Hachelijk avontuur voor Israël
Brazilië wedt op
twee paarden
Verkiezingen in bezet gebied:
Amerika voor de economie,
de derde wereld voor het prestige
ZATERDAG 10 APRIL 1976
BUITENLAND
TROUW/KWARTET 19
door James Dorsey
Maandagochtend gaan in 24 gemeenten op de door Israël bezette westelijke Jordaanoever de stem
lokalen open om de plaatselijke bevolking gemeenteraden te laten kiezen. Op deze verkiezingen is een
zwaar stempel gedrukt door de roerige voorgeschiedenis met protestdemonstratiesvan de Arabieren, geweld
van de Israëlische politie, touwtrekkerij achter de schermen en openlijk ingrijpen van de Israëlische
overheid.
De Israëlische leiders hadden
de hoop dat de pro-Jordaanse
traditionele leiders van de Pa
lestijnse bevolking, de verkie
zingen wel zouden winnen.
Als die hoop al ooit gereali
seerd is geweest, de afgelopen
weken is er zeker een einde
aan gekomen.
Voor het eerst sedert 1967
heeft niet alleen Jordanië
maar ook de Palestijnse Be
vrijdingsbeweging (PLO)
haar fiat gegeven aan de on
der Israëlisch militair toe
zicht te houden lokale verkie
zingen. Nu steeds duidelijker
wordt dat een overwinning
van de PLO-kandidaten een
uiterst reële mogelijkheid is.
zijn de meningen in Israël ver
deeld waarom de verkiezin
gen dan toch door moeten
gaan.
Zo meent.de redacteur voor
Arabische zaken van een
vooraanstaand Israëlisch
dagblad dat de verkiezingen
een poging zijn om eventuele
onderhandelingen met ko
ning Hoessein van Jordanië
bij voorbaat onmogelijk te
aken. Volgens hem zou een
PLO-zege Israël het argu
ment in handen spelen dat
Hoessein over geen enkele
achterban op de westelijke
Jordaanoever beschikt en dus
onmogelijk over dat gebied
met Jordanië onderhandeld
kan worden. De Israëlische
greep op de westelijke Jor
daanoever zou op deze ma
nier worden versterkt omdat
het z'n halsstarrige weigering
im met de PLO rond de tafel
:e gaan zitten toch staande
■.ou houden.
rerugtrekking
larscha Friedman, lid van de
Cnesseth, het Israëlische par-
;ment, voor de Onafhankelij-
e Socialisten, geeft een lijn-
;cht tegenovergestelde ana-
se. Zij is ervan overtuigd
at de Israëlische regering
ch wel degelijk bewust is
a het gevaar van een PLO-
Voor haar zijn de verkie
zen de eerste stap op de
tg naar de Israëlische te-
igtrekking uit de sinds 1967
.-zette gebieden. Premier
abins reactie verleden week
een kritische toespraak
in de Amerikaan William
•ranton, in de Veilig-
•idsraad lijkt Friedman's re-
-nering echter te logenstraf-
n. Uitdrukkelijk verklaarde
ibin in een vraaggesprek
et de Israëlische televisie
it Israël met het vestigen
n joodse nederzettingen in
bezette gebieden door zou
daarmee aangevend
er van een Israëlische te-
rekking nog géén sprake
in zijn.
rechtse kring in Israël
hiet de opvatting dat het
or laten gaan van de ge-
eenteraadsverkiezingen op
westelijke Jordaanoever
n grove fout is. steeds meer
ortel. Zo schreef begin
aart Zwi Al Peleg in het
•chtse Israëlische dagblad
idiot Achranot een artikel
iet als kop: „Wie heeft de
erkiezingen op de westelijke
ordaanoever nodig?" In dit
rtikel viel Peleg de beslis
ing van de Israëlische rege-
mg fel aan en merkte op dat
de meeste gemeenten door
«trekkelijk gematigde nota-
«len, aanhangers van het
iaschemitische regime, be-
tuurd worden. .Maar nu
loet worden gevreesd dat
n aantal gemeenten door
itremisten worden overge-
imen".
