In Heveadorp: opvallend stil na de klap dichtbij Blijvers torn ment aar Links verkeer is het gevaarlijkst voor voetganger Europese christelijke volkspartij? Ondernemingsraad Vredestein probeert de zaak op de been te houden Verbod op jargon zou niet gek zijn n de couveuse anti-hond-bond ook afgeblaft machtsstrijd gesprek straatje om het weer Wisselvallig weer m - Lichtere straf geëist tegen adjudant die met Aage M. werkte SATERDAG 3 APRIL 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET Pe conclusie uit het onderzoek van de socioloog Bovenkerk (dat wij zullen moeten leren leven met een permanente minderheid van Surinaamse Nederlan ders in ons midden) mag geen opzienba rend nieuws heten, want Bovenkerk heeft niet nagelaten ons in de loop der jaren menig voorschot te geven op zijn conclusies, zodat wij dus niet al te ver rast zouden zijn. Toch is het goed, nu het onderzoek voltooid is, de conclusies nog eens breed uit te meten, want als wij op de uitspra ken van sommige bewindslieden in Den Haag en Paramaribo zouden vertrou wen. dan gaat het beleid zowel hier als daar nog steeds uit van de tegenoverge stelde premissen. Gelukkig dat de praktijk in Nederland sinds kort (beter laat dan nooit, moeten we er wel aan toevoegen) anders is. Er is nu een beleid op gang gekomen tot spreiding van de Surinamers over ons land. De druk van deze nieuwkomers die een beroep doen op onze schaarse woning en weinig florissante ar beidsmarkt ligt nu niet meer zo eenzijdig op de steden in het westen met alle daaraan verbonden mogelijkheden van frustraties voor alle betrokkenen. Er moet echter nog meer gebeuren juist om te voorkomen dat er hier geen verhoudingen gaan scheef groeien. De regering moet er op bedacht zijn, dat tegelijk met de spreiding van deze men sen over ons land ook de mogelijkheden worden gespreid om die mensen en dan denken wij met name aan de kinde ren in hun achterstand op te vangen. Het is dwaasheid om te beweren, dat wij deze mensen slechts dezelfde formele kansen als alle Nederlanders hoeven te bieden. Als wij hun geen extra hulp en niet dat kleine extra zetje geven (bij voorbeeld aan kinderen, die zo uit de Surinaamse districten met een enorme taal- en kennisachterstand in de compe titie met hun hier geboren leeftijdgeno ten worden gestort), dan maken wij van gelijkheid een farce. Wij accentueren en vergroten dan slechts de achterstand met alle mogelijke kwalijke gevolgen daarvan, zowel voor de personen als voor de samenleving. Maar ook in dit verband horen wel twee delen begrepen te zijn. De Surinaamse regering mag er evenmin in berusten, dat zoveel mensen om welke reden dan ook in zo korte tijd het geogra fisch veel te dun bevolkte Suriname hebben verlaten. Als de Surinaamse regering het echt meent met haar uitspraken tegenover de Surinaamse Nederlanders: ,.U hoort hier niet in Europa," dan moet de Surinaamse regering ook echt ernst ma ken met het ontwerpen van ontwikke lingsprojecten en het scheppen van ar beidsplaatsen. Dat Suriname nu zo nijver bezig is met de ontwikkeling van West-Suriname (waar heel weinig mensen worden inge zet om met dure machines heel grote hoeveelheid, voor export bestemde bauxiet te winnen) is om allerlei psycho logische en historische redenen wel te verklaren en te billijken. Het maakt alleen die oproepen aan de mensen om terug te keren naar het eigen land niet zo erg geloofwaardig. Daarvoor is een heel andere opzet van de ontwikkeling nodig, waarin landbouw en daarop aan sluitende kleine industrieprojecten meer centraal staan. Van een verslaggever DEN HAAG In de maanden juni tot en met september wer den bij verkeersongevallen tweemaal zoveel voetgangers