5aar jaar geleden al onderzoek naar
situatie in Lückerheidekliniek
1
J.Verkuyl: Communisten
niet benoembaar aan VU
Veel variatie in zomerse pullovers!
üiS
I
Z7 Merkwijze arts in opspraak
De Gaay Fortman
„geschokt" door
reactie Van Agt
)reigement Van
ïemenade berust
p misverstand
„Doelstellingen niet camoufleren"
Leraren of
leraressen
020-913456
070-469445
OIO-115588
V r»dlo,
ET
jENSDAG
5 MEI 1976
TROUW/KWARTET H 11
►or Leo Kleyn
►ASTRICHT In het begin van de jaren "70 heeft de inspectie voor de volksgezondheid in
nburg een onderzoek ingesteld naar de gang van zaken in de Lückerheidekliniek in Kerkrade.
t onderzoek vloeide voort uit een klacht van de staf en nagenoeg het voltallige personeel van de
riek over de medische behandeling van de patiënten. De klacht had met name betrekking op de
rkwijze van de toen aan de kliniek verbonden vrouwelijke arts Liem Kwee.
verklaarde gisteren voor de
htbank in Maastricht de 42-jarige
>fdverpleegkundige J. M. R.
ons uit Heerlen, die optrad als
;uige a decharge in het strafproces
n Frans H., aan wie negen in de
'ek gepleegde moorden ten laste
gelegd. Moons was van 1970 tot
f2 als hoofd van de afdeling Specht
de Lückerheidekliniek verbon-
Hij werd in december 1972 op
ride voet ontslagen, nadat hij de
Liem Kwee bij de keel had ge-
rpen.
rote bezwaren
officier van justitie mr. J. Booster
aakte op pond van de daarin geui-
s beschuldigingen aan het adres van
arts grote bezwaren tegen deze
tuigenverklaring. Hij wees erop
jt uit het onderzoek van de inspec-
I is gebleken dat Liem Kwee geen
's akbare handelingen heeft verricht.
k wil", zei de officier, „niemand de
in'd boven het hoofd houden, of hij
iu arts is of tuinman, maar deze
chtzitting moet niet de gelegenheid
heppen een oud proces te doen
irleven."
beraad besloot de rechtbank ge-
-ige Moons toch te horen. „Ook de
ijfdachte", aldus de rechtbank,
►cpeft er recht op dat vanuit zijn
;uatie licht op de zaak wordt gewor-
n." Wel diende de getuige zich in
in verklaring „tot de zakelijke fei-
n te beperken".
Van een onzer verslaggevers
MAASTRICHT De bekende
Limburgse activist Dirk de
Vroome heeft gistermiddag in
het paleis van justitie in Maas
tricht, waar de verpleger Frans
H. terecht staat „een manifest
tegen klassejustitie" verspreid.
In dat manifest, ondertekend
door de Actiegroep Rooie Reu
zen, wordt gesteld dat op grond
van het burgerlijk wetboek de
artsen van de Lückerheidekli
niek ook aansprakelijk zijn
voor wat er met de patiënten is
gebeurd. Volgens de actiegroep
horen ook deze artsen in de
verdachtenbank te staan. De
Rooie Reuzen willen dat de of
ficier van justitie ook tegen
hen een strafvervolging instelt.
De nabestaanden van de even
tuele slachtoffers adviseren zij
een civiel-rechtelijke vordering
in te stellen tegen „de ver
antwoordelijke Lückerheide
kliniek".
Wel las de president een door de arts
tegenover de politie afgelegde verkla
ring voor. Daarin gaat Liem Kwee in
op de beschuldigingen die ook Frans
H. aan haar adres heeft geuit. Vol
gens de arts heeft H. nooit tegen haar
gezegd dat hij het op medisch gebied
niet met haar eens was. In haar ver
klaring noemt zij H. een man van wie
zij niet veel last had, maar van wie ze
ook nooit had geweten wat zij aan
hem had. „H.", aldus Liem Kwee,
„waaide met alle winden mee". Ze
vindt het, aldus haar verklaring, „erg
goedkoop van Frans en nogal gemak
kelijk de schuld af te schuiven op de
behandelend arts".
