ampioendraaksteken
Les suspects":
/vaalf in dozijn
s
IMP
III
■ill li
IK
a)ll
lllll
I LM PREMIERES VAN DEZE WEEK
Keukenmeiden zangboek
en rebelse liedjes
flladlfllll
H
f.
ïhipbreuk in de stroop
Prolongaties
en reprises
terenfaculteit
Jroningen door
lenten bezet
Man (70)
omgekomen
Damnation de
Faust:
overleefd
Selectie-instituut
in Doetinchem
wordt gesloten
Schokvrije
show over
prostitutie
Nieuwe boeken
Sterfdag van
De Ruyter
wordt herdacht
Spaanse officieren
ontkennen plannen
voor staatsgreep
ar IAG 26 MAART 1976
FILM KUNST
TROUW/KWARTET 11
W. Wielek-Berg
"'^jjn nieuwste film ..F for fake" brengt Orson Welles een stel oplichters tezamen die er wezen mogen: Clifford
ig en Elmyr de Hory. Misschien herinnert u zich Irving nog, de man die beweerde dat de legendarische
inair Howard Hughes hem dat manuscript van zijn autobiografie had toevertrouwd?
u. voor hij wegens valsheid in
•prifte en zoal meer in de gevan-
verdween, schreef hij een boek
een zekere Elmyr de Hora. een
die volgens eigen zeggen een
tervervalser van de post-
essionisten is. De beroemde mu-
hangen vol met zijn namaak-
derijen. beweert Elmyr
is het waar? Wie zal het zeggen?
en Irving hangen allebei van
>ns en bedrog aan elkaar, dus
je er geen woord van navertellen.
hun uiterlijk, dat we op de
te zien krijgen, is echt: Hory (of
of Tory of Hoffman, want hij
;ert onder verschillende namen)
n elegant oud heertje met een
donkere, ironische hagedissen-
s en Irving (die van zichzelf ook
anders heet) ziet er zo gewoon
dat hij wel een succesvolle op-
er moet zijn. Voor de rest staat er
niet? vast. ook niet of Orson Welles
(die de regisseur Francois Reichen-
bach een filmgraantje laat meepik
ken en zich voor de gelegenheid in
zijn lijfdracht heeft gestoken, het to-
venaarspak dat hij ook op de televi
sie draagt) het kwasi-filosofische
commentaar vol humbug en allitera
tie. waarmee hij al die dubbele bo
dems aan elkaar lijmt, nu ernstig
meent of niet. Laten we hopen van
niet want het is wel bar. Vast staat in
elk geval, dat de laatste streek, die
gaat over een laat avontuur van Pi
casso dat de meester op twee en
twintig puntgave schilderijen komt
te staan, echt en eerlijk verzonnen is.
Leuk?
smaak niet. ik word er doodmoe van
en het irriteert me verschrikkelijk.
De ene leugen slaat de andere dood.
je hebt geen enkel houvast, zodat je
al gauw gaat denken ..Jullie kunnen
me nog meer vertellen", t Lijkt op
moderne science fiction, daarin is de
draad ook al te dikwijls zoek en woe
kert de fantasie ongebreideld. Daar
komt nog bij. dat al die onechte men
sen op Ibiza. wier grootste ideaal het
blijkbaar is om een gruwelijk jet-set
leven te leiden, in Wezen zo oninteres
sant zijn. Op het laatst kan het je
helemaal niet meer schelen of ze te ja
dan te nee dit of dat hebben gedaan
of niet gedaan, want alles wat ze doen
is ijdel en voos. Laat ze daar maar
uitdrogen in de zon. voor zover ze niet
in de gevangenis zitten.
Is het nu leuk. al dat gissen naar Amsterdam
waarheid en leugen? Naar mjjn
- Leidsepleintlieater, 14
j
sseur Michel Wyn poogt, door het aangezicht van een aantal
zijn figuren direct in het begin te voorzien van een dreigend
~|iestempel, zijn film „Les suspects" (Een keten van verdach-
een schijn van authenticiteit mee te geven, maar die pogin-
£>lijken al spoedig ijdel.
