éectoett
Gehuwde vrouw die wil werken helpen'
Controle-apparaat nodig
tegen misbruiken van
sociale verzekeringen
Venco
de postgiro
Minister blijft bij studentenstop
nieuwe part-time lerarenopleiding
DUJARDIN
Venco
r
Koppeling van de AOW
aan het minimumloon
moet blijven bestaan
NIEUW-ENGELAND
Tweede voorzitter van het CNV:
IEDER FRANS POSTKANTOOR
GEEFT ZONDER KOSTEN VOOR UW
GIROBETAALKAART ZOO FRANC
Nederlandse federatie bejaardenbeleid:
da's makkelijk, ook in FVankrijk
r\uceca
wéjzeyt,
Actie voor boycot
van Chileens fruit
Jongeren over CDA
sterklasse
drop
IlsmaHen
Boersma wil
parttime werk
stimuleren
Post duurder op 1 april
Rapport: overheid kan er heel wat aan doen
Part-time werk
meer waarderen
P VRIJDAG 26 MAART 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
(Advertentie)
Van onze sociaal-economische redactie
WIERDEN Het misbruik van de sociale verzekeringen vraagt
om een algemene versterking van de controle-apparaten van de
uitvoeringsorganen en om een uitbreiding van het aantal be
ambten met opsporingsbevoegdheid. Bovendien is een straffer Illusie
vervolgingsbeleid door justitie nodig.
zen stelling en een kwalijke vorm
van verdachtmaking," zei hij.
Deze aanbevelingen deed de tweede
voorzitter van het Christelijk Natio
naal Vakverbond, de heer L. de Graaf
gisteravond op een gemeenschappe
lijke vergadering van de besturen
bonden van het CNV, NKV en het
NW in Wierden.
De Graaf, de sociale verzekeringsdes-
kundige van het' CNV, voegde hier
onmiddellijk.aan toe dat een strenge
re aanpak niet mag ontaarden in een
heksenjacht en niet mag leiden tot
een kwetsende, mensonwaardige be
handeling van zieken en werklozen.
Maar anderzijds is er voor de vakbe
weging geen enkele reden om solidair
te zijn met hen die misbruik maken
van de sociale verzekeringen.
Aller belang
„Daarom is het geen verraad als men
iemand „aanbrengt" van wie men
weet dat hij de zaak oplicht. Bestrij
ding en verspilling van misbruik en
van verkeerd gebruik van sociale
voorzieningen is een middel om het
hele stelsel van sociale zekerheid te
beschermen. Als daar strenge maat
regelen voor nodig zijn, is dat in ons
aller belang", aldus De Graaf.
Vakbeweging en politieke partijen
zullen volgens hem het uiterste moe
ten doen om ons stelsel van sociale
voorzieningen zo goed mogelijk in
stand te houden. „Het levenspeil van
grote bevolkingsgroepen, die toch al
mondjesmaat kunnen rondkomen, is
daarvan afhankelijk. Zij hebben
recht op onze solidariteit. Maar die
solidariteit kan alleen gelden voor
mensen die het echt nodig hebben",
aldus de CNV-bestuurder.
Sterke verhalen
Hij wees erop dat niemand weet hoe
groot de omvang is van misbruik en
rt oneigenlijk gebruik van de sociale
verzekering. „Er zijn heel sterke ver-
halen in omloop, maar wanneer men
ze onderzoekt, blijken ze vaak schro
melijk overdreven of zelfs geheel uit
de lucht gegrepen te zijn. Vaak zijn ze
t ook afkomstig van mensen die de
sociale verzekeringen geen goed hart
toedragen en elk geval van misbruik
aangrijpen om alle trekkers van uit
keringen zwart te maken."
In dit verband rekende De Graaf
voor dat de totale uitgaven in de
sector sociale zekerheid verzeke-
De heer L. de Graaf, tweede
voorzitter van het CNV
ringen, voorzieningen en pensioenen
voor 1976 kunnen worden ge
raamd op ruim 64 miljard gulden.
