39-jarige E. van der Pouw uit Purmerend is op de Jaagweg in Ilpen- dam bij een verkeersongeluk om het leven gekomen, hij reed met zijn auto uit de bocht en kwam in het Noord hollands kanaal terecht, waar hij ver dronk. De 54-jarige G. Veerhoek uit Kapelle op Zuid-Beveland is vrijdagmiddag in zijn woonplaats verongelukt, toen hij op zijn fiets door een afslaande vrachtauto werd aangereden. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Het aantal miljonairs in Nederland bedroeg in 1973 ruim 10.000, dat is 24 procent meer dan in 1971. In dezelfde periode steeg het aantal mensen dat meer dan hon derdduizend gulden bezat, langza mer: met 17 procent. Het waren er in 1973 ruim 300.000, aldus de laatste gegevens van het Centraal bureau voor de statistiek. Het aantal mensen met meer dan tien miljoen gulden daarentegen steeg rapper. Het waren er 193 en dat betekende een stijging van 28 pro cent. Hun gezamenlijk vermogen groeide nog sneller: met 41 procent (tot 4,1 miljard gulden). men. niet gelden voor buitenlandse werknemers afkomstig uit EEG- landen en ook niet voor hen die al langer dan vijf jaar in ons land wer ken. Ook Griekse arbeiders zullen niet onder de wet vallen omdat ons land met Griekenland een wervingso vereenkomst heeft. Het organiserend actiecomité „Wet arbeid buitenlanders" noemt dit voorstel discriminerend: er zou onge lijkheid ontstaan tussen buiten landse en Nederlandse arbeiders. Het comité wil een volledige intrekking van het ontwerp. Het wordt in deze slaven. 'De buitenlandse arbeiders mogen in geen enkel opzicht anders worden behandeld dan de Neder landse arbeiders', aldus Van der Lek. Het Utrechtse gemeenteraadslid Ba rend Schreuders zei dat de CPN dit wetsontwerp slecht vindt. Nadat de ongeveer achtduizend de monstranten op het Domplein waren aangekomen, bleek de organisatie van de manifestatie niet erg doeltref fend. Na een welkomswoord in het Nederlands door Joof van Keulen, voorzitter van het actiecomité en te- eis ondersteund door PPR. CPN en vens secretaris van de migranten- PSP. De Partij van de Arbeid heeft raad in Utrecht, hield Olaf Meyer uit zich uitgesproken tégen het voorstel Rotterdam een toespraak Honder- de tewerkstellingsvergunning in han- den buitenlanders besloten het snik- den van de werkgever en de grens per hete Domplein te verlaten om zich op bedrijf op twintig te stellen. .Slaven" Het PSP-tweede Kamerlid. Bram van der Lek. zei onder de manifes tatie. dat dit wetsontwerp nooit een een terrasje te ontspannen Rumoer Tegen het einde keerde het vuur on der de demonstranten weer terug. Er waren sprekers en muzikanten uit Marokko en Turkije, waarvandaan de grootste groepen buitenlandse ar- zang- en dansgroep Avrupa Türkiyeli uit Duitsland het internationaal be kende strijdlied .Avanti Populi' had gezongen, brak er enig rumoer los vlak voor het podium waarop de hele middag gezongen, gesproken, gerede neerd en gedanst was. De leider van de zanggroep beschuldigde de vice- president van Turkije. A Türkesj. ervan „een fascist" te zijn. Türkesj' volgelingen, beter bekend als de Bos kürt of „grijze wolven", namen dat niet en begonnen zich gereed te ma ken voor een gevecht. Hier en daar brak men de stokken van spandoe ken doormidden om ze als slagwapen te gebruiken. Door tactisch manoeu vreren van de Utrechtse gemeentepo litie kwam het echter niet tot vechtpartijen. Tegen vijf uur was de manifestatie afgelopen en concludeerde Henri Sandberg van het Nederlands Centrum Buitenlanders (NCB). „dat hij over het bereikte doel vandaag, toch wel tevreden was. ondanks de dreigende houding van de Türkesj- aanhang". (ADVERTENTIE) Daarom nog vóór de vakantie naar de Slegte. die van je koopt wat nog bruikbaar is (niet