,e
P1
Wti
;en thriller van twaalf in het
deze zogenaamde reconstruc-
de mooord op een Ameri-
meisje in het zomerse Zuiden
ankrijk. Het karakter van het
•ffer, dat zeer vrij was met
gunsten en daardoor allerlei
[en voor en tegen zich innam,
r ;rouwens verdacht veel op dat
[loseanna, die vermoord wordt in
fan de beroemde politieromans
pet Zweedse echtpaar Maj Bjö
rn Per Wahlöö.
kan nauwelijks toeval zijn.
n overvloed van verdachten
er tenslotte vier over: een
industrieel, een landloper, de
Itische zoon van een hoge rege
ringsfunctionaris en een beroemde
popzanger. De politie, onder druk ge
zet door de autoriteiten is niet erg
kieskeurig in de middelen die zij aan
wendt om van minder bedeelden be
kentenissen los te peuteren, maar het
is allemaal zo duidelijk bedacht dat
van een aanklacht geen sprake kan
zijn. Er doen een paar beroemde ac
teurs in mee: Paul Meurlsse, Michel
Bouquet, Bruno Cremer en Michael
Lonsdale. Mimsy Farmer speelt de
femme fatale: ze is best een aardige,
toffe meid om zo te zien maar ze lijkt
nu niet bepaald geschapen om man
nen ten verderve te voeren.
Amsterdam-Kriterion, 14 jr.
verhaal dat aan de film „The Dove" ten grondslag ligt is
iseerd op feiten: een zestienjarige Californische jongen maak-
kri| zijn dooie eentje een wereldreis met zijn boot „The Dove".
F veelbelovend materiaal en wat
Jmerawerk betreft wordt die be-
ook ingelost: Sven Nykvist (be
door zijn medewerking aan vele
efar Bergman-films) maakt van
jets prachtigs, of het nu de een-
ct tol zee is of het Australische ach-
vodd, de straten van Lourengo
Lques of de haven van Los Ange-
ammer genoeg wordt het effect
ge je beelden nagenoeg teniet ge
il stidoor de ouderwetse, mierzoete,
salafentimentaliteit welhaast uit de
'et barstende dialoog, die zich
tleweg ontspint tussen de jon-
*jn het meisje dat hij ontmoet.
1 "Tbeminnen en tenslotte trouwt.
Het is waarlijk geen pretje om deze
idylle van nabij te volgen de rillin
gen lopen je over de rug. zo vals is het
allemaal aangepakt. Als het meisje
veilig is opgeborgen in Australië ko
men er een paar echt dramatische en
spectaculaire scènes: de dood van de
rode „psycho-kat", (een kreng van
een beest en verreweg het sterkste
karakter in de film) in de muil van
een haai en het in brand steken van
de boot als de jongen door een zon
nesteek krankzinnig is geworden. He
laas. ze kunnen de film (geregis
seerd door Charles Jarrott) niet red
den van de schipbreuk in de stroop.
Bellevue Cinerama, a.l.
Mimsy Farmer en Paul Meurisse
in „Een keten van verdachten"
De Komedianten. Meesterlijk Grieks
epos van Theo Angelopoulos. De
film duurt vier uur. maar men blijft
aan het doek gekluisterd. De gehele
week beh. 26 maart in Filmhuis
Amersfoort.
India Song. Obsederende film van
Marguerite Duras met Delphine Sey-
rig in de hoofdrol. De gehele week
beh. 28 maart in Filmhuis 't Hoogt.
Utrecht.
Das Kabinett des Doctor Caligari.
Klassieke Duitse griezelfilm uit de
jaren twintig van Robert Wiene. 27
maart in Filmhuis Uilenstede,
Amstelveen.
La Notte. Film over een uitzichtloos
huwelijk van Michelangelo Antonio-
ni met Marcello Mastroianni, Jeanne
Moreau en Monica Vitti. De gehele
week in Palace 2. Maastricht.
Les Enfants du Paradis. Roman
tische „evergreen" uit 1944 van Mar
cel Carné met Jean-Louis Barrault,
Pierre Brasseur en Arletty. De gehe
le week in City 2. Hilversum en Stu
dio. Leeuwarden.
