Indonesische onderlaag mist
legale uitlaat voor onvrede
'Parlement van
Libanon komt
i zaterdag bijeen
CIA gebruikte kerken,
pers en universiteiten
PPD mogelijk uit
regering Portugal
Kaoenda en
Kissinger
Geen verrassende
uitslag Vietnamese
verkiezingen
Commissie Church brengt rapport uit:
Sociale groepen leven steeds meer langs elkaar heen
!zi
Portugal geeft
oppositie Spanje
moed
T WOENSDAG 28 APRIL 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 7
Voor kiezen van nieuwe president
'li BEIROET, DAMASCUS, JERUZALEM (AP, UPI, Reuter) De
•oi voorzitter van het Libanese parlement Kamal Assad heeft de 99
parlementariërs voor zaterdag bijeengeroepen om een nieuwe
president te kiezen. Het parlement zal bijeenkomen in een villa in
het niemandsland tussen de christelijke en moslimwijken in
Beiroet.
Er zullen extra veiligheidsmaatrege
len worden getroffen om de villa te
bewaken. De bewaking zal worden
uitgevoerd door delen van het Liba
nese leger die zich achter generaal
Aziz Achdab hebben geschaard en
leden van het Palestijnse Bevrij
dingsleger (PLA). De Syrische rege
ring heeft beloofd al het mogelijke te
zullen doen om de parlementszitting
ongestoord te doen verlopen.
De opvolger van president Franjieh
kan bij eenvoudige meerderheid door
het parlement worden verkozen. De
linkse moslims, die onder leiding
staan van Kamal Joemblatt, hebben
steeds verklaard dat ze de oorlog
tegen de christenen zouden hervat
ten, als er niet voor 2 mei een nieuwe
president gekozen zou worden.
Kandidaten
De twee belangrijkste kandidaten
voor het presidentschap zijn Ray
mond Edde, de 63-jarige leider van
het nationale blok, .één van de kleine
partijen in Libanon, en Elias Sarkis,
de 51-jarige directeur van de centrale
bank van Libanon.
De Syrische regering geeft de voor
keur aan Sarkis, omdat Edde zich
heeft uitgesproken tegen de Syrische
interventie in Libanon. De laatste
BANGKOK (AP. UPI) Noord- en
Zuid-Vietnam hebben gisteren be
kendgemaakt dat de communis
tische leiders enorme overwinningen
hebben behaald bij de verkiezingen
van afgelopen zondag. Het resultaat
komt niet als een verrassing omdat
oppositiepartijen niet aan de verkie
zingen mochten deelnemen. Van de
Noord-Vietnamezen heeft meer dan
99 procent zijn stem uitgebracht. Bij
de Zuid-Vietnamezen lag het percen
tage iets lager, want van hen bracht
95 procent een stem uit. In de Noord-
vietnamese hoofdstad Hanoi kwa
men slechts 1641 van 841212 kiezers
niet naar de stembus, waardoor het
opkomstpercentage 99,8 bedroeg.
De gekozen nationale vergadering,
die heel Vietnam zal regeren, zal bin
nenkort bijeen komen om een nieuwe
grondwet, een nieuwe naam en een
nieuw volkslied uit te zoeken.Ook zal
er een nieuwe hoofdstad voor het
verenigd Vietnam moeten komen, en
zal er een administratief apparaat op
poten gezet moeten worden.
tijd heeft Edde zich opmerkelijk stil
gehouden over de Syrische bemoeie
nis met de burgeroorlog.
De linkse leider Kamal Joemblatt
heeft inmiddels al wel als eis gesteld
dat de nieuwe president zich geheel
moet wijden aan de uitvoering van
het linkse program, dat afschaffing
van de verdeling van de leidingge
vende posities op basis van geloofs
overtuiging verwerpt.
Het Amerikaanse persbureau Associ
ated Press gaf gisteren het bericht
dat de zittende president Soeleiman
Franjieh zou overwegen Syrië for
meel te verzoeken militair een einde
te maken aan de burgeroorlog in Li
banon. Volgens het onafhankelijke
dagblad An Nahar zou Franjieh de
Syrische troepen een mandaat van
een half jaar willen geven.