ouder dan zo'n 3 jaar) en je verkoopt wat je hebben moet (voor zover y voorradig), 't Scheelt aanzienlijk (I' in tijd en geld. De Slegte is een goeie voor studieboeken. Boekhandel I. tie Slegte B.V.. Kalverstraat 11-1:;. Amsterdam. Tel.: "20 - 2:i 2ö 40en Rotterdam. Den Haag. Utrecht. Arnhem. Eindhoven. Groningen. Leiden. Haarlem. Antwerpen. Gent. Van een verslaggever DEN HAAG Premier Den Uyl is^ het volledig oneens met de opvatting van de vakbeweging dat over de tweede helft van dit jaar volledige compensatie moet worden verleend. „Dat zou een ernstige bedreiging van de werkgelegenheid betekenen zei hij in een PvdA-radiouitzending. On verkorte invoering van de prijscom pensatie zou leiden tot grote werk loosheid of ten koste gaan van de collectieve voorzieningen. Den Uyl verklaarde zich voorstander van een gelijk bedrag als compensatie voor iedereen. „Daar denk ik eerder aan dan aan een bepaald percentage". door Henri Kruithof DEN HAAG Op 1 juli krijgt Nederland er een rechter bij. Op die datum krijgt de Raad van State namelijk een afdeling rechtspraak, waar we naartoe kunnen als we het niet eens zijn met een beschikking van de overheid. Tot nu toe was het zo dat beroep tegen beschikkingen van overheidsorganen vaak alleen mogelijk was bij een orgaan van een hoger over heidslichaam (bijvoorbeeld de provincie, als men in be roep wilde tegen een beschik king van de gemeente) of bij de kroon. In het laatste geval brengt de Raad van State ad vies uit en beslist in feite de minister, wat blijkt uit het feit dat hij het Koninklijk be sluit rpede ondertekent. De minister is niet verplicht het advies van de Raad van State te volgen. Het nadeel van dat systeem is, dat de beslissingen uitein delijk toch door een bestuurs orgaan worden genomen. Dat kan immers betekenen, dat dat orgaan meer kijkt naar de algemene beleidskant dan naar het recht of het belang van de klager. Mogelijk is ook. dat het hogere orgaan zich beperkingen oplegt om de zelfstandigheid van het la gere orgaan zo weinig moge lijk aan te tasten. Daarom komt er nu voor een aantal zaken een onafhanke lijke rechter bij. in de vorm van een afdeling rechtspraak van de Raad van State. die. als er beroep wordt ingesteld tegen beschikkingen van ge meenten, provincie en rijk. moet gaan uitmaken of deze al dan niet rechtmatig zijn. Vier gronden Er zijn vier gronden, waarop men in beroep kan gaan tegen een beschikking van de over heid: 1. De beschikking is in strijd met een algemeen verbin dend voorschrift. Voorbeeld: iemand vraagt een vergunning om met zijn woonboot in een bepaalde ge meente te mogen gaan liggen. De gemeentelijke verorde ning, die over de wooonboten handelt, heeft alleen betrek king op aanwijzing van be paalde plaatsen waar woon boten mogen liggen en op het betalen van liggeld. De ge meente wil echter met het oog op het aanzicht geen hoge bo ten in de gemeente en deelt aan de aanvrager mee dat de vergunning daarom wordt ge weigerd. Deze weigering is dan in strijd met de verorde ning. 2. De beschikking wordt met een ander doel gegeven, dan waarvoor de beschikking ei genlijk bedoeld is. Om het voorbeeld met de woonboot aan te houden: In de gemeentelijk verordening staat dat geen vergunning hoeft te worden gegeven als er geen plaats meer is voor woonboten. De gemeente wei gert nu bijvoorbeeld de ver gunning om aan de noodzaak tot vernieuwing van voorzie ningen voor de woonboten te ontkomen, maar voert als weigeringsgrond aan dat er» geen plaats meer is. En die zou er als enkele voorzienin gen zouden worden getroffen. wel degelijk zijn. Ook in dit geval kan men tegen de be schikking in beroep gaan. 3. Het nemen van het besluit moet gebeuren na afweging van alle belangen Voorbeeld: