Eeuwenoud klooster door boeren bezet
Minder predikanten
hervormde kerk
in
Uit de kerkbladen
Archief uit de
tijd van Abraham
Vandaag
Geref. deputaten
wijzen verklaring
Drie van Breda af
Oosteuropese kritiek op
wereldraad van kerken
Voorwaardelijke
toezegging is
„immoreel"
Kerken helpen
christen-Turkse
gastarbeiders
Maastrichtse kerk
staat op instorten
Conferenties
Onze adressen:
Oppenheimer:
de daad is
nu aan Bonn
DINSDAG 20 APRIL 1976
KERK/BINNENLAND
TROUW/KWARTET 2
van een medewerker
De afgelopen dagen Is de rust rond de eeuwenoude abdij van Boquen in Bretagne verstoord doordat
dit bekende klooster bezet werd door een groep vernieuwingsgezinde gelovigen.
Tot de bezetting werd besloten door
de zogenaamde association, de ver
eniging van vrienden van het kloos
ter. De reden was dat de provinciale
overste van de cisterciënzer orde,
waartoe de abdij sinds zijn ontstaan
in 1137 behoorde, het klooster wil
overdragen aan een nieuwe zuster
orde. de petites soeurs de Bethléhem,
de kleine zusters van Bethlehem.
De communiteit van Boquen telt op
het moment nog zeven leden, van wie
er slechts één monnik is: Guy Lus-
zensky. Hij is sinds 1969 tevens de
prior van het klooster. Onder zijn
bewind ontwikkelde het klooster zich
tot een centrum van geestelijke ver
nieuwing en het was dan ook de
laatste tijd geworden tot een druk
komen en gaan van ..gelovigen' en
„niet-gelovigen". op zoek naar een
..kritisch, lyrisch en politiek leven".
Ook uit Nederland kwamen er voort
durend gasten.
Boquen is vanaf de stichting een
haard van verzet geweest, van waar
uit de kerk zich heeft kunnen ver
nieuwen. Toen er zich in 1137 twaalf
monniken vestigden In volstrekte ar
moede, kozen zij voor herstel van
evenwicht in het christelijke, leven:
het gewicht van de gelovige strijd
was te licht geworden, de balans
sloeg door naar de maatschappelijke
gezapigheid. Door de Franse Revolu
tie werd de abdij met de grond gelijk
gemaakt. De vrijheid die de vrijheid
om hals bracht. Pas in 1936 ging één
monnik terug naar het afgelegen
moerassige dal in Bretagne. Dom
Alexis begon met een handvol
geestgenoten aan de herbouw van
Boquen.
Hij ging terug naar de bron: naar de
oorspronkelijke bedoelingen van
Sint Bernardus van Clairvaux, de
stichter van de Cisterciënzer-orde.
Bernarudus was tegen de kerkelijke
aanpassing, het zoeken van macht en
bezit. Die wereld is niet de wereld van
het evangelie en van menselijke ge
meenschap.
Op 20 augustus 1965 was als laatste
van de gebouwen de ruïne van de
kerk die bij de abdij hoort door de
monniken hersteld. Heel Frankrijk
woonde het feest van de consecratie
bij, ministers en kardinalen zongen
voor het eerst een liturgie in het
Frans!
Na de dood van dom Alexis zette zijn
opvolger, Bernard Besret de poorten
van de abdij wijd open.
In de huidige situatie is het klooster
principieel èn in feite van de gasten.
Dat werd tijdens de beslissende As-
semblée op Palmzondag goed
zichtbaar. De communiteit was dag
en nacht in de weer voor voldoende
matrassen, voedsel én informatie. De
gasten maakten de vergadering, be
slisten en hielden een viering: de uit
tocht uit de knechting, de intocht in
de utopie.
Abdij Boquen in Bretagne
„kleine zusters" wilt zijn, hoe kunt u begin als Boquen willen doden?" „Soeurs de Bethléhem" op hetzelfde
zich dan laten gebruiken door zo'n Men kan schrijven aan: Dom Ber- adres. Publieke opinie is de kracht
Soeurs" die zich in de abdij zouden overmacht als de kerkelijke hiër- nard de Terris. R.P. Abbé. B.P. 157, van de openbaring, niet het bevel van
moeten vestigen: „Als u werkelijk archie, hoe kunt u dan zo'n klein F-06403 Cannes, Franqe; en aan de bovenaf, zo meent men in Boquen.
