Vorstenschool werd laatste
v-werk van Herman Fortuin
Pakje smaak
met filter.
Pakje
Caballero filter.
Sparen bij de Amro Bank !g) Doen!
longer verdringen
loor hoger inkomen
anders dan andere.
jn hartewens werd zijn in memoriam
bogleraar J. de Hoogh:
Textiel vraagt nieuwe steun
lerprofilering
eerkades moet
pgeschort worden
ROSA
AMONTILLADO
Eerste eindexamens HZ?verbeterinB 2al komen als
in het Russisch
Granaat ontploft op
pompstation: ravage
Groen op
postzegel
Eigen Huis Spaarplan.
Spaar Plus Boekje.
Oud junta-leden
ontvangen
op ambassade
Staatslening wordt
357 miljoen groot
ERt
ERDAG 6 MEI 1976 BINNENLAND
grote Nederlandse schrijvers moeten
Herman Fortuin bijzonder hebben
aangesproken. Ook hij die naar de
geest een aristocraat was heeft
steeds gehandeld vanuit het besef
dat leiderschap verplichtingen op
legt in de houding tegenover ande
ren. Iedereen die bij de Vorsten
school betrokken was. heeft de sa
menwerking met Fortuin als een ver
rijking ervaren.
Dit zegt wat. want het is erg moeilijk
om het in vrije versvorm geschreven
spel vlot „bekkend" te krijgen en de
gedateerde personen zo herkenbaar
mogelijk te maken. Fortuin stelde
bovendien zeer hoge eisen; hij hamer
de vooral op een perfecte beheersing
van de tekst.
De resultaten zijn vrijwel constant
merkbaar. U moet zich natuurlijk
wel realiseren, dat u kijkt en luistert
naar mensen van een eeuw geleden.
Bovendien vergt Multatuli enig ge
duld: hij heeft wat tijd nodig omzijn
figuren voor te stellen en met de
verwikkelingen een beetje op dreef
te komen. Dit gebeurt, wanneer het
arme. van ontucht beschuldigde
maar edele naaistertje Hanna in de
scène verschijnt.
Geboeid
Op dat moment zullen de meeste
kijkers geboeid raken door het spel
en door Multatuli's bedoeling. Hij
beschreef zijn opzet als „een vluchti
ge schets van 'n paar verschillende
wijzen waarop hooggeplaatste perso
nen hun roeping zouden kunnen op
vatten."
Koning George is een egocentrische
man en houdt zich bezig met onbe
nulligheden. Zijn sociaal bewogen
vrouw Louise daarentegen probeert
noden van de bevolking te lenigen.
Door haar bemoeienis met zaken die
de koning laat liggen, dreigt de ko
ningin het slachtoffer te worden van
hofroddel. Zij zou een verhouding
hebben met de eerste minister. De
koning voedt zijn jaloezie zonder de
praatjes te onderzoeken.
Een corrupte hoveling onderneemt
dan een tegenactie en verspreidt het
gerucht dat de minister-president
niet in het verblijf van de vorstin de
nacht had doorgebracht maar bij het
volksmeisje Hanna. Koningin Louise
doorziet het gekuip, ontmaskert en
bestraft de hoveling en bezorgt het
nobele kostuumnaaistertje eerher
stel. Door dit alles komt de koning
tot inzicht en inkeer. Hij verzoent
zich met Louise en besluit de ko
ninklijke taak voortaan op te vatten
zoals zij dat heeft gedaan.
Over de acteerprestaties binnen die
zorgvuldige en stijlvolle regie van
Herman Fortuin wil ik schrijven na
de uitzending. Wel moet ik nog kwijt
dat Sjoukje Hooymaaier als konin
gin Louise dé grote verrassing is. Als
dit spel voor haar de doorbraak naar
het eerste plan betekent (daar hoopt
zij op en het zit er in) kan zij niet
meer te rade gaan bij de man aan wie
zij dit te danken heeft. Herman For
tuin ontdekte haar en onder zijn
leiding kwam zij tot een creatie die
volkomen beantwoordde aan het
beeld van Louise zoals hij dat voor
ogen had.
or Ton Hydra
pelfragmenten uit Vorstenschool. De naaister krijgt bezoek van koningin Liouse en haar hofdame.
koning, ondanks eigen ervaringen
met Willem III, de eerst aangewezen
persoon. En Fredrik van Eeden zocht
voor maatschappij-verneiuwing naar
„koninklijken van geest".