Het was gisteren betrekkelijk rustig
in Libanon. Hier en daar werd ge
schoten, maar de golf van ontvoerin
gen bereikte gisteren weer een hoog
tepunt: 30 mensen werden tegen hun
zin meegenomen, maar velen werden
later weer vrij gelaten. De wa
penstilstandscommissie, die bestaat
uit Libanezen, Palestij nen en Syriërs
kwam gisteren in de zwaar gehaven
de zakenwijk van Beiroet bijeen om
de veiligheidsmaatregelen te coördi
neren.
Arrestaties
Het invloedrijke dagblad Al Goin-
hoeria heeft gisteren gemeld dat de
Syrische autoriteiten vorige maand
een staatsgreep tegen de Syrische
president Assad hebben verijdeld.
Het blad citeert Arabische zegslie
den die verklaard hebben dat vier
duizend leden,van de BaSthpartij en
een aantal hoge legerofficieren zijn
gearresteerd. De staatsgreep zou zijn
ondernomen na dubieuze pogingen
tot coördinering van de politiek door
de regeringen van Syrië en Jordanië.
Ook zou er sterke tegenstellingen
bestaan binnen het leger over het
militaire optreden van Syrië in
Libanon.
Om het groeiend verzet tegen hem te
beteugelen zou de Syrische presi
dent besloten hebben tot verander
ingen in zijn kabinet. Abdel-Halim
Chaddam, de minister van buiten
landse zaken zou worden ontslagen.
Ook Zoheir Mochsen, de opperbevel
hebber van de Syrische gezinde Pa
lestijnse organisatie Al Saika, zou
binnenkort worden ontslagen.
Na de overwinning van de MPLA moet Angola bijna vanaf de grond worden opgebouwd. Geld en materialen voor militaire
posten zijn er kennelijk niet, maar met een vat en wat kisten zoals hier bij de havenstad Lobito gaat het ook.
Overigens heeft Angola gedreigd de banden met de vroegere koloniale heerser. Portugal, te verbreken als dat land niet
ophoudt te klagen dat Locanda geen belangstelling heeft voor diplomatieke betrekkingen met Lissabon. Dat is, aldus
zegslieden van de Angolese regering, niet waar.
WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) De Verenigde Staten hebben miljarden dollars besteed aan
spionageactiviteiten waardoor het Amerikaanse publiek is misleid en waardoor de onafhankelijk
heid van kerken, pers en universiteiten in gevaar is gebracht.
Dat zegt de commissie uit de Ameri
kaanse senaat die onder aanvoering
van Frank Church vijftien maanden
de bezigheden van de inlichtingen
dienst CIA heeft onderzocht. Op ver
zoek van CIA-directeur George Bush
zal de commissie aan het oordeel van
de voltallige senaat overlaten of het
precieze bedrag openbaar gemaakt
kan worden dat aan geheime activi
teiten is uitgegeven.
De commissie besloot op het laatste
moment met zes tegen vijf stemmen
het bedrag geheim te houden, wat
door de publieke opinie niet in dank
is afgenomen. Over het algemeen is
in de Verenigde Staten betrekkelijk
lauw op het rapport gereageerd om
dat het nauwelijks nieuwe feiten
bevat.
Het nu vrijgegeven deel van het rap
port heeft alleen betrekking op de
buitenlandse activiteiten van de CIA.
Het tweede deel, over de binnen
landse spionage, verschijnt vandaag.
Het gaat hier om onwettige opera
ties, want de dienst mag volgens zijn
statuten alleen in het buitenland
werken. Deel drie en vier, naar ver
wacht de meest opzienbarende om
dat zij gaan over eventuele betrok
kenheid van de CIA bij de moord op
president Kennedy en bij de pogin
gen negerleider Martin Luther King
in diskrediet te brengen, worden in
de loop van mei openbaar.
Niet voor zoete koek
De aanbevelingen van de commissie
Church zullen vrijwel zeker stuiten
op verzet bij de regering en evenmin
voor zoete koek worden geslikt door
het congres, waar het aanvankelijke
anti-CIA-tij aan het kenteren is.
