)r. Zijlstra: inflatie
beslist terug
MEDEDELING AAN DE AANDEELHOUDERS VAN BOLS
Operatie één procent
is onvermijdelijk
„Zwart" circuit heeft
interesse centrale bank
>g geen einde aan winstuitholling
Nog geen herstel
investeringslust
Maar ook moeilijke ingreep
Spoedberaad EG
landbouwministers
Meevaller voor schatkist
Aangezien het uiteraard niet mogelijk is in de aandeelhoudersvergadering van N.V. Koninklijke
Distilleerderijen Erven Lucas Bols van woensdag a.s. het standpunt van het Bestuur van Heineken
ten aanzien van de met Bols gevoerde onderhandelingen uiteen te zetten, meent Heineken dit langs
deze weg te moeten doen.
1 ENSDAG 28 APRIL 1976
FINANCIËN-ECONOMIE
TROUW/KWARTET 15
5(STERDAM Een verder terugdringen van de inflatie, die de
dementen van de ondernemingen aantast en daardoor de
esteringen ontmoedigt, is essentieel. Alleen dan zal de con-
"'j cturele opleving een duurzame en gezonde ontwikkeling kun-
i inluiden.
schrijft dr J. Zijlstra. president
De Nederlandsche Bank. in het
't ineen overzicht opgenomen in
jaarverslag. Hij is van mening,
alleen op deze wijze de intussen
elopen schade aan structurele
kloosheid kan worden hersteld
grote mate van onzekerheid bestaan.
Volgens dr Zijlstra zal terugkeer tot
een gezond economische en finan
cieel beleid, met uitbanning van de
inflatie, een vernieuwd stelsel van
vaste pariteiten (wisselkoersverhou
dingen) mogelijk maken. Daarbij zul-
oi r een zodanige omvang van de len deze op hun beurt een belangrijk
•steringen dat de benodigde ar-
^Jdsplaatsen worden geschapen en
o te netelige opgave, zo merkt hij
ji! wordt verzwaard door onzeker-
en met betrekking tot de functio
van het internationale mone-
e bestel. Weliswaar is het
idvraagstuk nader tot een oplos-
gebracht, maar met betrekking
het wisselkoersregime blijft een
steunpunt vormen voor de bestendi
ging van een dergelijk beleid. Voor
het moment ziet hij evenwel geen
andere oplossing dan zwevende koer
sen voor de voornaamste valuta's.
..Het is echter bepaald te vroeg", zo
waarschuwt hij, „om van de nood een
duurzame deugd te maken."
Bezorgdheid
Met betrekking tot de situatie in Ne-
1961" 1962 1963 (964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975
uitgaven van overheid en sociale verzekering hebben vorig jaar
.stijging van hun aandeel in het bruto nationale produkt (de totale
iduktie aan goederen en diensten van een bepaald land, te zamen
et de nationaal-economische afschrijvingen) in een ongekend
impo voortgezet. Bovenstaande grafiek laat de uitgaven van over-
eid en sociale verzekering in een aantal landen zien (jaarcijfers in
rocenten van het bruto nationale produkt).
derland merkt hij op. dat aan de
grote bezorgdheid ten aanzien van de
werkgelegenheid op middellange ter
mijn niemand zich meer kan onttrek
ken. De winstuitholling die in dit
verband een belangrijke rol speelt,
kwam in 1975 niet tot stilstand. Er
was evenals in 1974 sprake van een
forse uitdeling aan de collectieve sec
tor en aan de loontrekkenden ten
laste van de bedrijfsrendementen.
Was dit voor 1974 nog begrijpelijk en
aanvaardbaar gezien tegen de ach
tergrond van de plotselinge stijging
van de olieprijzen, het jaar 1975 had
daarvoor tenminste een gedeeltelijke
compensatie moeten bieden.
