Jukebox 2008 te
fragmentarisch
m
M
Tl
H m~~
CHECKLIST
■HUI
1'
((ib
1?
HUI
■III
UI
dl
lllll
Muzikaal formalisme
bij George Shearing
Peter van der Linden
boeit met Andersen
fjgjg
Wall Street vast gestemd
Rank Xerox zorgt voor de ideeën en de machines.
Herman van Veen probeert volkstoneel
De tuin van het paradijs
Tapijten gestolen
RANK XEROX
DINSDAG 20 APRIL 1976
TROUW/KWARTET P 9/RH
door André Rutten
ROTTERDAM Gaande de voorstelling van Herman van Veens „Jukebox 2008" ga je ontdekken,
dat de figuren er in sterk getypeerd zijn, en niet alleen in hun nogal honds gedrag tegenover elkaar.
Zij krijgen ook bijna allemaal de kans om hun type nader uit te werken.
Waarschijnlijk is dat Herman van
Veens voornaamste zorg geweest,
toen hij zijn „volkstoneelstuk"
maakte: een aantal hedendaagse
„volkstypes" meestal nog jonge
bij elkaar brengen in min of meer
ernstige conflicten, waarin het
„hondse" ook een aggressieve speels
heid is. Hij laat ze elkaar ontmoeten
in een eigentijdse versie van het
buurtcafé: de cafetaria met jukebox.
Zo is hij gekomen tot een reeks sce
nes, die hoe langer hoe meer blijken
in te slaan om allerlei redenen,
soms omdat er iemand een verbluf
fende act weggeeft, soms omdat een
venijnige aggressiviteit hard aan
komt, soms omdat er een intrigerend
gespeelde scene is.
Toch bleef het voor mij een reeks
geslaagde fragmenten die als totali
teit niet als een stuk volksleven over-
tuigde. Misschien voor een deel. om
dat er een wankel evenwicht leek te
bestaan tussen goed gespeelde wer
kelijkheid en een nadrukkelijk-
theatraal verbeelde werkelijkheid.
Verstaanbaarheid
Soms was dat evenwicht er perfect
zoals in de bijna-striptease van Tru
dy Labij soms sloeg het teveel naar
de ene of de andere kant over. Dat
was niet zo in de act van Fransje
Gelderblom. die een schitterende
theatrale (variété-achtige) uitwer
king was van zijn type. maar de éne
song van Hetty Blok leek wat in het
luchtledige te blijven, niet omdat
Hetty Blok het niet goed deed. maar
omdat het lied zelf weinig te maken
leek te hebben met de toch al vrij
i «i-» mi
Fransje Gelderblom. Michiel Kerbosch. Dirk Celis. Trudy Labij, Caroline van den Berg en
Frits Hassoldt in Herman van Veens Jukebox 2008"
door André Rutten
DEN HAAG. Peter van der Linden vindt zijn inspiratie vc
toneel-spelen overal. Het vorige seizoen bij Franz Kafka, dit k<
bij Hendrik Andersen, tussen wie beiden hij merkwaardige raa
punten treft. Het levert een fascinerende avond op, waaraan 1
als het applaus even aanhoudt, gaarne nog wat toevoegt,
vondsten bruisen uit hem op. Hij geniet er zelf zo van dat hij
ook wil laten zien. Het voornaamste gevaar dat hij loopt is, dat
als toeschouwer zegt: hou alsjebelieft op, ik raak nu buiten ade
Lekker moet blijkbaar toch maar een vinger lang blijven.
vage figuur, die de schrijver-regisseur
haar had toebedeeld.
Maar er was soms wel ook iets aan te
merken op de verstaanbaarheid
misschien waren de teksten niet al
tijd helder genoeg, misschien scho-
zaal voor spreektoneel wat de
voorstelling p-otendeels is al komt er
wel muziek in niet zo geschikt.
Maar wat mij hinderde leek weinig
gewicht in de schaal te leggen bij het
première-publiek, dat overigens niet
ten soms spelers te kort, misschien is direct uit een „volkstoneel-publiek"
de akoestiek van de kleine Doelen- leek te bestaan.
Zelfs al is het lekkers van Peter van
der Linden best wel pittig en origi
neel door de verrassende elementen
die hij uit Andersen haalt en door de
licht-knarsende manier waarop hij ze
uitspeelt. Hij noemt zijn programma
„De tuin van het Paradijs" (hij speelt
het op het ogenblik in het Theater
aan de haven in Scheveningen), maar
van het gelijknamige verhaal van An
dersen gebruikt hij alleen dè eerste
alinea, waarin sprake is van een ko
ningszoon met vele mooie boeken,
waarin hij alles kan vinden, „maar
waar de tuin van het paradijs te
vinden was, daarover stond er geen
woord in; en dat was nu juist waar hij
het meest aan dacht"
Meestal speelt hij fragmenten van
sprookjes, de kern ervan, of een teke
nend detail, enkele keren het geheel.
zoals dat over De Stopnaald, die z
verbeeldde dat zij een naainaald
of over De Theepot, die zich konin
van de theetafel waant, en het gi
mige over De Tondeldoos de i
nier waarop een soldaat aan
macht komt; als hij op de vuurst
slaat verschijnen er kolossale h
den, die precies uitvoeren wat hij
zodat hij tenslotte koning is.
