Theologie heeft wel
wat beters te doen
1
Nog eens: hele noten in Delft
Avondmaal op
Goede Vrijdag?
W
f
Vandaag D
Genesis 1 vers 29
en het roken
van hasj
Echtscheidingen in
VS bereiken record
Bazelse academie
wèl erkend
Onze adressen:
TÜÏPIU
ferj
VOORBIJGANGERS
Lutheranen bezig
met Noord-Ierland
Denen en Noren zijn
geen kerkgangers
DINSDAG 4 MEI 1976
KERK-BINNENLAND
TROUW/KWARTET;
insd/
Van een onzer verslaggevers
LEUVEN Theologie heeft wel wat beters te
doen dan te herhalen wat maatschappij-critici
al zoveel beter hebben gezegd. Het heil dat de
gondsdienst als uitzicht geeft, heeft natuurlijk
ook een maatschappelijke kant. Maar er is
toch veel meer dan dat alleen, aldus prof. dr E.
Schillebeeckx, in een rede te Leuven.
Ter gelegenheid van het 550-jarig be
staan van de katholieke universiteit,
werd daar een internationaal theolo
gisch congres gehouden onder de ti
tel „Geloof en Maatschappij". Op het
congres spraken onder anderen prof.
Schillebeeckx van de universiteit
van Nijmegen en Gustavo Gutierrez
van de universiteit van Lima in Peru.
Er waren ongeveer vierhonderd deel
nemers uit West-Europa, de Verenig
de Staten, Hongarije en Polen.
Prof. Schillebeeckx sprak over „God,
maatschappij en heil". Hij zei, dat de
theologie niet is het bedrijven van
politiek, maar dat het wezen van de
godsdienst is de band met het heilige.
De theologie moet de mensen ook
niet de zedelijke wet voorschrijven,
maar de wereld een dienst bewijzen
door godsdienst te zijn, dat wil zeg
gen: getuigen van God en Zijn uitein
delijke heil.
„Dit betekent." aldus prof. Schille
beeckx. „dat geen enkel model voor
verbetering van de wereld absoluut
kan worden gesteld. Hoe de wereld
ook is. er is altijd toekomst. Gods
aanwezigheid verschijnt als heil in de
inzet voor de lijdende en misdeelde
mens. Maar dat betekent niet dat de
theologie een vaste band moet aan
gaan met allerlei maatschappij
theorieën," aldus prof. Schille
beeckx.
Prof. dr. E. Schillebeeckx
Van een medewerker
AMSTERDAM Het Oude Testa
ment wordt op de scholen in Israël
meer dan alleen als bijbel onderwe
zen. Het is ook het boek van de
vaderlandse geschiedenis. De lessen
zijn dan ook uitgebreid. De kennis
van het Oude Testament van dege
nen die in Israël op school gaan is als
gevolg daarvan groot. Somtijds kun
nen de rechters daarvan meespre
ken. Zij worden met teksten om de
oren geslagen.
Rechter Benjamin Kohelet uit de
zuidelijke havenplaats Elat werd er
wel op merkwaardige manier mee
geconfronteerd. Maar hij had zijn
weerwoord klaar. Voor hem ver
scheen David Stulberg, beschuldigd
van het roken van hasj. De rechter
haalde fel uit, maar David Stulberg
bepleitte zijn onschuld door Genesis
1 vers 29 aan te voeren: „En God
sprak. Ik heb u gras gegeven op het
aardoppervlak en elke boom die
vruchten draagt opdat gij die zoudt
kunnen eten." De rechter aan
vaardde het niet. „Dat is een ander
soort gras," betoogde hij, „en boven
dien staat er dat men net mag eten.
Er staat niets over roken."
Rechter Benjamin Kohelet is zich in
Israël toch een befaamde naam aan
het opbouwen. Voor hem werd Samir
Jab gebracht verdacht van het ver
valsen van een cheque. Bij het innen
daarvan werd hij gegrepen. Maar
voordat men zijn cheque kon afpak
ken, had Samir Jab de cheque in de
mond gestopt en doorgeslikt. Zijn
advocaat pleitte dan ook triomfante
lijk vrijspraak wegens gebrek aan
bewijs. Goed, zei rechter Kohelet.
Het bewijs is weg en liet Samir Jab
vervolgen wegens het vernietigen
van bewijsstukken.