Van dit bedrag wordt ongeveer 20
miljard besteed aan pensioenen voor
bejaarden, weduwen en wezen en 19
miljard aan geneeskundige verzor
ging en kinderbijslagen. Van
misbruik in deze sectoren kan nage
noeg geen sprake zijn. zodat ruim 39
miljard ofwel 60 procent buiten be
schouwing blijft. Het. probleem
gebied beperkt zich derhalve tot ge
vallen van ziekte, langdurig onge-
schikten en werkloosheid. Maar ook
in deze sectoren gaat het om uitzon
deringen. In de periode 1970 tot en
met 1975 werden jaarlijks gemiddeld
669 gevallen van fraude-WW ge
constateerd. ofwel een kwart tot een
half procent van het totaal aantal
WW-trekkers. Hogere percentages
kunnen volgens De Graaf niet wor
den waargemaakt. Hij gaf wel toe
dat de werkelijke fraude omvangrij
ker kan zijn dan de geconstateerde
fraude. „Wie dat zou ontkennen
loopt met oogkleppen op." Maar hij
noemde het evenzeer onjuist te be
weren dat de geconstateerde geval
len een topje van de ijsberg te zien
zouden geven. „Dat is een onbewe-
Aangezien de CNV-bestuurder het
een illusie vindt te denken dat het
mogelijk is het misbruik van de soci
ale voorzieningen geheel uit te ban
nen. bepleitte hij een aantal gerichte
maatregelen, die nooit het karakter
van een heksenjacht mogen krijgen.
Zo dacht hij aan een centralisatie
van opsporing van strafbare feiten
door de oprichting van een bijzonde
re opsporingsdienst. Hierbij kan
worden gedacht aan een dienst die
vergelijkbaar is met de Economische
Controle Dienst, de Fiscale Inlich
tingen- en Opsporingsdienst of met
de Loontechnische Dienst. Ook be
val hij een versnelling van de straf
vervolging bij ernstige overtredin
gen en een verbetering van de sa
menwerking tussen uitvoeringsorga
nen en justitie aan. Daarnaast zou
overwogen kunnen worden de
werkbriefjes voor de werkloos
heidswet op verschillende tijden
wisselende dagen te laten inle
veren.
Tenslotte noemde hij het doen van
een beroep op het publiek om geval
len van misbruik te melden. „Door
bestrijding van misbruik en ver
keerd gebruik kunnen we onnodige
uitgaven voorkomen, aldus De
Graaf. Dat is temeer gewenst nu de
economische situatie het noodzake
lijk maakt om de automatische groei
van de uitgaven af te remmen. Dat
afremmen is al erg genoeg. Het zal
tot gevolg hebben dat hier en daar
pijnlijk moet worden gesneden." Het
is volgens hem een algemeen belang
verspilling en misbruik tegen te
gaan zoals het ook nodig is klakkelo
ze verhalen over misbruik te be
strijden.
(Advertentie)
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Nederlandse Federatie voor Bejaardenbeleid
heeft ernstige bezwaren tegen de mogelijke ontkoppeling van de
AOW-uitkering en het minimumloon. De AOW kan alleen het
karakter van een vaste basisvoorziening voor iedereen houden als
die koppeling blijft bestaan, aldus de federatie.
Op vertoon van uw giropas en uw paspoort kunt u met de gratis
girobetaalkaart in bijna elk vakantieland geld opnemen. U hoeft dus niet voor
elke uitgave een nieuwe girobetaalkaart uit te schrijven. Zo doet u er
langer mee. De gegevens daarover staan op de achterkant van de
betaalkaart. Kijk er 'ns naar.
De federatie zegt dat in een zojuist
gepubliceerd beleidsprogramma
voor de bejaardenzorg in Nederland.
Het programma is aangeboden aan
de Tweede Kamer en aan de be
windslieden die zich met bejaar-
denproblematiek bezighouden.
Het programma geeft ook commen
taar op de nota bejaardenbeleid, die
maandag zal worden besproken in de
bijzondere Tweede Kamercommis
sie. Daarbij zullen minister Van
Doom (CRM), de staatssecretarissen
Van Dam (volkshuisvesting),
Hendriks (volksgezondheid) en Meij
er (CRM) aanwezig zijn. De federatie
stelt in haar beleidsprogramma tal
van maatregelen en activiteiten voor.