Een priester zei, vlak voor er gestemd
werd, aan het adres van de „Petites
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Tegen alle verwachting in, is het aantal predikanten in de hervormde kerk de laatste
drie jaar teruggelopen. De prognose, dat de hervormde kerk zou vollopen, met het spookbeeld van
werkloze kandidaten, is niet uitgekomen.
Dat blijkt uit het verslag van de
hervormde commissie voor het be-
roepingswerk over de jaren 1974 en
1975. In 1973 en 1974 werd al serieus
met kerken in Duitsland gesproken
over plaatsing van Nederlandse theo
logen daar. Maar daarin is nu een
duidelijke wending gekomen.
Eind 1972 had de hervormde kerk
nog 1484 predikanten voor de „gewo
ne werkzaamheden". In drie jaar is
dit aantal geleidelijk verminderd tot
1437 eind 1975.
Enerzijds komt dit door het feit, dat
te voorzien was, dat in deze periode
een grote lichting predikanten 65
jaar is geworden en dus met emeri
taat is gegaan. Wat niet verwacht
werd, is dat zoveel dominees het ge
meentepastoraat vaarwel zeiden en
in het onderwijs gingen of zieken
huispredikant werden. Ook komt het
steeds meer voor, dat beroepbare
kandidaten zich nog niet beroepbaar
stellen, omdat ze eerst hun doctoraal
examen willen afleggen.
Minder plaatsen
Overigens is het aantal predi
kantsplaatsen in de hervormde kerk
sterker gedaald. Eind 1972 waren er
1884 predikantsplaatsen, eind 1975
nog 1806, een daling van 78 plaatsen
in drie jaar. Deze daling was wel
voorzien.
In lang niet alle van deze 1806 predi
kantsplaatsen kan een fulltime-
predikant worden beroepen. Sommi
ge moeten zich behelpen met emeriti-
predikanten. hulppredikers of partti
mers of werken samen met de gere
formeerde kerk ter plaatse.
De commissie voor het beroepings-
werk geeft voorlichting en bijstand
aan gemeenten, die een predikant
nodig hebben, en aan predikanten en
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Een nieuwe
vondst, die de laatste tijd in het
beroepingsjargon is opgedoken,
is de „voorwaardelijke toezeg
ging van beroep": een kerkeraad
doet een dominee een toezeg
ging van beroep op voorwaarde,
dat een nog te voeren actie
(Kerkbalans b.v.) een voldoen
de verhoging van de kerkelijke
bijdragen te zien zal geven.
De hervormde commissie voor
het beroepingswerk heeft tegen
deze praktijk ernstig bezwaar.
Zij schrijft in haar verslag een
toezegging van beroep al een
onding te vinden, ondanks de
morele verplichting die erin ligt.
Maar een voorwaardelijke toe
zegging. zonder die morele ver
plichting, is volgens de commis
sie zonder meer immoreel en de
kerk onwaardig.
nog maar 95 vacatures zijn, eind 1977
49 en eind 1978 18 vacatures. In de
zelfde lijn doorgaand en gelet op het
aantal theologische studenten zou
den er volgens het bureau Vacature-
dienst eind 1981 al 82 theologen te
veel zijn.
Blijkens het onlangs verschenen
overzicht van dit bureau over 1975
verminderde het aantal vacatures
niet, maar steeg het zelfs van 169
naar 192. De gereformeerde kerken
hadden eind 1975 al 54 dominees min
der. dan een Jaar geleden de verwach
ting was.
Evenals in de hervormde kerk is ook
in de gereformeerde kerken een voor
name factor, dat meer predikanten
dan voorzien werd, het gemeentepas
toraat vaarwel zegden: 23 aan
vaardden een specialistische functie
en 34 gingen met emeritaat, waarvan
een derde deel Vervroegd om ge
zondheidsredenen.
Ook hier voorts het verschijnsel, dat
het aantal theologische kandidaten,
dat de pastorie ingaat, lager is, dan
verwacht werd, onder meer omdat
afgestudeerden zich niet onmiddel
lijk beroepbaar stellen. (35 kandida
ten, de verwachting was 45).