van links (65 procent) als van rechts (35 procent) aangereden. Deze cijfers, verstrekt door het ministerie van verkeer en wa terstaat, komen vrijwel geheel overeen met de resultaten van een Duits onderzoek, welke werden gepubliceerd in het voorjaarsnummer van De Voet ganger, het orgaan van de Ne derlandse vereniging bescher ming voetgangers. De vereniging adviseert voet gangers dat zij voor het overste ken eerst extra goed uitkijken naar het van links komende ver keer volgens de slagzin „Links, rechts, links gekeken, dan pas oversteken." Bestuurders die nen extra attent te zijn op de aanwezigheid en de bewegingen van de zich rechts van de rijbaan bevindende voetgangers, aldus de vereniging. Van onze Haagse redactie DEN HAAG Dertien christen democratische partijen uit zeven landen van de Europese Ge meenschap komen op 29 april in Brussel bijeen om een Europese christelijke volkspartij op te richten. De fractievoorzitters van de KVP en CHU, Andriessen en Kruisinga, CDA-vooizitter Steenkamp en ARP- voorzitter De Boer hebben gisteren met Alfred Bertrand, voorzitter van de christen-democratische fractie in het Europese parlement overleg ge pleegd over de naamgeving van de partij. Over program en grondslag bestaat al grote overeenstemming. De Duitse CDU wenst het woord christelijk echter niet in de hoofd- naam van de partij. Europese volkspartij vinden de Duitsers aan trekkelijker omdat daarop ook men sen kunnen stemmen, die afge schrikt zouden worden door het "oord „christelijk". De andere landen en Nederland ook houden vast aan christelijk in de naam. In het overleg verdedigde drs de Koning dat „christelijk" moet - door Jac. Lelsz HEVEADORP/RENKUM In Heveadorp is het opvallend stil. Het is de stilte na een klapband. De klapband van Vredestein-. /Goodrich. Uiterlijk alom volmaakte rust. Geen samenscholing, betoging of bedrijfsbezetting. Maar in de huisjes in deze typische industriële enclave midden in een prachtig natuurgebied dreunt de jobstijding van begin deze week nog na. Moet Vredestein in Heveadorp, als onderdeel van een reorganisatieplan, waarbij meer vestigingen van het Goodrich-concern in Nederland zijn betrokken, werkelijk dicht, zodat in de zomer van volgend jaar 385 men sen uit de fabriek op straat komen te staan, terwijl verder nog een 47 ar beidsplaatsen van het centrale kan toor verloren gaan? De ondernemingsraad is nog niet van de noodzaak daarvan overtuigd. Op het ogenblik wordt er van die kant ernstig over gepiekerd hoe de zaak op de been kan worden gehouden. CNV'er Klaas Mars: „Het is absurd dit bedrijf te sluiten. De directie heeft gezegd dat er orders genoeg •zijn. We willen volgende week van onze kant bij de raad van bestuur een alternatief op tafel leggen met het doel de werkgelegenheid te behou den". B. en W. van Renkum, waartoe Heve adorp behoort, hebben de vak organisaties laten weten dat zij „in hoge mate teleurgesteld en geschokt zijn". Zij zullen in afwachting van een nadere bestudering van de hele materie voorshands geen contact op nemen met de minister van Econo mische Zaken en* Sociale Zaken. Aan de gemeenteraad in meegedeeld dat de directie van Goodrich Europe omtrent de plannen met de vaste activa in Heveadorp contact met B en W. zal opnemen. Als de reorganisa tie doorgaat, wordt zo mogelijk tot verkoop van de bezittingen overge gaan. Heveadorp is een van de merkwaar digste dorpen van Nederland. Vele borden verwijzen naar Heveadorp, maar officieel bestaat de naam niet. De plek is Heveadorp gaan heten nadat er zestig jaar geleden de Neder landse Rubberfabrieken Hevea wer den gesticht. In 1962 nam Vredestein de zaak over; verschillende afdelingen werden daarna