Ritselen binnen het
lotale hulp-bedrag
Hoea Koeo-feng
niet gematigd,
niet radicaal
en onomstreden
Exclusieve glazen theepot nu
bij Pickwick theezakjes.
>4
Nederland overtreft de
doelstelling van VN
voor ontwikkelingshulp
belangen werknemers
preken vooral leden
an vakcentrales aan
TL-buis kan gloeilamp
vervangen maar „kost"
veel minder stroom
yog overleg over bezuinigingen op Pronks begroting
Streven andere
departementen
te ontlasten
Als een van de weinige landen:
Winkel afgebrand:
schade een miljoen
IjwDERDAG 8 APRIL 1976
TROUW/KWARTET 9
EN HAAG De relaties tussen Financiën en Ontwikkelingshulp zijn deze week lichtelijk
•rstoord door aanhoudende perspublikaties over komende bezuinigingen op het budget voor
itwikkelingshulp. Op Financiën is de indruk ontstaan dat minister Pronk door het uitlekken van
formatie bezig is zijn progressieve achterban in het geweer te brengen tegen de bezuinigingsvoor-
ïllen.
it is een gebruikelijke tactiek in
litiek Den Haag, maar deze keer
d Pronk er, zo verzekeren ingewij-
n, niet zelf de hand in. De minister
eft zijn medewerkers de opdracht
geven hun mond stijf dicht te hou-
n omdat hij geen verslechtering
het onderhandelingsklimaat wil.
d ding is daarmee wel duidelijk
jorden: Financiën en Ontwikke-
gshulp onderhandelen over de bij-
ige die Pronk kan geven aan de
jeroene bezuinigingsoperatie van
t kabinet. Dat is een pikante we
lschap, gezien herhaalde verzeke-
igen dat, ook als ons land het finan-
el-economisch moeilijk zou krij-
i, de oplossing van de problemen
t ten koste mag gaan van de on-
gelijkbaar veel armere ontwikke-
jslanden.
lilige koe
anderhalf procent van het natio-
ial inkomen die Nederland dit jaar
ontwikkelingshulp bestemd
eft, is voor het kabinet een heilige
ie, wellicht een van de weinige wa-
tnleiten van het progressieve be-
rind waaraan zelfs minister Duisen-
srg niet durft te tornen. Maar er
in, wellicht zonder onoverkomelij-
weerstanden, natuurlijk wel bin-
n'dat plafond van anderhalf pro
nt wat geritseld worden. En dat is
ecies wat Financiën heeft voorge-
eld. Duisenberg wil Pronk een aan-
1 uitgaven in de maag splitsen, die
idere departementen ontlasten en
volgens internationale criteria
st te stellen werkelijke hulp verle
ng naar beneden drukken,
it is overigens niets nieuws. Toen
it budget voor 1976 met een kleine
lizend miljoen steeg naar 2808 mil-
en om de vermaarde anderhalf pro
nt te halen, waren daarin ook al
kele nieuwe, niet werkelijke hulp-
tgaven opgenomen. Pronk moest
gaan meebetalen aan het ap-
iraat van de buitenlandse dienst
radat die ambtenaren ook wel eens
»r ontwikkelingshulp in de weer
in) en voorts kreeg hij veertig mil-
en voor de spreiding van Surina-
lers in ons land voor zijn rekening,
i de Kamer zei Pronk wat gelaten
it dit de „kosten" waren om de
tferiialf procent te bereiken. Om
dgettaire redenen was zijn begro-
oor Ferry Mingelen
ting, afgezien van de werkelijk grote
reële stijging, met enkele oneigenlij
ke uitgaven opgeblazen tot het ge
wenste niveau.
Stuwmeer
De huidige voorstellen van Finan
ciën voorzien in een verdere stijging
van deze kosten voor buitenlandse
zaken en de Surinamers in Neder
land. Dit laatste is niet zo verwon
derlijk nu Pronk coördinerend mi
nister voor het Suriname-beleid is
geworden.