Bevrijding
Over de bevrijdingstheologie sprak
Gustavo Gutierrez, een van de voor
mannen van de Zuid-Amerikaanse
bevrijdingstheologie. Theologie staat
volgens hem steeds in een bepaalde
tijd. De huidige theologie staat in een
tijd. die wordt gekenmerkt door kri
tiek op religie en nadruk op vrijheid
en individu. De theologie van West-
Europa heeft als uitgangspunt vooral
de niet-gelovige genomen.
Vanuit zijn ervaringen in Zuid-
Amerika heeft Gutierrez de arme
mens als uitgangspunt genomea De
vragen van de arme mens liggen niet
op religieus gebied, maar op het eco
nomische en het politieke vlak en zij
maken een theologie die van de niet-
gelovige uitgaat, overbodig. Als de
arme mens maatstaf is van theologie,
dan zullen we. aldus Gutierrez, het
evangelie lezen met andere ogen. Na
melijk als het proces naar de uitein
delijke bevrijding uit alle onderdruk
king.
De vrouw
Op het programma was ook plaats
ingeruimd voor het thema „Man en
vrouw in de maatschappij en in de
kerk". Wat heeft het geloof te zeggen
over de plaats van de vrouw in de
kerk? Over dit onderwerp sprak de
journaliste mevrouw M. van Lunen-
Chenu. „In het verleden." zo zei zij,
„heeft de kerk veel gedaan voor de
bevrijding van de vrouw. Maar in
deze tijd zou het niet vreemd zijn als
de kerk door de Verenigde Naties
veroordeeld zou worden voor discri
minatie van de vrouw."
Jongeren die voorbij gaan. Studie
dag over apostolaat onder jongeren,
zaterdag 8 mei van tien uur tot half
vijf, Stania-state te Oenkerk. m.m.v.
ds. J. Boneschansker. drs. W. Wi
thaar en ds. F.N.M. Nijssen. Opgave
prov. herv. jeugdraad Friesland, tel.
05100-29347.
0 Evaluatie-weekend voor leiders
van clubs, 15 en 16 mei. De Drieburg.
Driebergen (tel. 03438—3193
0 Arbeid. Conferentie reünisten chr.
geref. studentenbond. zaterdag 8
mei. kwart over tien. Kerk en Wereld
te Driebergen, m.m.v. ds. T. Harder
en H.J. van der Meiden.
NEW YORK (EPD) Het aantal
echtscheidingen in de Verenigde
Staten heeft in het jaar 1974 een
recordhoogte bereikt. Bijna een op
de vijftig huwelijken werd dat jaar
door een rechterlijke uitspraak ont
bonden: 1,9 procent. Dat betekende
voor 1.090.000 kinderen de scheiding
van hun ouders. Tot nu toe was voor
de Verenigde Staten 1946 (vlak na de
Tweede Wereldoorlog) het topjaar,
met 1,8 procent.
door ds. A. M. Lindeboom
Voor de kritiek van ds. Tromp op mijn artikel over avondmaal op
Goede Vrijdag ben ik dankbaar, omdat deze mij de gelegenheid
geeft mijn gevoelens nader toe te lichten.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Bij publikatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
CDA (32)
Naar aanleiding van de ontwikkeling
van het CDA in Drente: Waarom zijn
we zo druk bezig die schijnéénheid
op een hoop te vegen? Waarom loopt
men in Drente op deze wijze de lan
delijke besluitvorming voor de voe
ten? Wordt het zoetjesaan geen tijd
dat men zich gaat afvragen waar alle
princlpléle medestanders van de lijn
Aantjes. Boersma en anderen straks
op moeten stemmen, Indien men wil
lens en wetens de ene lijst doorzet?
Beter ten halve gekeerd dan ten hele
gedwaald. Op die manier brengen we
duidelijkheid in de politiek. Waar
kunnen vele politieke daklozen met
mij terecht, die vandaag gekweekt
worden als men de ogen gesloten
houdt voor de werkelijkheid?