Deze zijn onder meer:
Er moet een verplichte aanvullen
de pensioenregeling komen voor de
gehele beroepsbevolking die meer
dan het minimumloon verdient,
De financiering van een verblijf in
een verzorgingstehuis moet zodanig
zijn dat de bewoners wat geld over
houden in plaats van zakgeld te ont
vangen,
Het streven van de overheid dat Ln
1985 een kwart van de bejaarden een
speciaal voor hen geschikte woning
moet hebben is een minimum-eis.
Minder hoogbouw
Hoogbouw van bejaardentehuizen
en serviceflats moet zoveel mogelijk
beperkt worden,
Het bestuur van bejaardeninstel
lingen moet flink gedemocratiseerd
worden.
De instellingen voor gezinszorg
moeten worden uitgebreid om in de
stijgende behoefte aan hulp te voor
zien,
Het algemene preventief genees
kundig onderzoek voor bejaarden
moet zoveel mogelijk bevorderd wor
den; huisartsen moeten vaker routi
ne-onderzoeken verrichten.
Stervensbegeleiding
Er moet een onderzoek komen
naar betere methoden van stervens
begeleiding en naar consequenties
daarvan.
Tenslotte pleit de federatie voor be
tere voorlichting over het ouder wor
den. Die informatie zou in de leerpro
gramma's van de scholen moeten
worden ingebouwd.
(Advertentie)
VAN WENNEKER
•n METZLER-
bril: ieders oogmerk!
AMSTERDAM Vanmorgen zullen
het Chili-comité Nederland, de
werkgroep Chili van de stichting ont
wikkelingssamenwerking vakbewe
ging en de Chileense vakcentrale
CUT een actie organiseren rond de
aankomst van het schip MS Holsten-
stein in de Nieuwe Waterweg en Rot
terdam. Dit schip is met een lading
peren uit Chili naar Nederland on
derweg.
In een verklaring roepen de drie orga
nisaties de Nederlandse bevolking op
„het met bloed besmeurde Chileense
fruit" niet te kopen. De organisaties
zeggen dat de Chileense export naar
Nederland sinds de staatsgreep ver
vijfvoudigd is. Een belangrijk deel
van deze export wordt volgens hen
ingenomen door fruit.
„Deze export is gunstig voor de grote
fruittelers en de junta, maar komt
niet ten goede aan de Chileense be
volking. Het fruit is voor henzelf on
betaalbaar geworden," aldus de ver
klaring. Deze werd mee ondertekend
door de Chileense politieke partijen
in Nederland. Wim Kok, Anton
Constandse, André van der Louw,
Sicco Mansholt, de fracties van PSP
en PPR in de Tweede Kamer, de
fractie in de Tweede Kamer en het
partijbestuur van de PvdA, de katho
lieke werkende jongeren, het NW-
jongerencontact, de landelijke ver
eniging wereldwinkels en de vereni
ging dienstweigeraars.
AMERSFOORT Zaterdag om tien
uur spreekt in hotel Monopole te
Amersfoort het oud-Tweede-
Kamerlid drs. A. Schouten op een
openbare vergadering van het Refor
matorisch politiek jongerencontact
over de jongste ontwikkelingen met
het CDA
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Minister Van Kemenade houdt ondanks de kritiek vanuit de Tweede Kamer vast
aan een studentenstop voor de nieuwe part-time lerarenopleiding. Hij is wel bereid de datum
waarop deze opleidingen beginnen en waarop de MO-opleidingen worden afgebouwd te verschuiven
van 1977 tot 1978. Verder uitstel tot bijvoorbeeld 1980 vindt de minister onverantwoord, onder
andere omdat de bestaande dag- en avondopleiding dan te ver uit elkaar groeien.
Op dit moment zijn er ongeveer 25000
avondstudenten die voor een MO- of
LO-acte studeren. Minister Van Ke
menade wil voorlopig het aantal
avondstudenten aan nieuwe leraren
opleidingen beperken tot elfduizend.
Het aantal eerstejaarsstudenten wil
hij terug brengen van 9000 tot 2500.
Als troost hield hij de Tweede Kamer
voor. dat er ook nog nieuwe parttime
algemene opleidingen komen voor
mensen die geen leraar willen wor
den. Ook zouden de instituten voor
de lerarenopleidingen vrij zijn iets
meer avondstudenten toe te laten,
als de dagopleiding daar niet teveel
onder lijdt.