naar elders verplaatst. Toen kwam Goodrich, maar ook de Ameri kanen brachten al weinig heil. Hevea dorp is een paradijselijk oord. Met grote hoogteverschillen slingeren er de smalle boswegen heen. In de diep te kronkelt de Rijn. Rijwielbanden Het was een Groningse firma, die er in 1915 begon met de produktie van rijwielbanden, zolen en hakken en later ook rubberlaarzen. Men trok uit het noorden weg om te ontsnappen aan de werkloosheid op de aardap pelmeel- en strocartonfabrieken. Uit Hoogezand werd eigen personeel meegenomen. Van onze parlementsredactie DEN HAAG. Minister Van Agt vindt het tijd dat er in Nederland een wet komt die het gebruik van vreem de woorden strafbaar stelt. In Frank rijk is enige tijd geleden zo'n wet al angenomen. De minister deed deze uitsprak gis teren, toen hij in de plaats van minis ter-president Den Uyl de wekelijkse persbijeenkomst na afloop van de ministerraad hield. Kort voordat mi nister Van Agt zijn gedachte over het teveel aan vreemde woorden in het Nederlands kenbaar maakte had hij het nog gehad over het „full- dress" debat in de ministerraad. worden gehandhaafd wegens de her kenbaarheid. Overigens gaf het KVP-Eerste-Kamerlid W. Schuyt als zijn persoonlijke mening dat het woord christelijk beter gemist kan worden. „Niet alle christenen willen een partij steunen, die die titel voert, het gaat tenslotte om de machtsvor ming en waarom zou Je die mensen dan afstoten," aldus Schuyt. Vlak voor de oorlog '40-'45 bedroeg het aantal arbeiders in Heveadorp zelfs 1500. Er werden niet alleen fa brieksgebouwen gesticht,.maar ook werden 150 huisjes voor de werkne mers gebouwd en werden wegen aan gelegd. Fabrieksgebouwen, huisjes en wegen zijn momenteel eigendom van Vredestein/Goodrich, hetgeen op zichzelf al een vreemde figuur is. Ook in de begintijd werd er al protest tegen aangetekend dat zoiets alle maal maar kon in zo'n fraaie omge ving. Na de oorlog, toen er veel scha de was en de zaak deels herbouwd moest worden, kwam er weer kritiek. Op het moment zou iets dergelijks uitgesloten zijn, want, zegt men in Renkum, „de groene maffia" (zoals de milieubeschermers er niet kwaad bedoeld worden genoemd) wélkt. Overigens, de planologische voor schriften die er thans voor gelden, maken het ook onmogelijk. In de eenvoudige huisjes van Hevea dorp, dat verder alleen maar een kruidenierswinkeltje bezit, waar men ook een ijsje en een krant kan kopen, wonen overwegend de laagst betaalde arbeiders: Turken, Span jaarden en Marokkanen. Voorlich- De fabrieken van Vredestein/Goodrich in Heveadorp, Renkum tingsambtenaar H. van Krieken van de gemeente Renkum verwacht niet dat Vredestein/Goodrich, als de fa briek in Heveadorp inderdaad zou sluiten, gemakkelijk iemand zal vin den. die er een nieuw bedrijf in ves tigt, temeer niet omdat het wel voor waarde zal zijn dat huisjes en wegen tevens worden overgenomen. Zou het eventueel overgedaan worden aan de gemeente, dan zou dat tegen een heel schappelijke prijs moeten, want dan zou het hoofdzakelijk voor de sloop bestemd zijn. Vergrijzing. Overigens hoopt het gemeentebe stuur van harte dat de fabriek open blijft. Het zal niet meevallen de men sen in de gemeente Renkum zelf weer te plaatsen. Buiten Vredestein- /Goodrich telt de gemeente eigenlijk maar één groot bedrijf: namelijk de papierfabriek Van Gelder Zonen. „Er is", aldus de heer Van Krieken, „nog een reden waarom we de werkgelegenheid graag willen be houden. Onze gemeente is sterk vergrijsd. Heelsum, bijvoorbeeld, heeft 25 pro cent inwoners die 65 jaar en ouder zijn, Wolfheze 19.5 procent, Ooster beek 20.1 procent en Doorwerth 14.9 procent. We liggen ver boven het landelijk gemiddelde. Als