De grote broer van
Langkous
IRadicaal blok
ril Israël en
!-Afrika weren
VN-raad bijeen over
rellen op West-bank
Nieuwe Amerikaanse
frika-politiek door
enaat goedgekeurd
Nieuwe Spaanse krant rolt van de pers
CIA mag kerken niet
langer misbruiken
Jnctad-conferentie van start
Verdachte in
affaire Leupin
op vrije voeten
Labour in Engeland
verder verzwakt
door dood Delargy
Zweedse bureaucratie krijgt wind steeds meer tegen
et "Woensdag 5 mei 1976
buitenland
trouw/kwartet 7
NAIROBI, STRAATSBURG (Reuter, UPI. AP) Vandaag is in
de Keniase hoofdstad Nairobi de vierde vierjaarlijkse conferentie
yan de Verenigde Naties over handel en ontwikkeling, Unctad IV,
begonnen.
Terwijl de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Henry Kis
singer, gisteren waarschuwde tegen
het vormen van twee economische
machtsblokken, en rijk tegenover
een arm, en de secretaris-generaal
van de VN, Kurt Waldheim, niet al
te grote verwachtingen zei te koes
teren van de komende Unctad-
bijeenkomst, probeerde een groep
radicale Afrikaanse en Arabische
staten gedaan te krijgen dat Israël
en Zuid-Afrika worden geweerd van
de conferentie en dat de Palestijnse
r verzetsorganisatie PLO eraan deel
neemt.
Westerse delegatiekringen vertel
den dat het radicale blok landen
een ontwerp-petitie van deze strek
king heeft laten circuleren onder de
Nieui leden van de zogeheten groep van
ïginn» 77, de inmiddels tot 110 aangegroei-
:e Asil de groep van niet-gebonden landen,
„De petitie wordt niet door de groep
omen van 77 gesteund en het is de vraag
sn de of zij haar zal steunen", aldus één
der, Ji der westerse zegslieden. Vertegen-
woordigers van zowel rijke als arme
en Be landen zeiden gisteren dat elke po-
de ging Zuid-Afrika en Israël buiten
in t spel te zetten en de PLO binnen te
'erled' halen, de groep van 77 zou splijten,
roltoo Als de petitie in de conferentie aan
volled de orde zou worden gesteld, zou er
d een uitvoerig debat komen dat het
derla» eigenlijke werk van de conferentie
it or ernstig zou kunnen vertragen. En
navo vooral de armste ontwikkelingslan-
den hebben op het moment, gezien
de internationale economische cri
sis, die bij hen het hardst aan komt,
wel wat anders aan het hoofd.
Verspilling
De namen van de opstellers van de
petitie zijn niet bekend. Het Kenia
se dagblad Daily Nation zei dat de
groep van 77 de sponsor was. maar
westerse bronnen spraken dit te
gen. Daily Nation vond dat „kwes
ties als deze niet op de conferentie
thuishoren" en dat het verspillen
van tijd en geld was ze te bespreken
of ook maar op de agenda te zetten.
Israël en Zuid-Afrika onderhouden
geen betrekkingen met Kenia,
maar zijn naar Nairobi uitgenodigd
als lid van de VN. Zowel secretaris
generaal Gamani Corea, van de
Unctad als minister Kissinger en de
Israëlische afgevaardigde Mayam
Gabbay zeiden niet op de hoogte te
zijn van de plannen van het radica
le blok.
VN-secretaris Waldheim, die voor
zijn vertrek naar Nairobi, in
Straatsburg een toespraak hield tot
de assemblee van de raad van Euro
pa. zei niet optimistisch te zijn.
maar voegde eraan toe dat de we
reld vastberaden en op econo
mische en sociale rechtvaardigheid
moest afstevenen, omdat er anders
geen werkelijke politieke stabiliteit
en vrede in de wereld mogelijk is.