Een argument voor de studentenstop
is de duurte van de opleiding. Een
avondstudent van de oude opleiding
kost gemiddeld 1500 gulden per jaar,
een nieuwe student meer dan twee
maal zoveel. Doordat de studie twee
maal zo lang duurt zijn de totale
kosten per student meer dan vier
maal zo groot. Een ander argument
voor de studentenstop is dat ook de
dagopleidingen een stop kennen en
er bij open toelating tot de avondstu
die scheve verhoudingen ontstaan.
Uitstel gevraagd
De meerderheid van de Tweede Ka
mer maakte gisteren bezwaar tegen
het plan van minister Van Kemenade
om in 1977 te beginnen met een nieu
we part-time lerarenopleiding en met
een gelijktijdige afbouw van de oude
MO-a-opleiding. De heer Evenhuis
(VVD) noemde het door minister Van
Kemenade gekozen tijdstip onaan
vaardbaar, gezien de vele onzekerhe
den die nog bestaan. De confessione
le fracties vroegen eveneens om
uitstel, het liefst tot ongeveer 1980.
De heer Konings (PvdA) drong er wel
bij de Kamer op aan zich aan een
duidelijke termijn te binden, opdat
de docenten en de studenten niet
opnieuw in onzekerheid worden
gelaten.
Zeer ongerust waren de meeste frac
ties over het instellen van een stu
dentenstop voor de nieuwe opleidin
gen. Deze nieuwe opleiding zal zoals
gezegd per student ruim vier maal
zoveel kosten als de huidige oplei
ding. Als de financiële middelen ge
lijk blijven betekent dit een dras
tische inkrimping van het aantal
avondstudenten. De oude MO-
opleidingen hebben al een eeuw lang
een zeer ruim toelatingsbeleid ge-
(Advertentie)
GEMENGDE DROP
van alles het lekkerste, voor de ware
droplielhebbers. Verschillende
aparte smaken vriendschappelijk bi|
elkaar U hoelt maar toe te tasten
kend. Dat zou nu veranderen als de
minister de toelating ging afstem
men op de financiële middelen en op
de toekomstige arbeidsmarkt. Een
belangrijk deel van de Kamer vindt
vooral dat laatste principieel onjuist.
Zorgen hadden de Kamerleden ook
over de regionale spreiding. Als de
part-time lerarenopleiding in tien
plaatsen wordt geconcentreeerd (na
melijk bij de zeven bestaande insti
tuten en bij drie dependances in
Limburg, Overijssel en Zeeland) blij
ven grote delen van het land van dit
avondonderwijs verstoken. In Em-
men bijvoorbeeld bestaan nu nog 24
verschillende avondcursussen.
Straks zal de avondstudent uit Em-
men meer dan zestig kilometer moe
ten reizen naar Zwolle of Groningen,
zei de heer Evenhuis. De heer Ko
nings (PvdA) vroeg om een derde
part-time-opleiding voor leraren in
de technische vakken, behalve in
Delft en Eindhoven ook in Twente.
De sprekers van AR. CH en KVP
vroegen opnieuw om koppeling van
de dependances in Zwolle en Lim
burg aan de protestantse leergangen
in Amsterdam en aan de katholieke
leergangen in Tilburg.
Pedagogiek
De heer Hermes (KVP) vroeg zich af
hoe de minister een avondstudent
gelijktijdig voor twee vakken wil la
ten studeren. Op z'n minst zou het
gewenst zijn dat het hoofdvak na
ongeveer vier jaar kan worden afge
sloten, zodat het vijfde en zesde stu
diejaar aan het tweede vak besteed
kunnen worden. Na vier jaar zou dan
alvast een onvolledige bevoegdheid
gegeven kunnen worden.
De heer Hermes (KVP) vond de erva
ring met de nieuwe dagopleiding
voor leraren, die sinds 1970 bestaat,
nog te gebrekkig om er reeds nu een
avondopleiding aan te verbinden.
Omstreeks 1980 weten we misschien
of de nieuwe opleidingen voldoen,
dan kunnen deze in een nieuwe wet
geregeld worden, en dan is het vroeg
genoeg om met de nieuwe avondop
leiding te beginnen.