Emmcn W. M. Wesseling
CDA (33)
Aantjes en Goudzwaard zijn bang
dat de politiek van het CDA straks
niet geloofwaardig is. Zij vinden ook
dat CHU en ARP te veel verschil
vertonen in de praktische politiek
van dit moment Ik kan die angst wel
delen en vind dat er een dringend
appel gedaan moet worden op de
drie partijen CHU. ARP en KVP om
de eenheid van uitgangpunt ook
samen waar te maken in de prak
tische politiek van nu. Ongeloof
waardig voor alle drie de partijen die
zeggen zich te laten inspireren door
het Evangelie Ik hoop. bid en ver
wacht dat Aantjes en alle andere
geïnspireerde anti-revolutionairen
de moed en de kracht zullen vinden
om met grote inzet te werken aan en
in het CDA: dan zal de angst, minder
worden en een echt christen demo
cratisch appel steeds duidelijker
klinken
Hengelo H. Pellekaan
CDA (34)
Een hecht CDA oprichten op een
verdeelde kerk zal moeilijk gaan. zal
zeker geen stevig bolwerk worden.
Een muur met zand en loze kalk.
waaraan het cement ontbreekt. Bij
elke stortbui vallen er zoveel stenen
weg. Laten we christelijk historisch
denken en een uniforme unie oprich
ten. IJveren mét elkaar, niet tegen
elkaar. Het eerste is de drang van het
Heilige Geest. Het tweede van de
boze geest.
Vroomhoop J. Boessenkool
CDA (35)
Wat het CDA betreft moeten mi.
twee dingen niet over het hoofd wor
den gezien: 1. de sterke binding tus
sen grondslag en praktische politiek,
zoals die bij de ARP bestaat, is en
was er niet bij de andere partijen
(met name de KVP). en die krijg je er
vóór de vorming van het CDA ook
niet meer in. m.a.w. het CDA zal
geen super-AR worden (maar dat
zijn de samenwerkingsverbonden
van nu ook niet!); 2. De opzet van het
CDA is statutair niet in de eerste
plaats een fusie, maar een federatie,
waarbij elke partij zijn eigen identi
teit houdt. Met de fusie-
mogelijkheid alvast opgenomen,
maar wel zonder termijn (óf denkt u
dat de partijbesturen staan te liegen
als ze het „automatisme" van de
fusie ontkennen?).
Wassenaar B. M. Doeland
Mannentaal (2)
De heer Tipker schrijft dat Auke
Jelsma een opvatting huldigt die
niet schiftuurlijk is. 1 Tim. 2 12.
Paulus was m i. ook maar een mens,
net als Auke Jelsma. alleen laatsge-
noemde ziet het wat anders. Jezus
zou het met Auke Jelsma eens zijn.
Waarom moet een vrouw onder het
gezag van een man staan? Mannen
en vrouwen moeten naast elkaar
staan.
Vollenhove A. Smit
Toerisme
Ik ben wat verwonderd te lezen, dat
men op de Nederlandse Antillen een
vergelijkbaar prijspeil met Neder
land ontdekt en zelfs voor een kopje
koffie een prijs van 1,75 noteert. Nu
ben ik dd&r nooit geweest, maar ik
weet van bezoeken aan derde we
reldlanden dat de luxehotels qua
ovemachtingsprijzen en con
sumpties op Nederlands peil zitten.
De kunst Is in eenvoudige hotels,
waar de mensen van het land óók
overnachten en in inheemse restau
rantjes dót te consumeren wat de
mensen van het land eten. Dat kost
een fractie van de luxehotels. Men
komt dan iets van het land te weten,
omdat je met de inwoners intensie
ver omgaat. Een paar jaar geleden
ben ik van Sumatra's Zuidpunt over
land naar Atjeh gereisd, dat is eens
wat anders dan hetTobameer bezoe
ken en naar huis gaan.
Haarlem A. P. Brandes
(leraar geschiedenis)
Bombardementen
De opmerking van Van Zweden in
zijn artikel„Bombardementen op
Duitsland een tragische vergissing"
nl. „Het blijft een raadsel hoe het
komt dat de geallieerden in dezelfde
kuil trappen als Hitier en Goering"
komt een beetje naïef over. Dit lijkt
mij nauwelijks raadselachtig net zo
min als de ongelooflijke verwoestin
gen van de Amerikaanse oorlog in
Vietnam. Het klinkt allemaal afge
zaagd en het is door wereldvreemde
pacifisten in alle toonaarden bezon
gen of liever gekqrmd, ook al tijdens
de Eerste Wereldoorlog: Geef een
minder cynisch alternatief aan de
internationale wapenindustrie om
van haar wapens af te komen, zo niet
dan moet zij haar arsenaal wel lozen
op een zo min mogelijke efficiënte
manier, teneinde haar enorme inves
teringen te bekostigen en de winsten
aan de aandeelhouders veilig te
stellen.