„Deze verkiezingen zijn poli
tieke verkiezingen" zei hij on
langs tegen mij. ,.Wij willen
niet de traditionele leiders die
het Jordaanse regime steu
nen en met de Israëlische be
zettingsmacht collaboreren.
Wij willen goed opgeleide ver
tegenwoordigers die hun volk
kunnen dienen en die vooral
de PLO als de vertegenwoor
diger van het Palestijnse volk
steunen".
Generatieconflict
Duidelijk is dat zich op de
westelijke Jordaanoever, net
als onder andere Arabische
bevolkingsgroepen een op
merkelijk generatieconflict
voordoet. De jongeren nemen
niet langer genoegen met de
gematigde opvattingen van
de ouderen ten aanzien van
de Israëlische bezetting. De
reactie op de voortduring van
de Israëlische bezetting, het
harde optreden van het Israë
lische leger bij het neerslaan
van demonstraties, het vesti
gen van Joodse nederzettin
gen in de bezette gebieden, de
hechtenis zonder rechtspraak
en de provocaties van een
handjevol rechtse Joodse na
tionalisten op de zowel voor
Joden als moslems heilige
Tempelberg in Jeruzalem,
stelt de jongere generatie zich
zonder voorbehoud achter de
PLO op.
Het uitdagen van de traditio
nele leiders op de westelijke
Jordaanoever is niet gemak
kelijk. Zij baseren hun macht
op een waterdicht systeem
van familie- en groepsverban
den met een enorme financië
le macht, die op de welwil
lendheid en de steun van de
Jordaanse regering en op de
stilzwijgende goedkeuring
van het Israëlische militaire
bestuur kunnen rekenen.
Dit wordt nergens duidelijker
dan in Hebron waar de ge
duchte sjeik Al-Jaabri meer
dan veertig jaar onbetwist de
scepter zwaait. Al-Jaabri
•heeft in zijn functie van bur
gemeester gecollaboreeerd
met iedereen die op dat
ogenblik de macht in handen
had. Zijn huidige ver
standhouding met de Israëli's
is net zo goed als zijn ver
standhouding met de Jorda-
niërs of voordien de Engelsen
was. Werkelijke gemeente
raadsverkiezingen zijn er
nooit in Hebron geweest. Zon
der concurrentie keerde A.-
Jaabri steeds weer als burge
meester terug, omdat nie
mand het waagde uit te ko
men tegen de machtige clans
van Hebron die Al-Jaabri
steunen.
Maar de tijden lijken nu zelfs
in Hebron veranderd te zijn.
Al-Jaabri's nauwe banden
met zowel Israël als Jordanië
zijn voor sommige van zijn
meest getrouwe aanhangers
niet meer aanvaardbaar.
Twee van de machtigste fami
lies in Hebron gaan de ge
meenteraadsverkiezingen in
met eigen kandidaten. De be
tekenis hiervan wordt duide
lijker wanneer men beseft dat
een van deze clans niet min
der dan drieduizend stemmen
beheerst. De belangrijkste te
genkandidaat van Al-Jaabri
was dr. Achmed Nadja die
inmiddels door de Israëlische
autoriteiten naar het buiten
land is verbannen.
Boemerang
Dit rechtstreeks ingrijpen in
de verkiezingen op de weste
lijke Jordaanoever door de Is
raëli's heeft als een boeme
rang gewerkt. Vele traditione
le leiders hebben nu gewei
gerd om zich verder kandi
daat te stellen uit angst als
collaborateur de geschiedenis
in te gaan. Tot twee maal toe
werd de inschrijvingstermijn
verleden week verlengd om
vooral sjeik Al-Jaabri de gele
genheid te geven zich alsnog
als kandidaat te laten regi
streren.
In een televisie-interview ver
klaarde Al-Jaabri dat de uit
wijzing van zijn voornaamste
tegenspeler zijn positie in de
stad had gemaakt. Hij zei
door de plaatselijke bevol
king er van te worden ver-'
dacht de uitwijzing van
Achmed Nadji samen met de
Israëli's te hebben beraamd.