Ingewijden ontkennen stellig dat Fi
nanciën ook via het zogenaamde
stuwmeer nog wat aan ontwikke
lingshulp wil verdienen. Met het
stuwmeer wordt het totaal aan in
vorige jaren begrote, maar nog niet
werkelijk uitgegeven hulp-bedragen
bedoeld. Het ontstaat doordat veel
hulpprojecten over meer jaren ge
spreid worden en voorts doordat pro
jecten niet altijd binnen de vastges
telde tijd kunnen worden uitge
voerd. Het stuwmeer bedroeg in 1975
rond de 1270 miljoen. Het feit dat het
hier niet om echt geld gaat, maar
slechts om begrote bedragen, doet
niet af aan de neiging in politiek Den
Haag een gulzige blik op deze
„geldpot" van Pronk te werpen ter
oplossing van financiële problemen.
Het gaat echter voor het grootste
deel om bedragen waarover al af
spraken met ontwikkelingslanden
zijn gemaakt. Financiën is het ken
nelijk met Pronk eens dat deze af
spraken niet genegeerd kunnen
worden.
Garantie
Financiën heeft wel een andere mo
gelijkheid ontdekt om Pronk nog
enige financiën door de neus te bo
ren. Het gaat daarbij om het bedrag
waarvoor Nederland garant staat ten
aanzien van leningen die de Europe
se investeringsbank verstrekt aan
arme landen. Blijven die landen in
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Nederland is er in 1975, als een van de weinige
landen ter wereld, in geslaagd de doelstelling van de Verenig
de Naties voor de omvang van de werkelijke ontwikkelings
hulp te overtreffen. Volgens voorlopige berekeningen van
ontwikkelingshulp zou de werkelijke Nederlandse hulpverle
ning in 1975 0,75 procent van het bruto nationaal produkt
(BNP) hebben bereikt. De eerdergenoemde doelstelling, van
het tweede ontwikkelingsdecennium van de Verenigde Na
ties, is 0,7 procent van het BNP.
De uitgaven voor de werkelijke
hulp (te onderscheiden van niet
werkelijke hulp: uitgaven voor bij
voorbeeld het ambtenarenappa
raat en in ons land werkzame or
ganisaties) stegen van 1170 mil
joen in 1974 tot rond 1525 miljoen
1975. Alleen Zweden en wellicht
Frankrijk (dat is nog niet bekend)
hebben tot nu toe ook de 0,7 pro-
cent-grens gepasseerd. Binnen
kort moet Nederland over de
hulpverlening officiële opgave
doen aan de ontwikkelingshulp
commissie van de organisatie voor
economische samenwerking en
ontwikkeling.
De bedoeling is dat de werkelijke
hulp in 1980 is gestegen tot één
procent van het bruto nationaal
produkt. Deze doelstelling komt
onder druk te staan door het
groeiende aandeel van niet werke
lijke hulpuitgaven dat Pronk op
zijn begroting heeft moeten ac
cepteren. Anderzijds is de begro
ting voor dit jaar met zo'n groot
bedrag ineens gestegen (één mil
jard) dat deze doelstelling wellicht
toch wel gehaald kan worden.
Stuwmeer
Het zogenaamde stuwmeer van
begrote, maar nog niet werkelijk
uitgegeven hulpgelden zal voor
1975 waarschijnlijk rond de 1270
miljoen terecht komen. Dat bete
kent een absolute stijging met
rond dertig miljoen ten opzichte
van 1974. Procentueel betekent
dit een aanzienlijke daling van het
stuwmeer. Als percentage van de
totale begroting in 1975 (1855 mil
joen) bedraagt het stuwmeer ruim
69 procent. In 1974 was het stuw
meer nog 85 procent van de totale
begroting. Pronk streeft ernaar
het stuwmeer tot 50 procent van
de begroting terug te brengen.
Voor 1976 zou dat betekenen dat
het stuwmeer, als gevolg van de
drastische verhoging van de be
groting (2808 miljoen) kan groeien
tot rond 1400 miljoen.