Wormerveer L. Bakker
Ik ben het nl. met ds. Tromp eens dat
niet elke nieuwe traditie, omdat zij
niet teruggaat tot op de oude christe
lijke kerk, alleen daarom zou moeten
worden afgewezen. Zo ben ik ervoor
dat we bij het bidden onze ogen slui
ten en onze handen vouwen. Zoals ik
er ook voor ben dat, wanneer volwas
senen worden gedoopt, zij hoe dan
ook gekleed zijn en niet ongekleed
zoals dat in de oude christelijke kerk
het geval was.
Als ik dan ook op Goede Vrijdag
ergens zou preken, waar mij verzocht
werd na afloop van de preek het
avondmaal te bedienen zou ik dat
verzoek zeker inwilligen, zij het dan
ook dat ik na afloop van de dienst de
kerkeraad van mijn gevoelens op de
hoogte zou stellen.
Ik ben nl. van mening dat, als het
vieren van het avondmaal op Goede
Vrijdag een geoorloofde zaak is, dit
toch nog meer zal gelden van het
avondmaal op Pasen. De vorige keer
werd gewezen op Romeinen 8 vers 34,
waar staat dat Christus gestorven is,
ja wat meer zegt. dat Hij ook opge
wekt is. Hieraan kan nu nog worden
toegevoegd een verwijzing naar Ro
meinen 5 vers 10: Indien wij met God
verzoend zijn door de dood van zijn
Zoon, hoeveel te meer zullen wij be
houden worden doordat Hij leeft. Wie
kan hieruit iets anders afleiden dan
dat het avondmaal op Pasen toch wel
een zeer schone zaak moet zijn?
De stukken zouden dan ook anders
liggen wanneer ervoor gepleit was om
ADVERTENTIE
Wie belang stelt In
Kerk en Israël
en de plaats van
Nes Ammim
daarin, is a s zaterdag 8 mei. welkom op de
inlormatie- en bezinningsdag in de Johannes-
kerk. Marg van Parmadreef. Utrecht-
Overvecht.
Sprekers o m Prof. dr B. J Oostertioff en
prol. dr G. N. Lammens en uit Nes Ammim ds
Simon Schoon en Cees van Egmond.
Tevens groepsdiscussies en allerlei activi
teiten. Aanvang 10.15 uur. toegang (incl.
lunch) 5.—
I.v.m. beperkt aantal plaatsen s.v.p. telef.
aanmelden overdag 030-716773. s avonds
070-555961.
behalve op de Paaszondag het
avondmaal ook op Goede Vrijdag te
vieren. Ik zou daar niet voor zijn
omdat het orthodoxe vroomheidsty
pe in ons vaderland op dergelijke
dadelijk op elkaar volgende
avondmaalsvieringen niet is inge
steld. Maar principieel gezien zou het
toch mogelijk zijn. Wat echter niet
mogelijk of. liever nog, afkeu
renswaardig is, is dat men ervan af
ziet het avondmaal op Pasen te vie
ren om het vervolgens op Goede Vrij
dag een plaats te geven. Want in feite
is dat het wat op het ogenblik aan de
gang is. Welnu, dan verklaar ik van
mijn kant zonder enig voorbehoud
dat dit een stap achteruit is, die al
leen maar narigheid kan brengen.
En als iemand nu nog niet overtuigd
is, verzoek ik hem zondag 17 van de
catechismus op te slaan. Als daar
gevraagd wordt welk nut de opstan
ding van Christus voor" ons heeft,
luidt het antwoord: Ten eerste heeft
Hij door zijn opstanding de dood
overwonnen, opdat Hij ons de ge
rechtigheid. die Hij door zijn dood
ons verworven had. kon deelachtig
maken. Ik dacht dat hiermee het
pleit voor het avondmaal op Pasen
definitief was beslecht.
Hiermee besluiten wij de discussie.
Red.