Hoewel hij er niets mee te
maken zou hebben gehad was
zijn eer gekrenkt en zag hij
geen enkele mogelijkheid op
zijn besluit om het burge
meesterschap neer te leggen,
terug te komen.
De jonge nationalistische
kandidaten vestigen hun
hoop hoofdzakelijk op de in
het noorden van de westelijke
Jordaanoever gelegen steden.
Toen ik dr Aboe Hattem Ga-
zaleh in Nabloes, het politieke
en intellectuele centrum, be
zocht toonde hij zich uiterma
te zelfverzekerd. Volgens hem
zal zijn verkiezingslijst, die
met de traditionele lei
derschap in de stad om de
gunst van de kiezers werft,
zestig tot zeventig procent
van de stemmen behalen.
Propagandastunt
Paradoxaal genoeg zal Aboe
Hattem, die herhaaldelijk
door de Israëli's en vroeger
door de Jordaniërs vanwege
zijn politieke activiteiten
werd gearresteerd, behoorlijk
profijt trekken uit de Israë
lische wijzigingen van het
kiesrecht op de westelijke
Jordaanoever.
Volgens de nog geldende Jor
daanse wetgeving op de wes
telijke Jordaanoever mogen
alleen volwassen mannen die
onroerend goed bezitten hun
stem in verkiezingen uitbren
gen. Dit betekende in het ver
leden dat de verkiezingen
door de rijke bovenlaag, die
belang bij de handhaving van
de status quo had, beheerst
werden. De militaire bezet
ters hebben de wet veranderd
en iedereen die in enige vorm
gemeentebelasting betaalt,
kiesrecht gegeven. Oorspron
kelijk was deze maatregel als
een propagandastunt be
doeld onder het motto „Israël
brengt de Arabieren demo
cratie". Maar met de uitbrei
ding van het kiesrecht heb
ben vrijwel alle lagen van de
bevolking de gelegenheid om
een stem uit te brengen. En
het valt te verwachten dat de
overgrote meerderheid van de
lagere middenklassen en van
de arbeiders hun stem op pro
gressieve kandidaten, zoals
Aboe Hattem zullen
uitbrengen.
De Israëlische autoriteiten
hebben voor het eerst ook
vrouwen kiesrecht gegeven,
door te verklaren dat elke
man die belasting betaalt le
den van zijn gezin eveneens
als kiezers mag laten regi
streren.
Dilemma
Deze maatregel vormde een
groot dilemma voor sommige
olitiek karakter
)e verkiezingen op de weste-
|ke Jordaanoever zijn niet
imaar gemeenteraadsver-
iezingen zoals ze overal ter
ereld worden gehouden,
laar hebben een sterk inter-
itionaal politiek karakter,
oor de Israëlische bezet-
ngspolitiek elke vorm van
iting van politieke en natio-
ale gevoelens die de Israëli's
iet zint is- verboden zijn
tte verkiezingen de enige
ogelijkheid voor de Pales-
jnse bevolking om hun poli-
eke standpunten te uiten.
loessein niet
eer dit laatste zijn Al Peleg,
e zich over de Israëlische
elangen druk maakt en bij-
üorbeeld Karim Chalav, bur-
sneester van het op de wes-
lijke Jordaanoever gelegen
adje Ramalah. een uitge-
•roken aanhanger van de
U3, het eens. Chalav is een
en de weinige uitzonderin-
fn op de „betrekkelijk ge-
atigde notabelen" voor wie
Peleg zoveel lof heeft. Als
Üestijns nationalist is Cha-
hiiet alleen vierkant tegen
tn voortzetting van de Israë-
khe bezetting van alle in
•»>7 veroverde gebieden,
evenzeer tegen een te-
:eer van het bewind van
j loning Hoessein.
leiders van de westelijke Jor
daanoever. Door de progres
sieve krachten werd het vrou
wenkiesrecht enerzijds wel
kom geheten, maar ander
zijds als een precedent ver
worpen, omdat zoals de advo
caat Karim Chalav opmerkt,
het een bezettingsmacht vol
gens de conventie van Genè-
ve verboden is om de oor
spronkelijke wetten in een be
zet gebied te veranderen:
„Wanneer Israël deze wet
vandaag verandert, kan het
morgen elke andere wet ver
anderen."