Van onze soc.-economische redactie
DEN HAAG Minister Boersma
van sociale zaken wil stimuleren dat
overheidsdiensten met gesubsidi
eerde instellingen meer gaan werken
met part-time banen en tweelingba-
nen. De minister ziet hierin een mo
gelijkheid om iets te doen tegen de
toenemende jeugdwerkloosheid.
Boersma gaat ook overleggen met
gemeentebesturen over de mogelijk
heid om werkloze jongeren in te
schakelen als vrijwilliger bij allerlei
vormen van welzijnswerk, om leeg
loop tegen te gaan. Nu dreigen ge
meentelijke sociale diensten soms
met intrekking van de werkloos
heidsuitkering als een jonge werklo
ze vrijwillerswerk verricht.
Deze zaken kwamen gisteren onder
meer aan de orde in een vergadering
van een Kamercommissie met de
ministers Boersma en Van Kemena
de van Onderwijs over de jeugdwer
kloosheid. Boersma schat dat één op
de vier schoolverlaters komende zo
mer zo goed als zeker geen baan zal
vinden, ook niet na verloop van eni
ge tijd. In het begin van de week
hadden de ministers een notitie over
de jeugdwerkloosheid naar de Twee
de Kamer gestuurd. De notitie viel
bij de Kamercommissie nogal tegen,
omdat er nauwelijks nieuwe maatre
gelen in staan. Volgens één van de
commissieleden heerste ook in de
vergadering van gisteren een sfeer
van machteloosheid bij de commis
sie tegenover het probleem van de
jeugdwerkloosheid.
DEN HAAG De regering wil het
onderwijsplanbureau en de stichting
leerplanontwikkeling vestigen in En
schede. Aanvankelijk zouden beide
instituten in Nieuwegein bij Utrecht
komen. Vanuit de Tweede Kamer
was echter gevraagd om een vesti
ging in het oosten of zuiden van het
land vanwege de spreiding van de
werkgelegenheid. Beide instelüngen
zorgen voor honderd arbeids
plaatsen. De directeur van de stich
ting planontwikkeling had gedreigd
met aftreden als de stichting in Em-
men zou worden ondergebracht.
d DEN HAAG Dezer dagen zijn bij
postkantoren de lichtgrijze
postbladen te koop, die vanaf 1 april
3 RITA
,ïk heb die foto er vast uitge-
nipt."
in het binnenlandse verkeer als brief
verzonden kunnen worden tegen het
huidige briefporttarief van 50 cent.
Een gewone brief verzenden gaat
dan 55 cent kosten.
Nieuw is ook de invoering van een
drukwerkkaart, die goedkoper zal
zijn dan de drukwerken die in een
envelop zijn gestoken. De druk
werkkaart gaat 40 cent kosten, ge
woon drukwerk 45 cent.
Brieven van 20-50 gram zullen na 1
april een postzegel van 1,10 moeten
hebben, van 50-100 gram 1.60 en
van 100-250 gram 2.10 (daarboven
geldt het pakjestarief, oplopend tot
zes gulden. Boven 3 kilogram kan
men alleenfrankeren volgens
postpakkettarief, tot 12).
De tarieven voor het buitenland
gaan mee omhoog (brief tot 20 gram
naar Suriname, België, Luxemburg.
West-Duitsland. Frankrijk en Italië
0,55. naar andere landen 0.75).
Van een onzer verslaggeefsters
DEN HAAG „Wanneer wij ervan uitgaan, dat de komende jaren steeds meer
getrouwde vrouwen buitenshuis zullen willen werken, zou het te overwegen zijn
of de overheid hierbij de helpende hand zou moeten bieden door het scheppen
van voorwaarden, die het de vrouw gemakkelijker maken deze wens te verwezen
lijken. De overheid heeft, wanneer zij hiertoe zou besluiten, verschillende
mogelijkheden: soms heel directe, soms indirecte. Een heel direct middel zou zijn
de invoering van een anti-discriminatie-wetgeving (om gelijke concurrentie
positie te scheppen voor mannen en vrouwen)."
Amsterdam Rotterdam Eindhoven
Koningsplein Korte Hoogstraat Rechtestraat
Aldus het rapport „Emanci
patie van de vrouw" van de
Voorlopige Wetenschappelijk
Raad voor het Regeringsbe
leid.