Hij speelt in een zijig, maar verval
pak een beetje een Pierrot in
val met een zwarte veeg op
gezicht. Hij doet dat op een vloer
strak aan elkaar gesloten alumini
dozen, begeleid door twee jonge i
zikanten, onder een wisselende s
gestieve belichting. Dit in combi
tie met zijn mimiek en het gebr
van de ruimte werkt fascinerend
maakt dus geestdrift gaande.
door Rud Niemans
ROTTERDAM De voormalige jazzpianist George Shearing (57)
poogt dezer dagen een comeback te maken via een nieuw
platencontract en onder meer een zaterdagavond in de Doelen
beëindigde Europese tournee. Een paar honderd mensen met een
onvermurwbare hang naar klankomrankte romantiek mogen dan
zijn komen opdagen en vol bewondering over zoveel vingervaar
digheid huiswaarts zijn gekeerd, dat neemt niet weg dat Shearing
helaas een muzikale karikatuur van zichzelf is geworden.
Nadat Duys hem j.L vrijdag in zijn
„Vuist" al op onnavolgbare wijze al
lerlei verbale wierook in het gezicht
blies en dat vierdelige medleytje van
superhits pijnlijk precies uit '62 werd
nagespeeld, had ik me de tocht naar
Rotterdam al kunnen besparen,
maar ja. ik moest zo nodig. Hier
greep het afscheid plaats van een
toenmalige h.b.s.-idool, onder het be
faamde motto „non, je ne regrette
rien". Ik meen dat alle muziek zieh
het eerlijkst laat beoordelen, wan
neer je de historisch bijbehorende
kaders van plaats en tijd maar intact
laat.
Welnu, de Brit Shearing emigreerde
in de veertiger jaren naar de States
en maakte daar vanaf '49 de blits met
een oorstrelende, boterzachte bebop,
waarbij de melodievoering steeds
volgens één bij toeval ontdekte for
mule plaatsvond. De ..locked hands"
spelende pianist mixt zijn cleane ak
koordjes met de gitaar en de vibra
foon. Het eerste kwintet van Shea
ring (met drummer Denzil Best, de
vibrafonist Marjorie Hyams en de
gitarist Chuck Wayne) beheerste me
de de combo-scene van de jaren '50.
de clubs van NY's 52e straat. „Sep
tember in the rain", „Nothing but D
Best,, Pick Yourself Up", dat waren
precieuze meesterstukjes en zelfs het
fenomeen Bud Powell nam Shearing
werkjes op zijn repertoire.
George Shearing
bluffend brutale pikwerk van Corea's
„Spain" als bejubeld dieptepunt.
Lee Konitz en gitarist Jimmy Raney
ook van die jazzjeugdidolen
spelen a.s. zaterdag voor de HJC in
Haarlem en op koninginnedag in het
BIM-huis. Zo blijfven er voor de
jazzfans van alle leeftijden toch nog
een paar beloftevolle aprilavonden
over.
Dubieus
Nee, spijt heb ik niet van die stapel 78
toerenplaten met dat helgele MGM-
label. die ik mij toen aanschafte. Pas
in '62 12 jaar te laat gaf de
pianist hier een eerste nachtconcert
in Amsterdam en trok ik beroepshal
ve een hele dag met hem op. Ook
toen bleek de formalist Shearing al
jarenlang een gevangene van die ene
formule. „Het publiek wil dat ik zó en
niet anders speel." Voor een artiest
een nogal dubieuze uitspraak. Hij
verdween weer uit het gezicht, 11.12
jaar lang.
Om anno nu bij ons terug te keren
met alle. niet meer tot ook maar énig
leven te wekken, maniertjes en foef
jes. toegepast op een hutspotreper
toire van „Oleo" via „Greensleeves"
tot „The Entertainer".
Muziekjes van popsterren parafrases
op andere pianisten, uiterst saaie
cha-cha-ritmen en andere Latijns
amerikanismen die die kwalificatie
nauwelijks verdienen, met het ver-
SOESTERBERG In de nacht van
zaterdag op zondag is in Soesterberg
ingebroken in het bedrijf van Kela
tapijt, waarbij voor ongeveer vijftig
mille aan Perzische en Berbertapij
ten, antieke voorwerpen en een kleu-
ren-tv werd gestolen. Van de daders
ontbreekt nog ieder spoor. De politie
vermoedt, dat er vakmensen aan het
werk zijn geweest. De daders zijn het
pand binnengekomen, nadat zij met
een breekijzer de achterdeur hadden
geforceerd. De inbraak is zondag
ochtend door de bedrijfsleider
ontdekt.