de fabriek in Heveadorp, waar ook vele jonge ren werken dicht gaat. dan zou die ontwikkeling nog versterkt worden". In vakbondskringen vindt men dat er eigenlijk nog weinig zinnigs over de situatie te zeggen valt. „Alleen dat het steeds mistiger wordt", aldus de heer C. Boender, districtsbestuur der van de industriebond CNV, die nog opmerkt. „Ik pas ervoor ook maar enigszins optimistische uit spraken te doen". De mensen snap pen er overigens niets van. Wat bij voorbeeld te denken van het feit dat juist deze week een nieuwe dure ma chine voor de walsafdeling in Hevea dorp aankwam. En Klaas Mars, CNV'er en lid van de ondernemingsraad, wijst erop dat pas een jaar geleden het grote kan toor van Vredestein naar Heveadorp is gekomen. Waarom eigenlijk als je wilt stoppen? DE Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. VAN EEN LEZER - (tekening van Len Munnik, naar een idee van Gina) onder redactie van loes smit „Stel uw hond ter beschikking van de wetenschap. Geef hem da gelijks iets minder voedsel. Haal geen dierenartsen bij zieke hoden. Verhinder de voortplanting. Bel de politie als u honden ziet lopen op straat". Richtlijnen van de Anti- HondBond. die onder het motto „Honden hinderen, dus weg er mee" dinsdag zijn oprichting be kend maakte. Doel: „de hond als huisdier en als loslopende zwer ver uit de Nederlandse samenle ving te verwijderen". Voorzitter is voorlichter G. van Brakel van het ministerie van onderwijs en we tenschappen. die in „O W Vi sie", het personeelsblad van dit departement, verklaart: „Ik weet dat het een polariserende bond is. Afen is voor of tegen de hod. Maar zelden kom je een middenweg te gen. Nou, ik durf het aan. Ik heb genoeg van dit beestensoort". Nu is Van Brakel in werkelijk heid weliswaar niet kapot van honden, maar een uitgesproken hekel heeft hij ook niet aan ze. Wie eerst het telefoonnummer van de „AHB" gedraaid zou hebben, had dit gehoord: „Dit telefoon nummer is gewijzigd. Raadpleeg de telefoongids van 's- Gravenhage, uitgave 1976-1977, of bel zo nodig de inlichtingen dienst". En wie dan het anti honden-nummer heel hoed beke ken zou hebben, had gezien dat 14 76 14 uitgelegd kan worden als 1-4-1976. Een aprilgrap dus, be dacht door de redactie van het O W- personeelsblad. Redacteur Rinus Meijer: „We hadden wel enkele reacties verwacht, maar niet dat we sinds dinsdag almaar aan de telefoon zouden hangen. We hebben reacties gehad in alle soorten en maten: van mensen die niet snapten dat het een mop was In de natuur houden zeeleeuw mannen er in het voorjaar een hele harem op na van vijftig tot hon derd zeeleeuwechtgenotes. En el ke indringer die dit paradijsje bin nen wil. krijgt met de tanden van de huisbaas te doen. In Artis speelt zich ongeveer het zelfde af. Drie jaar lang is een Californische zeeleeuw heer en meester in het zeeleeuwenverblijf geweest en nu er een nieuwe man uit IJsland bij is en, uit dezelfde streken, twee vrouwtjes de plaats van een vorig jaar overleden oude zeeleeuwdame hebben ingeno men, willen beide heren de baas over de dames spelen. De zee leeuw die het langst in Artis woont, lijkt te winnen: hij jaagt de nieuweling geregeld het water uit en stapt af en toe even op de wal om zijn „ondergeschikte" met schorre kreten af te blaffen. Tij dens het voeren moet de verzorger steeds in de gaten houden of de oudste niet de portie makreel (vijf tien kilo) van zijn concurrent in pikt. Er is nog wel geen sprake van een strijd op leven en dood, maar Artis zal toch naar een ander on derkomen voor de IJslandse zee leeuw uitkijken. Als eenmaal het nieuwe, grotere verblijf voor zee zoogdieren klaar is volgend Jaar begint de bouw zullen de