Volgens Liem Kwee was het nooit bij
haar opgekomen dat Frans H. op
eigen houtje insuline zou kunnen
spuiten. Ze had voor een raadsel ge
staan. toen ze, wat haar eenmaal was
overkomen, werd geconsulteerd met
een hypoglychemisch coma. Zo'n co
ma doet zich voor als een patiënt een
overdosis insuline is toegediend.
Suf gezocht
Voor raadselen zag zich ook, zij het
aanzienlijk veelvuldiger, haar opvol
ger J. A. van Hooft geplaatst. Van
Hooft, van 1973 tot juni 1975 arts in
de Lückerheidekliniek, heeft tegen
over de politie verklaard dat hij zich
suf heeft gezocht naar de oorzaak
van de hypoglychemische coma's, die
op de afdeling Nachtegaal zo onge
veer aan de orde van de dag waren.
Hij bestudeerde de literatuur en
raadpleegde collega's, maar slaagde
er niet in de oorzaak op te sporen.
Eerder op de zitting is al gebleken
dat zijn opvolgster, de nu als getuige-
deskundige optredende arts Yvonne
Vijgen-Duif. Frans H. is gaan verden
ken en de stoot tot diens vervolging
heeft gegeven.
Evenals zijn voorgangster Liem
Kwee heeft Van Hooft tegenover de
politie verklaard dat hij nooit ver
denkingen heeft gekoesterd jegens
de met de insulinespuit rondgaande
hoofdverpleger Frans H. „Wie", zo
heeft Van Hooft gezegd, „zou hebben
kunnen denken dat er een crimineel
aan het werk was".
Wel heeft Van Hooft volgens zijn gis
teren voorgelezen verklaring Frans
H. er meermalen op betrapt met be
stellingen van medicijnen te knoeien.
Tenslotte zou hij H. („een hamster-
aar") hebben toegevoegd dat het met
dat geknoei „echt algelopen" moest
zijn.
In zijn verklaring spreekt Van Hooft
ook over een „chronisch perso
neelsgebrek op alle gebied". Zelf was
hij praktisch de enige arts, hoewel de
kliniek op papier vee artsen had.
Overigens had volgens Van Hooft
juist H. van alle afdelingshoofden het
meeste personeel, „niet alleen in aan
tal. maar ook relatief".
Behalve met het horen en voorlezen
van getuigenverklaringen hield de,
rechtbank zich gisteren ook bezig
met twee van de negen moorden die
H. ten laste zijn gelegd. Uit verklarin
gen van familieleden van de overle
den patiënten bleek, dat deze zich
zeer verbaasd hadden over de plotse
linge dood van de bejaarden en zich
tot de justitie hebben gewend, toen
ze in de krant hadden gelezen dat
Frans H. was gearresteerd. In de tijd
hadden ze „de grote, dikke verple
ger". die ze aan het sterfbed ontmoet
hadden geen ogenblik verdacht.
Officier van justitie mr. J.
Booster
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG PPR-leider Bas de
Gaay Fortman heeft gisteravond in
een interview voor de KRO-radio
gezegd dat de reactie van minister
Van Agt op het PvdA-
verkiezingsprogramma hem heeft
geschokt.
Hij vond dat Van Agt „een hard
anti-PvdA-verhaal" had gehouden
en opperde de vraag wat de gevolgen
zouden zijn wanneer bijvoorbeeld
minister Van Kemenade op dezelfde
manier over de KVP zou spreken. De
Gaay Fortman was echter vooral ge
schrokken van het feit dat Van Agt
een opening naar de WD had ge
maakt. „Laat men zeggen wat men
aan de VVD goed vindt. Die partij
reageert alleen op wat anderen vin
den. Zij komt nooit met een eigen
oorspronkelijk idee dat de mensen
uitzicht biedt", aldus De .Gaay
Fortman.
Leugen
De opmerking van H. dat hij spoot,
omdat de arts aan bepaalde patiën
ten niets meer deed, noemt Van
Hooft in zijn verklaring „een leugen".
Evenals Liem Kwee stelt ook hij dat
H. zich nooit met klachten of proble
men tot hem heeft gewend.