De concrete aanbevelingen die de
commissie in haar rapport doet wa
ren al onaanvaardbaar geweest voor
twee republikeinse leden. De senato
ren John Tower en Barry Goldwater
weigerden het rapport te tekenen.
Enkele voorname aanbevelingen
zijn:
Zeggenschap van het congres over
de toewijzing van het spionage-
budget.
Het bij bevoegde commissies vóór
af aanmelden van belangrijke gehei
me acties. Toestemming van de toe
zichthoudende commissies voor pro
gramma's van para-militaire bij
stand elders en toestemming van het
voltallige congres om daarbij Ameri
kaanse militairen, al dan niet heime
lijk, in te zetten.
Het doorlopend en volledig infor
meren van de bevoegde commissies
over binnenlandse aspecten van spio
nageactiviteiten in het buitenland.
Misstanden binnen de inlichtingen
gemeenschap zouden direct bij deze
commissies dienen te worden aange
meld.
De oprichting van een permanente
toezichthoudende senaatscommissie
die toegang zou moeten hebben tot
alle geheimen en die, volgens een
nader vast te stellen procedure, be
paalde informatie ter kennis zou
moeten brengen van congres en volk,
zelfs tegen de wens van de president
in.
Het laten ressorteren van buiten
landse spionageactiviteiten onder de
Amerikaanse ambassadeur ter plaat
se, zodat deze zijn verantwoordelijk
heid voor alle Amerikaanse activitei
ten in het land waar hij is geaccredi
teerd ten volle kan dragen.
Een verbreding van het onlangs
aan de CIA opgelegde verbod om te
werken met journalisten die in dienst
staan van de Amerikaanse media.
Herziening van de van commissie-
wege inadequaat bevonden „dek
mantels" voor buitenslands werken
de inlichtingenagenten. Dit zou na
onderzoek door de diensten zelf die
nen te gebeuren.
Een slagvaardiger contra
spionage gezien het door de commis
sie als „wezenlijk" gekenschetste
gevaar dat een toenemend aantal
spionnen vaii de Sowjet-Unie en sa-
tellietlanden voor de VS oplevert.
LISSABON (Reuter, UPI) De leider van de Portugese centrum
partij. de Volksdemocraten (PPD), Francisco Sa Carneiro, heeft
gisteren gedreigd zijn partij uit de huidige regeringscoalitie terug
te trekken, als de socialisten van Mario Soares blijven bij hun
voornemen een minderheidsregering te vormen.
De socialisten zijn na parle
mentsverkiezingen van afgelopen
zondag de grootste partij in Portugal,
maar ze beschikken niet over een
absolute meerderheid. De leider van
de Portugese socialisten heeft ver
klaard. dat zijn partij alleen op eigen
houtje wil regeren. De nieuwe rege
ring zal echter pas gevormd worden
wanneer op 27 juni een nieuwe presi
dent wordt gekozen.
Tijdens een persconferentie deelde
Sa Carneiro mee, dat zijn partij op
korte termijn een beslissing zal ne
men over de deelname aan de voorlo
pige regering, nu de socialisten heb
ben gezegd niet aan een coalitierege
ring te zullen deelnemen. De huidige
voorlopige regering wordt gevormd
door socialisten, volksdemocraten en
één communist. Sa Carneiro drong
gisteren aan op de verwijdering van
de communist uit de regering. De
PPD-leider beklemtoonde nog eens
de noodzaak van de vorming van een
coalitieregering, de laatste kans voor
de Portugese democratie, zoals hij
zei.
Sa Carneiro legde de nadruk op de
wenselijkheid van een meer samen
hangend kabinet, dat beter over
eenstemt met de wensen van de kie
zers. Met de verandering van het ka
binet moet niet worden gewacht tot
de komende presidentsverkiezingen,
zo meende de PPD-leider.
Ook van links staan de socialisten
onder druk om te komen tot een
coalitieregering. De communistische
krant O Diario noemde de uitslag
van de verkiezingen een overwinning
voor links, omdat de. communisten
en socialisten gezamenlijk over een
meerderheid van 34 zetels in het par
lement beschikken.