Van een onzer verslaggevers
BAZEL Door een misverstand bij
het Westduitse persbureau EPD be
richtten wij, dat de synode van de
evangelische kerk van Oostenrijk
nog geen beslissing genomen heeft
inzake de erkenning van de vrije
evangelisch-theologische academie
te Bazel.
Van de zijde van de academie deelt
men ons mede, dat de Oostenrijkse
synode met grote meerderheid be
sloot, ook in de toekomst afgestu
deerden van de academie als predi
kanten in dienst te nemen. Het mis
verstand is ontstaan, doordat men
onderscheid moet maken tussen er
kenning van de opleiding van de
academie (hiertoe besloot de synode
definitief) en erkenning van de aca
demie als instituut.
AMSTERDAM
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT;
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
door A. J. Klei
Mijn artikeltje „Hele noten in
Delft" heeft me een paar
brieven opgeleverd, welke be
straffend van toon waren. Als
ik goed begrijp leven er in de
genoemde stad hervormden,
die zoal niet boos. dan toch op
z'n minst verdrietig zijn van
wege de onbekommerde wijze
waarop ik de kwestie van het
psalmgezang in hun gemeente
aanpakte. Als gevolg van die
correspondentie ben ik nu zo
goed op de hoogte van alle
vijven en zessen, dat ik wel
een avondvullende lezing zou
kunnen houden over de
kerkzang in Delft.
Dit laatste zal ik niet doen. maar ik
wil het wel proberen mijn kijk op de
zaak te verduidelijken. In Delft is
de onenigheid over het willen (doen)
zingen en niet willen spelen van de
psalmen op hele noten zó hoog op
gelopen. dat de generale commissie
voor de behandeling van bezwaren
en geschillen in de hervormde kerk
eraan te pas moest komen. Ik gaf te
kennen dat bij wat meer openheid
over en weer een dergelijk punt niet
zulke onverkwikkelijke afmetingen
had behoeven te krijgen.
Na de mij zo royaal verstrekte infor
matie ben ik nóg die mening toege
daan. Neem om te beginnen de do
minee. wiens aanhang de psalmen
op hele noten wenst te zingen. Deze
pastor weet natuurlijk drommels
goed dat deze manier van psalmzin
gen later ingeslopen en ver verwij
derd is van de kloeke en krachtige
oorspronkelijke zangwijze. Maar
goed. zijn gemeenteleden voelen er
zich vertrouwd mee. het past bij
hun geloofsbeleving. Daarom over
legt de dominee met de organist Ik
gebruik met opzet het woord „over
leggen". ik ga er namelijk van uit
dat de predikant beseft dat de orga
nist geen muzikaal manusje van
alles ts. die je maar hebt te gebieden
of hij speelt het. maar iemand met
een gedegen vakopleiding, net als
hijzelf.
Oo2A orc^aoisf* olie
mocJelj'Uccico vexn 2*^0 in^lromeof
■V<r then
1
J
wm//^/1*
,.iMUUIULLiiJli/i/&'
Welnu, de dominee laat uit pastora
le overwegingen de psalmen op hele
noten zingen. De organist fronst z'n
wenkbrauwen hele noten
dat is toch eigenlijk beneden de
maat. maar zegt hij, kunnen we
samen de mensen dan niet duide
lijk maken dat we op den duur
terug moeten naar de oude. refor
matorische zangwijze? We zullen
niet te hard van stapel lopen, eerst
één psalm per dienst in het oude
ritme en dan De dominee knikt
goedkeurend.
Nu wordt me uit Delft gemeld dat
deze voorstelling van zaken veel te
rooskleurig is. De dominees zouden
star aan de hele noten vasthouden
uit vrees kerkgangers te verliezen
en de kerkvoogden zouden aan hun
kant staan omdat minder kerkgan
gers ook minder geld in de collecte-
zak betekent. Maar ik kan toch niet
aannemen dat deze Delftse broe
ders een kerkdienst beschouwen als
een voorstelling, die je met het oog
op de toeloop zo aantrekkelijk mo
gelijk maakt aangezien de kassa
moet rinkelen. Ik zou zeggen dat je.
zo gauw Je merkt dat mensen uit de
kerk wegblijven omdat er anders
gezongen wordt dan hun behaagt,
bij hen op huisbezoek gaat om ze te
vertellen dat ze aan afgoderij doen
door een bepaalde zangwijze tot
kenmerk van het ware te verheffen.