"feigering
getuige Moons, na zijn ont-
g in het maatschappelijk werk te-
:ht gekomen, had Liem Kwee eens
reigerd een patiënt medicijnen te
en, met de woorden: „Ik geef geen
dicatie, want ik heb drie lege be
ien nodig". Zij zou in een dagrap-
irt hebben laten schrijven dat ze 's
lts niet meer geroepen wilde wor-
bij patiënten die in het laatste
Jium verkeerden. Aan visites zou
vaak nog geen minuut per dag
lêsteed hebben. Moons: „Er is zeker
iets aan de hand, riep zij in de
europening en daarna liep zij weg".
(je onderhavige arts was, van januari
172 tot maart 1973, gedurende de
recplft van de werktijd aan de Lücker-
Jidekliniek verbonden. Op aanspo-
agen de patiënten meer aandacht
geven, zou zij volgens getuige
oons gezegd hebben: „Daar heb ik
jen tijd voor; als ik met alle demen-
i patiënten moest praten, kon ik de
ïle dag wel blijven". Een nieuwe
itiënt zou zij pas tien dagen na de
jname onderzocht hebben,
a de getuigenverklaring van de ge-
ezen collega van Frans H. deed de
ïicier de rechtbank de suggestie
de arts Liem Kwee als getuige te
n. Bij monde van president mr.
C. G. J. Hermesdorf liet de
itbank weten dat „in dit sta-
lum" niet nodig te achten.
m onze parlementsredactie
EN HAAG Het dreigement, dat
inister Van Kemenade (Onderwijs
i Wetenschappen) vorige week uit-
dat hij de subsidie van 23 miljoen
ïlden voor samenwerkingsexperi-
enten tussen vormingswerk en be-
iepsbegeleidend onderwijs zou in-
ekken, bleek gisteren op een mis-
jrstand te berusten,
e bewindsman dacht namelijk dat
j KVP-er Hermes met zijn motie de
Jslissing over de wenselijkheid van
imenwerking tussen deze twee vor-
ien van part-time onderwijs nog
laar een poosje wilde uitstellen.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM „Christenen en communisten bewijzen nie
mand een dienst als zij hun grondslagen en doelstellingen camou
fleren, fuseren of verwisselen." Dat schrijft prof. dr. J. Verkuyl in
een brochure over CPN-leden aan de VU, die is uitgegeven door
het college van bestuur. Evenals de tweede auteur, prof. dr. J.
Blauw, komt prof. Verkuyl tot de conclusie dat communisten aan
de VU in onderwijs en bestuur niet benoembaar zijn.
De beide hoogleraren scharen zich
duidelijk achter het bestuur van de
vereniging voor wetenschappelijk
onderwijs op gereformeerde
grondslag, dat eerder verklaarde
geen CPN-syraplthisanten in be-
langrüJfe functies te willen benoe-
rnen./Het college van bestuur (wel te
onderscheiden van het bestuur der
vereniging) heeft nog geen definitief
standpunt ingenomen, maar heeft
waardering voor de visie van de hoog
leraren Blauw en Verkuyl. Alvorens
een voorstel te doen tot herziening
van het VU-reglement wil het college
een diepgaande discussie ontkete
nen. Wie het met de verschenen bro
chure niet eens is wordt uitgenodigd
een tegen-nota te schrijven.
Prof. Verkuyl (zelf auteur van een
boek over christendom en commu
nisme) meent dat een van de voor
naamste opdrachten van een christe
lijke universiteit ligt in de analyse
van en kritiek op religies en ideolo
gieën.
„Toen de ideologie van het natio-
naal-socialisme opkwam was bij
voorbeeld prof. dr. A. Annema aan
deze universiteit een van de eersten,
die in Nederland de diepe ach
tergronden van deze nihilistische re
volutie analyseerde en beoordeelde
in het licht van Gods beloften en
eisen. Wij zullen ook nu, anno 1976,
ons o.a. bezig moeten houden met de
ideologieën die nu hun invloed laten
gelden: fascistische, seculaire, reli
gieus getinte, nationalistische, enz."
Zuiver houden
Prof. Verkuyl is voorstander van een
dialoog tussen christenen en marxis
ten, maar hij vindt dat men deze
discussie dan wel zuiver moet hou
den. Men moet niet vergeten dat in
landen waar het communisme de
alleenheerschappij heeft (waar een
derde van de wereldbevolking
woont) een dergelijke dialoog onmo
gelijk is. In de westerse landen en in
Latijns-Amerika bestaat deze moge
lijkheid nog wel, maar hier bestaat
de neiging om fundamentele vragen
te ontwijken, bijvoorbeeld terwille
van de politieke samenwerking.