pro blemen wel makkelijker op te los sen zijn. en er kwaad over waren, of het wel snapten en het een onsmake lijke grap vonden. Een paar blaf ten alleen maar in de telefoon. Er waren er die vroegen of we niet eens naar een psychiater zouden gaan, maar ook veel die het ge woon een goeie grap vonden". Om de „bond" helemaal echt te doen lijken, staat in het perso neelsblad de uitslag van een korte enquête onder een handjevol per soneelsleden van het ministerie, want voor hen was de aprilgrap tenslotte bedoeld. Een paar gelui den van mensen die de grap door hadden en dus met een kor reltje zout genomen moeten wor den: „Alle rassen moesten ze be- mitrailleren en wat we aan hon- debrokken overhouden, moeten we naar de onderontwikkelde landen sturen". „Weg met die handenbinders en straatschen- ners. Moet)en we daar ook nog onze straaltegles voor beklad den?" „Walgelijk zo'n bond. Ik ben en blijf voor de hond". „Het is veel eerlijker de mens uit deze samenleving te bannen". „Het is allemaal de schuld van de men sen. Die kweken bij die beesten een verkeerde attitude". Onder de mensen die zich vrese lijk geschokt voelen, ook al weten ze dat de hele anti-hond-bond een aprilgrap is, is de inspectrice van de Haagse afdeling van de dieren bescherming. In het Algemeen Dagblad verklaarde zij de zaak bij haar hoofdbestuur aanhangig te zullen maken en ook een pro testbrief naar het ministerie van O. en W. te zullen schrijven. Bo vendien zei ze het „walgelijk" te vinden, „dat zoiets in een blad van het ministerie van onderwijs staat, een departement dat onze kinderen moet opvoeden". Niemand heeft tot nog toe overi gens namens de dierenbescher ming de „O W Visie"-redactie benaderd. dere mensen voor je zorgen. - èn zorg JU dan niet voor mU? - Nee. „Als ik oud ben.zegt vader en Tim vult meteen aan:en je hebt van die witte haartjes in je oren.Op aandringen van zUn vader bedenkt hU nog iets dat hem typerend voor oude mensen voor komt: rimpeltjes in je voorhoofd, meneren hebben vaak een grote hoed. Tim heeft ook een simpele oplos sing voor mensen die weinig geld hebben omdat ze niet meer wer ken; „Dan moeten ze geld krUgen van hun vriendjes." Een bejaar dentehuis betekent voor hem „een héél groot flatgebouw, en daar zUn heel, heel veel, een heleboel ouwe mensen in.maar Jong Is leu ker. Dan kan Je lekker spelen." Een vader - in het tUdschrift Op LeeftUd - in gesprek metzUn vUf Ja rig zoontje Tim over bejaarden. Vader begint; Ken je oude mensen? - Opa en oma natuurlijk. Die kunnen nooit jong zUn. - Wat vind je van oude mensen? - Dat ze lief zUn. - ZUn er dan geen vervelende oude mensen? - Ja, heksen en tove naars. - Als pappa en mamma heel oud zUn en we kunnen niet meer voor onszelf zorgen, wat moeten we dan doen? - In een bejaarden huis gaan wonen, dan moeten an- Dat is weer eens iets anders dan de hond uitlaten: een straatje om met de tijger. De (niet bestaande) anti-hond-bond zal het niet leuk vinden, maar in Basjkirian, een stad in de Sowjet-Unie, gebeurt het toch. van onze weerkundige medewerker De kort durende fase met len- tetemperaturen behoort dit weekend alweer tot het verle den. Koudere lucht van de Britse eilanden is in Neder land gearriveerd en dat bete kent geen hogere kwikstan den meer dan 9 tot 11 of 12 graden. Maastricht bracht het vrijdagmiddag nog tot 14 graden. In midden-Europa was het gisteren nog compleet zomerfeest: Maag denburg 21, Salzburg 22, Linz en Dresden 23, Praag 24 gra den, waarbij de 16 graden van Hamburg wel afstak. Dit weertype stond in het sterkst denkbare contrast tot dat in Schotland, noord-Engeland en noord-Jutland, waar het gisteren sneeuwde bij soms maar 1 graad boven nul. En