In Nairobi waarschuwde Kissinger,
die donderdag de Unctad zal toe-
rdae'K'ASHINGTON <DPA' ANP'
„a ^Reuter) De commissie voor
:endPuitenlandse zaken van de
ramiAmerikaanse Senaat heeft gis-
haar goedkeuring ge-
n- «hecht aan de door minister van
itaaijjuitenlandse zaken Henry Kis-
Burïinger verwoorde nieuwe Ame
rikaanse Afrika-politiek.
vand
3chetDe commissie aanvaardde met alge-
en tfnene stemmen een resolutie, waarin
p o.lwerd onderstreept dat de leden
met de minister zullen samen-
ing perken bij de verwezenlijking van de
nitzpucuwc Afrika-politiek".
>rHop haar resolutie verklaart de com-
ad ^missie voorts het geheel eens te zijn
benjmet de grondlijnen en het standpunt,
et p^elke Kissinger in zijn rede van 27
woifipril in Loesaka heeft neergelegd.
Anderzijds deelt de senaat Kissin
gers angst dat de weigering van de
Rhodesische blanke minderheidsre-
Doering „eerlijk" mirt de vertegen-
van het zwarte bevol-
kingsdeel te onderhandelen, tot een
'iseeingrijpen van buitenaf in het land
leiden. De senatoren menen dat
efcissinger de Verenigde Staten zede-
e m3ijk heeft verplicht „tot een reeks
positieve handelingen, die moeten
geru
leiden tot de totstandkoming van een
meerderheidsbewind in Rhodesië.
Bloedbad
In Straatsburg waarschuwde de se
cretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Kurt Waldheim. voor een
bloedbad in Rhodesië wanneer pre
mier Ian Smith van Rhodesië niet
toegeeft aan de eisen van de zwarte
nationalisten. Waldheim uitte zijn
waarschuwing in een toespraak tot
de assemblee van de Raad van
Europa.
In Bonn kreeg de Tanzaniaanse pre
sident Nyerere, die een officieel be
zoek aan de Bondsrepubliek brengt,
de verzekering dat West-Duitsland
het streven naar een zwart meerder
heidsbewind in Rhodesië en Namibië
„Zuidwest Afrika") ondersteunt. Ny
erere voerde gisteren besprekingen
met Bondskanselier Schmidt en mi
nister van buitenlandse zaken
Genscher.
Gisteren werd in Moskou bekend ge
maakt dat president Samora Michel
van Mozambique deze maand een
officieel bezoek aan de Sowjet-Unie
zal brengen. Eerder maakte het Rus
sische persbureau Tass bekend dat
de premier van de Volksrepubliek
Angola, Lopo do Nascimento later
deze maand in Moskou verwacht
wordt.
MADRID (UPI. Reuter) Het nieu
we Spaanse landelijke dagblad „El
Pais" nam gisteren in zijn eerste
nummer krachtig stelling tegen het
beleid van de regering Arias Navar
ro. „De hervormingen die de regering
nu wil verkopen aan het publiek
verdedigen slechts de privileges en
de belangen van groepen die praten
over voortzetting van een verleden
spreken, dat de rijke en arme lan
den in de wereld geen „econo
mische machtsblokken" moeten
vormen, maar een nieuw tijdperk
moeten vestigen van economische
samenwerking, waarin bestaande
instellingen radicaal herzien zou
den moeten worden. Kissinger be
gon gisteren drie dagen van bespre
kingen met afgevaardigden van
ontwikkelingslanden naar de
Unctad-top. De Verenigde Staten
zijn het niet eens met de ontwikke
lingslanden over de manier waarop
de kloof tussen rijke en arme lan
den kan worden overbrugd.
De ontwikkelingslanden steunen
een plan voor „indexering" van be
langrijke grondstoffen opdat de
prijzen ddarvan automatisch zou
den stijgen met de kosten van de
industrieprodukten, die zij uit de
rijke landen moeten invoeren. Kis
singer vindt dit „oneerlijk en on
hanteerbaar" en zei gisteren dat
een indexeringssysteem eerder de
rijke landen dan de arme ten goede
zou komen, omdat de rijke landen
volgens hem 60 procent van de be
langrijkste grondstoffen produ
ceren.