Desondanks is de wetswijzi
ging werkelijkheid en hebben
duizenden vrouwen voor het
eerst het recht hun eigen zeg
je te doen. Ook deze maatre
gel is niet ongunstig voor de
progressieve kandidaten om
dat vele conservatieve fami
liehoofden geweigerd hebben
om hun vrouwen te laten re
gisteren. Hun stemmen gaan
op deze manier voor de tradi
tionele krachten verloren.
Afgezien van deze onver
wachte Israëlische „steun"
aan de nationalistische kan
didaten, kan Israël op velerlei
manieren door haar gesteun
de kandidaten voortrekken
en anderen benadelen. De
meningen over het feit of Is
raël dit zou doen waren voor
de uitwijzing van de twee na
tionalistische kandidaten
sterk verdeeld. Dr Aboe Hat
tem wees op het feit dat de
Israëli's beloofd hadden om
vrije verkiezingen te garande
ren en dat hij geen pogingen
om hem in diskrediet te bren
gen had ontdekt
Karim Chalav beweert daar
entegen dat de militaire gou
verneur zijn verzoeken syste
matisch afwijst, terwijl de
verzoeken van de Israëli's
vriendelijk gezinde notabelen
wel ingewilligd worden. „Als
ik als burgemeester van Ra
malah om een vergunning
voor onze studenten vraag
om in het buitenland te kun
nen studeren wordt dat afge
wezen. Maar als de aanvraag
van iemand komt die met de
bezetter collaboreert, dan
wordt die toegekend."
De uitwijzing van Achmed
Hamzi Nadja en Abdoel Aziz
Ilaj Achmed. kandidaat voor
het burgemeesterschap van
El Bireh. heeft Chalavs stel
ling bevestigd. Israël wil kos
te wat het kost bevriende bur
gemeesters op de westelijke
Jordaanoever en lijkt daar
voor de democratie te willen
aanpassen.
leiderschap
Dat Israël zo gebrand is op
vriendelijk gezinde burge
meesters wordt begrijpelijk
uit het al eerder genoemde
verhaal van Al Peleg. Israël
beoogt, volgens Peleg met de
verkiezingen niet alleen de
„beklemtoning van de norma
lisatie van het leven op de
westelijke Jordaanoever"
maar ook „de vergroting van
het aanzien van de gematigde
kringen die het Haschemi-
tische regime steunen... en
het ontstaan van een onaf
hankelijke plaatselijke lei
derschap, dat onder bepaalde
omstandigheden, deel kan ne
men aan politieke onderhan
delingen met Israël." Met an
dere woorden: Israël hoopt
een alternatief Palestijns lei
derschap tegenover de PLO
te kunnen opbouwen.
De nationalistische kandida
ten op de westelijke Jordaan
oever hebben nu al verklaard
aan een dergelijk spel niet te
zullen meedoen. Aboe Hat
tem zegt heel eenvoudig: „Als
ik de verkiezingen win, dan is
dat een overwinning voor de
PLO." Karim Chalav denkt er
niet aan om op de stoel van de
PLO te gaan zitten: „Ik ben
burgemeester van Ramalah,
maar ik ben geen politiek ver
tegenwoordiger. De gemeen
teraad is geen parlement."
Beide kandidaten zijn het er
over eens dat een nationalis
tische overwinning op de wes
telijke Jordaanoever van in
vloed op de PLO zal zijn. Dr
Aboe Hattem hoopt als bur
gemeester de PLO te kunnen
I bewegen om een pragmatisch
beleid van „vreedzaam naast
elkaar bestaan" tejgenover Is
raël te voeren na de stichting
van de Palestijnse staat. Ter
wijl Chalav zich niet als poli
tieke vertegenwoordiger van
de Palestijnen opwerpt, zegt
hij toch: „Natuurlijk, wan
neer de PLO mij zou vragen
om de PLO in de vredesconfe
rentie van Genève te verte
genwoordigen zal ik dat
doen..."