Dr. Zijlstra meent, dat gezien het
achterblijven van de investeringen
er aanleiding zou kunnen bestaan
door middel van tijdelijke extra fis
cale faciliteiten aan het herstel van
de investeringen een snelle start te
geven. Hij besluit zijn algemeen over
zicht met de opmerking, dat in de
afgelopen periode van diepgaande
verstoringen de monetaire zijde niet
steeds voldoende ^andacht lijkt te
hebben gekregen. ,<Een hernieuwde
bezinning op het monetaire beleid als
instrument ter voorkoming van infla
tie lijkt derhalve geboden."
AMSTERDAM Om twee redenen
moet, volgens dr. Zijlstra. worden
verwacht, dat het conjunctuurher
stel de werkloosheid slechts in be
perkte mate zal doen teruglopen. In
de eerste plaats speelt de omvangrij
ke daling van de arbeidsproduktivi-
teit in de industrie een rol. Deze
daling duidt erop. dat het perso
neelsbestand ^an de industrie naar
verhouding minder is ingekrompen
dan de produktie.
In de tweede plaats heeft de in ver
houding tot de ontwikkeling op lan
gere termijn van de arbcidsprodukti-
viteit een grote stijging van de
reële arbeidskosten tot een versnel
de afstoting van produktiecapaciteit
geleid. Tegelijkertijd heeft zij het
verrichten van nieuwe investeringen
ontmoedigd.
Dit proces heeft o.a. een structureel
tekort aan arbeidsplaatsen veroor
zaakt. Een vermindering van deze
inmiddels belangrijk opgelopen
structurele werkloosheid is pas op
langere termijn te verwachten, zo
meent dr. Zijlstra. De rentabiliteit
van het bedrijfsleven lijkt evenwel
zodanig aangetast dat de vraag is. of
de eerstkomende tijd het vereiste
herstel van de investeringslust zal
optreden.
AMSTERDAM De één procent-operatie (het plan van de
regering om in de periode 1977 tot 1980 het beslag van de
collectieve sector op het nationale inkomen met niet meer dan 1
procent per jaar te doen toenemen) is even onvermijdelijk als
moeilijk, zo meent dr. Zijlstra.
(Uit „Sociaal Economisch Management")
AMSTERDAM Ook de Nederlandsche Bank blijkt zich bezig te
houden met het zgn. zwarte circuit en het zwarte geld. Met name
is de bank bijzonder geïnteresseerd in de vraag, in hoeverre voor
de techniek van het zwarte circuit gebruik wordt gemaakt van
grote bankbiljettencoupures.
Een goed aanknopingspunt voor het
vaststellen van de groei van het zwar
te circuit is een meer dan proportio
nele toeneming van de circulatie van
grote coupures. Verder is het van
belang te weten hoe lang bankbiljet
ten uit de circulatie zijn (worden „op
gepot").
De Nederlandsche Bank kan om
een antwoord op deze vragen te krij
gen als één van de eerste centrale
banken beschikken over vernuftige
apparatuur. Deze stelt haar niet al
leen in staat het massale sorteren en
controleren vanuit de circulatie te
rugontvangen bankbiljetten machi
naal uit te voeren en falsificaties op
te sporen, ook kunnen met behulp
hiervan bepaalde gedragspatronen
van de chartale circulatie (contant
geld in omloop) worden geanaly
seerd. Zo is het mogelijk na te gaan
hoe lang een bankbiljet bijv. uit de
circulatie is geweest.
Vast staat, dat mede door de opge
treden prijsstijgingen het bankbil
jet van 1000 sterker in opmars is
dan de andere bankbiljetten. Het
blijkt nl. in toenemende mate voor
transacties te worden gebruikt, waar
voor dat vroeger niet het geval was.
Naast dit alles is de centrale bank
intern met een studie bezig om een
antwoord te krijgen op de vraag, hoe
het is gesteld met de behoefte aan
verschillende coupures van bankbil
jetten.
Onvermijdelijk, omdat bij niet ingrij
pen belasting- en premiedruk de aan
genomen stijging van de produktivi-
teit (3 procent voor dit jaar) meer
dan volledig zullen opsouperen. Noch
rendementsverbetering noch verbe
tering van het reëel beschikbare in
komen zouden dan mogelijk zijn
..Reeds de consequenties voor de
werkgelegenheid maken deze weg on
begaanbaar". aldus dr. Zijlstra.