hoe staat het met de re genkansen voor het wee kend? Wel, eerst blijft het op de meeste plaatsen droog met zich fraai ontwikkelende zon nige perioden, die zich giste ren al in Ierland en west- Engeland voordeden. Maar. in de loop van zon dag mogelijk nog iets later, moeten wij bedacht zijn op de grillen van een IJslandde- pressie, dezelfde die vrijdag morgen aan de zuidkust een zuidoosterorkaan van gemid ui1Z»>tx) ,i,:.J acttamgen regen mist hagel Tj<. ermeer ia tompeoÉuen ■W-W rnina*u< T-r kou-hort fr «wddtrg mm lud* H hoge L fage- Kfcinmi hitgebe atsngsï ba«sn sd ttrg deld 11 Beaufort bij matige 'fronten op ons af en brengt sneeuwval veroorzaakte en mogelijk nieuwe randstorin- plaatselijk was het daarbij -9 gen ertoe om het regen- en graden. Het minimum stuurt windwerk flink op te peppen. Een wisselvallig verder voor uitzicht dus. Op de Farör en in noordwest-Ierland zakte het weerglas gisteravond al weer bijna 3 millibar in 3 uur tijd, op de Hebriden 2 milli bar. Reijkjavik kreeg in 20 uur tijd: 20 mm neerslag waaronder sneeuw. Wie al te ver de geschiedenis induikt, gaan soms de rillin gen over de rug bij het aan schouwen van vroeg april weer. Zoals bij voorbeeld in 1674, toen op de 3de april zes man van Uytdam over ijs naar Marken liepen en op 4 april één persoon op het Haarlemmermeer schaatste. Op 15 april van dat jaar was het ijs in een vijver op Tessel nog tien duimen dik (10 cm). In de afgelopen maand is noord-Friesland het droogste gebied van Nederland ge weest. Leeuwarden tapte met 16 mm de kleinste maandhoe- veelheid af sedert 1942 (toen 14 mm). Vlieland gaf dit keer de kleinste hoeveelheid, na melijk 13 mm. Een grote te genstelling vormen de 111 mm van Cork en 190 mm van het Westierse Valentia. Hoe het weer zich in maart 1976 over andere linies heeft ge dragen delen wij a.s. maan dag mee om nu nog ruimte over te houden voor de aan kondiging, dat morgen (zon dag 4 april) van 20.40 tot 21.25 het eerste Duitse tv-net het WDR-programma Na ons de Ijstijd? uitzendt. Het gaat over de vraag of de mens on gewild klimaat en weer beïnvloedt. Medewerking ver leent onder meer prof. Her mann Flohn, auteur van het uitstekende werkje „Klimaat en weer", vertaald door C. J. E. Schuurman en uitgegeven in de serie Wereldacademie bij De Haan en Meulenhoff. Verder werkt mee prof. Klaus Hasselmann, leider van het tot voor kort in Hamburg ge vestigde Max Planck- instltuut voor meteorologie. Ook brengen de makers een bezoek aan het bekende Duit se weerlnstltuut in Offen bach. Van een verslaggever AMSTERDAM In hoger beroep is tegen de adjudant van de Zoeter- meerse gemeentepolitie P.Z. een aanzienlijk lagere straf geéist dan waartoe zowel de rechtbank als het hof in Den Haag hem hadden veroor deeld. Van deze beide instanties had hij anderhalf jaar gekregen, maar de procureur-generaal bij het ge rechtshof in Amsterdam eiste giste ren een gevangenisstraf van tien maanden. De adjudant wordt be schuldigd van verduistering van vierduizend gulden aan tipgeld en het aannemen van geld van de brandkastkraker Aage M. De ten laste gelegde feiten dateren uit de periode '70-'72, toen Z als rechercheur bij de Haagse politie werkte. HOOG WATER ZONDAG 4 april 1976. Vlissingen 4.2516.46; Ha- ringvlietsluizen 4.41—16.58; Rotterdam 6.29—18.46; Scheveningen 5.37—17.55; IJmuiden 6.17—18.35; Den Helder 10 02-22 12; Harlingen 0.11-12.40; Delfzijl 2.24—14.42. HOOG WATER maandag 5 april. Vlissingen 5.01—17.25; Haringvlietslui- zen 5.1 17.34; Rotterdam 7.07-19.17; Scheveningen 6.06—18.28; IJmuiden 6 50—19.12; Den Helder 10.31-22.45; Harlingen 0.47—13.12; Delfzijl 2.57—15.13.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5