Unctad- secretaris Corea zei giste
ren dat de arme landen er zelf voor
moeten zorgen rijker te worden en
minder afhankelijk moeten worden
van handel en hulp_van de indus
trielanden. Hij wil dat de arme lan
den regelingen moeten treffen om
bij elkaar te investeren, zodat de
rijke landen worden gepasseerd.
Verder zouden ze onderling tarief
concessies wat betreft de handel
moeten afspreken en tenslotte stap
pen moeten ondernemen om de
voedselproduktie te verhogen. Co
rea somt de vijf belangrijkste on
derwerpen van de conferentie op: 1.
het zoeken naar een oplossing voor
de schommelingen van de
grondstoffenprijzen. 2. het verlich
ten van de schuldenlast van de ar
me landen, 3. het verspreiden van
technologie in onderontwikkelde
gebieden. 4. het controleren van
multinationale bedrijven die de we
reldhandel beheersen, 5. meer eco
nomische samenwerking tussen de
arme landen onderling.
zonder horizon". In het hoofdartikel
op de voorpagina wordt premier Ari
as Navarro vergeleken met de afge
zette Portugese premier Marcello
Caetano. Vreedzame hervormingen
zijn nog mogelijk, vooropgesteld dat
ze ondernomen worden door een an
dere regering", aldus El Pais.
Het blad ging gisteren grif van de
hand. Dergelijke onverbloemde kri
tiek op de regering zou kortgeleden
niet mogelijk zijn geweest in Spanje,
waar sinds de burgeroorlog geen
persvrijheid meer bestaat. De cen
suur heeft niet ingegrepen in het
eerste nummer van El Pais. dat on
der zijn aandeelhouders zowel minis
ters uit de regering-Arias als commu
nistische en socialistische kopstuk
ken telt.
Op bovenstaande foto bekijken me
dewerkers van El Pais de allereerste
exemplaren van hun krant toen deze
gistermorgen in Madrid van de per
ser? rolden.
Naast het hoofdartikel staat op de
voorpaggina een openingsverhaal
over de politieke voorwaarden die de
Europese Gemeenschap stelt aan
een Spaans lidmaatschap: volledige
erkenning van de rechten van de
mens en politieke vrijheid. El Pais
doorbrak in het eerste nummer nog
meer taboes: in een verslag over de
moord op een politieman door Bas-
kische separatisten veroordeelde de
krant politiek geweld, maar met de
toevoeging dat alleen democratische
hervormingen en een politieke oplos
sing voor het probleem van de Bas-
kische minderheid een eind kan ma
ken aan terreur. Tot dusver be
perkten kranteberichten over poli
tieke gewelddaden zich tot veroorde
lingen en eisen voor een krachtig
politie-optreden.
WASHINGTON(ANP) Missionarissen en zendelingen mogen
voortaan niet meer benaderd worden voor medewerking aan de
CIA, de Amerikaanse inlichtingendienst.
De speciale commissie van de Ameri
kaanse Senaat, belast met het onder
zoek naar de activiteiten van de CIA,
heeft laten weten dat „operationeel
gebruik van Amerikaanse
godsdienstige groeperingen voor na
tionale doeleinden in strijd is met de
aard van deze groeperingen en haar
band met verwante groeperingen in
de wereld ondermijnt."
De Senaat verklaart zich hiermee
achter het standpunt van de kerken
in de VS. Deze achten het internatio
nale karakter der kerken onver
enigbaar met activiteiten van haar
leden ten behoeve van de CIA, d.w.z.
van één bepaald land.
George Bush, het nieuwe hoofd van
de CIA heeft inmiddels gezegd dat de
CIA geen kerkelijke medewerkers
meer zal aanwerven. In totaal hebben
21 missionarissen en zendelingen op
een of andere manier voor de CIA
gewerkt. Het zwaartepunt lag in de
60-er jaren, tijdens de koude oorlog-
tussen de Sowjet-Unie en de VS.
Vooral de bestrijding van het com
munisme in de Derde Wereld was
toen het belangrijkste waarvoor mis
sionarissen en zendelingen werden
misbruikt.