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Kleitafeltjes met
spijkerschrift, die twee jaar gelden
gevonden zijn in Syrië, zullen voor
de uitleg van de bijbel belangrijker
blijken te zijn dan de beroemde
Dode-Zeerollen.
Dit is de mening van professor
David No»I Freedman van de uni
versiteit van Michigan (VS). Hij
heeft de kleitabletten bestudeerd
tijdens een recent bezoek aan
Rome.
Een Italiaanse expeditie van de
universiteit van Rome ontdekte de
tabletten in 1974 in Tel Mardikh in
het noordoosten van Syrië. Zij zijn
circa 4300 jaar-oud. In die tijd, en
nog lang daarna, schreef men op
kleitafeltjes in zogenaamd spijker
schrift, een uitvinding van de Baby-
loniërs.
De tafeltjes zijn de oudste docu
menten in een westelijke Semi
tische taal (die op Hebreeuws lijkt;
in tegenstelling tot de oostelijke
Semitische talen, die in Babylonië
gesproken werden), die ooit gevon
den zijn. Zij werpen nieuw licht op
de grote Kananitische beschaving
in de tijd vóór de aartsvader
Abraham.
Geleerden verwachten, dat zij van
bclahg zulleii zijn' voor de kennis
van de godsdiensten, te midden
waarvan de aartsvaders leefden.
Ook kunnen Zij taal- en letterkun
dige problemen van het Oude Tes
tament verhelderen.
De tabletten zijn van het konink
rijk Ebla uit de periode van 2400 tot
2250 voor Christus. Omstreeks 2250
hield dit rijk op te bestaan. Nadat
de hoofdstad eenmaal verwoest
was, stortten de omliggende gebie
den gaandeweg ineen. Twee eeu
wen later woonde Abraham een
tijdlang in Haran, niet ver uit de
buurt.
Paleis
Het zal volgens Freedman een ge
neratie duren, voordat de nu ont
dekte tabletten in hun geheel zul
len zijn ontcijferd en gepubliceerd.
De opgravingen zijn nog niet vol
tooid. Deze zomer wil men het pa
leis van Ebla blootleggen. Vol span
ning wacht men af, wat dit zal
opleveren.
De vondst is te vergelijken met die
van de Amarnabrieven in de vorige
eeuw. In 1887 werd in het Nijl-
dorpje El-Amarna een deel van de
archieven van de farao's Ame-
nophis III en IV ontdekt. Het wa
ren 350 brieven op kleitabletten, die
een verrassend licht wierpen op de
tijd van de verovering van Kanaan
door de Israëlieten, zoals smeekbe
den van Kananitische vorsten om
hulp tegen de binnendringende
„Cliabiru" (Hebreeën). Maar het
nu gevonden archief is zo'n duizend
jaar ouder.
AMERSFOORT De raad van ker
ken wil de aanstelling van een pries
ter van de Syrisch-orthodoxe kerk,
die werkzaam kan zijn onder chris
ten-Turken in Nederland en België,
met kracht bevorderen.
Daartoe zal een beroep worden ge
daan op de diakonale organen van
de aangesloten kerken. De verwach
ting is, dat de financiële steun alleen
voor een aanlooptijd nodig zal zijn.
In Nederland wonen ongeveer twee
honderd Turkse gezinnen, die tot de
Syrisch-orthodoxe kerk behoren.
Deze christenen hebben het in ver
schillende opzichten moeilijk. In ei
gen land vormen ze een gediscrimi
neerde minderheid tegenover de
moslims. In ons land hebben ze even
zeer met dit soort spanningen te
maken. Het blijkt soms moeilijk dui
delijk te maken aan Nederlandse
ambtenaren, dat niet alle Turken
moslims zijn.
Een enkele maal worden ze bezocht
door een in WestrDuitsland verblij
vende priester van hun kerk, maar
dat is strikt onvoldoende.
MAASTRICHT Op last van het
bisdom Roermond is de monumen
tale Sint Lambertuskerk in het
centrum van de Limburgse hoofd
stad gesloten. Technisch onderzoek
heeft uitgewezen, dat de in 1916 ge
bouwde koepelkerk op instorten
staat. De restauratie vergt vele mil
joenen.