DOW JONES INDEX
Indust. Sporen L'til. Obi. Mods
14 apr. 974.65 201.51 86 18 73.37 803.8
15 apr. 980.48 204.23 87.17 73.53 808.1
19 apr. 988.11 206.51 87.07— 810.5
Aand. Obi. Tot. H. L.
14 apr. 18 440 19.520 1849 564 864
15 apr. 15.100 15.480 1332 304 597
19 apr. 20.800 1919 1012 476
Control D
CPCInt
CrownZrll
CurtWrC
CurlWrCA
Dartlnd
Drlmontr
DowChem
Du pont
EaslrrnA
EastKodak
ElPiisoG
ExxonC
FairchC
Florida
FluorC
FordMot
Frruhauf
GatxCorp
GenCablt
GanCnar
Gr n Elect
AlcanAlum 27'ft 28"i
AUrghPow |7«/i 17'
AllChrmSy 39V. «0
AlluMCoAm 47". 49":
Amaxlnc 5S"> 55"
AmHns 19 19'f.
AmAirUnes 9»'« 9»'.
AmBrands 41"» 41".
ABroadC 26'/. 26>f.
AmCanCo M'fj S3":
AmCyanCo 24''« 24"t
AmElecP 22"» 22'.
AmHomf S'f» 34".
AmMolorC 34".
AmNatGas 6>* 34".
AmSUndI 34". 25".
AmTelTrl 25". 55».
AmpraC SS>1 7«A
AMFlnr 7'. 30
AmpcoP 19". 10»
AmiU-dlnd 10". 36' - -
AnacondaC 36». 24": G.nFoodC
ApecoCorp 24". 2". GenMol
GanPUt
GanTclT
GcttvOd
Giktu
Goodrich
Goodyear
Grace&C
Grt-vhnd
SulfOilC
GulfOil
ttoiuCo
HeUerl
HiltonH
lllCent
impOil
IntBua
IntFIav
IntHarv
IntNick
IntPaper
IntTelT
Japar.F
JManvUe
KaneCuy
ASALld
AchlandOtl
AllantRich
BayukCigl
BendiaCorp
BethlehSt
BoeingCorp
Burlinftln
BurlNInc
Burrougl
CanadPi
CarUngo'K
CaterpdTr
:hsC 36". 104"
Cfr...rS>.
ChryaWfC
Citicorp
ClUesS
Coca Cola
Colgate-P
27'/. I
?s R»>
Lockheed
LTVCorp
Marcorlnc
MjrvhKid
MartinM
M.-vDvpS
MCAInc
McDonn
McrckAC
MetroGM
Midi Ross
Minm-sola
MobilOil
Monsanto
Motorola
Nabisco
KatCanC
NatCashR
NatDist
NalGyps
NatSteel
NatTeaC
NigaraM
NUndu»
NorfWest
NrdAPlul
Nlllmois
OccPetr
OlinCorp
PacifGas
PacifLigh
PanAm
PennCtr
Pepsico
PhrlpsD
PhMorns
Philip»
PhillPel
Polaroid
ProctorG
PublSc
Quaker
RCACorp
SouthPa
SouthRa
SpcrryR
StBrand»
StOilCul
StOilInd
StDrugs
Studeb
SunOilC
SunOilCp
SyntryC
TundyC
Tennccol
Texas In.sir
TcxasL'til
ToledoEd
Trans WA
TwCentF
Unilever
UnionCarb
Union El
UnOilCal
UnionPac
Un.
/al
Con»olEd
ContNatG
ContCanCo
KLM
KraftCo
KrogerCo
LrhmanCo
Littonln
43'. 43'
43». 43'
19 19'.
RoyalD
SaF.Ind
Schacler
Schlumb
Se.r.R
ShellOil
SouthCo
Un Brands
UnCorp
UnTechn
USSleil
WejtBanc
WestUnion
Westingh
Whiilabr
Woolworth
Wriglev
Xerox
89 89 :o BEURS MONTREAL
Bo vis
CanPac
Huskey
Inland
IntNick
Maaaey
ShellCan
S'.eepR
Walker
Realiseert men zich binnen
uw bedrijf dat kopie-kwaliteit
wel degelijk mede de representa
tiviteit bepaalt'
Weet u dat uw sekretaresse
uw presentatie net zosnel op over
head sheets kan kopiëren als op
igewtxin papier
Krijgen uw medewerkers
aktuple markt- en konkurrentie-
informatie uit de pers systema
tisch binnen een week ot moeten
zij ieder afzonderlijk achter elkaar
door een rijstebrijberg van kran
ten die meer interessante leesstof
dan relevante informatie
bevatten' 1I
Is het u bekend dat u met de
huidige kopieer-toepassingen net
zo makkelijk en snel op karton
kopieert als op gewoon papier
(hoeveel kaartsystemen kent uw
bedrijf)?