Brother can you spare a dime?. Bril
jante collage van de Amerikaanse
crisisjaren in film en werkelijkheid
van Philippe de Mora. De gehele
week in Studio. Leeuwarden.
Death in Venice. Film over verval en
dood in Venetië van de vorige week
overleden regisseur Luchino Viscon
ti naar de novelle „Der Tod in Vene-
dig" van Thomas Mann. De gehele
week in Tuschinski 3. Amsterdam.
Le Bonheur. Boosaardige idylle van
Agnes Varda uit 1966. De gehele
week in Studio K, Amsterdam.
Clockwork Orange. Science fiction
film vol geweld en vervreemding van
Stanley Kubric. De gehele week in
Nöggerath, Amsterdam.
Die Zauberfiötc. Mozart's opera door
Ingmar Bergman allercharmantst
verfilmd. De gehele week in Calypso,
Amsterdam.
bnze onderwijsredactie
RINGEN Studenten van de
ngse Rijksuniversiteit hebben
middag, na een drukbezochte
[dering. besloten over te gaan
etting van het gebouw van de
nfaculteit. De bezetters eisen
geen stop komt op deze facul-
Bat de capaciteit daarentegen
1 uitgebreid, dat er meer perso-
jvordt aangenomen en dat de
toegankelijkheid van het we
tenschappelijk onderwijs niet wordt
aangetast.
De studenten zeggen dat zij vooral
genoopt werden de faculteit te be
zetten. omdat de faculteitsraad wei
gerde op de eisen in te gaan. De
genoemde eisen worden wel onder
steund door de besturen van de afde
lingen Nederlands en kunstgeschie
denis van de Groninger universiteit.
De Groningse studentenbond afde
ling letteren vindt, dat de uitbreiding
van de capaciteit zoals die door de
bond is voorgesteld, tot uiting moet
komen in het standpunt van de uni
versiteitsraad. die vandaag over de
aanvragen van de stops vergadert.
Om de gewenste capaciteitsuitbrei
ding mogelijk te maken zullen de
bezetters onverminderd doorgaan
met hun acties voor meer personeel
en middelen.
Van een verslaggever
DAMWOUDE De zeventigjarige
M. Dijk uit Damwoude (gemeente
Dantumadeel) is gisteren in zijn
woonplaats omgekomen toen hij per
bromfiets de kruising Hoofdweg-
Achterweg overstak en werd aange
reden door een personenauto.
cf cio^ciCil Cigt
it )<vt Sc Vèt «M tt ftaM* «ML
- door Ber Huising
Wat keukenmeiden zongen, als zij zin in zingen hadden, zongen
de moeders van toen die zonder personeel hun eigen keuken
meid waren ook wel: ontroerende en snaakse liedjes, die
vertrouwd klonken, en waar je als kind zelden alles van hoorde of
begreep.
Wat was er precies aan de hand met
Pietje Puck, Hittepetit. Karei die
zo'n parel was. m'n ouwe tante die
liep met krante, de Juffrouw van tara-
raboemdiejee. de wenende meisjes,
de wroegende zwervers? Wat moest
je je voorstellen bij Maliebaan, Tip-
perary, Tolhuis kiele kiele of het kind
van de dessa?
De groot geworden kinderen van
toen kunnen het nu nalezen. In het
Groot Geïllustreerd Keukenmeiden
Zangboek, waarin Jaap van de Mer-
we meer dan honderd van die liede
ren bijeenbracht. Ze gingen van
mond tot mond. langzaam, men deed
er jaren mee. Ze kwamen nog niet uit
de radio. Wel al uit grote gramopho-
nehoorns, van heel ver. Ze stonden
thuis op de piano en soms. veel zelde-
ner, op het orgel. Jeruzalem. Jeruza
lem, jubelt nu keer op keer, het ange
lus klept uit de verte, nader mijn God
bij U (algemeen „in" na de ramp van
de Titanic) en misschien ook het hu
tje bij de zee en de zilvren draden
tussen 't goud, werden door de week
nog wel op het harmonium gezet.