DERDE PAASDAG
Pinksterdrie is bekend, maai
misschien vrij zeker is er wel
ergens een streek of een buurt waar
ze 'r ook nog een derde paasdag bij
nemen. Ik geef ze groot gelijk. Het
feest is er groot genoeg voor en wal
er gevierd is, is ook schokkend ge
noeg. Toch zal het voor de meestei
wel weer werken geblazen zijn. Als ei
tenminste werk is. Orders opnemen
als er tenminste orders binnenko
men. En dat is misschien ook we!
normaal, dat we gewoon weer in oni
werk en in de verbanden van on:
leven terugkeren. Als zo'n uitdruk
king „gewoon weer" maar niet zc
sterk deed denken aan sleur en mo-
lentred en dergelijke, 't Zal moeilijk
genoeg zijn om met die vraag klaai
te komen: wat is de betekenis vai
zo'n paasfeest voor mijn dagelijk
leven, voor de derde paasdag? Z<
gezien hoort deze dag en natuur
lijk morgen ook er wel degelijk bij
Hij deelt op de een of andere wijze U
de vreugde of de vreugde zelf wordl
dubieus. Er straalt iets op deze da|
af en als dat niet het geval is moet di
vraag gesteld worden of er op Pasei
werkelijk Wel iets geschenen heeft
of liever: Iemand verschenen is. Ai
de dagen van deze week moet Pasei
af te lezen zijn. Misschien nog we
meer dan aan die van de zgn. goedi
week.
De commissie vindt het een goede
ontwikkeling, dat oudere predikan
ten weer doorstromen naar kleinere
gemeenten, zodat predikanten in de
volle kracht van hun leven in de
grotere gemeenten kunnen werken.
Ook in de gereformeerde kerken is de
prognose, die wees naar een snel na
derend overschot aan theologen, he
lemaal niet uitgekomen. Volgens een
eind 1974 door het bureau Vacature-
„w dienst van de gereformeerde kerken
kandidatenTHet'aanwi'adrlezea.'cla't opgesWIde berekening, zou er in deze
kerkeraden vroegen, toonde de
laatste Jaren een duidelijke stijging:
212 in 1973,260 in 1974 en 323 in 1975.
kerken in 1979 al zo'n overschot zijn.
De verwachting was. dat het aantal
vervulbare predikantenvacatures in-
Vlaamse Bijbeldag. Zaterdag 1
mei in Roma, Turnhoutsebaan 286,
Borgerhout (Antwerpen), tien uur.
drie uur en half acht, xn.m.v. o.a.
prof. dr. W. H. Velema en ds. S. van
der Laan.
Ik dicht mij. Weekend met dich
ters en mensen die van gedichten
houden, 1 en 2 mei Den Alerdinck,
Laag Zuthem (tel. 05290-541).
De rol van de predikant bij her-
struktureringsprocessen. Voor predi
kanten. donderdag 6 mei van half elf
tot half vijf in het Toerustings
centrum te Leusden (tel. 033-43244.
toest. 123).
Van een onzer redacteuren
BOEDAPEST Na de synode van de Russisch orthodoxe kerk
hebben nu ook andere oosteuropese kerken kritiek geuit op het
verloop van de assemblee van de wereldraad van kerken in
Nairobi. Dit is gebeurd tijdens een beraad in Boedapest.
der invloed van eenzijdige en valse
politieke vooroordelen de kerken in
de socialistische landen in een ver
keerd licht hadden willen plaatsen en
willen diskrediteren.
Hier werd gezegd dat de assemblee in
hoge mate tekortgeschoten is voor
zover het kerkelijk leven in Oost-
Europa er mee te maken had. Er
zouden in Nairobi zelfs „onbroederlij
ke geluiden" zijn vernomen, die on-
De resultaten van de consultatie zijn
meegedeeld aan de secretaris gene
raal van de wereldraad, dr. Philip
Potter en aan de voorzitter van het
centraal comité, aartsbisschop Scott.