(HECHT Vakbondsleden die via hun bond zijn aangesloten
j een van de vakcentrales hebben méér oog voor onderwerpen
sociale en financiële voorzieningen, werkgelegenheid en inko-
ensverdeling dan de leden van de bonden voor hoger en
Iddelbaar personeel. Deze categorale bonden zijn niet aangeslo-
111 bij een van de vakcentrales.
i is een van de uitkomsten van een
oerzoek naar de achtergronden
het lidmaatschap van categorale
1 centrale vakorganisaties, dat drs.
M. Nijssen heeft gedaan in
tracht van de Stichting interuni-
csltair instituut voor sociaal-
•^schappelijk onderzoek (SIS-
°)- Aanleiding tot het onderzoek,
dat door het ministerie van sociale
zaken onder de titel „Categorale en
centrale vakorganisaties" is uitgege
ven was de geringe bekendheid met
de beweegredenen van werknemers
om zich hetzij bij een categorale,
hetzij bij een centrale vakorganisatie
aan te sluiten.
gebreke bij de afbetaling dan moet
Nederland betalen. Omdat volstrekt
onzeker is of werkelijke uitbetaling
nodig is. werd deze garantie zonder
invulling van het bedrag op de be
groting gezet. Financiën zou dat wil
len veranderen en dat kost Pronk
dan weer tientallen miljoenen.
Het totaal aan bezuiningsvoorstel-
len van Financiën beloopt een be
drag van tweehonderd miljoen.
Pronk krijgt daardoor tweehonderd
miljoen meer aan bijkomende hulp
uitgaven, terwijl de werkelijke ont
wikkelingshulp met tweehonderd
miljoen daalt. Deze uitholling van
het werkelijke hulpbudget vervulde
de Kamer vorig jaar al met zorg en
die zorg zal na de huidige bezuini
gingsoperatie niet minder worden.
De indruk bestaat echter dat deze
operatie in het parlement niet op een
absoluut onaanvaardbaar zal suiten,
gezien de grote problemen die er
liggen.
Binnenhof
Ondertussen leiden vroegtijdige pu-
blikaties over de ontwikkelingshulp
de aandacht af van de grote proble
men die de bezuinigingsoperatie
voor andere departementen, vooral
CRM, gaat opleveren. In PvdA-kring
en met name ook bij staatssecretaris
Meijer van CRM bestaat zorg over de
groeiende invloed van de CPN op de
welzijnswerkers. Die invloed zal na
de komende bezuinigingsoperatie al
leen maar toenemen. Het is niet ver
wonderlijk dat minister Van Doorn
en staatssecretaris Meijer tot nu toe,
naar verluidt, niet hebben willen toe
geven aan de bezuinigingsdruk van
Financiën.
Het PvdA-kamerlid Van der Hek
vindt, zo zei hij deze week, bezuini
gingen op het budget van Pronk
vooral zo kwalijk „omdat de arme
landen er niet tegen kunnen protes
teren op het Binnenhof". De werkers
in de CRM-sector weten daarente
gen de weg naar het Binnenhof maar
al te goed te vinden.
Nieuwe vinding bij Philips
Van onze redacteur wetenschappen
EINDHOVEN Een experimentele TL-buis die in Philips na
tuurkundig laboratorium is gebouwd, zou gloeilampen in veel
situaties kunnen vervangen. Hij is nauwelijks groter en levert een
vergebjkbare hoeveelheid licht. De dubbelgenoegen buis twee
maal tien centimeter doet ongeveer hetzelfde als een gloeilamp
van 80 watt. Het stroomverbruik bgt daarbij op eenderde, het
buisje neemt 25 watt op.
Daarmee is een van de grote minpun
ten van de TL-lamp ondervangen. Hij
produceerde wel met een heel
gunstig rendement licht, maar daar
had hij erg veel ruimte voor nodig.
Onderzoeker J. Hasker kwam er ach
ter dat dat een stuk gunstiger kwam
te liggen als hij losjes wat glaswol in
de buis aanbracht.