Dit zou inderdaad een reële
optie voor de PLO kunnen
zijn. Terwijl Israël gemakke
lijk weigert om met niet „ge
kozen" Palestijnse leiders te
onderhandelen, zal het veel
moeilijker zijn om een ge-
Sjeik Mohammed Al Jaabri, de burgemeester van Hebron, is één van de Arabische leiders op de door sprek te weigeren met een de-
Israël bezette westelijke Jordaanoever. Hij besloot onlangs geen kandidaat te zijn bij de gemeente- legatie van democratisch ge-
raadsverkiezingen die maandag worden gehouden uit protest tegen het optreden van de Israëlische kozen plaatselijke vertegen
autoriteiten op de Westbank. woordigers.
door Herman Amelink
Toen de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, in
februari Brazilië bezocht, bracht hij bij zijn aankomst een welkomsgroet aan de
„toekomstige wereldmacht Brazilië." Is Brazilië een wereldmacht in wording,
een toekomstige grote mogendheid? Of behoort Brazilië tot het arme deel der
wereld?
Brazilië is zonder twijfel een zeer
groot land. Met een bevolking van
meer dan 100 miljoen mensen en de
omvang van een half werelddeel is
de betekenis van Brazilië niet gauw
te overschatten. Brazilië grenst aan
alle landen op het Zuidamerikaanse
continent, behalve aan Chili en
Ecuador. Het is daarom logisch dat
Latijns-Amerika de verrichtingen
van Brazilië met argusogen bekijkt.
Minister Kissinger heeft tijdens zijn
recente bezoek aan Brazilië het
land gunstige handelsvoorwaarden
toegezegd. Bovendien heeft hij met
zijn Braziliaanse ambtgenoot,
Francisco Azeredo da Silveira, afge
sproken, dat ze elk half jaar elkaar
zullen raadplegen over de onderlin
ge verhouding en over de toestand
van de wereld in het algemeen. Dit
overleg vindt zijn basis in de uit
spraak van de vorige president van
de Verenigde Staten, Richard
Nixon: „Waar Brazilië heen gaat. zal
heel Latijns-Amerika volgen." De
Amerikanen willen door een goede
relatie met Brazilië hun greep op
het Zuidamerikaanse continent be
stendigen.
Het is begrijpelijk dat de overige
landen van Latijns-Amerika bij
zo'n vooruitzicht wat huiverig wor
den. De presidenten van Colombia,
Venezuela en de toekomstige presi
dent van Mexico hebben hun onge
noegen al geuit over het Brazi
liaans-Amerikaanse verdrag. Ze
veroordeelden „het streven naar he
gemonie (overheersing) van de Bra
ziliaanse militaire technocraten."
Ontwikkeling
Economisch heeft Brazilië een groei
doorgemaakt die wel wordt vergele
ken met de economische opbloei
van Japan en West-Duitsland na de
tweede wereldoorlog. De afgelopen
jaren hebben de kosten van de ener
gie (olie!) de economische ontwik
keling echter vertraagd. Brazilië be
schikt weliswaar over een enorm
potentieel aan waterkracht maar
dit is nog maar nauwelijks tot ont
wikkeling gebracht.
Ook de uranium die in het noord
westen van het land wordt gevon
den. is nog niet in exploitatie geno
men. Wel is er een overeenkomst
met West-Duitsland gesloten, die
voorziet in de bouw van acht
kerncentrales in Brazilië. Aange
zien de regering van Brazilië het
verdrag tegen de verspreiding van
kernwapens nooit heeft willen on
dertekenen, vrezen de buren dat
Brazilië mettertijd in het bezit van
kernwapens zal komen. Wel heeft
de regering toegezegd internationa
le inspectie bij de centrales toe te
staan om te zien of de kernenergie
wel voor vreedzame doeleinden
wordt gebruikt. De mogelijkheid
van een stopzetting van die inspec
tie. blijft een onderhuidse bedrei
ging voor Latijns-Amerika.
De Braziliaanse regering hoopt dit
jaar haar verhouding met het Wes
ten verder te versterken met de
bezoeken die president Geisel dit
voorjaar aan Frankrijk én Enge
land gaat brengen.