De Senaatscommissie noemt geen
enkele naam van medewerkers en
beperkt zich slechts tot gevallen. Het
ernstigste geval blijkt een binnen
landse aangelegenheid te zijn. Het
gaat om een priester die voor de CIA
als informant optrad en afwijkende
meningen onder studenten en onder
kritische kerkleden doorvertelde. In
één geval stond een priester in een
ontwikkelingsland rechtstreeks in
dienst van de CIA. Voor zijn diensten
ontving hij een salaris dat opliep tot
ruim 11000 dollar per jaar. De Se
naatscommissie laat zich niet verder
uit over de kwestie van de Belgische
jezuïet, Roger Vekemans, die in het
begin der zestiger jaren in totaal 5
miljoen dollar zou hebben ontvangen
voor onderwijsprogramma's in Chili.
Pater Vekemans zelf ontkent ooit
geld van de CIA te hebben ont
vangen.
Vorige week heeft George Bush ge
zegd dat in het buitenland werkende
Amerikaanse journalisten met de
CIA „op vrijwillige basis kunnen sa
menwerken als onbezoldigde inlich
tingenverschaffers. Bush zegde toe
dat de jndentiteit van dergelijke me
dewerkers niet onthuld zou worden.
De CIA zet nu geen journalisten meer
op de loonlijst, aldus Bush, maar zij
die de CIA geholpen hadden zouden
niet aangeduid worden.
NEW YORK. JERUZALEM
(AFP, UPI, Reuter) De Vei
ligheidsraad van de Verenigde
Naties is gisteravond bijeen ge
komen om zich te beraden over
de Egyptische aantijging dat
Israël een „gewelddadige terro
ristische campagne" op de be
zette westelijke Jordaanoever
zou voeren.
De vergadering was een voortzetting
van de bijeenkomst van gistermor
gen die achter gesloten deuren werd
gehouden. Volgens zegslieden van
het Israëlische ministerie van buiten
landse zaken heeft Israël zijn ambas
sadeur bij de Verenigde Naties opge
dragen aan het debat in de Veilig
heidsraad deel te nemen, ondanks
het feit dat ook een vertegenwoordi
ger van de Palestijnse Bevrijdingsbe
weging (PLO) aanwezig is. Israël be
schuldigt Egypte ervan het debat te
hebben aangevraagd slechts omdat
het zijn positie in het krachtenspel
binnen de Arabische wereld wil ver
sterken.
Verder meenden de Israëlische
zegslieden dat het Egyptische ver
zoek aan de Veiligheidsraad om bij
een te komen een schending van het
Sinai-akkoord tussen Egypte en Is
raël betekent. Israël stelt dat volgens
het akkoord „politieke oorlogvoe
ring" niet zou worden gehanteerd zo
lang de overeenkomst van kracht is.
Arrestaties
Ondertussen zijn na de bomontplof
fing van maandagavond in Jeruza
lem de Israëlische politie en veilig
heidstroepen in staat van verhoogde
waakzaamheid gebracht. Israël
vreest verdere aanslagen van Pales
tijnse guerrillastrijders. Volgens de
Israëlische politie bevinden zich nog
acht van de dertig gewonden bij de
ontploffing in een ziekenhuis. De
vrouw van de Griekse consul-
generaal is een van de acht die nog
niet uit het ziekenhuis ontslagen zijn.
De Griekse consul generaal zelf liep
slechts lichte verwondingen op. Het
Israëlische ministerie van buiten
landse zaken heeft gisteren zijn ver
ontschuldigingen aan Griekenland
aangeboden voor het incident.
Van de ongeveer honderd Arabieren
die in verband met de ontploffing
werden aangehouden bevonden zich
er gisteravond nog zeven op het
hoofdbureau van politie voor onder
vraging. Na de aanslag hebben met
stokken zwaaiende Israëlische jonge-
COLUMBIA Dr. Jorge Villam»
Cordovez die vorige week in de Co-
lumbiaanse provincie Cauca werd
aangehouden omdat men hem ervan
verdacht betrokken te zijn geweest
bij de ontvoering van de consul der
Nederlanden Eric Leupin, is maan
dagavond op vrije voeten gesteld.