Hij noemt de één procent-operatie
ook een moeilijke ingreep. Weliswaar
vloeiden de financiële middelen ten
behoeve van de publieke kassen nim
mer zo rijkelijk als nu. hiertegenover
staat dat de uitgaven van de publie
ke sector in een zodanig tempo zijn
gestegen, dat ondanks de royale
aardgasbaten een belasting- en een
premiedruk uit de bus zijn gekomen
die voor een bevredigende ontwikke
ling van lonen en prijzen niet kunnen
worden bestendigd.
..En een eenmaal tot stand gebracht
tempo van uitgavenverhoging in de
collectieve sfeer", zo stelt de presi
dent van De Nederlandsche Bank
vast. ..tracht zich met grote hardnek
kigheid te handhaven Hij vindt, dat
een deel van de pijn onnodig was
geweest, indien dit tijdiger was be
seft. Dit neemt echter niet weg zo
zegt hij. dat de voorgenomen Ingreep
grote instemming verdient.
Discussie
Wanneer hij snel en krachtig ter hand
wordt genomen, kan de nadere ge-
dachtenwisseling over de vraag of
verdergaande beperkingen vereist
zijn in een wat rustiger vaarwater
komen. Aangezien het niet aanneme
lijk is. dat het beslag van de collectie
ve sector op het nationale inkomen
altijd moet blijven toenemen, acht
dr. Zijlstra het gewenst, dat er een
discussie op gang komt over het ni
veau waarop en de voorwaarden
waaronder dit beslag kan worden ge
stabiliseerd.
Niet. alleen zou op deze wijze het
probleem van de verenigbaarheid
van een gewenst beschikbaar reëel
inkomen en de voor investeringen (en
daarmede voor de werkgelegenheid
noodzakelijke rendementen tot een
oplossing worden gebracht, maar t«-
vens zou een wezenlijke bijdrage wor
den geleverd tot het overwinnen van
de inflatie. ..Er moet thans zoveel
leergeld' worden betaald, dat een
uitstel van een dergelijke discussie
niet aanvaardbaar is"
BRUSSEL De ministers van
landbouw van de EG zullen zo goed
als zeker morgen om 15.30 uur in
Luxemburg bijeenkomen voor
spoedberaad waarom de Europese
Commissie, het „dagelijks bestuur"
van de EG heeft gevraagd. Ir. Pierre
Lardinois. de Europese landbouw
commissaris acht deze spoedbijeen
komst nodig in verband met de ge
volgen van de monetaire situatie
voor het Europese landbouwbudget.
Oorzaak van de moeilijkheden is dat
het Britse pond sterling en de Itali
aanse lire nog steeds verder in waar
de verminderen Om de ge
meenschappelijke landbouwmarkt
in stand te houden zijn aan de gren
zen van die landen zogeheten mone
taire compenserende bedragen no
dig. Enige tijd geleden al heeft Lardi
nois aangekondigd dat hij daarvoor*
een aanvulling op de landbouwbe
groting nodig zou hebben van zeker
500 miljoen europese rekeneenhe-
den. dat is ongeveer 1800 miljoen
gulden.
Elke punt die het Britse pond in
waarde daalt, kost het Europese
Landbouwfonds ongeveer 25 miljoen
rekeneenheden (rond 90 miljoen gul
den) en elke daling met één punt van
de Italiaanse lire kost het landbouw
fonds ongeveer 27 miljoen rekeneen
heden (rond 97 miljoen guldoni. zo
heeft Lardinois eens becijferd
AMSTERDAM De Nederlandsche
Bank levert ditmaal een welkome
bijdrage aan de schatkist. In de
eerste plaats ontvangt de staat een
bedrag van ruim 574 miljoen gulden,
te weten de over 1975 geboekte
winst. Daarnaast is minister Duisen-
berg van financiën ook nog verblijd
met ongeveer 800 miljoen gulden,
vertegenwoordigende de door de
centrale bank in het afgelopen jaar
behaalde valutawinst. In totaal werd
de schatkist derhalve door De Ne
derlandsche Bank met 1.4 miljard
gulden gespekt.