Het idee zelf en de frappante over
eenkomst in het denken van twee
enlang had Herman Fortuin ernaar uitgezien, Multatuli's
stenschool als televisiespel te mogen maken. Dit jaar was het
lelijk zover. Hij bewerkte het in 1872 geschreven en voor het
1st in 1947 opgevoerde stuk en koos met grote zorg zijn spelers.
zes weken met hen te hebben
op tekst en uitbeelding zou
afgelopen zaterdag de ge-
voltooien. 's Morgens om
echter liet hij weten zich niet
te voelen en dat de instructies
thuis, in Laren, konden wor-
opgehaald. Toen een kwartier
één van de leden van het pro-
daar over belde, behoor-
Fortuin al niet meer tot
Gistermorgen is hij in
begraven; vanavond komt
hem geregisseerde les in
handelen op het scherm,
die van 1954 tot 1970
was bij de BBC en
zowel in Egeland als ook in
televisiewerk deed. geloof-
dat Nederlandse auteurs tot
schrijven van succesvolle tv-
in staat waren. Als chef van de
drama bij de VARA legde hij
de grondslag. Sindsdien
de eigen produkties van deze
uitsluitend Nederlandse
stukken. Het meest recente resultaat
is de serie Klaverweide. Fortuin was
lang niet met alles tevreden; hij
sprak dan ook bescheiden: „Een po
ging tot sociaal drama".
Naast zijn eigen drukke werk nam
Herman Fortuin de regie van drie
produkties op zich. De middelste was
„Recht en Krom", geschreven door
Jan Terlouw. Aan het begin en aan
het einde van deze periode staan „De
Heks van Haarlem", naar Frederik
van Eeden en „Vorstenschool" van
Multatuli.
Despotisme
Fortuins keuze onthult
hoogstwaarschijnlijk iets van zijn ei
gen levensstijl. Eduard Douwes Dek
ker en Van Eeden waren Nederlandse
idealisten die niet binnen enge gren
zen dachten. Beiden waren gekant
tegen massabewegingen en geloof
den in verlicht leiderschap. De aristo
cratische Multatuli vond een goede
TROUW/KWARTET 13
ADVERTENTIE
in een onzer verslaggevers
'RECHT Honger hoeft niet en kan worden opgelost door
er koopkracht. Als de mensen geld hebben om eten te kopen
het ook geproduceerd worden. „Honger en ondervoeding zijn
'schijnselen van armoede zei gisteren prof. dr. ir. J. de Hoogh
de studiebijeenkomst „Vo?dsel voor allen" in Utrecht.
ADVERTENTIE
Höogh maakt deel uit van de
ep-Linnemann die heeft bekeken
een zich verdubbelende we-
volking gevoed kan worden.
gelijkheid
ens de hoogleraar, die is verbon-
aan het Landbouw-economisch
ituut, is de ongelijkheid in de
eling van voedsel terug te voeren
de ongelijkheid in inkomen in de
ld; veel mensen zijn te arm om in
li behoefte aan voedsel te kunnen
irzien. Maar in feite kan voor iede-
n genoeg geproduceerd worden;
Is in Zuidoost-Azië waar honger
ins op grote schaal voorkomt,
ar als er niets gebeurt en als het
lomen van de mensen in de derde
[eld niet vergroot wordt zal de
IN HAAG
honger verveelvoudigen met de toe
name van de wereldbevolking in de
komende tientallen jaren, zo
waarschuwde De Hoogh. De we
reldmarktprijzen voor voedsel moe
ten omhoog om de arme landen en de
boeren in die landen te prikkelen
meer te produceren. Daarvoor zijn
voedselvoorraden en aanpassing van
produktie en consumptie in de rijke
landen nodig, aldus De Hoogh.