Officiële kringen in Santander de
Quilichao deelden mee dat Villam»
gisterenmorgen aan de rechter
commissaris werd voorgeleid en na
een langdurige ondervraging werd
vrijgelaten.
Op het ogenblik van zijn aanhouding
was Villam» Cordovez in het ge
zelschap van mevrouw Leupin.
echtgenote van de op 30 januari 1975
ontvoerde consul-honorair. Hij zei
toen dat hij van plan was naar Leu
pin te gaan om hem te verzorgen en
ontkende dat hij de twee miljoen
pesos bij zich had die de ontvoerders
voor de vrijlating van de consul heb
ben geëist.
ren getracht wraak te nemen op de
Arabische bevolking van Jeruzalem.
Twee Arabische bussen werden in
brand gestoken en verschillende au
to's beschadigd voordat veiligheids
troepen het gebied afgrendelden.
Volgens de Israëlische staatsradio
heeft de politie van Jeruzalem mili
tairen opgeroepen om te assisteren
bij het patrouilleren in de heilige
stad. waar duizenden de feestelijkhe
den voor de Israëlische onafhanke
lijkheidsdag bijwoonden.
Onderhandelingen
In een televisietoespraak ter gelegen
heid van de 28ste onafhankelijk
heidsdag van Israël verklaarde pre
mier Rabin dat het „realistisch en
praktisch zou zijn om de vredescon
ferentie van Genève bijeen te roepen.
Dat de weg naar Genève geblokkeerd
is. is volgens Rabin te wijten aan het
feit dat de Sowjet-Unie en de Ara
bische landen erop blijven aandrin
gen dat ook de PLO aan de conferen
tie moet deelnemen.
Rabin voorspelde dat Israël in 1977
„zal worden geconfronteerd met poli
tieke initiatieven waarin het Pales
tijnse probleem en dat van de verte
genwoordiging door de terroristische
organisaties bij de onderhandelingen
scherper zullen worden gesteld. Is
raël zal. aldus Rabin, „over het ver
mogen moeten beschikken om in de
politieke gevechten vast op de benen
te kunnen blijven staan". Rabin leg
de de nadruk erop dat Israël zal moe
ten vechten om „de openbare mening
voor zich te winnen" door het duide
lijk te maken „dat in welke onder
handelingen dan ook de terroris
tische organisaties niet als ge
sprekspartner in aanmerking
komen."
LONDEN (Reuter. UPI, AP) De
plotselinge dood van de Britse La-
bourafgevaardigde Hugh Delargy.
heeft de positie van de Labourpartij
in het Lagerhuis en dus van de Britse
regering van prmeier James Callag-
han gisteren verder verzwakt.
Kort na aankomst in het Lagerhuis
zakte de 68-jarige Delargy gisteroch
tend plotseling in elkaar. Enkele
uren later overleed hij in een zieken
huis. Labour komt nu drie zetels te
kort voor de meerderheid. De fractie
telt overigens nog wel 38 zetels meer
dan die van de Conservatieve oppo
sitie.
Delargy speelde in het Lagerhuis een
belangrijke rol als voorzitter van de
commissie, die de samenstelling van
de andere parlementaire commissies
bepaalt. Hij had juist maandag
nacht in een zitting van het Lager
huis het besluit van zijn commissie
verdedigd om. ondanks het feit dat
Labour niet meer over de absolute
meerderheid beschikte, toch de be
staande samenstelling van de ver
schillende commissies niet te wijzi
gen. Labour won de stemming, na
dat drie Britse ministers en staatsse
cretarissen uit Brussel inderhaast te
rug geroepen waren. De conservatie
ven kondigden daarop een motie van
afkeuring aan die gisteren in stem
ming had moeten worden gebracht.
Maar met het oog op het overlijden
van Delargy hebben zij geen motie
ingediend.