Een tweede, concrete moge
lijkheid, die de overheid zou
kunnen scheppen, zou een
eerlijke verdeling van het be
schikbare werk zijn, wanneer
de werkgelegenheid zich in de
toekomst onvoldoende zou
uitbreiden.
Veel indirecter. maar op den
duur minstens zo doeltref
fend. zou zijn het stellen van
voorwaarden aan het onder
wijs. dat niet meer zou mogen
opvoeden tot star rolgedrag.
„De overheid.zou eisen kun
nen stellen aan de inhoud van
examenvakken: zo kan van
eindexamen-kandidaten van
pedagogische academies ken
nis worden geëist over de rol
verdeling tussen man en
vrouw, het emancipatiestre
ven en dergelijke. Verder zou
het onderwijs aan scholen
met veel meisjes kunnen wor
den geïntensiveerd en zou
door middel van compensa
tieprogramma's bereikt kun
nen worden dat meisjes een
hoger onderwijsniveau beha
len. Ook zou de overheid al
lerlei vormen van kinderop
vang kunnen organiseren.
waardoor de huisvrouw de
mogelijkheid krijgt toch (een
deel van de dag) buitenshuis
te gaan werken.
Hierbij denkt men aan vor
men van kinderopvang, die
door de ouders het meest op
prijs worden gesteld, zoals
„dagouders", tevens de een
voudigste en goedkodpste
vorm van kinderopvang. Een
andere mogelijkheid is de sti
mulering van kinderdagver
blijven, die. willen ze voldoen
aan de eisen van ouders, wel
klein van omvang zullen moe
ten blijven.
Verder menen de samenstel
lers van het rapport, dat de
overheid ook best eens wat
zou kunnen doen aan een gro
tere waardering van het part
time werk, dat op het
ogenblik bij heel wat werkge
vers nog een slechte naam
heeft. De overheid zou eens
kunnen wijzen op de voorde
len van dit werk. Aantoonba
re meerkosten, die aan part
time-arbeid verbonden zou
den zijn. zouden door de over
heid (tijdelijk) kunnen wor
den opgevangen. De overheid
zou trouwens part-time werk
op de eigen departementen
op veel grotere schaal moge
lijk moeten maken, aldus het
rapport.
Wanneer de vraag naar wer
kende vrouwen aanzienlijk
achter zou blijven bij het aan
bod. zal het regeringsbeleid
gericht moeten zijn op het
vinden van nieuw werk en het
scheppen van werkgelegen
heid. daar waar dat nodig is.
De samenstellers van het rap
port verwachten in de toe
komst verder een stuk „ver
vrouwelijking" van de maat
schappij. waarmee zij bedoe
len dat er meer waardering
zal komen voor een aantal,
tot nu toe steeds alleen aan
vrouwen toegeschreven ei
genschappen: affectieve ont
plooiing. grotere onderlinge
samenwerking, meer aan
dacht voor de mens. minder
voor de concurrentie. Deze ei
genschappen zullen meer dan
tot nu toe gebeurd is. een
plaats krijgen in de „mannen
maatschappij."
Nog een paar toekomstver
wachtingen. die in het rap
port staan: de mensen zullen
nog meer en nog jonger trou
wen (maar ook meer schei
den» het kindertal zal kleiner
worden (soms zuller er bewust
helemaal geen kinderen ko
men) waardoor de getrouwde
vrouw op steeds jongere leef
tijd weer terug zal komen in
het arbeidsproces.
„Eigen" terrein
Vooralsnog zullen haar activi
teiten buitenshuis voorname
lijk betrekking hebben op
specifieke „vrouwelijke ar
beid" (arbeid, die weinig sta
tus verschaft en dus niet aan
trekkelijk is voor mannen).
Zolang de vrouwen zich op dit
terrein zullen blijven bewe
gen. is er geen vuiltje aan de
lucht, maar wagen ze zich op
het terrein, waar meer carriè
re te maken valt. dan komen
er moeilijkheden met de man
Kortom: er zal de komende
jaren wel het een en ander
veranderen, mar wanneer de
vrouw voor deze veranderin
gen alleen op zichzelf zal zijn
aangewezen, redt ze het niet.
Alleen met overheidshulp zal
zij zich een betere plaats op
de arbeidsmarkt kunnen ver
overen.