Positieve rol
Maar. zo vroeg hij zich af. is het niet
een illusie te denken dat de rijke
landen zich voegen naar de ontwik
kelingslanden en hun nationale be
leid daarop richten. De Hoogh was
daarover weinig optimistisch, maar.
zo zei hij. dat neemt niet weg dat ons
onderzoek aannemelijk maakt dat
internationale samenwerking een po
sitieve rol kan vervullen in het stre
ven naar een betere wereldsamenle
ving.
bij rozegeur
en maneschijn
een romantische
sherry...
hartveroverend.Tjk
ANDRE KERSTENS
DEN HAAG Na een bijzonder
slecht jaar heeft de textielindustrie
zich tot de regering gewend met een
verzoek om aanvullende steun. De
16,3 miljoen gulden, die voor een peri
ode van vier jaar aan deze bedrijfstak
is toegekend, is door de sterk ver
slechterde situatie ten enen male on
voldoende geworden.
Een delegatie van de Katoen-, Ray
on- en Linnenindustrie, bestaande
uit werkgevers en werknemers heeft
dit meegedeeld in een gesprek met de
vaste Kamercommissie voor econo
mische zaken. De vorige week heeft
een beleidscommissie uit de be
drijfstak uitgewerkte voorstellen
voor verdere steunverlening gezon
den aan de ministers Lubbers en
Boersma.
De KRL-industrie heeft in 1975 een
verlies geleden van ongeveer 8 pro
cent van de omzet. Daar de omzet
van textiel en confectie samen 6.1
miljard gulden heeft bedragen, loopt
het verlies van de textielindustrie
alleen al in de honderden miljoenen
guldens. De omzet liep tien procent
terug. Groot was de achteruitgang
van het aantal arbeidsplaatsen in
textiel en confectie. In 1974 werkten
in beide bedrijfstakken nog 90.000
mensen, in 1975 liep het aantal terug
tot 79.000. In de textiel alleen gingen
7.000 arbeidsplaatsen verloren.
In de eerste maanden van 1976 zijn
de verkopen toegenomen, maar de
prijzen zijn onvoldoende gebleven.
De textielindustrie verwacht, dat
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Tien leerlingen van
atheneum en gymnasium uit Zeist
en Deventer zullen op 20 mei schrif
telijk eindexamen Russisch doen.
Dat is een primeur voor Nederland.
De betreffende scholen zijn de eerste
waar het Russisch als volwaardige
keuzevak is ingesteld.
Evenals bij andere moderne talen
houdt het schriftelijk examen een
onderzoek naar tekstbegrip in. Daar
naast is er een schoolonderzoek
waarbij spreek- en luistervaardig
heid worden getoetst, en waarbij ook
het onderdeel literatuur aan de orde
komt.
uit landen met lage lonen
aan banden wordt gelegd.
Van een verslaggever
LELYSTAD Aan boord van de
Sliedrecht 27. een drijvend pompsta
tion van baggermaatschappij Andri-
aan Volker. heeft een ontploffende
granaat gisteren aanzienlijke ravage
aangericht. De blindganger was af
komstig uit het IJsselmeer waar
twee zandzuigers vier miljoen kubie
ke meter zand winnen om het terrein
voor Lelystad's vierde woonwijk op
te spuiten.
Op 19 mei, de dag waarop het
honderd jaar geleden is dat
Groen van Prinsterer overleed,
wordt deze staatsman geëerd
met de uitgifte van een bijzon
dere postzegel. De zegel ver
toont in een rechtlijnig kader
een afbeelding van Groen van
Prinsterer naar een litho van J.
H. Hofmeister tegen de ach
tergrond van gedrukte tekst.
Links staan de woorden
„Groen van Prinsterer" en de
jaren waarin hij leefde: 1801-
1876.