Van de 633 Lagerhuiszetels worden
er nu nog 313 bezet door Labour en
316 door afgevaardigden van de
overige partijen. Een nieuwe sa
menstelling van de commissies zou
een ernstige belemmering vormen
voor het wetgevende werk van het
Lagerhuis.
ar oF
u eel
:am4
ihuis
bij i
r jar
ïenndoor Bert van Panhuis
an h
lanrfir was eens een meisje dat Pomperipossa heette. Pomperipossa woonde in het land Monismania. Ze
en ahield van haar land want niemand hoefde er arm te zijn. Iedereen kon een stuk krijgen van de
en Pomperipossa was blij dat ze kon meehelpen bij het bakken van de koek.
Op een dag kreeg Pomperipossa be
doek van vrienden en die zeiden dat
ze 102 procent belasting moest gaan
nisabetalen. Maar zoveel procenten zijn
ver niet, zei Pomperipossa. Oh jawel,
Zeiden de vrienden, er zijn net zoveel
delihrocenten in Monismania als je maar
)d Wilt.
cvikl
ïombit ..welvaartssprookje" heeft de af-
woÉelopen weken in Zweden de gemoe-
jofdfter-en nink in beroering gebracht. De
Hij Schrijfster is de 68-jarige Astrid
tgrofjindgren, geestelijke moeder van on-
nenlter meer de ook in Nederland overbe-
i vfcende Pippi Langkous. Het sprookje
dsvfan mevrouw Lindgren is uit het le-
n e^en gegrepen. Enige tijd geleden
de kreeg ze een schrijven waaruit bleek
stitat het geheel van belastingen en
ngtipijdragen aan sociale voorzieningen
n. 102 procent van haar inkomen
ledroeg.
i h<Astrid Lindgren nam contact op met
arlijiet ambtelijk apparaat om ze te ver-
ulciellen dat er ongetwijfeld een fout
lewwas gemaakt. „Nee mevrouw", werd
hti^riendelijk maar aanhoudend ver-
2lklaard, „wij maken geen fouten. Dat
Vol>ercentage klopt". Hoe mevrouw
Bewndgren ook praatte, het hielp niets.
^°toiteindelijk greep ze naar haar pen
liet er het sprookje Pomperipassa „GGZWGi
3 Uitvloeien. Ze publiceerde het aan de
consternatie in de regeringsbanken
groot was. De sociaal-democratische
premier Olof Palme zelf belde Astrid
Lindgren, sinds jaar en dag een par
tijgenote van hem, op en deelde haar
mee dat de fout hersteld zou worden.
Een andere zaak, die de Zweden de
afgelopen weken heeft bezig gehou
den is de kwestie-Ingmar Bergman.
De bekende filmregisseur heeft on
langs Zweden de rug toegkeerd om
dat de bureaucratie in het land en de
wijze, waarop deze zich uit hem be
angstigt. Het begon toen de Zweedse
belastingdienst een bedrag van onge
veer 300.000 gulden achterstallige in
komstenbelasting opeiste voor een
transactie van Bergmans Zwitserse
produktiemaatschappij. De regisseur
werd toen hij niet meteen betaalde
beschuldigd van belastingontdui
king, een delict waarop in Zweden
een maximum-gevangenisstraf staat
van twee jaar. Via een gerechtelijke
procedure werd echter uitgesprken
dat er geen sprake was van belas
tingschuld of zelfs ontduiking. Intus
sen was Bergman al enige malen uit
de opnamen van een nieuwe film
gehaald en moest hij zich wegens een
zenuwinstorting onder doktersbe
handeling stellen.
vooravond van de belastingdebatten
in de Rikstag, het Zweedse parle-
en het hoeft geen betoog dat de
De inspectie voor de belastingen was
niet tevreden met de uitspraak van
het gerechtshof en diende een nieuwe
belastingvordering in. Enkele dagen
daarna maakte Bergman zijn besluit
om Zweden te verlaten bekend. „Ik
moet om te kunnen werken een mini
mum aan zekerheid hebben", zei hij
in een ingezonden brief in het
avondblad Expressen. Het gaat me
niet om het geld maar om de bureau
cratie. die zich als een gezwel
uitbreidt, aldus Bergman. Hij zei bo
vendien dat de belastinginspecteurs
hem hadden aangeboden het op een
akkoordje te gooien, een beschuldi
ging die momenteel door de Zweedse
justitie wordt onderzocht.