In de brieven zeggen de oosteuropese
kerken dat zij in een volledig nieuwe
situatie hun leven willen vormgeven
en hun geloof willen belijden, dat zij
als gelijkwaardige leden van de oecu
menische familie erkend willen wor
den, op broederlijke wijze gehoord en
ernstig genomen wensen te worden.
Aan de consultatie deden onder meer
de volgende kerkelijke leiders mee:
Tibor Bartha (Hongarije), Prof. Wi-
told Benedyktowicz (Polen), metro
poliet Filaret (Sowjet-Unie), metro
poliet Kalinik (Bulgarije), Jan Mi-
chalko (Tsjechoslowakije) en
Hartmut Mitzenheim (DDR).
Dat hangt samen met het feit, dat er gereformeerde kerken in 1975 zou
in de hervormde kerk ook meer be- dalen van 169 naar 138. Dat kwam
roepen worden uitgebracht (392 in overeen met de tendens van de voor-
1974 en 448 in 1975). gaande Jaren. Eind 1976 zouden er
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Israël-deputaten van de gereformeerde kerken
hebben een brief geschreven aan de besturen van de joodse
kerkgenootschappen in Nederland. In deze brief distantiëren zij
zich krachtig van de verklaring van de raad van kerken over de
Drie van Breda.
Tom Clitherow, een 46-jarige Britt)
rooms-katholieke communist, hee jj
zich kandidaat gesteld als volgent
paus. Op een persconferentie in Lo
den ontwikkelde hij een actiepi£e
gram van tien punten, waarbij i
verhouding tussen de r.k. kerk en hfai
marxisme een voorname plaats
neemt. Mocht Clitherow paus w<^0
den, dan zal hij de gelovigen verb
den, lid te zijn van fascistische
falangistische partijen. Openba)n
zondaars, „vooral in de sfeer van hp
bankwezen en het leger", zullen in
ban gaan. Volgens de bestaande
gels maakt Clitherow (zolang
geen kardinaal is) geen schijn v
kans.
„Met diepe teleurstelling hebben wij
kennisgenomen van de inhoud van
deze verklaring waarin in leder geval
AMSTERDAM
Postbus 859.
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948.
Westblaak 9. Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101.
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
het onmiddellijk effect verhoogd leed
is voor duizenden die onder de
schanddaden van „de drie" en van
het regime, dat zij met wellust dien
den. reeds onnoemelijk hebben gele
den en nog steeds lijden", aldus de
gereformeerde deputaten.
Dat in de verklaring van de raad van
kerken het verminderde aantal nog
in leven zijnde slachtoffers punt van
overweging is, noemen deputaten
„ver beneden het niveau, waarop
door kerkelijke colleges in zaken als
deze mag en moet worden gedacht."
Zij schrijven ook geschokt te zijn
door het feit, dat de raad van kerken
de leiding van de joodse kerkge
nootschappen en andere vertegen
woordigers van de slachtoffers tevo
ren niet of althans onvoldoende had
geraadpleegd. „Ook kerkelijke orga
nen. die zich in het bijzonder bezig
houden met de relatie met het Joodse
volk. moesten uit de pers vernemen,
wat er gaande was."
Volgens het Centraal Weekblad van
de gereformeerde kerken, dat de brief
van de Israël-deputaten heeft gepu
bliceerd, is aan de verzending van de
brief een „openhartig" gesprek met
het moderamen van de raad van ker
ken vooraf gegaan.