Volgens prof. Verkuyl is politieke
samenwerking met communisten
soms mogelijk. Hij denkt daarbij
aan de Tweede Wereldoorlog en aan
de revolutionaire situatie in Latijns-
Amerika. Maar het is een misver
stand, als men meent dat daarmee
de wezenlijke verschillen tussen
christendom en marxisme verdwij
nen. Prof. Verkuyl citeert Che Gue
vara en Fidel Castro, die beiden om
steun van christenen hebben ge
vraagd, maar daarbij ook
waarschuwden tegen de lafhartig
heid om eigen christelijke overtui
ging te verbergen.
Prof. Verkuyl geeft een opsomming
van tien punten die in de discussie
tussen christenen en marxisten aan
de orde moeten komen. Hij nodigt
marxisten uit aan een dergelijk ge
sprek binnen de VU deel te nemen.
De VU moet zich daarbij hoeden
voor verkapte inquisitie, voor ketter
jacht en voor intimidatie van het
soort dat nu in West-Duitsland weer
de kop op-steekt.
Anderzijds moeten marxisten begrij
pen dat de VU een universiteit is met
een bepaalde doelstelling en dat het
niet aangaat met een beroep op de
democratie de basis van de VU aan
te vallen. Het is niet de bedoeling dat
„de koekoek eieren legt in nesten die
hij niet zelf gebouwd heeft met het
doel die nesten voor zichzelf te an
nexeren of te vernielen." Tenslotte
moeten CPN-leden aanvaarden dat
de evangelische doelstelling van de
VU niet toelaat dat mensen be
noemd worden, die tegelijkertijd aan
een totalitaire en atheïstische partij
gehoorzamen. Wie de doelstelling
van de Vrije Universiteit aanvaardt,
kan niet afzien van kritiek op de
ideologie van de CPN, aldus prof.
Verkuyl.
Handtekeningen
Inmiddels gaat de discussie over VU
en CPN in alle hevigheid door. Onder
afgestudeerden van de VU is nu een
handtekeningenactie begonnen ter
ondersteuning van het standpunt
van de SRVU (geen politieke discri
minatie).
Een woordvoerder van het ministe
rie van onderwijs verklaarde tegen
over ons. dat de wet Universitaire
Bestuurshervorming weliswaar alle
studenten actief en passief kiesrecht
verzekert, maar dat bijzondere in
stellingen de vrijheid hebben dit
kiesrecht te beperken voor zover dat
uit het bijzondere karakter van de
instelling voortvloeit.
Zomers T-shirt in fleurig
streepdessin. 100%
katoen.
M: S,M en L. IZ"
Modieus T-shirt met
originele ritsgarnering.
1000/o katoen. In marine,
rood en groen.
M: S,M en L. I/"
Moderne T-lijn pullover in
4 aktuele kleuren
combinaties. 100%
Acryl. y/\
M: S, M, L enXL. I*Je"
mantelspecialist
Den Haag: Schoolstraat 24.
Leyweg 954, Winkelcentrum
Lcidscnhagc. Jasmijnhol 8
donderdag-koopavond^
Leiden: Haarlemmerstraat 163a
(donderdag-koopavond
MS-overal in Nederland
J. E. Faber
arts
Afwezig tot 19 mei
Waarneming:
dr. tel. 070-321780
Bij beschikking van de kanton
rechter te Delft de dato 22 april
1976 zijn aan Leendert van
Leeuwen, geboren te Monster
op 31 januari 1957, wonende te
Monster, Emmastraat 48, de na
volgende bevoegdheden van
een meerderjarige verleend:
1. de gehele ontvangst van zijn
inkomsten en de beschikking
daarover;
2. het uitoefenen van het tuin-
dersbedrijf omvattende het
kweken van en de handel in
groenten, fruit, bloemen en an
dere tuinbouwprodukten en het
daartoe aangaan van een ven
nootschap onder firma met Ma-
rinus Johannes van Leeuwen,
geboren te Monster op 27 au
gustus 1955. wonende te
Monster. Emmastraat 98;
een en ander als bedoeld in arti
kel 235 Boek 1 van het Burger
lijk Wetboek
R. J. Bruininga, notaris te
Monster.