Staatsgreep
Ook de leider van de conservatieve
CDS ziet weinig heil in een minder
heidsregering van de socialisten. Een
dergelijke regering zou het gevaar
van een staatsgreep van rechtse mili
tairen aanzienlijk vergroten, aldus
Freitas do Amaral. Hij riep op tot een
coalitieregering van de socialisten,
de volksdemocraten en de centrum
democraten, als enige manier waarop
de politieke en economische proble
men van het land tot een oplossing
kunnen worden gebracht. We hebben
goede reden om aan te nemen dat de
socialisten het laatste woord over de
regeringssamenstelling nog niet heb
ben gezegd, aldus Freitas.
De leider van de CDS benadrukte
ook dat de drie partijen met een
gezamenlijke kandidaat voor het pre
sidentschap moeten komen. De poli
tieke strijd zal de komende tijd zich
geheel op de verkiezing van een presi
dent gaan richten. Deze verkiezingen
vinden plaats op 27 juni. De zittende
president Da Costa Gomes heeft zich
niet herkiesbaar gesteld, waardoor
de strijd betrekkelijk open is.
De socialisten stelden zich wat be
treft de samenstelling van de rege
ring op het standpunt dat er tot 27
Jakarta omstreeks middernacht. In de buurt van het enorme „project Senen", een gemoderniseerde
passar, staan honderden betjaks bij elkaar te wachten op een vrachtje. De bioscopen in de buurt
zullen zo uitgaan en dan valt er altijd wel wat te verdienen. Plotseling stoppen er een aantal
vrachtwagens met militairen. De militairen springen eraf en beginnen de betjaks op de wagens te
laden.
De meeste betjakrijders stuiven uit
een en blijven vanuit de verte met
gebalde vuisten staan kijken. De
vrachtwagens rijden weg en de man
nen en jongens komen weer bij el
kaar en lopen een tijdje schreeuwend
door elkaar heen. De volgende dag
kunnen ze die betjaks die geregi
streerd zijn weer ophalen. Voor de
niet^geregistreerde moet een boete
betaald worden. De meeste rijders
kunnen en zullen de boete niet beta
len en laten gewoon de Chinezen, van
wie de betjaks meestal gehuurd wor
den ervoor opdraaien. Er zijn volgens
het stadsbestuur te veel betjaks en ze
zijn te gevaarlijk in het gemotoriseer
de verkeer. In Jakarta mogen ze voor
tien uur 's avonds niet meer op de
weg.
De „razzia", ging zeer snel en er vie
len nauwelijks klappen. Dat ging en
kele dagen later, op 22 maart in de
krottenwijk Bor Panas, wel even an
ders. Ongeveer 600 soldaten waren er
toen nodig om de bewoners uit hun
„huizen" te verdrijven. Bor Panas
moest ontruimd worden omdat het
stadsbestuur plannen met de grond
had. De bewoners namen het niet zo
maar en vochten verbitterd terug.
Verschillende soldaten moesten ge
wond afgevoerd worden.
Ook dit soort ontruimingen komen
vaker voor in de grote Indonesische
steden. Meestal gaat het om neder
zettingen die nog maar kort bestaan,
met zeer provisorische hutjes. Bij de
meer permanente nederzettingen,
waar de mensen hun hutten met al
lerlei materiaal al een stuk verbeterd
hebben, stuiten de ontruimingen
vaak op verbitterd protest. Zonder
dat dat veel helpt overigens.
Niet welkom
De harde maatregelen van Jakarta's
gouverneur, Ali Sadikin, een voorma
lig luitenant-generaal van de mari-.
niers, hebben de bedoeling de nieuw
komers van het platteland duidelijk
te maken dat ze niet welkom zijn, dat
door
Johan ten Hove
Jakarta niet over de middelen be
schikt hen op te vangen en hen huis
vesting en werk te verschaffen. Er
bestaat geen volkswoningbouwpro
gramma in Jakarta, waar wel het ene
hotel na het andere, de ene kan
toorflat na de andere verrijst.