Maar de meeste bekende liedjes kwa
men van de straat, de kermis, de
tingeltangel, het variété. Van sou
brettes als Louise Fleuron en humo
risten als Nap de la Mar, Dumas,
door Piet Visser
AMSTERDAM Voor het abonne
mentsconcert van deze week was de
keuze gevallen op het langdurige, in
een vlot tempo meer dan twee-en-
een-halve uur in beslagnemende ora
torium „La Damnation de Faust",
opus 24 van Hector Berlioz.
Hij heeft dit stuk geraffineerd gecon
strueerde al-fresco „muziek-
schilderij" de aanduiding meegege
ven van „dramatische legende in
vier delen". Daarmee deed hij recht
aan de vigerende opvattingen van
zijn tijd: maar niemand vatte toen
de zin van dit werk. In de eerste
plaats was hij in de opbouw ervan
zijn tijd ver vooruit, verder was hij
met zijn kwaal als „genie" veel te
eigengereid.
Tenslotte heeft hij er een stuk mee
geschapen dat de eeuwen zou getrot
seerd hebben, als die eeuwen maar
van dezelfde opvatting gebleven wa
ren! Anno 1976 is het een in vele
opzichten overleefd stuk geworden,
doordat er na Berlioz ook nog wat
anders is gebeurd in de muziek. Een
van de gevolgen van een aantal mis
vattingen was o.m. dat in de uitvoe
ring van gisteren tegen het einde een
aantal wat bedaagde heren in slaap
gesukkeld waren, ondanks het soms
heel sterk spelende orkest onder
Jean Fournet.
Er viel muzikaal, en bijzonder instru
mentaal, veel moois te beleven. Het
Toonkunstkoor (van Frans Moonen)
zong in zijn uitgebreidheid een
klankrijke noot; het Mannenkoor
„Zang en Vriendschap" (dir. W.
Schmidt) zong een levendige partij.
De solisten de mezzo-sopraan Na-
dine Denize (die Josephine Veasey
verving) zong met een lieve, soms
wat kleine stem. de partij tfan Mar
guerite; de Faust werd. hier en daar
wat benepen, uitgebreid gezongen
door de tenor Jean Dupouy; de Me
fisto door Roger Soyer. klankrijk en
met behoorlijk volume; Hubert Wa-
ber. bariton, bracht de noten die
Brander te zingen had.
Albert Bol. Chrétienni. om er maar
wat te noemen.
En ook van dichters en componisten
die met het lot van gewone mensen
populair, of zelfs sociaal, bewogen
waren. Waar het op neer kwam is dat
het volk. althans een deel daarvan, ze
zong. En dat ze daardoor nog in de
herinnering hangen. Niet allemaal bij
iedereen, maar toch. Ze staan in het
boek zoals ze uitkwamen, met de
muziek en de illustraties. Er zijn wat.
heel beperkte, willekeurige gegevens
bijgedaan. En er staan nog twee arti
kelen in over „het moeras der café-
chantants". een van een midder
nachtzendeling en een van Pleter Jel-
le Troelstra toen die nog studentwas.
Het is een heel aardig eigenaardig
boek geworden.
Verzet per koepiet
In een ander boekje, Verzet per Koe-
plet. verzamelde Jaap van de Merwe
„rebelse liedjes" van nu. Van hem
zelf, van andere zangers in Nederland
en Vlaanderen (Robert Long, Vrees
wijk. Willem Breuker, Ivan Heylen,
Vuile Mong), van protest- en actie
groepen. en dan nog vrij bewerkte
liedjes uit vele landen in het Westen,
de Derde Wereld en Oost-Europa. Er
staan er zo'n honderd in, met de
melodieën, en vele tekeningetjes er
tussen. Ze gaan van sterk tot onbe
nullig. Een nogal slordige verzame
ling. En wat de rebelse werking be
treft: de allesbehalve-rebelse uitge
ver is daar blijkbaar allang niet meer
bang voor.
Groot Geïllustreerd Keukenmeiden
Zangboek, van Jaap van de Merwe,
256 blz. flink formaat, ruim honderd
oude liedjes met muziek en illustra
ties, uitg. Bruna f. 25.