Hij ging uit van een standaard TL-
buis van 40 watt, 1.20 meter lang, en
vroeg zich af of je zo'n ding niet zou
kunnen halveren en toch hetzelfde
laten presteren. Maar als je probeert,
in zo'n korte buis hetzelfde vermogen
te stoppen, blijkt er bijna dertig pro
cent minder licht uit te komen. Ook
in het voorschakelapparaat, dat de
stroomsterkte door de buis regelt,
nemen de verliezen duchtig toe. Dat
komt omdat de elektrische spanning
waarop de buis in feite werkt, toch al
minder dan de 220 volt die uit het
stopcontact komt, nog eens extra
verlaagd moet worden.
Een hogere spanning zonder meer,
zou alleen nog extra warmte produ
ceren in plaats van meer licht. Die
spanning versnelt de elektronen in de
buis tot ze zo hard tegen atomen van
de ook aanwezige kwikdamp botsen,
dat die licht gaan geven. Maar harde
re botsingen geven niet meer licht,
alleen temperatuurverhoging. Het
verlossende idee was nu, om de le
vensduur van die elektronen te be
perken, zodat ze ondanks een hogere
spanning geen onnutig hoge snelhe
den krijgen. Een elektron komt in
een normale buis hoofdzakelijk aan
zijn eind doordat het toevallig een
keer tegen de wand botst. Door het
inbouwen van glaswol krijgt het Ir* npvpfprt
meer botsingsmogelijkheden en leeft
dus korter.
PEKING (AFP/Reuter) Hoea Koe-
feng, die gisteren werd benoemd tot
eerste minister en eerste vice-
voorzitter van de Chinese communis
tische partij is nu na voorzitter Mao
de tweede man in de Chinese hiër
archie. De fors gebouwde, vaak glim
lachende Hoea heeft vooral de
laatste zeven jaar opmerkelijk snel
carrière gemaakt. Zijn benoeming
van dit jaar kwam voor de buitenwe
reld als een volslagen verrassing. Al
gemeen werd verwacht dat de gema
tigde Teng Hsiao-ping, bescherme
ling van de overleden eerste minister
Tsjoe En-lai, zou worden benoemd
maar gisteren is Teng uit al zijn
functies gezet.
De basis van de machtspositie van
Hoea ligt in de provincie Hoenan, de
streek waaruit ook Mao Tse-toeng
afkomstig is. Door Mao's persoonlijk
ingrijpen is Hoea tot de op één na
hoogste post in het land geroepen.
Lichtrendement
Daar staat tegenover dat er meer
elektronen gemaakt moeten worden
om het proces aan de gang te houden,
maar dat blijkt voor de economie van
het geheel weinig uit te maken. Het
lichtrendement van de „halve glas-
wolbuis'' ligt maar tien procent lager.
Door dit principe nog wat verder uit
te breiden, ontstond het „supercom-
pacte" buisje dat de gloeilamp kan
vervangen in de huiskamerverlich
ting. Daarbij ligt het rendement wel
wat lager, maar nog steeds driemaal
zo gunstig als dat van de gloeilamp
zelf.
Ook voor de verlichting van fabrie
ken en kantoren kan de nieuwe vin
ding van belang worden. Het moet
immers mogelijk zijn om een TL-buis
van het standaardformaat 1.20 meter
met de nieuwe techniek de dubbele
hoeveelheid licht te laten geven.
Daardoor zou, voor een bepaald ver
lichtingsniveau. met de helft van het
aantal buizen kunnen worden
volstaan, wat zeker besparend moet
werken. De stroomkosten zouden
daarbij ongeveer gelijk blijven.
Over hem is nog minder bekend dan
over andere Chinese leiders. Zo is
niet bekend hoe oud hij is en of hij is
getrouwd. Het begin van zijn loop
baan is in nevelen gehuld en sommi
ge perioden uit zijn loopbaan zijn
alleen af te leiden uit lijsten met
officiële personen. Feit Is dat Hoea
na de dood van Tsjoe, Hoea en niet
Teng aangewezen werd het vacuüm
in China op te vullen. Hoea heeft niet
het etiket „gematigd" te zijn, noch
„radicaal" en geldt als onomstreden,
zelfs wat saaie tacticus en was daar
door een ideaal compromis in de poli
tieke strijd.