De mogelijkheid is al eens geopperd
dat Brazilië onderdeel zou kunnen
gaan uitmaken van de Noord-
Atlantische Verdragsorganisatie nu
de Sowjet-Unie steeds nadrukkelij
ker aanwezig is in het zuidelijk ge
deelte van de Atlantische Oceaan.
Zeker wanneer Moskou de beschik
king zou krijgen over permanente
bases in Angola, kan de neiging om
Brazilië bij de Atlantische verdedi
ging te betrekken aanzienlijk groter
worden. De Britse admiraal Sir Ed
ward Ashmore heeft voor een band
van Brazilië met de NAVO onlangs
al uitdrukkelijk gepleit. Brazilië
zou niet rechtstreeks lid moeten
worden, maar een status die verge
lijkbaar is met die van Spanje, dat
niet tot de NAVO behoort maar wel
bij de westelijke verdediging be
trokken is.
De Braziliaanse regering wedt ech
ter zeker niet alleen op het westelij
ke paard. De aankondiging van Kis
singer dat Brazilië weldra tot de
grote mogendheden zou behoren is
in de Braziliaanse hoofdstad met
een zekere terughoudendheid ont
vangen. Met erkenning van de bij
zondere. vooral economische, ban
den met de Verenigde Staten, wil
Brazilië niet vergeten dat het ook
deel uitmaakt van de derde wereld.
Bij het bezoek van Kissinger ver
klaarde de Braziliaanse minister
van buitenlandse zaken, Azeredo,
dat zijn land zich stelt achter de
eisen van de ontwikkelingslanden
voor een rechtvaardiger econo
mische orde in de wereld. Brazilië
wil deze orde echter niet dichterbij
brengen door een confrontatiepoli
tiek maar door samenwerking. De
Braziliaanse regering roept het rij
ke westen op mee te werken aan een
rechtvaardiger verdeling in de we
reld, omdat dit uiteindelijk ook in
het belang is van de rijke landen.
Het benadrukken van de plaats van
Brazilië in de rijen van de ontwikke
lingslanden is niet geheel van eigen
belang ontbloot. Daarmee kan het
land zich toegang verschaffen tot
goedkoop geld en tot de han
delsvoordelen die de rijke landen
aan de derde wereld verlenen.
Dat Brazilië zijn plaats in de derde
wereld wel serieus neemt blijkt ook
uit het feit dat het als een van de
eersten de regering van de MPLA in
Angola erkende als de wettige op
volger van de Portugese machtheb
bers. De Braziliaanse regering heeft
al vroeg het oog laten vallen op de
Angolese olie en zbu graag een aan
zienlijk aandeel op de markt van de
eveneens Portugees sprekende lan
den in Afrika verwerven. Met de
erkenning van de MPLA nam de
Braziliaanse regering een voorschot
op de uiteindelijke overwinning van
deze beweging. Het plaatste Brazi
lië vooraan in de rijen van de derde
wereld.
Het Braziliaanse ministerie van
buitenlandse zaken haastte zich
echter, na de erkenning van de
MPLA in Angola, haar trouw aan
het Westen te onderstrepen. De Ver
enigde Staten mochten eens op de
gedachte komen Brazilië de zo
noodzakelijke kapitalen voor de
ontwikkeling van de economie te
onthouden.
communisme, verwijt de regering
haar toenadering tot Oost-Europa
en China en brengt minister van
buitenlandse zaken. Azeredo, her
haaldelijk in discrediet. Deze mili
tairen zijn van oordeel dat alle
krachten die zich tegen de regering
verzetten communistisch zijn en
daarom heel hard moeten worden
aangepakt. Ze verzetten zich tegen
de pogingen van Geisel om Brazilië
een wat democratischer uiterlijk te
geven. Het ontslag van diverse par
lementariërs van de officieel erken
de oppositie geeft aan dat Geisel
deze ultra-rechtse stroming niet al
te zeer tegen de haren in kan
strijken.
Aan de andere kant is er een natio
nalistische stroming onder de mili
tairen die een zelfstandiger beleid
voorstaat. Zij betreuren dat het bui
tenlandse bedrijfsleven zo'n groot
stempel op het economisch leven
van het land kan zetten.