Verzet per Koepiet. ca. honderd „re
belse liedjes" van nu. met melodieën
en illustraties, verzameld door Jaap
v.d. Merwe, pocketboekje, 192 blz.
uitg. Bruna. f. 5,50
Van een onzer verslaggeefsters
DOETINCHEM Helemaal onver
wacht hebben de 49 personeelsleden
van de dependance van het selectie-
instituut in Doetinchem (de voorma
lige Kruisberg) gisteren te horen ge
kregen. dat deze dependance met
ingang van 1 november van dit jaar
gesloten zal worden.
De werknemers kunnen, wanneer Zij
dat willen, te werk gesteld worden ln
andere inrichtingen van het ministe
rie van justitie: de Mesdagkliniek in
Groningen, het selectie-instituut in
Utrecht en de Inrichting Veldzicht in
Avereest.
Voor veel personeelsleden is het de
tweede keer, dat zij met een sluiting
te maken krijgen: enkele jaren ge
leden was het de Kruisberg, die ge
sloten werd. Het merendeel van de
49 personeelsleden voelt er niets
voor om gedwongen elders te gaan
werken.
De vakbonden vinden deze tegenzin
om weer te moeten veranderen, heel
begrijpelijk en hebben dan ook een
alternatief plan ontworpen, waarbij
in ieder geval een deel van het perso
neel in Doeticnhem kan blijven wer
ken. Men stelt om voor de dependan
ce. die nu gesloten dreigt te worden,
bij het in de buurt gelegen penetenti-
air vormingsinstituut te trekken en
er een instelling van te maken, waar
kort gestraften hun straf kunnen uit-
zitten. Zoals bekend is er op het
ogenblik een groot gebrek aan ruim
te. waar kort gestraften kunnen wor
den opgenomen.
door Adr. Hager
DEN HAAG Onder de degelijke
auspiciën van het Residentie Orkest,
de vereniging Vrienden van het Resi
dentie Orkest en merkwaardiger wij
ze ook van de Union Bel Canto gaf de
Duitse Doris Bierett in de toneelzaal
van het Congresgebouw woensdaga
vond een one-woman-show over het
onderwerp prostitutie.
De in Keulen woonachtige Doris Bie
rett. musicalster en „singende
Schauspielerin". is eigenlijk to
neelspeelster. Via het cabaret kwam
zij terecht in de musical en zij vierde
successen in Irma la Douce, Annie
get your gun en Kiss me Kate.
Over haar programma „songs over
het rosse leven" zegt Doris Bierett.
dat zij geen pikant geheel wil bren
gen. doch een programma om over
na te denken. Verschillende facetten
van het onderwerp kwamen daarbij
aan de orde in vrolijke, serieuze.
trieste en navrante songs met
teksten van onder anderen Mann,
Wedekind. Körtner, Brecht en
Prévert.
Naief
Men moet zich bij dit optreden van
Doris Bierett geen wilde, rauwe,
scandaleuze of gewaagde momenten
voorstellen. Eigenlijk is het alles wat
naief. wat simpeltjes van voorstel
ling en uitbeelding. Het „rosse" is
wel erg vlak van tint uitgevallen,
niet onaardig doorspekt met humor
zoals de citaten uit het boek van
Renate Rasp en Alice Schwarze.
maar toch te veel moraliserend en te
weinig levensecht. De figuren als
Kitty. Ilse. de barjuffrouw en het
animeermeisje misten karakter, te
meer omdat Doris Bieretts vocaliteit
te kort schoot om in deze specifieke
songs te kunnen uitblinken. In de
voordracht na de pauze voldeed zij
dan eigenlijk nog het meest. Haar te
vergelijken meteen Lotte Lenya. Gi-
sela May en zelfs met Mariene Die
trich waarvan het persbericht ge
waagde. is toch wel een schromelijke
overdrijving. Een schokvrij pro
gramma. ondanks het onderwerp in
en in-keurig en zelfs nadenken moet
men over zo'n programma ook maar
niet te veel. Of het moet zijn over de
vraag waarom de drie hierbovenge-
noemde instituten zonodig hieraan
hun naam moesten verbinden.
Niger, deel 195 in de serie landendo-
cumentatl, een uitgave van het Ko
ninklijk Instituut voor de tropen,
Amsterdam. 47 blz 8.50.