In In de waagschaal stelt de emeri
tus-predikant dr. K. E. H. Oppenhei
mer voor. de Drie van Breda uit te
stoten („Dat is iets anders dan gra
tieverlening") op bepaalde, tevoren
met de Duitse regering te regelen,
voorwaarden:
Met „voorwaardelijk" bedoel ik. dat
van duitse zijde alle feestelijke inha
ling, huldiging, belangstelling van
pers en televisie etc. volstrekt ach
terwege blijven en dat ook door de
duitse regering publiekelijk ver
klaard wordt, dat misdadigers door
de nederlandse regering zijn vrijge
laten. Wij hebben het recht, voor
waarden te stellen en de duitse auto
riteiten in stad of dorp behoren ver
plicht te worden, toezicht te houden
op de nauwkeurige naleving van de
ze voorwaarden. Wat wij dus van het
duitse volk vragen, is niet minder
dan solidariteit met de slachtoffers
van het Hltlerregime, de levenden en
de doden. En geen solidariteit met
de drie van Breda! Dat is de conditio
sine qua non! Een duidelijk en zeer
nadrukkelijk neen (conditio sine
qua: non!), als men ons standpunt
niet deelt. De Duitsers zijn onze
bondgenoten. Als zij dat zijn en wij
dat zijn, vragen wij op dat punt
dezelfde morele gevoeligheid, het
zelfde normbesef. Wij moeten, om
dat dit laatste een zeer precaire en
dubieuze zaak is (ik denk aan de
..Deutsche Soldatenzeitung", het
tijdschrift „Das Reich" en zoveel
meer!) in het overleg der regeringsin
stanties op dit punt volledige klaar
heid scheppen en om een ondubbel
zinnige aanvaarding van ons
standpunt door de duitse regering
ten overstaan van het duitse volk
(televisie) vragen.
Nog erger
Over de verklaring van de raad van
kerken inzake de Drie van Breda
zegt de secretaris van de raad, dr. H.
A. M. Fiolet, in De Bazuin:
In de kranten heeft gestaan dat de
Verklaring unaniem door de Raad
van Kerken is aanvaard. Dat is waar.
Maar er was nog een tweede punt.
namelijk hoe we met de Verklaring
zouden gaan werken. Daarover was
geen eensgezindheid. Er was een
minderheid binnen de Raad die
meende, dat de Verklaring naar de
kerken moest gaan en eerst als alle
kerken hun instemming hadden la
ten blijken, officieel gepubliceerd
moest worden. Dat is ook de gewone
weg die door de Raad gegaan wordt.
We zijn geen super-kerk, al hebben
degenen die in de Raad ja gezegd
hebben daarom zitten ook de
hoogste beleidsfiguren in de Raad
de morele verantwoordelijkheid om
het besluit in hun eigen kerken te
verdedigen. Maar het kan dan nog
zijn, dat ze het daar niet halen. Een
uitspraak van de Raad bindt de ker
ken niet: Maar in het geval van deze
Verklaring meende een meerderheid,
dat als alle kerken er eerst mee zou
den gaan werken, datgene wat wij
zozeer vreesden de opleving van
het KZ-syndroom nog erger zou
worden. Bovendien meenden wij,
dat een uitspraak op dit ogenblik tot
resultaat zou kunnen hebben, dat op
korte termijn de zaak opgelost zou
worden.
Bekrompen
In Tijd cn Taak, onafhankelijk blad
voor evangelie en socialisme, gaat
ds. L. H. Ruitenberg in op wat K. L.
Poll onlangs in NRC-Handelsblad
schreef over de ideologie van CRM.
Volgens Poll ontwikkelt de „ambte
naar" (symbool van de dienstvaardi
ge gemeenschapsorganen) zich tot
„dominee" (symbool voor de bered
derde, betweterige, uit gehelrfte
bronnen zekerheid puttende figuur,
die beter dan iemand anders weet
wat goed voor ons is). Ds. Ruiten
berg:
Het is een vergissing van de vele
Pollianen bij een ijveraar voor het
goede het beeld van de priester of
predikant te zien oprijzen. Een
hardnekkige vergissing, waar de
priesters en predikanten het in het
verleden wel eens naar gemaakt heb
ben. meer nog: het is de rol. waarin
soms gemeenschappen de be
roepsmensen in parochie en gemeen
te hebben gedrongen. Zelf predikant
zijnde ontmoet ik die „dominee"
echter meer buiten dan in de kerk.
nl. bij de politici, de wetenschappers,
de vormingsleiders, de actiegroepen
leiders. Op alle niveaus, in alle ka
ders. Dit facet van onze samenleving
„dominee" te noemen is typisch voor
de afkeer, die zich voor verlicht hou
dende geesten hebben van het on
ontkoombare fenomeen religie. Een
afkeer, die ik nooit in de buurt van
ruimhartigheid noch van we
tenschappelijke openheid heb ge
plaatst. Integendeel: eerder is dit
een nutteloze bekrompenheid.