In de gemeentelij ke verordening wordt de mó gelijkheid geopend dat de aanvrager voorkeur uit spreekt voor een bepaalde plaats waar woonboten mo gen liggen. In de vergunning komt in afwijking van de ge vraagde ligplaats te staan dat de boot alleen helemaal aan de rand van de stad mag lig gen. waar geen scholen of winkels in de buurt zijn. Als de belangen van de gemeente om deze woonboot zo aan de rand van de stad te leggen niet opwegen tegen de belan gen van de woonbootbewo ners (kinderen moeilijk naar school bij voorbeeld) dan kan de raad van state oordelen dat de gemeente na afweging van de betrokken belangen niet in redelijkheid tot de be trokken beschikking heeft kunnen komen. •i. De beschikking is in strijd met beginselen van behoor lijk bestuur. Voorbeeld: onder volkomen gelijke omstandigheden wordt aan de een wel en aan de ander geen vergunning ge geven om zijn woonboot op de gevraagde plaats af te me ren. terwijl er wel plaats zou zijn. Bezwaarschrift Heeft men bezwaar tegen een beschikking van gemeente of provincie, dan kan men niet direct naar de raad van state toestappen. Er moeteersteen bezwaarschrift worden inge diend bij het orgaan dat de beschikking heeft gegeven. Dat orgaan is dan verplicht om de beschikking nog eens helemaal opnieuw in overwe ging te nemen. Dit is gedaan om te voorko men dat de afdeling recht spraak benaderd zou worden met onnodige beroepen. Min der belangrijke beschikkin gen van bij voorbeeld een ge meente. speciaal die waarvan er grote aantallen moeten worden genomen, worden niet allemaal door de burge meester of door het college van burgemeester en wethou ders zelf genomen, maar ook wel door daartoe aangewezen ambtenaren. Komt er nu een bezwaarschrift tegen een der gelijke beschikking. dan krijgt de burgemeester of het college van B. en W. dat wél onder ogen. Op die manier komt het tot een opnieuw be oordelen van bij voorbeeld de aanvraag om een vergunning en kunnen verkeerde be schikkingen worden hersteld. Deze komen dan niet meer bij de afdeling rechtspraak van de Raad van State. Bij de behandeling van dit onderwerp in de Tweede Ka mer werd er. vooral door de PvdA en de PPR. nogal op aangedrongen dat ook belan genverenigingen in beroep zouden kunnen gaan tegen bepaalde overheidsbeschik kingen. Het is nu namelijk zo. dat wel betwijfeld wordt of een vereniging als bij voor beeld de Landelijke vereni ging tot behoud van de Wad denzee. in beroep kan gaan tegen een beschikking die de overheid neemt op het terrein waarop de vereniging werkzaam is. Er kan verschil lend over worden gedacht of zo'n vereniging wel recht streeks in haar belang wordt getroffen door de over heidsbeschikking. En dat is een vereiste om in beroep te kunnen gaan. Minister Van Agt (justitie) vond het niet in de eerste plaats een taak van de wetge ver om dat uit te maken, maar van de rechter. Mocht echter blijken dat de rechter van oordeel is dat dergelijke verenigingen niet in beroep kunnen gaan tegen een op hun terrein liggende beslis sing. dan zal de minister als nog wel met een wetswijzi ging op dit punt komen. Er zijn op grond van de oude wet intussen al wel uitspraken ge daan die in die richting wijzen. Van een verslaggever ZEIST De zaterdag gehouden lan delijke fietsdag van de ANWB is een groot succes geworden: bijna 70 000 deelnemers tegen 35.000 vorig jaar. Er kon tussen negen, en één uur van zeventig plaatsen uit worden gestart. Dankzij het voortreffelijke weer is daar dan ook ruimschoots gebruik van gemaaTtt. zo zelfs dat zich hier en daar bij de startplaatsen files vormden. ADVERTENTIE RITA ..Natuurlijk is hel namaak. Er be staan toch niet zulke grote konijnen."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 3