Nadat in de tweede helft van maart een tweetal voorbereidende
besprekingen op Raad van Bestuur niveau tussen Bols en Heineken
plaatsvond, werd op 1 april het eerste officiële gesprek tussen
delegaties van beide besturen gehouden
Hierbij werden door Heineken de motieven naar voren gebracht, die
ertoe geleid hadden om een algehele samenwerking met Bols na te
streven en die door Heineken in haar perscommuniqué d.d 9 april zijn
uiteengezel Daarin werd gesteld dat de verwerkelijking van deze
motieven, alsmede van de grote voordelen die naar het oordeel van
Heineken voor beide vennootschappen aan een dergelijke samenwer
king zijn verbonden, alleen mogelijk zou zijn, indien tot een algehele
samenwerking zou worden besloten. Naar de mening van Heineken
zou een en ander niet te bereiken zijn door b.v. een minderheidsdeel
name van Heineken in Bols, waarbij met name de versterking van
beide ondernemingen buiten Nederland niet gerealiseerd zou kunnen
worden.
Aan het einde van de bespreking van 1 april is door Bols een algehele
samenwerking met Heineken volstrekt afgewezen
Niettemin heeft het Bestuur van Heineken vervolgens, na overleg met
de Raden van Commissarissen van Heineken N.V; en Heineken
Nederlands Beheer B.V. gezamenlijk. Bols schriftelijk uitgenodigd voor
een verder gesprek en wel op 13 of 14 april. Deze uitnodiging werd
aanvankelijk door Bols aanvaard onder vaststelling van uur en plaats
van de bespreking, doch is later door de feiten achterhaald:
Immers op 9 april heeft Bols, zoals U bekend, aangekondigd dat zij
besloten had de aanvankelijk op 14 mei vastgestelde vergadering van
aandeelhouders,' waarin een besluit lot statutenwijziging aan de orde
zou komen, te vervroegen tot 23 april
Aangezien het naar de mening van Heineken essentieel was voor de
aandeelhouders van Bols, dat zij op de hoogte zouden zijn van het
voornemen van Heineken tot het uitbrengen van een bod op de
aandelen Bols alvorens zij over de statutenwijziging zouden moeten
beslissen, heeft Heineken op 9 april besloten de desbetreffende
procedure volgens de Fusiegedragsregels in werking te stellen
Nadat de in de Fusiecode vastgestelde bespreking met de vakbondèn
gevoerd was. heeft Heineken de Raad van Bestuur van Bols van haar
voornemen een bod op het gehele aandelenkapitaal van Bols uit te
brengen op de hoogte gesteld en zulks, overeenkomstig de bepalingen
van de Fusiegedragsregels eveneens op 9 april in een perscommuni
qué bekend gemaakt
Het formeel voorgeschreven overleg tussen Bols en Heineken vond
vervolgens op 15 april plaats
Heineken is er bi| dit gesprek van uitgegaan dat Bols bij herhaling had
medegedeeld, dat zij meende geen voldoende tijd te hebben gehad de
voorstellen van Heineken te bestuderen een tijdsgebrek, dat naar de
mening van Heineken ontstaan was door de vervroegde bijeenroeping
van de aandeelhoudersvergadering van Bols en dat dit tijdsgebrek
een elementair onderdeel uitmaakte van de beschuldiging van Bols,
dat Heineken haar zou hebben „overvallen
Heineken heeft daarom aan het begin van de bespreking van 15 april
gesteld, dat het naar haar mening zowel voorde beide ondernemingen
als tegenover derden essentieel was, dat gepoogd moest worden tot
een gemeenschappelijk overleg te komen en heeft zich op die grond
bereid verklaard haar aangekondigde bod op de aandelen Bols uit te
stellen Heineken meende hiermede de gelegenheid te scheppen de
voor- en nadelen en mogelijkheden van een algeheel samengaan van
de beide vennootschappen gezamenli|k te kunnen bestuderen