Schelpen die men vinden kan, door B.
Entrop. Uitg. Thlemen. Zutphen 120
Europese schelpen in kleur. 72 blz
9.90
Dwergkonijnen als liefhebberij, door
H. J. M. Sterk-Takes. Uitg. Thieme,
Zutphen. 48 blz 8.50
Edelstenen, de mooiste edelstenen in
kleur door K. Hartman en B. Binne-
wies. Uitg. Thieme. Zutphen. 71 blz
12.50.
Helmkruid Huidroos („toean kwam
terug"), establishment-varia, opstel
len. verhalen, marginalia en parlan-
do's door E. Landeau. Te bestellen
bij E. Land. Postbus 3243, Haarlem.
282 blz.
Knock out in zes ronden, politiethril
ler van R. Bornice. Uitg. Elsevier.
288. blz 15.90
Mandrillenfarm, roman van R. Mari-
nus. Uitg. Meulenhoff, Amsterdam
166 blz 16.90
The Shell Book of Firsts, by Patrick
Robertson. 256 blz., prijs f 28 (voor
leden van The English Book Club,
Amsterdam).
Op de Nederlandse boekenmarkt is
nu dit Engelse boek verschenen, dat
informatie geeft over vierduizend al
fabetisch gerangschikte onderwer
pen. Wanneer werd het eerste tele
gram verzonden, wie vond de tan
denborstel uit, wie verzon de
ballpoint. Geen encyclopedie na
tuurlijk. maar wel een alleraardigst
doorkijk- en naslagboek, dat be
trouwbare informatie geeft over van
alles wat zijn invloed op het moder
ne leven heeft, of het nu de ritsslui
ting of abortus, parkeermeters of
kleurentelevisie betreft. Het is wel
een beetje Brits georiënteerd na
tuurlijk. maar dat zal voor de leden
van deze Book Club geen bezwaar
zijn.
W.F.S.
De Kelten, door Gerhard Herm. 351
blz., 34,50. Uitgave H. Meulenhoff,
Baarn.
Na de boeken over de Feniciërs, de
Azteken en de Vikingen geeft H.
Meulenhoff nu een kloek werk uit
over de Kelten al met al een
interessant rijtje boeken. Over die
oude volken blijkt altijd meer te
vertellen te zijn dan men zou den
ken, zeker als schrijvers als Herm en
Pörtner zich eraan zetten. Vermoe
delijk zal het boek van Herm wel
weer alles bevatten wat over de Kel
ten het vermelden waard is. voor de
leek althans, en voor verdere studie
geeft Herm de nodige aanwijzingen.
Het onderwerp is boeiend genoeg:
een volk dat 400 voor Christus de
geschiedenis binnentreedt en in de
13e eeuw na Christus er weer uit
verdwijnt. Maar dan zijn er intussen
talloze sporen, die tot op vandaag tot
de verbeelding spreken: de taal. de
opgerichte stenen, de verhalen. Tot
aan de schitterende Asterix-
verhalen toe. Herm schetst in zestien
hoofdstukken, die worden ingeleid
met kaartjes en chronologische over
zichten. de hele geschiedenis en de
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De driehonderdste
sterfdag van de vlootvoogd Michiel
Adriaenszoon de Ruyter wordt vol
gende maand met enkele bijeen
komsten. TV-programma's. ten
toonstellingen en een vlootschouw
herdacht.
Op 24 april is er een herdenking voor
genodigden in de Nieuwe kerk te
Amsterdam. De koningin, ambassa
deurs. burgemeester Samkalden en
vertegenwoordigers van marine,
koopvaardij en visserij zullen kran
sen leggen bij het graf van De Ruy
ter. dat zich in de kerk bevindt. Het
zal voor het eerst sinds jaren zijjt dat
in de Nieuwe kerk. die gerestaureerd
wordt, een officié plechtigheid wordt
gehouden.
Er zullen tentoonstellingen zijn in
Vllssingen. Den ^leider en Delfzijl,
een vlootschouw op de rede van Vlis-
singenfop 29 april) en een symposi
um van twee dagen in Den Helder.
nseftufdig, door
lz:, ',17.90 (na 17
denkbeelden van deze Kelten over
God, natuur, dood en het leven daar
na. En deze denkbeelden hebben
twijfelaars, dromers en zoekers naar
waarheid nog lang beziggehouden.