WINKELEN
begint op deze en de
andere advertentiepa
gina's
ELKE
OCHTEND
OPNIEUW
Wij zoeken een flinke
MEDEWERKER
mnl. of vrL, niet jonger
dan 19 jaar. als verkoper
en tevens voor lichte ad
ministratieve bezigheden.
Goede schoolopleiding
(enige talenkennis van
Frans en Duits) is vereist.
BOEKHANDEL
H. HOONHOUD B.V.
Laan van Meerdervoort 213
Den Haag
Telefoon 60 09 03
Bij beschikking van de kanton
rechter te Delft de dato 22 april
1976 zijn aan Marinus Johannes
van Leeuwen, geboren te
Monster op 27 augustus 1955.
wonende te Monster. Emma
straat 98, de navolgende be
voegdheden van een meerderja
rige verleend:
1. de gehele ontvangst van zijn
inkomsten en de beschikking
daarover;
het uitoefenen van het tuin-
dersbedrijf omvattende het
kweken van en de handel in
groenten, fruit, bloemen en an
dere tuinbouwprodukten en het
daartoe aangaan van een ven
nootschap onder firma met
Leendert van Leeuwen, gebo
ren te Monster op 31 januari
1957, wonende te Monster. Em
mastraat 48;
een en ander als bedoeld in arti
kel 235 Boek 1 van het Burger
lijk Wetboek.
R. J. Bruininga, notaris te
Monster.
Chr. Mavoschool
Vossiuslaan 50, Leiderdorp. Tel. 071-891310
Het bestuur vraagt nogmaals per 1 au
gustus 1976 wegens uitbreiding
voor
Duits 12-24 lessen, aan te vullen met f
lessen Nederlands
Engels 6 a 9 lessen
Handel 16 lessen
Nieuwe, zeer rustig gelegen school. Van sollitanten
wordt verwacht dat zij uit overtuiging kiezen voor het
christelijk onderwijs. Inlichtingen bij de adjunctdirec
teur. J. A. Schippers. Grotiuslaan 11Leiderdorp tel.
071-890641. Sollicitaties aan de directeur, D. Groe-
neveld, Schoolstraat 12 Leiderdorp, tel. 071-
125506.
Gerubriceerd* annonces
Gehele oplage 1.08 per kolom
per mm
editie Groot-Rotterdam Dordrecht 1 0,64 per kolom
editie Groot-Den Haag Leiden
0,51 per kolom
per mm
personeel gevraagd
DOKTERSASSISTENTE
gevraagd in internistenprakti|k.
Brieven aan: DR. P C. BRINKERINK EN DR. G. SLAGBOOM. DIACO-
NESSENHUIS VOORBURG
huishoudelijk
personeel
gevraagd A
Gevr. NETTE WERKSTER 2 ocht.
per week in 4-kamerflat. Tel. 070-
240590. T104
Flinke nette hulp gevraagd voor 2
morgens p.w. Mevr Huizenga.
Min. Lelylaan 46. Rijswijk.Tel. 070-
940520. Tl 04
lessen en clubs
BEVOEGDE DOCENTEN VWO.
HAVO. MAVO Huiswerkopleidmg,
bi|lcssen, privé-opleidingen. In elk
stadsdeel en randgemeenten.
Comb, van Leraren MO, Tel. 070-
231717. T125
L muzieklnstr. 2
Te koop elcclr orgel in prima
staat met voll pedaal en bank
Schoneveld. W. Alexanderpl. 8.
Rijnsburg. Tel. 01718-71726 T114
auto'*
RENAULT 6-TL-MOO. rood iw
goed onderhouden Vraagprijs
2450. Tel. 070-500241 Tl 16
DATSUN DEALER
AUTOBEDRIJF BROERTJES
SASSENHEIM 02522-1292
Peuter T-shirt
Katoen. Leuk bedrukt.
Keuze uit o.m. rood. wit en blauw.
Maten: 74 t/m 92
Luiertruitje
Voor de allerkleinste.
Kies uit diverse kleuren.
Maten: 56-62-68
Peuter broek
Van zacht meky-pluche
In rood. blauw of groen
Maten: 68/74 t/m 92/98
VROOM DREESMANN
8563