Voorts verneem ik uit Delft, dat de
organisten de handen van de toet
sen lichten als je een versje opgege
ven wordt dat niet in het officiële
liedboek staat. Dit begrijp ik niet.
Wat is dat voor overdreven preuts
heid? In mijn wijkkerk zingen we
nogal eens liederen die het goed
doen in de studentenekklesia van
Huub Oosterhuis. en we zingen ze
als lijsters, ook al zijn we buiten het
synodaal goedgekeurde liedboek
aan de gang Ja maar, werpt ie
mand uit Delft me tegen, bij ons
gaat het de kant uit van oude zon
dagsschoolversjes zoals Veilig in Je
zus' armen. Wat ik daarvan vind?
Ik dacht dat ook hier sprake is van
een vorm van geloofsbeleving,
waarvoor toch ruimte kan zijn. Ik
wil er wel bij zeggen dat het mijn
vorm niet is en ik wil ook wel kwijt
dat de begeerte om zulke versjes
aan te heffen eerder ingegeven
wordt door sentiment dan door een
ferme overtuiging. Ik geloof dat je
als organist de dominee, die hier
mee aankomt, erop wijzen moet dat
het bijbels gehalte van versjes, die
tot de rand toe gevuld zijn met
hemelverlangen, niet bar groot is en
dat de melodieën niet erg bij de
waardigheid van de eredienst pas
sen. Maar om nou te zeggen: ik
speel dat niet. néé. dan gaat me
de rechtlijnigheid te ver. Zo heb ik
ook altijd moeite met organisten
die het vertikken om het Ere zij
God te spelen. Het is een heel ge-
drens, toegegeven, maar als de ge
meente het nu graag wil.De bij
belse tekst staat in elk geval nog
overeind.
Voorts wordt, naar mijn zegslieden
berichten. Delft onveilig gemaakt
door predikheren die tuk zijn op
zingen op de wijs van Rule Brit-
tania en Land of hope and glory-
Alweer: ik vind dat geen kerkmuzi-
kale halszaak, maar ik zou als orga
nist de betrokken liefhebber er wel
op attenderen dat de kerk voldoen
de gemakkelijke meezingers in huis
heeft (jaja, in het liedboek) en dat je
geen leentjebuur bij de romantisch-
nationalistische wereld hoeft te
spelen. Bovendien is het effect meer
komisch dan stichtelijk.
Kortom, mijn hele verhaal komt er
weer op neer, dat over deze dingen
toch met elkaar te praten moet zijn
zonder dat je met kerkordelijke be
palingen of instructies hoeft te
zwaaien of naar een generale com
missie moet lopen. De standpunten
hebben zich verhard, schrijft ie
mand. Kan dat harde laagje er dan
nooit af gekrabd worden?
P.S. Om een eventueel misverstand
te voorkomen, bijgaand plaatje
dient louter ter verlevendiging van
het geheel en slaat volstrekt niet op
Delft
GEDENKEN Jqqi
Het is zo langzamerhand gemeej.
goed onder hele en halve theologe)
geworden dat het bijbelse gedenk®
meer is dan alleen maar zich herii
neren of terugdenken aan. Er zit ie]
in van een betrokkenheid van e
gehele mens terwijl ook het tot hat
delen komen erbij hoort. Zo denkejinsuli
we op deze vierde mei terug aan hqdie zi
die vielen in een ons opgedronge
strijd tegen een vijand voor wie etOndar
en recht loze begrippen waren. Le|
woorden die zich gemakkelijk liet*
gebruiken en aanwenden om eigi
machtsdrift ten koste van anderi
door te zetten. Wij gedenken
strijd van hen die vielen. Hun inz«uitvoe
voor wat goed en recht was meer dajhebbe
hun heldenmoed, want om he
laatste zouden ze geglimlacht het Pi ij
ben. Zij gaven in die strijd iets tRj.
zien van wat mensen kunnen zijn alPN
werkelijk recht en goedheid op hé"®
spel staan. Wij kunnen daar nié":" f
vrijblijvend aan terugdenken. 2V;
doen in de gestalte waarin ze onde^-.P;
ons voortleven een appèl op onz^P
solidariteit, maar dan wel een echlj?