Voor de „vaste" bewoners van de
stad bestaat er een „wijkverbete-
ringsprogramma", waarmee de afwa
tering en watervoorziening van de
kampongs, die in de regentijd voort
durend met wateroverlast te kampen
hebben, verbeterd worden. De ko
mende drie jaar moet daarvoor 90
miljoen dollar uitgetrokken worden,
de helft hiervan komt voor rekening
van de wereldbank.
Ondanks de harde maatregelen om
de toevloed van buitenaf tegen te
gaan, vluchten per jaar honderddui
zenden berooide plattelanders naar
de stad in de hoop op een beter leven.
Alleen al in Jakarta komen er per
jaar minstens 150.000 bij. Ze verster
ken het enorme leger van werklozen
en komen op zijn best terecht in de
groeiende en steeds dichter bevolkt
rakende krottenwijken.
In Indonesië wordt het verschil tus
sen de grote armste laag van de be
volking en de relatief kleine rijke
bovenlaag, zowel in de steden als op
het platteland, steeds groter, en met
de verschillen worden de spanningen
groter. Het worden meer en meer
verschillende werelden die niets met
elkaar gemeen hebben. Er bestaat
nauwelijks andere dan eenzijdige
communicatie tussen deze verschil
lende lagen, waarvan de hogere de
lagere volstrekt lijken te negeren. De
bovenste laag, de elite, verlaagt zich
niet tot het niveau van de armsten.
komt niet in de krottenwijken „het
is te gevaarlijk" en weet nauwe
lijks hoe de mensen daar leven. In
gesprekken met studenten stond ik
vaak verbaasd over het gebrek aan
belangstelling dat ze opbrachten
voor de mensen in de kampongs en
de „mindere buurten". Velen van hen
waren er nog nooit geweest. Zij leven
in die andere wereld, die uitbuit, of ze
dat nu wil of niet (en vaak wil ze dat
best) of ze zich er nu van bewust is of
niet.
Zachtmoedig
En wordt dit alles dan maar geno
men? Bestaat er geen protest, geen
opstandigheid? Protest bestaat, zo
als uit het bovenstaande voorbeeld
blijkt. Het is spontaan, ongeorgani
seerd en het wordt snel de kop inge
drukt. Maar er bestaat veel meer on
vrede en opstandigheid in de Indone
sische samenleving dan er in het pro
test tot uiting komt.
„De Javaan is een zachtmoedig
mens, hij is moeilijk kwaad te krijgen
en hij laat veel over en langs zich
heen gaan. Bovendien is hij gewend
aan de ongelijke verhoudingen. Door
de eeuwen heen is het al zo geweest,"
zo vertelt een Indonesisch docent in
de sociale wetenschappen.
Duidelijk is echter dat er in Indone
sië naast wat in het westen graag
„oosterse gelatenheid" genoemd
wordt, grote onvrede bestaat, dat ve
len het niet eens zijn met de bestaan
de situatie. Alleen wordt het (nog)
niet vertaald in georganiseerde ac
ties. Georganiseerd protest op grote
schaal ontbreekt, is ook niet moge
lijk omdat organisaties die de onvre
de zouden kunnen bundelen en ge
richte eisen zouden kunnen stellen,
verboden zijn.
Op het moment is de Indonesische sa
menleving politiek gezien vergelijk
baar met een groot aantal atomen, die
allemaal door elkaar heenschieten. Er
is geen pool die ze allemaal een kant
uittrekt. De mensen hebben het als
individuen of als familie te druk met
hun eigen moeilijkheden, proberen er
in deze omstandigheden het beste van
te maken. Ze proberen individueel om-
hoog te komen, tot de volgende laag te
behoren en de weinigen die dat (vaak
op nogal laakbare wijze) lukt, kijken
op hun beurt neer op die groep, waa
ruit ze zelf voortgekomen zijn.