W.F.S.
Brieven, door Rosa Luxemburg (243
blz., 17.50) en In opstand, door
Alexander Cohen (232 blz.. 14.90)
Uitgaven van G. A. van Oorschot.
Amsterdam
Twee herdrukken van boeken die nog
altijd het lezen waard zijn: de soms
felle, soms fijnzinnige brieven die de
Pools-Duitse revolutionaire Rosa
Luxemburg (in 1919 vermoord) aan
Sonja Liebknecht en anderen
schreef, met een verhelderend essay
van J. de Kadt. En een deel van de
bekende memoires van de anarchist
Alexander Cohen. „In opstand" ver
telt van zijn eerste dertig levensja
ren, die nog in de 19e eeuw vallen.
Jammer dat de uitgever is afgestapt
van de goede gewoonte, vorlgcdruk-
ken met jaartal te vermelden.
,W: P. 8.
Mata Hari, niet zo ons»
Sam Waagenaar, 184 blz:, j
april 22.50). Uitgave Van Holken
Warendorf. Bussum.'
Er is een herziene erf uitgebreide her
druk verschenen van wat eerder „De
moord op Mata Hari" heette. De wij
ziging in de titel is niet vöor niets: na
zo'n jaar of tien is de schrijver. Mata-
Hari-deskundige Sam Waagenaar.
iets genuanceerder g^6n denken over
de vraag of de omstreden courtisane
in 1917 terecht wegenis spionage werd
geëxecuteerd.
De geschiedenis van deze vrouw, die
juist honderd jaar geleden in Leeu
warden geboren werd als Margaretha
Geertruida Zelle. heeft tientallen ja
ren velen geboeid. Er bestaat een
uitgebreide literatuur over haar le
ven en dood. nog onlangs verschenen
er nieuwe publlkaties (Brokken, Kei-
kes), er is in 1932 een film over Mata
Hari geweest, met Greta Garbo, en
het was voor die film dat Sam Waage
naar. toen perschef van de
filmmaatschappij MGM, het onder
werp bestudeerde. Wat hij voor de
herdruk van zijn boek op het spoor
gekomen is, zal ook wel niet de
laatste wijsheid zijn. Het boek is
overigens wel de moeite van het lezen
waard, en ook vanwege de overvloe
dige illustratie (met 120 soms nogal
gewaagde autenthieke foto's van de
ze exotische naaktdanseres) zal het
wel druk verkocht worden.
W. F. S.
MADRID (AP) De illegale Spaan
se „Democratische Militaire Unie"
(UMD), een organisatie van dissiden
te Spaanse officieren, heeft in een
gisteren uitgegeven communiqué
ontkend een staatsgreep voor te be
reiden tegen de Spaanse regering.
Wel werd gezegd dat de organisatie
„militaire interventie" zou overwe
gen indien „alle politieke krachten
van het echte Spanje" daarom
vragen.
Berichten als zou de UDM koning
Juan Carlos twee maanden de tijd
hebben gegeven om in Spanje een
democratisch bestel te vestigen, wer
den in de verklaring afgedaan als
vals en niet authentiek. Voorts werd
gezegd dat de jonge officieren nooit
een eenzijdige actie zouden onderne
men zonder eerst een burgerlijke
goedkeuring daarvoor te hebben ge
kregen.
De Spaanse regering zegt dat de
UMD bestaat uit een kleine groep
sub versie ven die geen werkelijke
macht hebben binnen de
strijdkrachten. Negen leiders van de
UMD werden eerder deze maand
door een krijgsraad veroordeeld tot
gevangenisstraffen van drie tot acht
jaar. Het gisteren uitgegeven com
muniqué van de UMD was het eerste
waarin de unie voorwaarden heeft
opgesteld voor mogelijke militaire
acties. Individuele UMD-leiders heb
ben in het verleden verklaard dat de
organisatie alleen ten doel heeft ie
dere poging van rechtse generaals
om een staatsgreep te plegen, te
voorkomen.