Bergman is niet de eerste, die we
gens de voortwoekerende bureaucra
tie het land heeft verlaten. Diverse
acteurs en actrices hebben hun kof
fers gepakt en zijn al vertrokken, de
volgende maand is de beurt aan de
actrice Bibi Andersson. In verband
met een belastingonderzoek kwa
men er onlangs twee rechercheurs
bij haar langs, die informatie wilden
hebben. Zij zeiden dat de zaak beter
op het bureau kon worden afgehan
deld en mevrouw Andersson ging
mee in de veronderstelling dat ze
met een uur terug zou zijn. Het wer
den er 36. „Ik werd 's nachts in een
cel opgesloten en mocht niet met
mijn advocaat bellen of met het
huis. waarm'n dochtertje alleen was.
Je moet eerst toegeven dat je de
belastingen hebt ontdoken, zeiden
ze Dan mag je gaan. Het leken wel
nazi-methoden," aldus een woeden
de Bibi Andersson.
Nu liggen de Zweden niet bepaald
wakker van de hoge belastingaansla
gen voor Bergman en zijn rijke vrien
den en hier en daar wordt het de
filmmaker ook kwalijk genomen dat
hij Zweden heeft afgeschilderd als
een land dat zwaar gebukt gaat on
der zijn belastingverplichtingen. In
tegenstellingen tot naburige landen
met name valt aan Denemarken
te denken kent Zweden geen anti-
belastingpartljen. Bovendien scha
ren brede lagen van de bevolking
zich achter plannen om de inkomens
te nivelleren.
Persoonsnummer
Wat echter wel aanspreekt is het
probleem dat Astrid Lindgren be
schreef: de enorme uitdijing van de
bureaucratie zes procent van de
beroepsbevolking is ambtenaar en
het geconfronteerd worden met to
taal onbegrip als je door de ambtelij
ke muur tracht te breken. Daarnaast
is Zweden een land dat als geen
ander in Europa de computer en de
databank hanteert. Bij de geboorte
krijgt iedere Zweed een per
soonsnummer. dat met een aantal
belangrijke gegevens in de computer
verdwijnt.
Wil men weten wat er zoal aan gege
vens bekend is dan kan men soms
opvallende taferelen tegenkomen,
zoals onlangs nog het Amerikaanse
weekblad Newsweek schreef. Een
Zweedse journalist kwam met zijn in
Astrid Lindgren
Chili geboren verloofde op een
Zweedse luchthaven aan en moest
zijn persoonsnummer meedelen.
Toen hij vroeg of hij zijn dossier in
mocht zien een wettelijk geregeld
recht kreeg hij te horen dat hij
niet moeilijk moest gaan doen want
anders kon zijn verloofde wel eens
niet worden toegelaten. Het doet
steeds meer Zweden denken aan de
geautomatiseerde samenleving, zo
als George Orwell die beschrijft, de
samenleving met de „Grote Broer"
die alles in de gaten houdt
Intussen zit de regering de activitei
ten van Bergman en Astrid Lindgren
verre van lekker. Dat komt voorna
melijk omdat het verkiezingsjaar is;
in september gaan de Zweden een
nieuw parlement kiezen. In de huidi
ge Rikstag heeft de sociaal
democratische regering precies één
vertegenwoordiger meer Palme
wordt naast zijn eigen partij ge
steund door de communisten dan
de oppositie bestaande uit conserva
tieven. centristen en liberalen Sinds
enige tijd wordt gezegd dat de Zwe
den in september de sinds 1932 onaf
gebroken regerende sociaal
democraten wel eens in de steek
zouden kunnen laten, onder meer
vanwege die bureaucratie, die ge
woonlijk in de eerste plaats aan een
regering wordt verweten. Zeker is die
desertie echter geenszins want de
oppositie heeft zich de afgelopen tijd
niet alleen erg ondoelmatig en inac
tief gedragen, er zijn ook tussen de
drie partijen grote verschillen. En
vooralsnog geloven maar weinig
Zweden dat het oppositieblok.
mocht het de verkiezingen winnen er
in zal slagen een coaUtieregering te
vormen.