Dat is waarschijnlijk een van de rede
nen waarom corruptie en misbruik van
macht hier op zo'n grote schaal vóór
komen èn geaccepteerd worden. Maar
er zijn grenzen, en die worden nu voor
al aan de top overschreden. Hoge auto
riteiten dringen bijna dagelijks aan op
een soberder leven, terwijl er op het
hoogste niveau met miljoenen rupiahs
gesmeten wordt. De elite kan in de
Javaanse verhoudingen niet te lang
doorgaan met het overschrijden van de
norm, die ze zichzelf en anderen stelt.
Daar komt nog bij dat de meeste lagen
niet genoeg en de onderste lagen hele
maal niet in staat zijn dit spel mee te
spelen. De groep die volkomen machte
loos is en nergens zijn recht kan halen
wordt steeds groter. Zij zijn het die
steeds meer in de verdrukking raken
en hun gevoelens van onbehagen, van
woede en machteloosheid moeten
opkroppen omdat er geen uitlaat voor
is.
„Stabiliteit"
Deze steeds toenemende ophoping
van frustraties en van onvrede zon
der dat daar een legate uitlaai voor
bestaat vormt een van de grootste
gevaren voor de Indonesische sa
menleving. De huidige regering, die
in haar angst voor een hernieuwde
opleving van de PKI (de communis
tische partij) alles wat protest zou
kunnen kanaliseren verbiedt en
daarmee "stabiliteit" denkt te waar
borgen creëert een stabiliteit die
slechts schijn is en de spanningen
verder opjaagt.
Een stabiliteit, die de bestaande ver
schillen tussen rijken en armen in
stand houdt en verergert en een sta
biliteit die bij de minste of geringste
vonk kan omslaan in een enorme
chaos. Want de Javaan mag dan een
zachtaardig mens zijn, er zijn mo
menten waarop de spanningen te
hoog zijn opgelopen en in een uit
barsting ontladen worden. Het
wordt hem rood voor ogen en hij
weet niet meer wat hij doet", aldus
dezelfde docent. Hij verklaart de
hardheid van de bloedige uit
barsting rond de machtswisseling
van '65—'66, waarbij honderdduizen
den echte of vermeende communis
ten vermoord werden, uit deze
opkropping van woede en frustra
ties.
Dat is ook een van de redenen
waarom de politie en de militairen
hier snel en krachtdadig ingrijpen
bij rellen en vechtpartijen. De moge
lijkheid dat een rel of een vechtpartij
zich zeer snel uitbreidt en ontaard in
een totale chaos is altijd aanwezig.
In '65 en '66 begon de moord op de
communisten in Bali en breidde zich
als een olievlek uit naar Oost- en
Eén van de „uitbarstingen" in Indo
nesië na de mislukte staatsgreep van
19G6. Nadat Chinees eigendom in
brand is gestoken moet ook de univer
siteit in Jakarta er aan geloven.
Midden-Java, mede doordat het le
ger niet ingreep en soms de
moordpartijen stimuleerde. De vonk
hoeft op zichzelf niet van betekenis
te zijn. Het kan een vechtpartij zijn
tussen een student en een betjakrij
der, die in korte tijd ontaardt in
massale vechtpartijen, of een aanrij
ding zijn tussen een Chinees en een
Javaan, waarop een vechtpartijtje
volgt, waarna in korte tijd door een
woedende menigte op grote schaal
Chinese winkels in brand gestoken
en vernietigd worden.
Het beangstigende is, zo zegt een
redacteur van een krant in Jakarta,
dat niemand kan voorspellen wan
neer. waar en hoe zich de volgende
uitbarsting zal afspelen, wie de
slachtoffers zullen zijn en of deze al
of niet een sterk politiek karakter zal
dragen. Dat er een komt staat voor
hem vast. "Zo eens in de tien jaar
wordt Indonesië in een grote chaos
gestort. De laatste is nu al ruim tien
jaar geleden".
(Dit is het vijfde verhaal in een serie
over Indonesië. De vorige artikelen
verschenen op 17, 20, 23 en 24 april.)
Dr. Fancisco Sa Carneiro,
juni geen wijziging in de samenstel
ling van de regering dient plaats te
vinden.
Vervolg van pagina 1
De Zambiaanse president Kenneth
Kaoenda is betrekkelijk enthousiast
over de rede van minister Kissinger
over de toestand in zuidelijk Afrika.