Aan voornoemd uitstel werd door Heineken de voorwaarde verbonden
dat ook de aangekondigde statutenwijziging, welke een beperking van
zekere rechten van de aandeelhouders Bols inhield, zou worden
uitgesteld gedurende de periode van overleg
Deze voorwaarde was naar de mening van Heineken noodzakelijk om
de belangen van de aandeelhouders Bols te beschermen
Nu in het geval van Bols de statutenwijziging aan haar aandeelhouders
werd voorgesteld, nadat bekend was geworden dat een bod op de
aandelen Bols werd overwogen, dienden naar de mening van Heine
ken de aandeelhouders van Bols ten tijde van de desbetreffende
aandeelhoudersvergadering over alle gegevens ten aanzien van het
bod te beschikken om tot een gefundeerd oordeel te kunnen geraken
Zoals uit de verdere persmededelingen is gebleken, is Bols op dit
voorstel van 15 april niet ingegaan en zelfs niet Dereid gebleken over
de motieven met Heineken van gedachten te wisselen. Aangezien ook
de verdere besprekingen niet tot een voor Heineken aanvaardbaar
resultaat hebben geleid, besloot Heineken daarop het voorgenomen
bod uit te brengen, hetgeen in een perscommuniqué van 16 april is
aangekondigd
Kernmerkend voor de geest, waarin de besprekingen van de zijde van
Bols werden gevoerd is het feit, dat Bols tijdens de vijf besprekingen
met Heineken nimmer melding gemaakt heeft van de besprekingen die
reeds geruime ti|d aan de gang zouden zi|n over de overname door
Bols van een buitenlandse distilleerderij
Heineken immers heeft hiervan eerst kennis kunnen nemen in de
vroege ochtend van zaterdag 24 april 1976 uit het perscommuniqué,
welk communiqué eveneens de mededeling van een op vrijdag 23 april
plaatsgevonden hebbende aandelenemissie bevatte Dit laatste heeft
Heineken des te meer verbaasd, aangezien er op die vrijdag de gehele
dag intensieve contacten tussen de beide Raden van Bestuur zijn
geweest, laatstelijk vrijdagavond om circa 22 00 uur telefonisch Bij
geen van deze gelegenheden is aan Heineken de inhoud van het
onmiddellijk daarna uitgegeven perscommuniqué medegedeeld
Heineken betreurt deze gang van zaken in hoge mate. omdat zij ook nu
nog van mening is. dat een volledig samengaan van de beide
vennootschappen in beider belang zou zijn
Overigens is Heineken ervan overtuigd dat zi| ook zonder een
samengaan mét Bols haar gedistilleerd belapgen verder zal kunnen
uitbreiden, ook in het internationale vlak
Heineken deelt tenslotte nog mede ook thans nog bereid te zi|n een
bod op de aandelen Bols te overwegen en verder overleg met Bols
over een volledig samengaan te willen plegen, zulks onder nader te
formuleren voorwaarden
Vereiste voor een dergeli|k gesprek bli|tt in ieder geval dal de
aandelenemissie van 23 april ongedaan wordt gemaakt ot blijkt met
rechtsgeldig te zijn en dat voorts de statutenwijziging van Bols. welke
op 28 april a.s aan de aandeelhoudersvergadering van Bols zal
worden voorgesteld, geen doorgang vindt
Reeds in een vroeg stadium werden de aspecten voor de werkgele
genheid en de belangen van de werknemers besproken met de
betrokken vakorganisaties Van één vakorganisatie hebben de desbe
treffende kaderleden van Heineken een niet afwijzend standpunt
ingenomen, terwijl de overige vier vakorganisaties hebben verklaard
niet afwijzend te staan ten opzichte van een samengaan van beide
ondernemingen tegen de achtergrond van de gegeven garanties ten
aanzien van de arbeidsvoorwaarden en de werkgelegenheid
HEINEKEN N V
AMSTERDAM. 27 april 1976