Wist u dat uw eigen stan
daardformulieren bij kleine op
lagen altijd goedkoper binnens
huis geproduceerd kunnen
worden1
1> het u bekend dat een zelf
gemaakt standaardformulier
vaak 10 tot 20".. efficiënter is dan
dat formulier van buiten
de deur
Kunt u in uw bedrijf snel
rapporten laten wijzigen zonder
dat deze geheel of \'oor een be
langrijk deel overgetypt moeten
worden
Kent uw bedrijf een afdeling
ot funktionaris belast met oplei
ding.' Maakt hij gebruik van
visuele hulpmiddelen die een
voudig op bestaande kopieer-
apparatuur vervaardigd kunnen
worden
Realiseert hij zich dat dit de
informatieoverdracht aanmerke
lijk kan versnellen?
Werken uw medewerkers
ook met die onhandelbare com
puter-output? Wist u dat een
verkleining tot A4 het geheel
weer hanteerbaar maakt? j~j
Weten die medewerkers dan
werkelijk in welke kolom zij
moeten kijken? En wist u dat dit
soort fouten met een eenvoudige
kopieertoepassing opgelost kan
worden
Kunt uw bedrijf een early
warning systeem voor vertraagde
orders.' Wist u dat ook dit met
een kopieertoepassing gereali
seerd kan worden?
Weet u exakt welke kopieer
kosten op uw afdeling drukken?
Is dit voor uw bedrijf een belang
rijk gej
Hoe vaak kwam het dan voor
dat pagina 8 toch op pagina 12 zat.'
Wist u dat een gekombineerd
vergaarapparaat razendsnel en
foutloos sorteert?
Is het u bekend dat een
rapport 35".. meer informatie kan
bevatten zonder dat de leesbaar
heid aangetast wordt wanneer u
het origineel op groot formaat
uittikt en dit later tot A4 terug-
verkleint'
Wist u dat dit een besparing
in arbeidstijd,portikosten.kopi
eerkosten en archiefruimte met
zich meebrengt?
Wist u dat op eenvoudige
wijze rapporten kunnen worden
gemaakt op standaard A4 for
maat op basis van originelen op
verschillende formaten? |~~j
Wist u dat zo n rapport sneller
en eenvoudiger op de lezer over
komt dan een rapport met bijla
gen op verschillende formaten?
ist u dat een goede leveran
cier van kopjeerapparatuur ook
zorgt vixir service, training en
kopioertocpassingën die kosten
aanmerkelijk kunnen besparen?
Wat kost het me om samen
met Rank Xerox het verschil
tussen kopen en huren uit te
rekenen
Als u dagelijks-uw hoofd
over duizend-en-een zaken moet
breken, schieten vragen als deze
er snel bij in. Jammer, want de
kostenklok tikt rustig door.
Daarom gaat Rank Xerox er diep
op in. Analyseert uw repro-
behoefte en geeft aan hoe er
bespaard kan worden. Efficiency
en produktix iteit zijn de maat
staven. De meest geavanceerde
systemen en een nimmer afla
tende service zijn ons gereed
schap. Dankzij deze kostenbe
wustewerkmethode bewees het
Xerox7000 systeem in veel
Nederlandse bedrijven dat be
sparingen wel degelijk hard te
maken zijn. Geen wonder want
met de Xerox 7000 verkleint u
moeiteloos van onhandelbare
originelen. Reproduceert u
vlekkeloos met een snelheid van
60 afdrukken per minuut
Halftonen en kleuren zet u
met een zelfde gemak en snelheid
om in zwart 'wit. Met het gekop
pelde vergaarapparaat komt een
rapport op volgorde bindklaar
uit de machine, met een snelheid
die je van een kopieerapparaat
niet mag verwachten. Zo spaart u
tijd. zo spaart u kosten.
Ot de Xerox 7000 in uw
bedrijf de beste besparing biedt
blijft echter een open vraag.
Eerst analyseren.eerst rekenen,
daarna in overleg de alterna
tieven afwegen. Daarom kunt u
op een advies rekenen dat ge
sneden is op uw specifieke
behoefte. Eerst de ideeën dan de
machines.'t Betaalt zichzelf.
U vindt ons in:
Amsterdam. Maassluis
straat 2. tel.020-172966
Eindhoven. Kerkstraat 40-42.
tel.040-23143.
Zwolle. Blijmarkt 8.
tel.05200-198 38
Rotterdam. Vlaardingweg 90.
tel.010-37 515 5