„We konden niet geloven dat dit een
minister van buitenlandse zaken uit
Washington was," aldus Kaoenda.
Zegslieden van de Zambiaanse rege
ring hadden zich eerder een stuk
somberder uitgelaten. Zij zeiden dat
de rede te kort schoot en geen posi
tieve Amerikaanse bijdrage inhield
om een einde te maken aan de blanke
minderheidsregeringen in zuidelijk
Afrika.
Onverbiddelijk
In zijn toespraak zei Kissinger dat de
Verenigde Staten zich „onverbidde
lijk" verzetten tegen de blanke min
derheidsregering in Rhodesië (dat hij
overigens enkele malen bij de Afri
kaanse naam noemde: Zimbabwe).
Washington steunt naar zijn zeggen
op de meest krachtige wijze het Brit
se voorstel voor onderhandelingen
die binnen twee Jaar moeten leiden
tot een zwarte meerderheidsregering.
Kissinger maakte de regering-Smith
opnieuw diets dat zij geen enkele
Amerikaanse steun heeft te verwach
ten. Hij sprak zich uit voor een strik
tere toepassing van het VN-embargo
tegen Rhodesië en voor het uitoefe
nen van druk op landen die het em
bargo schenden. Hij doelde op
Frankrijk en Japan, maar ook de VS
treden het embargo met voeten door
de invoer van chroom uit Rhodesië.
De bewindsman zei echter dat de
Amerikaanse regering er bij het
Congres op zal aandringen het amen-
dement-Byrd in te trekken. Dit
amendement laat de invoer van
chroom uit Rhodesië toe.
Kissinger vroeg de in Rhodesië wo
nende Amerikanen het land te verla
ten. In geval van oorlog zullen zij
geen bescherming krijgen. Verder
zegde hij steun toe aan vluchtelingen
uit Rhodesië en 12,5 miljoen dollar
hulp aan Mozambique dat door de
sluiting van de grens met Rhodesië
economisch wordt getroffen.
De Amerikaanse bewindsman uitte
slechts één, indirecte, waarschuwing
aan het adres van de Sowjet-Unie.
„De Verenigde Staten streven niet
naar de vorming van een pro-
Amerikaans blok (in Afrika) tegen
over een blok dat een andere mo
gendheid steunt. Maar ook geen an
der land moet een blokpolitiek vol
gen. Een dergelijke poging van het
ene land zal onvermijdelijk een reac
tie uitlokken van het andere land."
Kissinger zei ten slotte dat Afrika's
bestemming in Afrikaanse handen
moet blijven. Kissinger vertrekt van
uit Zambia naar Zaïre, één van de
grootste en meest grondstoffenrijke
landen in Afrika, waar de Verenigde
Staten grote belangen hebben.
MADRID (UPI, Reuter) De
Spaanse socialisten putten
moed uit de uitslag van de Por
tugese verkiezingen. Ze be
schouwen de uitslag van de ver
kiezingen in Portugal als een
hoopgevend voorteken voor
wat er in Spanje zal gebeuren,
als ook daar algemene verkie
zingen gehouden worden.
Spanje moet van Portugal leren de
democratie niet als iets gevaarlijks te
beschouwen. We moeten afzien van
een autoritair regime in een democra
tisch jasje, zo betoogde professor En
rique Tierno Galvan, leider van de
socialistische volkspartij.
Ook Felipe Gonzalez, de leider van
de socialistische arbeiderspartij be
schouwde de uitslag van de Portuge
se verkiezingen als een versterking
van het democratische alternatief in
Spanje.
Vanavond zal premier Arias Navarro
een toespraak voor de Spaanse radio
en televisie houden waarin hij een
aantal hervormingsmaatregelen zal
aankondigen. De tekst van zijn toe
spraak werd gisteren nog geheim ge
houden. Zelfs een aantal ministers
zou van de precieze tekst van de rede
niet op de hoogte Zijn. Men verwacht
dat Arias maatregelen zal afkondi
gen die meer ruimte geven aan poli
tieke activiteiten.