Geisel, die persoonlijk voorstander
lijkt van een beleid dat een zekere
politieke vrijheid toestaat, wordt
gedwongen tot een beleid waarmee
beide stromingen onder de militai
ren vrede kunnen hebben. De geba
ren naar de derde wereld en het
komende bezoek van president Gei-
.sel aan Europa moeten een zekere
distantie ten opzichte van de Ver
enigde Staten demonstreren en die
nen de nationalistische stroming in
het gareel te houden. De onder
drukkende maatregelen, die de
laatste tijd in hevigheid zijn toege
nomen. in het binnenland moeten
de ultrarechtse militairen tegemoet
komen. De voornemens om de poli
tiek te liberaliseren die het land
vorig jaar op een wat democra
tischer spoor leken te brengen, zijn
geheel teruggedraaid. Het aantal
politieke gevangenen is nog zeer
groot en hun behandeling ontstel
lend slecht.
Verkiezingen
Pragmatisch
De solidariteit met de derde wereld
kwam ook tot uitdrukking in het
feit dat Brazilië met Cuba en
Mexico stemde voor de resolutie
van de Verenigde Naties waarin het
zionisme als vorm van rascisme
werd veroordeeld.
Het buitenlands beleid van de Bra
ziliaanse militaire regering is zeer
pragmatisch. Ze beseffen waar de
economische belangen het best ge
diend worden. Economische hulp
en technische bijstand zijn vooral
van het Westen te verwachten. Poli
tiek voelt Brazilië zich solidair met
de derde wereld en neemt de Brazi
liaanse regering herhaaldelijk af
stand van het Westen.
Beide gezichtspunten van het Bra
ziliaanse buitenlandse beleid, de
economische oriëntatie op het Wes
ten en de politieke oriëntatie op de
derde wereld, worden in een voort
durend evenwicht gehouden door
de verschillende stromingen binnen
de Braziliaanse militaire regering.-
Ernesto Geisel, de president van
Brazilië, zit ingeklemd tussen een
deel dat een nationalistische koers
voorstaat en een deel dat de hou
ding van de regering maar
halfzacht vindt.
Anti-communisme
De laatste stroming, die zich ken
merkt door een fel anti-
In november van dit jaar zullen in
Brazilië gemeenteraadsverkiezin
gen worden gehouden. Het beleid
dat door de regering wordt gevoerd
vergroot haar aanhang bij de bevol
king niet. De enig toegestane oppo
sitiepartij, de Braziliaanse Demo
cratische Beweging (MDBi, een ver
gaarbak van alles wat zich nog
openlijk tegen de regering durft
verzetten, verwacht aanzienlijke
stemmenwinst.
De prijsstijgingen, de inflatie (30
procent) en de recessie spelen de
regering flink parten. De afkondi
ging van een algemene loonsverho
ging acht ze niet verantwoord, om
dat deze de inflatie verder zou aan
wakkeren. De regering van presi
dent Geisel heeft daarom een aan
tal sociaal-politieke maatregelen in
het vooruitzicht gesteld die op indi
recte manier de levensstandaard
van de bevolking zullen moeten ver
beteren. Zo wil de regering de wo
ningnood, die vooral bij het armste
deel van de bevolking zeer groot is,
verlichten. Een aantal maatregelen
ter verbetering van de ge
zondheidszorg is beloofd. Ook wil
men de voedselsituatie van het
armste deel van de bevolking verbe
teren. Het blijft echter de vraag of
de regering alleen met deze sociaal-
politieke initiatieven de Braziliaan
se regeringspartij, de Arena, voor
een nederlaag zal weten te be
hoeden.
Brazilië heeft een sociaal-
economisch bestel dat het land in
de rijen van de ontwikkelingslan
den plaatst, maar de economische
mogelijkheden van een we
reldmacht. De politieke wil dit po
tentieel te gebruiken is duidelijk
aanwezig. De begroeting door Kis
singer van Brazilië als toekomstige
wereldmacht is langzaam luider
wordende toekomstmuziek.