Bekering
Verleden week in deze rubriek aan
dacht voor de beschouwingen van
ds. J.T. Wiersma in „Woord en
Dienst" over de gereformeerde bond.
Nu de reactie daarop van ir. J. van
der Graaf in het blad van de bond.
De Waarheidsvriend:
De kerk moet niet „bonds" worden
maar heeft inclusief de Bond
bekéring nodig, telkens opnieuw. De
kerk inclusief wie de secundaire
betiteling van bonder draagt dient
aan het Woord gebonden te zijn. Als
ds. Wiersma vraagt: wat bedoelt de
Bond met de Waarheid?, en hij
antwoordt: „Gods Woord is de waar
heid", dan zee ik van harte akkoord.
Dan zeg ik ook erbij dat we ten dele
kennen en dat we ons allen telkens
weer door het Woord moeten laten
gezeggen. Maar gebeurt dat nu echt
in het geheel van de Hervormde
Kerk? Waarom wordt die vraag naar
één kant, naar de Bond gesteld, ter
wijl er in het geheel van de kerk
zoveel' ontrouw aan het Woord is?
Maar. wat de één trouw aan het
Woord noemt noemt de ander on
trouw en omgekeerd, vanwege het
verschillend zicht op het Woord.
Daar ligt toch de crux in ons kerke
lijk leven.
Onweer
Eredienst, het blad van de raad voor
de eredienst van de hervormde kerk
en de liturgische kring:
Het is bekend, dat organisten in de
vorige eeuw met voorliefde en grote
virtuositeit op hun instrument aller
lei taferelen schilderden en geluiden
nabootsten: van veldslagen tot
storm op zee. Van W.G. Hauff vond
ik een verhaal van zijn samenwer
king met de koster, als „onweer"
moest worden uitgebeeld. De koster
stond bij de gaskraan, die de verlich
ting in de kroonluchters regelde.
Eerst werd het licht zo laag mogelijk
gedraaid. Wanneer de donder kwam
draaide de koster plotseling de
kraan wijd open het licht flitste
hoog op op hetzelfde moment ging
de kraan weer bijna dicht en de
donder denderde uit de orgelpijpen!
WH. Thijsse sprak van: Ge-
samtkunstwerk
Ds. Th. Delleman
De Groningse gereformeerde emeL
tus-studentenpredikant ds. Th. D
leman heeft een korte verklaring
schreven van de nieuwe liturgie a
voor de bediening van de kind a
doop, het doen van belijdenis eq
bediening van de volwassendoop
de gereformeerde kerken. In vra
en antwoord geeft hij een bekno e
en duidelijk inzicht in de liturg i
Tegelijk gaat hij in op de betekener
van doop, belijdenis en avondma
Zeer geschikt om te geven aan m<
sen, die zelf belijdenis doen of f
kind laten dopen. „Kom met i
naar de Jordaan" (32 blz.) is te
stellen door 2,50 te gireren op g 's
854437, t.n.v. Drukkerij
Graafschap te Aalten. ei
Vrouwelijke priester 01
De 28-Jarige Merrill Brittner, t
jaar geleden in de episcopale kerk:11
de Verenigde Staten tot priester^
wijd, heeft haar kerk verlaten. )r
episcopale (anglicaanse) kerk k ei
de vrouw in het ambt nietmaar e jc|
een sterke aandrang, om het iHr
voeren. In 1974 stelden t
bisschoppen een gezamenlijke d
en wijdden alf vrouwelijke theolo 'e
tot priester. De bisschoppencoi vc
rentie verklaarde de wijding eel o
ongeldig. Mevrouw Bittner zegt h|et
geloofsbeleving niet langer geweli
willen aandoen door in een kerli
blijven, die te weinig ernst ma
met de vrouwelijke ambtsdrager,
heb de kerk niet verlaten, de k
heeft mij in de steek gelaten," al j11
Merrill Bittner, die niet van plar\
tot een andere kerk toe te treden
is voornames pasoraal werk te g Zi
doen onder vrouwelijke gevangei
Zij is de tweede van de elf vrouv
die de episcopale kerk verlaat. Vi £1
jaar ging Mary Moorefield over ir°
de methodistenkerk. die wel vro'rf
lijke dominees kent.