Culturele revolutie
In de stormachtige jaren na de cultu
rele revolutie steeg de ster van Hoea
in het provinciaal bestuur; in 1968
was hij opgeklommen tot tweede
man in het bestuur van zijn geboorte
provincie Hoenan. Tijdens de graan-
tekorten van 1959 nasleep van de
slechte weersomstandigheden en de
„grote sprong voorwaarts" had hij
al de leiding gehad van de voedsel
verdeling in de provincie. Negen jaar
later was hij gekozen als afgevaardig
de in het volkscongres.
Terwijl Hoea in de begintijd van de
culturele revolutie mikpunt was van -
kritiek wist hij tijdig de bakens tel
verzetten. Daarmee was hij één van
de weinige provinciale leiders die
zonder kleerscheuren uit die periode
kwamen. Hoenan bouwde als eerste
provincie de partijstructuur weer op
en Hoea werd gekozen tot eerste se
cretaris.
Hij kreeg het in 1970 opnieuw moei
lijk doordat Lin Piao twee van zijn
medestanders benoemd had weten j
te krijgen in het provinciaal bestuur,
maar opnieuw had Hoea geluk. Lin
Piao deed een mislukte greep naar
de macht en „verongelukte" tijdens
de vlucht. Hoea werd commissaris
van een commissie die een onder
zoek instelde naar de samenzwering,
nadat hij enige maanden eerder voor
het eerst was betiteld als „partij- en
regeringsleider".
Het onderzoek naar de mislukte
coup van Lin Piao gaf Hoea ervaring
in het werk van inlichtingendiensten
en dat kwam te pas toen hij in 1973
werd gekozen in het Politburo, waar
hij te maken had met veillg-
heidswerk.
Weer onder vuur
In de zomer van 1974, tijdens de
campange tegen Lin Piao en de wijs
geer Confucius, kwam Hoea opnieuw -
onder vuur te liggen. Op muurkran-
ten werd hem „onderdrukking van/
de revolutionaire massa's" en „sabo-~
tage van de campagne tegen Confu-,
cius en Lin Piao" verweten. Niette-*-!
min werd hij in het voorjaar van 1975
vice-premier en minister van open
bare veiligheid en nu dus China's één
na hoogste man.
Van onze correspondent
WINSCHOTEN In Winschoten
ging gisteravond een winkelpand in
de Lange Straat in vlammen op. De
door verzekering gedekte schade
wordt geraamd op ruim een miljoen
gulden. De brand brak uit na een
explosie. In het afgebrande pand
was een textielbedrijf gevestigd.
S.'
Uw eigen vertrouwde Pickwick thee kunt u nu
schenken uit de:e aantrekkelijke theepot, van hitte
bestendig JENAer glas en met koel blijvend handvat.
Voor slechts f 12,85 en 4 glasmerkjes, die u tijdelijk op
de doosjes Pickwick theerakjes vindt (aan de achter
kant van de binnenklep), komt u in het bezit van deze
exclusieve glazen theepot. Voor uw bestelling kunt u
gebruik maken van de bestelbon. U kunt de theepot
ook afhalen in een van de Douwe Egberts geschenken
centra (4 glasmerkjes f 12,85 meebrengen):
Amsterdam, Stadionweg 168
(hoek Minervaplein)
Arnhem, Stationsplein 25
Eindhoven, Hooghuisstraat 31
Enschede,Langestraat 54
Den Haag.Theresiastraat 32
Heerlen, Het Loon (naast ANWB)
Joure, Leeuwarderweg
Rotterdam, Meent 85 fjjl
Utrecht. Keulsekade 143.
Bestelbon voor de glazen Pick w ick theepot.
Naam:
Adres:
Plaats
ln bloklcttcrs invullen vv.p. Ik betaal (f 12.85)d m v.:
O postgiro.over te maken op giro 79900 t.n.v. Douwe Egberts,
met vermelding „gla:en theepot!' in te sluiten betaalcheque.
Indien u dere bon (ingevuld) samen met de 4 gl.ismcrk)cs en
eventueel betaalcheque ineen gefrankeerde envelop toestuurt
aan Douwe Egberts:Gloren Theepot!' Rwtbus 2076. Utrecht,
krijgt u na enkele weken de glazen theepot thuisgestuurd.