solidariteit van de geest en van he
recht. Niet een verbondenheid di0®"
alleen in leuzen bestaat. Het zal on^era
juist zijn hen als nationale helden tj-jlam
zien. Zij vochten meer tegen ovei0®12®
heersing van geweld dan dat zij ge aI6el'
dreven werden door vaderlandsliel 6en
de. Zij wierpen zich pas in de strijl weet
toen zij zagen dat mensen de dup hii n
dreigden te worden van dit geweld leven
Elk beeld generaliseert een appèl ei vertr
reikt daarmee verder dan deze dag korte
Als h
lH.ve
uitoe
beke
voort
geleg
ISchö
leed
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Veenendaal: P. Vermaal
te Vlaardingen.
Aangenomen naar Huizen: J. vai
Rossem te Meeuwen, die bedankt*
voor Sommelsdijk en IJsselmuiden
GEREF. KERKEN
Beroepen te Werkendam: C. Zeema
te Birdaard.
Beroepbaar kand. W. van Wierer
Stetwaard 118, Alkmaar.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Onstwedde: J. van Dij
ken te Dedemsvaart.
Bedankt voor Aalsmeer: B. van Sme
den te Amersfoort.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Hoofddorp: J. Karens t*
Opheusden.
Bedankt voor Zeist en Clifton (USAlj
D. Hakkenberg te Lisse; voor Trichtl
R. Boogaard te Leiden, voor Oosten
land: C. Molenaar te Kapellel
Biezelinge.
OUD. GEREF. GEM. IN NED.
Aangenomen naar Rhenen: J. vaj
Prooijen te Stavenisse.
VRIJE EV. GEM.
Beroepen te Velp (parttime i.c.m. alg
secr. van de bond van vrije ev. gem.)
A. C. Louwerse te Veendam.
L. Moerkerken
Op 61-jarige leeftijd is overleden d
heer L. Moerkerken, lerend oudei
ling van de oud-gereformeerde ge
meente te Vlaardingen.
AMSTERDAM De generale kerke
lijke vergadering van de evange
lisch-lutherse kerk heeft zich bezi|
gehouden met de situatie in Noord
Ierland. De kerkeraad van de luther
se gemeente van Weesp had aan d<
synodale commissie van de evange
lisch-lutherse kerk geschreven da
het naar zijn mening noodzakelijk ij
dat er aan de partijen in Ierland
wordt gevraagd op te houden met d(
strijd en op grond van het geloof ii
Jezus Christus om de tafel te gaai
zitten en een eind te maken aan d<
vijandelijkheden.
De kerkeraad van Amstelveen wal
het daarmee eens en zou willen dal
er vanuit de raad van kerken initia
tieven zouden worden genomen er
dat een gebedsactie zou worden ge
organiseerd. De generale kerkelijk!
vergadering verzocht de synodal!
commissie daar positief tegenover t<
staan en daarom ook deel te nemen
aan de actie van de stichting huif
aan Noord-Ierland in september. De
ze stichting zal de kerken en de ban
ken steun vragen om gastvrijheid U
bewijzen aan volwassenen en kinde
ren uit Noord-Ierland.
De generale kerkelijke vergadering
heeft zich ook bezonnen op de conse
quenties van het oude testamenl
voor het leven van vandaag. Ds J
Blase wees erop dat het oude testa
ment ruimte vraagt voor de armen
de vreemdelingen, de invaliden, de
dieren, de vijand, het land enzo
voorts.
OSLO (KIPA) Acht procent vart
de Noren en vier procent van de
Denen gaat geregeld naar de kerk.
Alleen bij speciale gelegenheden
gaat 27 procent van de Noren en lij
procent van de Denen. Blijven ovei
64 procent in Noorwegen en 77 pra
cent in Denemarken, die de kerk
zelden of nooit van binnen zien. Al
dus een enquête van het Noorse Galj
lup-instituut. Volgens de bevolkingsj
statistieken is 96 procent van de
Noren lid van de lutherse kerk en in
Denemarken zelfs 98 procent.
Aa
Van
offic
digt.
orde
derd
Bij
laste
eerd
had.
afge
vooi
zijn
..Ze
Dcnl
ongi
Oenl
.-ekc
hygi
en c