De zegels zullen verkrijgbaar
zijn zolang de voorraad aan de
postinrichtingen strekt. Zij zijn
onbeperkt geldig. De totale op
lage bedraagt: 100.000 vel van
honderd zegels.
ADVERTENTIE
De Overleggroep
fltrum-Zuid heeft de Haagse ge-"
ienteraad verzocht de uitvoering
h het besluit tot herprofilering van
Amsterdamse en Stille Veerkade
te schorten totdat in deze groep
oordeel is gevormd. Verder
gt de groep erop aan de maatre
en die genomen moeten worden
de tramrails in de Grote Markt-
at te kunnen vernieuwen een tij-
k karakter te doen hebben. De
uitaten van een onderzoek naar
verkeersmaatregelen gedurende
uitvoeringsperiode dienen vol-
_hs de Overleggroep ter ondersteu-
van de studie naar de toe-
Imstige Verkeersstructuur voor
Intrum-Zuid.
Wie bij de Amro spaart voor
een eigen huis krijgt niet alleen de
hoogst mogelijke rente, maar heeft
bovendien de mogelijkheid om het
gespaarde bedrag direct op te nemen.
Alleen als u het bedrag binnen één
jaar of voor een ander doel opneemt
betaalt u 2".'. opnamekosten. Extra
voordeel: korting op de afsluitprovisie
bij een Amro Woninghypotheek.
Profiteer van de hoge rente die
zo'n Amro Spaar Plus Boekje
oplevert, 't Is altijd mogelijk om het
geld direct op te nemer,. U betaalt
dan 1".'. opnamekosten. Voor trouwe
spaarders is dit een zeer gunstige
spaarvorm.
Kunt u uw geld vastzetten, dan zijn
er spaarinogelijkheden waarbij de
rente kan oplopen tot 7Jt">
uij ccii nmru wuiuiigiiypuuicciv. reme Kan optopen 101 hm
AMSTERDAM Op de Nederlandse
ambassade in Athene zijn op de re
ceptie ter gelegenheid van koningin
nedag ook leden van de voormalige
Griekse junta ontvangen. Zij behoor
den tot de genodigden.
Het waren (onder meer) de voormali
ge Griekse premier Marzikinis en
oud-minister Garoufalias. De laatste
was minister in het kabinet van Pa-
padopoulos.
Marzikinis werd premier van Grie
kenland na de machtsovername van
president Gizikis in 1973. Onder het
bewind van Marzikis werd op gruwe
lijke wijze de opstand van de studen
ten aan de Polytechnion van Athene
neergeslagen. Daarbij kwamen 25
studenten ter plekke om het leven en
raakten vele honderden anderen ge
wond toen de tanks van het Griekse
leger in november 1973 door de poor
ten van de Polytechnion reden. Ruim
zestig andere studenten pleegden la
ter zelfmoord ten gevolge van de
martelingen die zij na hun arrestatie
bij het Polytechnion moesten onder
gaan.
Tweede Kamerlid Van der Spek van
de PSP heeft reeds aangekondigd
vragen over de uitnodigingen aan
Marzikinis en Garoufalias aan minis
ter van buitenlandse zaken Van der
Stoel te stellen. Van der Spek vraagt
zich af hoe deze uitnodigingen in
overeenstemming te brengen zijn
met de herhaaldelijke veroordeling
van de voormalige Griekse junta
door de Nederlandse regering.
DEN HAAG De acht procent 15-
jarige staatslening 1976, tweede uit
gifte. wordt 357 miljoen gulden groot
tegen een koers van 100 procent.
Het ministerie van financiën deelt
mee dat het bedrag van de acht
procent 15-jarige staatslening twee
de uitgifte, waarop de inschrijving
volgens het tendersysteem van giste
ren openstond, is vastgesteld op 357
miljoen gulden. De koers van uitgif
te van de lening is bepaald op 100
procent. De inschrijvingen op deze
lening die zijn gedaan tegen een
koers van 100 procent en hoger wor
den ten volle toegewezen. Op de in
schrijvingen tegen een lagere koers
dan 100 procent vindt geen toewij
zingen plaats
